Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập thể cho học sinh Tiểu học

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
Mã SKKN

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY HÁT DÂN CA TRONG  
CHƯƠNG TRÌNH CHÍNH KHĨA VÀ HOẠT ĐỘNG TẬP THỂ
 CHO HỌC SINH TIỂU HỌC

LĨNH VỰC: ÂM NHẠC
CẤP TIỂU HỌC


Năm học 2016  ­ 2017

MỤC LỤC


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

                                PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Âm nhạc là ngơn ngữ  nghệ  thuật âm thanh, mang đặc trưng của nghệ 
thuật biểu hiện, là ngơn ngữ biểu cảm, tình cảm. Do đó, âm nhạc cũng là một 
trong những mơn học quan trọng giúp cho học sinh hình thành nhân cách, có  
lối sống lành mạnh, tư tưởng đạo đức đúng đắn, có lý tưởng hồi bão cao xa,  
tu dưỡng phẩm chất lành mạnh, tư  tưởng tình cảm tốt đẹp…Giảng dạy âm 
nhạc nói chung và  dân ca nói riêng cho học sinh Tiểu học, dưới bất kỳ hình 
thức giáo dục tư  tưởng nào cũng cần đến cơ  sở  là tình cảm, nếu chỉ  thuyết 
giảng sng hoặc truyền thụ lý luận cứng nhắc thì sẽ  khó đạt hiệu quả  như 
mong muốn. 

Trong kho tàng âm nhạc dân gian của nước ta, dân ca được xem là di  
sản văn hóa của dân tộc. Ngồi nội dung biểu cảm phong phú, chuyển tải tâm 
tư  tình cảm, có tác động mãnh liệt và sâu sắc đối với nhận thức của con 
người, giúp cho học sinh thơng qua học tập phần nào hiểu rõ hơn về  dân ca, 
nắm được kỹ năng âm nhạc nhất định. Các bài hát dân ca cịn có khả năng tác 
động mạnh mẽ vào tâm tư, tình cảm của học sinh giúp các em phát triển các 
phẩm chất tư duy, trí tuệ, thể chất, những tình cảm đạo đức tốt đẹp và quan  
trọng hơn là hình thành  ở  học sinh ý thức dân tộc và tình u với âm nhạc 
truyền thống. Từ đó học sinh sẽ  có ý thức giữ  gìn và trân trọng bản sắc văn 
hóa dân tộc mình. Dạy hát dân ca cho học sinh  là nhằm giáo dục cho học sinh  
những tình cảm tốt đẹp với văn hóa truyền thống.   Khi các em được nghe,  
học hát các bài dân ca đã dần dần hình thành trong học sinh   tình cảm u 
thích. Đó cũng là con đường ngắn nhất nhằm bồi dưỡng thị hiếu và tình cảm 
đạo đức đúng đắn cho học sinh.
Là quốc gia của một cộng đồng với 54 dân tộc anh em chung sống, mỗi  
dân tộc đều có đặc điểm địa lý, khí hậu, điều kiện, hồn cảnh sống khác 
nhau. Điều đó đã sản sinh ra những bài dân ca mang hương sắc riêng, tơ điểm 
thêm cho kho tàng dân ca Việt Nam. Cái hay, cái đẹp, cái tinh túy của dân ca 
đã được nhân dân ta chắt lọc, gọt giũa, lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ 
khác. Dân ca đã gắn bó với cuộc sống con người, đi vào đời sống tinh thần,  
tham gia vào các sinh hoạt văn hóa, lao động hàng ngày của mỗi người dân lao  
động.
1/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

Ngay từ thuở ấu thơ, mỗi trẻ em trong cộng đồng dân tộc Việt đã được  
tắm mình trong những âm điệu ngọt ngào, thiết tha của những câu hát ru. 

Những làn điệu dân ca tiêu biểu, đặc sắc của từng vùng miền đã làm rung  
động tâm hồn mỗi người dân Việt. Cho đến ngày nay, những di sản nghệ 
thuật q báu ấy vẫn là những nguồn sữa dinh dưỡng để bồi bổ, ni dưỡng  
tâm hồn cho mỗi con người, nhất là trong bối cảnh c ủa thời kì hội nhập và 
tồn cầu hóa, khi mà sự giao thoa và tiếp biến các giá trị văn hóa nói chung  
và văn hóa dân gian nói riêng đã tạo nên những trào lưu mới trong xã hội,  
và cũng tạo nên những  ảnh hưở ng khơng ít tới sự  hình thành và phát triển 
những nét tâm lý, tính cách của thế hệ tr ẻ.
Hát dân ca là một trong những tinh hoa văn hóa của dân tộc Việt Nam,  
đã và đang được gìn giữ, phát triển. Đối với giáo dục, các bài hát dân ca đã 
được   đưa  vào   trong   chương  trình   học  của   các   bậc  học.   Tuy   nhiên,  trong  
chương trình mơn Âm nhạc của bậc Tiểu học thì các bài hát dân ca cịn chưa  
nhiều. Do vậy sự  hiểu biết của các em  học sinh Tiểu học về  dân ca chưa  
thật sự  sâu rộng. Mặt khác sự  xâm nhập nhanh chóng của những dịng nhạc 
hiện đại, nhạc giải trí đã khiến cho các em, tuy cịn nhưng cũng theo thị hiếu 
bắt nhập vàít nhiều bị thu hút theo dịng nhạc hiện đại này.
Trong những năm qua, cùng với phong trào thi đua “Xây dựng Trường 
học thân thiện ­ Học sinh tích cực”, trường tơi đã kết hợp với phịng giáo dục 
và đào tạo Quận đã tổ chức nhiều Hội diễn văn nghệ các cấp, thi tự thiết kế 
và biểu diễn thời trang các dân tộc, thi biểu diễn văn nghệ  giữa các chi đội 
chào mừng các ngày lễ do nhà trường tổ chức như ngày 20/1 1,  8/3, 26/3,  hội 
chợ  xn ...  Qua đấy  lồng ghép các bài hát dân ca những điệu múa dân tộc  
như  múa sạp,  múa ơ ... được dàn dựng cơng phu,  đặc sắc, mang những nét 
đặc trưng của từng vùng miền,  cũng thơng qua hội diễn nhằm  phát triển 
phong trào ca hát nói chung và u thích dân ca nói riêng   trong các trường  
Tiểu học. Tuy nhiên , để phong trào đó mãi được duy trì như mục tiêu đã định  
thì địi hỏi nhà trường và giáo viên cần phải có những hoạt động thường  
xun hơn, tích cực hơn. Vì vậy, là một giáo viên Âm nhạc, tơi ln trăn trở 
và đặt cho mình câu hỏi: Phải làm gì, và làm như  thế  nào để  duy trì và phát  
triển được phong trào hát dân ca trong trường Tiểu học, học sinh đam mê tìm  

