ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI
CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN VỚI ĐÁNH GIÁ HỆ THỐNG
KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA KHÁCH HÀNG
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển Công ty TNHH Tư vấn Tài chính Kế toán và
Kiểm toán với đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng
1.1.1. Lịch sử hình thành Công ty
Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán là một trong những
công ty kiểm toán Việt Nam được thành lập sớm tại Việt Nam với tên giao dịch quốc tế là
Auditing and Accounting Financial Consultancy Service Company (AASC). Sự hình thành
Công ty được chia thành ba giai đoạn:
Giai đoạn I : từ năm 1991 - 1993
Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) được
thành lập ngày 13/05/1991 theo Quyết định Số 164 TC/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài chính
với tên gọi “Công ty Dịch vụ Tư vấn Kế toán” (ASC) trực thuộc Bộ Tài chính. Tại thời
điểm này Công ty có số vốn là 229.107.173VND trong đó có vốn Ngân sách Nhà Nước là
137.040.000VND (Nhà nước cấp vốn cho Công ty bằng tiền và hiện vật). Khi mới thành
lập Công ty chỉ thực hiện dịch vụ tư vấn kế toán áp dụng đúng chế độ do đó lĩnh vực hoạt
động của Công ty có nhiều hạn chế.
Giai đoạn II: từ năm 1993 - 2007
Năm 1993, theo Quyết định Số 238 TC/TCCB ngày 27 tháng 04 năm 1993 của Bộ
Trưởng Bộ Tài chính về việc thành lập lại Công ty Dịch vụ Kế toán trực thuộc Bộ Tài
chính, sau đó theo Quyết định Số 639 TC/TCCB ngày 14 tháng 09 năm 1993 của Bộ
Trưởng Bộ Tài chính về việc thành lập bổ sung nhiệm vụ Kiểm toán và đổi tên Công ty
thành Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán.
Tháng 7 năm 2005, AASC chính thức trở thành Hội viên Hội KTV hành nghề Việt
Nam (VACPA) và trở thành thành viên của Hãng Kế toán Kiểm toán INPACT Quốc tế.
Giai đoạn III: từ năm 2007 - nay
Năm 2007, Công ty Dịch vụ Tư vấn Kế toán và Kiểm toán đã chuyển đổi thành
công từ doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Tài chính thành Công ty TNHH có 2 thành viên
trở lên theo Quyết định Số 1371/QĐ-BTC ngày 06 tháng 5 năm 2007 của Bộ Trưởng Bộ
Tài chính, từ đó Công ty chính thức đổi tên Công ty thành Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn
Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC).
AASC là một trong hai tổ chức hợp pháp được thành lập đầu tiên ở Việt Nam hoạt
động trong lĩnh vực kiểm toán, kế toán, tư vấn tài chính, thuế và xác định giá trị doanh
nghiệp. Hiện tại, AASC có trụ sở chính đặt tại Hà Nội, chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí
Minh và văn phòng đại diện tại Quảng Ninh.
1.1.2. Sự phát triển của AASC với đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ khách hàng
Trong hoạt động kiểm toán của mình, do nhận thức được sự quan trọng của việc
đánh giá HTKSNB mà các KTV của Công ty luôn chú trọng đến công tác này, nếu đánh
giá HTKSNB đúng với thực trạng trong nội bộ khách hàng thì nó sẽ giúp cho việc định
hướng công việc kiểm toán một cách đúng đắn, tạo nên hiệu quả cao trong công việc. Với
năng lực và kinh nghiệm của các anh chị KTV trong Công ty cùng với sự thận trọng trong
công tác này đã góp phần vào nâng cao chất lượng của cuộc kiểm toán và phần nào tạo nên
sự thành công cho AASC.
Trong 17 năm hoạt động của mình, AASC ngày càng lớn mạnh và đạt được nhiều
thành tích nổi bật. AASC là Công ty kiểm toán độc lập đầu tiên và duy nhất của Việt Nam
liên tục hai lần vinh dự được Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ tặng thưởng Huân
chương Lao động hạng Nhì, hạng Ba. AASC còn là một trong số ít các công ty kiểm toán
đang hoạt động tại Việt Nam được lựa chọn vào danh sách ngắn của Ngân hàng Thế giới
và Ngân hàng Phát triển Châu Á, cũng như các tổ chức tín dụng khác để kiểm toán các dự
án do các tổ chức này tài trợ.
Nếu xét về doanh thu và số lượng khách hàng, AASC là nhà cung cấp dịch vụ đứng
thứ 5 trên thị trường, chỉ sau bốn công ty kiểm toán lớn của nước ngoài trong lĩnh vực
kiểm toán và các dịch vụ chuyên ngành khác (theo thống kê của Hội Kiểm toán viên hành
nghề Việt Nam). AASC là một trong các công ty kiểm toán đầu tiên tại Việt Nam được Ủy
ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) chấp thuận cho kiểm toán các tổ chức phát hành, tổ
chức niêm yết và các tổ chức kinh doanh chứng khoán.
