Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.31 MB, 27 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>Khái niệm ngun hàm và tính chất </b>
<b>1. Khái niệm nguyên hàm </b>
— Cho hàm số <i>f x</i>( ) xác định trên <i>K</i>. Hàm số <i>F x</i>( ) được gọi là nguyên hàm của hàm số <i>f x</i>( )
trên <i>K</i> nếu: <i>F x</i>( ) <i>f x</i>( ), <i>x</i> <i>K</i>.
— Nếu <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của <i>f x</i>( ) trên <i>K</i> thì họ nguyên hàm của hàm số <i>f x</i>( ) trên <i>K</i>
là: <i>f x x</i>( )d <i>F x</i>( ) <i>C const</i>, <i>C</i> .
<b>2. Tính chất: Nếu </b><i>f x</i>( ), ( )<i>g x</i> là hai hàm số liên tục trên <i>K</i> và <i>k</i> 0 thì ta ln có:
<b> </b> <i>f x x</i>( )d <i>f x</i>( ) <i>C</i>, <i>f x x</i>( )d <i>f x</i>( ) <i>C</i>, <i>f</i> ( )d<i>x x</i> <i>f x</i>( ) <i>C</i>,....
<i>k f x x</i>( )d <i>k</i>. <i>f x x</i>( )d , với <i>k</i> là số thực khác 0.
<b> </b> <i>f x</i>( ) <i>g x</i>( ) d<i>x</i> <i>f x x</i>( )d <i>g x x</i>( )d .
<b> </b><i>F x</i>( ) <i>f x</i>( ) (định nghĩa).
<b>Bảng nguyên hàm của một số hàm thường gặp (với </b><i><b>C </b></i><b>là hằng số tùy ý) </b>
<b> </b> 0d<i>x</i> <i>C</i>. <i>k x</i>d <i>kx</i> <i>C</i>.
1
d .
1
<i>n</i>
<i>n</i> <i>x</i>
<i>x x</i> <i>C</i>
<i>n</i>
1
1 ( )
( ) d .
1
<i>n</i>
<i>n</i> <i>ax</i> <i>b</i>
<i>ax</i> <i>b</i> <i>x</i> <i>C</i>
<i>a</i> <i>n</i>
1d<i>x</i> ln<i>x</i> <i>C</i>.
<i>x</i>
1 1
d<i>x</i> ln<i>ax</i> <i>b</i> <i>C</i>.
<i>ax</i> <i>b</i> <i>a</i>
1<sub>2</sub> d<i>x</i> 1 <i>C</i>.
<i>x</i>
<i>x</i> 2
1 1 1
d .
(<i>ax</i> <i>b</i>) <i>x</i> <i>a ax</i> <i>b</i> <i>C</i>
sin d<i>x x</i> cos<i>x</i> <i>C</i>. sin(<i>ax</i> <i>b x</i>)d 1cos(<i>ax</i> <i>b</i>) <i>C</i>.
<i>a</i>
cos d<i>x x</i> sin<i>x</i> <i>C</i>. cos(<i>ax</i> <i>b x</i>)d 1sin(<i>ax</i> <i>b</i>) <i>C</i>.
<i>a</i>
1<sub>2</sub> d cot .
sin <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>C</i> 2
d 1
cot( ) .
sin ( )
<i>x</i>
<i>ax</i> <i>b</i> <i>C</i>
<i>a</i>
<i>ax</i> <i>b</i>
1<sub>2</sub> d tan .
cos <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>C</i> 2
d 1
tan( ) .
cos ( )
<i>x</i>
<i>ax</i> <i>b</i> <i>C</i>
<i>a</i>
<i>ax</i> <i>b</i>
e d<i>x</i> <i>x</i> e<i>x</i> <i>C</i>. e<i>ax b</i>d<i>x</i> 1e<i>ax b</i> <i>C</i>.
<i>a</i>
d .
ln
<i>x</i>
<i>x</i> <i>a</i>
<i>a x</i> <i>C</i>
<i>a</i>
1
d .
ln
<i>x</i>
<i>x</i> <i>a</i>
<i>a</i> <i>x</i> <i>C</i>
<i>a</i>
♦<b> Nhận xét. Khi thay </b><i>x</i> bằng (<i>ax</i> <i>b</i>) thì khi lấy nguyên hàm nhân kết quả thêm 1
<i>a</i>
<b>BT 1.</b> Tìm nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
1
d
1
<i>n</i>
<i>n</i> <i>x</i>
<i>x x</i> <i>C</i>
<i>n</i>
Më réng
1
1 ( )
( ) d .
1
<i>n</i>
<i>n</i> <i>ax</i> <i>b</i>
<i>ax</i> <i>b</i> <i>x</i> <i>C</i>
<i>a</i> <i>n</i>
<b>Một số công thức thường sử dụng: </b> <i>k x</i>d <i>kx</i> <i>C</i>. <i>kf x x</i>( )d <i>k</i>. <i>f x x</i>( )d .
<i>f x</i>( ) <i>g x</i>( ) d<i>x</i> <i>f x x</i>( )d <i>g x x</i>( )d .
a) Tìm họ nguyên hàm của <i>f x</i>( ) 4<i>x</i>3 <i>x</i> 5.
<b>Giải. Ta có: </b><i>F x</i>( ) <i>f x x</i>( )d
2
3 4
(4 5)d 5 .
2
<i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>C</i>
b) Tìm họ nguyên hàm của <i>f x</i>( ) 3<i>x</i>2 2 .<i>x</i>
...
...
...
c) Tìm họ nguyên hàm của <i>f x</i>( ) 1<sub>5</sub> <i>x</i>2.
<i>x</i>
Ta có: <i>F x</i>( ) 1<sub>5</sub> <i>x</i>2 d<i>x</i> (<i>x</i> 5 <i>x</i>2)d<i>x</i>
<i>x</i>
...
d) Tìm họ nguyên hàm của <i>f x</i>( ) 1<sub>3</sub> <i>x</i>2 1.
<i>x</i>
...
...
...
e) Tìm <i>I</i> (<i>x</i>2 3 )(<i>x x</i> 1)d<i>x</i>
Phân phới được: <i>I</i> (<i>x</i>3 2<i>x</i>2 3 )d<i>x x</i> ...
...
f) Tìm <i>I</i> (<i>x</i> 1)(<i>x</i>2 2)d .<i>x</i>
...
...
g) Tìm <i>I</i> (2<i>x</i> 1) d5 <i>x</i> <i>(công thức mở rộng).</i>
...
...
h) Tìm <i>I</i> (2<i>x</i> 10)2020d .<i>x</i>
...
...
<b>1.</b> Tìm một nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) 4<i>x</i>3 4<i>x</i> 5 thỏa mãn <i>F</i>(1) 3.
<b>A. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>4 2<i>x</i>2 5<i>x</i> 1.
<b>B. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>4 4<i>x</i>2 5<i>x</i> 1.
<b>C. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>4 2<i>x</i>2 5<i>x</i> 3.
