Ngữ văn 7. Tiết 21- Bài 5: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BIỂU CẢM

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>MÔN</b>

<b> </b>

<b>NGỮ VĂN</b>

<b> </b>

<b>LỚP 7B</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2></div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Thương thay giữa trời</b>

<b>Dầu kêu ra máu có người nào nghe</b>

<b>Đứng bên ni , ngó bên tê , mênh mông bát ngát</b>

<b>Đứng bên tê , ngó bên ni , bát ngát mênh mơng</b>

<b> như chẽn lúa địng đòng</b>

<b>Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai</b>

<b>con cuốc </b>

<b>Thân em </b>

<b>đồng</b>

<b>đồng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Thương thay giữa trời</b>

<b>Dầu kêu ra máu có người nào nghe</b>

<b>Đứng bên ni , ngó bên tê , mênh mông bát ngát</b>

<b>Đứng bên tê , ngó bên ni , bát ngát mênh </b>

<b>mông</b>

<b> như chẽn lúa đòng đòng</b>

<b>Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai</b>

<b>-> xót thương với con cuốc => số </b>

<b>phận những con người thấp cổ bé họng trong xã hội cũ</b>

<b>.</b>

<b>-> Biểu đạt vẻ đẹp trù phú của cánh đồng và hình </b>

<b>ảnh cơ gái trẻ trung, mảnh mai. Qua đó thể hiện tình yêu </b>

<b>ruộng đồng, quê hương, yêu con người.</b>

<b> </b>

<b>Biểu đạt tình cảm, cảm xúc </b>

<b>-> Đối tượng mà hai bài ca dao biểu đạt tình cảm là: con vật, cánh </b>

<b>đồng, con người ( ) </b>

<b>con cuốc </b>

<b>Thân em </b>

<b>thế giới xung quanh ta </b>

<b>-> Thấy thương con cuốc, thương con người thấp cổ bé họng, yêu </b>

<b>mến tự hào vẻ đẹp quê hương, yêu con người lao động. </b>

<b> khơi đậy lòng đồng cảm nơi người đọc. </b>

<b>-> </b>

<b>đồng</b>

<b>đồng</b>

<b>đồng</b>

<b>đồng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>- Thương thay con quốc giữa trời</b>

<b> Dầu kêu ra máu có người nào nghe</b>

<b>- Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát</b>

<b>Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng, bát ngát mênh mơng</b>

<b> Thân em như chẽn lúa đòng đòng</b>

<b> Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai</b>

<b> Ca dao trữ tình </b>

<b>“Mẹ cịn nhớ sự nơn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới gần </b>

<b>ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại, </b>

<b>bà ngoại đứng ngoài cánh cổng như đứng bên ngoài cái thế giới </b>

<b>mà mẹ vừa bước vào.”</b>

<b>_{Bút kí}</b>

<b>“Bên ngồi trời mưa tuôn</b>

<b>Nước mắt con đẫm buồn</b>

<b>Tại sao xảy ra thế?</b>

<b>Tất cả cùng mất luôn”</b>

<b>(Thế giới rộng vô cùng – Báo Hoa học trò)</b>

<b> Thơ trữ tình </b>
<b>-> </b>

<b>-> </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b> Đoạn văn 1</b>

Thảo thương nhớ ơi!

Mới ngày nào Thảo còn

ngồi chung một bàn với

Hồng, Minh, Ngọc thế

mà nay Thảo đã theo cha

mẹ vào thành phố Hồ Chí

Minh, để cho bọn mình

xiết bao mong nhớ. Thảo

có nhớ những lần chúng

mình cùng dạo Hồ Tây,

cùng chơi Thủ Lệ, cùng

tham quan Ao Vua? Thảo

có nhớ một lần mình ốm

dài, Thảo chép bài cho

mình?

<b>Đoạn văn 2</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b> Đoạn văn 1</b>

Thảo thương nhớ ơi! Mới ngày
nào Thảo còn ngồi chung một bàn
với Hồng, Minh, Ngọc thế mà nay
Thảo đã theo cha mẹ vào thành
phố Hồ Chí Minh, để cho bọn
mình xiết bao mong nhớ. Thảo có
nhớ những lần chúng mình cùng
dạo Hồ Tây, cùng chơi Thủ Lệ,

cùng tham quan Ao Vua? Thảo có
nhớ một lần mình ốm dài, Thảo
chép bài cho mình?

<b>Đoạn văn 2</b>

Trên đài, một người con gái nào đó vừa hát một bài dân
ca của đất nước ta trong đêm khuya. Bây giờ tất cả im
lặng rồi, giọt sao ngoài khung cửa đọng lại, đứng im,
không nháy nữa, đêm đã đi vào chiều sâu, mà vẫn còn
nghe âm vang mãi giọng hát của người con gái lúc nãy.
Một giọng hát dân ca, ngân nga bát ngát như cánh cò
trên đồng lúa miền Nam chạy tới chân trời, có lúc rụt rè,
e thẹn như khóe mắt người yêu mới gặp, có lúc tinh

nghịch, duyên dáng như những đôi chân nhỏ thoăn thoắt
gánh lúa chạy trên những con đường làng rộn lẫn bóng
tre và bóng nắng………

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Hoạt động cặp đơi (3 phút)</b>

• Có ý kiến cho rằng “Tình cảm, cảm xúc trong văn

biểu cảm phải là tình cảm, cảm xúc thấm nhuần tư

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Đoạn văn 1</b>

Thảo thương nhớ ơi! Mới ngày
nào Thảo còn ngồi chung một bàn
với Hồng, Minh, Ngọc thế mà nay
Thảo đã theo cha mẹ vào thành

phố Hồ Chí Minh, để cho bọn
mình xiết bao mong nhớ. Thảo có
nhớ những lần chúng mình cùng
dạo Hồ Tây, cùng chơi Thủ Lệ,
cùng tham quan Ao Vua? Thảo có
nhớ một lần mình ốm dài, Thảo
chép bài cho mình?

