NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TÔT QUỐC TRONG THỜI KỲ MỚI CHO HỌC SINH

NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ XÂY DỰNG VÀ BẢO
VỆ
TỔ QUỐC TRONG THỜI KỲ MỚI CHO HỌC SINH
CÁC CHỮ VIẾT TẮT

1

STT

VIẾT ĐẦY ĐỦ

VIẾT TẮT

1
2
3
4
5
6
7

Cơng an nhân dân
Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
Qn đội nhân dân
Thể dục thể thao
Thơng tư
Trung học phổ thông
Ủy ban nhân dân

CAND
CNH, HĐH

QĐND
TDTT
TT
THPT
UBND


MỤC LỤC
Trang
PHẦN MỞ ĐẦU
1
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG NÂNG CAO NHẬN 4
THỨC VỀ XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC CHO HỌC
SINH TRƯỜNG THPT NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU, TỈNH TÂY
NINH HIỆN NAY
1.1. Cơ sở lý luận về nâng cao nhận thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc 4
của học sinh trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh
hiện nay
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
4
1.1.2. Tiêu chí nâng cao nhận thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của 8
Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay
1.2. Thực trạng nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của học sinh 11
Trường trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh
hiện nay
1.2.1. Khái quát chung về Nhà trường
11
1.2.2. Thực trạng nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời 14
kỳ mới đối với học sinh THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh
hiện nay

1.2.3. Nguyên nhân và một số kinh nghiệm nâng cao nhận thức về xây 20
dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới đối với học sinh THPT
Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay
Chương 2 YÊU CẦU VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NÂNG 25

CAO NHẬN THỨC VỀ XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ
QUỐC TRONG THỜI KỲ MỚI CHO HỌC SINH THPT
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU, TỈNH TÂY NINH HIỆN NAY
2.1. Yêu cầu nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong 25
thời kỳ mới cho học sinh THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây
Ninh hiện nay
2.1.1. Quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng và Nhà nước trong vấn đề 22
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới
2.1.2. Phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức, lực lượng trong việc nâng cao 30
nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho học
sinh trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay
2.2. Một số giải pháp cơ bản nâng cao nhận thức xây dựng và bảo vệ 32
Tổ quốc cho học sinh THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh
hiện nay
2.2.1. Tăng cường sự chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường trong việc 32
nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ
2


mới cho học sinh trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây
Ninh hiện nay
2.2.2. Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giảng dạy góp phần 36
nâng cao nhận thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới
cho học sinh trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh
hiện nay

2.2.3. Phát huy tinh thần tích cực, tự giác trong việc học tập nhằm nâng 42
cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới
cho học sinh trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh
hiện nay
2.2.4. Bổ sung cơ sở vật chất đáp ứng với yêu cầu nâng cao nhận thức 45
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho học sinh
trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

3

49
52
54


PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới là trách nhiệm
của mỗi người dân, đặc biệtlà giới trẻ “những chủ nhân tương lai của đất nước”
giữ một vị trí rất quan trọng trong việc góp phần làm cho đất nước ta ngày càng
bền vững và phát triển.
Mặc dù có vai trị, vị trí quan trọng như vậy nhưng do nhiều nguyên nhân
khách quan và chủ quan khác nhau nên công tác nâng cao nhận thức về xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho học sinh ở trường trung học phổ
thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh vẫn cịn hạn chế, đặc biệt là khó khăn
về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học chưa đáp ứng được yêu cầu đặc thù của

môn học, đặc biệt là về các mơn Giáo dục quốc phịng – An ninh.
Mặc khác, học sinh ngày nay có tiềm năng sáng tạo, có khả năng tiếp cận
và làm chủ khoa học kỹ thuật hiện đại nhưng do tuổi đời còn trẻ, kinh nghiệm
sống, sự trãi nghiệm thực tiễn còn ít … Do đó, khơng ít học sinh đã và đang bị
tác động lớn bởi cơ chế thị trường, có những biểu hiện xuống cấp về lối sống, dễ
bị kẻ xấu kích động, lơi kéo. Đồng thời nhận thức vị trí, vai trị về việc xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc của một bộ phận học sinh chưa đầy đủ dẫn đến động cơ, trách
nhiệm trong học tập chưa cao.
Từ các vấn đề trên tôi mạnh dạn viết đề tài “Nâng cao nhận thức về xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho học sinh trung học phổ thơng
Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay”.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Nghiên cứu giáo trình “Xây dựng, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới
quốc gia và biển đảo Việt Nam” của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, nhằm
nắm bắt được những vấn đề cơ bản, quan trọng về biên giới, lãnh thổ. Từ đó, rút
ra được những vấn đề quan trọng nhằm nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc hiện nay.
Nghiên cứu tổng quan về những văn kiện liên quan đến công cuộc xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đặc biệt, là văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
4


XI và nghị quyết số 28 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về chiến
lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới
Nghiên cứu những phương pháp để áp dụng trong việc giảng dạy học sinh
nhằm nâng cao nhận thức cho học sinh trung học phổ thông về vấn đề xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Kiến thức về phương pháp được nghiên cứu qua
Giáo trình lý luận và phương pháp dạy học Giáo dục Quốc phòng-An ninh của Nhà
xuất bản giáo dục Việt Nam và qua bài “Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh
với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay” của Phó giáo sư – Tiến sĩ

Nguyễn Đắc Vinh - Ủy viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương Đảng, bí thư thứ
nhất Ban chấp hành Trung ương Đồn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh.
Ngồi ra, để có những phương pháp mang tính tồn diện về kiến thức cũng
như về tâm lý trong giảng dạy, trong đề tài này cũng đã chắc lọc những kiến
thức từ giáo trình “Tâm lý học” và “Giáo dục học” của Nhà xuất bản giáo dục
Việt Nam với mục đích để phát huy tính tự giác trong học tập, yêu thích mơn
học Giáo dục quốc phịng – An ninh để các học sinh có thể nâng cao nhận thức
về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
3. Mục đích nghiên cứu
Luận giải những vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn nhận thức về xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới,đề xuất một số giải pháp cơ bản nâng cao
nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho học sinh Trung
học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận và thực trạng để nâng
cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho học sinh
trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay
Đánh giá thực trạng nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của học sinh
trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh
Đề ra một số giải pháp nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
trong thời kỳ mới cho học sinh trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu,
tỉnh Tây Ninh hiện nay.
5


5. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu: Học sinh trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình
Chiểu, tỉnh Tây Ninh.
Đối tượng nghiên cứu:Nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
trong thời kỳ mới cho học sinh trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu,

tỉnh Tây Ninh.
6. Phạm vi nghiên cứu
Tập trung nghiên cứu về những nội dung liên quan đến giải pháp nâng cao
nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho học sinh trường
Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh từ năm 2012 đến nay.
7. Các phương pháp nghiên cứu cơ bản
Trên cơ sở phương pháp luận Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
quan điểm, đường lối của đảng và chính sách pháp luật nhà nước. Đề tài vận
dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu: lịch sử, phân tích, so sánh, tổng hợp,
khảo sát thực tiễn, điều tra xã hội học và phương pháp chuyên gia để giải quyết
nội dung khoa học của đề tài.
8. Đóng góp của đề tài
Phân tích thực trạng và đề xuất một số giải pháp nâng cao nhận thức về xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho học sinh trường Trung học phổ
thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay
Thơng qua vấn đề nghiên cứu giáo viên giảng dạy sẽ rút ra được những
kinh nghiệm cho bản thân trong từng bài, từng tiết giảng, tìm ra phương pháp
giảng dạy thích hợp nhất.
Đề tài này là tư liệu tham khảo cho các giáo viên giảng dạy mơn Giáo dục Quốc
phịng – An ninh tại trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh
nói riêng và các trường trung học phổ thơng trong tỉnh Tây Ninh nói chung.
9. Kết cấu của đề tài
Gồm: mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục.

6


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ XÂY

DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC CHO HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THƠNG NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU, TỈNH TÂY NINH HIỆN NAY

1.1. Cơ sở lý luận về nâng cao nhận thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
của học sinh trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây
Ninh hiện nay
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
*Nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh trường Trung học
phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh
Theo từ điển Bách khoa, Nhận thức được hiểu là “Một hành vi hoặc
quá trình tri thức. Nhận thức bao gồm mọi q trình tư duy có thể được
miêu tả như một trải nghiệm tri thức (bao gồm tri giác, nhận biết, hình
thành khái niệm và suy luận) khác với một kinh nghiệm cảm giác hoặc ước
muốn. Các nhà triết học từ lâu đã quan tâm đến mối quan hệ giữa tâm thức
và thực tại bên ngoài, các nhà tâm lý học bắt đầu nghiên cứu nhận thức vào
thế kỷ 20” [15, tr.215]
Nhận thức là quá trình tâm lý phản ánh hiện thực khách quan và bản thân
con người thông qua các giác quan và dựa trên kinh nghiệm hiểu biết của bản
thân. Nhận thức ở mức độ thấp là nhận thức cảm tính, ở mức độ cao hơn là nhận
thức lý tính. Nhận thức lý tính và nhận thức cảm tính có quan hệ chặt chẽ với
nhau, bổ sung cho nhau, chi phối lẫn nhau trong cùng một hoạt động thống nhất
của con người.
Nhận thức cảm tính là mức độ nhận thức đầu tiên, thấp nhất của con người.
Trong đó, con người phản ánh những thuộc tính bên ngoài, những cái đang trực tiếp
tác động đến giác quan của họ. Nhận thức cảm tính bao gồm cảm giác và tri giác.
Nhận thức lý tính là mức độ nhận thức cao ở con người, trong đó con người
phản ánh những thuộc tính bên trong, những mối quan hệ có tính quy luật của
hiện thực khách quan một cách gián tiếp. Nhận thức lý tính bao gồm tư duy và
trừu tượng.
Từ đó có thể quan niệm: Nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học

sinh trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh là trình
7


người học sinh thông qua các giác quan và dựa trên kinh nghiệm hiểu biết
của bản thân thể hiện ở hành vi của một thế hệ thanh niên trí thức đối với
nhiệm vụ xây dựng vàbảo vệ Tổ quốc mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân đã
xác định.
*Nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh trường
Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay
Theo Từ điển Tiếng Việt của Trung tâm từ điển học: “Nâng cao là đưa lên
cao hoặc lên mức cao hơn” [16, tr.662]. Thực tế, nâng cao là tồn bộ những
hoạt động tích cực, chủ động và tự giác của chủ thể tác động đến đối tượng
nhằm đạt được ý định, mục đích yêu cầu đặt ra.
Nâng cao nhận thức là việc mô tả các nổ lực làm sao con người có thể
hướng đến việc nhận thức về một việc, một vấn đề hay một mục đích nào đó có
tính tích cực, năng động hơn mức bình thường mà tốt nhất có thể. Nhờ đó, con
người có thể chủ động, có thể làm chủ được tư duy của mình để khơng ngừng
phát triển về nhận thức của bản thân.
Nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh trường
Trung học phổ thông Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay là việc giáo
dục, tuyên truyền, phổ biến để tất cả các học sinh nhận thức được việc mình phải
làm gì trong cộng đồng để bảo đảm cho việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong
thời kỳ mới. Từ đó, học sinh có thể tự tìm hiểu qua báo, đài, các kênh truyền
thông trên mạng xã hội và phối hợp với những kiến thức trong nhà trường để học
sinh có thể đề ra được mục đích, lý tưởng để học tập, để có thể đóng góp một
phần cơng sức của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời
kỳ mới.
Để có thể nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ
mới cho học sinh trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh

thì cần phải có sự quyết tâm phối hợp giữa các bộ môn cùng với sự lãnh đạo của
Ban Giám hiệu và sự tâm huyết của các giáo viên, các bộ mơn (đặc biệt là Giáo
dục quốc phịng – An ninh, lịch sử, giáo dục công dân, địa lý) nhằm tạo cho học
8


sinh ý thức được thế nào là “xây dựng”, thế nào là “bảo vệ” tổ quốc để các em có
thể học tập, sống có trách nhiệm hơn đối với đất nước, xứng đáng là “rường cột
nước nhà” và là người “chủ nhân tương lai của đất nước” như Chủ tịch Hồ Chí
Minh từng nói.
Điều đó khẳng định vai trị của thế hệ trẻ là vô cùng to lớn và bao trùm rất
nhiều lĩnh vực. Trong những năm qua, thế hệ trẻ Việt Nam đã và đang nỗ lực hết
mình trong việc chung tay xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xung kích trên mọi mặt
trận. Ngày nay, trước yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc,
các cấp, các ngành cần phát huy tốt vai trò của thanh niên và thanh niên cần tiếp
tục tự khẳng định mình thực sự là lực lượng xung kích, sáng tạo trong đời sống
xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Ngay từ khi đất nước cịn chìm đắm trong đêm trường nơ lệ, được Chủ tịch
Hồ Chí Minh thức tỉnh, giác ngộ, thế hệ trẻ Việt Nam đã tin tưởng, đi theo Đảng,
cùng với nhân dân cả nước làm nên cuộc Cách mạng Tháng Tám, giành độc lập
dân tộc, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, khởi đầu một thời kỳ lịch
sử huy hoàng, đưa dân tộc đến ấm no, hạnh phúc. Đất nước ta giành được độc
lập nhưng lại phải đối diện với hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ
gay go, ác liệt. Phát huy truyền thống cha ơng, với tinh thần và ý chí: “Quyết tử
cho Tổ quốc quyết sinh”, “Xẻ dọc Trường sơn đi cứu nước” và những phong
trào cách mạng: “Ba sẵn sàng”, “Năm xung phong”,… thanh niên Việt Nam đã
cùng với tồn Đảng, tồn qn, tồn dân làm nên chiến cơng vĩ đại: giành độc
lập dân tộc, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội; tiếp đó,
xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, đại bộ phận thế hệ

