Giáo án Ngữ văn 6 - Năm học 2009-2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo aÙn Ngữ văn 6. Naêm hoïc 2009- 2010. Tuaàn 1 – Tieát 1 Ngày soạn: 16- 8-2009 Baøi 1: CON ROÀNG CHAÙU TIEÂN TRUYEÀN THUYEÁT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp hoïc sinh: + Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết. + Hiểu được nội dung ý nghĩa của truyền thuyết CRCT. + Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kì ảo của truyện. + Bước đầu biết được những điểm cơ bản của bài văn tự sự. + Keå chuyeän dieãn caûm. + Lòng tự hào về nguồn gốc cao quí của dân tộc. + Ý thức đoàn kết trong cộng đồng. II. CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ: 1. Thaày: + Đọc tài liệu tham khảo, soạn bài, tranh. 2. Troø: + Đọc tìm hiểu văn bản. + Sưu tầm tranh ảnh về đền Hùng. III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1. Ổn định lớp: + Nắm vững số HS tham gia học tập. 2. Kieåm tra: + Sự chuẩn bị học tập của HS. 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới: Từ bao đời nay mọi thế hệ người Việt Nam đều tự hào với nguoàn goác cao quí “Con roàng chaùu tieân” cuûa daân toäc mình. Truyeàn thuyeát “Con rồng cháu tiên” trở nên quen thuộc và không người Việt Nam nào không tự hào yêu thích. Điều gì đã làm nên giá trị đẹp đẽ của câu chuyện ấy? Ta sẽ tìm hiểu trong tieát hoïc hoâm nay. TL Thaày 10’ Hoạt động 1: H: Theá naøo laø truyeàn thuyeát?. Troø TL: Truyeàn thuyeát laø: + Truyeän daân gian + Sự kiện nhân vật có liên quan đến lịch sử thời quá khứ. + Có yếu tố tưởng tượng kỳ aûo + Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối. Ghi bảng I.Tìm hiểu chung: * Truyền thuyết là gì?. Trang: 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Naêm hoïc 2009- 2010. Thaày. Troø. Ghi bảng. với lịch sử. Hs dọc chú thích* H: Tìm boá cuïc cuûa truyeän. Gv nhận xét, sửa chữa 5’ Hoạt động 2: H: Truyeän naøy keå veà ai? H: Hoï coù nguoàn goác nhö theá naøo? H: Lạc Long Quân được giới thiệu như thế nào? H: Theo em sự phi thường ấy là vẻ đẹp biểu hiện của loại người nào? H: Âu Cơ hiện lên với những vẻ đẹp đáng quí naøo? H: Đó là biểu hiện đáng quí cuûa ai? H: Giữa người anh hùng và người phụ nữ cao quí có sự việc gì xảy ra? 5’ H: Chuyeän Aâu Cô sinh con coù gì kì laï? H: theo em chi tieát naøy coù yù nghóa gì?. TL: Bố cục chia 3 đoạn 1. Từ đầu … Long Trang 2. Tiếp … lên đường 3. Coøn laïi. Keá toùm taét. *Đọc- tìm hiểu từ khó: *Bố cục : 3 đoạn. II. Đọc- hieåu vaên baûn TL: Nguồn gốc kỳ lạ: đều là 1. Lạc Long Quân và thaàn AÂu Cô. Nguoàn goác: thaàn TL: LLQ laø con thaàn bieån, - Laïc Long Quaân coù veû có nhiều phép lạ, sức mạnh đẹp cao quí của bậc vô địch, diệt trừ yêu quái, anh huøng. giuùp daân. TL: Âu Cơ là con thần Nông - Âu Cơ có vẻ đẹp cao xinh đẹp tuyệt trần, yêu quí của người phụ nữ. thieân nhieân.. TL: hoï gaëp nhau, ñem loøng - Hoï keát duyeân yêu nhau và trở thành vợ choàng. TL: Sinh ra bọc trăm trứng 2. Sự nghiệp mở nước: nở thành trăm người con - Sinh nở kì lạ khỏe đẹp. TL: giải thích mọi người chúng ta đều là anh em ruột thòt do cuøng cha meï sinh ra.. TH: Từ “đồng bào” Bác Hoà noùi coù yù nghóa laø cùng bào thai, mọi người trên đất nước ta đều có chung moät nguoàn goác. Caùi goác gioáng noøi ta thaät cao quí thieâng lieâng. Daân toäc ta đã là một khối thống nhất từ trong cội nguồn. H: LLQ và Aâu Cơ đã TL: Naêm möôi con theo meï Trang: 2 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Naêm hoïc 2009- 2010. Thaày chia con nhö theá naøo?. Troø leân nuùi, naêm möôi con theo cha xuoáng bieån. H: Vì sao cha mẹ lại chia TL: Núi rừng là quê mẹ, con theo hai hướng lên biển là quê cha đó chính là rừng xuống biển? đặc điểm địa lý nước ta. G: Đó chính là ý nguyện phaùt trieån daân toäc: laøm ăn mở rộng và giữ vững