<b>D. </b> ( ) 4 2 2 5 1
2
<i>F x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
Ta có: <i>F x</i>( ) <i>f x x</i>( )d (4<i>x</i>3 4<i>x</i> 5)d<i>x</i>
<i>x</i>4 2<i>x</i>2 5<i>x</i> <i>C</i>.
Theo đề bài, ta có: <i>F</i>(1) 3
4 2
1 2.1 5.1 <i>C</i> 3 <i>C</i> 1.
Do đó <i>F x</i>( ) <i>x</i>4 2<i>x</i>2 5<i>x</i> 1.
<b>2.</b> Tìm một nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) 3<i>x</i>2 2<i>x</i> 5 thỏa mãn <i>F</i>(1) 4.
<b>A. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>3 <i>x</i>2 5<i>x</i> 3.
<b>B. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>3 <i>x</i>2 5<i>x</i> 3.
<b>C. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>3 <i>x</i>2 5<i>x</i> 3.
<b>D. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>3 <i>x</i>2 5<i>x</i> 3.
...
...
...
...
<b>3.</b> Hàm số <i>f x</i>( ) 5<i>x</i>4 4<i>x</i>2 6 có 1 nguyên hàm <i>F x</i>( ) thỏa <i>F</i>(3) 1. Tính <i>F</i>( 3).
<b>A. </b><i>F</i>( 3) 226. <b>B. </b><i>F</i>( 3) 225.
<b>C. </b><i>F</i>( 3) 451. <b>D. </b><i>F</i>( 3) 225.
...
...
...
<b>4.</b> Hàm số <i>f x</i>( ) <i>x</i>3 3<i>x</i> 2 có mợt ngun hàm <i>F x</i>( ) thỏa <i>F</i>(2) 14. Tính <i>F</i>( 2).
<b>A. </b><i>F</i>( 2) 6. <b>B. </b><i>F</i>( 2) 14.
<b>C. </b><i>F</i>( 2) 6. <b>D. </b><i>F</i>( 2) 14.
...
...
...
<b>5.</b> Hàm số <i>f x</i>( ) (2<i>x</i> 1)3 có mợt ngun hàm là <i>F x</i>( ) thỏa 1 4.
2
<i>F</i> Tính 3
2
<i>P</i> <i>F</i>
<b>A. </b><i>P</i> 32. <b>B. </b><i>P</i> 34.
<b>C. </b><i>P</i> 18. <b>D. </b><i>P</i> 30.
...
...
...
<b>6.</b> Hàm số <i>f x</i>( ) (1 2 )<i>x</i> 5 có mợt ngun hàm là <i>F x</i>( ) thỏa 1 2
2 3
<i>F</i> Tính <i>F</i>(1).
<b>A. </b><i>F</i>(1) 10. <b>B. </b><i>F</i>(1) 5.
<b>C. </b> (1) 59
12
<i>F</i> <b>D. </b> (1) 71
12
<i>F</i>
...
...
...
<b>7.</b> Gọi <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của hàm số
3
<i>F</i> <sub>Tính giá trị của </sub>
biểu thức <i>T</i> log 3 (1)<sub>2</sub> <i>F</i> 2 (2) .<i>F</i>
<b>A. </b><i>T</i> 2. <b>B. </b><i>T</i> 4.
<b>C. </b><i>T</i> 10. <b>D. </b><i>T</i> 4.
...
...
<b>8.</b> Hàm số <i>f x</i>( ) <i>x</i>3 3<i>x</i> 2 có mợt ngun hàm <i>F x</i>( ). Biết đồ thị của hàm số <i>y</i> <i>F x</i>( ) đi qua
điểm <i>M</i>(2;10). Giá trị của <i>F</i>( 2) bằng
<b>A. </b>18. <b>B. </b>7.
<b>C. </b> 8. <b>D. </b>20.
<b>BT 2.</b> Tìm nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) <i><b>(m</b><b>ục đích cho họ</b><b>c sinh rèn luy</b><b>ệ</b><b>n cơng th</b><b>ứ</b><b>c).</b></i>
<b>Làm quen nhóm cơng thức có mẫu số cơ bản: </b>
1
d<i>x</i> ln<i>x</i> <i>C</i>
<i>x</i>
Më réng 1 <sub>d</sub><i><sub>x</sub></i> 1<sub>ln</sub><i><sub>ax</sub></i> <i><sub>b</sub></i> <i><sub>C</sub></i><sub>.</sub>
<i>ax</i> <i>b</i> <i>a</i>
2
1 1
d<i>x</i> <i>C</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
Më réng
2
1 1 1
d .
(<i>ax</i> <i>b</i>) <i>x</i> <i>a ax</i> <i>b</i> <i>C</i>
a) Tìm <i>I</i> 3<i>x</i>2 1 2 d .<i>x</i>
<i>x</i>
...
...
b) Tìm <i>I</i> 3<i>x</i>2 2 1<sub>2</sub> d .<i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
c) Tìm
2 <sub>3</sub> <sub>1</sub>
d .
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
d) Tìm
2
2 6 3
d .
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
e) Tìm 1 d .
2 1
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
f) Tìm 2 d .
3 4
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
g) Tìm 1 <sub>2</sub> d .
(2 1)
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
h) Tìm 12 <sub>2</sub> 2 d .
2 3
( 1)
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
i) Tìm <sub>2</sub> 1 d .
4 4 1
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
j) Tìm <sub>2</sub> 4 d .
6 9
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
( 1)
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
l) <sub>2</sub>2 2 d .
4 4 1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<b>9.</b> <b>(Đề thi thử nghiệm – Bộ GD & ĐT năm 2017) </b>Biết <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của hàm số
1
( )
1
<i>f x</i>
<i>x</i> và <i>F</i>(2) 1. Giá trị của <i>F</i>(3) bằng
<b>A. </b>7
4 <b>B. </b>ln2 1.
<b>C. </b>1
2 <b>D. </b>
...
...
...
<b>10.</b> Biết <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của ( ) 1
2 1
<i>f x</i>
<i>x</i> và <i>F</i>( 1) 5. Giá trị của <i>F</i>( 4) bằng
<b>A. </b>1ln 7 5.
2 <b>B. </b>2ln7 5.
<b>C. </b>ln 7 5. <b>D. </b>1ln 7 5.
2
...
...
...
<b>11.</b> Biết <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của hàm ( ) 3
2 1
<i>f x</i>
<i>x</i> thỏa <i>F</i>(1) 0. Giá trị của <i>F</i>(2) bằng
<b>A. </b>4 ln2. <b>B. </b>3 ln2.
<b>C. </b>3ln 3.
2 <b>D. </b>1.
...
...
...
<b>12.</b> Nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số ( ) 1
2 1
<i>f x</i>
<i>x</i> biết
e 1 3
2 2
<i>F</i> là
<b>A. </b><i>F x</i>( ) 2 ln 2<i>x</i> 1 0, 5.
<b>B. </b><i>F x</i>( ) 2 ln 2<i>x</i> 1 1.
