MỘT SỐ KIẾN NGHỊ TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ
THU THUẾ GTGT ĐỐI VỚI CÁC DNNQD TRÊN ĐỊA
BÀN TỈNH HÀ TĨNH
1. Định hướng hoạt động cục thuế Hà Tĩnh
Qua quá trình tìm hiểu về thực trạng công tác quản lý thu thuế giá trị gia tăng
đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh hiện nay, bên
cạnh những kết quả đã đạt được, chúng ta không thể phủ nhận rằng công tác này
vẫn còn khá nhiều tồn tại và vướng mắc. Để dần dần tháo gỡ những vướng mắc đó
Cục thuế Hà Tĩnh đã kịp thời đề ra các định hướng hoạt động cụ thể sau đây:
+ Toàn ngành phải quán triệt nhiệm vụ chính trị giao cho đơn vị mình, phát
huy những kết quả đạt được qua các năm, khắc phục nhanh chóng những tồn tại,
triển khai ngay công việc từ đầu mỗi năm, mỗi quý, mỗi tháng nhất là thu tồn
đọng, thuế môn bài và kiểm tra lại doanh số mua, bán hàng hoá, rà soát toàn bộ các
ngành nghề đang hoạt động để đưa vào bộ thuế nhằm chống thất thu thuế. Bên
cạnh đó, tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp đã chấp hành nghiêm túc luật thuế trong
thời gian qua bằng chính sách hoàn thuế.
+ Lãnh đạo Cục, các phòng ban, các chi cục phải thường xuyên bám sát cơ
sở như doanh nghiệp, các tổ, các đội công tác, đôn đốc chỉ đạo, kiểm tra một cách
thường xuyên để kịp thời giúp cơ sở trong việc triển khai công tác, đồng thời tháo
gỡ ngay những khó khăn vướng mắc từ cơ sở sản xuất và cán bộ công nhân viên.
+ Tiếp tục rà soát lại chất lượng cán bộ trong toàn ngành, làm tốt công tác bổ
nhiệm lại cán bộ lãnh đạo. Từng bước thực hiện đề án tinh giảm biên chế theo
hướng dẫn của Tổng cục thuế, thường xuyên kiểm tra cán bộ về việc thực hiện quy
chế của ngành, những cán bộ thoái hoá biến chất, vi phạm có hệ thống quy định
của ngành, năng lực yếu, sức khoẻ kém đều thuộc diện phải xem xét bố trí công tác
cho phù hợp, sắp xếp để nghỉ theo chế độ, nếu không bố trí được thì cho liên hệ
công tác hoặc đưa vào diện tinh giảm biên chế.
+ Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chính sách thuế trong dân cư,
phải chủ động phối hợpchặt chẽ với các ngành nội chính, cơ quan thông tin báo,
đài trung ương và địa phương, tổ chức hội thửo, giải đáp tư vấn , giao lưu về thuế
để tuyên truyền rộng rãi các luật thuế, pháp luật của Đảng và Nhà nước trong công
tác thuế.
+ Quản lý tốt cơ sở vật chất hiện ngành, tập trung kinh phí xây dựng cơ sở vật
chất, kinhphí phục vụ công tác thu. Đảm bảo chế độ về tiền lương, tiền thưởng cho
cán bộ công nhân viên, quản lý tốt và chi tiêu đúng chế độ kinh phí hoạt động của
ngành.
+ Tăng cường công tác kiểm tra thuế giá trị gia tăng đầu vào của các doanh
nghiệp, kiểm tra sau hoàn thuế một cách chặt chẽ.
+ Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của cấp uỷ, chính quyền các cấp đối với
công tác thuế, tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của các ngành đoàn thể mặt trận, đẩy
mạnh công tác xã hội hoá công tác thuế, xây dựng tốt mối quan hệ công tác giữa
cấp uỷ, chuyên môn,công đoàn trong từng đơn vị, trên cơ sở lấy nhiệm vụ chính trị
làm trọng tâm và mục tiêu phấn đấu, chống lại biểu hiện bè phái, gây mất đoàn kết
nội bộ.
