BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ VIỆC HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG VÀ THU TIỀN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ DỊCH VỤ TIN HỌC THỰC HIỆN

BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ VIỆC HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM
TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG VÀ THU TIỀN TRONG KIỂM TOÁN
BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ DỊCH VỤ TIN
HỌC THỰC HIỆN.
3.1. NHẬN XÉT CHUNG VÀ NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM RÚT RA QUA THỰC
TIỄN KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG VÀ THU TIỀN CỦA AISC
Qua thực tiễn kiểm toán Báo cáo tài chính tại công ty Wicto Vina niên độ kế toán
31/12/2002 cũng như kiểm toán Báo cáo kết quả kinh doanh được thực hiện thống
nhất theo quy trình kiểm toán mà AISC xây dựng.
+ Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán
Trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán, các bước mà AISC yêu cầu Kiểm toán viên của
mình thực hiện bao gồm: Tiếp cận khách hàng, xây dựng chiến lược kiểm toán và lập
kế hoạch kiểm toán.
Tiếp cận khách hàng là bước chuẩn bị đầu tiên và việc thực hiện tốt ngay từ
công tác tiếp cận khách hàng đã làm cho việc xây dựng chiến lược và lập kế hoạch
kiểm toán của AISC đạt hiệu quả cao, tạo nền tảng vững chắc cho thành công của
cuộc kiểm toán. Việc tiếp cận khách hàng được công ty thực hiện rất khác nhau tuỳ
thuộc vào quan hệ của công ty với từng khách hàng, cũng như quy mô đặc điểm của
mỗi khách hàng. Trong giai đoạn này công ty đánh giá sơ bộ về hệ thống kiểm soát
nội bộ của khách hàng, xem xét khả năng thực hiện kiểm toán đối với các khách hàng
mới, từ đó ước tính giá phí kiểm toán tiến tới kí kết hợp đồng kiểm toán.
Lập chiến lược kế hoạch kiểm toán, thận trọng nghề nghiệp bắt buộc Kiểm toán viên
thực hiện đầy đủ bước giai đoạn trong công việc này, từ đó lập kế hoạch kiểm toán cụ
thể. Do vậy khi tìm hiểu những thông tin chi tiết về khách hàng, Kiểm toán viên phải
áp dụng triệt để nguyên tắc này. Ngoài các thông tin thu thập được cập nhật từ hồ sơ
kiểm toán, Kiểm toán viên còn thu thạp thêm
Những thông tin bổ sung từ nhiều nguồn khác nhau về tình hình hoạt động sản
xuất kinh doanh của khách hàng. Trong quá trình thu thập thông tin về hoạt động sản
xuát kinh doanh trong năm 2002 tại công ty Wicto Vina và dựa trên cơ sở phân tích về
tình hình tài chính của đơn vị. Đó chính là tình trạng thiếu nguyên liệu để sản xuất từ

đó số lượng hàng hoá không đủ cung cấp cho thị trường cũng như tình trạng nhập
khẩu đường của nước ngoài tăng mạnh làm giảm giá đường trong nước ảnh hưởng tới
doanh thu cũng như Báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh tại đơn vị.
Các thông tin thu thập được trong bước xây dựng chiến lược kiểm toán, Kiểm
toán viên AISC luôn bám sát và thực hiện tốt các quy định của Chuẩn mực kiểm toán
Quốc tế ISA 310 về thu thập thông tin cơ sở khi tiến hành kiểm toán: ”…để thực hiện
kiểm toán Báo cáo tài chính, Kiểm toán viên phải có hoặc phải thu thập đầy đủ về
hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng…”
Trong giai đoạn này, Kiểm toán viên tìm hiểu đánh giá hệ thống kiểm soát nội
bộ đối với các chỉ tiêu được trình bày trong Báo cáo kết quả kinh doanh tại đơn vị
thông qua các thủ tục kiểm soát. Tại công ty Wicto Vina các Kiểm toán viên AISC
đánh giá hệ thống kiểm soát nội của đơn vị là khá mạnh. Trong giai đoạn này chủ yếu
Kiểm toán viên sử dụng kĩ thuật phỏng vấn và quan sát. Đồng thời Kiểm toán viên
thực hiện đánh giá rủi ro của cuộc kiểm toán.
Ngoài các bước được thực hiện trong quy trình này Kiểm toán viên còn kết hợp
chặt chẽ việc tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng với việc thực hiện các
bước phân tích tổng quát. Thông qua việc kết hợp giúp Kiểm toán viên phát hiện được
những khó khăn, thuận lợi trong hoạt động sản xuất kinh doanh từ đó phân tích những
ảnh hưởng của những sai sót tới các chỉ tiêu trên Báo cáo kết quả kinh doanh.
Trong bước lập kế hoạch kiểm toán, các kiểm toán phần hành tiếp cận với các
khoản mục cụ thể phân chia nhiệm vụ.
+ Giai đoạn thực hiện kiểm toán
Việc thực hiện kiểm toán phụ thuộc vào quá trình lập kế hoạch, trong đó Kiểm
toán viên đánh gia các khoản mục là trọng yếu hay không trọng yếu. Chính vì thế,
công việc kiểm tra chi tiết các tài khoản, thực hiện thủ tục phân tích được Kiểm toán
viên áp dụng theo các mức độ khác nhau cho từng loại tài khoản. Tại công ty Wicto
Vina các khoản mục doanh thu, chi phí được đánh giá là trọng yếu nên Kiểm toán viên
tiến hành kiểm tra chi tiết.
+ Giai đoạn kết thúc kiểm toán
Kiểm toán Báo cáo kết quả kinh doanh là một phần trong toàn bộ trong kiểm

