Luận văn thạc sĩ kinh tế : Tỷ giá hối đoái thực và cán cân thương mại Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (251.28 KB, 7 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
---WωX---

PHẠM HỒNG PHÚC

TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI THỰC

VÀ CÁN CÂN THƯƠNG MẠI CỦA VIỆT NAM

Chuyên ngành: Kinh t

ế

Tài chính – Ngân hàng

Mã

s

ố

:

60.31.12

LU

Ậ

N V

Ă

N TH

Ạ

C S

Ĩ

KINH T

Ế

Ng

ườ

i h

ướ

ng d

ẫ

n khoa h

ọ

c: PGS.TS. Nguy

ễ

n Th

ị

Ng

ọ

c Trang

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

L

Ờ

I C

Ả

M

Ơ

N

Để hồn thành được luận văn này, tơi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ

thầy cô và bạn bè. Đầu tiên, tôi xin chân thành gởi lời cảm ơn đến cô Ngọc Trang,
người đã rất tận tình góp ý, cung cấp nhiều tài liệu tham khảo, động viên tơi trong
suốt q trình hướng dẫn tơi làm luận văn.

Tôi cũng hết sức biết ơn em Khang, Duy, Quý, anh Tuấn, thầy Huy
Hoàng,… những người đã hết lịng động viên góp ý và cung cấp một số tài liệu bổ

ích giúp tơi hồn thành luận văn. Tôi đặc biệt cảm ơn em Khang đã hết sức nhiệt

tình giúp tơi hồn thiện việc xử lý số liệu thống kê, đóng góp rất nhiều ý kiến cho
luận văn và cũng xin cảm ơn vì những lời động viên của em.

Cuối cùng, cho tôi xin gởi lời cảm ơn đến tất cả các thầy cơ đã tận tình
truyền đạt những kiến thức nền tảng trong ba năm tôi theo học cao học. Lâu lắm rồi
con (em) mới có dịp bày tỏ lịng biết ơn của mình đến những người thân trong gia

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

L

Ờ

I CAM

Đ

OAN

Tơi xin có lời cam đoan danh dự rằng đây là cơng trình nghiên cứu của tôi
với sự giúp đỡ của cô hướng dẫn và những người mà tôi đã cảm ơn; số liệu thống kê
là trung thực và nội dung, kết quả nghiên cứu của luận văn này chưa từng được
cơng bố trong bất cứ cơng trình nào cho tới thời điểm hiện nay.

TP.HCM, ngày 30 tháng 07 năm 2009

Tác giả

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

MỤC LỤC

MỞĐẦU ... 1

CHƯƠNG I. KHUNG LÝ THUYẾT VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA TỶ GIÁ VÀ CÁN 
CÂN THƯƠNG MẠI ... 5

1.1 Tỷ giá hối đoái...5

1.1.1 Khái niệm tỷ giá hối đoái ... 5

1.1.2 Tỷ giá hối đoái danh nghĩa... 5

1.1.3 Tỷ giá hối đoái thực... 6

1.1.4 Cơ chế tỷ giá... 10

1.2 Cán cân thương mại (TB)...14

1.2.1 Khái niệm ... 14

1.2.2 Các nhân tốảnh hưởng đến cán cân thương mại ... 15

1.3 Tác động của tỷ giá lên cán cân thương mại ...17

1.3.1 Hiệu ứng của phá giá lên cán cân thương mại ... 17

1.3.2 Hệ số co giãn xuất nhập khẩu và điều kiện Marshall-Lerner... 20

1.4 Một số mơ hình hồi quy liên quan đến tỷ giá, xuất nhập khẩu và lạm phát... 21

1.4.1 Mơ hình hồi quy tỷ giá theo chênh lệch lạm phát ... 21

1.4.2 Mơ hình mối liên hệ giữa % thay đổi trong trong xuất khẩu và % thay đổi trong
giá trịđồng tiền ... 21

1.4.3 Mơ hình tỷ số xuất khẩu trên nhập khẩu chịu sự tác động của tỷ giá thực ... 22

CHƯƠNG 2. TÍNH TỶ GIÁ THỰC VÀ ĐO LƯỜNG TÁC ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ 
THỰC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU Ở VIỆT NAM ... 24

2.1 Tính tỷ giá thực song phương của một số đồng tiền so với USD... 24

2.1.1 Tính tỷ giá thực song phương ... 24

2.1.2 Phân tích mức độđịnh giá của từng đồng tiền ... 25

2.2 Tính tỷ giá thực đa phương (REER)...27

2.3 Phân tích và đánh giá kết quả tính REER...31

2.3.1 Phân tích kết quả tính REER... 31

2.3.2 Đánh giá tỷ giá thực đa phương ... 33

2.4 Mơ hình hồi quy xuất nhập khẩu theo tỷ giá ... 34

2.4.1 Tác động của tỷ giá VND/USD đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu ... 34

2.4.2 Tác động của tỷ giá thực đối với tỷ số xuất khẩu trên nhập khẩu... 37

2.4.3 Dự báo tỷ giá vào cuối năm 2009, năm 2010... 42

CHƯƠNG 3. BIẾN ĐỘNG TỶ GIÁ VÀ NHẬN ĐỊNH VỀ CƠ CHẾ TỶ GIÁ CỦA 
VIỆT NAM 47
3.1 Mục tiêu của chính sách tỷ giá... 47