Với các định hướng nêu trên, Cục thuế Hà Tĩnh rất cần có những giải pháp để
có thể nhanh chóng hoàn thiện công tác quản lý thu thuế Giá trị gia tăng đối với
các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
2.Giải pháp tăng cường quản lý thu thuế Giá trị gia tăng trên địa bàn Hà
Tĩnh.
2.1. Tăng cường quản lý các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn
hà Tĩnh.
Những năm gần đây, số lượng các doanh nghiệp, số lượng vốn đăng ký tăng
lên đáng kể đã tạo tỷ trọng thu ngày càng lớn trong số thu ngoài quốc doanh. Đây
cũng là lĩnh vực thất thu lớn và gian lận thuế diễn ra khá phổ biến.
Như đã đề cập trong phần thực trạng phát triển các DNNQD trên địa bàn tỉnh
Hà Tĩnh, phần lớn các doanh nghiệp chưa có bộ phận kế toán chuyên trách mà chủ
yếu thuê kế toán của các đơn vị hành chính sự nghiệp, các doanh nghiệp Nhà nước
để làm báo cáo. Tình trạng đó đã gây khó khăn rất lớn cho sự quản lý của các cán
bộ thuế. Để khắc phục Cục thuế cần phải: Khuyến cáo yêu cầu mọi doanh nghiệp
đều phải thực hiện nghiêm chỉnh chế độ kế toán, chế độ lập hóa đơn, chứng từ theo
quy định; xử lý nghiêm khắc những doanh nghiệp vi phạm nhằm mục đích trốn
thuế. Theo đó, Cục thuế cần phải kịp thời ra các văn bản yêu cầu các văn phòng
Cục và các chi cục phải phân loại doanh nghiệp, xác định cụ thể những doanh
nghiệp chưa thực hiện đúng chế độ kế toán, hóa đơn chứng từ. Trước hết cần tư
vấn hỗ trợ, tổ chức tập huấn giúp dân nắm chắc chính sách, chế độ kế toán, sau đó
siết chặt trong quản lý và quản lý chặt chẽ việc kê khai thuế GTGT hàng tháng.
Nếu doanh nghiệp nhiều tháng liên tục đều kê khai thuế GTGT âm, phải xác định
rõ nguyên nhân và có tổ chức kiểm tra doanh nghiệp nhằm phát hiện và xử lý kịp
thời sai phạm.
2.2. Hoàn thiện công tác quản lý hóa đơn, chứng từ các DNNQD trên địa
bàn tỉnh.
Qua gần 4 năm thực hiện luật thuế GTGT cho thấy công tác quản lý, sử dụng
hoá đơn, chứng từ, một trong những điều kiện tiên quyết thực hiện thành công sắc
thuế này đã bộc lộ những khiếm khuyết bất cập đòi hỏi phải có giải pháp đồng bộ
từ nhiều phía.
Những hành vi vi phạm về hoá đơn chứng từ của các doanh nghiệp ngoài
quốc doanh trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh chủ yếu là: Bán hàng không xuất hóa đơn;
Mua hàng hóa, dịch vụ không có hóa đơn hợp pháp; Ghi hóa đơn không đúng thực
tế phát sinh; Bán hóa đơn khống; Ghi các liên khác nhau; làm mất mát hư hỏng hóa
đơn (báo mất nhưng vẫn sử dụng liên 2 để bán hàng trốn thuế). sử dụng hóa đơn
không đúng quy định cho từng nghĩa vụ kinh tế phát sinh, sử dụng hóa đơn tự in
chưa được phép; Ghi không đủ các yếu tố quy định.
