1
Luận văn tốt nghiệp
MỘT SỐ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ VÀ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN
THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN
PHẨM XÂY LẮP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ XÂY LẮP
5
3.1 SỰ CẦN THIẾT VÀ NGUYÊN TẮC HOÀN THIỆN KẾ TOÁN
CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ XÂY LẮP 5
Hiện nay, ngành XDCB của Việt Nam đang trên đà phát triển cùng xu
thế hội nhập của đất nước. Chính sách kinh tế mở mang nhiều doanh nghiệp
xây dựng nước ngoài vào Việt Nam với kỹ thuật khoa học công nghệ tiên tiến
tạo nên môi trường cạnh tranh khốc liệt trong ngành XDCB. Vấn đề đặt ra
cho các nhà quản lý là làm sao để tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản
phẩm nhưng cũng phải đảm bảo chất lượng công trình xây dựng, đảm bảo vốn
đầu tư không bị thất thoát gây tổn hại về người và của cho đất nước. Do đó,
việc hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp là
một vấn đề cấp thiết cần được ưu tiên hàng đầu đối với ngành xây dựng cơ
bản nói chung và đối với Công ty Cổ phần đầu tư và xây lắp 5 nói riêng.
Việc hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây
lắp tại Công ty Cổ phần đầu tư và xây lắp 5 phải tuân theo một số nguyên tắc
nhất định. Đầu tiên đó là sự phù hợp với chế độ kế toán doanh nghiệp ban
hành theo quyết định số 15/2007/QĐ – BTC ngày 20 tháng 3 năm 2006 của
Bộ trưởng Bộ Tài chính và 26 chuẩn mực kế toán Việt Nam cùng các thông
tư hướng dẫn các chuẩn mực. Việc hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm xây lắp cũng phải phù với đặc điểm của ngành sản xuất
xây lắp và phù hợp với quy mô, đặc điểm tổ chức kinh doanh của Công ty.
3.2 ĐÁNH GIÁ KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ
Cao Thu Hà Lớp Kế toán tổng hợp 46B
111111111
1
2
Luận văn tốt nghiệp
XÂY LẮP 5
Trải qua 15 năm hình thành và phát triển, Công ty Cổ phần đầu tư và
xây lắp 5 đã và đang đóng góp một phần rất lớn vào công cuộc xây dựng và
phát triển đất nước. Công ty đã hoàn thành biết bao công trình xây dựng góp
phần nâng cao cơ sở vật chất hạ tầng kỹ thuật của đất nước đồng thời góp
phần giải quyết công ăn việc làm cho xã hội, cải thiện đời sống của cán bộ,
công nhân viên. Sau một thời gian thực tập tại Công ty Cổ phần đầu tư và xây
lắp 5, dưới giác độ là một sinh viên lần đầu tiên làm quen với thực tế em xin
đưa ra một số đánh giá về bộ máy quản lý, bộ máy kế toán, công tác kế toán
nói chung và công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây
lắp nói riêng của Công ty như sau:
3.2.1 Những ưu điểm
3.2.1.1 Đối với công tác kế toán nói chung
Phòng kế toán của Công ty Cổ phần đầu tư và xây lắp 5 được tổ chức
chặt chẽ dưới sự chỉ đạo giám sát của tổng giám đốc, các phó tổng giám đốc
và trưởng phòng kế toán. Bộ máy kế toán của công ty được tổ chức tương đối
hoàn chỉnh, chặt chẽ với đội ngũ nhân viên kế toán có trình độ và năng lực.
Công tác kế toán tại doanh nghiệp được chuyên môn hoá cho từng nhân viên
phù hợp với khả năng và trình độ của mỗi người. Việc kết hợp giữa kế toán
thủ công và kế toán máy phù hợp với hình thức chứng từ ghi sổ góp phần
giảm bớt những gánh nặng công việc, giúp nhân viên hạch toán đầy đủ, chính
xác, kịp thời công việc được giao.
Công ty luôn chú trọng nâng cao trình độ năng lực của cán bộ kế toán.
