Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Quyền được tiếp công dân và giải quyết khiếu nại là quyền cơ bản của
công dân được quy định trong Hiến pháp, là công cụ pháp lý để công dân bảo vệ
quyền và lợi ích của mình khi bị xâm phạm. Trong những năm gần đây, tại tỉnh
Lào Cai các hoạt động kinh tế - xã hội ngày càng phát triển sôi động, nhiều cơng
trình dự án lớn được xây dựng; trong q trình thực hiện cơng tác đền bù giải
phóng mặt bằng cịn cịn phát sinh những sai sót, tiêu cực... phát sinh khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai.
Công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại
tỉnh Lào Cai trong thời gian qua còn có những bất cập, hạn chế. Từ đó đặt ra vấn
đề cần có một nghiên cứu về hoạt động tiếp công dân và giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh Lào Cai để đưa ra được các giải pháp khắc
phục tồn tại, hạn chế và nâng cao chất lượng của các hoạt động nêu trên, vì vậy
tác giả chọn đề tài “ Tiếp cơng dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
tại tỉnh Lào Cai”.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Liên quan đến hoạt động tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo đã
được nhiều người quan tâm nghiên cứu.
- Đinh Ngọc Thức (2014), “Giải quyết khiếu nại về đất đai tại huyện
Mê Linh, thành phố Hà Nội”, Hà Nội.
- Lê Văn Thành (2012), “Áp dụng pháp luật trong quản lý nhà nước về
đất đai của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh hiện nay”, Thành phố Hồ
Chí Minh.
- Nguyễn Thị Thu Hằng (2011), “Giải quyết khiếu nại về đất đai tại
các khu cơng nghiệp của các cơ quan hành chính nhà nước ở tỉnh Bắc Giang
hiện nay”, Bắc Giang.
- Nguyễn Thị Lệ Hằng (2010), “Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực
quản lý đất đai của Ủy ban nhân dân cấp huyện tỉnh Khánh Hòa”; Khánh Hòa.
- Nguyễn Xuân Trường (2016), “Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất
đai từ thực tiễn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội”, Hà Nội.

- Ủy ban nhân dân dân tỉnh Lào Cai, Đề án “Tiếp tục đổi mới và nâng cao
chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 20112015”, Lào Cai.
Tuy nhiên, đến này chưa có cơng trình nào nghiên cứu về tiếp công dân và
giải quyết khiếu nại trong lĩnh lực đất đai tại tỉnh Lào Cai trên cơ sở cập nhật
1


những quy định liên quan đến tiếp công dân và giải quyết khiếu nại. Do vậy,
việc chọn đề tài “ Tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
tại tỉnh Lào Cai” là một nghiên cứu mới và cần thiết với tính thực tiễn cao.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1.Mục đích
Mục đích của đề tài là nghiên cứu cơ sở lý luận cơ sở thực tiễn và đề xuất
giải pháp hoàn thiện hoạt động tiếp công dân và giải quyết đơn thư khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai.
3.2. Nhiệm vụ
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý liên quan đến tiếp công dân
và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
- Tìm hiểu, đánh giá được cơ bản thực trạng hoạt động tiếp công dân và
giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai, đề xuất được những
giải pháp để khắc phục những tồn tại, hạn chế hoàn thiện hoạt động tiếp công
dân và giải quyết đơn thư khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu:
Hoạt động tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của
các cơ quan hành chính tại tỉnh Lào Cai.
4.2. Phạm vi nghiên cứu:
- Nội dung: Tình hình chung về hoạt động tiếp cơng dân gắn với giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của các cơ quan quản lý hành chính tại
tỉnh Lào Cai, tập trung vào thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng tiếp

công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai. Lĩnh
vực đất đai rất rộng nên tác giả chỉ tập trung vào hoạt động tiếp công dân và giải
quyết khiếu nại liên quan đến hoạt động thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ giải
phóng mặt bằng, bố trí tái định cư. Đây là các hoạt động dễ phát sinh khiếu nại,
gây bức xúc cho nhân dân nhiều nhất.
- Về thời gian: Khoảng thời gian 5 năm: Từ năm 2013 đến 2017.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Việc nghiên cứu dựa trên phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác- Lê nin là
Chủ nghĩa duy vật lịch sử và tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật.
5.2.Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình viết đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu
khoa học sau:
- Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết;
2


- Phương pháp lịch sử;
- Phương pháp điều tra;
- Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm;
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu điều tra.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn nêu và làm sáng tỏ các cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý liên quan
đến tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai. Luận văn cũng
đi tìm hiểu các nguyên nhân làm phát sinh khiếu kiện cũng như các tồn tại hạn
chế trong công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai, từ đó
đề xuất các giải pháp về mặt lý luận và thực tiễn để tháo gỡ, khắc phục. Điều
này góp phần vào việc hồn thiện các lý luận liên quan đến lĩnh vực này, từ đó
làm cơ sở cho việc nghiên cứu, học tập và áp dụng sau này.
7. Kết cấu của luận văn

Bao gồm phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và 3
chương với các phần chính sau đây:
Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý của tiếp công dân và giải quyết khiếu
nại trong lĩnh vực đất đai.
Chương 2: Thực trạng của hoạt động tiếp công dân và giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai.
Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện hoạt động tiếp công dân và giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai.

3


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ TIẾP CÔNG DÂN VÀ GIẢI QUYẾT
KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI
1.1. Tiếp công dân và giải quyết khiếu nại
1.1.1. Tiếp công dân
1.1.1.1. Khái niệm tiếp công dân
Theo quy định của Luật Tiếp cơng dân năm 2013 thì tiếp cơng dân:
Là việc cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân đón tiếp để lắng nghe, tiếp nhận
khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của cơng dân; giải thích, hướng dẫn cho
công dân về việc thực hiện khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo đúng quy
định của pháp luật.
1.1.1.2. Một số văn bản pháp luật về tiếp công dân.
- Hiến pháp năm 2013
- Luật tiếp công dân 2013
-Nghị định số 64/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định
chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiếp công dân;
-Thông tư số 06/2014/TT-TTCP ngày 31/10/2014 của Thanh tra Chính
phủ quy định quy trình Tiếp cơng dân..

1.1.2. Khiếu nại và giải quyết khiếu nại
1.1.2.1. Khái niệm khiếu nại
Theo quy định tại Điều 2, Luật khiếu nại năm 2011:
Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo
thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền
xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính
nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc
quyết định kỷ luật cán bộ, cơng chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc
hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
1.1.2.2. Một số văn bản pháp luật về khiếu nại và giải quyết khiếu nại
- Điều 30 Hiến pháp 2013 quy định: “Mọi người có quyền khiếu nại, tố
cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp
luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân”.
- Luật khiếu nại 2011;
- Nghị định số 75/2012/NĐ-CP ngày 3/10/2012 quy định chi tiết một số
điều của Luật Khiếu nại;
- Thơng tư số 07/2013/TT-TTCP ngày 31/10/2013 của Thanh tra Chính
phủ về Quy trình giải quyết khiếu nại...

