tiết 103văn9 website trường thcs phù đổng đại lộc quảng nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.32 MB, 22 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

KiỂM TRA BÀI CŨ:

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP

Câu 1: Câu nào sau đây chứa thành phần biệt lập cảm thán?

A.Hoa đinh hương rất nhạy cảm với khí sun-fua- rơ.

B. Hoa đỗ qun rất nhạy cảm với khí hi-drơ flu-ơ-rít.

C.Hoa tường vi rất nhạy cảm với khói quang hoá học.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

KiỂM TRA BÀI CŨ:

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP

Câu 2: Thành phần biệt lập của câu là gì?

A. Bộ phận khơng tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc trong câu.

B. Bộ phận đứng trước chủ ngữ, nêu sự việc được nói tới của câu.

C. Bộ phận tách khỏi chủ ngữ và vị ngữ, chỉ thời gian, địa điểm,…

được nói tới trong câu.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4></div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP Đọc các đoạn trích sau đây (trích từ truyện ngắn

“Làng” của Kim Lân) và trả lời câu hỏi:

b)- Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ?

Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người
đàn bà mau miệng trả lời:

Này

Thưa
Này

a)- , bác có biết mấy hơm nay súng nó bắn ở
đâu mà nghe rát thế không?

, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.
 Thưa ông,

Gọi Không Tạo lập cuộc thoại
Chức năng Công dụng
Từ

ngữ

Đáp Không Duy cuộc thoạitrì
Tham gia

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP Tham gia

nghĩa diễn
đạt của câu

Này

Thưa
ông

Gọi Không Tạo lập cuộc thoại
Chức năng Cơng dụng
Từ

ngữ

Đáp Khơng Duy cuộc thoạitrì
LƯU Ý:

 Phần gọi cịn có chức năng thu hút sự chú ý của

người nghe.

 Phần gọi do tên riêng, từ nhân xưng ngôi thứ hai

bao gồm cả danh từ chỉ họ hàng, chức vụ,…

 Thường đi kèm theo từ “thưa, bẩm” ở phía

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP Tham gia

nghĩa diễn
đạt của câu
Này

Thưa
ông

Gọi Không Tạo lập cuộc thoại
Chức năng Cơng dụng
Từ

ngữ

Đáp Khơng Duy cuộc thoạitrì

LƯU Ý:

 Phần đáp dùng để hồi âm từ gọi.

 Từ đáp do một số từ chuyên môn như : vâng,

dạ, ừ,… có khi thêm ạ ở phía sau hay kèm với 
“thưa, bẩm” ở phía trước.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP

Thành phần gọi – đáp
được dùng để tạo lập hoặc
để duy trì quan hệ giao tiếp.

? Tìm thành phần gọi – đáp trong câu sau:

-Vâng! Mời bác và cô lên chơi. – anh thanh niên mời.

 Phần đáp

 Chức năng chủ yếu: phản hồi, báo hiệu sự cộng

tác trong giao tiếp.

Vị trí: thường đứng trước cấu trúc cú pháp của

câu.

? Phần in đậm có tham gia vào nghĩa diễn đạt của
câu? Tên gọi của thành phần ấy?

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP

Thành phần gọi – đáp
được dùng để tạo lập hoặc
để duy trì quan hệ giao tiếp.

II.THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ

Đọc những câu sau đây và trả lời câu hỏi.

a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và
cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một

tuổi. (Nguyễn Quang Sáng)
b) Lão không hiểu tôi,

tôi nghĩ vậy,

và tôi càng
buồn lắm. (Nam Cao)

Từ ngữ Từ ngữ liên
quan

Tác dụng

đứa con gái
đầu lòng của
anh

và cũng là
đứa con duy
nhất của anh

chú thích
thêm

tơi nghĩ vậy tơi Nêu thái độ của người nói 
trong câu

Thành phần phụ chú

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP

Thành phần gọi – đáp
được dùng để tạo lập hoặc
để duy trì quan hệ giao tiếp.

II.THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ

Thành phần phụ chú

được dùng để bổ sung một
số chi tiết cho nội dung chính
của câu.

a)Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh và cũng
là đứa con duy nhất của anh chưa đầy một tuổi.
(Nguyễn Quang Sáng)

b)Lão không hiểu tôi , tôi nghĩ vậy ,

và tôi càng
buồn lắm. (Nam Cao)

Thành phần phụ chú

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP
II.THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ
III. LUYỆN TẬP

1)BT1/32:

Xác định thành phần gọi – đáp:

-Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ
cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, khơng
có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như
thế, nếu lại phải một trận địn, ni mấy tháng
cho hoàn hồn.

-Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để
cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái
đã. Nhịn sng từ sáng hơm qua tới giờ cịn gì.
(Ngơ Tất Tố, Tắt đèn)

-Này
-Vâng

Từ dùng để gọi – đáp:

-Này: gọi
-Vâng: đáp

Quan hệ: trên – dưới

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP
II.THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ
III. LUYỆN TẬP

1)BT1/32:
2)BT2/32:

2.Tìm thành phần gọi – đáp trong câu ca dao
sau và cho biết lời gọi – đáp đó hướng đến ai.