Các nhân viên kế toán thường xuyên được cập nhật các tài liệu, các chế độ kế
toán mới nhất để trau dồi kỹ năng nghề nghiệp. Ngoài ra, bản thân mỗi người
luôn tích cực học hỏi, tranh thủ sự hướng dẫn của các nhân viên có kinh
nghiệm từ đó nâng cao hiệu quả trong công việc.
Cao Thu Hà Lớp Kế toán tổng hợp 46B
222222222
2
3
Luận văn tốt nghiệp
Hệ thống sổ kế toán tại Công ty tương đối đầy đủ tuân theo quy định
của Nhà nước. Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn sử dụng một số sổ sách kế
toán khác tuân theo yêu cầu của ban giám đốc và HĐQT phục vụ cho mục
đích quản lý. Việc bổ sung những sổ sách này góp phần quan trọng trong việc
giám sát điều hành hiệu quả hoạt động của phòng kế toán để từ đó có những
chính sách thay đổi cho phù hợp với tình hình SXKD của Công ty cũng như
những thay đổi trên thị trường.
Công ty đã trang bị một số máy móc, thiết bị phục vụ cho quản lý ở
công ty trong đó có phòng kế toán như máy vi tính, máy photocopy, máy in,
máy fax… Công ty chú trọng trong việc trang bị những máy móc thiết bị hiện
đại để việc xử lý thông tin kịp thời, nhanh chóng và chính xác hơn, góp phần
giải phóng sức lao động, nâng cao hiệu quả trong công việc. Việc được trang
bị nhiều máy tính giúp nhân viên kế toán sử dụng phần mềm kế toán giảm bớt
khối lượng công việc thủ công.
Công ty áp dụng hình thức Chứng từ ghi sổ, đây là hình thức tổ chức
hạch toán phù hợp với quy mô của Công ty, trình độ của nhân viên kế toán và
đặc biệt là trong điều kiện Công ty áp dụng kế toán máy vào công tác kế toán.
Phần mềm kế toán mà Công ty sử dụng là GOMAS 8.0 là phần mềm được
thiết kế riêng rất phù hợp cho kế toán tại công ty xây lắp và phù hợp với điều
kiện áp dụng tại Công ty.
Kế toán công trường thu thập chứng từ, lên bảng kê sau đó gửi về
phòng kế toán của Công ty, sau đó kế toán tại Công ty sẽ hạch toán, lên bảng
tổng hợp rồi lưu vào sổ. Việc này làm giảm bớt công việc cho nhân viên của
phòng kế toán, thuận tiện trong việc đối chiếu kiểm tra sổ sách giữa kế toán
công trình và kế toán Công ty, đồng thời phù hợp với đặc điểm hoạt động
SXKD, phương pháp tính chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp.
Cao Thu Hà Lớp Kế toán tổng hợp 46B
333333333
3
4
Luận văn tốt nghiệp
Hiện nay Công ty không ngừng mở rộng hình thức kinh doanh để đáp
ứng những nhu cầu của thị trường mà còn đảm bảo được đời sống công nhân
viên trong Công ty, chính những thay đổi này giúp Công ty ngày càng khẳng
định vị trí của mình trên thị trường xây dựng, thu hút được các nhà thầu trong
nước và quốc tế.
3.2.1.2 Đối với công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm xây lắp
Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp
nhất quán và là từng công trình, hạng mục công trình riêng lẻ tạo điều kiện
cho cho việc tập hợp đầy đủ và chính xác các loại chi phí. Việc tính ra giá
thành sản phẩm xây lắp cho từng công trình riêng biệt phục vụ tốt cho yêu
cầu quản lý và sử dụng vốn, quản lý và phân tích hiệu quả sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp.
Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang khoa học, phù hợp với quy
mô của Công ty, góp phần cung cấp số liệu chính xác và kip thời cho việc tính
giá sản phẩm.
Công ty đã phân loại chi phí sản xuất ra làm bốn khoản mục chi phí
giúp cho việc tập hợp và quản lý chi phí sản xuất dễ dàng, hạn chế những chi
phí không cần thiết.