4


1.2. Những vấn đề chung về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai
1.2.1. Đất đai
Đất đai là tài sản phẩm của tự nhiên, có trước lao động và cùng với quá
trình lịch sử phát triển kinh tế-xã hội, đất đai là điều kiện lao động.
1.2.2. Tiếp công dân trong lĩnh vực đất đai
1.2.2.1. Khái niệm, đặc điểm, trách nhiệm tiếp công dân trong lĩnh vực đất đai:
*Khái niệm:

Là việc cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân đón tiếp để lắng nghe, tiếp nhận
khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân trong lĩnh vực đất đai; giải
thích, hướng dẫn cho cơng dân về việc thực hiện khiếu nại, tố cáo, kiến nghị,
phản ánh theo đúng quy định của pháp luật.
*Đặc điểm:
Thứ nhất, đối tượng của tiếp công dân trong lĩnh vực đất đai chỉ có thể là
chủ thể của quyền quản lý và quyền sử dụng đất, tức là các tổ chức, hộ gia đình,
cá nhân tham gia với tư cách là người quản lý hoặc người sử dụng đất.
Thứ hai, nội dung của tiếp công dân trong lĩnh vực đất đai rất đa dạng và
phức tạp, bao gồm: Khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến lĩnh vực
đất đai.
Thứ ba, Tiếp công dân trong lĩnh vực đất đai dễ phát sinh khiếu kiện đông
người, phức tạp, kéo dài.
* Trách nhiệm tiếp công dân trong lĩnh vực đất đai:
Theo quy định tại điều 4, Luật Tiếp công dân quy định về trách nhiệm tiếp
cơng dân, theo đó, các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống chính trị phải
có trách nhiệm tiếp cơng dân. Tuy nhiên, theo phạm vi nghiên cứu của Luận
văn chủ yếu tập trung vào công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong
lĩnh vực đất đai của các cơ quan hành chính tại tỉnh Lào Cai thì có các cơ quan,
cá nhân sau đây có trách nhiệm tiếp cơng dân trong lĩnh vực đất đai: Chủ tịch
UBND các cấp; thủ trưởng các cơ quan chuyên môn thuộc UBND các cấp; Ban
Công dân cấp tỉnh, cấp huyện...
1.2.2.2. Quy trình tiếp cơng dân đến khiếu nại trong lĩnh vực đất đai:
- Bước 1: Đón tiếp, xác định nhân thân của công dân
- Bước 2: Nghe, ghi chép nội dung khiếu nại, tiếp nhận thông tin, tài liệu.
- Bước 3: Phân loại, xử lý khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh tại nơi
tiếp công dân theo quy định của pháp luật.
1.2.3. Khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
1.2.3.1. Khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
5

* Khái niệm khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
Khiếu nại trong lĩnh vực đất đai là việc công dân, cơ quan, tổ chức theo
trình tự, thủ tục khiếu nại và giải quyết khiếu nại do Luật đất đai và Luậtkhiếu
nại quy định đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xétlại quyết
định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai khi có căn
cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật xâm phạm quyền, lợi
ích hợp pháp của mình.
* Chủ thể khiếu nại trong lĩnh vực đất đai là công dân, cơ quan, tổ chức
bao gồm cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam trừ trường hợp điều
ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định
khác, là đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của quyết định hành chính, hành vi
hành chính bị khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
*Đối tượng của khiếu nại trong trường hợp này là quyết định hành
chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai.
Quyết định hành chính trong quản lý đất đai bị khiếu nại thường là:
- Quyết định giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, trưng dụng đất, cho phép
chuyển mục đích sử dụng đất.
- Quyết định bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư:
- Quyết định cấp hoặc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Quyết
định cấp hoặc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là việc cơ quan nhà
nước có thẩm quyền cấp hoặc thu hồi Giấy chứng nhận của người sử dụng đất
để bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất;
- Quyết định gia hạn thời hạn sử dụng đất;
- Quyết định giải quyết tranh chấp đất đai…
Hành vi hành chính trong quản lý đất đai bị khiếu nại:
Hành vi hành chính trong quản lý đất đai bị khiếu nại là hành vi của cán
bộ, công chức nhà nước khi giải quyết công việc thuộc phạm vi quy định đã nêu
trên.

*.Đặc điểm khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
Thứ nhất, chủ thể của khiếu nại trong lĩnh vực đất đai chỉ có thể là chủ thể của
quyền quản lý và quyền sử dụng đất.
Thứ hai, nội dung của khiếu nại trong lĩnh vực đất đai rất đa dạng và phức tạp.
Thứ ba, đối tượng của khiếu nại trong lĩnh vực đất đai là quyền quản lý và
quyền sử dụng đất. Đất đai là loại tài sản đặc biệt không thuộc quyền sở hữu của
các chủ thể quản lý, sử dụng đất, mà thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện
chủ sở hữu.

6


Thứ tư, Khiếu nại trong lĩnh vực đất đai dễ phát sinh khiếu kiện đông
người, phức tạp, kéo dài.
1.2.3.2. Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai là việc thụ lý, xác minh, kết luận
và ra quyết định giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
* Nguyên tắc khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai:
Việc khiếu nại và giải quyết khiếu nại phải được thực hiện theo quy định của
pháp luật; bảo đảm khách quan, công khai, dân chủ và kịp thời.
* Thẩm quyền giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
- Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu là người đã ra quyết định
hành chính bị khiếu nại hoặc người đứng đầu cơ quan có hành vi hành chính bị
khiếu nại.
- Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai là Thủ trưởng cấp trên trực
tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu.
* Quy trình giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
Bước 1: Tiếp nhận đơn khiếu nại
Bước 2: Thụ lý giải quyết khiếu nại
Bước 3: Xác minh nội dung khiếu nại

Bước 4: Chuẩn bị ra quyết định giải quyết khiếu nại
Bước 5: Quyết định giải quyết khiếu nại, gửi, công khai quyết định giải
quyết khiếu nại
1.2.4. Mối quan hệ giữa tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh
vực đất đai
Một là, Muốn thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất
đai cần phải thực hiện tốt việc tiếp công dân.s
Hai là, giải quyết khiếu nại tốt thì sẽ hạn chế tình trạng cơng dân tụ tập đến
trụ sở tiếp công dân khiếu nại, tố cáo; nhất là việc tụ tập đông người, gây mất
trật tự an ninh xã hội.
1.2.5. Mục đích ý nghĩa của tiếp cơng dân và giải quyết khiếu nại trong
lĩnh vực đất đai.
- Tiếp công dân và giải quyết khiếu nại là một biện pháp quan trọng và
thiết thực để củng cố mối quan hệ giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước; cho
công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực đất đai của các cơ quan, tổ
chức, đơn vị được tiến hành một cách hiệu quả.
- Tiếp công dân và giải quyết khiếu nại là một kênh thông tin quan trọng để
kiểm tra, giám sát, đánh giá cán bộ.