trẻ luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; trung thành, kiên định mục tiêu độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; nêu cao tinh thần yêu nước, sẵn sàng hy sinh vì
độc lập dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân. Bên cạnh đó, thế hệ trẻ ln có khát
vọng, ý chí vươn lên, có tinh thần đồn kết, chia sẻ, tương thân, tương ái, vì
cộng đồng và lợi ích quốc gia nên đã ln có mặt ở những nơi khó khăn, gian
khổ, xung kích hồn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó. Những
9


việc làm và hoạt động của thanh niên được thể hiện rõ nhất ở các phong trào
hành động cách mạng, các chương trình hành động, tiêu biểu, như: “Tuổi trẻ
Việt Nam học tập và làm theo lời Bác” theo Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị
(khóa XI) với nhiều nội dung, hình thức phong phú, sáng tạo, hiệu quả, trở thành
việc làm xuyên suốt trong công tác giáo dục của Đồn; tạo chuyển biến tích cực
trong nhận thức và hành động của cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Cuộc vận
động “Nghĩa tình biên giới hải đảo”, với các hoạt động, như: “Hành trình tuổi trẻ
vì biển đảo quê hương”, “Đồng hành cùng ngư dân trẻ ra khơi”, “Góp đá xây
Trường Sa”,… đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong lịng thế hệ trẻ và nhân dân
cả nước; góp phần làm thay đổi thái độ và nhận thức chính trị của thế hệ trẻ.
Thế hệ trẻ hiện nay, trong đó, khơng ít bạn trẻ có trình độ học vấn cao luôn
sẵn sàng gia nhập quân đội, thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc. Đây là điều rất
đáng phấn khởi và là nhân tố quan trọng góp phần xây dựng Quân đội nhân dân
Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, đáp ứng yêu
cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Bên cạnh đó, phong
trào “Xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Sáng tạo trẻ”,
“Thanh niên chung tay xây dựng nông thôn mới”,… đã cổ vũ đồn viên thanh
niên phát huy sáng kiến, tích cực nghiên cứu khoa học, tăng năng suất lao động
với nhiều mô hình, cách làm mới, hiệu quả. Qua đó, góp phần hồn thành nhiệm
vụ chính trị; giải quyết những vấn đề bức xúc của cộng đồng, thực hiện các
chương trình, mục tiêu quốc gia ở những nơi khó khăn, gian khổ; xây dựng tiềm

lực quốc phòng - an ninh của từng địa phương, đơn vị. Các hoạt động xung kích,
tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, “Đền ơn đáp nghĩa”, giữ gìn an ninh chính
trị, trật tự, an tồn xã hội tiếp tục mở rộng về quy mơ, nội dung, hình thức, ngày
càng đi vào chiều sâu…
Toàn trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hịa
mình vào tuổi trẻ của đất nước, đã và đang cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân
phấn đấu cho lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội , vì mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Thế hệ trẻ hôm nay mang trên
vai trọng trách lịch sử to lớn, tiếp tục phát huy truyền thống vinh quang của thế
10


hệ cha anh và trở thành lực lượng lao động có trí tuệ và có tay nghề cao, có đạo
đức và lối sống trong sáng, có sức khỏe thể chất để có thể chung tay xây dựng
đất nước ngày càng giàu đẹp.
Hơm nay, trong thời kỳ phát triển mới, địi hỏi rất cao năng lực và trí tuệ
của cả dân tộc, trong đó thế hệ trẻ nói chung cũng như tồn thể tập thể trường
Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu nói riêng có vai trị rất quan trọng.
Bổn phận thế hệ trẻ phải sống có lý tưởng, có ý chí vươn lên, có hồi bão lớn
lao, cống hiến ngày càng nhiều cho Tổ quốc và nhân dân. Thế hệ trẻ bao giờ
cũng là lực lượng đáng tin cậy của Đảng, của nhân dân. Vì vậy, việc quan tâm,
chăm lo đầu tư cho thế hệ trẻ phát triển toàn diện vừa là trách nhiệm, vừa là tình
cảm của tồn xã hội, trước hết là các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đồn thể cần có
kế hoạch cụ thể thiết thực trên nhiều lĩnh vực để nâng cao đạo đức, thể lực, trí
lực và vật lực cho thanh niên. Riêng các tổ chức của Đồn Thanh niên cộng sản
Hồ Chí Minh cần có chương trình giáo dục chính trị, tư tưởng sâu rộng
cho thanh niên, học sinh, học sinh nhận thức đúng tình hình đất nước và trách
nhiệm của thanh niên đối với Tổ quốc và nhân dân; tham gia tích cực giải quyết
những vấn đề liên quan đến đời sống, học tập và đào tạo nhân lực, bồ dưỡng
nhân tài là thanh niên; đồng thời có kế hoạch xây dựng, củng cố tổ chức Đoàn

vững mạnh từ cơ sở để đủ sức thu hút thanh niên tự nguyện tham gia các phong
trào chung của xã hội và của Đồn. Có như vậy, thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay
mới đủ sức khoẻ và trí tuệ vượt qua khó khăn, thách thức, cùng nhân dân xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới, làm cho Tổ quốc Việt Nam xã hội
chủ nghĩa có vị trí xứng đáng trong cộng đồng quốc tế, sánh vai cùng các cường
quốc trong tương lai.
1.1.2. Tiêu chí nâng cao nhận thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của trường
Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay

11


Theo từ điển Tiếng Việt thì: “Tiêu chí là dùng để chỉ tính chất dấu hiệu
làm căn cứ để nhận biết, xếp loại một sự vật, khái niệm” [16, tr. 936]. Tùy
theo góc độ tiếp cận, mục đích, tính chất và yêu cầu đánh giá để xác định tiêu
chí phù hợp. Nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình
hình mới là kết quả hoạt động tích cực, chủ động phản ánh sự thống nhất giữa
hoạt động giáo dục của chủ thể với sự nỗ lực tiếp nhận, lĩnh hội, rèn luyện
của đối tượng giáo dục. Chủ thể thơng qua nội dung, hình thức, biện pháp
giáo dục để trang bị tri thức, rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, kinh nghiệm thực tiễn
trên cơ sở đó hình thành, phát triển ý thức trách nhiệm xây dựng tinh thần yêu
nước cho học sinh. Do vậy, để nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc trong tình hình mới cho học sinh trường Trung học phổ thơng Nguyễn
Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh phải căn cứ vào những tiêu chí sau:
Một là, nhận thức, trách nhiệm và trình độ năng lực của chủ thể giáo dục (đối
với nhà trường, đội ngũ giáo viên đảm nhiệm môn Giáo dục quốc phòng – An ninh)
- Đối với Ban Giám hiệu Nhà trường
Ban Giám hiệu Nhà trường phải chỉ đạo đổi mới quy trình và thực hành
giảng dạy để học sinh tự học trên lớp và sau lên lớp có chất lượng cao là giải
pháp quan trọng, là tiền đề để nâng cao nhận thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

trong thời kỳ mới cho học sinh. Do vậy, khi thiết kế và thực hiện bài giảng, giáo
viên cần tăng cường định hướng, vận dụng các phương pháp dạy, học tích cực
nhằm phát huy tính độc lập, chủ động, sáng tạo của học sinh trong quá trình học
tập. Cần nghiên cứu, lựa chọn phương pháp giảng bài có hiệu quả nhất như:
phương pháp nêu vấn đề, đàm thoại, sơ đồ hóa, hệ thống hóa.
Nhà trường cần thiết phải coi trọng việc giảng dạy mơn Giáo dục quốc
phịng – An ninh cho học sinh, vì đó chính là mơn học tổng hợp vừa lý thuyết
vừa thực hành giúp học sinh có thể hiểu được và nâng cao nhận thức về xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho bản thân.
- Đối với đội ngũ giáo viên
Trong bài giảng cần thiết kế các bài tập ứng dụng và vận dụng tri thức vào
thực tiễn hoạt động để học sinh biết được làm thế nào để góp phần trong việc
nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Trong
12


quá trình thực hiện các hình thức dạy học, giáo viên cần quan tâm, giúp đỡ học
sinh phát triển các phương pháp, kỹ năng tự học, phối hợp chặt chẽ với đơn vị
tăng cường công tác kiểm tra việc tự học của học sinh.
Sử dụng phối hợp nhiều phương tiện trực quan khác nhau với tư cách là
phương tiện và nguồn nhận thức
Kết hợp việc trình bày các phương tiện trực quan và lời nói sinh động, diễn
cảm. Đặc biệt, các đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về việc xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc
Cần sử dụng lời nói giàu hình ảnh để giúp học sinh vận dụng những biểu
tượng đã có thể hình thành những biểu tượng mới, qua đó mà hình thành những
khái niệm, định luật mới
Đặc biệt, người giáo viên cần phải có những phương pháp trình bày với
phương tiện trực quan phù hợp với từng độ tuổi, cấp lớp của học sinh tùy vào
nội dung, hồn cảnh cụ thể nhằm hình thành phát triển tư duy cho học sinh

Cần sử dụng phối hợp các hình thức tổ chức dạy học một cách hiểu quả.
Hai là, kết quả học tập và nhận thức của học sinh trường Trung học phổ
thơng Nguyễn Đình Chiểu về ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Dưới sự giảng dạy của giáo viên, học sinh phải tự quán triệt và nhận thức
sâu sắc mục đích, nhiệm vụ học tập, từ đó xác định đúng đắn động cơ và thái độ
học tập. Phát huy cao trong vai trò chủ thể trong quá trình học tập, tự giác biến
các yêu cầu đòi hỏi của xã hội, nhà trường và của giáo viên thành nhu cầu cho
chính bản thân mình, tự địi hỏi đặt ra u cầu cao với chính mình
Tự lực tìm tịi giải quyết các mâu thuẫn nhận thức, tự tích lũy kiến thức
bằng cách thức riêng, biến kiến thức nhân loại thành vốn liếng, tài sản riêng của
bản thân; biết tự kiểm tra, tự đánh giá, tự điều chỉnh việc học tập, nghiên cứu
của bản thân
Cần khắc phục cách học tủ, nhắc lại kiến thức sách vở một cách giáo điều,
mà cần phải tự nỗ lực tự học, tự tìm hiểu thêm, học tập theo một cách trình tự
mà bản thân học sinh lĩnh hội một cách sâu sắc nhất.
Ba là, chất lượng thực hiện nội dung, hình thức, giáo dục ý thức trách
nhiệm về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh
Đây là tiêu chí quan trọng đánh giá chất lượng nâng cao nhận thức về xây
13


dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới, bởi vì chất lượng giáo dục phụ thuộc
vào nội dung, hình thức, phương pháp. Trong hệ thống những tác động của chủ
thể vào đối tượng thì nội dung, hình thức, biện pháp là những tác động trực tiếp
có vai trị to lớn hình thành phát triển ý thức trách nhiệm trong xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc biểu hiện ở:
+ Khối lượng kiến thức cơ bản của các hoạt động giáo dục dựa vào nội
dung, chương trình mà Bộ giáo dục đào tạo quy định.
+ Số lượng, chất lượng các hình thức giáo dục nhất là các hình thức giáo dục
tập trung. Chất lượng thực hiện các hoạt động giáo dục và tự nghiên cứu tìm hiểu,

kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập, rèn luyện của học sinh trong nhà trường.
Bốn là, đảm bảo cơ sở vật chất, phương tiện dạy học dành cho mơn học
Giáo dục quốc phịng – An ninh
Sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật đã mang lại cho con
người ngày càng nhiều những công cụ, phương tiện mới trong mọi mặt của đời
sống xã hội, trong đó có cả q trình dạy học. Việc sử dụng những công cụ,
phương tiện dạy học không chỉ giúp cho giáo viên thêm nhiều khả năng trong
cơng việc giảng dạy mà cịn giúp cho học sinh có thể dễ dàng hiểu được nội
dung và tạo được môi trường học tập hấp dẫn, sự tương tác giữa việc dạy và
việc học đạt được hiệu suất cao nhất.
Vì vậy, để nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời
kỳ mới cho học sinh, ngoài việc chú trọng vào việc quản lý, nâng cao trình độ
giáo viên thì nhà trường cần phải ln ln chú trọng đến việc kiểm tra, cập
nhật, bổ sung vật chất, phương tiện dạy học nhằm đảm bảo cho việc truyền dạy
và lĩnh hội kiến thức được phát huy một cách tốt nhất.
1.2. Thực trạng nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của học sinh
Trường trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay
1.2.1. Khái quát chung về Nhà trường
a. Khái quát về Nhà trường
Trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, huyện Dương Minh
Châu, tỉnh Tây Ninh được thành lập theo quyết định số 51/QĐ-UBND ngày
12/7/2000 của UBND tỉnh Tây Ninh với tên gọi ban đầu là trường Trung học
14


phổ thông Bán công Dương Minh Châu. Ngày 21/12/2007 trường được đổi tên
thành trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu theo quyết định số
101/QĐ-UBND của tỉnh Tây Ninh.
Khởi đầu trường được xây dựng có 7 lớp học với 179 học sinh; 16 cán bộ
giáo viên, 01 cán bộ quản lý - Hiệu trưởng. Năm học 2016-2017, trường Trung

