Ứng dụng CNTT trong dạy học

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Phòng giáo dục và đào tạo yên định</b>
<b>Trờng tiểu học thống nhất</b>

<b>S¸ng kiÕn kinh nghiƯm</b>

ø

_{ng dơng c«ng nghƯ th«ng tin trong d¹y häc}

<b>Ngời viết : Nguyễn Văn hïng</b>

<b> Chøc vô : Giáo viên</b>

<b> SKKN thuéc M«n : Tin Häc</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>MUẽC LUẽC</b>

A

t vn

<i>I.L</i>

<i>ời nói đầu</i>

<i>II.</i>

<i>Thc trạng của vấn đề nghin cứu</i>

<i>1.</i>

<i>Thùc tr¹ng</i>

<i></i>

<i>2.</i>

<i>Kết quả, hiệu quả của thực trang trên.</i>

<i>B.</i>

<i>Gii quyến vấn đề:</i>

<i>_……….</i>

<i>I.</i>

<i>Các quy trình, giải pháp thực hiện</i>

<i>1.H</i>

<i>iƯn tr¹ng</i>

<i>2. </i>

<i>Giải pháp, biện pháp tổ chức thực hiện cho việc ¸p dơng GA§T</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>A.</b>

<b>Đặt vấn đề</b>

<i><b>I.Lời nói đầu: </b></i>

<b> </b>Ngày nay, khi công nghệ thông tin càng phát triển thì việc phát ứng dụng

công nghệ thông tin vào tất cả các lĩnh vực là một điều tất yếu. Trong lĩnh vực

giỏo dc đào tạo, CNTT bớc đầu đã đợc ứng dụng trong công tác quản lý, một

số nơi đã đa tin học vào giảng dạy, học tập. Tuy nhiên, so với nhu cầu thực tiễn

hiƯn nay, viƯc øng dơng CNTT trong gi¸o dục ở các trờng nớc ta còn rất hạn

chế. Chúng ta cần phải nhanh chóng nâng cao chất lợng, nghiệp vụ giảng dạy,

nghiệp vụ quản lý, chúng ta không nên từ chối những gì có sẵn mà lĩnh vực

CNTT mang lại, chúng ta nên biết cách tận dụng nó, biến nó thành công cụ

hiu qu cho cụng vic ca mỡnh,mc đích của mình.

<i><b> Hơn nữa,đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ hông tin có tác dụng mạnh</b></i>
mẽ, làm thay đổi nội dung, phơng pháp dạy và học. CNTT là phơng tiện để tiến

tới “xã hội học tập”. Mặt khác, giaó dục và đào tạo đóng vai trị quan trọng

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

CNTT. Bộ giáo dục và đào tạo cũng yêu cầu “đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong

giáo dục đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hớng dẫn học

CNTT nh là một công cụ hỗ trợ đắc lực nht cho i mi phng phỏp dy hc

các môn.

Thực hiện tinh thần chỉ đạo trên của bộ giáo dục và của sở giáa dục và

đào tạo, nhận thức đợc rằng, việc ứng dụng CNTT phục vụ cho việc đổi mới

ph¬ng pháp dạy học là một trong những hớng tích cực nhÊt, hiƯu qu¶ nhÊt

trong việc đổi mới phơng pháp dạy học và chắc chắn sẽ đợc sử dụng rộng rãi

trong nhà trờng phổ thông trong một vài năm tới, tôi ó mnh rn hc tp v a

CNTT vào giảng dạy ba năm nay.

Nhng lm thế nào để ứng dụng CNTT hiệu quả trong các tiết dạy đó là

vấn đề mà bất cứ một vấn đề nào cũng gặp phải khi có ý định đa CNTT vo

giảng dạy. Trong bản sáng kiến này, tôi sẽ ®a ra nh÷ng ý kiÕn, kinh nghiƯm cđa

cá nhân mình, cũng nh một số tiết dạy tôi đã thử nghiệm trong các năm học

vừa qua để cùng các bạn đồng nghiệp thảo luận tìm ra những giải pháp tốt nht

cho những tiết dạy của mình.