hiểu, u thích học hát các bài dân ca? Từ thực tế học tập của học sinh và qua 
nhiều năm trực tiếp giảng dạy, trao đổi với đồng nghiệp cũng như  nghiên 
2/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

cứu trên các tài liệu, phương tiện thơng tin đại chúng, tơi mạnh dạn đưa ra 
một số  kinh nghiệm trao đổi với mong muốn nâng cao  định hướng thị  hiếu 
thưởng thức âm nhạc cho học sinh, đồng thời góp phần lưu giữ giá trị văn hóa  
truyền thống của dân tộc, giúp cho học sinh Tiểu học u thích học hát, hát 
hay, hát đúng các bài dân ca, góp  phần  bảo  tồn và phát huy được những giá 
trị văn hóa to lớn của dân tộc, thơng qua đề tài :
      “Một số  kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính 
khóa và hoạt động tập thể cho học sinh Tiểu học”
2. Thời gian: Từ tháng 9/2016 đến tháng 3/2017
3. Đối tượng: Học sinh Tiểu học
4. Phạm vi nghiên cứu: Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong 
chương trình chính khóa và hoạt động tập thể cho học sinh Tiểu học.
5. Ứng dụng: Dạy Âm nhạc và hoạt động tập thể trong trường Tiểu 
học.

3/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lý luận:
Học sinh Tiểu học ở lứa tuổi từ 6 đến 11, đây là lứa tuổi rất nhạy cảm  
với Âm nhạc. Với nhận thức của học sinh Tiểu học thì hát dân ca chiếm vị trí  
quan trọng trong nghệ thuật âm nhạc. Âm nhạc dân gian giúp các em hướng 
tới cái “Chân ­ Thiện ­ Mỹ”. Việc đưa dân ca vào trường học khơng chỉ  đơn 
thuần là dạy dân ca, hát dân ca mà quan trọng là giúp học sinh nhận ra được 
những giá trị to lớn  của dân ca, từ đó các em biết trân trọng, u q, biết lưu  
giữ  điệu hồn dân tộc, góp phần giáo dục các em trở thành những người phát 
triển tồn diện. Ngồi ra, cịn giúp các em có tâm hồn phong phú và bớt mệt 
mỏi sau những giờ học căng thẳng.
Trong chương trình Âm nhạc  ở  Tiểu học, học hát là nội dung trọng 
tâm, được thực hiện từ  lớp 1 đến lớp 5, đây cũng là phân mơn học sinh u 
thích nhất. Phân mơn Học hát có ba dạng bài là: Bài hát thiếu nhi Việt Nam,  
dân ca và các bài hát nước ngồi. Việc dạy hát dân ca cho học sinh Tiểu học là 
rất khó so với dạy các bài hát thiếu nhi trong chương trình sách giáo khoa. Bởi 
mỗi bài dân ca trong chương trình đều gắn liền với đời sống sinh hoạt, những 
truyền thống văn hóa tốt đẹp của một vùng, hoặc của đặc thù riêng một dân  
tộc, có cách nói, cách diễn đạt khác nhau giữa vùng này với vùng khác, hơn  
nữa đặc điểm riêng biệt của dân ca là sử  dụng tiếng hát có luyến, láy rất  
nhiều.   Từ  thực tiễn đó đã trở  thành động cơ  để  tơi tìm tịi khám phá, thử 
nghiệm bằng kinh nghiệm và năng lực nghiệp vụ  của mình để  tìm ra kinh 
4/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

nghiệm sư phạm, những phương pháp dạy học phù hợp với đặc thù của dạy 
hát dân ca, giúp các em nhanh tiếp cận với văn hóa âm nhạc dân gian, nhẹ 
nhàng và hiệu quả hơn.

2. Thực trạng của vấn đề.
a. Thuận lợi – khó khăn
* Thuận lợi:
Từ nhiều năm nay, Bộ giáo dục đã đưa chương trình dạy dân ca vào các 
trường học phổ  thơng từ  cấp học Mầm non với nhiều hình thức đa dạng, 
phong phú. Do vậy, học sinh sớm được làm quen với các bài hát dân ca, nên 
khi bước sang Tiểu học, nội dung học hát này khơng cịn lạ  đối với các em. 
Theo đó, những điệu hị man mát xa khơi, những tiếng ru vời vợi trưa hè, 
những bài ca thấm đẫm tình đất, tình người…đã trở  nên quen thuộc đối với 
nhiều học sinh, góp phần ni dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách các em 
ngay từ nhỏ.
* Khó khăn:
Theo cấu trúc chương trình bộ  mơn âm nhạc  ở  cấp Tiểu học mỗi lớp  
có 12 bài hát chính khóa và 6 bài hát học thêm tự chọn. Với thời lượng khiêm 
tốn đó, rất khó để giúp học sinh tìm hiểu được sâu về loại hình văn hóa nghệ 
thuật này. Hơn nữa cơ  sở  vật chất phục vụ  cho giảng dạy dân ca cịn chưa 
được phong phú,  phịng dạy mơn Âm nhạc cịn nhỏ, các  trang thiết bị  tranh 
ảnh, tư liệu, các nhạc cụ dân tộc…cịn hạn chế, chưa sử dụng phương pháp 
diễn xướng dân ca .
b. Thành cơng – hạn chế 
* Thành cơng
Đa số  học sinh đều hào hứng và u thích các bài hát dân ca khi được 
học.
Bước đầu học sinh được tìm hiểu sâu hơn về  kho tàng dân ca Việt 
Nam.
Các em đã biết trân trọng, u q, biết lưu giữ  những giá trị  văn hóa  
của dân tộc. 
Tham gia các cuộc Hội diễn văn nghệ  và biểu diễn thời trang dân tộc  
một cách hào hứng .
5/26

Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

* Hạn chế
­ Khả năng tiếp thu và ý thức học tập của một số em cịn hạn chế.
­ Một số em chưa tự tin, chưa mạnh dạn khi học hát.
­ Một số  bậc cha m ẹ h ọc sinh ch ưa quan tâm nhắc nhở con em mình 
học tập, cũng như  chuẩn b ị  ch ưa đầy đủ  về  sách giáo khoa, đồ  dùng học  
tập mơn Âm nhạc.
c. Mặt mạnh – mặt yếu
* Mặt mạnh
Những nốt nhạc luyến láy, những giai điệu du dương của dân ca tạo 
nên âm thanh lơi cuốn dễ đi vào lịng người, nên học sinh rất thích nghe, thích 
hát và thuộc rất nhanh các bài hát dân ca.
* Mặt yếu
Các bài hát dân ca cịn mang tính chất vùng miền, khi dạy hát học sinh  
chưa hiểu hết về  tập qn sinh hoạt khi sáng tác bài dân ca của từng vùng  
khác nhau trên mọi miền đất nước.
Vốn kiến thức sơ  đẳng về  dân ca Việt Nam nói chung của các em 
rất hạn chế.
d.  Các ngun nhân, yếu tố tác động
* Ngun nhân của thành cơng
­ Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và ban giám hiệu nhà trường 
đã tạo điều kiện tương đối đầy đủ về  cơ sở  vật chất, trang thiết bị dạy học  
mơn Âm nhạc như đàn Organ, một số nhạc cụ gõ đệm.
­ Đa số học sinh ngoan,  u thích học mơn Âm nhạc
­ Có sự  giúp đỡ  nhiệt tình của các đồng nghiệp trong việc góp ý về 
phương pháp, hình thức tổ chức dạy học giúp học sinh tiến bộ.

­ Bản thân ln nghiên cứu tham khảo tài liệu, tìm tịi sáng tạo và học 
hỏi kinh nghiệm để lựa chọn, đưa ra những phương pháp giảng dạy phù hợp  
với từng đối tượng học sinh nhằm nâng cao kiến thức về  dân ca cũng như 
phương pháp dạy hát dân ca.
* Ngun nhân của hạn chế
Cơ sở  vật chất chưa đáp ứng đầy đủ  những u cầu cần thiết để  dạy  
dân ca như: Thiếu các nhạc cụ dân tộc, tranh ảnh minh họa… Hơn nữa khơng 
gian để  biểu diễn các bài hát dân ca trong các tiết học cũng chưa được đáp 
ứng.
6/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

  Tài liệu, tư  liệu về  dạy hát dân ca  ở  trường Tiểu học cịn hạn chế 
(chủ yếu là giáo viên tự sưu tầm và chọn lọc trong q trình giảng dạy)
Biểu hiện về  năng lực âm nhạc của học sinh cũng khác biệt, mỗi lớp 
thường có cả  những em có năng khiếu và khơng có năng khiếu Âm nhạc. 
Cũng có những học sinh có năng khiếu ở mặt này nhưng lại yếu ở mặt khác, 
ví dụ: hát đúng về  cao độ  thì lại chưa vững về  trường độ, có khả  năng gõ 
đệm tốt nhưng lại yếu về vận động theo nhạc… Đa số học sinh có khả năng 
hát kết hợp các hoạt động khác như: vận động theo nhạc, gõ đệm, tham gia  
trị chơi… Hứng thú, sở  thích âm nhạc của học sinh khơng hồn tồn giống  
nhau, cảm nhận thẩm mĩ Âm nhạc của các em cũng khác biệt.
Thực tế  hiện nay, trong giảng dạy bộ  mơn âm nhạc của Tiểu học, 
chương trình học dân ca cịn ở mức “khiêm tốn”: khối lớp 1,2,3 mỗi lớp có 12 
bài chính khóa và 6 bài học thêm tự  chọn, khối 4,5 mỗi lớp có 10 bài chính 
khóa và 6 bài học thêm tự  chọn. Với thời lượng khiêm tốn đó, dù học sinh 
thực sự u Âm nhạc dân tộc mong muốn biết nhiều bài hát dân ca khó thành  

hiện thực, mặt khác do số  tiết âm nhạc khơng nhiều và thời lượng cho một  
tiết học cũng hạn chế (35 – 40 phút /1 tiết/1 tuần), nên việc giáo dục dân ca  
cho học sinh khó có thể đi vào chiều sâu. 
Về  sách giáo khoa hiện hành, học sinh Tiểu học được học 55 bài hát, 
trong đó có 11 bài dân ca, đó là:
­ Q hương tươi đẹp (dân ca Nùng)
­ Lícây xanh (dân ca Nam Bộ)
­ X hoa (dân ca Thái)
­ Bắc kim thang (dân ca Nam Bộ)
­ Gà gáy (dân ca Cống)
­ Ngày mùa vui (dân ca Thái)
­ Bạn ơi lắng nghe (dân ca Ba na)
­ Cị lả (dân ca đồng bằng Bắc Bộ)
­ Chim sáo (dân ca Khmer)
­ Màu xanh q hương (dân ca Khmer)
­ Hát mừng (dân ca Hrê)
Để việc dạy và học dân ca trong trường phổ  thơng phát huy hiệu quả, 
cần diễn xướng như  một phương pháp dạy. Tuy nhiên hiện nay, việc dạy 
chay vẫn là hiện tượng phổ  biến tại các trường học: Lên lớp tập thể, học 
7/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

thuộc lời, hát đúng giai điệu là xong, ít giáo viên sử  dụng phương pháp diễn 
xướng (vì khơng có thời gian cho các hoạt động này). Phần lớn giáo viên dạy 
theo sách giáo khoa, kết quả dừng lại  ở việc thuộc lịng lời bài hát, làn điệu, 
tiết học nhạc khơ cứng. Mặt khác, dân ca liên quan đến mơi trường diễn  
xướng như: cây đa, bến nước, sân đình, đời sống sinh hoạt xã hội thường  