7


- Tiếp công dân và giải quyết khiếu nại cũng là một kênh thơng tin để đánh
giá tính khả thi của các chính sách, hiệu quả quản lý nhà nước.
- Tiếp công dân và giải quyết khiếu nại khiếu nại trong lĩnh vực đất đai là
tạo điều kiện cho nhân dân thực hiện quyền tự do, dân chủ, góp phần giải quyết
các vấn đề xã hội, giảm bức xúc, xung đột trong xã hội.
- Hoạt động khiếu nại và giải quyết khiếu nại bảo đảm pháp chế xã hội
chủ nghĩa; tạo cơ sở cho việc phát hiện những kẽ hở của pháp luật qua thực tiễn.
- Hoạt động kiểm tra hoạt động giải quyết khiếu nại, nhằm phát hiện

những mặt tích cực để biểu dương, khuyến khích, đồng thời cũng phát hiện
những sai phạm, yếu kém để có biện pháp chấn chỉnh, xử lý kịp thời.
1.3. Yêu cầu về trình độ và kỹ năng tiếp công dân và giải quyết khiếu
nại trong lĩnh vực đất đai
1.3.1. Kỹ năng tiếp công dân trong lĩnh vực đất đai
Trong thực tiễn tiếp công dân quan đến lĩnh vực đất đai có rất nhiều loại
tình huống mà người tiếp cơng dân cần hình thành những kỹ năng để xử lý, giải
quyết như:
- Trường hợp người dân đưa ra yêu cầu không hợp lý hay thực hiện chưa
đúng trình tự thủ tục thì người tiếp cơng dân phải giải thích rõ ngun nhân,
hướng dẫn cặn kẽ, cụ thể, dễ hiểu đối với từng trường hợp, từng đối tượng để
người dân biết, thực hiện.
- Đối với những trường hợp không thuộc phạm vi xử lý của cơ quan, đơn vị
mình thì cũng kiên nhẫn giải thích, giới thiệu đến các ban ngành khác để giải quyết;
- Người khơng có năng lực hành vi hoặc trong tình trạng say rượu, say
chất kích thích khác và những người vi phạm Nội quy tiếp công dân, người tiếp
công dân cần cương quyết, khơn khéo giải thích pháp luật về nội quy tiếp dân,
tránh bị hiểu nhầm là không tiếp dân.
- Trường hợp nhiều người cùng khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về
một nội dung: Cần bố trí đủ cán bộ có năng lực, kinh nghiêm để tiếp dân, hoặc
thủ trưởng đơn vị trực tiếp dân.
- Xử lý tình huống có cơng dân gây rối, xúc phạm cán bộ, công chức tiếp
công dân, vi phạm nội quy tiếp công dân: Kiên quyết từ chối tiếp, lập biên bản
và giao cho các cơ quan có thẩm quyền xử lý…
Để có kỹ năng tiếp cơng dân tốt, ngồi nắm vững các quy định pháp luật
về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo… người tiếp cơng dân cịn cần có
một số kỹ năng phụ trợ như: Kỹ năng lắng nghe; kỹ năng tuyên truyền, thuyết
phục; kỹ năng giải quyết xung đột...

8

1.3.2. Kỹ năng giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
Để thực hiện tốt việc giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai địi hỏi
người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại và cán bộ, công chức tham mưu giải
quyết khiếu nại phải có một số kỹ năng trong quy trình giải quyết khiếu nại,
trong đó có hai kỹ năng quan trọng nhất là kỹ năng xác minh khiếu nại và kỹ
năng đối thoại:
- Kỹ năng xác minh nội dung khiếu nại
Kỹ năng xác định vấn đề cần xác minh và phân công nghĩa vụ xác minh
cho các bộ phận chuyên môn hay công chức phụ trách.
- Kỹ năng tổ chức đối thoại và đối thoại:
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1
Tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai là nhiệm vụ
chính trị quan trọng, thường xuyên của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là các cơ
quan quản lý hành chính nhà nước; có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng trong
việc xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì
dân. Chương 1 của luận văn đã tập trung vào phân tích cơ sở lý luận và pháp lý
của tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai, trong đó: Làm
rõ một số khái niệm, đặc điểm, yêu cầu cũng như một số văn bản pháp lý của
tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai; mục đích, ý nghĩa
và mối quan hệ giữa tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai;
đồng thời chương 1 làm rõ ý nghĩa và yêu cầu của các kỹ năng đối với cán bộ,
công chức làm nhiệm vụ tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh lực đất
đai. Việc nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý về tiếp công dân và giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai cũng như yêu cầu về các kỹ năng đối của
các hoạt động trên là cơ sở để tập trung phân tích, đánh giá thực trạng tiếp công
dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai được phân tích tại Chương 2
của luận văn.

9


Chƣơng 2
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TIẾP CÔNG DÂN VÀ GIẢI QUYẾT
KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI TẠI TỈNH LÀO CAI
2.1. Khái quát về điều kiện địa lý, tình hình kinh tế- xã hội ảnh hƣởng
đến hoạt động tiếp dân và giải quyết khiếu nại trên địa bàn tỉnh Lào Cai
Lào Cai là tỉnh vùng cao biên giới nằm phía Tây Bắc Việt Nam cách Hà
Nội 296 km theo đường sắt và 345 km theo đường bộ. Phía đơng giáp tỉnh Hà
Giang; phía tây giáp tỉnh Sơn La và Lai Châu; phía nam giáp tỉnh Yên Bái,
phía bắc giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) với 182,086 km đường biên giới.
Có 25 nhóm ngành dân tộc cùng chung sống hồ thuận, trong đó dân tộc thiểu
số chiếm 64,09% dân số tồn tỉnh. Về đơn vị hành chính cấp huyện: tỉnh Lào
Cai có thành phố Lào Cai và 8 huyện với 164 xã, thị trấn, trong đó có 138 xã
vùng sâu, vùng xa, biên giới.
Bên cạnh đó, do sự phát triển của nền kinh tế thị trường, sự giao lưu giữa
các vùng, các miền đã bộc lộ những vấn đề mới, gây mâu thuẫn: Dân trí nói
chung cịn thấp, sự phát triển kinh tế không đều, các quan hệ xã hội cũng đã có
sự thay đổi mạnh mẽ về quy mơ, đa dạng, phức tạp; đi liền với đó là các mối
quan hệ về quyền, lợi ích và nghĩa vụ, trách nhiệm của chủ thể nảy sinh, từ đó
dẫn đến các mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện, có nơi, có lúc dẫn đến khá phức
tạp, đòi hỏi các cấp uỷ, các ngành cần tập trung giải quyết. ..
2.2. Thực trạng hoạt động tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong
lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai
2.2.1. Tình hình cơng dân khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào
Cai trong thời gian qua
Về nội dung khiếu nại, tố cáo, phản ảnh, kiến nghị đề nghị chủ yếu tập
trung vào lĩnh vực đền bù thiệt hại về đất đai, tài sản, hoa màu trên đất khi Nhà
nước thu hồi đất để xây dựng các cơng trình, dự án; vi phạm của cán bộ, công

chức khi thực hiện các nhiệm vụ, công vụ tại một số khu vực trọng điểm như:
Thành phố Lào Cai, huyện Bảo Thắng, huyện Bát Xát, huyện Sa Pa, huyện Bảo
Yên và huyện Văn Bàn.
Có nhiều vụ khiếu nại về đất đai là hình thức tập thể có đơng người tham
gia, chủ yếu là phụ nữ, bà già và trẻ em, thường do một vài đối tượng đại diện
lơi kéo làm cho tình hình trở nên phức tạp, làm mất nhiều thời gian, công sức,
tiền của của cơ quan nhà nước.