đất đai. Là ý nguyện đoàn kết thống nhất dân toäc. G: Truyeän coøn keå raèng, caùc con cuûa LLQ vaø Aâu Cơ nối nhau làm Vua ở đất Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang, lấy hieäu laø Huøng Vöông không hề thay đổi. H: Theo em, các sự việc TL: dân tộc ta có từ lâu đời đó có ý nghĩa gì trong trải qua 18 triều đại Hùng vieäc caét nghìn truyeàn Vương. Phong Châu là đất thoáng daân toäc? Toå, daân toäc ta coù truyeàn thống đoàn kết thống nhất, bền vững. 8’ H: caùc truyeàn thuyeát TL: là các chi tiết tưởng thường chứa các yếu tố tượng không có thật, rất phi tưởng tượng kỳ ảo. Em thường, thường có ở các hieåu gì veà caùc yeáu toá truyeän coå daân gian. tưởng tượng kỳ ảo đó. GYÙ: Ví duï: pheùp laï cuûa Sôn Tinh, nieâu côm cuûa Thaïch Sanh, Buït giuùp Tấm có quần áo đẹp. H:trong vaên baûn CRCT, TL: LLQ noøi roàng coù nhieàu có những chi tiết tưởng phép lạ, diệt trừ yêu quái, kyø aûo naøo? Au cơ đẻ ra bọc trăm trứng. nở ra trăm người con khỏe mạnh H: Các chi tiết kỳ ảo đó TL: Tô đậm tính chất lớn lao có vai trò gì trong truyện đẹp đẽ của nhân vật. Thiêng CRCT? liêng hoá nguồn gốcnòi Ghi bảng. - Chia con để cai quản đất nước.. - Người Việt là con roàng chaùu tieân. 3. Chi tiết tưởng tượng kỳ ảo.. - Thần kỳ hoá, thiêng liêng hoá nguồn gốc gioáng noøi.. Trang: 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Thaày. Naêm hoïc 2009- 2010. Troø giống, gợi niềm tự hào dân tộc. Tăng sức hấp dẫn.. Ghi bảng - Tăng sức hấp dẫn cho taùc phaåm. 5’ Hoạt động 3: III. Tìm hieåu yù nghóa vaên baûn: H: Em hiểu gì về dân tộc TL: Dân tộc ta có nguồn gốc Ghi nhớ: SGK/8 ta qua truyeàn thuyeát thieâng lieâng cao quyù, laø moät CTCT? khối đoàn kết, thống nhất, bền vững. H: Truyền thuyết CRCT TL: Tự hào dân tộc, yêu quí đã bồi đắp cho em những truyền thống dân tộc, đoàn tình caûm naøo? kết thân ái với mọi người. H: Các truyền thuyết có TL: Thời đại các Vua Hùng, liên qua đến sự thật lịch đền thơ vua Hùng ở Phong sử xa xưa. Theo em, Chaâu. Phuù Thoï, gioã toå Huøng truyeàn thuyeát CRCT Vöông haøng naêm phản ánh sự thật lịch sử nào của nước ta trong quá khứ. Gọi HS đọc ghi nhớ 5’ Hoạt động 4: IV. Luyeän taäp: H: Keå laïi truyeän dieãn HS keå dieãn caûm caûm H: Neâu yù nghóa cuûa truyeän TH: GV khaùi quaùt veà theå loại tự sự: tự sự là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc có mở đầu, có diễn biến, có keát thuùc, theå hieän moät yù nghóa gì? H: Em hãy tìm những đặc điểm của văn tự sự trong truyeän CRCT? 4. Daën doø cho tieát hoïc tieáp theo: - Baøi taäp veà nhaø: baøi taäp 1/8 phaàn luyeän taäp. - Chuẩn bị bài mới: đọc và tìm hiểu văn bản “Bánh chưng bánh giầy”. - Học bài, đọc kể diễn cả. Trang: 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. Naêm hoïc 2009- 2010. Tieát 2 Ngày soạn: 16-8-2009 Baøi 1: BAÙNH CHÖNG BAÙNH GIAÀY TRUYỀN THUYẾT – TỰ HỌC CÓ HƯỚNG DẪN I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp hoïc sinh: + Hieåu noäi dung, yù nghóa cuûa truyeàn thuyeát “Baùnh chöng baùnh giaày”. Chæ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết kỳ ảo, hoang đường của truyện. : + Có khả năng kể được truyện. + Thái độ đề cao lao động và sự thờ cúng trời đất, tổ tiên của nhân dân ta. II. CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ: 1. Thaày: + Đọc các tài liệu tham khảo – soạn bài. 2. Troø: + Đọc và tìm hiểu văn bản. + Söu taàm tranh veà caûnh laøm baùnh doùn Teát. III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra: + Keå toùm taét truyeän “Con roàng chaùu tieân”. + Tìm những chi tiết kỳ ảo hoang đường trong truyện và nêu ý nghĩa của những chi tiết ấy? Gợi ý trả lời: - Keå toùm taét truyeän : goïi 1HS. - Sinh nở lạ thường, con không cần ăn vẫn lớn và khỏe mạnh, ý nghĩa: hấp dẫn người đọc, suy tôn nguồn gốc cao quí của dân tộc. 