ngày của đồng bào các dân tộc, các vùng miền…các trang phục cho việc biểu  
diễn các bài hát dân ca chưa được thực hiện thường xun. 
Để   thực   hiện   nhiệm   vụ   đổi   mới   phương   pháp   dạy   học   Âm   nhạc. 
Những năm gần đây phịng giáo dục và đào tạo Quận  đã tổ chức những buổi 
chun đề,  tập huấn và đưa vào giảng dạy các bài hát dân ca vào những tiết  
học dành cho địa phương tự chọn với số lượng một tiết trên một học kì. Tuy 
số lượng cịn ít  nhưng cũng đã góp phần làm phong phú nguồn tư liệu về dân  
ca địa phương, nâng cao chất lượng giáo dục Âm nhạc và giáo dục văn hóa 
trong trường học.
3. Các biện pháp tiến hành:
Những giải pháp, biện pháp được nêu trong đề  tài nhằm tổng kết các  
phương pháp, kĩ năng thu được từ  thực tiễn giảng dạy. Mặt khác nhằm trao 
đổi với các giáo viên dạy Âm nhạc về  việc vận dụng các phương pháp vào 
trong giảng dạy giúp học sinh nhận ra được những giá trị  to lớn  của dân ca, 
từ đó các em biết trân trọng, u q, biết lưu giữ những nét văn hóa của dân 
tộc, đồng thời giúp học sinh biết được những phong tục tập qn trên mọi  
miền đất nước qua đó các em có thể học tốt các mơn học khác.
Quy trình dạy hát một bài hát dân ca cũng giống với việc dạy hát các 
bài hát thiếu nhi và các bài hát nước ngồi (gồm 2 tiết: Tiết dạy bài hát mới 
và tiết ơn tập), nhưng kĩ thuật dạy hát dân ca có nhiều khác biệt. Sự khác biệt 
này mới tạo nên những phong cách, màu sắc riêng của dân ca. Sau đây là một 
số kinh nghiệm mà tơi đã vận dụng trong thực tế giảng dạy của mình:
3.1 Đối với tiết dạy bài hát dân ca 
Bước 1: Giới thiệu bài hát (các đề mục trong các phần 3.1; 3.2... in 
đậm tất)
Bước giới thiệu bài hát, tơi thường dùng bản đồ  để giới thiệu vị trí địa 
lí nơi mà bài hát dân ca được ra đời, dùng tranh  ảnh, clip, những đoạn phim 
ngắn giới thiệu về địa danh, trang phục, những phong tục, hình ảnh sinh hoạt 
văn hố, sinh hoạt cộng đồng, về phong cảnh các vùng miền, xuất xứ và nét 
8/26

Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

đặc trưng của bài dân ca sắp học (như  loa máy, máy tính, máy chiếu, các từ 
đệm, trang phục, các động tác múa…) sao cho phù hợp với sự  tiếp thu của  
học sinh, ngồi ra tơi cịn giới thiệu sơ  lược về  một số nhạc cụ dân tộc của  
vùng miền đó, sau đó tơi gọi 1 – 2 học sinh lên chỉ vị trí trên bản đồ  để nhận 
biết. Bước này rất hấp dẫn học sinh và mang lại cho các em nhiều kiến thức 
bổ  ích, giúp học sinh hiểu sâu hơn về  xuất xứ  bài hát, là dân ca của vùng 
miền nào, vùng miền đó ở vị trí nào trên bản đồ đất nước Việt Nam. Trên cơ 
sở  đó các em tuy khơng được đi thăm quan nhưng cũng có thể  hiểu biết sơ 
lược về  vùng đất đó thơng qua những đoạn phim ngắn tơi trình chiếu , giới  
thiệu cho các em. Mỗi dân tộc có một nền văn hố riêng, các vùng dân ca nằm 
khắp đất nước nhưng mỗi một bài dân ca có những nét đẹp riêng. Việc sử 
dụng bản đồ , đoạn phim ngắn đó nhằm thu hút sự chú ý tị mị ham hiểu biết  
của học sinh. khơng những thế nó cịn tạo cho giờ dạy thêm phong phú và sử 
dụng đồ dùng đạt hiệu quả.
Ví d ụ : D ạ y ti ế t 19 (L ớ p 5) ­ H ọc hát: Bài “Hát m ừ ng” dân ca Hrê  
(Tây Nguyên).
Trong ph ần giới thi ệu bài hát, tơi   đưa ra bản đồ  địa lí Việt Nam   , 
u cầu học sinh lên chỉ  vùng Tây Ngun và nêu những hiểu biết của  
mình về  dân tộc Hrê và những nét đặc trưng riêng của vùng đất này (nếu 
biết). Sau đó tơi cung cấp m ột số ki ến th ức v ề Tây Nguyên như: Có nhiều 
lễ  hội của  đồng bào các dân tộc (như  Lễ  hội mừng lúa mớ i, cúng bến 
nướ c…khi làm lễ  thườ ng sử dụng các nhạc cụ  như  cồng, chiêng…và giớ i 
thiệu trang ph ục c ủa dân tộc Hrê qua hình ảnh).  

       

   

         

9/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

Hay khi giới thiệu bài hát Bắc kim thang?.....

