slide bài giảng sinh học 11 tiết 29 điện thế hoạt động và sự lan truyển xung thần kinh

Góp những kiến thức


KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Ở trạng thái nghỉ, bên trong tế bào có
nồng độ Na+ ,K+ như thế nào?
a.Na+ có nồng độ cao hơn ngồi tế bào
b.K+ có nồng độ thấp hơn ngồi tế bào
c.K+ có nồng độ cao hơn ngồi tế bào
d.Na+có nồng độ bằng nồng độ ngồi tế
bào


KIỂM TRA BÀI CŨ

2.Vai trò của bơm Na-K khi tế bào ở
trạng thái nghỉ
a.Chuyển Na+ từ ngoài màng vào trong màng tế
bào
b.Chuyển K+ từ ngoài màng vào trong màng tế
bào
c.Chuyển K+ từ trong màng ra ngoài màng tế
bào
d.Chuyển Na+ từ trong màng ra ngoài màng tế
bào


KIỂM TRA BÀI CŨ
3.Khi tế bào ở trạng thái nghỉ ngơi
a.Cổng Na+ và K+ cùng mở
b.Cổng Na+ và K+ cùng đóng

c.Cổng K+ đóng và Na+ mở
d.Cổng K+ mở và Na+ đóng


KIỂM TRA BÀI CŨ
4. Cơ chế hình thành điện thế nghỉ do :
a. Do sự phân bố các ion ở hai bên
màng tế bào, sự di chuyển của ion
qua màng tế bào (quan trọng nhất là
ion K+ và ion Na+).
b. Tính thấm có chọn lọc của màng tế
bào với ion.
c. Bơm Na-K.
d. Cả a,b,c.


MÀNG TẾ BÀO

BÊN TRONG TẾ BÀO
K

BÊN NGOÀI TẾ BÀO

K
K

K

K

Na
Na

K

K

Na

Na
CỔNG Na

Na

K

K

+

Na
Na
Na
Na

K
K
K

Na

Na

K

K

Na
Na

K
K

K
Na

K
Na

K

CỔNG K+

K

K

Na

Na

Na

K

Na

Na

Na

K

CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ

Na


BÀI: 29

I. Điện thế hoạt động
II. Lan truyền xung thần kinh
trên sợi thần kinh


mV

+50
+40
+30

+20

I. Điện thế hoạt
1.Đồ thị điện
thế hoạt động
động:
Bằng
cách
nào
người
xáctađịnh
khi
tế bào
kích thích
Qua đồ
thị ở
hình
29.1tacho
biết được
những
thơng
tinbịgì?
sẽ xuất hiện điện thế hoạt động?
Vậy thế nào là điện thế hoạt động?

+

Giai đoạn đảo cực

+10

0

0

-10
-20
-30
-40
-50
-60
-70

1

2

3

Giai đoạn mất
phân cực

++
+
Điện thế nghỉ
Kích thích -

4

5

6

Giai đoạn tái phân cực

- +

‰ giây


I.Điện thế hoạt động:
1. Đồ thị điện thế hoạt động
- Đồ thị điện thế hoạt động; gồm 3 giai đoạn: mất
phân cực (khử cực), đảo cực và tái phân cực.

-Điện thế hoạt động : Là sự thay đổi điện thế
giữa trong và ngồi màng khi nơron bị kích
thích.
2 Cơ chế hình thành điện thế
hoạt động:
- Ngun nhân là do: sự thay đổi tính thấm của
màng đối với các ion thay đổi, gây nên sự khử cực
(khi Na+ từ ngoài vào tế bào) - đảo cực (Na+ tiếp
tục vào) - tái phân cực (khi K+ từ trong tế bào ra


I. Điện thế hoạt
2. Cơ chếđộng:
hình thành điện thế hoạt động
Các
giai

đoạn
Mất
phân
cực
Đảo
cực

Tái
phân
cực

Cổng Ion Ion qua
(mở,đóng) màng
Cổng
Na+ mở

Na+

Cổng
Na+ mở

Na

Cổng Na+
đóng
K+ mở

+

Tác dụng

(hiện tượng gì?)

Vìđisao
Na+ tích điện dương
vàokhi
màng TB
làm trung hịa điện
tíchNa
âm+ởmở
mặt
cổng
trong tế bào gây nên
Na+mất
ồ ạtphân
từ cực
ngoài
vàocho mặt
Na+ tiếp tục vào dư
thừa làm
trong tế bào tíchtrong
điện dương
so với
tế bào
mặt ngồi tích điện âm gây nên đảo
cực.

K+

K+ đi ra mang theo điện tích dương nên
làm cho mặt ngồi màng tế bào mang điện

tích dương , gây

nên tái phân cực.