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới: Mỗi dân tộc đều có những món ăn đặc sắc, chủ yếu dành cho ngaøy Teát, maø neáu thieáu thì coù theå xem nhö höông vò Teát seõ nhaït nheõo ñi nhieàu. Người Nhật ngày Tết có mì ống, bánh quy, mì ống tượng trưng cho tuổi thọ, bánh quy nói lên sự giàu có. Dân tộc ta, nếu thiếu bánh chưng bánh giầy (miền Bắc), bánh chưng bánh tét (miền Nam) trong ngày Tết chỉ thể gọi là một cách tết đầy đủ. Vì sao laïi nhö vaäy? Chuùng coù yù nghóa gì? Baøi hoïc sau ñaây seõ giuùp chuùng ta hieåu roõ đấy. TL Thaày Troø Ghi bảng 10’ Hoạt động 1: I.Tìm hiểu chung : Gọi HS đọc chú thích *Đọc, tìm hiểu từ khó: GV đọc mẫu HS đọc lại H: Tìm boá cuïc cuûa TL: Chia 3 đoạn * Bố cục: 3 đoạn truyeän 1. Từ đầu … chứng giám 2. Tieáp … hình troøn 3. Coøn laïi Trang: 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Thaày. Naêm hoïc 2009- 2010. Troø HS đọc theo bố cục Keå toùm taét. Ghi bảng. GV nhận xét, sửa chữa 15’ Hoạt động 2: H: Vua Hùng chọn người TL: giặc ngoài đã yên, vua nối ngôi trong hoàn cảnh có thể tập trung chăm lo naøo? cho dân được no ấm, vua đã già, muốn truyền ngôi. H: YÙ ñònh cuûa vua veà TL: Người nối ngôi vua người nối ngôi là gì? phaûi noái chí vua, khoâng nhaát thieát phaûi laø con trưởng. H: Chọn người nối ngôi TL: thi tài, thi chí. bằng hình thức nào? G: So với lễ giáo phong tục của người Việt thường truyền ngôi cho con trưởng nhưng vua Huøng muoán truyeàn ngoâi cho người biết quý trọng, lo laéng cho daân, quí troïng yên quý lao động. H: Taïi sao trong 20 TL: Lang Lieâu thieät thoøi hoàng tử chỉ có Lang nhaát, moà coâi meï, phaûi loa Liêu là được Thần giúp động vất vả, trồng trọt, đỡ. trong nhaø chæ coù luùa, khoai. Mặt khác, chàng là người hiểu được ý Thần và thực hiện được ý Thần. H: YÙ Thaàn laø gì? TL: trong trời đất không gì G: Thần thực ra chính là quý bằng hạt gạo, hãy lấy trí tueä, yù nguyeän cuûa gaïo laøm baùnh maø teá leã Tieân Vöông. người dân lao động. Nhân dân ủng hộ những người thiệt thòi, chăm chỉ lao động sống chân chaát, thieät thoøi. H: Vì sao hai thứ bánh TL: Hai thứ bánh có ý của Lang Liêu được vua nghĩa thực tế làm bằng hạt chọn để tế trời, đất, Tiên gạo nuôi sống con người Vöông? vaø laø saûn phaåm do chính II. Đọc - hieåu vaên baûn: 1. Vua Hùng chọn người noái ngoâi:. - Người nối ngôi vua là người nối được chí vua.. 2. Lang Liêu được thần giúp đỡ: - Vì thieät thoøi.. - Thần chính là người dân lao động.. 3. Lang Liêu được truyeàn ngoâi:. Trang: 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Naêm hoïc 2009- 2010. Thaày. Troø Ghi bảng con người làm ra. Bánh giầy là tượng Trời, bánh chưng là tượng Đất có cây cỏ muôn loài. Vua cha đã - Được kế vị ngôi vua. thấy rằng Lang Liêu đã hiểu được ý mình có thể nối được chí mình. Lang Liêu được kế vị ngôi vua. 5’ Hoạt động 3: III. YÙ nghóa cuûa vaên baûn: H: Truyeän “Baùnh chöng TL: giaûi thích nguoàn goác bánh giầy” được nhân bánh chưng, bánh giầy. Đề Ghi nhớ SGK daân ta saùng taùc nhaèm cao lao động, đề cao nghề muïc ñích gì? nông. Thể hiện sự thờ kính Trời, Đất, Tổ tiên của nhaân daân ta. H: Taïi sao laïi xeáp truyeän HS thaûo luaän vào loại truyền thuyết? H: Tìm những chi tiết kỳ TL: Thần báo mộng. ảo hoang đường trong truyeän? 