Day h/s làm văn biểu cảm thơ

Những kinh nghiệm bồi dưỡng HSG văn 9 Hoàng Văn Dân
XI- Dạy học sinh cách viết biểu cảm tác phẩm thơ :
1- Khái niệm :Văn biểu cảm là loại bài viết mà trong đó
người làm bài thể hiện suy nghĩ cảm xúc của mình về nội
dung và nghệ thuật của tác phẩm. Đây là bước khởi đầu đặt
nền móng cho các thể loại phân tích và bình giảng .
2- Phương pháp làm bài:
a- Viết mở bài :+ Tìm các dự liệu cần thiết như ( tên tác giả là
ai ? tên tác phẩm là gì?Hoàn cảnh sáng tác như thế nào? Nội
dung chính ra sao?)
+ Ví dụ: Đề:Cảm nghĩ của em về bài thơ “Bánh trôi nước” của
Hồ Xuân Hương ?
Ta tìm dự liệu nhơ sau : Hồ Xuân Hương ,bánh trôi nước,chế
độ phong kiến mục ruỗng thối nát chế độ nam quyền ngữ trị số
phận người phụ nữ bị đày đoạ .Tác phẩm lên án chế độ nam
quyền ca nghợi vẻ đẹp người phụ nữ .
+ Dùng ngôn ngữ lấp đầy văn bản :
Hồ Xuân Hương là Bà chúa thơ nôm nổi tiếng của nước ta
.Trong sự nghiệp sáng tác của mình Bà đã để lại nhiều tác phẩm
nổi tiếng ,nhưng ấn tượng sâu sắc hơn cả là bài thơ “Bánh trôi
nước”. Được sáng tác vào những năm đầu thế kỷ 19 là thời kỳ
chế độ phong kiến Việt Nam mục ruỗng và thối nát đời sống
nhân dân vô cùng cực khổ , đặc biệt là số phận người phụ nữ bị
đày đoạ .Cả bài thơ là tiếng nói đanh thép lên án chế độ nam
quyền ca ngợi và bênh vực người phụ nữ .
b- Viết thân bài :
+ Tìm ý: giúp h/s biết tìm ý doạn thơ mình định biểu cảm là gi ?
+ Vị trí ý mình định biểu cảm nằm ở đâu?
+ Đoạn thơ có từ ngữ hình ảnh nào đáng chú ý nhất?Tác giả đã
sử dụng những biện pháp nghệ thuật gi? Tác dụng của nó ra
sao?Em có suy nghĩ gì về các từ ngữ hình ảnh và các biện pháp

nghệ thuật đó?
+ Ví dụ :Cảm nghĩ về hai câu thơ của Hồ Xuân Hương:
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
- Ý1 đẹp của người phụ nữ.
- Y2 số phận người phụ nữ.
- Từ ngữ đáng chú ý:Trắng ,tròn,bảy nổi ba chìm.
- Nghệ thuật :giọng thơ êm dịu,sử dụng thành ngữ.
+Cách viết:Mở đầu bài thơ tác giả viết:
Thân em vưà trắng lại vừa tròn
Trường THCS Quỳnh Thắng ĐT 0943176545
1
Những kinh nghiệm bồi dưỡng HSG văn 9 Hoàng Văn Dân
Bảy nổi ba chìm với nước non
Hai tiếng “thân em” được cất lên sao mà nhẹ nhàng êm dịu
đến thế .Phải chăng đây là những lời nói khiêm nhường của
người phụ nữ việt nam khi nói về mình.Hai chữ “trắng,
tròn”vừa miêu tả được màu sắc hình dáng của bánh trôi nước
lai vừa nói lên được làn da trắng và thân hình kiều diễm của
người con gái đang độ xuân xanh .Chỉ có hai từ mà nói lên
được một lúc hai vấn đề thì chỉ có những cây bút bậc thầy về
ngôn ngữ mới làm được như vậy . Ở câu thơ thứ hai từ tâm
trạng tự hào kiêu hạnh giọng thơ bổng nhiên chùng lại trầm
lắng khi người phụ nữ nghĩ về số phận của mình. Thành ngữ
“Bảy nổi ba chìm”nhà thơ sử dụng ở đây thật là độc đáo vừa
giới thiệu cho người đọc biết được cách luộc bánh ,nhưng cũng
nối lên đươc số phận long đong bạc mệnh của người phụ nữ
dưới chế độ xưa .
C - Viết kết bài:Người viết khái quát giá trị tác phẩm mà mình
đã biểu cảm .Nêu suy nghĩ của bản thân .

- Ví dụ :Kết bài của bài thơ “Bánh trôi nước”
Năm tháng đã trôi qua ,nhưng mỗi lần đọc lại bài thơ “bánh
trôi nước”ta không khỏi ngưỡng mộ trước vẻ đẹp kiều diễm
của người phụ nữ.Càng ngưỡng mộ bao nhiêu thì ta lại càng
căm ghét chế độ nam quyền bấy nhiêu . Mỗi chúng ta hãy
quyết tâm đấu tranh để cho những bất công ngang trái ấy
không bao giờ được quay trở lại .

Trường THCS Quỳnh Thắng ĐT 0943176545
2