- Về kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Chi phí NVLTT là khoản mục chi phí lớn nhất trong chi phí sản xuất,
do đó đã được Công ty chú trọng đúng mức đảm bảo cho việc hạch toán chi
phí hiệu quả và hợp lý. Do nguyên vật liệu của Công ty được bảo quản ngay
tại chân công trình và có nhiều chủng loại nên đã được theo dõi trên tài khoản
152 và được mở chi tiết theo kho, theo từng chủng loại để tiện theo dõi, bao
gồm: TK 1521“Nguyên vật liệu kho công ty”, TK 1522 “Nguyên vật liệu kho
công trường”, TK 1523 “Nhiên liệu”, TK 1524 “Phụ tùng sửa chữa thay thế”,
Cao Thu Hà Lớp Kế toán tổng hợp 46B
444444444
4
5
Luận văn tốt nghiệp
TK 1525 “Thiết bị vật tư cho XDCB”. Điều này thuận tiện cho việc tập hợp
và hạch toán chi phí NVLTT.
Đồng thời, các chứng từ về NVL trực tiếp phát sinh được các đội tập
hợp đầy đủ và chuyển lên phòng kế toán vào cuối tháng, kế toán kiểm tra tính
hợp lý, hợp lệ và ghi sổ theo đúng chế độ kế toán hiện hành.
- Về kế toán chi phí nhân công trực tiếp
Do đặc thù của ngành sản xuất xây lắp nên Công ty áp dụng hình thức
trả lương theo sản phẩm. Điều này có tác dụng khuyến khích công nhân đi
làm đầy đủ thông qua việc chấm công. Dựa vào đơn giá tiền lương theo quy
chế tiền lương của Công ty và bảng chấm công, kế toán dễ dàng tính ra tiền
lương phải trả cho công nhân, tập hợp chính xác chi phí nhân công trực tiếp.
Công ty sử dụng cả lao động thuê ngoài tại các địa phương nơi có công
trình xây lắp tiết kiệm được một lượng lớn công tác phí, tận dụng được nguồn
lao động nhàn rỗi, giá rẻ của địa phương, tạo công ăn việc làm cho người lao
động.
Các chứng từ về chi phí tiền lương được tập hợp theo từng công trình,
hạng mục công trình giúp cho kế toán chi phí nhân công trực tiếp nhanh
chóng và thuận tiện.
- Về kế toán chi phí máy thi công
Công ty chủ yếu là sử dụng máy thi công thuê ngoài làm giảm chi phí
vận chuyển máy, tiết kiệm chi phí mua máy mới khi mà nguồn lực của Công
ty chưa đủ đáp ứng nhu cầu về máy thi công.
- Về kế toán chi phí sản xuất chung
Việc trích các khoản BHXH, BHYT, KPCĐ trên quỹ lương của công
nhân trực tiếp và công nhân vận hành máy thi công được thực hiện đúng quy
định riêng đối với công ty xây lắp, hạch toán vào chi phí sản xuất chung. Điều
này là một điểm tiến bộ so với rất nhiều công ty cùng ngành.
Cao Thu Hà Lớp Kế toán tổng hợp 46B
555555555
5
6
Luận văn tốt nghiệp
Chi phí sản xuất chung được phẩn bổ cho các công trình có liên quan
theo những tiêu thức hợp lý và được áp dụng thống nhất.
Chi phí sản xuất chung được tập hợp vào tài khoản 6271 “Chi phí sản
xuất chung các công trình xây lắp”. Trong đó TK 6271 lại được chi tiết thành
các tiểu khoản:
TK 6271CC “Chi phí sản xuất chung công cụ dụng cụ”
TK 6271H “Chi phí sản xuất chung khác”
TK 6271L “Chi phí sản xuất chung lương BCH công trình xây lắp”
TK 6271P “Chi phí sản xuất chung khấu hao TSCĐ, BHXH, KPCĐ
phải phân bổ”
- Về phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang
Phương pháp kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang mà Công ty áp dụng
phù họp với quy mô và đặc điểm sản xuất kinh doanh của Công ty.
