Về Phan Rí (Bình Thuận) xem lễ hội Mbăng Katê

Về Phan Rí (Bình Thuận) xem lễ hội
Mbăng Katê

Mbăng Katê là lễ hội của người Chăm, lễ có quy mô
lớn và kéo dài nhiều ngày và cũng là dịp để người
Chăm tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, các vị thần
linh, nữ thần Pô Nagar, các vị vua có công phát triển
nông nghiệp như Pô Klông Girai, Poo Rômê đã được
thần hóa và cúng tổ tiên, ông bà.

Lễ Mbăng Katê được tổ chức vào đầu tháng 7 (theo
lịch Chăm) tại các lăng, tháp Pô Klông Mơnai (Phan
Rí) và sau đó dân làng chuyển về từng gia đình tổ
chức lễ cúng tổ tiên trong 3 ngày. Người Chăm rất
coi trọng quan hệ huyết thống, họ hàng cũng như đời
sống tình cảm của gia đình.

Lễ hội diễn ra rất long trọng, các già làng của các người Raglai sống ở Đông Trường Sơn
thuộc tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận dẫn đầu đoàn người xuống tham gia tổ
chức lễ. Vào những năm được mùa, đoàn người Raglai xuống dự càng đông. Họ mang
theo vương miện, y phục của vua Chăm cùng những bảo vật và phẩm vật dâng cúng về
nơi lăng, tháp để dâng lên các thần. Dẫn đầu đoàn người Raglai về dự lễ là ông Jơngưi.

Chủ lễ là thầy Cả Pasêh với sự trợ giúp của các ông Chăm nay (người giữ lăng và đồ thờ
cúng), ông Kadhar (thầy kéo đàn Kanhi và hát lễ ca), ông Muk Pajâu (người dâng lễ vật).

Vào đêm cuối tháng 6, ông thầy Cả Pasêh cùng với những người trong ban lễ làm lễ tại
Danok, để xin được thỉnh lễ phục cùng các đồ lễ khác đưa lên lăng, tháp. Vật phẩm dâng
cúng gồm có trứng gà, trầu, rượu, bánh, trái cây. Sau lời khấn của chủ lễ, ông Kadhar vừa
kéo đàn vừa hát ca ngợi công đức của nhà vua và các vị anh hùng đã có công khác. Ông
Muk Pajâu lo dâng lễ vật. Tiếp theo là các ông Chăm nay và ông Jơngưi bước lên khấn

mừng thần. Trong tiếng nhạc rộn ràng, các người đi theo khấn cầu theo ý nguyện, sau khi
khấn xong, đều có múa dâng lễ. Lễ thỉnh y phục kéo dài đến khuya mới chấm dứt.

Sáng hôm sau, lễ rước y phục nhà vua từ dank (nơi để đồ lễ của vua) lên lăng, tháp được
tiến hành. Phần lễ và hội diễn ra song song nhau, theo trình tự và rất quy mô như lễ mở
cửa tháp Pơh Yang để vào trong, rồi làm lễ tẩy uế tượng vua Pamưnay Yang, lễ dâng lễ
phục cho vua... Còn ông Kadhar thì hát lễ ca, theo sau là một đoàn thiếu nữ vừa đi vừa
múa quạt trong tiếng nhạc rộn ràng vui tươi... Vì thế cuộc lễ có lúc kéo dài nhiều tiếng
đồng hồ. Trong lúc đó, quanh khuôn viên đền tháp, khách tập hợp từng nhóm: Chỗ này
hát lễ, cầu kinh, dâng cúng, chỗ kia đàn hát, ngâm thơ... Ai đói thì soạn thức ăn mang


theo ăn tại chỗ. Chỗ khác thì những người lâu ngày mới gặp, tập hợp nhau lại để hàn
huyên... và một số thiếu nữ thì đi xin chữ nghĩa của thần... Vào khoảng 3, 4 giờ chiều thì
lễ cúng ở lăng, tháp kết thúc. Các đoàn rời khỏi lăng, tháp để về các xóm, các làng...
Những người Chăm theo đạo Bà La Môn bắt tay vào việc tổ chức cúng ông bà, tổ tiên tại
gia đình mình. Lúc này, người ta thăm viếng nhau, cùng vui chơi, làm những món ăn dân
tộc để đãi khách. Nhiều trò vui chơi được tổ chức lôi cuốn nhiều người tham dự... cứ như
thế cuộc vui chơi kéo dài trong 3 ngày liền.

Nếu có dịp, hãy về Phan Rí một lần để xem lễ hội Mbăng Katê và thưởng thức những
món ăn đặc sản của người Chăm.
Nguồn tin: Báo Bình Dương