<i><b>II. </b><b>Thc trng ca vn đề nghiên cứu</b></i>
<i><b> 1. Thực trạng</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Phần lớn các giáo viên ngại sử dụng giáo án ®iƯn tư, nghÜ r»ng sÏ tèn thêi

gian để chuẩn bị một bài giảng. Việc thực hiện một bài giảng một cách công

phu bằng các dẫn chứng sống động trên các slide trong các giờ học lý thuyết là

một điều mà các giáo viên khơng muốn nghĩ đến. Để có một bài giảng nh thế

đòi hỏi phải mất nhiều thời gian chuẩn bị mà đó chính là diều mà các ciáa viên

thêng hay tr¸nh.

Hơn nữa trong q trình thiết kế, cú c mt GAT tt, tng cỏ nhõn

giáo viên còn gặp không ít trong việc tự đi tìm hình ảnh minh hoạ, âm thanh

sụi ng, t liu dn chng phù hợp với bài giảng. Đây cũng chính là một trong

những nguyên nhân mà một số giáo viên thờng đa ra trỏnh nộ vic thc hin

dạy bằng CNTT.

<i><b>2.</b><b>Kết quả, hiệu quả của thực trang trên</b></i>

Khảo sát hiệu quả từ phía HS cho thấy, nếu sử dụng phơng pháp dạy học

truyền thống với phấn trắng bảng đen thì hiệu qua mang lại chỉ cã 30%,trong

khi hiệu quả của phơng pháp. multêmedia (nhìn - nghe) lên đến 70%. Việc sử

dụng phơng pháp mới đòi hỏi một giáo án mới. Thực ra, muốn “click” chuột

tiết dạy thực sự hiệu quả thì giáo viên phải vất vả gấp nhiều lần so với cách dạy

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

power point, giáo viên cần phải có niềm đam mê thật sự với công việc thiết kế

ũi hi sự sáng tạo, sự nhạy bén, tính thẩm mỹ để săn tìm t liệu từ nhiều nguồn.

Chính vì những khó khăn trên mà các giáo viên chỉ ứng dụng CNTT khi có

nhu cầu. Tức là chỉ có thao giảng mới sử dụng và việc làm nµy chØ mang tÝnh

chất đối phó. Tình trạng này cũng phổ biến trong các trờng phổ thông,trung

học cơ sở chứ cha nói đến tiểu học. Mục đích sử dụng máy tính phục vụ cho

cơng tác giảng dạy chỉ đợc áp dụng trong các tình huống này.

<b>B.Giải quyết vấn đề</b>

Mặc dù giáo án điện tử (GAĐT) cha đợc các trờng học đón nhận rộng rãi,

cha thực sự phổ biến nhng bớc đầu nó đã tạo ra một khơng khí học tập và làm

viƯc kh¸c hẳn cách học và cách giảng dạy truyền thống. Phải chăng việc dạy

bng giỏo ỏn in t s giỳp ngi thầy đỡ vất vả bởi vì chỉ cần “click” chuột ?

Thực ra, muốn click chuột để tiết dạy thực s hiu qu thỡ ngi dy cng phi

chịu bỏ công tìm hiểu, làm quen với cách giảng bài mới này. Cụ thể, ngời thầy

cần phải:

-Có một ít kiến thức về sử dụng máy tính

-Biết sử dụng phần mềm trình diƠn PowerPoint

-BiÕt c¸ch truy cËp Internet

-Có khả năng sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh, làm các ảnh động,

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

-Biết cách sử dụng projector

Thoạt nghe thì có vẻ phức tạp nhng thực sự muốn ứng dụng CNTT vào giảng

dạy có bắt buộc phải thực hiện hết những yêu cầu trên? Câu trả lời là không.