Thời gian qua cục thuế Hà Tĩnh đã có nhiều cố gắng cải thiện tình hình sử
dụng hóa đơn, nhưng vẫn còn một số tồn tại, chưa chú trọng tuyên truyền chế độ
hóa đơn, bản thân mỗi cán bộ công chức trong vai trò người tiêu dùng cũng chưa
làm tròn trách nhiệm yêu cầu hóa đơn khi mua hàng; chưa cương quyết xử lý các
trường hợp vi phạm. Nguyên nhân này có nguồn gốc do sự vi phạm hóa đơn chứng
từ còn quá phổ biến. Chưa có các biện pháp kiểm tra, kiểm soát mang lại hiệu quả
cao. Việc phối hợp giữa các bộ phận cũng còn rời rạc, chưa có quy trình xử lý
thông tin, quản lý có hiệu quả.
Đối với các cơ quan chức năng và chủ đầu tư: Cơ quan Hải quan và quản lý
thị trường đã có những biện pháp xử lý kiên quyết đối tượng vi phạm hóa đơn, tuy
nhiên chưa bao quát hết nên để lọt nhiều trường hợp buôn lậu qua biên giới, vận
chuyển hàng hóa không có hóa đơn nhưng vẫn được bày bán công khai... Các chủ
đầu tư khi duyệt quyết toán còn nặng nề về định mức kinh tế kỹ thuật, không chú
trọng đến hóa đơn hợp pháp, một số trường hợp kinh doanh xe máy ghi hóa đơn
thấp hơn giá bán thực tế cơ quan thuế đã thu thập chứng cứ và chuyển hồ sơ sang
viện kiểm sát nhưng không được xử lý nghiêm minh.
Để khắc phục tình trạng trên, cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:
+ Tuyên truyền giáo dục: Nhằm bảo đảm sự nhận thức cơ bản của nhân dân
về sử dụng hóa đơn, cầngiáo dục người nộp thuế nắm vững phương pháp sử dụng
hóa đơn, từ đó hạn chế các vi phạm do lỗi chủ quan khi sử dụng hóa đơn. Tương
lai, có thể coi đó là cơ sở để hình thành thói quen lấy hóa đơn của người mua
hàng, hình thành 1 tâm lý chung của toàn xã hội.
+ Cục thuế Hà Tĩnh cần có biện pháp xử lý các vi phạm về hóa đơn chứng từ.
Mặc dù thời gian qua cơ quan thuế và cơ quan chức năng đã tăng cường xử lý vi
phạm hóa đơn đối với các trường hợp vận chuyển hàng hóa, kê khai chi phí nhưng
không có hóa đơn hợp pháp. Tuy nhiên, việc kiểm tra kiểm soát đối với hàng vận
chuyển trên đường chưa chặt chẽ. Trường hợp xuất toán do không có hóa đơn hợp
pháp đối với quyết toán thuế, quyết toán tài chính còn áp dụng giải pháp dung hóa.
Để nâng cao hiệu lực pháp luật, phải cương quyết xử lý, mọi trường hợp không có
hóa đơn đều bị xuất toán và có thể truy thu thuế. Để công tác thanh, kiểm tra tránh
được cả 2 thái cực: Thất thu thuế nhiều và ít kiểm tra và thị trường bị xáo trộn do
kiểm tra dàn trải, công tác kiểm tra cần tập trung vào các doanh nghiệp các hộ kinh
doanh có quy mô tương đối lớn, các ngành nghề còn thất thu nhiều, công tác này
cần tập trung vào các đối tượng ghi giá không đúng thực tế mà qua kiểm soát giá
niêm yết đã có thông tin nhưng đối tượng cố ý che giấu hoặc chống đối. Cơ quan
thuế có thể kiểm tra tính trung thực một cách tương đối các bảng kê mua bán hàng
hóa trong các cơ sở trên địa bàn, qua đó đưa vào quản lý thu thuế các trường hợp
chưa đăng ký thuế.