<b>Đoạn văn 2</b>

Trên đài, một người con gái nào đó vừa hát một bài

dân ca của đất nước ta trong đêm khuya. Bây giờ tất cả
im lặng rồi, giọt sao ngoài khung cửa đọng lại, đứng
im, không nháy nữa, đêm đã đi vào chiều sâu, mà vẫn
còn nghe âm vang mãi giọng hát của người con gái lúc
nãy. Một giọng hát dân ca, ngân nga bát ngát như cánh
cò trên đồng lúa miền Nam chạy tới chân trời, có lúc
rụt rè, e thẹn như khóe mắt người yêu mới gặp, có lúc
tinh nghịch, duyên dáng như những đôi chân nhỏ
thoăn thoắt gánh lúa chạy trên những con đường làng
rộn lẫn bóng tre và bóng nắng………

<b>- > Biểu đạt nỗi nhớ bạn</b>

<b>- > Biểu đạt tình cảm với quê hương đất </b>

<b>nước</b>

<i><b>= > Biểu cảm trực tiếp</b></i>

<i><b>- Thông qua việc kể, miêu tả tiếng hát </b></i>

<i><b>trong trẻo trong đêm khuya.</b></i>

<i><b>= > Biểu cảm gián tiếp</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i><b>Hoạt động nhóm ( 5 phút) </b></i>

<i><b>Bài tập 1-T73: So sánh hai đoạn văn sau và cho biết đoạn nào là văn biểu </b></i>

<i><b>cảm. Vì sao? Hãy chỉ ra nội dung biểu cảm của đoạn văn ấy.</b></i>

a. Hải đường: loài cây nhỡ, họ chè, lá dày. Mặt trên bóng, mép có nhiều răng, cưa.
Hoa mọc từ 1 đến 3 đoá ở gần ngọn cây, ngọn cành, có cuống dài, tràng hoa màu
đỏ tía, nhị đực rất nhiều. Hoa nở ở Việt Nam vào dịp tết âm lịch, đẹp, không
thơm. Thường trồng làm cảnh.

(<i>Theo từ điển Bách Khoa nông nghiệp)</i>

<i> </i>b<i>. </i>Từ cổng vào, lần nào tôi cũng phải dừng lại ngắm những cây hải đường trong
mùa hoa của nó, hai cây đứng đối nhau trước tấm bình phong cổ, rộ lên hàng trăm
đoá ở đầu cành phơi phới như một lời chào hạnh phúc. Nhìn gần, hải đường có
một màu đỏ thắm rất quý, hân hoan, say đắm. Tơi vốn khơng thích cái lối văn hoa
của các nhà nho cứ muốn tôn xưng hoa hải đường bằng hình ảnh của những người
đẹp vương giả. sự thực ở nước ta hải đường đâu phải chỉ mọc nơi sân nhà quyền
quý, nó sống khắp các vườn dân, cả đình, chùa, nhà thờ họ. Dáng cây cũng vậy, lá
to thật khỏe, sống lâu nên cội cành thường sần lên những lớp rêu da rắn màu gỉ
đồng, trông dân dã như cây chè đất đỏ. Hoa hải đường rạng rỡ, nồng nàn, nhưng
khơng có vẻ gì là yểu điệu thục nữ, cánh hoa khum khum như muốn phong lại cái
nụ cười má lúm đồng tiền. Bỗng nhớ năm xưa, lần đầu từ miền Nam ra Bắc lên
Đền Hùng, tôi ngẩn ngơ đứng ngắm hoa hải đường nở đỏ núi Nghĩa Lĩnh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<i><b>Đáp án:</b></i>

<b>Bài tập 1:</b>

- Đoạn a không phải là văn biểu cảm vì nó chỉ tả, kể thuần túy về hoa hải đường dưới
góc độ khoa học như một định nghĩa.

- Đoạn b là văn biểu cảm vì đoạn văn tả hoa để bộc lộ cảm xúc

<b>Bài tập 2-T74:</b>

<b>Bài </b>

<b>Nội dung biểu cảm</b>

Sông núi nước Nam

Phò giá về kinh

Tác giả khẳng định chủ quyền, lãnh thổ của

đất nước. Nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ tổ

quốc trước mọi kẻ thù xâm lược

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Bài tập củng cố</b>

<b>Bài tập 1: </b>

<b>Văn bản</b>

<i><b>“ cổng trường mở ra</b></i>

<i><b>” thuộc phương thức biểu </b></i>

<i><b>đạt nào?</b></i>

A. Tự sự B. Miêu tả

C. Biểu cảm D. Nghị luận

<b>Bài tập 2: </b>

<i><b>Vì sao em biết văn bản“ </b></i>

<i><b>Cổng trường mở ra</b></i>

<i><b>” thuộc </b></i>

<i><b>phương thức biểu đạt biểu cảm?</b></i>

A. Vì văn bản tái hiện trạng thái sự vật con người

B. Vì văn bản trình bày diễn biến sự việc

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13></div>

<!--links-->