MÀNG TẾ BÀO

BÊN TRONG TẾ BÀO
K

K

K
K

Na

BÊN NGOÀI TẾ BÀO
Na
Na

K

CỔNG K+

Na

K

K

Na

K

Na

Na

Na

Na

K
K

K
Na

Na
Na

Na

Na

K

K

CỔNG Na+

K
Na

K

K

Na
Na
Na

K

K
MấtĐảo
phân
cực
cực

K
Na

Na

K
K

Na
Na

K

K

K

Na

Na

Na
Na


MÀNG TẾ BÀO

BÊN TRONG TẾ BÀO
K

K

BÊN NGOÀI TẾ BÀO

Na

Na

K
K

K
K
Na

K

Na

Na

K

Na

Na

K

K

K

Na CỔNG K+

Na

Na

Na

K

Na
Na

Na

K

Na

K

K

Na

CỔNG Na+

K
K

Na

K

K

Na

K
K
K

Na

Na

Na
Na

K

Na
Na

Đảo
cựccực
Tái
phân

Na


Sau ba giai đoạn: Na+ bên trong nhiều, K+ bên ngồi nhiều.
Sau ba giai đoạn chênh lệch điện tích đã
Để duy trở
trì lại
nồng
độ ion

Na+
ngồi
– 70mV
nhưng
ion bên
trong và
ngồi nhiều, K+ bên
trong nhiều
củađổi
trạng
thái
thế nghỉ, thì cần có
màng thay
như thế
nào điện
so với trước?
sự trả lại ion, quá trình này nhờ hoạt động của bơm
Na-K
+
2K+ 2K+ 2K 2K+
+
Na
+
2K
+
Na+
2K
NGOÀI TB
+ + + + + + + + + + + + + + + + + +

BƠM Na-K

MÀNG TB

- - - - - - - - - - - - - - - - TRONG TB

ATP
2K+ 2K+

+
3Na
ADP
3Na+ 3Na+ 3Na+
3Na+ Na+ 3Na+


I. ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG :
II. SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRÊN SỢI THẦN KINH

Sợi thần kinh khơng có bao miêlin

Eo Ranvie

Sợi thần kinh có bao miêlin

Bao miêlin


II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh

 Nghiên cứu SGK và quan đoạn phim sau để hoàn thành
phiếu học tập;
NỘI
DUNG

KHƠNG CĨ BAO
MIÊLIN

Cách
lan
truyền

XTK lan truyền liên tục
từ vùng này sang vùng
khác kề bên.

XTK lan truyền theo cách
nhảy cóc từ eo Ranvie
này đến eo Ranvie khác

Cơ chế

Do mất phân cực,đảo
cực và tái phân cực liên
tiếp hết vùng này sang
vùng khác trên sợi thần
kinh

Do mất phân cực,đảo cực
và tái phân cực liên tiếp từ

eo Ranvie này sang eo
ranvie khác trên sợi thần
kinh

Tốc độ

Tốc độ chậm: 3-5m/s

CÓ BAO MIÊLIN

Tốc độ nhanh: 100m/s


II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có
bao miêlin

A

+
+-

B

++-

C

++-

D

+
-


II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
1.Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao
miêlin

A

+
+-

Bao Miêlin

B

++-

C

++-

Eo Ranvie

D

+

-


II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh

-Trên sợi thần kinh khơng có bao miêlin, xung
thần kinh truyền liên tục từ vùng này sang
vùng khác kế tiếp.
- Trên sợi thần kinh có bao miêlin, xung thần
kinh truyền theo kiểu nhảy cóc từ eo Ranvie
này sang eo Ranvie tiếp theo  tốc độ truyền
xung nhanh hơn trên sợi không có bao miêlin.


II. LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRÊN SI
THẦN KINH:

Vì miêlin có tính chất cách
điện, nên không khử cực và
đảo cực ở vùng có bao miêlin.
Tại sao điện thế hoạt động lan
truyền trên sợi TK có bao


CÂU LỆNH SGK

 Xung thần kinh lan truyền theo các
bó sợi thần kinh có bao miêlin từ
vỏ não xuống đến các cơ ngón
chân làm ngón chân co lại. Hãy tính

thời gian xung thần kinh lan truyền từ
vỏ não xuống ngón chân (biết
chiều cao của người nào đó là 1,6
Giải:
m,
tốc độ lan truyền là 100 m/ giây).

Thời gian xung thần kinh lan
truyền từ vỏ não xuống ngón
chân
1,6là:
m : 100 m / giaây =
0,016 giaây


II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh

A

+
+-

B

++-

C

+
-

D

+
-

Khi xung thần kinh lan truyền từ A sang B, xung ở B kích
thích C tại sao lại khơng kích thích trở lại A?
Do điểm A đang bị khử cực và đảo cực, hưng tính giảm,
đang ở giai đoạn bị trơ khơng nhận kích thích nên xung
khơng truyền trở lại.


Tại sao sau 45 phút học bài
căng thẳng cần có 5 – 10
phút giải lao?
Sau 1 thời gian dài lao động
trí óc căng thẳng thì khả
năng nhận và trả lời kích
thích của tế bào thần kinh
giảm xuống, dẫn đến khả
năng tiếp thu bài giảm, cần
phải nghỉ ngơi để khôi phục
trở về như cũ.


Cá
Đuối

Điện phát ra

là 60V


Cá
Chình

Điện phát ra
là 600V


Cá
Nheo

Điện phát ra
là 400V