Tu thuc vo tính chất của mỗi mơn học mà các u cầu khác nhau đợc đặt ra

cho các giáo viên. Tuy nhiên nếu đáp ứng đợc các nhu cầu trên thì thật tuyệt

vêi.

Tại sao tôi lại đặt ra các yêu cầu nh trên? Chúng ta thử tởng tợng xem

nÕu mét ngêi kh«ng có khái niệm gì về CNTT liệu họ có bật máy tính lên và

chn cho mỡnh mt chng trỡnh làm việc? Liệu họ có biết đợc tài liệu của mỡnh

ở đâu trên máy tính? Cách copy tài liệu từ nơi này sang nơi khác hay xoá một

ti liu no đó khi khơng cịn dùng?... Nghĩa là dù ít hay nhiều họ cũng phải sử

dụng đợc chiếc máy tính theo ý muốn của mình.

Thứ hai, từ những giáo án đợc soạn sẵn trên giấy và đợc trình bày lại trên

bảng đen làm thế nào để chúng trở thành các GAĐT đợc trình bày trên màn

chiếu? Điều này địi hỏi ngời thầy phải biết sử dụng PowerPoint. Đây là một

phần mềm nằm trong bộ MICROSOFT Office dùng để tạo các trình diễn đa

dạng trên máy tính. Nếu chỉ dừng ở mức độ gõ những nội dung cần thiết cộng

thêm một ít định dạng về màu sắc, font chữ, chúng tơi thiết nghĩ giáo viên nào

cũng có thể làm đợc. Tuy nhiên nếu chỉ có thế thì chúng ta cha thực sự thấy

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

giảng dạy mới này. Lấy ví dụ trong một tiết tập đọc “Bè xi sơng La”- lớp 4,

thay vì giáo viên hay các em cầm sách để đọc bài thì bây giờ, trên mn hỡnh

lớn hiện ra các khổ thơ, bên dới các dòng thơ là hình ảnh dòng sông La êm

m v thơ mộng. Giọng ngâm thơ của nghệ sĩ nào đó c thay cho li c ca

thầy, của trò. Ngời thầy chỉ việc nhìn vào màn hình và cứ thế phân tÝch tõng

câu thơ. Với hình thức giảng dạy nh thế, chúng tôi tin rằng các em học sinh đều

cảm nhận đợc cái hay của bài thơ, cảm nhận đợc tình yờu thiờn nhiờn, t nc

của tác giả. Hoặc một tiết toán của lớp 1, thay vì giáo viên viết những con sè

khơ khan và những con chữ trìu tợng là những ảnh động phù hợp với lời bài

to¸n: VÝ dơ :Trên cành cây có 5 con chim, bay đi mất 2 con hỏi còn mấy con.

Hình ảnh 5 con chim đang đậu trên cành bỗng nhiên hai con cất cánh bay đi sẽ

giỳp cỏc em t duy tt hn và có hứng thú hơn đối với tiết học.

Ngo i nhà ững nội dung trên,,hình ảnh minh họa đợc đa vào bài giảng,thao
tác cơ bản nhất đòi hỏi ngời thầy phải nắm đợc là cách thiết lập các hiệu ứng

để làm cho bài giảng sinh động,mang lại không khí học tập ,giảng dạy mới

mẻ.Các hiệu ứng này là gì?Đó chính là các hoạt ảnh của các đối tợng (văn

bản,hình ảnh...)đợc thiết lập có thứ tự.Có thể dịng chữ ny xut hin trc dũng

chữ kia hay khi dòng chữ này xuất hiện từ dới lên,khi từ trên rơi xuống...chẳng

hạn trong giờ học toán khi tổ chức trò chơi,giáo viên cho học sinh đoán kết quả

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

gian chộp câu hỏi lên bảng,đồng thời tăng khả năng t duy cuả học sinh.Ngoài

ra ,đặc điểm này giúp cho giáo viên tiết kiệm đợc thời gian viết nội dung lên

bảng,nội dung hiển thị đến đâu,giáo viên giảng đến đó, làm cho thi gian ging

bài nhiều hơn,các em học sinh hiểu bài sâu hơn.

i vi cỏc mụn hc nh lch sử,địa lý,bài giảng thờng đi kèm với nhiều hình

minh họa. Có thể là hình ảnh mơ tả một trận chiến,các căn cứ địa cách mạng hay

hình ảnh các vùng kinh tế,diện tích lãnh thổ của vùng văn hóa nào đó...