học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu đã có 10 lớp với 396 học sinh và 26 cán bộ
cơng chức. Trong đó, Ban Giám hiệu có 2 đồng chí, 4 nhân viên và 20 giáo viên.
100% cán bộ quản lí và giáo viên đều đạt và trên chuẩn với 4 thạc sĩ, 01 đang
học sau đại học. Tỉ lệ đậu đại học và cao đẳng hàng năm khoảng 70%. Tổng
cộng trường có 16 phịng học. Trong đó có 2 phịng làm việc của Ban Giám hiệu
nhà trường, 1 phòng dùng làm phòng họp hội đồng trường, phịng chức năng bộ
mơn 7 phịng. Tuy nhiên, theo qui định thì hiện nay cơ sở vật chất chưa đảm bảo
cho cơng tác giảng dạy, vì vậy UBND tỉnh đang có kế hoạch xây thêm khu hành
chính, nhà thi đấu đa năng trong những năm tiếp theo.
Trãi qua gần 17 năm hình thành, xây dựng và phát triển, với đội ngũ thầy
cơ giáo giàu lịng u nghề, có năng lực quản lý và nghiệp vụ sư phạm cao,
trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh đã đạt nhiều
thành tích và đón nhận nhiều danh hiệu đáng trân trọng như: Tỷ lệ tốt nghiệp
Trung học phổ thông hàng năm luôn cao hơn tỷ lệ tốt nghiệp Trung học phổ
thơng chung của tồn tỉnh; tỷ lệ học sinh đậu đại học, cao đẳng cũng tăng theo
từng năm ln đậu tỷ lệ cao trong tồn tỉnh. Từ năm học 2011-2012 đến nay,
năm nào nhà Trường cũng được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận là Trường đạt
danh hiệu lao động tiên tiến, tập thể lao động xuất sắc; được Sở Giáo dục và
Đào tạo công nhận là đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua “xây dựng Trường
học thân thiện, học sinh tích cực” và nhiều bằng khen, đặc biệt trường luôn đạt
giải cao trong các Hội thi như: Hội khỏe phù đổng tỉnh, Hội thao Quốc phòng An ninh, giấy khen khác trong các hội thi Giáo viên dạy giỏi, hội thi đồ dùng
dạy học tự làm, hội thi văn nghệ.
Trường Trung học phổ thông Nguyễn Đình Chiểu nằm trên địa bàn huyện
Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh. Huyện Dương Minh Châu là một huyện lớn
15


của tỉnh Tây Ninh, diện tích lớn thứ ba sau huyện Tân Biên và Tân Châu với
khoảng 606,46 km².
Dân số khoảng 98.046 người (1999), đa phần là dân tộc Kinh.

Đơn vị hành chính: Gồm 1 thị trấn Dương Minh Châu và 10 xã: Bàu
Năng, Bến Củi, Cầu Khởi, Chà Là, Lộc Ninh, Phan, Phước Minh, Phước
Ninh, Suối Đá, Trng Mít.
Trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu với tổng diện tích
10.000m2, gồm diện tích hoạt động ngồi trời là 5.500m2, diện tích hoạt động
trong nhà là 4.500m2 (trong đó diện tích phịng làm việc là 1.500m 2, phịng học
là 3.000m2).
*Về cơ cấu tổ chức;
- 01 hiệu trưởng, 01 phó hiệu trưởng
- Bộ phận chuyên môn và nhân sự: 3 tổ chun mơn và một tổ văn phịng
+ Bộn phận TDTT, Giáo dục quốc phòng – An ninh: 2 nhân sự
+ Bộ phận kế toán – kế hoạch: 01 nhân sự
+ Bộ phận văn thư – tổng hợp: 01 nhân sự
+ Bộ phận y tế: 01 nhân sự
+ Bộ phận bảo vệ: 02 nhân sự
+ Bộ phận tạp vụ: 01 nhân sự
b. Đặc điểm học sinh của trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu,
tỉnh Tây Ninh
Học sinh của nhà trường chủ yếu là con em nhân dân trong huyện Dương
Minh Châu, tỉnh Tây Ninh ngồi ra cịn có học sinh của các xã của huyện, khác
trong tỉnh: Thành phố Tây Ninh, huyện Hòa Thành, huyện Tân Châu và con em
của những người dân từ các tỉnh thành khác như: Bình Dương, Bến Tre, Trà
Vinh, Thanh Hóa, Nghệ An, đến đây làm việc và sinh sống.
Đặc điểm nổi bậc của học sinh nhà Trường là khả năng tư duy chưa bền,
ngại động não. Trong học tập nhiều em không biết lật đi lật lại các vấn đề, phát
hiện thắc mắc, suy nghĩ chưa sâu sắc về vấn đề học tập. Nhiều học sinh khơng
hiểu bài nhưng khơng biết mình khơng hiểu ở chỗ nào. Tư duy kém nhanh nhạy
16

và kém linh hoạt, khả năng thay đổi giải pháp chậm, nhiều khi máy móc, dập
khn. Học sinh nhà trường chủ yếu là điểm xét tuyển vào trường có nên chất
lượng chưa cao, ít động não đổi mới, khả năng độc lập tư duy còn hạn chế,
thường thỏa mãn với cái có sẵn.
Phương pháp học của học sinh nhà trường thì chưa khoa học, thường tiếp
thu tri thức một cách thụ động bằng các ghi nhớ, tái hiện. Cố gắng nhớ tồn bộ
lời giảng của giáo viên rồi có gắng lặp lại y nguyên, ngại đào sâu suy nghĩ, tìm
dấu hiệu bản chất của nội dung vấn đề nghiên cứu. Hình thức học là học thuộc
lịng trong vở ghi, xây dựng dàn ý tóm tắt bài học, kỹ năng xây dựng sơ đồ của
học sinh đa số ở mức yếu.
Sự nỗ lực của bản thân trong tự học chưa cao, khi gặp những khó khăn
trong học tập hầu hết các em bỏ qua, một số ít hỏi bạn hỏi thầy, cịn một số nhỏ
tự mình mày mị, tiếp tục suy nghĩ, tìm tài liệu để giải quyết vấn đề.
Nhìn chung, đa số học sinh của nhà trường có năng lực tự học cịn yếu, lười
suy nghĩ, khơng có ý chí quyết tâm vượt khó, phương pháp học thì khơng phù
hợp, chưa chịu động não suy nghĩ cách giải quyết vấn đề. Cũng có học sinh làm
được những điều trên, tuy nhiên số lượng thì lại rất ít.
1.2.2. Thực trạng nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời
kỳ mới đối với học sinh trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu,
tỉnh Tây Ninh hiện nay
*Những ưu điểm
Một là, những năm qua, các chủ thể giáo dục ở trường Trung học phổ
thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh đã thường xuyên coi trọng giáo dục
tình cảm yêu thương con người, tình u q hương, đất nước, góp phần nâng
cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới đối với học sinh
Trước yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trường Trung học
phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh ln đề cao trách nhiệm và có sự
thống nhất cao trong giáo dục học sinh sinh về nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc, nâng cao nhận thức đúng đắn cho học sinh.