<b>C. </b> ( ) 1ln 2 1 1.
2
<i>F x</i> <i>x</i>
<b>D. </b><i>F x</i>( ) 0, 5 ln 2<i>x</i> 1 0, 5.
...
...
...
...
...
<b>13.</b> Tìm một nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) <i>ax</i> <i>b</i><sub>2</sub> ( , <i>a b</i> , <i>x</i> 0),
<i>x</i> biết <i>F</i>( 1) 1,
(1) 4
<i>F</i> và <i>f</i>(1) 0.
<b>A. </b>
2
3 3 7
( )
4 2 4
<i>x</i>
<i>F x</i>
<i>x</i>
<b>B. </b>
2
3 3 7
( )
4 2 4
<i>x</i>
<i>F x</i>
<i>x</i>
<b>C. </b>
2
3 3 7
( )
2 4 4
<i>x</i>
<i>F x</i>
<i>x</i>
<b>D. </b>
2
3 3 1
( )
2 2 2
<i>x</i>
<i>F x</i>
<i>x</i>
<b>BT 3.</b> Tìm nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
<b>Làm quen nhóm cơng thức ngun hàm của hàm lượng giác </b>
1
sin d<i>x x</i> cos<i>x</i> <i>C</i> sin(<i>ax</i> <i>b x</i>)d cos(<i>ax</i> <i>b</i>) <i>C</i> .
<i>a</i>
1
cos d<i>x x</i> sin<i>x</i> <i>C</i> cos(<i>ax</i> <i>b x</i>)d sin(<i>ax</i> <i>b</i>) <i>C</i> .
<i>a</i>
Cần nhớ: sin2<i>x</i> 2sin cos ,<i>x</i> <i>x</i> <sub>cos2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>cos</sub>2<i><sub>x</sub></i> <sub>sin</sub>2<i><sub>x</sub></i> <sub>2cos</sub>2<i><sub>x</sub></i> <sub>1</sub> <sub>1 2sin .</sub>2<i><sub>x</sub></i>
a) Tìm <i>I</i> (sin<i>x</i> cos )d .<i>x x</i>
...
b) Tìm <i>I</i> (3 cos<i>x</i> 2 sin )d .<i>x x</i>
...
c) Tìm <i>I</i> (2 sin 2<i>x</i> 3 cos 6 )d .<i>x x</i>
...
d) Tìm <i>I</i> sin cos d .<i>x</i> <i>x x</i>
...
e) Tìm cos .
2 6
<i>x</i>
<i>I</i>
...
f) Tìm sin .
3 3
<i>x</i>
<i>I</i>
...
g) Tìm <i>I</i> (sin<i>x</i> cos ) d .<i>x</i> 2 <i>x</i>
...
...
h) Tìm <i>I</i> (cos<i>x</i> sin ) d .<i>x</i> 2 <i>x</i>
...
...
...
j) Tìm <i>I</i> (cos4<i>x</i> sin4<i>x x</i>)d .
...
...
<i><b> </b></i><b>Nhóm áp dụng cơng thức:</b>
2
2 2
1 d 1
d (1 cot )d cot cot( ) .
sin sin ( )
<i>x</i>
<i>x</i> <i>x x</i> <i>x</i> <i>C</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>C</i>
<i>a</i>
<i>x</i> <i>ax</i> <i>b</i>
2
2 2
1 d 1
d (1 tan )d tan tan( ) .
cos cos ( )
<i>x</i>
<i>x</i> <i>x x</i> <i>x</i> <i>C</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>C</i>
<i>a</i>
<i>x</i> <i>ax</i> <i>b</i>
k) Tìm 1<sub>2</sub> 1<sub>2</sub> d .
cos sin
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
l) Tìm 6<sub>2</sub> d .
cos 3
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
m) Tìm <i>I</i> tan2<i>x x</i>d .
...
...
n) Tìm <i>I</i> (tan<i>x</i> cot ) d .<i>x</i> 2 <i>x</i>
<b> Bậc chẵn </b> <i>PP</i> <b> Hạ bậc và lấy công thức nguyên hàm. </b>
<b>Công thức hạ bậc: </b> sin2 1 1cos 2
2 2
<i>x</i> <i>x</i> và cos2 1 1cos 2 .
2 2
<i>x</i> <i>x</i>
<i>(<b>C</b><b>ầ</b><b>n nh</b><b>ớ</b>:<b>M</b><b>ỗ</b><b>i l</b><b>ầ</b><b>n h</b><b>ạ</b><b> b</b><b>ậ</b><b>c xu</b><b>ấ</b><b>t hi</b><b>ệ</b><b>n hai s</b><b>ố</b></i> 1;
2 <i><b> sin là tr</b><b>ừ</b><b>, cos là c</b><b>ộ</b><b>ng, cung góc </b><b>tăng gấp đơi</b>)</i>
o) Tìm <i>I</i> sin2<i>x x</i>d .
...
...
...
p) Tìm <i>I</i> cos2<i>x x</i>d .
...
...
...
q) Tìm <i>I</i> sin 2 d .2 <i>x x</i>
...
...
...
r) Tìm <i>I</i> cos 2 d .2 <i>x x</i>
...
...
...
s) Tìm <i>I</i> (2 sin 3 ) d .<i>x</i> 2 <i>x</i>
...
...
...
t) Tìm <i>I</i> (2 cos 2 ) d .<i>x</i> 2 <i>x</i>
...
...
1
sin .cos sin( ) sin( ) .
2
<i>a</i> <i>b</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>a</i> <i>b</i> sin .sin 1 cos( ) cos( ) .
2
<i>a</i> <i>b</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>a</i> <i>b</i>
1
cos .cos cos( ) cos( ) .
2
<i>a</i> <i>b</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>a</i> <i>b</i>
u) Tìm <i>I</i> sin 3 cos d .<i>x</i> <i>x x</i>
...
...
...
v) Tìm <i>I</i> sin 4 cos d .<i>x</i> <i>x x</i>
...
...
...
x) Tìm <i>I</i> sin 2 sin 4 d .<i>x</i> <i>x x</i>
...
...
y) Tìm <i>I</i> cos 7 cos d .<i>x</i> <i>x x</i>
...
...
z) Tìm <i>I</i> cos 9 cos d .<i>x</i> <i>x x</i>
<b>14.</b> Biết <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của hàm <i>f x</i>( ) sin2<i>x</i> và 1.
4
<i>F</i> Tính
6
<i>P</i> <i>F</i>
<b>A. </b> 5
4
<i>P</i> <b>B. </b><i>P</i> 0.
<b>C. </b> 1
2
<i>P</i> <b>D. </b> 3
4
<i>P</i>
...
...
...
<b>15.</b> Tìm mợt ngun hàm <i>F x</i>( ) của hàm sớ <i>f x</i>( ) 2<i>x</i> sin<i>x</i> 2cos<i>x</i> thỏa mãn <i>F</i>(0) 1.