10


Thông qua công tác tiếp dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo
cho thấy: các nội dung khiếu nại, tố cáo về đất đai trong thời gian qua luôn
chiếm tỷ lệ cao nhất, trên 87% tổng số các vụ việc.
Nội dung khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của các tổ chức, cá nhân rất đa
dạng, phức tạp, nhưng chủ yếu tập trung vào một số vấn đề sau:
- Khiếu nại về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư.
+ Công dân thường tập trung vào việc khiếu nại yêu cầu nâng giá bồi
thường đất và tài sản trên đất (đòi bồi thường theo giá thị trường).
Khiếu nại thu hồi đất, giải phóng mặt bằng và địi được bồi thường theo
chính sách mới.
Khiếu nại do người dân bị ảnh hưởng của việc thu hồi đất, thiếu nơi ăn
chốn ở, thiếu đất để sản xuất (nhất là các hộ bị giải tỏa trắng).
+ Khiếu nại phương án bồi thường, hỗ trợ thiếu chính xác, khơng đúng
thực tế, xác định diện tích, loại đất, nguồn gốc đất để bồi thường không phù hợp,
gây thiệt thịi và thiếu cơng bằng, xác định loại nhà ở, cơng trình trên đất, kiểm
đếm tài sản có sai sót hoặc vận dụng tùy tiện dẫn đến dân khơng đồng tình nên
khiếu nại;
+Việc thu hồi đất, lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khơng
đúng trình tự, thủ tục, thiếu công khai, dân chủ, công bằng; Yêu cầu thực hiện

chính sách bồi thường về đất đai do trước đây chưa được thực hiện trong việc
trưng dụng, thu hồi đất, giải tỏa hành lang an toàn giao thông.
- Khiếu nại về việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng
- Khiếu nại liên quan đến quy hoạch "treo".
- Khiếu nại quyết định xử vi phạm hành chính về vi phạm chế độ quản lý,
sử dụng đất đai.
- Khiếu nại đòi lại đất cũ: Đòi lại đất khi di tản sau chiến tranh khi quay
lại đất cũ người khác đang sử dụng ( sau chiến tranh biên giới 1979).
- Khiếu nại quyết định giải quyết tranh chấp đất đai.
2.2.2. Công tác chỉ đạo, điều hành của tỉnh Lào Cai liên quan đến
hoạt động tiếp công dân và giải quyết khiếu nại
Tỉnh Lào Cai đã ban hành nhiều văn bản pháp quy, đề án, chỉ đạo việc
triển khai công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trên địa bàn tỉnh.
UBND tỉnh Lào Cai đã lãnh, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND
tỉnh, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố khẩn trương hoàn thiện cơ cấu, bộ
máy tổ chức Ban Tiếp công dân, các huyện, thành phố; chỉ đạo UBND các xã,
phường, thị trấn tổ chức thành lập các tổ tiếp công dân theo quy định:

11


- Cấp tỉnh: Ủy ban nhân dân tỉnh thành lập Ban Tiếp cơng dân, trực thuộc
Văn phịng UBND tỉnh. Đối với các sở, ngành đều có bố trí địa điểm và phân
công cán bộ tiếp công dân, cũng như phân công Lãnh đạo tiếp công dân theo
quy định của pháp luật.
- Cấp huyện: 9/9 UBND cấp huyện, thành phố thuộc tỉnh đều thành lập
Ban Tiếp công dân Trực thuộc Văn phịng UBND-HĐND cấp huyện theo quy
định của Luật Tiếp cơng dân năm 2013. Trưởng Ban tiếp công dân cấp huyện do
một Phó Chánh Văn phịng HĐND-UBND cấp huyện đảm nhiệm, các thành
viên Ban tiếp cơng dân cấp huyện cịn lại là cán bộ kiêm nhiệm từ các phòng

ban của huyện như: Thanh tra huyện, Phịng Tài ngun và Mơi trường, Phòng
Lao động-Thương binh và Xã hội, Phòng Tư pháp... Năm 2016, tỉnh Lào Cai
cho thí điểm chuyển Ban Tiếp cơng dân cấp huyện từ Văn phòng HĐND-UBND
sang cơ quan Thanh tra huyện, đồng thời chuyển biên chế thực hiện nhiệm vụ
tiếp cơng dân tại Văn phịng HĐND-UBND (nếu có) về Thanh tra huyện, thành
phố quản lý; thời gian thí điểm đến hết 31/12/2019.
- Cấp xã: bố trí điểm tiếp cơng dân tại Trụ sở UBND xã, phường, thị trấn;
phân công 01 đồng chí phụ trách cơng tác tiếp cơng dân; có nhiệm vụ tiếp cơng
dân thường xun, tham mưu lãnh đạo tiếp công dân; tiếp nhận, phân loại và xử
lý đơn theo quy định.
2.2.3. Thực trạng về trình độ chuyên môn và kỹ năng của cán bộ, công
chức làm nhiệm vụ tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất
đai tại tỉnh Lào Cai
2.2.3.1. Trình độ đào tạo và kỹ năng của đội ngũ cán bộ, công chức làm
nhiệm vụ tiếp cơng dân tại tỉnh Lào Cai
*Trình độ đào tạo
Qua bảng số liệu 2.4 trên có thể thấy trình độ đào tạo nói chung của đội
ngũ làm công tác tiếp công dân của tỉnh Lào Cai không cao. Đặc biệt là cán bộ,
công chức làm nhiệm vụ tiếp cơng dân tại cấp xã khi có 181 người có trình độ
trung cấp (chiếm 34,2% số cán bộ làm nhiệm vụ tiếp dân trên tồn tỉnh). Trong
đó chỉ có 215/528 người được bồi dưỡng đào tạo về nghiệp vụ tiếp công dân
(chiếm 40,7%).
* Kỹ năng tiếp công dân
Qua kết quả phiếu khảo sát thấy sự tự đánh giá về kỹ năng tiếp công dân
của một số cán bộ, công chức chuyên làm nhiệm vụ tiếp công dân trên địa bàn
tỉnh Lào Cai thì mức độ “chưa tốt” là khá cao chiếm tới 31,9%, tập trung chủ
yếu tại các công chức làm nhiệm vụ tiếp công dân tại cấp xã phường 26/30

12

phiếu “chưa tốt”. Còn lại là tự đánh giá kỹ năng tiếp dân “bình thường” và “tốt”,
khơng có phiếu tự đánh giá mức độ “rất tốt”.
2.2.3.2. Trình độ đào tạo và kỹ năng giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực
đất đai.
Giải quyết khiếu nại về đất đai thường thuộc thẩm quyền của người đứng
đầu các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quản lý đất đai, đây không phải công
việc thường xuyên, chuyên trách nên rất khó xác định được kỹ năng giải quyết
khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của họ. Ở đây chúng ta tập trung xem xét kỹ năng
giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của của đội ngũ công chức thường
được được giao nhiệm vụ xác minh nội dung khiếu nại là thanh tra nhà nước cấp
tỉnh, cấp huyện, thanh chuyên ngành của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh…
Qua bảng số liệu 2.7 trên có thể thấy đội ngũ CB,CC cơ bản đều có bằng cấp
đại học và trên đại học (chiếm 94,8%), chỉ có 5,2 % có trình độ cao đẳng và trung cấp .
Qua kết quả phỏng vấn chuyên gia của tác giả đối với ơng Bùi Văn Thìn,
Trưởng Ban tiếp công dân tỉnh Lào Cai đánh giá về kỹ năng giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai:
“Qua thực tế về công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai trong
những năm qua thì kỹ năng giải quyết khiếu nại của cán bộ, công chức làm
nhiệm vụ này chưa thực sự tốt. Các kỹ năng quan trọng nhất trong quy trình giải
quyết khiếu nại là xác minh nội dung khiếu nại và tổ chức đối thoại với người
khiếu nại. Việc xác minh khiếu nại vẫn chủ yếu dựa trên hồ sơ thu hồi đất, đền
bù, giải phóng mặt bằng sẵn có, ít khi xuống gặp gỡ điều tra, đo đạc, thậm chí
trưng cầu giám định tại thực địa...
Về kỹ năng đối thoại , người giải quyết khiếu nại chủ yếu coi đối thoại là
một thủ tục bắt buộc chứ chưa coi đối thoại là một phương pháp, thậm chí là
một nguyên tắc quan trọng cần được tôn trọng và thực hiện trong giải quyết
khiếu nại ...”.
Qua ý kiến phỏng vấn chuyên gia của tác giả phản ánh phần nào thực tế
kỹ năng của đội ngũ làm công tác tham mưu giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực

đất đai tại tỉnh Lào Cai để có hướng khắc phục trong thời gian tới
2.2.3.3. Nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng về tiếp công dân và giải quyết khiếu
nại trong lĩnh vực đất đai:
Qua số liệu từ bảng tổng hợp số 2.8 có thể thấy nhu cầu được đào tạo
trình độ chun mơn cũng như tập huấn về kỹ năng tiếp cơng dân là rất cao
(94,7%); cịn nhu cầu được tập huấn về kỹ năng giải quyết khiếu nại thấp hơn
(46,8%)vì khơng phải cán bộ, cơng chức nào làm nhiệm vụ tiếp công dân cũng
được giao nhiệm vụ tham mưu giải quyết khiếu nại.
13


2.3. Đánh giá chung về thực trạng tiếp công dân và giải quyết khiếu
nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai.
2.3.1. Kết quả đạt được và nguyên nhân
2.3.1.1.Kết quả đạt được
Một là, Tỉnh Lào Cai đã khá nghiêm túc trong việc triển khai quy định của
Luật Tiếp công dân và Luật Khiếu nại, trong đó có quy định về tiếp công dân của
người đứng đầu cơ quan, đơn vị.
Hai là, Tỉnh Lào Cai đã ban hành một số văn bản quy định, hướng dẫn về
công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Ba là, Trong thời gian vừa qua tỉnh Lào Cai đã ban hành và thực hiện khá
hiệu quả một số đề án nâng cao chất lượng tiếp công dân và giải quyết khiếu nại,
tố cáo cũng như tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về khiếu nại tố cáo.
Bốn là, Cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành thực hiện khá tốt chức
trách nhiệm vụ trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị,
đề nghị, phản ánh.
Năm là, Trong thời gian qua ít phát sinh mới các vụ việc khiếu nại đông
người trong lĩnh vực đất đai.
Trong thời gian qua, các vụ việc tập trung khiếu nại đông người tại Trụ sở
Tiếp công dân cấp tỉnh, cấp huyện chủ yếu là là các vụ việc phát sinh từ các dự

án được triển khai từ cách đây 4-5 năm, thậm chí lâu hơn.
Sáu là, Trong thời gian qua, các cấp, các ngành trong tỉnh Lào Cai đã giải
quyết dứt điểm được một số vụ khiếu nại đông người, phức tạp, kéo dài liên
quan đến lĩnh vực đất đai.
2.3.1.2. Nguyên nhân những kết quả đạt được
Một là, Công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại
tỉnh Lào Cai, nhất là nhưng năm gần đây luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo,
chỉ đạo khá sát sao của các cấp ủy, chính quyền. Các cấp, các ngành đã đề ra
nhiều biện pháp tích cực để nâng cao hiệu quả cơng tác giải quyết khiếu nại, tố
cáo trên địa bàn.
Hai là, Hệ thống các quy phạm pháp luật liên quan đến tiếp công dân,
khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh cùng với pháp luật liên quan đến lĩnh vực
quản lý đất đai ngày càng hoàn thiện.
Ba là, Đội ngũ cán bộ, công chức làm nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết
khiếu nại tố cáo ngày càng được nâng cao về trình độ chun mơn nghiệp vụ.
Bốn là, Cơng tác quy hoạch sử dụng đất, thu hồi đền bù giải phóng mặt bằng,
bố trí tái định cư của các dự án trên địa bàn tỉnh được triển khai ngày càng bài bản,
đúng quy định hơn dẫn đến ít phát sinh mới khiếu nại đông người về đất đai.
14


Năm là, trình độ dân trí ngày càng được nâng cao khiến công tác tiếp
công dân và giải quyết khiếu nại cũng thuận lợi hơn.
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân
2.3.2.1. Tồn tại, hạn chế
Một là, Theo báo cáo công tiếp công dân và giải quyết khiếu nại hàng
năm của UBND tỉnh Lào Cai thì số lượng cơng dân đến khiếu nại về đất đai
trong các năm qua không giảm (Chủ yếu là các vụ việc cũ).
Hai là, Việc tiếp công dân của Thủ trưởng một số đơn vị, địa phương
chưa được nghiêm túc thường xuyên theo quy định của Luật Tiếp công dân.

Ba là, Công tác tổ chức tiếp công dân một số đơn vị còn chưa hợp lý; hiệu
quả tiếp công dân tại một số cơ quan đơn vị chưa cao.
Bốn là, Cơ sở vật chất phục vụ cho cơng tác tiếp cơng dân có nơi vẫn
chưa đáp ứng được yêu cầu; việc áp dụng công nghệ thông tin vào công tác tiếp
công dân và xử lý đơn thư vẫn cịn những hạn chế.
Năm là, Cơng tác xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất
đai vẫn còn nhiều bất cập:
- Việc phân loại đơn thư của một số cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh
nhiều lúc cịn thiếu chính xác.
- Việc áp dụng các quy định pháp luật trong quá trình giải quyết khiếu nại
khi còn lúng túng, nhất là các quy định liên quan đến lĩnh vực đất đai.
- Một số đơn vị, địa phương chưa thực hiện tốt trong việc đối thoại với
cơng dân, đặc biệt là trong q trình giải quyết khiếu nại lần đầu tại một số cơ
quan đơn vị cịn coi nhẹ.
- Tình trạng khiếu nại tiếp vẫn diễn ra khá phổ biến.
- Việc tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết đã có hiệu lực pháp luật
cịn thiếu kiên quyết, dẫn đến vụ việc khơng được giải quyết dứt điểm, khiếu
kiện kéo dài.
Sáu là, Trình độ cán bộ, công chức làm nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết
đơn thư khiếu nại, tố cáo không đồng đều, còn hạn chế (nhất là ở cấp cơ sở).
Bẩy là, Công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của Thủ trưởng các cấp,
các ngành chưa thường xuyên, hiệu quả chưa cao.
Tám là, Công tác thông tin báo cáo về công tác tiếp dân, giải quyết khiếu
nại, tố cáo cịn có đơn vị chưa thực hiện đầy đủ, kịp thời theo quy định.
2.3.2.2. Nguyên nhân những tồn tại, hạn chế
Một là, Chính sách, pháp luật về khiếu nại, tố cáo, quản lý, sử dụng đất
đai vẫn cịn có những bất cập.

