NGỮ VĂN (TUẦN 27)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.99 MB, 34 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngữ Văn 7:

1. CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG.

2. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU.

UỶ BAN NHÂN DÂN QUẬN THỦ ĐỨC

TRƯỜNG THCS DƯƠNG VĂN THÌ

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

1. Ví dụ/sgk 57:

I - CÂU CHỦ ĐỘNG VÀ CÂU BỊ ĐỘNG

-> CN là “mọi người”, thực hiện
1 hành động “yêu mến” hướng
vào “em”

-CN là”em”:nhận hành động

“yêu mến” từ “mọi người”.

=>Câu chủ động

=>Câu bị động
3.Ghi nhớ/sgk 57

Em hiểu thế nào là câu chủ
động, câu bị động?

2.Nhận xét

Xác định CN câu a, cho biết CN câu a là 
ai? Thực hiện hoạt động gì? Hướng về ai?

C

V

Xác định CN câu b, cho biết CN câu 
b là ai? Nhận hành động gì? Từ đâu?

Câu có chủ ngữ thực hiện hoạt động 
hướng vào người khác gọi là câu gì?

C

V

Câu có CN được hoạt động của

người khác hướng vào gọi là câu gì?

b, Em/được mọi người yêu mến.
C V

a, Mọi người yêu mến em.

b, Em được mọi người yêu mến

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Thế nào là câu chủ động, câu bị động?

3. Kết luận – ghi nhớ 1 (sgk 57)

❖

là câu có chủ ngữ chỉ người,

vật thực hiện một hoạt động hướng vào người,

vật khác (chỉ chủ thể của hoạt động).

❖

là câu có chủ ngữ chỉ người, vật

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Bài tập nhanh

Câu 1: Trong các câu sau, câu nào là câu chủ động?

A. Nhà vua truyền ngôi cho cậu bé.

B. Lan được mẹ tặng chiếc cặp sách mới nhân ngày

khai trường.

C. Thuyền bị gió làm lật.

D. Ngơi nhà đã bị ai đó phá.

Câu 2: Trong các câu sau, câu nào là câu bị động?

A. Mẹ đang nấu cơm.

B. Lan được thầy giáo khen

C. Trời mưa to.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

II. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG

THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG:

1. Ví dụ: sgk T64

2. Nhận xét:

? Hai câu sau có gì giống và khác nhau? ( Gợi ý: Xác định đối tượng
của hoạt động, chủ thể của hoạt động và hoạt dộng).

?Từ đó cho biết có mấy cách chuyển đổi câu chủ động thành câu
bị động)

a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được người ta hạ
xuống từ hơm “hố vàng”

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

* Chuyển thành câu bị động

- Cách 1:

a, Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được người ta hạ xuống từ hơm “hố vàng”.

- Cách 2

b,Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.

CN VN

(chủ thể hđ) (hoạt động)
(đối tượng hđ)

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

3. Kết luận, ghi nhớ 2 (sgk T64):

Quy tắc chuyển đổi

:

* Chuyển câu chủ động thành câu bị động:

- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của

hoạt động lên đầu câu.

- Thêm hoặc không thêm từ

bị (được)

vào

sau từ (cụm từ) chỉ đối tượng.

- Có thể lược bỏ hoặc biến chủ thể của hoạt

động thành một bộ phận không bắt buộc

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

- Hai cách

chuyển

đổi CCĐ

->CBĐ

Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt
động lên đầu câu và thêm các từ “bị”, “được”

Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt
động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến
từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành
một bộ phận không bắt buộc trong câu

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

- Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh

giỏi.

-Tay em bị đau.

--> Khơng phải là câu bị động.

Các câu sau có

phải câu bị động không?

So sánh

sắc thái của hai câu bị động sau:

-> Có sắc thái tích cực.

-> Có sắc thái tiêu cực,

- Em được cô giáo khen.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

*

Lưu ý

- Câu bị động chứa từ “được” mang sắc thái tích

cực. Câu bị động chứa từ “bị” mang sắc thái tiêu

cực.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

III- Luyện tập

Bài tập 1

*Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động 
theo hai kiểu khác nhau.

a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.

(Chủ thể) (HĐ) (Đối tượng của HĐ)

- Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ thế kỉ XIII.
- Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII.

b. Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.

(Chủ thể) (HĐ) (Đối tượng của hoạt động)

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Bài tập 2

: Chuyển đổi mỗi câu chủ động thành hai câu

bị động - một câu dùng từ

được

, một câu dùng từ

bị.

Cho biết sắc thái của mỗi câu ấy có gì khác nhau?

a. Thầy giáo phê bình em.

- Em

bị

thầy giáo phê bình.