+ Khuyến khích sử dụng hóa đơn tự in: Thời gian qua các doanh nghiệp tự in
hóa đơn đã quản lý khá tốt, tự giác và chịu trách nâng cao trước pháp luật. Hóa
đơn tự in rất thuận lợi cho các đơn vị vì trên hóa đơn được thiết kế phù hợp với
nhu cầu, mục đích kinh doanh, giới thiệu quảng bá sản phẩm của từng doanh
nghiệp. Trên tờ hóa đơn còn ghi rõ tên, địa chỉ của doanh nghiệp đã giúp họ tự
khẳng định và tự chịu trách nhiệm với khách hàng trước pháp luật, bảo đảm cả về
công tác hạch toán kế toán trong việc sử dụng hóa đơn... Với những ưu điểm này,
Cục thuế Hà Tĩnh đã có chủ trương khuyến khích các doanh nghiệp tự in hóa đơn.
Cùng với việc trang bị máy tính cho ngành thuế nối mạng để quản lý sử dụng và
đối chiếu chéo trong cả nước, để kiểm tra, phát hiện sai phạm thì việc khuyến
khích sử dụng hóa đơn tự in sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp tăng cường nội bộ để
quản lý, sử dụng hóa đơn và ngăn ngừa các trường hợp sử dụng hóa đơn bất hợp
pháp của đơn vị khác.
Để tạo động lực tốt cho cán bộ thuế trong công tác nói chung và quản lý, sử
dụng hóa đơn nói riêng, việc xây dựng và áp dụng chế độ khen thưởng rõ ràng là
yêu cầu cấp thiết, làm trong sạch đạo đức, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ để đảm đương nhiệm vụ đã đề ra. Nghiên cứu xây dựng chế độ khen thưởng xử
phạt thích đáng đối với cán bộ thuế có thành tích cũng như vi phạm quy chế là
điều cần phải làm trong thời gian tới.
2.3. Nâng cao chất lượng thanh tra, kiểm tra về thuế
Như chúng ta đã biết doanh nghiệp ngoài quốc doanh ngày càng phát triển mở
rộng và đa dạng; việc trốn lậu thuế trở nên tinh vi và nghiêm trọng hơn. Để thực
hiện đúng luật thuế là phải thu đúng, thu đủ, thu kịp thời vào ngân sách Nhà nước;
vì vậy cần phải nâng cao hơn nữa chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra về thuế
nhằm nâng cao ý thức chấp hành về thuế và hạn chế thấp nhất thất thu thuế.
Với việc nộp thuế tự kê khai, tự tính và tự giác nộp thuế vào kho bạc Nhà
nước đã nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của đối tượng nộp thuế, Quy trình
này đã giảm tới mức tối thiểu mối quan hệ trực tiếp giữa cán bộ thuế với các đối
tượng nộp. Bằng cách đó, với lực lượng có hạn trong bộ máy quản lý thuế có thể
tập trung vào việc kiểm tra, thanh tra phát hiện và xử lý những trường hợp vi
phạm. Để có thể thanh tra, kiểm tra một cách có hiệu quả trong cơ chế thu mới,
Cục thuế Hà Tĩnh cần thiết phải thực hiện một số biện pháp sau:
+ Cần phải có phương án và kế hoạch cụ thể để tăng cường công tác thanh
tra- kiểm tra về công tác kê khai quyết toán, hoàn thuế các doanh nghiệp trong và
ngoại tỉnh đến kinh doanh trên địa bàn. Kiểm tra việc thực hiện các qui trình quản
lý thuế ở chi cục, kiểm ta sử dụng hoá đơn đối tượng nộp thuế, kiểm tra nội bộ
ngành. Đề xuất xử lý vi phạm sau kiểm tra để tăng cường công tác quản lý, chống
thất thu ngân sách.
+ Đẩy mạnh công tác thanh tra định kỳ đối với các doanh nghiệp, khi phát
hiện thấy có trường hợp nghi vấn cần nhanh chóng triểnkhai công tác thanh tra.Tuy
nhiên, không thể làm một cách tuỳ tiện mà phải dựa trên những căn cứ xác đáng để
tránh quấy nhiễu đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.
+ Duy trì thường xuyên công tác thanh tra nội bộ nghành về việc chấp hành
luật thuế được quy định cho đối tượng nộp thuế. Công tác thanh tra xử lý phải bám
sát việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của toàn ngành.