15

Hai là, Công tác quy hoạch sử dụng đất; thu hồi đất, bồi thường, giải
phóng mặt bằng, bố trí tái định cư còn nhiều bất cập, hạn chế.
Ba là, Sự yếu kém trong công tác tổ chức thi hành pháp luật về đất đai;
quản lý đất đai.
Bốn là, người đứng đầu một số đơn vị, địa phương trong tỉnh nhận thức
chưa đúng tầm quan trọng dẫn đến thiếu quan tâm, trách nhiệm trong công tác
tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
Năm là, Việc bố trí cán bộ cơng chức làm cơng tác tiếp cơng dân cịn chưa
hợp lý; cơng tác tập huấn bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ, kỹ năng tiếp công dân
và giải quyết khiếu nại chưa được thường xuyên, hiệu quả chưa cao.
Sáu là, Nhận thức về chính sách, pháp luật của một bộ phận nhân dân còn
hạn chế.
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2
Chương 2 của luận văn đã tập trung vào việc nêu, phân tích, đánh giá thực
trạng tiếp cơng dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào
Cai, trong đó có thực trạng về cơng tác tổ chức, quản lý và trình độ, kỹ năng của
cán bộ, công chức làm nhiệm vụ trên. Việc đánh giá thực trạng chủ yếu tập
trung vào làm rõ các tồn tại, hạn chế và tìm ra ngun nhân chính của các tồn tại
hạn chế đó. Qua kết quả đánh giá thực trạng tiếp công dân và giải quyết khiếu
nại trong lĩnh vực đất đại tại tỉnh Lào Cai cho thấy nhiều vấn đề bất cập cần
được quan tâm giải quyết, như: Tình trạng cơng dân đến khiếu nại lĩnh quan đến
lĩnh vực đất đai không giảm; nhiều người đứng đầu các đơn vị, địa phương chưa
thực hiện nghiêm các quy định về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại; việc tố
chức tiếp cơng dân một số nơi cịn chưa hợp lý, hiệu quả; việc phân loại, xử lý
đơn thư còn chưa bài bản, chính xác; cơ sở vật chất của một số điểm tiếp công
dân chưa đáp ứng được nhu cầu; việc áp dụng công nghệ thông tin vào quá trình
tiếp cơng dân và quản lý đơn thư cịn chưa phổ biến; trình độ, kỹ năng tiếp cơng
dân và giải quyết khiếu nại của một số cán bộ công chức làm nhiệm vụ chuyên
trách chưa cao… Việc xác định được các tồn tại, hạn chế trong công tác tiếp

công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai và tìm ra
các ngun nhân chính của nó sẽ là cơ sở quan trọng để đưa ra các giải pháp
mang tính khả thi, hiệu quả nhằm hồn thiện, nâng cao hoạt động tiếp cơng dân
và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai trong thời gian tới.

16


Chƣơng 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG TIẾP CÔNG DÂN
VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI
TẠI TỈNH LÀO CAI
3.1. Hoàn thiện hoạt động tổ chức tiếp công dân và giải quyết khiếu
nại trong lĩnh vực đất đai
3.1.1. Nâng cao chất lượng tiếp công dân
Một là, kiến nghị thủ trưởng các đơn vị, địa phương gương mẫu nghiêm
chỉnh chấp hành quy định của Luật Tiếp công dân và Chỉ thị 35-CT/TW, ngày
26/5/2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công
tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Hai là, các đơn vị, địa phương trong tỉnh cần xây dựng quy trình tiếp cơng
dân tại Trụ sở tiếp công dân một cách khoa học, hợp lý:
Ba là, Kiến nghị Ban Tiếp công dân tỉnh và Ban Tiếp công dân các huyện,
thành phố thuộc tỉnh Lào Cai nâng cao vai trị, trách nhiệm của mình.
Bốn là, Các đơn vị, địa phương quân tâm xây dựng, bố trí Trụ sở Tiếp
công dân, địa điểm tiếp công dân đồng thời trang bị đầy đủ các trang bị, cơ sở
vật chất phục vụ cho công tác tiếp công dân một cách thuận lợi.
Năm là, kiến nghị các đơn vị, địa phương thành lập các tổ đảm bảo an
ninh trật tự và xây dựng các phương án đảm bảo an ninh trật tự các Trụ sở tiếp
công dân.
Sáu là, các đơn vị, địa phương cần nâng cao kỹ năng tiếp công dân cho

đội ngũ cán bộ, công chức làm nhiệm vụ tiếp công dân.
Bẩy là, Cán bộ, công chức tiếp công dân cần làm tốt nhiệm vụ phân loại
xử lý đơn thư sau tiếp công dân; sát sao trong việc theo dõi, đôn đốc việc giải
quyết đơn thư do Ban Tiếp công dân, hoặc cơ quan đơn vị mình chuyển đi.
3.1.2. Nâng cao chất lượng giải quyết khiếu nại
3.1.2.1. Phân loại chính xác đơn khiếu nại; thụ lý, giải quyết dứt điểm đơn
khiếu nại về đất đai ngay từ cơ sở; hạn chế khiếu nại vượt cấp, khiếu nại tiếp
Phân loại đơn chính xác để giải quyết đúng thẩm quyền, đúng quy định
của Luật Khiếu nại.
3.1.2.2.Đề nghị người đứng đầu các đơn vị, địa phương tăng cường đối
thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
Đối thoại là một trong thủ tục giải quyết khiếu nại được quy định tại Luật
Khiếu nại. Đối thoại là vô cùng quan trọng trong giải quyết khiếu nại đặc biệt là
khiếu nại trong lĩnh vực đất đai. Vì vậy, người giải quyết khiếu nại phải chú
17


trọng việc đối thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại. Việc tổ chức đối thoại
phải mang tính dân chủ, chân thành cởi mở, mang tính xây dựng cao nhằm tìm
những biện pháp tháo gỡ vụ việc.
3.1.2.3. Các đơn vị, địa phương trong tỉnh cần rà soát, tập trung vào giải
quyết các vụ khiếu nại đông người, phức tạp, kéo dài liên quan đến lĩnh vực đất đai
một cách có trọng tâm, trọng điểm, từ đó rút bài học, kinh nghiệm với phương
châm: “Giải quyết dứt điểm vụ việc chứ không giải quyết hết thẩm quyền”.
Người đứng đầu đơn vị, địa phương xem xét lại những vụ việc đã có
quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật nhưng không chấm dứt do
công dân tiếp tục khiếu nại gay gắt, kéo dài. Lựa chọn một số vụ việc có tính
chất phức tạp, kéo dài, để có phương án, kế hoạch giải quyết một cách cụ thể.
Từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm qua việc giải quyết các vụ việc đơng
người, phức tạp đó để áp dụng cho các vụ việc khác, hoặc địa phương khác.

3.1.2.4 Thực hiện kịp thời, nghiêm minh các quyết định giải quyết khiếu
nại đã có hiệu lực
Một trong nhưng giải pháp hạn chế khiếu nại tiếp là thực hiện kịp thời,
nghiêm minh các quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực. Đồng thời có
biện pháp xử lý nghiêm những cơ quan, tổ chức, cá nhân cố tình khơng thực
hiện hoặc chậm thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực.
3.1.2.5. Cần thực hiện tốt cơng tác thông tin trong giải quyết khiếu nại;
xây dựng cơ chế phối hợp và xác định trách nhiệm giữa các đơn vị, địa phương
trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại; áp dụng công nghệ thông
tin vào công tác quản lý, theo dõi, báo cáo việc giải quyết khiếu nại
Một là, Các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh cần làm tốt công tác
báo cáo, trao đổi, cung cấp thông tin liên quan đến công tác giải quyết khiếu nại.
Hai là, Đề nghị UBND tỉnh ban hành quy chế phân công, phối hợp giữa
các đơn vị, địa phương trong công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu
nại tố cáo.
Ba là, Các đơn vị, địa phương cần đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ
thông tin vào q trình theo dõi, quản lý, trao đổi thơng tin liên quan đến khiếu
nại và giải quyết khiếu nại. Việc sử dụng phần mềm “ Tiếp công dân và quản lý
đơn thư khiếu nại, tố cáo” .
3.2. Kiến nghị hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến quản
lý đất đai, tiếp công dân và giải quyết khiếu nại
Kiến nghị Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai, Hội đồng nhân dân tỉnh,
Ủy ban nhân dân tỉnh tỉnh Lào Cai trong phạm vi trách nhiệm, quyền hạn của