5’ Hoạt động 4: IV. Luyeän taäp: H: ý nghĩa của phong tục TL: ý nghĩa: đề cao nghề ngaøy Teát nhaân daân ta nông, đề cao sự đề kính laøm baùnh chöng, baùnh trời, đất, tổ tiên. Đây là giaày? moät phong tuïc taäp quaùn G: Quang caûnh ngaøy Teát giaûn dò nhöng raát thieâng nhân dân ta gói 2 loại lieâng, giaøu yù nghóa. bánh có ý nghĩa giữ gìn truyền thống văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc. TH: truyeàn thuyeát “Baùnh chöng, baùnh giaày” laø moät kiểu văn bản tự sự vì truyeän trình baøy dieãn biến của một sự việc có mở đầu có kết thúc. 4. Daën doø cho tieát hoïc tieáp theo: Baøi taäp veà nhaø: baøi taäp 2 phaàn luyeän taäp.Chuaån bị bài mới: Xem kỹ bài “Từ và cấu tạo từ của Tiếng Việt”. Trang: 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. Naêm hoïc 2009- 2010. Tieát 3 Ngày soạn: 2-9-2009 TỪ VAØ CẤU TẠO CỦA TỪ TIẾNG VIỆT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh hiểu được thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo của từ Tiếng Việt, cụ theå laø: + Khái niệm về từ. + Đơn vị cấu tạo từ (tiếng). + Các kiểu cấu tạo từ: từ đơn, từ phức. + Nhận biết, phân biệt và vận dụng từ trong giao tiếp. + Ý thức trau dồi ngôn ngữ dân tộc. II. CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ: 1. Thaày: + Đọc tài liệu liên quan, bảng phụ, phấn màu, soạn bài. 2. Troø: + Xem kỹ lại kiến thức về từ ở bậc Tiểu học. III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra: + Sự chuẩn bị học tập của HS. 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới: Trong quá trình học tập ở bậc tiểu học chúng ta đã làm quen với từ của Tiếng Việt và cách cấu tạo của chúng. Hôm nay, ta sẽ tìm hiểu kỹ về từ của Tiếng Việt. TL. Thaày Hoạt động 1: 10’ GV ghi baûng caâu maãu H: Caâu treân coù bao nhieâu tieáng? H: Có bao nhiêu từ? H: Mây từ đơn? Mấy từ phức? H: Các đơn vị được gọi là tiếng và từ có gì khác nhau? G: Trong soá caùc ñôn vò dùng để đặt câu: từ, cụm từ, tổ hợp từ, … từ là đơn vò nhoû nhaát. 10’ Hoạt động 2:. Troø. Ghi bảng I. Từ là gì?. TL: 12 tieáng TL: 9 từ. - 6 từ đơn - 3 từ phức TL: Khi moät tieáng coù theå dùng để tạo câu, tiếng ấy trở thành từ.. Ví duï: Thaàn/daïy/daân/caùch/troàng troït/chaên nuôi/và/cách/ăn ở. (Con roàng chaùu tieân) Ghi nhớ.. II. Từ đơn và từ phức:. Trang: 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Thaày H: Hãy điền các từ trong câu vào bảng phân loại? Phân nhóm để học sinh thực hiện bài tập Goïi moãi nhoùm leân ñieàn vaøo moät coät. GV nhận xét sửa chữa. H: Dựa vào bảng đã lập em haõy phaân bieät theá nào là từ đơn, thế nào từ phức? H: Dựa vào quan hệ giữa các tiếng của từ phức người ta phân loại từ phức như thế nào?. G: Để xác định đơn vị cấu tạo từ của Tiếng Việt ta dựa vào tiếng. GV chốt lại kiến thức Gọi HS đọc ghi nhớ 15’ Hoạt động 3: Hướng dẫn HS luyện tập H: Các từ “nguồn gốc”, “con chaùu” thuoäc kieåu cấu tạo từ nào? H: Tìm những từ đồng nghĩa với từ nguồn gốc. TH: Nguoàn goác laø coäi nguoàn cuûa daân toäc. H: Tìm thêm các từ ghép chæ quan heä thaân thuoäc.. H: haõy neâu qui taéc saép xeáp caùc tieáng trong những từ ghép chỉ quan heä thaân thuoäc. + Theo giới tính. Naêm hoïc 2009- 2010. Troø. Ghi bảng. HS tìm từ 1 tiếng và từ 2 tieáng taïo thaønh trong ví duï. Từ 2 tiếng: từ mào là từ láy, từ mào là từ ghép. TL: Từ đơn là từ có một tiếng, từ phức gồm hai hoặc nhiều tiếng. TL: từ phức có 2 loại: Từ láy có quan hệ láy âm giữa các tiếng Từ ghép có quan hệ về nghĩa giữa các tiếng.. Đọc ghi nhớ. BẢNG PHÂN LOẠI Kieåu Ví duï caáu taïo Từ đơn Từ, đấy, nước, ta, chaêm, ngheà, vaø, coù, tuïc, ngaøy, Teát,laøm Từ Troàng Từ laùy troït phức Từ Chaên gheùp nuoâi, baùnh chöng baùng giaày. Ghi nhớ: SGK/14 III. Luyeän taäp.. TL: Từ “nguồn gốc”, “con cháu” => từ ghép. Baøi taäp 1/14. TL: từ đồng nghĩa với từ nguoàn goác: coäi nguoàn, goác gaùc, goác reã, goác tích. TL: Từ ghép chỉ quan hệ thaân thuoäc: meï con, cha con, anh em, chuù chaùu, caäu mợ, … TL: Theo giới tính: ông bà, Bài tập 2/14 cha mẹ, anh chị, cậu mợ. Theo baäc: meï con, oâng chaùu, chò em, baùc chaùu.. Trang: 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Thaày + Theo baäc H: Điền những tiếng thích hợp để tạo thành tên các loại bánh. + Caùch cheá bieán baùnh + Chaát lieäu laøm baùnh + Tinh chaát cuûa