Bên cạnh những ưu điểm do sự nỗ lực của phòng kế toán Công ty, do
một số tác động khách quan và một phần chủ quan, công tác kế toán còn một
số tồn tại nhất định cần được hoàn thiện hơn.
3.2.2 Những tồn tại
3.2.2.1 Đối với công tác kế toán nói chung
Do công tác kế toán còn sử dụng phương pháp thủ công nên còn gặp
khó khăn, giấy tờ, sổ sách còn nhiều nên việc mất mát là không tránh khỏi.
Bên cạnh đó, nếu không sắp xếp các chứng từ sổ sách theo một trình tự hợp lý
sẽ gây khó khăn trong vấn đề kiểm tra, kiểm soát mỗi khi có kiểm toán viên
đến kiểm toán.
Việc tập hợp chứng từ còn chậm trễ. Theo quy định thì hàng tháng kế
toán công trình phải tập hợp chứng từ rồi gửi về phòng kế toán nhưng trên thực
tế thì không phải lúc nào chứng từ cũng về vào cuối tháng, có thể do nguyên
nhân chủ quan hoặc khách quan nhưng điều này ảnh hưởng đến việc hạch toán
Cao Thu Hà Lớp Kế toán tổng hợp 46B
666666666
6
7
Luận văn tốt nghiệp
các nghiệp vụ kinh tế phát sinh cũng như ảnh hưởng đến việc nghiệm thu, bàn
giao, thanh toán cho các công trình. Việc tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm thường được tiến hành vào cuối quý hoặc khi công trình hoàn
thành ban giao. Do đó, khối lượng công việc mà kế toán phải thực hiện vào cuối
quý là rất lớn, dễ xảy ra sai sót và lên báo cáo chậm trễ.
Việc chuyên môn hoá công việc cho từng kế toán viên theo trình độ, năng
lực là hợp lý nhưng đôi khi công việc nhiều nếu kế toán viên không có khả năng
làm việc tổng hợp thì sẽ ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành công việc.
Công ty sử dụng hai tài khoản là: TK 515 “Doanh thu hoạt động tài
chính” và TK 711 “Thu nhập hoạt động tài chính”. Sự phân chia này gây khó
khăn trong công tác kế toán các khoản thu từ hoạt động tài chính và đôi khi sự
phân tách doanh thu và thu nhập không rõ ràng. Ngoài ra, Công ty còn sử dụng
TK 721 “Thu nhập bất thường” để hạch toán các khoản thu về nhượng bán,
thanh lý TSCĐ; thu hoàn nhập dự phòng phải thu khó đòi, dự phòng giảm giá
hàng tồn kho. Đây là nội dung phản ánh của TK 711 theo quyết định số
15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, điều này gây
khó khăn cho các đối tượng ngoài Công ty khi xem các báo cáo. Đồng thời việc
sử dụng TK 721 là tài khoản không thuộc danh sách các tài khoản ban hành
kèm theo quyết định 15, doanh nghiệp phải đăng ký với Bộ Tài chính.
Công ty chưa trích quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm, điều này ảnh
hưởng lớn đến quyền lợi của người lao động trong Công ty.
Công ty không lập thuyết minh báo cáo tài chính gây khó khăn trong
việc nắm bắt tình hình vận dụng chế độ kế toán của doanh nghiệp, đặc biệt là
khi có kiểm toán.
Công ty không lập các báo cáo quản trị nội bộ gây khó khăn cho nhà
quản trị trong công tác quản lý và ra quyết định. Bởi vì ngoài hoạt động xây
lắp, Công ty còn kinh doanh trên nhiều lĩnh vực khác nhau, do đó, Công ty
Cao Thu Hà Lớp Kế toán tổng hợp 46B
777777777
7
8
Luận văn tốt nghiệp
cần có các báo cáo, các dự toán về xu hướng thị trường, về giá cả để có kế
hoạch kinh doanh cho phù hợp.