<b>A. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>2 cos<i>x</i> 2 sin<i>x</i> 2.
<b>B. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>2 cos<i>x</i> 2 sin .<i>x</i>
<b>C. </b><i>F x</i>( ) 2 cos<i>x</i> 2sin .<i>x</i>
<b>D. </b><i>F x</i>( ) <i>x</i>2 cos<i>x</i> 2 sin<i>x</i> 2.
...
...
...
...
<b>16.</b> Tìm một nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số ( ) sin 1<sub>2</sub>
cos
<i>f x</i> <i>x</i>
<i>x</i> thỏa mãn
2
4 2
<i>F</i>
<b>A. </b><i>F x</i>( ) cos<i>x</i> tan<i>x</i> <i>C</i>.
<b>B. </b><i>F x</i>( ) cos<i>x</i> tan<i>x</i> 2 1.
<b>C. </b><i>F x</i>( ) cos<i>x</i> tan<i>x</i> 2 1.
<b>D. </b><i>F x</i>( ) cos<i>x</i> tan<i>x</i> 2 1.
...
...
...
...
<b>17.</b> Cho <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của <i>f x</i>( ) 4 cos2<i>x</i> 5 thỏa <i>F</i>( ) 0. Tìm <i>F x</i>( ).
<b>A. </b><i>F x</i>( ) 3<i>x</i> sin2<i>x</i> 3 .
<b>B. </b> ( ) 4sin3 5 5 .
3
<i>F x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<b>C. </b> ( ) 4cos3 5 4 5 .
3 3
<i>F x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<b>D. </b><i>F x</i>( ) 3<i>x</i> sin2<i>x</i> 3 .
...
...
...
...
...
...
<b>18.</b> Biết rằng <i>F x</i>( ) cos2<i>x x</i>d <i>ax</i> <i>b</i>sin 2<i>x</i> <i>C</i>. Giá trị của <i>a</i>2 <i>b</i>2 bằng
<b>A. </b>1
2 <b>B. </b>
5
16
<b>C. </b>2. <b>D. </b>5
4
...
...
<i>b</i> với <i>a b</i>, là các số nguyên dương,
<i>a</i>
<i>b</i> là phân
số tối giản và <i>C</i> . Giá trị của <i>a</i> <i>b</i> bằng
<b>A. </b>2. <b>B. </b>3.
<b>C. </b>4. <b>D. </b>5.
<b>BT 4.</b> Tìm nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
<b>Làm quen nhóm công thức mũ </b>
1
e d<i>x</i> e<i>x</i> e<i>ax b</i>d e<i>ax b</i> .
<i>x</i> <i>C</i> <i>x</i> <i>C</i>
<i>a</i>
1
d d .
ln ln
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>a</i> <i>x</i> <i>a</i>
<i>a x</i> <i>C</i> <i>a</i> <i>x</i> <i>C</i>
<i>a</i> <i>a</i>
a) Tìm <i>I</i> e d .2<i>x</i> <i>x</i>
...
...
b) Tìm <i>I</i> e1 2<i>x</i>d .<i>x</i>
...
...
c) Tìm <i>I</i> (2<i>x</i> e )d .<i>x</i> <i>x</i>
...
...
d) Tìm <i>I</i> e (1<i>x</i> 3e 2<i>x</i>)d .<i>x</i>
...
...
e) Tìm <i>I</i> (3 e ) d .<i>x</i> 2 <i>x</i>
...
...
f) Tìm <i>I</i> (2 e ) d .3<i>x</i> 2 <i>x</i>
...
...
...
g) Tìm <i>I</i> 22<i>x</i> 1d .<i>x</i>
...
...
h) Tìm <i>I</i> 41 2<i>x</i>d .<i>x</i>
...
...
i) Tìm <i>I</i> 3 .5 d .<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
...
...
j) Tìm <i>I</i> 4 .3<i>x</i> <i>x</i> 1d .<i>x</i>
...
...
k) Tìm d<sub>2 5</sub>
e <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
l) Tìm d<sub>3 2</sub>
2 <i>x</i>
<i>x</i>
<i>I</i>
...
...
m)Tìm
1 1
4 .3
d .
2
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
...
...
...
n) Tìm
2 1 1
4 .6
d .
3
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<b>20.</b> Biết <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của hàm số <i>f x</i>( ) e2<i>x</i> thỏa (0) 3
2
<i>F</i> Giá trị của 1
2
<i>F</i> bằng
<b>A. </b>1e 2.
2 <b>B. </b>
1
e 1.
<b>C. </b>2e 1. <b>D. </b>1e 1
2 2
...
...
...
<b>21.</b> Một nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) 2e<i>x</i> 3<i>x</i>2 thỏa (0) 9
2
<i>F</i> là
<b>A. </b>2e 3 3
2
<i>x</i> <i><sub>x</sub></i>
<b>B. </b>2e 3 5
2
<i>x</i> <i><sub>x</sub></i>
<b>C. </b>e 3 7
2
<i>x</i> <i><sub>x</sub></i>
<b>D. </b>2e 3 9
2
<i>x</i> <i><sub>x</sub></i>
...
...
...
<b>22.</b> Biết <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của hàm số <i>f x</i>( ) 4<i>x</i> thỏa (1) 3
ln 2
<i>F</i> Giá trị của <i>F</i>(2) bằng
<b>A. </b> (2) 9
ln 2
<i>F</i> <b>B. </b> (2) 3
ln 2
<i>F</i>
<b>C. </b> (2) 8
ln 2
<i>F</i> <b>D. </b> (2) 7
ln 2
<i>F</i>
...
...
...
<b>23.</b> Họ nguyên hàm của hàm số <i>f x</i>( ) 2 .3 .72<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> là
<b>A. </b> 84 .
ln 84
<i>x</i>
<i>C</i> <b>B. </b>
2
2 .3 .7
.
ln 4.ln 3.ln 7
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>C</i>
<b>C. </b>84<i>x</i> <i>C</i>. <b>D. </b>84 .ln 84<i>x</i> <i>C</i>.
...
...
...
<b>24.</b> Biết <i>F x</i>( ) là một nguyên hàm của hàm số <i>f x</i>( ) e3<i>x</i> 1 thỏa mãn (0) e
3
<i>F</i> <sub> Tính </sub><sub>ln 3 (1) .</sub>3 <i><sub>F</sub></i>
<b>A. </b>ln 3 (1)3 <i>F</i> 64.<b> B. </b>ln 3 (1)3 <i>F</i> 8.
<b>C. </b>ln 3 (1)3 <i>F</i> 81.<b> D. </b>ln 3 (1)3 <i>F</i> 27.
...
...
...
<b>25.</b> Biết một nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số
ln 2
<i>F</i> Tính giá trị của
biểu thức
3
10
ln 2. (1)
2
<i>F</i>
<i>A</i>
<b>A. </b><i>A</i> 1. <b>B. </b><i>A</i> 8.
<b>C. </b><i>A</i> 16. <b>D. </b><i>A</i> 32.