baùnh + Hình daùng cuûa baùnh. Naêm hoïc 2009- 2010. Troø. Ghi bảng. TL: Baøi taäp 3/14 - Caùch cheá bieán baùnh raùn, bánh nướng, bánh hấp, baùnh nhuùng, baùnh traùng, … - Chaát lieäu laøm baùnh: baùnh neáp, baùnh teû, baùnh khoai, baùnh ngoâ, baùnh saén, baùnh đậu xanh, … - Tính chaát cuûa baùnh: baùnh goái, baùnh tai vaïc, baùnh quấn thừng, bánh tai heo, baùnh hoûi, … H: Từ láy in đậm miêu tả TL: Thút thít: miêu tả Baøi taäp 4/14 gì? tiếng khóc của người. H: Tìm từ láy có cùng tác Cá từ láy miêu tả tiếng duïng aáy? khóc của người: nức nở, sụt sùi, rưng rức, rấm rức, …. 4. Daën doø HS chuaån bò cho tieát hoïc tieáp theo: Học bài, làm bài tập, chuẩn bị bài mới “Giao tiếp, văn bản, …” + Laøm baøi taäp 5. + Baøi taäp laøm theâm. Gạch chân dưới những từ ghép trong đoạn thơ: Đất nước là nơi dân mình đoàn tụ. Đất là nơi chim về Nước là nơi rồng ở Laïc Long Quaân vaø Aâu Cô Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng. (Nguyeãn Khoa Ñieàm). Trang: 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. Naêm hoïc 2009- 2010. Tieát 4 Ngày soạn: 2-9-2009 GIAO TIẾP, VĂN BẢN VAØ PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp hoïc sinh: + Huy động kiến thức của HS về các loại văn bản mà HS đã biết. + Hình thành sơ bộ các khái niệm văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt. + Bước đầu nhận biết các loại văn bản khác nhau. + Xây dựng thái độ nghiêm túc, khoa học trong việc học ngữ văn. II. CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ: 1. Thaày: + Chuẩn bị một số thiếp mời, công văn, bào báo, hoá đơn. 2. Troø: + Xem, chuẩn bị kỹ bài ở nhà. III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra: + Vieäc chuaån bò baøi cuûa hoïc HS. 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới: Đây là tiết học mở đầu về phân môn Tập làm văn của chöông trình THCS seõ giuùp cho caùc em tìm hieåu veà vaên baûn vaø caùc kieåu vaên baûn khaùc nhau moät caùch khaùi quaùt. TL Thaày 10’ Hoạt động 1: Hướng dẫn HS trả lời câu hoûi SGK. H: Khi có một tư tưởng, tình caûm nguyeän voïng thì em sẽ làm thế nào để người khác tiếp nhận được nó? H: Vậy phải nói hoặc viết như thế nào để người khác hiểu? G: Vậy tức là ta đã tạo moät vaên baûn. Gọi HS đọc câu cao dao. H: Câu ca dao được sáng tạc để làm gì?. Troø. TL: Phải nói hay viết để người khác hiểu. Tức là giao tieáp.. Ghi bảng I. Tìm hieåu chung veà văn bản và phương thức biểu đạt. 1. Vaên baûn vaø muïc ñích giao tieáp.. TL: Phải biểu đạt một - Biểu đạt tư tưởng, tình cách đầy đủ, có đầu có đui cảm => giao tiếp => tạo maïch laïc, coù lí leõ. vaên baûn.. TL: Đây là một lời khuyeân.. Trang: 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Naêm hoïc 2009- 2010. Thaày H: Noù noùi leân ñieàu gì?. Troø TL: Phải kiên định, giữ chí cho beàn. H: Hai câu này được liên TL: Theo thể thơ lục bát, kết với nhau như thế vaàn “eàn”. Veà yù caâu sau naøo? giải thích rõ cho câu trước. H: Caâu ca dao naøy coù TL: Ñaây laø moät vaên baûn. phaûi laø moät vaên baûn khoâng? Tiếp tục hướng dẫn học sinh trả lời. H: lời phát biểu trong lễ TL: Phải. Vì nó diễn đạt ý khai giaûng cuûa thaày hieäu troïn veïn: tình hình naêm trưởng có phải là một hoïc, ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn văn bản không? Vì sao? mới, phương hướng dạy và hoïc. Coù lieân keát maïch laïc roõ raøng. H: Thö, ñôn xin, thieäp TL: Tất cả đều là một văn mời, truyện cổ tích, baûn, vì coù noäi dung, hình thông báo, biên bản, … có thức liên kết. phaûi laø vaên khoâng? Duøng baûng phuï veà caùc kieåu vaên baûn, caùc phương thức biểu đạt và mục đích giao tiếp để HS tìm hiểu và hướng dẫn HS cho ví duï. H: Nhìn vaøo baûng cho bieát coù maáy kieåu vaên baûn thường gặp. H: Muïc ñích giao tieáp cuûa moãi kieåu vaên baûn laø gì? Hoạt