Nếu chỉ trình bày sng, tơi nghĩ cũng chẳng có vấn đề gì cả,nhng tại sao khi

chúng ta đã chấp nhận làm GAĐT chúng ta lại không làm bài tập phong phú hơn?

Hiện tại những hình ảnh minh họa cho các nội dung nói trên tơng đối nhiều trên

Internet. Tôi thiết nghĩ,nếu chỉ cần bỏ chút thời gian mà có c nhng ni

dung,hình ảnh cần minh học cho bài giảng thì ngời thầy nào cũng sẵn lòng cả.

iu ny cng ng ngha vi vic giỏo viờn cần biết cách thức truy cập Internet

để lấy thông tin.Tuy nhiên,khơng phải hình ảnh nào chúng ta lấy từ Internet u

thỏa mÃn ý muốn của chúng ta.Chẳng hạn,chúng ta cần hình ảnh của một hình lập

phng minh ha trong giờ học tốn nhng hình ảnh chúng ta lấy từ internet li

quá nhỏ hay nó lại nằm chung với một hình khác .

Nh vậy chúng ta bó tay , không cần minh họa hay vẽ lên bảng hay tìm một

hỡnh khỏc cho đến khi vừa ý ? Không , giải pháp đơn giản hơn là chúng ta có thể

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

thªm tÝnh thut phơc , tÝnh chÊt thùc cđa c¸c sù kiện , giáo viên dạy lịch sử có thể

thông qua các đoạn phim t liệu . Vậy chúng ta thực hiện các công việc trên bằng

cỏch no? iu ny ũi hỏi giáo viên cần biết một ít kỹ thuật để x lý mu sc ,

cắt xén ảnh , các đoạn phim, đoạn nhạc một cách hợp lý . Hoặc trong giờ học

ngoại ngữ , giáo viên có thể lấy các hình ảnh minh họa và cho các em nghe các bài

c ca ngi bn x . Cú nh thế bài giảng sẽ sinh động hẳn , các em lại nhớ đợc

các từ vựng và phát âm chuẩn hơn . Có thể đây là thao tác tơng đơí phức tp nhng

nó mang lại tính hiệu quả cao trong công tác giảng dạy .

Bi ging sau khi thit kế sẽ đợc trình chiếu lên màn hình thơng qua máy

chiÕu. NghÜa lµ dù muốn hay không giáo viên buộc phải biết cách sử dụng nó. Đây

l mt trong nhng yờu cu bt buộc đối với giáo viên, chỉ cần một vài thao tác lắp

máy chiếu với máy tính(xách tay) và điều chnh ln, nột trờn mn hỡnh giỏo

viên chắc hẳn sẽ có một bài giảng chất lợng, học trò sẽ có không khí học thoải mái

hơn.

iu cui cựng tụi muốn nói đến là nhờ các GAĐT mà các giáo viờn ó

tạo ra một không khí khác hẳn so với giờ dạy truyền thống. Học sinh buộc phải tập

trung nghe giảng và t duy nhiều hơn trong các giờ học. Tuy nhiªn, tèi thiĨu ngêi

dạy phải có một kiến thức nhất định chẳng hạn nh sử dụng đợc phần mềm trình

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

kỹ thuật đợc đề cập trên là các phơng tiện hỗ trợ cho việc giảng dạy chứ khơng thể

thay thế vai trị chủ đạo của ngời thy trong gi lờn lp.