10/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

Bắc kim thang – Dân ca Nam Bộ
Bước 2: Nghe hát mẫu  
Đối với học sinh Tiểu học thì việc nghe hát mẫu kết hợp  động tác 
minh họa kèm theo, sẽ  làm cho học sinh cảm nhận đầy đủ, trọn vẹn được  
tình cảm của bài dân ca đó mang lại và học sinh sẽ thấy thích thú hơn, mong 
muốn được học hát hơn. Vì vậy khi cho học sinh nghe bài hát mẫu, tơi thường 
sưu tầm những băng đĩa có hình ảnh để học sinh vừa được nghe giai điệu bài 
dân ca, vừa được xem những động tác biểu diễn, giúp các em hiểu kĩ hơn về 
trang phục và động tác múa hát đặc trưng của từng vùng miền. Qua đó, khi 
dạy các em trình bày bài hát kết hợp vận động, các em đã phần nào nắm được 
những động tác múa hát đặc trưng của bài dân ca mình trình bày. Tuy nhiên, 
để thay đổi khơng khí cho các tiết học, khi hát mẫu ­ tơi cũng thường tự trình 

bày bài hát dân ca kết hợp với một số  động tác biểu diễn đơn giản hoặc sử 
dụng nhạc cụ gõ đệm của dân tộc như: Song loan, thanh phách… tơi quan sát  
thấy học sinh rất chăm chú khi nghe bài hát .
Ví dụ: Dạy tiết 12 (L ớp 4) ­ H ọc hát: Bài “Cị lả” dân ca Đồ ng bằng 
Bắc Bộ

11/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

Khi hát mẫu bài hát: Lần 1, tơi kết hợp dùng thanh phách gõ đệm theo 
nhịp của bài hát, lần 2, tơi kết hợp với một số động tác phụ họa đơn giản phù  
hợp với nội dung bài Cị lả.
Bước 3: Đọc lời ca
Để  học sinh hiểu được nội dung ý nghĩa của bài dân ca, của từng câu  
từ, lời ca dân gian của một dân tộc, một vùng miền là việc làm rất quan trọng, 
vì khi học sinh hiểu được ý nghĩa nội dung bài dân ca, các em sẽ  cảm thấy 
gần gũi với bài hát hơn.
Trong bước đọc lời ca, sau khi đọc, tơi thường cho học sinh giải nghĩa 
của một số ca từ (nếu các em biết). Với những từ học sinh chưa hiểu, tơi giải 
nghĩa và phân tích kĩ để học sinh năm được những từ khó trong bài hát.
Ví dụ: Từ X hoa trong bài cùng tên có nghĩa là “Múa hoa”. Bài Gà 
gáy, từ  “té le” là một cách cảm nhận của đồng bào Cống về  tiếng gáy te te  
của chú gà trống choai. Bài Bắc kim thang, từ “kèo” là thanh gỗ hoặc tre nằm  
trên cột nhà, làm khung đỡ  trần nhà; “té” nghĩa là ngã; “làm chi” nghĩa là làm 
gì; “le le” nghĩa là con vịt trời; “bìm bịp” là một lồi chim. Hoặc bài Cị lả, từ 
“phủ”  là chỉ  đơn vị  hành chính ngày xưa, tương đương với “quận,huyện”  
ngày nay. Hay bài Lí cây xanh, từ “lí cây xanh” nghĩa là khúc hát ngắn về cây 

xanh …
Bước 4:  Khởi động giọng
Khi dạy các bài hát thiếu nhi hoặc các bài hát nước ngồi, trong bước  
khởi động giọng, tơi thường sử dụng gam trưởng hoặc gam thứ của Âm nhạc 
phương Tây cho HS khởi động giọng, ví dụ:

 
Nhưng khi dạy hát dân ca. Do sắc thái riêng của từng vùng miền, nên 
mỗi bài lại có một màu sắc riêng, và thường viết bằng thang âm ngũ cung, 
như Pha Son La Đơ Rê (Trong bài hát Q hương tươi đẹp), Đơ Rê Mi Son La 
(Trong   bài   hát  Lí   cây   xanh)…,   vì   thế   việc   sử   dụng   gam   trưởng,   thứ   của 
phương Tây là khơng phù hợp. Do đó tơi thường sử dụng chính thang âm của 
12/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

từng bài làm mẫu âm khởi động. Thậm chí có bài tơi đã dùng giai điệu của bài 
hát làm mẫu để học sinh khởi động giọng.
Ví dụ:  Dạy tiết 23 (Lớp 4) ­ Học hát: Bài “Chim sáo” dân ca Khơ  me 
Nam Bộ
Tơi đã sử dụng câu hát cuối là mẫu âm dùng để khởi động giọng:

 
Việc sử dụng mẫu âm này vừa giúp học sinh bước đầu được nghe âm 
hưởng của bài hát dân ca, ngồi ra cịn giúp các em được tiếp xúc với giai 
điệu để khi học bài hát dễ dàng hơn, nhanh hơn.
Bước 5: Chia câu hát
Khi dạy bài hát dân ca, việc chia các câu hát trong bài dân ca phải hết  

sức linh hoạt: có thể có câu hát dài, có câu hát ngắn vì bài dân ca thường được 
xây dựng từ  thơ  lục bát, lời ca đệm thêm bằng những hư  từ  như  “ ơi, à, í  
a….” nên cấu trúc khơng cân đối. 
Ví dụ: Dạy tiết 4 (Lớp 2) ­ Học hát: Bài “Xịe hoa” dân ca Thái
Tơi chia bài hát thành 4 câu hát với độ dài ngắn khơng đều nhau:
Câu hát 1: Bùng bong bính boong ngân nga tiếng cồng vang vang.
Câu hát 2: Nghe tiếng chiêng reo vui rộn ràng.
Câu hát 3: Nghe tiếng khèn tiếng sáo vang lừng.
Câu hát 4: Tay nắm tay ta cùng x hoa.
Bước 6: Tập hát từng câu
Đặc điểm riêng biệt của dân ca là sử  dụng tiếng hát có luyến, láy rất 
nhiều. Nên khi dạy học sinh hát dân ca, bước tập hát từng câu là bước trọng 
tâm nhất của việc dạy hát. Vì vậy, tơi giải thích cho học sinh hiểu: luyến là  
tiếng hát có 2 hoặc nhiều nốt nhạc khác cao độ được liên kết với nhau và có  
hình vịng cung phía dưới, nếu nốt nhạc sau cao hơn nốt trước thì là luyến lên 
và ngược lại. Để  học sinh hát đúng những tiếng hát có dấu luyến, láy cũng 
13/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