động 2: H: Hãy lựa chọn kiểu HS tìm kieåu vaên baûn vaø văn bản và phương thức phương thức biểu đạt phù biểu đạt phù hợp? hợp với yêu cầu của đề. GV hướng dẫn HS làm baøi taäp. Đọc ghi nhớ Hoạt động 3:. Ghi bảng. 2. Kieåu vaên baûn vaø phương thức biểu đạt cuûa vaên baûn. Veõ baûng SGK/16. Baøi taäp: Lựa chọn kiểu văn bản a. Haønh chính coâng cuï b. Tự sự c. Mieâu taû d. Bieåu caûm e. Nghò luaän Ghi nhớ: SGK/17 II. Luyeän taäp. Trang: 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Naêm hoïc 2009- 2010. Thaày Troø Gọi HS đọc bài tập 1 H: Các đoạn thơ dưới HS đọc từng đoạn và nhận đây thuộc phương thức dieän biểu đạt nào? Hướng dẫn HS nhận diện caùc kieåu vaên baûn.. Ghi bảng Baøi taäp 1: a. Tự sự b. Mieâu taû c. Nghò luaän d. Bieåu caûm e. Thuyeát minh. 4. Daën doø hoïc sinh cho tieát hoïc tieáp theo: Hoïc baøi, laøm baøi taäp 2/18 Chuẩn bị bài mới “Thánh Gióng”. Trang: 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. Naêm hoïc 2009- 2010. Tuaàn 2 – Tieát 5 Ngày soạn: 3-9-2009 THAÙNH GIOÙNG I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh: + Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số chi tiết tưởng kỳ ảo của truyện. : + Đọc diễn cảm, kể được truyện. + Loøng yeâu meán anh huøng daân toäc vaø baûo veä truyeàn thoáng anh huøng cuûa daân toäc. II. CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ: 1. Thaày: + Sưu tầm tranh ảnh, thơ về Thánh Gióng, soạn giảng. 2. Troø: + Học bài cũ, đọc kỹ tác phẩm, trả lời câu hỏi đọc hiểu. III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra: + Nêu các chi tiết tưởng tượng kỳ ảo và ý nghĩa của truyện “Bánh chưng bánh giaày”. Gợi ý trả lời: Chi tiết tưởng kỳ ảo: thần báo mộng dạy làm bánh. Ý nghĩa của truyện: giải thích nguồn gốc bánh chưng bánh giầy. Đề cao lao động và nghề nông, thể hiện sự thờ kính Trời, Đất, Tổ tiên của nhân dân ta. 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới: Ngay từ buổi đầu dựng nước, Tổ tiên ta đã phải liên tục đấu tranh chống giặc giữ nước. Truyền thuyết “Thánh Gióng” kể về người anh hùng làng Gióng đẹp đẽ phi thường mà không một người Việt nào mà không tự hào kính phuïc. Chuùng ta seõ tìm hieåu caâu chuyeän haøo huøng aáy . TL Thaày 10’ Hoạt động 1: GV đọc mẫu, đọc sáng taïo. GV nhận xét, sửa chữa H: Truyeän coù theå chia làm mấy đoạn? H: Nêu nội dung từng đoạn?. Troø HS đọc lại. Ghi bảng I. Tìm hiểu chung: *Đọc. tìm hiểu từ khó:. TL: chia làm 4 đoạn *Bố cục: chia laø 4 đoạn 1. Từ đầu … nằm đấy: sự ra đời. 2. Tiếp … cứu nước: tuổi thô kyø laï. 3. Tiếp … lên trời: TG đánh giặc cứu nước. 4. Còn lại: những dấu tích lịch sử về Gióng.. Trang: 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. Naêm hoïc 2009- 2010. TL. Thaày Troø Hướng dẫn HS tìm hiểu moät soá chuù thích 1, 2, 4, 6, 10, 11, 17, 18, 19. 18’ Hoạt động 2: H: Trong truyện “Thánh TL: Vợ chồng ông lão, sứ Gióng” có những nhân giaû, Gioùng, nhaân daân. vaät naøo? H: Ai laø nhaân vaät chính? TL: Thaùnh Gioùng H: Tìm những chi tiết TL: Bà mẹ ướm vào bước tưởng tượng kỳ ảo về chaân laï, veà nhaø thuï thai, Thaùnh Gioùng. 12 thaùng sinh ra moät caäu beù, 3 tuoåi khoâng bieát noùi, cười, đi đặt đâu nằm đấy. Nghe tiếng sứ giả bỗng cất tiếng nói đòi đi đáng giặc. Lớn nhanh như thổi, vöông vai thaønh traùng só, ngựa sắt hí vang và phun lửa. Người và ngựa bay lên trời Hướng dẫn HS thảo luận yù nghóa cuûa moät soá chi tieát tieâu bieåu. H: Vì sao tiếng nói đầu TL: ý thức đánh giặc cứu tiên của chú bé lên ba là nước Gióng là hình ảnh đòi đi đánh giặc? cuûa nhaân daân, luùc bình thường thì âm thầm lặng lẽ nhưng nước nhà nguy biến thì sẵn sàng đứng lên cứu nước. H:Vũ khí để Gióng đánh TL: Ngựa sắt, roi sắt, áo giaëc laø gì? Taïi ao Gioùng giaùp saét => muoán coù vuõ laïi yeâu caàu nhö vaäy? khí