➔

Em khơng muốn nhận

khuyết điểm, em thấy khó chịu khi thầy giáo phê bình.

-

Em

được

thầy giáo phê bình.

➔

Em nhận ra khuyết

điểm khi thầy giáo phê bình, em là người mong

muốn tiến bộ.

b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.

- Ngôi nhà ấy đã

bị

người ta phá đi.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

-Ơng lão đang bắt cá.

=>CCĐ

-Cá vàng bị ơng lão

bắt.

=>CBĐ

BÀI TẬP THÊM

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

-

Mẹ dắt em tới trường.

=>CCĐ

-Em được mẹ dắt tới

trường

.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

-Hai anh em chia đồ

chơi

.

=>CCĐ

-Đồ chơi được hai

anh em chia

.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

-Con mèo vồ con chuột.

=>CCĐ

-Con chuột bị con mèo vồ.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

BÀI TẬP 3 (sgk T65)

* Gợi ý làm bài:

-

Hình thức: +

Đoạn văn đủ số câu theo yêu cầu

(6 – 8 câu)

+ Diễn đạt lưu lốt, khơng mắc lỗi

thơng thường.

+ Có sử dụng ít nhất 1 câu bị động,

gạch chân.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

-

Nắm nội dung bài học, học

thuộc các ghi nhớ.

- Hoàn thành bài tập 3 (Sgk 65)

- Soạn Bài “

Dùng cụm chủ

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20></div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

?

Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau và cho biết
đó là câu gì ?

a, Lá bàng đỏ như màu đồng hun.

Chủ ngữ Vị ngữ

➔ Gồm 1 kết cấu chủ-vị.

b, Về mùa đông, lá bàng đỏ như màu đồng hun

Trạng ngữ Chủ ngữ Vị ngữ

→ Gồm 1 kết cấu chủ-vị.

?

Hãy so sánh 2 câu a, b và nêu nhận xét?

=> Nhận xét: Về cấu tạo:
Về nội dung:

Cả 2 câu đều là câu đơn.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

I. THẾ NÀO LÀ DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ

MỞ RỘNG CÂU

Xét ví dụ:

a. Văn chương gây cho ta những tình cảm ta khơng 
có, luyện những tình cảm ta sẵn có.

b. Trung đội trưởng Bính khn mặt đầy đặn.

? Tìm các cụm danh từ trong ví dụ a và b.

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

a. Văn chương gây cho ta những tình cảm ta khơng có,

luyện những tình cảm ta sẵn có.

I. THẾ NÀO LÀ DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU

b. Trung đội trưởng Bính khn mặt đầy đặn

CN VN

VN

Cụm danh từ

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

a. Văn chương gây cho ta những tình cảm ta khơng có,

luyện những tình cảm ta sẵn có.

I. THẾ NÀO LÀ DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU

b. Trung đội trưởng Bính khn mặt đầy đặn

CN VN

VN

Cụm danh từ

PT TT PS

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

a. Văn chương gây cho ta những tình cảm ta khơng có,

luyện những tình cảm ta sẵn có.

I. THẾ NÀO LÀ DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU

b. Trung đội trưởng Bính khn mặt đầy đặn

CN VN

VN

Cụm danh từ

PT TT

PS

PT TT PS

C V

Ngồi cụm CN-VN nịng cốt, câu còn 2 cụm C-V là phụ ngữ sau của

cụm danh từ (bổ sung cho Danh từ trung tâm “Tình cảm”

CN VN

C V

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Cách 1:

Văn chương

gây cho ta 
tình cảm, luyện

cho ta tình
cảm.

Cách 2:

Văn chương gây cho ta 
những tình cảm ta

khơng có, luyện những 
tình cảm ta sẵn có.

- So sánh 2 cách viết sau. Theo em, cách viết nào hay hơn

?

Cách 1:

Trung đội trưởng Bính đầy đặn

Cách 2:

Trung đội trưởng Bính 
khn mặt đầy đặn

❖ Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức cấu

tạo giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị (cụm C-V) làm

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

→ Cụm C – V làm chủ ngữ

→Cụm C-V làm phụ ngữ cho động từ khiến.

a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.

b. Bạn vẫn trẻ như một thanh niên đang 18 tuổi.

→

Cụm C-V làm phụ sau trong cụm tính từ.

CN VN

C V C V

CN VN

V
C

II. CÁC TRƯỜNG HỢP DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Các trường hợp dùng
cụm C – V

để mở rộng thành
phần câu

Phụ ngữ trong
cụm tính từ
Chủ ngữ

Phụ ngữ trong 
cụm động từ

Phụ ngữ trong 
cụm danh từ

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong 
các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C-V làm thành 
phần gì ?

a, Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên 
môn mới định được, người ta gặt mang về.

b, Trung đội trưởng Bính khn mặt đầy đặn.

c, Khi các cơ gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta 
thấy hiện ra từng lớp lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không 
mảy may một chút bụi nào.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới

định được, người ta gặt mang về.