Để đáp ứng quá trình hội nhập, tháng 7 năm 2005, AASC chính thức trở thành
thành viên của mạng lưới kế toán quốc tế (INPACT), một tổ chức gồm các công ty kiểm
toán, kế toán độc lập trên toàn Thế giới. Cũng như các thành viên khác của INPACT trên
toàn thế giới, AASC cam kết cung cấp các dịch vụ chuyên ngành tốt nhất cho các khách
hàng của mình. Tháng 12/2007, AASC được Bộ Công thương Việt Nam trao giải thưởng
“Top Trade services” cho các doanh nghiệp có chất lượng dịch vụ đáp ứng các cam kết của
Tổ chức Thương mại Thế giới.
Sự lớn mạnh của AASC phần lớn là nhờ năng lực của các KTV trong công tác kiểm
toán, đặc biệt là sự thận trọng thích đáng trong công tác đánh giá HTKSNB của khách
hàng.
1.2. Đặc điểm dịch vụ và tổ chức kinh doanh của Công ty
Về đặc điểm dịch vụ của Công ty, trong giai đoạn mới thành lập Công ty năm 1991,
Công ty chỉ thực hiện dịch vụ kế toán và tư vấn tài chính cho khách hàng, sau một thời
gian hoạt động, ban quản lý và các nhân sự trong Công ty nhận ra rằng việc thực hiện công
tác kế toán và tư vấn kế toán có quan hệ chặt chẽ với công tác kiểm toán do đó Bộ Tài
chính đã ra Quyết định về việc thành lập bổ sung nhiệm vụ kiểm toán cho Công ty, từ đó
Công ty có thêm dịch vụ “kiểm toán”. Từ đó, loại hình dịch vụ kiểm toán ngày càng thể
hiện sự phát triển nhanh chóng của mình và trở thành loại hình dịch vụ chính của Công ty.
Mặc dù đã chuyển đổi thành công ty trách nhiệm hữu hạn nhưng vì xuất phát từ công ty
Nhà Nước nên nhiều tổ chức, công ty có vốn của Nhà Nước vẫn là khách hàng quen thuộc
của Công ty, đây là một ưu thế khác biệt so với các công ty kiểm toán khác. Do đó, trên thị
trường kiểm toán Việt Nam hiện nay, AASC được xem là công ty kiểm toán có nhiều
khách hàng là các công ty có vốn của Nhà Nước nhất.
Cùng với sự phát triển của thị trường, các nhu cầu về dịch vụ tài chính nói chung và
dịch vụ kiểm toán nói riêng đã góp phần tạo nên sự phong phú về loại hình dịch vụ của
Công ty. Hiện nay Công ty có 7 loại hình dịch vụ:
DỊCH VỤ CHUYÊN NGÀNH
Dịch vụ Kế toán
Dịch vụ Tư vấn
Thẩm định giá
Đào tạo hỗ trợ tuyển dụng và dịch vụ khác
Xác định giá trị Doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa doanh nghiệp
Dịch vụ Kiểm toán
Dịch vụ hướng dẫn cung cấp các thông tin về pháp luật, quản lý kinh tế, tài chính, kế toán
và kiểm toán
Sơ đồ 1.1. Các loại hình dịch vụ của Công ty
(Nguồn tài liệu nội bộ)
Thứ nhất: Dịch vụ kiểm toán
Đây là loại hình dịch vụ chính của Công ty với số lượng khách hàng lớn và tỷ trọng
doanh thu cao (chiếm 90% của Công ty). Trong loại hình dịch vụ này lại chia thành kiểm
toán báo cáo tài chính và kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư.
Dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài chính là một trong những yếu tố cơ bản tạo nên
thương hiệu của AASC và là một trong những thế mạnh của Công ty. Hoạt động này đã có
sự phát triển không ngừng về cả số lượng và chất lượng. Hiện nay trong lĩnh vực kiểm toán
Báo cáo tài chính, AASC có hơn 200 chuyên gia với kinh nghiệm chuyên sâu về tài chính,
kế toán, kiểm toán, thuế,… Hàng năm, đội ngũ này đã thực hiện kiểm toán rất nhiều hợp
đồng kiểm toán cho các doanh nghiệp, các dự án tài trợ, các công trình xây dựng cơ bản,…
trong đó có nhiều doanh nghiệp Nhà nước, hầu hết là các tập đoàn kinh tế lớn, các tổng
công ty, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các ngân hàng thương mại, các tổ
chức đơn vị sự nghiệp và các doanh nghiệp khác trong cả nước. Qua hoạt động kiểm toán,
Công ty đã giúp khách hàng phát hiện các sai sót trong quá trình thực hiện công tác quản lý
và công tác kế toán, khắc phục nhược điểm đồng thời các KTV tư vấn cho khách hàng về
việc hoàn thiện hệ thống kế toán, hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ và hoàn thiện công
tác quản lý của khách hàng từ đó nâng cao chất lượng công tác quản lý và điều hành tài
chính của đơn vị.
Dịch vụ kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư được cung cấp từ năm 1993 khi
Đảng và Nhà nước đề ra chủ trương tiết kiệm, chống lãng phí trong lĩnh vực đầu tư XDCB.