tốt nhất, hiện đại nhất thời bấy giờ để tiêu diệt keû thuø. TH: Đánh dấu đây là thuộc thời kỳ đồ sắt của lịch sử dân tộc. H: Ai là người gom góp TL: Với tấm lòng yêu gạo nuôi chú bé? Chi tiết nước, nhân dân ta ai cũng Ghi bảng. II. Đọc - hieåu vaên baûn. 1. Nhaân vaät:. Thaùnh Gioùng. - Ra đời kỳ lạ. - Tuổi thơ khác thường. - Chiến đấu thần kỳ.. 2. Chi tieát:. - Ý thức đánh giặc cứu nước.. - Dùng vũ khí tốt nhất để đánh giặc.. - Góp gạo => sức mạnh đoàn kết toàn dân.. Trang: 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Thaày naøy coù yù nghóa gì?. H: Gióng lớn như thổi, vöôn vai thaønh traùng só. Vì sao nhaân daân laïi xaây dựng hình tượng Gióng nhö vaäy? TH: Hình tượng “Thần trụ trời, Hêraches. H: Roi sắt gãy Gióng đã làm gì để đánh giặc? Liên hệ: Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến cuûa Hoà Chuû Tòch: “Ai coù suùng duøng suùng, ai coù göôm duøng göôm, khoâng coù suùng göôm thì duøng cuoác thuoång gaäy goäc” hoặc thơ Tố Hữu: “Ôi VN xứ xở lạ lùng Đến em thơ cũng hoá thaønh anh huøng Đến ong dại cũng luyện thaønh chieán só Vaø hoa traùi cuõng bieán thaønh vuõ khí.” H: Đánh giặc xong, Gióng cởi giáp sắt để lại và bay về trời. Chi tiết naøy coù yù nghóa gì?. Naêm hoïc 2009- 2010. Troø muốn Gióng mau lớn để đánh giặc cứu nước. Người anh hùng của chúng ta lớn lên trong sự nuôi dưỡng, che chở của nhân dân, bám rễ từ nhân dân, vì nhân dân mà chiến đấu. TL: Người anh hùng phải có tầm vóc phi thường, phải tự vươn lên trưởng thành vượt bậc đối phó với keû thuø hung baïo.. Ghi bảng. TL: Gióng nhổ tre để làm vũ khí đánh giặc. Sự linh động trong xử lý các tình huống ở chiến trường. Sức maïnh laøm neân chieán thaéng của dân tộc. Đó là sức mạnh tổng hợp không chỉ baèng vuõ khí maø baèng caû coû cây đất nước.. TL: Gióng ra đời phi thường thì ra đi cũng phi thường. Bay về trời là bất tử với trời đất, non nước. Người anh hùng ấy vì nghĩa cả mà đánh giặc khoâng maøn coâng danh phuù quyù. H: Em hãy cho biết hình TL: Gióng là hình tượng tượng Thánh Gióng có ý tiêu biểu rực rỡ của người. - Bất tử trong lòng dân toäc. Khoâng maøn coâng danh phuù quyù.. 3. YÙ nghóa cuûa hình tượng Thánh Gióng.. Trang: 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Thaày nghóa gì?. Thaûo luaän nhoùm: H: Theo em truyeän “Thaùnh Gioùng” coù gì liên quan đến sự thật lịch sử? G: Vào thời đại Hùng Vöông cö daân Vieät coå tuy nhỏ nhưng đã biết đoàn kết huy động sức mạnh của cả cộng đồng để tự vệ chống lại mọi đạo quân xâm lược. Số lượng và vũ khí tăng lên rất nhiều. Sử dụng cả vũ khí toái taân (roi saét, aùo giaùp saét) vaø vuõ khí thoâ sô (tre) để chống giặc. 3’ Hoạt động 3: Tìm hiểu phần ghi nhớ Yêu cầu HS nắm vững vaø hoïc thuoäc loøng. Tìm hiểu phần đọc thêm. 5’ Hoạt động 4: H: Hình aûnh naøo laø hình ảnh đẹp nhất của Thánh Gioùng trong taâm trí em? GV định hướng cho HS tìm những hình ảnh đẹp veà noäi dung vaø ngheä. Naêm hoïc 2009- 2010. Troø anh hùng đánh giặc cứu nước ngay từ những ngày đầu dựng nước. Gióng mang trong mình sức mạnh toå tieân, thaàn thaùnh cuûa caû cộng đồng (sự ra đời thần kyø, baø con goùp gaïo nuoâi). Sức mạnh của kỹ thuật, thieân nhieân (saét, tre). Hình tượng đẹp đẽ, cao cả của người anh hùng vĩ đại vì nghĩa lớn.. Ghi bảng. TL: Vua Hùng, đền thờ, hoäi laøng Gioùng, laøng Chaùy, …. Đọc phần ghi nhớ. Ghi nhớ SGK/23. Đọc phần “đọc thêm” III. Luyeän taäp: HS phaùt bieåu tuyø theo caûm nhận của từng cá nhân.. Trang: 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Naêm hoïc 2009- 2010. Thaày thuaät. H: Theo em, taïi sao hoäi thi theå thao trong nhaø trường phổ thông lại mang teân “Hoäi khoeû Phuø Đổng”.. Tích hợp: Vaäy truyeàn thuyeát “Thaùnh Gioùng” thuoäc phương thức biểu đạt naøo? Taïi sao?. Troø. Ghi bảng. TL: Vì Phù Đổng: - Có lứa tuổi ở nhà trường - Có sức mạnh phi thường - Ước mơ trưởng thành nhanh choùng. - Voâ tö gaàn guõi nhaân daân sớm có lòng yêu nước. TL: Thuộc phương thức biểu đạt tự sự. Vì truyện có mở đầu, có kết thúc, các sự việc liên tiếp có ý nghóa.. 