Bầu ơi thương lấy bí cùng,

Tuy rằng khác giống, nhưng chung một giàn.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP
II.THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ
III. LUYỆN TẬP

1)BT1/32:
2)BT2/32:

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

3)BT3 + 4/33:

a) Chúng tôi, mọi người – kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng n đó thơi.

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

-Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết
chúng bổ sung điều gì.

-Thành phần phụ chú liên quan với các từ ngữ

trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tùy thuộc vào
những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.

(Phê-đê-ri - cô May – o, Giáo dục – chìa khố của tương lai)

c)Bước vào thế kỉ mới, muốn “sánh vai cùng các cường quốc năm châu” thì chúng
ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu.
Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ - những
người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới – nhận ra điều đó, quen dần với
những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất. (Vũ Khoan)

d) Cô bé nhà bên (có ai ngờ)
Cũng vào du kích

Hơm gặp tơi vẫn cười khúc khích

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

3)BT3 + 4/33:

a) Chúng tôi, mọi người – kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng n đó thơi.

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

-Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng
bổ sung điều gì.

-Thành phần phụ chú liên quan với các từ ngữ

Thành phần phụ chú Từ ngữ liên quan Tác dụng

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

3)BT3 + 4/33: -Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng
bổ sung điều gì.

-Thành phần phụ chú liên quan với các từ ngữ

b)Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hồ bình, cơng bằng
và cơng lí. Những người nắm giữ chìa khố của cánh cửa này – các thầy, cô giáo,
các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ - gánh một trách nhiệm vơ cùng quan
trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tùy thuộc
vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy. (Phê-đê-ri - cô May –o)

Thành phần phụ chú Từ ngữ liên quan Tác dụng

kể cả anh mọi người Thêm một đối tượng vào những
người đang nói về bé Thu

các thầy, cơ giáo, các bậc
cha mẹ…. người mẹ

Những người nắm giữ chìa
khố của cánh cửa này

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

3)BT3 + 4/33: -Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng
bổ sung điều gì.

-Thành phần phụ chú liên quan với các từ ngữ

Thành phần phụ chú Từ ngữ liên quan Tác dụng

kể cả anh mọi người Thêm một đối tượng vào những
người đang nói về bé Thu

các thầy, cô giáo, các bậc
cha mẹ…. người mẹ

Những người nắm giữ chìa
khố của cánh cửa này

Xác định rõ những người nắm
giữ chìa khố của cánh cửa

giáo dục

c) Bước vào thế kỉ mới, muốn “sánh vai cùng các cường quốc năm châu” thì
chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm
yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ -
những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới – nhận ra điều đó, quen dần
với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất. (Vũ Khoan)

Những người chủ thực sự

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

3)BT3 + 4/33: -Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng
bổ sung điều gì.

-Thành phần phụ chú liên quan với các từ ngữ

Thành phần phụ chú Từ ngữ liên quan Tác dụng

kể cả anh mọi người Thêm một đối tượng vào những
người đang nói về bé Thu

các thầy, cô giáo, các bậc
cha mẹ…. người mẹ

Những người nắm giữ chìa
khố của cánh cửa này

Xác định rõ những người nắm
giữ chìa khố của cánh cửa

giáo dục

Những người chủ thực sự

của đất nước trong thế kỉ tới lớp trẻ Bổ sung vai trò của lớp trẻ trong tương lai

d) Cô bé nhà bên (có ai ngờ)
Cũng vào du kích

Hơm gặp tơi vẫn cười khúc khích

Mắt đen trịn (thương thương q đi thơi) (Giang Nam)

-có ai ngờ

-thương thương quá đi thơi

-Cơ bé nhà bên
-Mắt đen trịn

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP
II.THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ
III. LUYỆN TẬP

1)BT1/32:
2)BT2/32:

3)BT3 + 4/33:

4)BT5/33: Viết một đoạn văn
ngắn trình bày suy nghĩ về việc
thanh niên chuẩn bị hành trang
bước vào thế kỉ mới, trong đó có
câu chứa thành phần phụ chú.

GỢI Ý:

Hình thức: -Một đoạn văn ngắn

-Có câu chứa thành phần phụ
chú

Nội dung:

-Phải nhận thức điểm mạnh, điểm yếu
của con người Việt Nam.

-Thanh niên phải là những người đi tiên
phong trong học tập và học tập có hiệu quả.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

TV 112

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp)

I.THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP
II.THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ
III. LUYỆN TẬP

1)BT1/32:
2)BT2/32:

3)BT3 + 4/33:

THAM KHẢO:

-Ngay từ bây giờ, chúng ta – những người thanh
niên của thế kỉ mới – hãy tích cực học tập, tích lũy
kiến thức để ngày mai lập nghiệp, xây dựng đất
nước.

-Để bước vào thế kỉ mới – thế kỉ của khoa học,
công nghệ - thanh niên chúng ta cần được trang bị
kiến thức hiện đại.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

TV 112