Nguyên hàm của hàm số hữu tỷ ( )d ,
( )
<i>P x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>Q x</i> với <i>P x</i>( ), <i>Q x</i>( ) là các đa thức.
Nếu bậc của tử số <i>P x</i>( ) bậc của mẫu số <i>Q x</i>( ) <i>PP</i> Chia đa thức.
Nếu bậc của tử số <i>P x</i>( ) bậc của mẫu số <i>Q x</i>( ) :
Sử dụng định nghĩa, lưu ý: <i>u</i> d<i>x</i> ln<i>u</i> d<i>x</i> ln<i>u</i> <i>C</i>.
<i>u</i>
Mẫu phân tích được thành tích sớ <i>PP</i> Đồng nhất thức (pp che)
( )( )
<i>k</i> <i>m</i> <i>n</i>
<i>ax</i> <i>b cx</i> <i>d</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>cx</i> <i>d</i> hoặc ( )( )
<i>mx</i> <i>n</i>
<i>ax</i> <i>b cx</i> <i>d</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>cx</i> <i>d</i>
2 2 2 2
1
( ) ( ) ( ) ( )
<i>A</i> <i>B</i> <i>C</i> <i>D</i>
<i>x</i> <i>a</i> <i>x</i> <i>b</i>
<i>x</i> <i>a x</i> <i>b</i> <i>x</i> <i>a</i> <i>x</i> <i>b</i>
2 2
1
,
( )( )
<i>A</i> <i>Bx</i> <i>C</i>
<i>x</i> <i>m</i>
<i>x</i> <i>m ax</i> <i>bx</i> <i>c</i> <i>ax</i> <i>bx</i> <i>c</i> với
2 <sub>4</sub> <sub>0.</sub>
<i>b</i> <i>ac</i>
<b>BT 5.</b> Tìm nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
a) Tìm 3 1d .
1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
Có 3( 1) 4d 3 4 d
1 1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
3<i>x</i> 4 ln<i>x</i> 1 <i>C</i>.
b) Tìm 2 1d .
1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
c) Tìm 3 1d .
2
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
d) Tìm 4 3d .
2 1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
e) Tìm
2
d .
1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
Ta có:
2 2
( 1 ) 1
d
1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
( 1)( 1) 1 1
d 1 d
1 1
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
f) Tìm
2
d .
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
2
ln 1 .
2
<i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>C</i> ...
g) Tìm
3
d .
1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
h) Tìm
3
d .
2
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
i) Tìm
2 <sub>1</sub>
d .
2
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
Chia đa thức ngoài nháp:
2 <sub>1 </sub> <sub>2 </sub>
...
...
...
...
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
Ta có: 1 3 d
2
<i>I</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
j) Tìm
2
2 4 3
d .
1
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
k) Tìm
2
4 6 1
d .
2 1
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
l) Tìm
2
3 2 1
d .
1
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
m)Tìm <sub>2</sub>4 2 d
5
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
Ta có:
2
2
( 5)
2 d
5
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
2 ln<i>x</i>2 <i>x</i> 5 <i>C</i>.
n) Tìm <sub>2</sub>4 3 d .
2 3 1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<b>Nhớ: </b> <i>u</i> d<i>x</i> ln<i>u</i> d<i>x</i> ln<i>u</i> <i>C</i>.
<i>u</i>
...
...
o) Tìm <sub>2</sub>4 2 d .
4
p) Tìm <sub>2</sub>6 1 d .
3 4
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
q) Tìm <sub>2</sub>5 4 d .
2 6
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>Áp dụng </i> <i>f x</i>( ) <i>ax</i>2 <i>bx</i> <i>c</i> <i>a x</i>( <i>x</i><sub>1</sub>)(<i>x</i> <i>x</i><sub>2</sub>)<i> </i>
<i>với x</i><sub>1</sub>, <i>x</i><sub>2</sub> <i>là hai nghiệm của f x</i>( ) 0, <i>ta được:</i>
2
5 4 5 4 5 4
( 2)(2 3)
2 6 3
2( 2)
2
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
2 2 3
<i>a</i> <i>b</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>với </i>
2
3
2
5 4
Khi đó, ta có lời giải sau:
2
5 4 2 1
d
2 2 3
2 6
<i>x</i>
<i>I</i> <i>dx</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
r) Tìm 1 d .
( 1)( 3)
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
s) Tìm 1 d .
(2 4)( 5)
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
t) Tìm <sub>2</sub> 1 d .
4
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
u) Tìm <sub>2</sub>4 5 d .
2
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
v) Tìm <sub>2</sub>4 11 d .
5 6
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
w)Tìm <sub>2</sub> 1 d .
( 1)
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x x</i>
Ta có: <sub>2</sub> d
1
<i>a</i> <i>b</i> <i>c</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
0
d 1
1,
d 1
<i>x</i>
<i>a</i>
<i>x x</i> <sub>0</sub>
1
1
1<i><sub>x</sub></i>
<i>b</i>
<i>x</i> và
2
1
1
1
<i>x</i>
<i>c</i>
<i>x</i> nên 2
1 1 1
d
1
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
x) Tìm 2 <sub>2</sub> d .
( 1)( 2)
...
...
...
<b>Định lý: Nếu hai hàm số </b><i>u</i> <i>u x</i>( ) và <i>v</i> <i>v x</i>( ) có đạo hàm và liên tục trên <i>K</i> thì
( ) ( )d ( ) ( ) ( ) ( )d
<i>I</i> <i>u x v x x</i> <i>u x v x</i> <i>u x v x x</i> hay <i>I</i> <i>u v</i>d <i>uv</i> <i>v u</i>d
<b>Vận dụng giải toán: </b>
— <b>Nhận dạng: Tích hai hàm khác loại nhân nhau, Ví dụ: </b> <i>ex</i>sin d , <i>x x</i> <i>x</i>ln d ,....<i>x x</i>
— <b>Đặt: </b>
<sub> d</sub> <sub>d</sub>
d d
<i>Vi phân</i>
<i>Nguyên ha m</i>
<i>u</i> <i>u</i> <i>x</i>
<i>v</i> <i>x</i> <i>v</i> Suy ra: <i>I</i> <i>u v</i>d <i>uv</i> <i>v u</i>d .
— <b>Thứ tự ưu tiên chọn </b><i><b>u</b></i>: <i><b>log </b><b>–</b><b>đa –</b><b>lượ</b><b>ng </b><b>–</b><b> m</b><b>ũ</b></i> và <i>dv</i> <i><b>ph</b><b>ầ</b><b>n c</b><b>ò</b><b>n l</b><b>ạ</b><b>i</b></i>.