như  thể  hiện được sắc thái của bài bát, tơi thường tăng cường hát mẫu và 
hướng dẫn học sinh vừa nghe hát mẫu, vừa nhìn lời ca, vừa nhìn nốt nhạc, tơi  
đặt một số  câu hỏi để  học sinh nắm  chắc  kiến  thức  khi  học  những bài  
dân ca có nhiều tiếng hát luyến láy. Học sinh trả lời đúng câu hỏi của tơi, có  
nghĩa là đã nắm được 50% giai điệu của câu hát.
Ví dụ: Bài “Cị lả” là bài dân ca có rất nhiều tiếng hát luyến, tơi hướng 
dẫn học sinh hát như  sau: Khi dạy câu hát đầu: con cị cị bay lả  lả  bay la là 
câu hát có nhiều tiếng hát luyến lên và xuống, sau khi hát mẫu, tơi đặt câu 

hỏi: câu hát đó có mấy tiếng hát luyến, tiếng nào luyến lên, tiếng nào luyến  
xuống? vì sao em biết? và với câu hát này tơi thường tập hát nhiều lần hơn, kĩ 
hơn so với 3 câu khác để học sinh nắm  chắc giai điệu của bài hát. Trong lớp  
có những học sinh hát tốt, hát hay, tơi chỉ định hát mẫu và hướng dẫn cho các  
bạn hát chưa đúng. Ngồi ra, tơi cũng hướng dẫn các em cách lấy hơi 2 lần, ở 
đầu câu và giữa câu hát

Bước 7: Hát cả bài

14/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

Để  giờ  học hát dân ca sơi nổi, thu hút được sự  chú ý, khơi dậy niềm 
đam mê u thích học hát của học sinh. Khi hướng dẫn hát cả bài, tơi thường  
sử dụng nhạc cụ đệm cho các em hát theo. Tơi dùng âm sắc trong đàn để thể 
hiện âm hưởng dân ca của từng vùng miền.
Ví   dụ:   Bài   “Xòe   hoa”  –   Dân   ca   Thái,   tôi   dùng  âm   sắc   gần  giống  
tiếng khèn để  đệm hát – Tiếng khèn sẽ  làm cho các em liên tưở ng đến  
một khơng gian bao la c ủa mi ền Tây Bắc, với ruộng b ậc thang và những  
điệu múa xịe của các cơ gái Thái.
        

                                                     

15/26

Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

Hoặc bài “Bạn ơi lắng nghe” – Dân ca Bana, tơi dùng âm sắc tiếng đàn 
đá hoặc đàn T’rưng. Từ những âm sắc đó, các em tưởng tượng ra những con  
suối trong vắt hay những rẫy lúa bạt ngàn của vùng đất Tây Ngun…
Ngồi việc sử dụng nhạc cụ gõ quen dùng, tơi cịn hướng dẫn học sinh 
kết hợp sử  dụng các nhạc cụ  dân tộc để  đệm hát cho bài dân ca (có thể  là 
giáo viên hoặc học sinh chuẩn bị).
Ví dụ: Dùng các nhạc cụ  nh ư  c ồng, chiêng, đàn T’rưng nhỏ…(giáo 
viên chuẩn bị) để  đệm cho những   bài dân ca Tây Ngun… hoặc dùng 
thanh phách, song loan, sáo (học sinh chu ẩn b ị)  để đệm cho những bài dân 
ca Đồng bằng Bắc Bộ…
3.2 Đối với tiết ơn tập bài hát dân ca 
* Ơn lại kiến thức về dân ca
Tơi u cầu học sinh nhắc lại một số kiến thức hiểu biết của mình về 
dân ca như: Dân ca là gì?... Sau khi nghe học sinh trả lời tơi tổng hợp lại giúp  
học sinh có cái nhìn khái qt nhất về dân ca: Dân ca là những bài hát, khúc ca 
được sáng tác và lưu truyền trong dân gian mà khơng thuộc về  riêng một tác 
giả  nào. Đầu tiên bài hát có thể  do một người nghĩ ra rồi truyền miệng qua  
nhiều người, từ  đời này qua đời khác, có thể  được hát hoặc sáng tác khi lao 
động, khi vui chơi, khi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ…Và được nhân dân ca hát  
theo phong tục tập quán của từng địa phương, từng dân tộc…Các bài dân ca  
được gọt giũa, sang lọc qua nhiều năm tháng bền vững cùng thời gian.

16/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

 Nhắc lại bài dân ca học ở tiết trước là của miền nào? vùng nào? (Bắc  
Bộ, Nam Bộ hay Trung Bộ). Như vậy các em đã nắm được một số kiến thức  
cơ bản về dân ca.
Để học sinh thuộc và hiểu bài nhanh, tơi hướng dẫn các em cách nhận 
biết dân ca vùng nào bằng cách dựa trên các âm đệm và âm hưởng giai điệu 
riêng biệt của từng vùng, miền trong bài hát.
Ví dụ: Bắc bộ thì các tiếng hát đệm thường là í,a,i…
Trung bộ thì các tiếng hát đệm thường là bớ, chi rứa, uẩy, ơ hời…
Nam Bộ thì đặc trưng giọng nói chày – chài, quẫy – uẩy…và các tiếng 
đệm cho bằng, rượng…
Dân   ca   Tây   Ngun   mang   âm   hưởng   đặc   trưng   riêng   là   nhạc   dạo 
thường dùng các nhạc cụ như đàn T’rưng, những tiếng suối chảy, chim hót…
Qua đó tơi thấy học sinh nhớ và trả lời nhanh, chính xác.

17/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

*Hát kết hợp phụ họa
Cũng như các bài hát thiếu nhi khác, hát kết hợp vận động và phụ  họa 
cũng là một hoạt động khơng thể thiếu trong tiết học. Tuy nhiên là bài hát dân 
ca, nên khi hướng dẫn học sinh biểu diễn, tơi thường mở  đĩa hình các tiết  
mục biểu diễn những bài hát dân ca vùng miền của bài dân ca đang học, để 
học sinh nắm được các động tác biểu diễn phù hợp, những trang phục biểu  
diễn cho bài dân ca này…sau đó hướng dẫn học sinh tập biểu diễn theo nhóm 
hoặc theo tổ  và tổ  chức thi đua giữa các nhóm trong lớp. Tuy chưa có khơng  
gian biểu diễn nhưng tơi sử  dụng bục giảng làm sân khấu cho học sinh. 