3.2 REER là thước đo tổng hợp vị thế cạnh tranh thương mại quốc tế khơng hồn hảo ...48

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

3.2.2 Sự mơ hồ trong việc áp dụng REER ... 49

3.3 Biến động tỷ giá thời gian qua ...50

3.4 Cơ chế tỷ giá từ sau khủng hoảng tài chính châu Á...54

3.4.1 Cơ chế tỷ giá... 54

3.4.2 Tranh luận xung quanh vấn đề tỷ giá thực và chính sách điều hành tỷ giá của
NHNN ... 56

3.4.3 Nhận định về các biện pháp quản lý tỷ giá của NHNN ... 58

CHƯƠNG 4. GỢI Ý CHÍNH SÁCH TỶ GIÁ NHẰM MỤC TIÊU DUY TRÌ KHẢ
NĂNG CẠNH TRANH CỦA HÀNG HĨA VIỆT NAM... 62

4.1 Chính sách tỷ giá đáp ứng ngang giá sức mua so với rổ tiền tệ...62

4.1.1 Neo tiền đồng vào một rổ ngoại tệ... 62

4.1.2 Sử dụng REER như là dụng cụđểđo lường mức độđịnh giá của tỷ giá hiện tại.. 63

4.1.3 Bề rộng của dải băng tỷ giá... 65

4.2 Điều hành tỷ giá nhằm mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa đồng 
thời cung cấp môi trường ổn định cho phát triển kinh tế...66

4.2.1 Điều chỉnh tăng tỷ giá trong thời gian sắp tới ... 66

4.1.2 Không tiến hành phá giá mạnh đồng nội tệ... 67

4.1.3 Vấn đề lựa chọn mức tỷ giá cho năm 2009 và năm 2010 ... 69

4.2.4 Giảm bớt vai trị của tỷ giá trong việc duy trì khả năng cạnh tranh của hàng hóa. 73
4.2.5 Các biện pháp khác ... 74

4.3 Tiếp tục lựa chọn cơ chế tỷ giá thả nổi có kiểm sốt nhưng tăng dần “nồng độ” thả 
nổi và thúc đẩy sự phát triển của thị trường ngoại hối...75

4.3.1 Những lý do cho việc kiểm soát tỷ giá... 75

4.3.2 Sự cần thiết của việc kết hợp giữa thả nổi và quản lý tỷ giá ở Việt Nam giai đoạn
hiện nay ... 76

4.3.3 Thả nổi tỷ giá hơn nữa... 77

4.3.4 Hoàn thiện cơ chế quản lý và thúc đẩy thị trường ngoại hối phát triển ... 82

KẾT LUẬN ... 87

TÀI LIỆU THAM KHẢO ... 88

PHỤ LỤC 1: DỮ LIỆU THỐNG KÊ ... 90

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

131

Căn cứ vào mức ý nghĩa thống kê t tác giảđã loại biến GDPvn (prob=0,977)
do khơng có ý nghĩa ra khỏi mơ hình. Như vậy mơ hình hồi quy giới hạn được xem
xét tiếp theo sẽ là:

Mơ hình giới hạn:

Ln(EXM)t = β 0 + β 1lnGDPw t + β 3lnREER t + εt (2.4b)

Bảng 2.7b: Kết quả mơ hình hồi quy giới hạn

Dependent Variable: LNEXM
Method: Least Squares

Date: 06/14/08 Time: 12:20
Sample: 2000:1 2008:4
Included observations: 36

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

C 16,98252 7,772375 2,184985 0,0361

LNGDPW -4,736188 1,632991 -2,900315 0,0066

LNREER 1,07769 0,409564 2,631314 0,0128

R-squared 0,313233 Mean dependent var -0,07261
Adjusted R-squared 0,271611 S.D. dependent var 0,203812
S.E. of regression 0,173945 Akaike info criterion -0,5805
Sum squared resid 0,998477 Schwarz criterion -0,44854
Log likelihood 13,44899 F-statistic 7,525629
Durbin-Watson stat 2,144648 Prob(F-statistic) 0,002029
Ln(EXM)t = 16,9825 - 4,7362GDPwt + 1,0777REER t (2.4b)

(2,184985) (-2,9003) (2,6313)

R2 = 0,3132

Bảng 2.9: Kết quả hồi quy REER theo chênh lệch lạm phát

Dependent Variable: REER

Method: Least Squares
Date: 03/31/09 Time: 18:11
Sample: 1999:1 2008:4
Included observations: 40

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

132

C 20,02666 12,18652 1,643345 0,1088

PW 1,337543 0,148433 9,011067 0

PVN -0,471191 0,03806 -12,38015 0

R-squared 0,809834 Mean dependent var 105,282
Adjusted R-squared 0,799555 S.D. dependent var 7,21896
S.E. of regression 3,232011 Akaike info criterion 5,25613
Sum squared resid 386,4981 Schwarz criterion 5,38279
Log likelihood -102,1225 F-statistic 78,7834
Durbin-Watson stat 0,84554 Prob(F-statistic) 0
Sau khi hồi quy chuỗi dữ liệu từ năm 1999 đến 2008 theo quý (40 quan sát), kết quả

và mơ hình hồi quy như sau:

REER = 20,0267 + 1,3375Pw - 0,4712Pvn (2.5)
(1,6433) (9,0111) (-12,3801)

</div>