— <b>Lưu ý rằng bậc của đa thức và bậc của ln tương ứng với số lần lấy nguyên hàm. </b>
— <b>Dạng mũ nhân lượng giác là dạng nguyên hàm từng phần luân hồi. </b>
<b>BT 6.</b> Tìm nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
a) Tìm <i>I</i> (<i>x</i> 1)sin d .<i>x x</i>
Chọn:
/
/
1 d d
.
d sin d cos
<i>v p</i>
<i>n h</i>
<i>u</i> <i>x</i> <i>u</i> <i>x</i>
<i>v</i> <i>x x</i> <i>v</i> <i>x</i>
Suy ra: <i>I</i> (<i>x</i> 1)cos<i>x</i> cos d<i>x x</i>
(<i>x</i> 1)cos<i>x</i> sin<i>x</i> <i>C</i>.
b) Tìm <i>I</i> <i>x</i>ln d .<i>x x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
d) Tìm <i>I</i> <i>x</i>.e d .<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
e) Tìm <sub>2</sub> d .
sin
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
f) Tìm <sub>2</sub> d .
cos
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
Cần nhớ: cot d<i>x x</i> ln sin<i>x</i> <i>C</i>. ...
...
Cần nhớ: tan d<i>x x</i> ln cos<i>x</i> <i>C</i>. ...
g) Tìm <i>I</i> ln d .<i>x x</i>
...
...
...
...
h) Tìm <i>I</i> (2<i>x</i> 1)ln d .<i>x x</i>
...
...
...
...
...
...
...
j) Tìm <i>I</i> <i>x</i>(2 cos2<i>x</i> 1)d .<i>x</i>
...
...
...
...
k) Tìm <i>I</i> e sin d .<i>x</i> <i>x x</i>
Chọn
/
/
sin d cos d
.
d e d e
<i>v p</i>
<i>n h</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>u</i> <i>x</i> <i>u</i> <i>x x</i>
<i>v</i> <i>x</i> <i>v</i>
e sin<i>x</i> e cos d<i>x</i> e sin<i>x</i> .
<i>I</i> <i>x</i> <i>x x</i> <i>x</i> <i>A</i>
Tìm <i>A</i>. Chọn cos d sin d .
d e d<i>x</i> e<i>x</i>
<i>u</i> <i>x</i> <i>u</i> <i>x x</i>
<i>v</i> <i>x</i> <i>v</i>
e cos<i>x</i> e sin d .<i>x</i>
<i>A</i> <i>x</i> <i>x x</i>
Thế <i>A</i> vào <i>I</i>, ta được:
e sin<i>x</i> e cos<i>x</i> e sin d<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x x</i>
e sin<i>x</i> e cos<i>x</i> e sin d<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x x</i>
e (sin<i>x</i> cos )
<i>I</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>I</i>
e
(sin cos ) .
2
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>C</i>
l) Tìm <i>I</i> e cos d .<i>x</i> <i>x x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
m)Tìm 1 1 ln( 1)d .
2
<i>I</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
n) Tìm
2
3
ln(4 8 3)
d .
( 1)
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
o) Cho <i>F x</i>( ) ln<i>x</i> là một nguyên hàm của
3
( )
<i>f x</i>
<i>x</i> Tìm nguyên hàm của hàm
Áp dụng định nghĩa: <i>F x</i>( ) <i>f x</i>( ), ta có:
2
3 3
( ) 1 ( )
(ln )<i>x</i> <i>f x</i> <i>f x</i> <i>f x</i>( ) <i>x</i> .
<i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
Tìm <i>I</i> <i>f x</i>( )ln d<i>x x</i> ?
Chọn
2
1
ln d d
.
d ( )d ( )
<i>u</i> <i>x</i> <i>u</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>v</i> <i>f x x</i> <i>v</i> <i>f x</i> <i>x</i>
2
2<sub>ln</sub> <sub>d</sub> 2<sub>ln</sub> <sub>.</sub>
2
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>C</i>
p) Cho <i>F x</i>( ) ln<i>x</i> là một nguyên hàm của hàm
2
( )
<i>f x</i>
<i>x</i> Tìm nguyên hàm của
...
...
...
...
...
...
...
...
...
q) Cho <i>F x</i>( ) 1<sub>3</sub>
<i>x</i> là một nguyên hàm của
2
( )
<i>f x</i>
<i>x</i> Tìm nguyên hàm của hàm
...
...
...
...
...
...
...
...
r) Cho <i>F x</i>( ) 1<sub>2</sub>
<i>x</i> là một nguyên hàm của
( )
<i>f x</i>
<i>x</i> Tìm nguyên hàm của
4 3
(<i>x</i> <i>x f x</i>) ( ).
...
...
...
...
...
s) Cho <i>F x</i>( ) <i>x</i>2 là một nguyên hàm của
2
( )e .<i>x</i>
<i>f x</i> Tìm nguyên hàm của hàm e2<i>xf x</i>( ).
...
...
...
...
...
...
t) Cho <i><sub>F x</sub></i>( ) <i><sub>x</sub></i>.e<i>x</i>
là một nguyên hàm của
2
( )e .<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
<b>Định lí: Cho </b> <i>f u u</i>( )d <i>F u</i>( ) <i>C</i> và <i>u</i> <i>u x</i>( ) là hàm sớ có đạo hàm liên tục thì
( ) ( )d ( ) .
<i>f u x u x</i> <i>x</i> <i>F u x</i> <i>C</i>
Có sẵn Tách từ hàm Nhân thêm
<b>Một số dạng đổi biến thường gặp </b>
<sub>1</sub> 1
2 2
( ) . d d d
d 1 d ( 1) d ,
1
( ) . d d 2 d
<i>PP</i>
<i>n</i>
<i>m</i>
<i>n</i>
<i>PP</i> <i>n</i> <i>n</i>
<i>n</i>
<i>PP</i>
<i>n</i>
<i>I</i> <i>f ax</i> <i>b x x</i> <i>t</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>t</i> <i>a x</i>
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>n</i> <i>x x</i>
<i>ax</i>
<i>I</i> <i>f ax</i> <i>b x x</i> <i>t</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>t</i> <i>ax x</i>
với <i>m n</i>, .