Thành lập ban giám khảo cũng chính là các em. Đây là dịp cho các em chứng  
tỏ  được sự  hiểu biết của mình về  dân ca, đối với những học sinh nhút nhát 
cũng dần mạnh dạn tham gia biểu diễn và tham gia nhận xét bạn bằng sự 
hiểu biết của mình.
Với các tiết học hát dân ca Tây ngun, tơi hướng dẫn các em một số 
động tác múa Tây Ngun khi ơn tập bài hát “Bạn ơi lắng nghe”, “Hát mừng”, 
Chiếc gùi đung đưa…hoặc cho học sinh kết hợp nhảy sạp khi ơn tập bài hát 
“Xịe hoa”... để thay đổi khơng khí học tập và thu hút sự chú ý, u thích, ham 
học hỏi của học sinh.
* Đặt lời mới cho bài dân ca
Cùng với sự  phát triển của xã hội, lời ca của các làn điệu dân ca ln 
được bổ  sung để  phù hợp với từng giai đoạn của lịch sử, phù hợp với từng  
nội dung sinh hoạt lao động, phù hợp với từng lứa tuổi. Bên cạnh đó, các bài 
hát dân ca thiếu nhi thường có cấu trúc ngắn gọn và đa số được sáng tác dựa 
theo các câu ca dao lục bát. 
Ví dụ: Bài “Cị lả” – được sáng tác trên câu ca dao
                  Con cị bay lả bay la
              Bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng
Hoặc bài “Lí cây bơng” – Sáng tác trên câu ca dao
                  Bơng xanh bơng trắng bơng vàng
              Bơng lê bơng lựu đố nàng mấy bơng
Đối với học sinh lớp 4,5 ­ để phát huy tính tích cực và sáng tạo của học  
sinh, ngồi việc hướng dẫn học hát và tìm hiểu về dân ca, tơi cịn hướng dẫn  
cho những học sinh có năng khiếu hoặc tổ nhóm, biết cách tự  tìm và đặt lời 
ca mới cho bài dân ca từ  các câu thơ  lục bát quen thuộc hay do học sinh tự 
18/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

nghĩ ra theo chủ đề: Thầy cơ, mái trường, gia đình, bạn bè….. Tơi gợi ý cho 
học sinh có thể thêm các từ đệm hay tiếng hát luyến, láy để phù hợp với giai  
điệu của bài.
Ví dụ: Học sinh có thể đặt lời mới cho bài dân ca “Cị lả” từ câu ca dao: 
Trên trời có đám mây xanh 
Ở giữa mây trắng xung quanh mây vàng
Hay với những tiết ơn tập, tơi tổ  chức cho học sinh thi theo nhóm để 
đặt lời ca mới với bài dân ca tự  chọn, đã học, có giai điệu dễ  như  bài “ Xịe 
hoa”, “Bắc kim thang”. Tơi thấy học sinh rất hào hứng và tự  tin với hoạt 
động này.
Ví dụ: Bài “Xịe hoa” – một nhóm học sinh đặt lời như  sau: “Trường  
em   rất   vui,   trong   ánh   nắng   nhẹ   ban   mai,   ngoan   rất   ngoan   em   ngồi   học  
bài…..”. Nhóm khác có lời ca nhí nhảnh hơn: “Tình tang tính tang, em học hát  
thật là vui, tay vỗ tay em cùng hịa nhịp….”
Với việc học sinh được tự  sáng tác và đặt lời mới cho bài dân ca, học  
sinh rất hào hứng học hát và thêm u thích các bài hát dân ca, từ  đó các em 
phát huy tính sáng tạo và muốn tìm hiểu thêm về  các bài dân ca của Việt 
Nam.
* Kết hợp trị chơi 
Tùy vào từng bài dân ca, tơi thường lồng ghép các trị chơi dân gian 
nhằm tạo cho khơng khí lớp học thêm phong phú, sinh động hơn. Bởi lẽ, trị  
chơi dân gian khơng chỉ  đơn thuần là trị chơi của trẻ  em, mà nó cịn chứa  
đựng cả nền văn hóa dân tộc Việt nam độc đáo và giàu bản sắc, thơng qua trị 
chơi giúp các em tư duy, sáng tạo, đồn kết, thân thiện với bạn bè, thêm u 
mến q hương đất nước. 
Ví dụ: Bài “Tập tầm vơng” – Lớp 1. Đây khơng phải là bài hát dân ca,  
nhưng lời ca của bài dựa theo bài đồng dao và giai điệu của bài hát cũng mang  
âm hưởng dân ca. Nên khi học hát, tơi hướng dẫn học sinh chơi trị chơi “Đố 
tay”: Với đồ  dùng đơn giản là một viên phấn nhỏ  hay một cục tẩy, chỉ định 

một em lên giấu vật vào tay, sau khi cả  lớp hát xong bài hát, em nào đốn 
chính xác vật ở tay nào thì tiếp tục được lên đố các bạn.
Ngồi trị chơi phát triển trí tuệ, tơi cịn kết hợp một số  trị chơi vận  
động để HS được phát triển thể chất.
19/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

Ví dụ: Tiết Ơn tập bài hát  “Bắc kim thang”, tơi hướ ng dẫn học sinh  
ra ngồi trời, xếp thành vịng trịn: vừa ơn tập, vừa biểu diễn bài hát, cuối  
tiết học dành ít thời gian cho h ọc sinh tham gia các trị chơi như: “Chi chi  
chành chành” hoặc “Rồng r ắn lên mây”, đây là những trị chơi học sinh r ất 
u thích vì nó mang tính tập thể, học sinh đượ c tham gia đơng, những em  
hay rụt rè nhút nhát cũng tham gia nhi ệt tình, qua đó giáo dục học sinh tính  
đồn kết thươ ng u nhau. 
Để  mở  rộng thêm vốn hiểu biết về  dân ca, kích thích sự  tìm tịi khám  
phá thêm  các bài  hát dân ca ngồi chương trình, trong các tiết  ơn tập, tơi 
thường tổ chức thi đua giữa các nhóm trong lớp học: 
Ví dụ: Nhóm 1: tìm và hát các bài hát dân ca miền Bắc
Nhóm 2: tìm và hát các bài hát dân ca miền Trung
Nhóm 3: tìm và hát các bài hát dân ca Tây Ngun
Nhóm 4: tìm và hát các bài hát dân ca miền Nam
Nhóm nào tìm và hát đúng được nhiều bài dân ca thì được thưởng số 
lượng những bơng hoa bằng số  lượng các bài dân ca tìm được hoặc cộng  
thêm điểm vào điểm thi đua của các tổ…Để  khuyến khích học sinh ham tìm 
hiểu hơn về dân ca.
3.3 Đối với tiết học có nội dung nghe nhạc
Trong chương trình Âm nhạc Tiểu học, ngồi các nội dung học hát,  