<b>ICác giải pháp khi thực hiện GAĐT</b>

1. Hiên trạng

Hin ti, mt s trng ó áp dụng GAĐT trong các giờ dạy. Nhng vấn đề là chúng ta

có nghĩ đến việc áp dụng nh thế đã đúng cha, đã hiệu quả cha? Nếu cha thì áp dụng

thế nào cho đúng quy trình để chuẩn bị cho một GAĐT.

Khi chun tõ bµi giảng truyền thống sang các slide trình diễn, giáo viên thêng

mang t tởng của bài giảng cũ để áp đặt vào. Nghĩa là chúng ta nghĩ chúng ta sẽ

tr×nh bày những gì mình nói và viết tất cả các nội dung vào slide. Điều này hoàn

toàn sai lầm vì nh thế học sinh sẽ cho rằng giáo viên chỉ nói những điều trong

sách, không mở rộng các kiến thøc ngoµi.

Chúng ta cần nhớ một điều: Slide là nơi chỉ chứa tên bài học, các đề mục và

c¸c cụm từ chốt phục vụ cho bài giảng. Tuỳ theo tõng m«n häc, chóng ta cã thĨ bỉ

xung các cơng thức, hình ảnh minh hoạ một cách hợp lý… Đây là bớc mà giáo
viên cần vận dụng khả năng, kiến thức về tin học của mình để xây dựng bài giảng.

Nếu slide cần hình ảnh minh họa, giáo viên nên tìm kiếm hình ảnh để chèn vào.

Hay slide kia đang trình bày một kết quả của thí nghiệm vào để tăng tính thực tế.

Cơng đoạn đa nội dung vào giáo viên cũng nên lu ý đến số lợng chữ, mầu sc, kớch

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

keyword<từ khoá> một cách rõ ràng và dễ hiểu. Nhìn vào slide GV có nhiệm vụ

gii thích kỹ càng và mở rộng nó ra chứ khơng phải là đọc các dòng chữ trên slide.

NÕu cha quen với cách giảng dạy này, GV có thể thấy khó khăn trong việc xác

nh xem slide tip theo s trỡnh bày về vấn đề gì. Khơng sao, GV có thể in ra một

bản handout<kênh điều khiển bên ngoài> để vừa giảng vừa nhìn vào nó để xác

định vấn đề sẽ nói tiếp theo.

Sử dụng GAĐT cũng có nghĩa GA truyền thng c lóng quờn. Chỳng ta

hÃy nhìn lại xem trong GA truyền thống chúng ta trình bày những gì. Phải chăng

l tt c ni dung bi ging ? Vy thỡ đối với GAĐT chỉ gồm một số slide, các

slide chỉ chứa keyword, hình ảnh… thì làm thế nào mà GV có thể quan sát hết các
vấn đề cần đợc giảng? Phải chăng GV thích nói nội dung nào trớc u c? Nhng

nội dung cảm thấy thích thì tập trung nhiều thời gian vào và giảm thời gian cho

cỏc ni dung cịn lại? Liệu một GV mới có thể nhớ hết nội dung mình đã chuẩn bị

trớc buổi dạy? Chỉ cần chúng ta xây dựng đề cơng giảng dạy thì vn trờn s c

giải quyết ngay lập tức. Đề cơng này sẽ ghi rõ số tiết dạy của môn học, tên bài

ging tng ng vi cỏc tit hc ni dung cụ thể sẽ đợc trình bày trong mỗi tiết học

là gì? Vấn đề nào trình bày trớc, vấn đề nào trình bày sau? Vấn đề nào cần đợc

trọng tâm và nhấn mạnh? … Sở dĩ chúng ta phải chuẩn bị kỹ lỡng nh vậy là vì nếu
tiết giảng dạy đó GV cha nói hết nội dung các slide hay đã trình bày hết nhng thời

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

hợp đề cơng này cùng handout một cách hợp lý giáo viờn t hn s khụng cũn bn

khoăn gì về cách dạy mới mẻ này.

