X QUANG XƯƠNG KHỚP (CHẨN đoán HÌNH ẢNH)

X QUANG XƯƠNG KHỚP


Các phương tiện chẩn đoán
X quang
Siêu âm
CT scan
MRI
SPECT


X quang
Cơ bản, phổ biến
Có giá trị trong:
Gãy xương
U xương
Viêm khớp

Nhược điểm:
Chồng hình
Hạn chế đánh giá mơ mềm
4 đậm độ cơ bản: xương, khí, nước, mỡ


X QUANG


CT scan
Đánh giá tổn thương xương tốt hơn x

quang:

Gãy xương phức tạp
U xương: tổn thương màng xương, mô mềm.

Đậm độ hounsfield gần 4000 đậm độ
Khảo sát nhiều lát cắt và khả năng tái tạo

hình ảnh 3 chiều.


CT SCAN


CT SCAN


SIÊU ÂM
Đánh giá:
Mô mềm
Tổn thương: rách gân, tụ máu, tràn dịch khớp, …

Ðánh giá: mạch máu, tưới máu mô…
Nhược điểm: khó đánh giá mơ xương.


SIÊU ÂM


MRI
Đánh giá các tổn thương: Rách gân cơ, dây chằng, sụn

chêm, sụn khớp, mô mềm của các khớp.
TVÐÐ cột sống: chèn ép thần kinh, tủy sống…
Chẩn đoán sớm khối u
Đánh giá: mức độ, sự lan rộng của u/viêm xương.


MRI


Xạ hình xương
Tiêm ÐVPX vào TM.
Máy sẽ ghi mức độ tập trung ÐVPX trên

xương.
Ðộ nhạy cao.
Độ đặc hiệu thấp.
Đánh giá tổn thương di căn.


Xạ hình xương


CẤU TRÚC GIẢI PHẪU
• Cấu tạo mơ xương gồm:
– Chất căn bản Mucopolysaccharit
– Tế bào: cốt bào, tạo cốt bào, hủy cốt bào
– Sợi keo collagen
– Chất khoáng: Ca, P, Mg,…

CẤU TRÚC GIẢI PHẪU
• Các loại xương: chia 2 nhóm:
– Xương dài:
• Đầu xương
• Hành xương
• Vùng chuyển tiếp
• Thân xương

– Xương dẹt, xương ngắn: xương

xốp ở giữa với vỏ xương mỏng
bao quanh.


CẤU TRÚC GIẢI PHẪU
• Cấu trúc xương dài:
– Sụn khớp
– Đầu xương
– Sụn tiếp hợp
– Hành xương
– Thân xương
– Màng xương


CẤU TRÚC GIẢI PHẪU


u cầu kỹ thuật
• Ít nhất trên 2 bình diện vng góc

nhau (thẳng/nghiêng).
• Thấy hết 2 đầu khớp.
• Phải có các thông tin: Tên, tuổi,
giới, ngày tháng chụp, bên (P) hay
(T).


CÁC LOẠI TỔN THƯƠNG
XƯƠNG
• 3 đặc điểm cần chú ý khi mô tả tổn thương:
– Đậm độ cản quang : tùy lượng Canxi
– Cấu trúc xương:
• Tạo xương
• Hủy xương
• Hỗn hợp

– Hình thái:
• Phì đại
• Thay đổi trục
• Gãy, có mảnh xương chết, …


BẤT THƯỜNG ĐẬM ĐỘ
• GIẢM ĐẬM ĐỘ: dạng lỗng xương

khi lượng Canxi giảm ít nhất 30%.
– Lan tỏa: lỗng xương, nhuyễn
xương, suy dinh dưỡng, cường cận
giáp, Cushing, đa u tủy, di căn,…
– Khu trú: u, phản ứng viêm, bất

động xương




BẤT THƯỜNG ĐẬM ĐỘ

TĂNG ĐẬM ĐỘ: dạng đặc xương
Lan tỏa: bệnh xương đá, thiếu máu, u,

tăng vitD,…
Khu trú: đảo xương, sự lành xương (cal
xương, nhồi máu cũ), u xương,…