trong tiết ơn tập thường có thêm nội dung Nghe nhạc. Với nội dung này, tơi  
thường mở băng đĩa nhạc các bài hát dân ca cho các em nghe. Sau khi nghe lần  
1, tơi đặt các câu hỏi để học sinh hiểu sâu hơn về bài dân ca.
Ví dụ: Con  nào biết tên bài dân ca vừa nghe? Thuộc vùng nào? Vì sao 
con biết? Bài dân ca có nội dung gì? Con cịn biết bài dân ca nào có xuất xứ 
giống với bài này? Con thấy bài hát dân ca  này có hay khơng ? Con có thích 
hát khơng ?... Các con thấy hay, thích hát là các con đã phần nào cảm nhận 
được cái hay, cái đẹp của dân ca và các con thường xun hát là góp phần gìn 
giữ , phát huy giá trị bản sắc dân tộc …
Khi mở nhạc lần 2, tơi hướng dẫn học sinh hát theo (nếu thuộc), có thể 
đứng tại chỗ  biểu diễn hoặc vận động theo nhạc phù hợp với nội dung bài  
hát. Hoặc có thể chia nhóm tổ chức thi hát đúng lời ca, giai điệu theo nhạc.
4. Các hoạt động ngồi giờ lên lớp

20/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

Ngồi các phương pháp và hình thức áp dụng trên trong tiết học, cùng 
với phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện – Học sinh tích cực”, 
vào các dịp khai giảng năm học mới, kỷ niệm các ngày lễ lớn như 20/11, 26/3, 
Đại hội “Cháu ngoan Bác Hồ”, các giờ  sinh hoạt tập thể…, tơi thường tham 
mưu với giáo viên Tổng phụ trách trường và Liên đội tổ chức cho học sinh thi 
và tìm hiểu về  dân ca, tham gia các trị chơi dân gian, hội chợ  xn , thi hát 
múa dân ca ... Để  học sinh nắm được những truyền thống, những nét sinh  
hoạt dân gian đậm đà bản sắc của dân tộc ta. Do dân ca là những bài hát xuất  
phát từ người dân lao động nên ai cũng có thể hát được. Vì vậy ta cần tạo mơi 
trường diễn xướng cho tất cả các em được tham gia. 

Cụ  thể: Lên kế  hoạch tổ  chức thi văn nghệ  vào các ngày lễ  lớn: Mỗi 
lớp1­ 2 tiết mục trong đó khuyến khích các bài hát dân ca, có múa phụ  họa.  
Thành lập ban giám khảo có năng lực chấm và nhận xét cơng tâm để giúp các 
em hiểu được dân ca cần diễn xướng như  thế  nào, trang phục biểu diễn,  
động tác múa như  thế  nào là phù hợp,  tun dương và trao giải những tiết 
mục đặc sắc.

Tiết mục dạt giải nhất : Lớp 4G
Bên cạnh đó, phịng giáo dục và đào tạo Quận thường xun tổ  chức 
các cuộc giao lưu , biểu diễn thời trang  cho học sinh Tiểu học nhằm tạo điều 
kiện cho học sinh thể  hiện năng khiếu ca hát của mình, được hát lên những 
bài dân ca u thích, được biểu diễn những trang phục dân tộc  mang đậm bản 
21/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.

sắc, góp phần giữ gìn và phát huy nền văn hóa truyền thống của dân tộc, t ạo 
sân chơi bổ ích, giúp các em có dịp giao lưu và khám phá thêm kho tàng dân ca  
Việt Nam.

                      
 Để chuẩn bị cho Hội thi, tơi thường lên kế  hoạch cụ  thể, bởi theo tơi 
dạy dân ca chưa đủ mà cần cho trẻ hóa thân vào những bài dân ca, điều đó sẽ 
khắc sâu cho học sinh những hình tượng về  con người của từng vùng miền 
trên đất nước Việt Nam. Chính vì vậy, tơi thường, lựa chọn những bài dân ca  
của cả 3 vùng miền Bắc – Trung – Nam phù hợp với chất giọng và lứa tuổi 
của các em. Trong mỗi chương trình, tơi thường chọn âm nhạc kết hợp với  
trang phục, các động tác biểu diễn phù hợp với từng đối tượng , đặc trưng  

vùng miền…,  để  cho các em có cái nhìn khái qt nhất về  các bài hát,  điệu 
múa mà các em biểu diễn .   Khi các em được đứng trên sân khấu biểu diễn 
những bài dân ca  ấy , các em sẽ  thêm u mến và có ý thức học tập để  sau 
này xây dựng q hương ngày càng giàu đẹp hơn. Tơi đặc biệt chú ý lựa chọn 
trang phục, các đạo cụ  biểu diễn phù hợp và kết hợp giải thích cho các em  
hiểu vì sao lại cần mặc những bộ trang phục và các đạo cụ đó.

22/26


Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập  
thể cho học sinh Tiểu học.
 

 

Tiết mục tham gia hội thi
Ví dụ: Học sinh hát múa bài dân ca “Đi cấy” thì trang phục phải là yếm, 
váy đen, thắt khăn mỏ  quạ…đạo cụ  là những bó lúa dắt bên hơng, và giải 
thích cho học sinh hiểu đây là những bộ  trang phục của các bà, các chị  thời  
xưa mặc khi đi cấy lúa, khi các con biểu diễn trên sân khấu trang phục này đã  
được cách điệu hóa .

23/26