V

CN VN



Cụm C-V làm

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

c/ Khi các cơ gái Vịng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen,

chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết,

khơng có mảy may một chút bụi nào.

Khi các cơ gái Vịng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, . . ..

C V

- Trạng ngữ có cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm danh từ

C V

VN

- Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ
CN

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

d. Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.

V
C



- Cụm C-V làm chủ ngữ

C

- Cụm C-V làm phụ ngữ cho động từ “khiến”

V

CN

VN

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

• Bài cũ:

-Về học thuộc các ghi nhớ, chuẩn bị phần II

để tiết sau luyện tập.

-

Viết đoạn văn (15– 20 câu) trong đó có sử

dụng cụm C –V để mở rộng các thành phần

câu: Chủ ngữ, vị ngữ, phụ ngữ trong cụm

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34></div>

NGỮ VĂN (TUẦN 27)

<i><b>Ngữ Văn 7:</b></i>

<b>1. CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG.</b>

<b>2. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU.</b>

<b>UỶ BAN NHÂN DÂN QUẬN THỦ ĐỨC</b>

<b>TRƯỜNG THCS DƯƠNG VĂN THÌ</b>

<b>1. Ví dụ/sgk 57:</b>

<b>I - CÂU CHỦ ĐỘNG VÀ CÂU BỊ ĐỘNG</b>

<b>2.Nhận xét</b>

<b>C</b>

<b>V</b>

<b>C</b>

<b>V</b>

a, Mọi người yêu mến em.

b, Em được mọi người yêu mến

<i><b>Thế nào là câu chủ động, câu bị động?</b></i>

<b>3. Kết luận – ghi nhớ 1 (sgk 57)</b>

❖

<i><b>là câu có chủ ngữ chỉ người,</b></i>

<i><b>vật thực hiện một hoạt động hướng vào người,</b></i>

<i><b>vật khác (chỉ chủ thể của hoạt động).</b></i>

❖

<i><b>là câu có chủ ngữ chỉ người, vật</b></i>

<b>Bài tập nhanh</b>

<b>Câu 1: Trong các câu sau, câu nào là câu chủ động?</b>

<b>A. Nhà vua truyền ngôi cho cậu bé.</b>

<b>B. Lan được mẹ tặng chiếc cặp sách mới nhân ngày </b>

<b>khai trường.</b>

<b>C. Thuyền bị gió làm lật.</b>

<b>D. Ngơi nhà đã bị ai đó phá.</b>

<b>Câu 2: Trong các câu sau, câu nào là câu bị động?</b>

<b>A. Mẹ đang nấu cơm.</b>

<b>B. Lan được thầy giáo khen</b>

<b>C. Trời mưa to.</b>

<b>* Chuyển thành câu bị động</b>

<b>3. Kết luận, ghi nhớ 2 (sgk T64):</b>

<b>Quy tắc chuyển đổi</b>

<b>:</b>

* Chuyển câu chủ động thành câu bị động:

- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của

hoạt động lên đầu câu.

- Thêm hoặc không thêm từ

<i><b>bị (được)</b></i>

vào

sau từ (cụm từ) chỉ đối tượng.

- Có thể lược bỏ hoặc biến chủ thể của hoạt

động thành một bộ phận không bắt buộc

- Hai cách

chuyển

đổi CCĐ

->CBĐ

- Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh

giỏi.

-Tay em bị đau.

--> Khơng phải là câu bị động.

<b>Các câu sau có</b>

<b>phải câu bị động không?</b>

<b>So sánh</b>

<b>sắc thái của hai câu bị động sau:</b>

-> Có sắc thái tích cực.

-> Có sắc thái tiêu cực,

- Em được cô giáo khen.

<b>*</b>

<b>Lưu ý</b>

<b>- Câu bị động chứa từ “được” mang sắc thái tích </b>

<b>cực. Câu bị động chứa từ “bị” mang sắc thái tiêu </b>

<b>cực.</b>

<b>III- Luyện tập</b>

<b>Bài tập 1</b>

<b>Bài tập 2</b>

: Chuyển đổi mỗi câu chủ động thành hai câu

bị động - một câu dùng từ

<b>được</b>

, một câu dùng từ

<b>bị.</b>

Cho biết sắc thái của mỗi câu ấy có gì khác nhau?

<b>a. Thầy giáo phê bình em.</b>

<i>- Em</i>

<i><b>bị</b></i>

<i>thầy giáo phê bình. </i>