toán Báo cáo tài chính. Vì vậy khi kết thúc kiểm toán và tiến hành đánh giá về Báo
cáo tài chính, Kiểm toán viên sẽ tổng hợp kết quả kiểm toán từng tài khoản và đánh
giá mối liên hệ giữa chúng. Ví dụ như các khoản doanh thu và phải thu.
Qua kết quả của các cuộc kiểm toán, với trình độ chuyên môn cao cùng với sự
sáng tạo lòng nhiệt tình của đội ngũ nhân viên trẻ nhưng có nhiều kinh nghiệm, việc
áp dụng các phương pháp kiểm toán tiên tiến đã chứng tỏ những ưu điểm trong quy
trình kiểm toán Báo cáo tài chính nói chung và kiểm toán Báo cáo kết quả kinh doanh
nói riêng của AISC. Những ưu điểm này tạo lợi thế cho AISC thực hiện công việc
kiểm toán đạt hiệu quả cao, tiết kiệm thời gian, chi phí sức lực. Các phương pháp
kiểm toán của AISC được xây dựng cả trên cơ sở nghiện cứu các chuẩn mực kiểm
toán Việt Nam và Chuẩn mực kiểm toán Quốc tế. Từ những lợi thế đó làm tăng sức
cạnh tranh của AISC, đồng thời giữ vững và củng cố uy tín nghề nghiệp với khách
hàng.
Ngoài những lí do trên còn có những nguyên nhân khác nữa bao trùm lên toàn
bộ cuộc kiểm toán và dẫn đến sự thành công của kiểm toán Báo cáo tài chính nói
chung và kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh nói riêng. Đó là:
Sự lãnh đạo của ban giám đốc: Là những người quản lí có kinh nghiệm lâu năm có
trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực kiểm toán và tư vấn luôn giám sát chặt chẽ
toàn bộ cuộc kiểm toán trong quá trình cung cấp dịch vụ kiểm toán. Bên cạnh đó Ban
giám đốc của AISC còn tham gia trực tiếp vào giai đoạn lập chiến lược kiểm toán,
nhằm đảm cho cuộc kiểm toán thành công theo đúng như hợp đồng đã kí với khách
hàng.
- Trình độ chuyên môn và kinh nghiệm của các Kiểm toán viên: Đây là một trong
những nhân tố hàng đầu đưa đến sự thành công của cuộc kiểm toán. Do vậy AISC đã
không ngừng tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ của Kiểm toán viên.
Mọi cuộc kiểm toán đều có sự tham gia của những Kiểm toán viên có nhiều kinh
nghiệm, từ đó nâng cao hiệu quả kiểm toán.
3.2. HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY
KIỂM TOÁN VÀ DỊCH VỤ TIN HỌC(AISC)
- Sự cần thiết phải hoàn thiện kiểm toán Báo cáo kết quả kinh doanh tại

Công ty Kiểm toán và Dịch vụ tin học (AISC)
Báo cáo kết quả kinh doanh có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với bất cứ một
doanh nghiệp sản xuất nào. Báo cáo kết quả kinh doanh phản ánh sự tồn tại và phát
triển của doanh nghiệp và luôn là đối tượng quan tâm của nhiều người. Khi Báo
cáo kết quả kinh doanh phản ánh đúng, trung thực, thể hiện chính xác tình hình tài
chính của doanh nghiệp. Điều đó sẽ làm cho những người quan tâm đến tình hình
tài chính của doanh nghiệp có cái nhìn lạc quan hơn về sự phát triển của doanh
nghiệp, các nhà đầu tư sẽ yên tâm hơn khi đầu tư, hợp tác với doanh. Báo cáo kết
quả kinh doanh thể hiện rõ nét quá trình sản xuất kinh doanh của đơn vị cũng như
tình hình thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước. Các Kiểm toán viên luôn coi Báo
cáo kết quả kinh doanh có vị trí quan trọng trong kiểm toán Báo cáo tài chính. Báo
cáo kết quả kinh doanh cung cấp những chỉ tiêu quan trọng như doanh thu, chi phí,
các khoản nghĩa vụ đối với ngân sách Nhà nước. Do vậy, yêu cầu đặt ra đối với
kiểm toán Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh nói riêng và kiểm toán Báo cáo
tài chính nói chung phải được thực hiện hiệu quả. Kiểm toán ở đây không chỉ đơn
thuần là phát hiện ra những sai sót, những yếu kém, khuyết điểm của đơn vị mà
phải từ đó đề xuất ra những ý kiến giúp doanh nghiệp khắc phục và sửa chữa, nêu
lên những điểm mạnh để doanh nghiệp duy trì, phát triển. Đó mới chính là những
mong
muốn của doanh nghiệp, kiểm toán không chỉ đơn thuần là thực hiện một cách máy
móc các nghiệp vụ mà còn là những người bạn trên con đường phát triển đi lên của
doanh nghiệp.
Tại Việt Nam kiểm toán vẫn còn là hoạt động mới mẻ, tuy trải qua một thời
gian chưa dài nhưng hoạt động kiểm toán đã khẳng định được vai trò không thể
thiếu được trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh khốc liệt. Hoạt động kiểm toán
không chỉ giúp ích cho các doanh nghiệp mà còn giúp ích rất nhiều cho quá trình
quản lí vĩ mô của Nhà nước. Tuy nhiên do quá trình phát triển còn quá ngắn so với
bề dầy lịch sử kiểm toán trên thế giới nên không thể tránh khỏi những hạn chế.