Để đáp ứng được nhu cầu này, AASC đã tuyển chọn và đào tạo được đội ngũ cán bộ, KTV
có phẩm chất đạo đức tốt, có kinh nghiệm bản lĩnh vững vàng, có trình độ chuyên môn
cao, trong đó có trên 30 kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng, kỹ sư giao thông,... Hàng năm, Công
ty đã thực hiện và hoàn thành rất nhiều hợp đồng kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư
dự án, trong đó có nhiều công trình có tính trọng điểm, phức tạp như công trình đường dây
tải điện 500 KW Bắc - Nam, công trình xây dựng Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình,... và
nhiều công trình đặc biệt quan trọng của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, Ngành. Hoạt
động kiểm toán Báo cáo quyết toán vốn đầu tư của AASC đã góp phần giúp các chủ đầu tư
loại bỏ được các chi phí bất hợp lý, tiết kiệm cho Ngân sách Nhà nước và cho chủ đầu tư
hàng ngàn tỷ đồng.
Thứ hai: Dịch vụ kế toán
Khởi đầu của AASC là công ty dịch vụ kế toán chuyên cung cấp các dịch vụ kế toán
do đó AASC có nguồn lực đông đảo và nhiều kinh nghiệm về loại hình dịch vụ này. Về
dịch vụ kế toán, Công ty xây dựng các mô hình tổ chức bộ máy kế toán và tổ chức công tác
kế toán cho các doanh nghiệp mới thành lập, xây dựng hệ thống thông tin kinh tế nội bộ
phục vụ công tác quản trị - kinh doanh; rà soát, phân tích, cải tổ, hợp lý hoá bộ máy kế toán
- tài chính đã có sẵn; tư vấn giúp các doanh nghiệp thực hiện đúng các qui định về việc lập
chứng từ, luân chuyển chứng từ, mở và ghi sổ kế toán, soát xét, điều chỉnh số liệu kế toán
và khoá sổ kế toán, lập báo cáo kế toán, lập báo cáo quyết toán vốn đầu tư,... theo qui định.
Thứ ba: Dịch vụ tư vấn
Với kinh nghiệm dày dặn trong suốt 17 năm hoạt động của mình, AASC không chỉ
tạo được thương hiệu trong việc thực hiện dịch vụ kế toán, kiểm toán mà còn được đánh
giá cao trong loại hình dịch vụ tư vấn. Các hoạt động tư vấn của Công ty bao gồm: tư vấn
lập Báo cáo tài chính doanh nghiệp, tư vấn lập báo cáo dự án, tư vấn lập báo cáo quyết
toán vốn đầu tư, tư vấn xây dựng và lựa chọn mô hình kế toán doanh nghiệp, tư vấn lựa
chọn hình thức kế toán; AASC đã khảo sát, nghiên cứu đưa ra các ý kiến tư vấn hoặc trực
tiếp xây dựng giúp các doanh nghiệp sắp xếp lại tổ chức sản xuất kinh doanh, tổ chức quản
lý, soạn thảo và hướng dẫn thực hiện các qui định về quản trị - kinh doanh, phân cấp quản
lý; tư vấn thuế, dịch vụ này của Công ty luôn mang lại hiệu quả cao cho khách hàng bởi
Công ty có một đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm và am hiểu pháp luật thuế Việt Nam
và các quy định của các cơ quan thuế ở Trung Ương cũng như địa phương; tư vấn sáp nhập
và giải thể doanh nghiệp.
Thứ tư: Dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa
Năm 2003, Đảng và Nhà nước đưa ra chủ trương về việc chuyển đổi hình thức sở
hữu các doanh nghiệp Nhà nước sang các công ty cổ phần, từ đó nhu cầu thị trường về việc
xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá tăng lên nhanh chóng, với điều kiện
thuận lợi như trên đã tạo nên những bước phát triển vượt bậc trong hoạt động cung cấp
dịch vụ này của Công ty. Đến nay, AASC đã thực hiện và hoàn thành dịch vụ xác định giá
trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa cho hàng trăm công ty Nhà nước và trở thành một
trong số ít công ty kiểm toán, kế toán hàng đầu trong hoạt động cung cấp dịch vụ xác định
giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa.
Có thể khẳng định, trước những yêu cầu, thách thức của hội nhập, AASC đã tổ chức
thực hiện, hoàn thành tốt các dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp, tư vấn cổ phần hóa
doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước và kiểm toán các tổ chức phát hành, tổ chức niêm yết
và tổ chức kinh doanh chứng khoán.
Thứ năm: Dịch vụ đào tạo, hỗ trợ tuyển dụng
AASC đã trực tiếp tổ chức thực hiện hoặc hợp tác với các trường đại học, các
ngành, các địa phương ở trong nước và các tổ chức quốc tế, mở các khoá bồi dưỡng, đào
tạo và nâng cao kiến thức về quản trị kinh doanh, về tài chính kế toán và kiểm toán, về
phân tích đầu tư, chứng khoán, về thuế và bảo hiểm... cho hàng vạn kế toán viên, kế toán
trưởng và các KTV nội bộ, qua đó góp phần nâng cao chất lượng công tác kế toán, kiểm