17


Hàng năm, Nhà trường đã phối hợp với Ban Chỉ huy quân sự huyện
Dương Minh Châu tổ chức các hoạt động như: Mít tinh kỷ niệm các ngày lễ lớn,
kể chuyện truyền thống, thi tìm hiểu về truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại
xâm, công lao của của các vị anh hùng trong sự nghiệp bảo vệ quê hương, đất
nước… Đặc biệt, hàng năm cơ quan quân sự các cấp đã tổ chức các đợt hành
quân dã ngoại, hội thao Quốc phịng, phong trào bảo vệ an ninh chính trị, trật tự
an toàn xã hội với sự tham gia của tất cả các tổ chức trong hệ thống chính trị,
của các lực lượng học sinh … Thông qua các hoạt động cụ thể đã giúp cho học
sinh nhận thức đúng đắn các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về
nhiệm vụ quốc phịng, có những kỹ năng qn sự cần thiết, hình thành ở học
sinh tinh thần kỷ luật, tính tự giác, tích cực tham gia thực hiện nghĩa vụ cơng
dân, góp phần thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc trong giai đoạn mới, qua đó đã thể hiện vai trị của nhà trường, đẩy
mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền và tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh,
học sinh tham gia thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng an ninh.
Hai là, luôn kết hợp chặt chẽ giáo dục nâng cao nhận thức về xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc với giáo dục truyền thống dân tộc Việt Nam cho học sinh
Nhận thức rõ vị trí, vai trị của giáo dục truyền thống đối với nhận thức, tư
tưởng và hành động của học sinh trong nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc,
Trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh đã kết hợp chặt
chẽ giữa giáo dục nâng cao nhận thức về xây dựng bảo vệ Tổ quốc với giáo dục
truyền thống vẻ vang của dân tộc ta. Thơng qua giáo dục truyền thống đã hình
thành ở học sinh tình cảm tốt đẹp đối với dân tộc, quê hương, đất nước, con
người; đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa, nhờ đó học sinh đã
tự giác điều chỉnh hành vi, hành động của mình trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ
Tổ quốc.
Trong lịch sử dân tộc đã chứng minh, dân tộc Việt Nam cùng một lúc vừa

phải đấu tranh chống thiên nhiên vừa phải đấu tranh chống giặc ngoại xâm dựng nước đi đôi với giữ nước là một quy luật phát triển của dân tộc Việt Nam.
Để giữ nước nhân dân ta thường xuyên phải đương đầu với những kẻ thù lớn
18


mạnh và giành chiến thắng trong những điều kiện khó khăn, ác liệt. Chính từ
những điều kiện lịch sử ấy, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa anh hùng dân tộc, ý
chí độc lập dân tộc và tinh thần quật cường bất khuất đã trở thành truyền thống
của toàn dân tộc Việt Nam.
Bằng nhiều hình thức và biện pháp giáo dục đã tác động trực tiếp đến tình
cảm, ý chí, lòng tự hào dân tộc… của học sinh, trang bị cho họ những phẩm chất
cần thiết của nhân cách con người Việt Nam trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc. Cụ thể thông qua các phương tiện như: Giáo dục, báo chí,
truyền thanh, truyền hình… bằng các hình thức, biện pháp phối hợp chặt chẽ
giữa gia đình với nhà trường và tổ chức đồn học sinh, hội học sinh, hội cựu
chiến binh của nhà trường,… đã tích cực giáo dục những giá trị truyền thống
tốt đẹp của quê đất nước, của dân tộc, của Đảng và quân đội, giúp cho học
sinh noi chung, của học sinh Trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình
Chiểu, tỉnh Tây Ninh nói riêng nhận thức sâu sắc ý nghĩa của việc học tập,
rèn luyện, phát huy giá trị truyền thống đó để lập thân, lập nghiệp, kế tiếp cha
anh xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Ba là, bên cạnh giáo dục nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc, các gia đình còn coi trọng giáo dục xây dựng động cơ, thái độ, trách
nhiệm đúng đắn đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh
Hiện nay cả nước đang đẩy mạnh sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bên cạnh
mặt tích cực của kinh tế thị trường, nhiều vấn đề xã hội cấp bách đang đặt ra.
Các tệ nạn xã hội như tham nhũng, buôn lậu, ma tuý, mại dâm, cờ bạc, trộm cắp,
suy thối về tư tưởng chính trị đạo đức, lối sống trong đó có một bộ phận khơng
nhỏ là cán bộ, đảng viên… có xu hướng phát đang phát triển, lối sống thực dụng

chạy theo đồng tiền, vì đồng tiền trở thành mốt sống của một bộ phận học sinh.
Đất nước ta, đang trong quá trình xây dựng và phát triển, các tệ nạn xã hội đó
thường xuyên tác động làm cho một số học sinh có nhận thức và hành động sai
trái trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

19


Nhận thức rõ tính chất nguy hại của các tệ nạn xã hội, các chủ thể giáo
dục phải luôn đề cao trách nhiệm của mình trong giáo dục, xây dựng cho học
sinh có động cơ, thái độ trách nhiệm đúng đắn đối với sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc. Các chủ thể, mà trước hết là gia đình không chỉ quan tâm đến
việc giáo dục con cái lao động sản xuất giỏi, chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật,
mà còn quan tâm đến việc giáo dục con cái ý thức giác ngộ về bảo vệ sự nghiệp
xây dựng quê hương, đất nước và định hướng con cái mình nhu cầu, động cơ sẵn
sàng tham gia bảo vệ Tổ quốc.
* Những hạn chế
Một là, nhận thức của một số gia đình, nhà trường và chính quyền địa
phương về giáo dục tình cảm yêu thương con người, yêu gia đình, quê hương,
đất nước còn chưa đầy đủ, chưa phát huy tốt vai trị của mình trong giáo dục
nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh
Trong những năm qua, mặc dù Trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình
Chiểu, tỉnh Tây Ninh đã phát huy tốt vai trị giáo dục tình cảm u thương con
người, u gia đình, quê hương, đất nước, nâng cao nhận thức cho học sinh học
tại truòng về bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, nhưng vẫn cịn khơng ít giáo
viên nhận thức vai trò trên còn chưa thật đầy đủ và sâu sắc. Một số giáo viên do
nhiều nguyên nhân khác nhau, dẫn đến việc quan tâm giáo dục học sinh còn hạn
chế, hiểu biết nhiệm vụ xây dựng bảo vệ Tổ quốc chưa đầy đủ, thậm chí cịn có
biểu hiện mơ hồ, chưa thấy được trách nhiệm của mình trong nâng cao nhận
thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh của nhà trường.