<i><sub>I</sub></i> <i>n</i> <i><sub>f x f x</sub></i>( ). ( )d<i><sub>x</sub></i> <i>PP</i> <sub> Đặt </sub><i><sub>t</sub></i> <i>n</i> <i><sub>f x</sub></i><sub>( )</sub> <i><sub>t</sub>n</i> <i><sub>f x</sub></i><sub>( )</sub> <i><sub>nt</sub>n</i> 1<sub>d</sub><i><sub>t</sub></i> <i><sub>f x</sub></i><sub>( )d .</sub><i><sub>x</sub></i>
<b> </b>
1
(ln ) d
1
( ln ) d
<i>I</i> <i>f</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>I</i> <i>f a</i> <i>b</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>PP</i>
Đặt
1
ln d d
ln d d
<i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>b</i>
<i>t</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<b> </b><i>I</i> <i>f</i>(e ).e d<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>PP</i> Đặt e d e d
e d e d
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>t</i> <i>t</i> <i>x</i>
<i>t</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>t</i> <i>b</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>f</i>(cos ).sin d<i>x</i> <i>x x</i> <i>PP</i> Đặt cos d sin d
cos d sin d
<i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x x</i>
<i>t</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>b</i> <i>x x</i>
<b> </b><i>I</i> <i>f</i>(sin ).cos d<i>x</i> <i>x x</i> <i>PP</i> Đặt sin d cos d
sin d cos d
<i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x x</i>
<i>t</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>b</i> <i>x x</i>
(tan ) d<sub>2</sub>
cos
<i>x</i>
<i>I</i> <i>f</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>PP</i>
Đặt tan d 1<sub>2</sub> d (1 tan )d .2
cos
<i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<b> </b> (cot ) d<sub>2</sub>
sin
<i>x</i>
<i>I</i> <i>f</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>PP</i>
Đặt cot d d<sub>2</sub> (1 cot )d .2
sin
<i>x</i>
<i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x</i> <i>x</i>
<b> </b><i>I</i> <i>f</i>(sin ; cos ).sin 2 d2<i>x</i> 2<i>x</i> <i>x x</i> <i>PP</i> Đặt
2
sin d sin 2 d
cos d sin 2 d
<i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x x</i>
<i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x x</i>
<b> </b><i>I</i> <i>f</i>(sin<i>x</i> cos ).(sin<i>x</i> <i>x</i> cos )d<i>x x</i> <i>PP</i> Đặt <i>t</i> sin<i>x</i> cos .<i>x</i>
<b>Lưu ý: Sau khi đổi biến và tính nguyên hàm xong, ta cần trả lại biến cũ ban đầu là </b><i>x</i>.
<b>Nhóm 1. </b> <sub>1</sub> 1
2 2
( ) . d d d
d 1 d ( 1) d ,
1
( ) . d d 2 d
<i>PP</i>
<i>n</i>
<i>m</i>
<i>PP</i> <i>n</i> <i>n</i>
<i>n</i>
<i>PP</i>
<i>n</i>
<i>I</i> <i>f ax</i> <i>b x x</i> <i>t</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>t</i> <i>a x</i>
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>n</i> <i>x x</i>
<i>ax</i>
<i>I</i> <i>f ax</i> <i>b x x</i> <i>t</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>t</i> <i>ax x</i>
với <i>m n</i>, .
<b>BT 7.</b> Tìm nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
a) Tìm <i>I</i> <i>x</i>(1 <i>x</i>)2018d .<i>x</i>
Đặt <i>t</i> 1 <i>x</i> <i>x</i> 1 <i>t</i> <i>v p</i>/ d<i>x</i> d .<i>t</i>
Khi đó: <i>I</i> (1 <i>t t</i>)2018d<i>t</i> (<i>t</i> 1)<i>t</i>2018d<i>t</i>
2020 2019
2019 2018
( )d
2020 2019
<i>t</i> <i>t</i>
<i>t</i> <i>t</i> <i>t</i> <i>C</i>
2020 2019
(1 ) (1 )
.
2020 2019
<i>x</i> <i>x</i>
<i>C</i>
b) Tìm <i>I</i> <i>x x</i>( 1)2019d .<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
c) Tìm <i>I</i> <i>x x</i>( 2 1) d .5 <i>x</i>
...
...
...
...
...
d) Tìm <i>I</i> <i>x x</i>2( 1) d .9 <i>x</i>
...
...
...
...
...
e) Tìm <sub>2</sub>d
2
<i>x x</i>
<i>I</i>
<i>x</i>
Đặt <i>t</i> <i>x</i>2 2 <i>x</i>2 <i>t</i> 2 <i>vp</i> 2 d<i>x x</i> d<i>t</i>
1
d d .
2
<i>x x</i> <i>t</i> <sub> Khi đó: </sub>
2
1 1 1 1
d ln ln 2 .
2 2 2
<i>I</i> <i>t</i> <i>t</i> <i>C</i> <i>x</i> <i>C</i>
<i>t</i>
f) Tìm d <sub>5</sub>
( 1)
<i>x x</i>
<i>I</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
5
2
d
1
<i>x x</i>
<i>I</i>
<i>x</i> h) Tìm
4
10
d
4
<i>x x</i>
<i>I</i>
...
...
...
...
...
...
...
2017
2019
( 1)
d .
(2 3)
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
Ta có:
2017
2
1 1
d .
2 3 (2 3)
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
Đặt 1 d 1 <sub>2</sub> d .
2 3 (2 3)
<i>x</i>
<i>t</i> <i>t</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
Khi đó:
2018
2017<sub>d</sub>
2018
<i>t</i>
<i>I</i> <i>t</i> <i>t</i> <i>C</i>
2018
1 1
.
2018 2 3
<i>x</i>
<i>C</i>
<i>x</i>
j) Tìm
5
7
d
( 1)
<i>x x</i>
<i>I</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
k) Tìm
99
101
(7 1) d
(2 1)
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
l) Tìm
2001
2 1002
d
(1 )
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
<b>Nhóm 2. Tìm </b><i><sub>I</sub></i> <i>n</i> <i><sub>f x f x</sub></i>( ). ( )d<i><sub>x</sub></i> <i>PP</i> <sub> Đặt </sub><i><sub>t</sub></i> <i>n</i> <i><sub>f x</sub></i><sub>( )</sub> <i><sub>t</sub>n</i> <i><sub>f x</sub></i><sub>( )</sub> <i><sub>nt</sub>n</i> 1<sub>d</sub><i><sub>t</sub></i> <i><sub>f x</sub></i><sub>( )d .</sub><i><sub>x</sub></i>
<b>BT 8.</b> Tìm ngun hàm <i>F x</i>( ) của hàm sớ <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
a) Tìm
2
3
2
d .
4
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
Đặt <i>t</i> 3<i>x</i>2 4 <i>t</i>3 <i>x</i>2 4
b) Tìm
2
3
8
d .
4 2
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
/ 2
3 d 2 d .
<i>v p</i> <i><sub>t t</sub></i> <i><sub>x x</sub></i>
Khi đó:
2 2
3 d 3
3 d
2
<i>t t</i> <i>t</i>
<i>I</i> <i>t t</i> <i>C</i>
<i>t</i>
2 2
3
3
( 4) .
2 <i>x</i> <i>C</i>
...
...
...
...
c) Tìm <i>I</i> 4<i>x x</i>2 3 d .<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
d) Tìm <i>I</i> <i>x</i> 2020 <i>x x</i>d .
...
...
...
...
...
...
e) Tìm
2
d
4
<i>x</i>
<i>I</i>
<i>x x</i>
Đặt <i>t</i> <i>x</i>2 4 <i>t</i>2 <i>x</i>2 4 <i>x</i>2 <i>t</i>2 4
/ <sub>2 d</sub> <sub>2 d</sub> <sub>d</sub> <sub>d .</sub>
<i>v p</i> <i><sub>x x</sub></i> <i><sub>t t</sub></i> <i><sub>x x</sub></i> <i><sub>t t</sub></i>
Khi đó:
2 2 2
d .d
4 4
<i>x</i> <i>x x</i>
<i>I</i>
<i>x x</i> <i>x</i> <i>x</i>
2
.d 1
d
<i>t t</i>
<i>t</i>
<i>t</i> <i>t</i>
<i>t</i> <i>t</i>
...