18


mình thực hiện hoặc kiến nghị Quốc hội, Chính phủ và các Bộ ngành Trung hoàn
thiện hệ thống pháp luật về quản lý đất đai, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại:
Thứ nhất: Hồn thiện pháp luật về tiếp cơng dân:

-Về cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của Ban tiếp công dân:
+ Đề nghị Quốc hội sửa đổi Luật Tiếp công dân theo hướng quy định Ban
Tiếp công dân.
+ Cần phải có quy định hướng dẫn cụ thể về cơ cấu tổ chức, biên chế và
cán bộ công chức của Ban Tiếp công dân cấp tỉnh, cấp huyện.
+ Đề xuất cho các địa phương được lựa chọn đặt Ban Tiếp cơng dân
huyện thuộc Văn phịng HĐND-UBND huyện hoặc thuộc Thanh tra huyện tùy
đặc thù địa phương.
+ Việc bố trí cơng chức làm cơng tác tiếp cơng dân:
+ Cần có hướng dẫn cụ thể hơn nữa về các trường hợp từ chối tiếp công
dân để tạo thuận lợi cho cán bộ tiếp công dân làm nhiệm vụ.
+ Để làm cơ sở xử lý các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này, Chính phủ
cần phải ban hành Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiếp
công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.
Thứ hai,Hoàn thiện pháp luật về khiếu nại và giải quyết khiếu nại.
- Cần kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số quy định khơng cịn phù hợp của
Luật khiếu nại năm 2011 và các văn bản có liên quan, đảm bảo thống nhất về
trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân trong
việc thực hiện quyền khiếu nại.
- Cần quy định tăng thời hiệu khiếu nại để đảm bảo quyền khiếu nại cho
người dân. Cần giảm thời hạn giải quyết khiếu nại vì quy định thời hạn giải
quyết khiếu nại.
- Cần làm rõ các và phân biệt các khái niệm: “khiếu nại” với “đề nghị,
“phản ánh”, “kiến nghị” để làm căn cứ phân loại xử lý và giải quyết đơn thư
theo đúng quy định giải quyết của từng loại đơn.
- Cần quy định rõ trong Luật Khiếu nại việc xem xét lại quyết định giải
quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật nhưng phát hiện có dấu hiệu vi phạm
pháp luật:
.
Thứ ba, hoàn thiện pháp luật về đất đai

19


- Quy định rõ ràng hơn về t
ích quốc gia, cơng cộng để tránh liên kết lợi ích nhóm để thu đất tùy tiện vì lợi
ích của nhà đầu tư;
- Việc quy định rõ hơn về giá đất sát với giá thị trường:
- Cần quy định rõ các hậu quả pháp lý liên quan đến việc cấp chính quyền
khơng thực hiện hoặc thực hiện khơng đúng, khơng đủ các trình tự thu hồi, đền
bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư…
3.3. Kiến nghị Tỉnh ủy Lào Cai và các cấp ủy Đảng tăng cƣờng sự
lãnh đạo đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh
vực đất đai
Kiến nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy lãnh các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ
quan, đơn vị trong tỉnh nghiêm túc phổ biến, quán triệt và triển khai thực hiện
các văn bản của Đảng, Nhà nước về công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu
nại, tố cáo. Cùng với công tác phổ biến, quán triệt, các cấp ủy thường xuyên
quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, rà sốt, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính
sách liên quan đến quyền, lợi ích của người dân, nhất là trong lĩnh vực đất đai,
tài nguyên, chính sách xã hội...
3.4. Kiến nghị ngƣời đứng đầu các đơn vị, địa phƣơng phải nâng cao
nhận thức, tăng cƣờng trách nhiệm trong hoạt động tiếp công dân và giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
- Người đứng đầu các đơn vị, địa phương trong tỉnh cần nghiêm khắc thực
hiện nội dung 3 trong chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị về:
“Phát huy trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan
nhà nước; lấy hiệu quả của công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo làm
tiêu chí đánh giá năng lực, kết quả cơng tác”. Thể hiện tính trách nhiệm, gương
mẫu của người đứng trong cơng tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại theo

quy định, khơng né tránh, đùn đẩy cho cấp phó.
- Cơng tâm, trung thực, khách quan trong công tác quyết khiếu nại trong
lĩnh vực đất đai.
- Quan tâm, bố trí kinh phí để xây dựng, trang bị Trụ sở tiếp cơng dân, địa
điểm tiếp công dân của đơn vị địa phương mình; quan tâm tới cơng tác bố trí,
bồi dưỡng kỹ năng chuyên môn cho cán bộ, công chức làm nhiệm vụ tiếp công
tiếp công dân và giải quyết khiếu nại; thực hiện đầy đủ các chế độ bồi dưỡng hỗ
trợ và khen thưởng xứng đáng, kịp thời cho họ.
- Thủ trưởng các đơn vị, địa phương có chức năng, thẩm quyền trong quản lý
đất đai phải liêm khiết, trong sạch.

20


- Xử lý nghiêm minh và kiên quyết không quy hoạch, bổ nhiệm đồng thời
chuyển công tác khác đối với cán bộ, cơng chức có sai phạm trong cơng tác giải
quyết khiếu nại, tố cáo, quản lý đất đai.
3.5. Kiến nghị các đơn vị, địa phƣơng trong tỉnh tăng cƣờng công tác
quản lý đất đai
3.5.1. Nâng cao chất lượng quy hoạch và quản lý đất đai
- Công tác lập quy hoạch, nâng cao chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử
dụng đất theo hướng tiếp cận phương pháp tiên tiến.
- Đẩy mạnh xử lý sai phạm, đặc biệt là các sai phạm khiến tình trạng
nhiều khu đất để hoang, dự án “treo” kéo dài gây ra thiệt hại, lãng phí nguồn đất
và ngân sách nhà nước. Kiến nghị hướng xử lý đối với các dự án vi phạm pháp
luật về đất đai.
- Các địa phương và đơn vị có liên quan trên địa bàn tỉnh Lào cai tổ chức
rà soát và công bố hàng năm các đồ án quy hoạch xây dựng.
- Thực hiện tốt công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền
sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho các cá nhân tổ chức, doanh

nghiệp… theo quy định.
- Hoàn thiện hệ thống thông tin đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai và hệ thống
hồ sơ địa chính theo hướng hiện đại, theo mơ hình tập trung, thống nhất trên
phạm vi tồn tỉnh và cả nước.
- Quản lý chặt chẽ việc chuyển nhượng đất, tách – hợp thửa đất.
- Xử lý nghiêm các trường hợp lấn chiếm đất đai, xây dựng trái pháp luật.
3.5.2.Các đơn vị, địa phương cần thực hiện nghiêm các quy định về
công tác thu hồi bồi thường giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư:
- Đổi mới và tăng cường công tác tuyên truyền và phổ biến, giáo dục về
chính sách, pháp luật đất đai, cơng tác bồi thường giải phóng mặt bằng.
+ Các cấp chính quyền có trách nhiệm thơng tin kịp thời về những nội
dung dự án và yêu cầu của việc giải phóng mặt bằng.
+Các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội, tổ chức kinh tế có liên
quan có các hình thức tuyên truyền thích hợp về việc thu hồi đất vì mục đích
quốc phịng, an ninh; để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, cơng cộng,
tạo được sự đồng thuận việc thu hồi đất;
+Thực hiện đầy đủ quy chế dân chủ cơ sở trong các quy trình giải phóng
mặt bằng, đảm bảo cơng khai, minh bạch, công bằng.
- Lấy ý kiến các cấp, các ngành và người dân để tiếp tục xây dựng và
hoàn thiện các cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đảm bảo đúng
pháp luật và phù hợp với tình hình thực tế.
21