Một bộ phận học sinh chỉ thấy được bảo vệ Tổ quốc là bảo vệ biên giới,
lãnh thổ, bảo vệ vùng trời, vùng biển và đất liền của Tổ quốc mà chưa thấy
được bảo vệ Tổ quốc ngày nay không chỉ là bảo vệ Tổ quốc về mặt tự nhiên
mà còn bảo vệ tất cả các yếu tố hợp thành của Tổ quốc. Họ quan niệm rằng,
ngày nay, đất nước đã hồ bình, nên tập trung vào xây dựng kinh tế và kinh tế
phát triển vững chắc rồi mới quan tâm đến bảo vệ Tổ quốc. Khơng ít học sinh
khơng nắm được âm mưu thủ đoạn “diễn biến hồ bình” của chủ nghĩa đế
quốc đối với nước ta, dẫn đến chủ quan, mất cảnh giác trước chiêu bài lợi
20


dụng tự do, dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo của kẻ thù chống phá cách
mạng nước ta, nhất là ở các vùng có đồng bào dân tộc thiểu số và đồng bào
tôn giáo sinh sống.
Trong giáo dục con cái, một số gia đình, nhất là các bậc cha mẹ cho con
tham gia hoc tập tại trường chưa quan tâm đến giáo dục con cái nhận thức về
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Họ coi đó là trách nhiệm của nhà
trường, của xã hội. Có gia đình chưa thực sự là tấm gương mẫu mực về giáo dục
để học sinh noi theo, cha mẹ thờ ơ với các quan điểm, đường lối bảo vệ Tổ quốc
của Đảng, ít quan tâm hoặc khơng quan tâm đến hiểu biết của học sinh. Điều đó
làm cho một bộ phận học sinh nhận thức về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc theo
hướng tiêu cực, từ đó có những lời nói và việc làm sai trái, thậm chí cịn tham
gia vào các hoạt động gây rối, kích động nhân dân chống lại chính quyền địa
phương, tham gia vào các tệ nạn xã hội như cờ bạc, mại dâm, ma tuý, làm mất
trật tự an toàn xã hội ở sinh sống và học tập.
Trước tình hình thế giới, khu vực và trong nước có nhiều diễn biến phức
tạp, nhất là hiện nay tình hình tranh chấp biển đảo căng thẳng, song một số gia
đình, nhà trường ít quan tâm đến các sự kiện đang diễn ra mà chỉ quan tâm đến
nguồn lợi trước mắt, họ coi giáo dục nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình
mới là trách nhiệm của các tổ chức đồn thể, của chính quyền, của Đảng. Do đó

đã ảnh hưởng đến nhận thức của học sinh về bảo vệ Tổ quốc, làm cho một bộ
phận học sinh thờ ơ với những sự kiện kinh tế, chính trị của đất nước, mơ hồ về
bản chất của kẻ thù, không phân biệt được bạn - thù trong xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc. Điều đáng lo ngại là hiện nay ở tại Trường Trung học phổ thơng
Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh, một bộ phận học sinh bị tác động bởi điều
kiện gia đình, xã hội hiên nay nên họ chỉ coi trọng đến phát triển kinh tế, làm
giàu hoặc kiếm được việc làm có thu nhập cao và ổn định mà không quan tâm
đến nhiệm vụ xây dựng quê hương, đất nước, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, khơng
nhận thức được tính chất phức tạp, những diễn biến bất thường của tình hình thế
giới, khu vực đang hàng ngày hàng giờ tác động đến nhiệm vụ xây dựng bảo vệ
Tổ quốc Việt Nam.
21


Hai là, hiệu quả giáo dục xây dựng động cơ, trách nhiệm đối với
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc cho học sinh chưa cao
Nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh Trường
Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh nói riêng học sinh nói
chung là hoạt động mang tính chất tập thể, là sự quan tâm phối hợp chặt chẽ với
tinh thần trách nhiệm cao của chủ thể đối với động cơ, thái độ, trách nhiệm của
học sinh trong cuộc sống nói chung, trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc nói riêng. Kết quả giáo dục xây dựng động cơ, thái độ, trách nhiệm đối
với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh tốt hay xấu phụ thuộc rất
lớn vào các chủ thể quan tâm đến giáo dục học sinh nhiều hay ít.
Một số gia đình chỉ chăm lo đến kinh tế gia đình thường ít quan tâm đến giáo
dục học sinh động cơ sẵn sàng tham gia bảo vệ Tổ quốc. Điều này đã dẫn tới tình
trạng là một bộ phận học sinh chưa xác định đúng đắn mục tiêu lý tưởng phấn đấu,
hiểu biết về Luật nghĩa vụ quân sự không đầy đủ, nhất là học sinh sống ở thị xã,
thành phố và một số học sinh trong các gia đình bn bán, gia đình doanh nghiệp.
Một số địa phương và gia đình quan niệm cho học sinh vào bộ đội là để

được rèn luyện trở thành người tốt hoặc họ hư hỏng mới cho đi bộ đội, để môi
trường quân đội giáo dục thay gia đình, địa phương chứ khơng thấy được vai trị
của gia đình, chính quyền và nhà trường là môi trường rất quan trọng, quyết
định đến việc hình thành nhân cách học sinh.
Hiệu quả giáo dục động cơ, thái độ, trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc cho học sinh chưa cao đã dẫn đến tình trạng một số học sinh thờ ơ, vô trách
nhiệm hoặc trốn tránh nghĩa vụ quân sự, không tham gia giáo dục quốc phòng,
tham gia lực lượng dân quân tự vệ, đùn đẩy trách nhiệm cho người khác. Một bộ
phận học sinh chạy theo lối sống thực dụng, hưởng thụ, sa đọa, rượu chè, cờ
bạc, ma tuý, mại dâm… vi phạm pháp luật. Thực tế đó cho thấy, nếu ngay từ gia
đình, nhà trường và địa phương khơng giáo dục hoặc ít quan tâm giáo dục động
cơ, thái độ, trách nhiệm đúng đắn cho học sinh trong cuộc sống thì càng làm gia
tăng tỷ lệ học sinh rơi vào các tệ nạn xã hội dẫn đến vi phạm pháp luật nói
chung, vi phạm nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc nói riêng.
22


Ba là, giáo dục ý chí quyết tâm và hành động tích cực sẵn sàng tham gia
thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh Trường Trung học
phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh chưa thường xuyên
Đây cũng là một hạn chế ảnh hưởng không nhỏ đến nâng cao nhận thức
về xây dựng và bảo vệ tổ quốc cho học sinh Trường Trung học phổ thơng
Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay. Biểu hiện của hạn chế này là khi
học sinh hiểu biết và tham gia đăng ký nghĩa vụ quân sự và lấy trường học là nơi
trốn tránh hoặc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc gặp khó khăn, giảm sút ý chí
quyết tâm, nhưng gia đình, địa phương, nhà trường động viên chưa kịp thời,
phương pháp giáo dục thuyết phục chưa thật sự phù hợp với học sinh. Điều đó
cho thấy việc giáo dục ý chí quyết tâm và hành động tích cực trong thực hiện
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc xa hội chủ nghĩa gia đình, đơn vị quân đội cho học
sinh còn hạn chế.