3.2.2.2 Đối với công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm xây lắp
- Về kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Đối với mỗi công trình xây lắp, hầu hết nguyên vật liệu đều mua tại địa
phương và xuất thẳng cho sản xuất theo kế hoạch vật tư đã lập nhưng kế toán
vẫn làm thủ tục nhập, xuất kho như bình thường. Điều này làm phức tạp hoá
vấn đề, gia tăng khối lượng công việc kế toán và phản ánh không đúng bản
chất nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Thực tế, khi nghiệp vụ kinh tế như vậy phát
sinh, có thể hạch toán trực tiếp vào chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.
- Về kế toán chi phí nhân công trực tiếp
Về tài khoản sử dụng Công ty Cổ phần đầu tư và xây lắp 5 có sử dụng
tài khoản 335 “Chi phí phải trả” trong đó bao gồm 2 tiểu khoản là: TK 3352
“Chi phí bảo hành” và TK 3353 “Chi phí trích trước”. Tài khoản 335 dùng để
hạch toán những khoản chi phí thực tế chưa phát sinh nhưng được tính trước
vào chi phí sản xuất, kinh doanh kỳ này cho các đối tượng chịu chi phí để
đảm bảo khi các khoản chi phí phải trả phát sinh thực tế không gây đột biến
cho chi phí sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, trên thực tế Công ty chưa tiến
hành trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất.
- Về kế toán chi phí máy thi công
Do máy thi công chủ yếu là đi thuê ngoài nên nhiều khi không chủ
động trong thi công, ảnh hưởng đến tiến độ thi công công trình. Đồng thời, ở
mỗi địa phương khác nhau thì máy thi công cũng khác nhau làm cho công
nhân trong tổ máy thi công phải mất thời gian để làm quen với việc sử dụng
máy, năng suất sử dụng máy không cao.
3.2.2.3 Một số tồn tại khác
Cao Thu Hà Lớp Kế toán tổng hợp 46B
888888888
8
9
Luận văn tốt nghiệp
Đặc trưng của ngành XDCB là thời gian sản xuất sản phẩm dài và công
việc diễn ra chủ yếu ở ngoài trời nên không thể tránh khỏi những thiệt hại.
Thiệt hại trong sản xuất xây lắp bao gồm thiệt hại do ngừng sản xuất và thiệt
hại do phá đi làm lại. Công ty Cổ phần đầu tư và xây lắp 5 chưa có khoản
mục chi phí này.
3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ
SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP TẠI CÔNG TY
CỔ PHẨN ĐẦU TƯ VÀ XÂY LẮP 5
3.3.1 Đối với công tác kế toán nói chung
Thứ nhất, tiến hành đẩy nhanh quá trình luân chuyển chứng từ từ đội
xây dựng lên Công ty và chia công việc vào các ngày trong kỳ, tránh tình
trạng khối lượng công việc tập trung vào cuối kỳ quá lớn.
Thứ hai, chuyên môn hoá công việc đồng thời phải nâng cao trình độ
kế toán tổng hợp của nhân viên kế toán. Đẩy mạnh hơn nữa kế toán máy, thay
thế dần kế toán thủ công.
Thứ ba, đề nghị Công ty bổ sung thêm TK 351 “Quỹ dự phòng trợ cấp
mất việc làm” và trích theo tỷ lệ quy định. Quỹ này thường được trích từ 1%
đến 3% tổng quỹ lương BHXH. Một số nghiệp vụ kế toán chủ yếu được hạch
toán như sau:
- Trích lập quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm theo chính sách tài chính
hiện hành, ghi:
Nợ TK 642
Có TK 351
- Chi trả trợ cấp thôi việc, mất việc làm, chi đào tạo lại nghề cho người lao
động theo chế độ, ghi:
Nợ TK 351
Có TK 111, 112…
- Trường hợp quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm không đủ để chi trợ
Cao Thu Hà Lớp Kế toán tổng hợp 46B
999999999
9