Chủ động xây dựng các khu tái định cư kết hợp với các khu phân lô bán đấu
giá; cơ sở hạ tầng phải được đầu tư đồng bộ theo quy định, quy mơ diện tích đa dạng
cho người được tái định cư chọn lựa, cung cấp mẫu thiết kế nhà miễn phí.
-Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
+ Kiện toàn, ổn định bộ máy và tập trung bồi dưỡng nâng cao kiến thức

nghiệp vụ, pháp luật; nâng cao tính chuyên nghiệp cho đội ngũ cán bộ, công
chức, viên chức;
+Nghiêm túc thực hiện đầy đủ quy trình thơng báo thu hồi đất, lập và
thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;
+ Rút ngắn thời gian thẩm định điều kiện, phê duyệt phương án bồi
thường và đăc biệt là thời gian chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát
+Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong việc thực hiện công tác bồi
thường giải phóng mặt bằng;
+ Phát huy vai trị giám sát của các cơ quan dân cử, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam và các tổ chức thành viên các cấp đối với cơng tác giải phóng mặt bằng.
+ Xử lý kịp thời, nghiêm minh các tiêu cực phát sinh trong q trình thu
hồi, giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư.
3.6. Đẩy mạnh công tác thanh tra, giám sát trách nhiệm thực nhiệm
vụ tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của các cấp,
các ngành trong tỉnh
3.6.1. Kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo Thanh tra tỉnh và
các đơn vị có liên quan đẩy mạnh cơng tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm
thực hiện luật pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo nói
chung và giải quyết khiếu nại về đất đai nói riêng
Cơng tác thanh tra, kiểm tra cần đươc tiến hành thường xuyên, xây dựng
thành chương trình, kế hoạch cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm và ưu tiên lựa
chọn những đơn vị, địa phương có nhiều vụ việc khiếu nại phức tạp, đơng
ngươi để tiến hành trước để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý các hành vi vi
phạm pháp luật về khiếu nại, giải quyết khiếu nại về đất đai. Kết luận thanh
kiểm tra phải có kết luận về trách nhiệm người đứng đầu và khi cần có cả những
hình thức xử lý theo quy định của pháp luật.
3.6.2. Tăng cường sự giám sát của các cơ quan nhà nước, tổ chức
chính trị -xã hội và dư luận xã hội đối với công tác tiếp công dân và giải quyết
khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai

22


Một là, Kiến nghị Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Mặt trận
Tổ quốcvà các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tăng cường công tác giám sát việc
tiếp dân, giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn tỉnh.
Hai là, Kiến nghị Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các
cấp phải phát huy vai trò giám sát và phối hợp với chính quyền tuyên truyền,
vận động người dân chấp hành pháp luật, tham gia hịa giải có hiệu quả.
Ba là, Kiến nghị các cơ quan thông tin đại chúng phát huy vai trị của
trong cơng tác giám sát cơng tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại về đất đai.
Bốn là, Kiến nghị các cơ quan chức năng tạo điều kiện cho luật sư, trợ
giúp pháp lý, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại.
3.7. Kiến nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh Lào Cai thực hiện các giải pháp
nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân và
giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai
Một là, Phân cơng các cán bộ, cơng chức có hiểu biết pháp luật, đặc biệt
là pháp luật về khiếu nại, tố cáo, pháp luật về quản lý đất đai; có nhiều kinh
nghiệm trong thực tiễn và lĩnh vực cơng tác liên quan đến lĩnh vực đất đai.
Hai là, Cần tổ chức điều tra, khảo sát, đánh giá một cách khách quan về
thực trạng tình hình đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân và
giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Ba là, Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn nhằm cập nhật kiến thức
pháp luật, kỹ năng chuyên môn liên quan đến công tác tiếp công dân và giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
Bốn là, Thực hiện tốt công tác tạo nguồn cán bộ, công chức làm công tác
giải quyết khiếu nại đất đai để khắc phục tình trạng thiếu hụt nguồn cán bộ.
Năm là, Tạo động lực làm việc cho đội ngũ cán bộ, công chức làm nhiệm
vụ tiếp công dân chuyên trách.

3.8. Kiến nghị Sở Tƣ pháp, Thanh tra tỉnh cùng các đơn vị, địa
phƣơng trong tỉnh tăng cƣờng công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục
pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
Thứ nhất, tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc, có hiệuquả
các văn bản của Đảng lãnh đạo, chỉ đạo.
Hai là, Tích cực đổi mới, đa dạng hố các hoạt động phổ biến, giáo dục
pháp luật phù hợp với đặc điểm, nhu cầu của từng nhóm đối tượng.
Thứ ba, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và tồn xã hội trong
việc tham gia tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.

23


KẾT LUẬN
Việc phát sinh khiếu nại, tố cáo nói chung và khiếu nại về đất đai nói
riêng ít nhiều ảnh hưởng đến tình hình trật tự an ninh của địa phương và niềm
tin của nhân dân với Đảng và nhà nước. Chính vì vậy, các cấp ủy Đảng, chính
quyền, đồn thề tỉnh Lào Cai cần có những giải pháp tổng thể để hạn chế việc
phát sinh đơn khiếu nại một cách tích cực, có nghĩa là quyền và lợi ích hợp pháp
của công dân được đảm bảo theo quy định của pháp luật và tình hình thực tế của
địa phương. Đồng thời mọi khiếu nại về đất đai của công dân cần được các cá
nhân, đơn vị có thẩm quyền của tỉnh Lào Cai xem xét, giải quyết một cách
nhanh chóng, kịp thời, chính xác, đúng quy định pháp luật một cách hợp tình,
hợp lý.
Luận văn đã tập trung nghiên cứu hệ thống cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý,
phân tích, đánh giá thực trạng về cơng tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai. Từ đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp
phù hợp với các quy định của pháp luật và đặc thù của tỉnh Lào Cai để hồn
thiện chất lượng tiếp cơng dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại
tỉnh Lào cai như: Kiến nghị hoàn thiện pháp luật đất đai; thực hiện nghiêm túc,

hiệu quả công tác quản lý đất đai, thu hồi giải phóng mặt bằng; nâng cao chất
lượng cán bộ cơng chức; đổi mới quy trình tiếp cơng dân dân và giải quyết khiếu
nại; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp
luật; tăng cường công tác thanh kiểm tra và xử lý nghiêm minh những sai phạm
liên quan đên công tác quản lý đất đai, thu hồi giải phóng mặt bằng; cơng tác
tiếp cơng dân và giải quyết khiếu nại…
Mặc dù có thể những giải pháp mà Luận văn đưa ra chưa toàn diện, đầy
đủ, nhưng hy vọng Luận văn sẽ góp phần về cả lý luận và thực tiễn để khắc
phục những tồn tại, hạn chế cũng như góp phần hồn thiện chất lượng tiếp công
dân và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại tỉnh Lào Cai.

24