1.2.3. Nguyên nhân và một số kinh nghiệm nâng cao nhận thức về xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới đối với học sinh trường Trung học
phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu, tỉnh Tây Ninh hiện nay
Trong quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ giáo dục nhằm nâng cao nhận
thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới cho học sinh của Nhà
trường trong thời gian qua tuy Ban lãnh đạo nhà trường cũng đã có sự đầu tư
nghiêm túc về chất lượng giáo dục, cũng như về việc triển khai một số hoạt động
nhằm nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tồn trường,
nhưng bên cạnh những mặt ưu điểm vẫn cịn tồn tại một số mặt hạn chế. Những
nguyên nhân ưu, khuyết điểm như sau:
- Nguyên nhân của những kết quả, ưu điểm
Một là, có sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của chi uỷ,chi bộ, Ban Giám hiệu
trường Trung học phổ thơng Nguyễn Đình Chiểu.
Sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của chi ủy, chi bộ, Ban Giám hiệu Nhà trường là
yếu tố quyết định trực tiếp đến chất lượng nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc trong tình hình mới, trong quá trình tổ chức giáo dục chi ủy, chi bộ, Ban
Giám hiệu Nhà trường luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao thực hiện tốt nội
23


dung, chương trình, mục tiêu yêu cầu đào tạo cũng như tạo mọi điều kiện tốt nhất
để nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Chi bộ, Ban Giám hiệu nhà trường với vai trò lãnh đạo, quản lý trực tiếp
mọi mặt đã thường xuyên quán triệt sâu sắc mọi chỉ thị, nghị quyết, hướng dẫn
của phòng giáo dục huyện..., sở giáo dục tỉnh Tây Ninh, đánh giá đúng tình hình
thực tiễn chất lượng giáo dục và chất lượng học tập của học sinh để kịp thời đề
ra mọi chủ trương biện pháp lãnh đạo, phù hợp sát thực tế trong quá trình giáo
dục nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Hai là, xây dựng nội dung, chương trình phù hợp và sự phát triển trưởng
thành của đội ngũ giáo viên.

Sự chủ động của tổ Giáo dục Quốc phòng – An ninh cũng như các giáo
viên đã xây dựng nội dung chương trình khá phù hợp, sát thực tiễn, đặc biệt là tổ
Giáo dục quốc phịng lựa chọn giáo viên có nhiều kinh nghiệm thực tiễn để
giảng dạy, bồi dưỡng truyền thụ kinh nghiệm. Vì vậy, nhận thức về xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đã từng bước được giữu vững và nâng cao
- Nguyên nhân của nhữnghạn chế, khuyết điểm
Một là, nhận thức về việc nâng cao ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
trong lực lượng cán bộ giáo viên còn hạn chế, chủ yếu giáo viên đầu tư vào lĩnh
vực chun mơn là chính.
Qua tìm hiểu thực tế cho thấy một bộ phận chưa thường xuyên quan tâm
đúng mức đến việc nâng cao nhận thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, chưa chủ
động trong tổ chức thực hiện các biện pháp khắc phục những khâu yếu mặt yếu.
Chất lượng đội ngũ giáo viên không đồng đều về tuổi nghề, tuổi đời, đào tạo cơ
bản và không cơ bản dẫn đến việc truyền thụ kiến thức không sâu, phương pháp
giảng dạy cịn mang tính một chiều, trong giảng dạy cịn mang tính “thầy đọc,
trị chép” để có nội dung ơn thi và kiểm tra. Đây chính là yếu tố làm hạn chế đến
chất lượng nâng cao nhận thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Hai là, đội ngũ giáo viên còn thiếu cả về số lượng lẫn chất lượng, chế độ
chính sách đối với đội ngũ cán bộ giáo viên còn hạn chế, đặc biệt là đội ngũ cán

24


bộ giáo viên giáo dục quốc phòng an ninh; vẫn cịn giáo viên chưa thật sự tích cực
đổi mới phương pháp giảng dạy, huấn luyện nội dung môn học.
Ba là, một bộ phận học sinh thiếu ý chí, quyết tâm trong tự học tập, tu dưỡng
rèn luyện để trở thành những công dân tốt sau này.
Tinh thần và thái độ học tập của học sinh về vấn đề lịch sử truyền thống
chống giặc ngoại xâm, cũng như bộ môn Giáo dục quốc phòng – An ninh chưa
được chú trọng, đầu tư. Một bộ phận học sinh chưa xác định đúng về ý nghĩa, vị

trí, vai trị, mục đích của việc nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
trong thời kỳ mới nên chưa tự giác trong học tập ..., nên kết quả giáo dục còn
chưa đạt được yêu cầu đề ra.
Chưa có những phong trào thiết thực để học sinh tham gia thể hiện ý thức
về việc tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Điều kiện cơ sở vật chất, thao
trường bãi tập, phương tiện dạy học còn thiếu và chưa đồng bộ.
Học sinh chính là những người chủ tương lai của Tổ quốc, Đất nước ta có
bền vững phát triển hay khơng chính là do nhận thức, thái độ của thế hệ trẻ hiện
nay. Do đó, cần thiết phải nâng cao nhận thức của học sinh hơn nữa về vấn đề
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới và đây cũng là trách nhiệm
thiêng liêng của mỗi công dân Việt Nam đối với lịch sử dân tộc, là nhân tố quan
trọng bảo đảm cho dân tộc ta phát triển bền vững.
Bốn là, những biến động phức tạp của tình hình, sự tác động tiêu cực của
mặt trái cơ chế thị trường cùng những bất cập về cơ chế chính sách là những
nguyên nhân gây ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình giáo dục nâng cao nhận
thức về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Sự tác động của mặt trái cơ chế thị trường đã làm nảy sinh khơng ít nhận
thức hành động lệch chuẩn, tiêu cực trong học tập, rèn luyện, tác động trực tiếp
đến ý chí phấn đấu rèn luyện của học sinh nói chung và đội ngũ làm cơng tác
giảng dạy nói riêng.
Năm là, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan ban nghành trong huyện với Nhà
trường trong việc tuyên truyền cho học sinh về nâng cao nhận thức xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc chưa cụ thể, không thường xuyên thiếu hiệu quả.
25