...
...
f) Tìm
2
d
9
<i>x</i>
<i>I</i>
<i>x x</i>
...
...
...
...
g) Tìm <i>I</i> ln<i>x</i> 1 3 ln<i>x</i> d .<i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
h) Tìm
3
d
1 ln
<i>x</i>
<i>I</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
j) Tìm <i>I</i> sin<i>x</i> 2018 cos d .<i>x x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
k) Tìm
2
d
1
<i>x x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
Ta có:
2
2 2
( 1)
d
( 1)( 1)
<i>x x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
2 2
2 2
2 2
1
d ( 1)d
( 1)
<i>x</i> <i>x x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
3
2<sub>d</sub> 2 <sub>1d</sub> <sub>.</sub>
3
<i>x</i>
<i>x x</i> <i>x x</i> <i>x</i> <i>A</i>
Tìm <i>A</i> ?
...
...
...
...
...
...
...
l) Tìm
3
4 2
d
1
<i>x x</i>
<i>I</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
m)Tìm d
( 1) 1
<i>x</i>
<i>I</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
n) Tìm d
3 ( 3)
<i>x</i>
<i>I</i>
<i>x x</i> <i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
Hai công thức thường được sử dụng là
1 2
d<i>x</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>C</i> .
<i>a</i>
<i>ax</i> <i>b</i>
3
2
d ( ) .
3
<i>ax</i> <i>b x</i> <i>ax</i> <i>b</i> <i>C</i>
<i>a</i>
<b>Nhóm 3. </b>
1
(ln ) d
1
( ln ) d
<i>I</i> <i>f</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>I</i> <i>f a</i> <i>b</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>PP</i>
Đặt
1
ln d d
ln d d
<i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>b</i>
<i>t</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<b>BT 9.</b> Tìm ngun hàm <i>F x</i>( ) của hàm sớ <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
a) Tìm <i>I</i> 2 ln<i>x</i> d .<i>x</i>
<i>x</i>
Đặt <i>t</i> ln<i>x</i> <i>v p</i>/ d<i>t</i> 1d .<i>x</i>
<i>x</i>
Khi đó:
2
(2 )d 2
2
<i>t</i>
<i>I</i> <i>t t</i> <i>t</i> <i>C</i>
2
ln
2 ln .
2
<i>x</i>
<i>x</i> <i>C</i>
b) Tìm
2
ln
d .
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
c) Tìm <i>I</i> 1 ln<i>x</i> d .<i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
d) Tìm
4
1 ln
d .
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
e) Tìm 3 ln 1d .
ln
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
f) Tìm ln <sub>2</sub> d .
(2 ln )
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
g) Tìm <i>I</i> 4 ln<i>x</i> d .<i>x</i>
<i>x</i>
...
h) Tìm ln d .
1 ln
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
<b>Nhóm 4. Tìm </b><i>I</i> <i>f</i>(e ).e d<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> <i>PP</i> Đặt e d e d
e d e d
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>t</i> <i>t</i> <i>x</i>
<i>t</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>t</i> <i>b</i> <i>x</i>
<b>BT 10.</b>Tìm nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
a) Tìm d
e<i>x</i> 3
<i>x</i>
<i>I</i>
Đặt <i>t</i> e<i>x</i> 3 e<i>x</i> <i>t</i> 3 <i>v p</i>/ d<i>t</i> e d .<i>x</i> <i>x</i>
Khi đó: d e d
e 3 e (e 3)
<i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i>
d
( 3)
<i>t</i>
<i>t t</i> ...
...
...
b) Tìm d
e<i>x</i> 4
<i>x</i>
<i>I</i>
...
...
...
...
...
...
...
c) Tìm e d
e 1
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>I</i>
...
...
d) Tìm e d
e 8
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>I</i>
...
...
...
...
...
e) Tìm d
e<i>x</i> 2e <i>x</i> 3
<i>x</i>
<i>I</i>
...
...
...
f) Tìm e d
e e
<i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i>
<i>I</i>
...
...
...
...
...
g) Tìm
2
e d
e 1
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>I</i> h) Tìm
2
e d
3 e
<i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
<b>Nhóm đổi biến hàm số lượng giác </b>
<b>BT 11.</b> Tìm nguyên hàm <i>F x</i>( ) của hàm số <i>f x</i>( ) (giả sử điều kiện được xác định):
a) Tìm <i>I</i> sin3<i>x x</i>d .
2 2
sin .sin d (1 cos )sin d .
<i>I</i> <i>x</i> <i>x x</i> <i>x</i> <i>x x</i>
Đặt <i>t</i> cos<i>x</i> ...
...
...
...
b) Tìm <i>I</i> cos3<i>x x</i>d .
...
...
...
...
...
c) Tìm <i>I</i> cos2017<i>x</i>sin d .<i>x x</i>
...
...
...
...
d) Tìm <i>I</i> sin2019<i>x</i>cos d .<i>x x</i>
...
...
...
...
...
...
...
f) Tìm <i>I</i> sin 2 cos<i>x</i> 2<i>x x</i>d .
...
...
...
...
g) Tìm sin d .
2 cos
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
h) Tìm cos d .
9 2 sin
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
k) Tìm cos d <sub>2</sub>
6 5 sin sin
<i>x x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
l) Tìm sin d
cos 2 3 cos 2
<i>x x</i>
<i>I</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
m) Tìm d
cos
<i>x</i>
<i>I</i>
<i>x</i>
Ta có: d cos .d<sub>2</sub> cos .d<sub>2</sub>
cos cos 1 sin
<i>x</i> <i>x x</i> <i>x x</i>
<i>I</i>
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
Đặt ...
...
...
...
...
n) Tìm d
sin
<i>x</i>
<i>I</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
o) Tìm d
sin 3 cos
<i>x</i>
<i>I</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
p) Tìm d
cos 3 sin
<i>x</i>
<i>I</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
q) Tìm tan<sub>2</sub> d .
cos
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> r) Tìm 2
cot
d .
sin
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
Đặt tan / d 1<sub>2</sub> d .
cos
<i>v p</i>
<i>t</i> <i>x</i> <i>t</i> <i>x</i>
<i>x</i> ...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
s) Tìm
2
2
(1 tan )
d .
cos
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
...
t) Tìm
2
2
(2 cot )
d .
sin
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
1 cos
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
v) Tìm sin 2<sub>2</sub> d .
1 sin
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i>
...
...
...
...
...
...
...
w)Tìm sin cos d .
sin cos 2
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
x) Tìm sin cos d .
sin cos 3
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...
y) Tìm cos 2 d .
sin cos 1
<i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
<i>x</i> <i>x</i> z) Tìm
sin cos
d .
3 sin 2
<i>x</i> <i>x</i>
<i>I</i> <i>x</i>
...
...
...
...
...