2. Giải pháp,biện pháp tổ chức thực hiện cho việc áp dụng GAĐT

ỳng l GAT t lm cơng phu thật. Có lẽ vì thế mà một số trng ó thc hin

nhng chỉ mang tính hình thức và dừng lại ở các tiết học thao giảng. Phải chăng có

nhiều rào cản trong việc áp dụng phơng pháp mới này? Đó là do cơ sơ vật chất hay

do s ngại ngùng của một số giáo viên khi làm quen với các kỹ thuật tin học để

phơc vơ cho m«i trờng giảng dạy mới? Trở ngại thứ nhất chúng tôi nghÜ khã gi¶i

quyết nhng khi giải quyết đợc thì vấn đề thứ hai hồn tồn có thể khắc phục đợc.

Với đội ngũ GV tin học hiện có trong nhà trờng, chỉ cần tổ chức một số bui

seminar<học mang tính thảo luận> về cách sử dụng máy chiÕu, thiÕt lËp c¸c hiƯu

ứng trong PowerPoint cho tồn thể các giáo viên các bộ môn khác để họ cú th t

mình thiết kế cho mình một GAĐT riêng cho mình. Ngoài ra, các thầy cô giáo trong

cựng t chun mơn nên có các buổi thao giảng để thu nhận những góp ý chân

thành từ những ngời khác, từ đó nâng cao chất lợng giảng dạy theo phơng pháp mi.

Tôi nghĩ rằng, với khả năng s phạm vốn có céng thªm mét Ýt båi dìng vỊ kiÕn thøc

tin học, các GV hồn tồn có thể thiết kế đợc bài giảng thiết kế điện tử để thể hiện

tốt hơn phơng pháp s phạm, góp phần đổi mới phơng pháp giảng dạy và học bằng

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>C .KÕt luËn </b>

Chắc ai cũng biết để tạo ra một cuộc cách mạng thc s rt khú nhng to

ra cuộc cách mạng trong t tởng, suy nghĩ của mỗi con ngời còn khó hơn. Giờ đây tôi

thit ngh thay i phng pháp dạy học truyền thống bằng phơng pháp dạy học

mới "sử dụng GAĐT" trong các bài dạy là một lựa chọn đúng đắn, hoặc ít ra cũng

phải là sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại . Nói đi thì cũng phải nói lại thực sự

CNTT lµ lÜnh vực hoàn toàn mới mẻ, ngày cả tôi trong thời gian đầu tiếp xúc với

máy tính cũng không khỏi bỡ ngỡ,giống nh là trẻ con tập nói vậy. Chính vì thế trong

thời gian đầu không thể tránh khỏi những khó khăn quan trọng là các thầy giáo cô

giáo phải có quyết tâm thực sự trong cuộc cách mạng nµy.

Để làm đợc những điều trên khơng nên đa những tiêu chí về tỉ lệ học sinh

lên lớp để đánh giá xếp loại giáo viên vì nh vậy sẽ gây áp lực, ức chế tâm lí giáo

viên khi đứng lớp và dễ nảy sinh tiêu cực, chạy theo thành tích dẫn đến việc đánh

giá cha sát thực tế khả năng học của từng học sinh vì do đặc điểm phát triển của

từng học sinh khác nhau mà mức độ tiếp thu phơng pháp dạy học mới cũng khác

nhau,cá biệt có những học sinh tiếp thu rất chậm thâm chí là khơng tiếp thu đợc

hoặc thiếu sự quan tâm của gia đình cũng nh ý thức học tập của các em này cha đợc

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

Khó khăn hẳn không ít nhng rất mong các thầy cô vì lợi ích trăm năm trồng

ngi m thờm mt lần cố gắng biết đâu chúng ta sẽ tìm đợc nim vui trong s vt

vả ấy.

Xin chân thành cảm ơn!

Ngêi viÕt

</div>

<!--links-->