4. Daën doø cho tieát hoïc tieáp theo: - Keå toùm taét. - Hoïc baøi - Xem kỹ bài và soạn bài.. Trang: 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. Naêm hoïc 2009- 2010. Tieát 6 Ngày soạn: 4-9-2009 TỪ MƯỢN I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp hoïc sinh: + Giúp HS hiểu thế nào là từ mượn. + Bước đầu biết sử dụng từ mượn một cách hợp lý . + Ý thức trao dồi ngôn ngữ dân tộc II. CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ: 1. Thaày: + Soạn giảng, tham khảo SGK, SGV. 2. Troø: + Xem kỹ bài ở nhà. III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra: + Hoûi: Từ và tiếng khác nhau như thế nào? Khi nào một tiếng được coi là một từ? Xác định từ đơn và từ phức trong câu sau: Chuù beù / vuøng daäy / vöôn / vai / moät / caùi / boãng / bieán thaønh / moät / traùng só/ mình / cao/ hơn / tượng. Gợi ý trả lời: Tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ. Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt câu. Tiếng: có tiếng, có nghĩa, có tiếng chưa đủ nghĩa hoặc không có nghĩa. Một tiếng được coi là một từ khi tiếng ấy có nghĩa. 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới: Trong câu bạn vừa xác định chúng ta thấy có hai từ tráng sĩ và trượng là hai từ chúng ta mượn từ tiếng Hán (Trung Quốc). Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu thế nào là từ mượn và nguyên tắc mượn từ. TL Thaày 15’ Hoạt động 1:. Troø. H. Hãy giải thích từ trượng, tráng sĩ ? H: Hai từ này có nguồn gốc từ đâu ?. Dựa vào chú thích phần vaên baûn “Thaùnh Gioùng” TL: Có nguồn gốc từ tiếng Haùn (Trung Quoác). H: Trong số các từ dưới đây những từ nào được mượn từ tiếng Hán ?. TL: Mượn từ tiếng hán: sứ giaû, giang sôn, gan.. Ghi bảng I. Từ Thuần Việt và từ mượn Tráng sĩ, trượng có nguồn từ tiếng Hán. Trang: 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giáo aÙn Ngữ văn 6. TL. Naêm hoïc 2009- 2010. Thaày Những từ nào được mượn từ các ngôn ngữ khác ? H: Những từ trên gọi là từ mượn ? Vậy theo em thế nào là từ mượn ?. Troø Ghi bảng Tieáng anh : tivi, mít ting, in – tô meùt Tieáng nga : Xoâ Vieát Từ mượn là những từ vay Tiếng Pháp : xà phòng, ra- mượn của tiếng nước di-oâ, ga ngoài để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc ñieåm … maø tieáng Vieät chưa có từ thật thích hợp bieåu thò. H: Thế nào là từ Thuần Từ Thuần Việt là từ do Vieät ? oâng cha ta saùng taïo ra. H: Theo em boä phaän TL: Bộ phận mượn quan mượn quan trọng nhất troïng nhaát trong tieáng Vieät trong tiếng việt của ta là là từ mượn tiếng Hán. tieáng naøo ? G: Từ mượn tiếng Hán TỪ MƯỢN có hai loại từ gốc Hán và từ Hán Việt. Từ Hán TỪMƯỢN tỪ mượn TIEÁNG HAÙN Việt là từ mượn của ngữ khác tiếng Hán từ thời nhà õ Đường qua sách vở. TỪ HÁN VIỆT TỪ GỐC HÁN Ngoài ra chúng ta còn mượn một số ngôn ngữ khaùc Anh, Phaùp, Nga … TL: Từ mượn được viết H: Neáu nhaän xeùt caùch hoá cao như từ Thuần viết từ mượn nói trên ? Việt. Những từ mượn chưa được Việt hoá hoàn toàn khi vieát duøng daáu gaïch ngang để nối các tiếng. GV giuùp HS khaùi quaùt HS đọc ghi nhớ Ghi nhớ SGK/25`\ các ý đã hình thành trong quá trình phân tích ngữ liệu thành mục ghi nhớ. 10’ Hoạt động 2: II. Nguyên tắc mượn từ: Gọi HS đọc ý kiến của Đọc bài trang 25 - Mặt tích cực : làm giàu Chuû tòch Hoà Chí Minh. ngôn ngữ dân tộc Đọc bài trang 27 H: Em hieåu yù kieán cuûa - Mặt tiêu cực : làm cho Chuû tòch Hoà Chí Minh ngôn ngữ dân tộc bị pha nhö theá naøo? tạp nếu mượn từ một caùch tuyø tieän. Trang: 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>