Bài 2. Tính đơn điệu của hàm số
BÀI 2. TÍNH ĐƠN ĐIỆU CỦA HÀM SỐ
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT.
1.y=fxab⇔ƒ′x≥∀x∈abƒ′x=
∈ab
2.y=fxab⇔ƒ′x≤∀x∈abƒ′x=
∈ab
Chú ý: !"#$%&'(1. 2.)*
+,-./0%1ƒ′x=∈ab
CÁC BÀI TẬP MẪU MINH HỌA
Bài 1. !m
( ) ( )
2
3 4 2 5 6
5
mx m x m
y
x
+ + − −
=
+
785+∞
Giải: 9*785+∞⇔
( )
2
2
2 :
5
5
mx mx
y x
x
+ +
′
= ≤ ∀ ≥
+
⇔
( )
2 2
2 : 2 : 5mx mx m x x x
+ + ≤ ⇔ + ≤ − ∀ ≥
⇔
( )
2
:
5
2
u x m x
x x
−
= ≥ ∀ ≥
+
( )
5
;
x
u x m
≥
⇔ ≥
<.=
( )
( )
2 2
: 2 2
5
2
x
u x x
x x
+
′
= > ∀ ≥
+
⇒ux785+∞⇒
( )
( )
5
:
; 5
6
x
m u x u
≥
−
≤ = =
Bài 2. !m
( ) ( )
6 2
5
5 6 >
6
y x m x m x
−
= + − + + −
76
Giải. 9*?76⇔
( ) ( )
( )
2
2 5 6 6y x m x m x
′
= − + − + + ≥ ∀ ∈
5
@
( )
y x
′
A7(x=B*x=675⇔y′≥∀x∈86C
⇔
( )
[ ]
2
2 5 2 6 6m x x x x+ ≥ + − ∀ ∈
⇔
( )
[ ]
2
2 6
6
2 5
x x
g x m x
x
+ −
= ≤ ∀ ∈
+
[ ]
( )
6
;<D
x
g x m
∈
⇔ ≤
<.=
( )
( )
[ ]
2
2
2 2 E
6
2 5
x x
g x x
x
+ +
′
= > ∀ ∈
+
⇒gx786C⇒
[ ]
( ) ( )
6
52
;<D 6
:
x
m g x g
∈
≥ = =
Bài 3. !m
( ) ( )
6 2
5
5 6 2
6 6
m
y x m x m x= − − + − +
7
[
)
2+∞
5
Chương I. Hàm số – Trần Phương
Giải: 9*?
[
)
2+∞
⇔
( ) ( )
2
2 5 6 2 2y mx m x m x
′
= − − + − ≥ ∀ ≥
5
⇔
( )
2
5 2 2 3 2m x x x
− + ≥ − + ∀ ≥
⇔
( )
( )
2
2 3
2
5 2
x
g x m x
x
− +
= ≤ ∀ ≥
− +
<.=
( )
( )
2
2 2
2 3 6
2 6
x x
g x
x x
− +
′
= =
− +
5
2
6 3
6 3
x x
x x
= = −
⇔
= = +
F
( )
A
x
g x
→∞
=
GHH⇒
( )
( )
2
2
;<D 2
6
x
g x g m
≥
= = ≤
Bài 4.
( )
( ) ( )
6 2 2
2 : : 2 5 2 6y x mx m m x m m= − − − + + − −
[
)
2+∞
Giải: 9*?7
[
)
2+∞
( )
2 2
6 2 2 : : 2y x mx m m x
′
⇔ = − − − + ≥ ∀ ≥
<.
( )
2
: 6 6m m
′
= − +V
(
)
2
6 6
:
2 >
m
= − + >
7
y
′
=
.21
5 2
x x<
HIgx≥. 01JA*=
<.
( )
y x
′
≥
K
2x∀ ≥
⇔
[
)
2 G+∞ ⊂
( )
( )
2
5 2
4
5
4
2
2 6 2 6 2 6 4 5
2
3
2
2 6
m
x x y m m m
S m
m
′
∆ >
− ≤ ≤
′
⇔ < ≤ ⇔ = − + + ≥ ⇔ ⇔ − ≤ ≤
<
= <
Bài 5. !m
( )
2
2 5 5x m x m
y
x m
+ − + +
=
−
7
( )
5+∞
Giải: 9*7
( )
5+∞
⇔
( )
2 2
2
2 > 2 5
5
x mx m m
y x
x m
− + − −
′
= ≥ ∀ >
−
⇔
( )
( )
2 2
5
2 > 2 5 5
5
g x x
g x x mx m m x
m
x m
≥ ∀ >
= − + − − ≥ ∀ >
⇔
≤
− ≠
Cách 1:Phương pháp tam thức bậc 2
<.=
( )
2
2 5 m
′
∆ = + ≥
,<g
x
=.21
5 2
x x≤
HIgx≥. 01JA*=
<.gx≥K∀x∈5+∞⇔
( )
5 G+∞ ⊂
( )
( )
2
5 2
5
5
5 2 5 2 3 5 6 2 2
6 2 2
6 2 2
2 5
2
m
m
x x g m m m
m
S
m
′
≤
≤ ∆ ≥
⇔ ≤ ≤ ⇔ = − + ≥ ⇔ ⇔ ≤ −
≤ −
≥ +
= − ≤
2
5
x
2
x
5
x
2
x
x2 LM N
Bài 2. Tính đơn điệu của hàm số
Cách 2:Phương pháp hàm số
<.=g′
x
=>
x
−m≥>
x
−5O∀
x
O5⇒gx785+∞
@.
( )
( )
( )
2
5
5 3 5
6 2 2
;
5 6 2 2
6 2 2
5
5
5
x
g m m
m
g x
m
m
m
m
m
≥
= − + ≥
≤ −
≥
⇔ ⇔ ⇔ ≤ −
⇔
≥ +
≤
≤
≤
Bài 6. !m
( ) ( )
2
> 4 2 6 6 5y m x m x m m= − + − + − +
P
x∀ ∈ ¡
Giải:Q7R*)
( )
4 > 2 6 y m x m x
′
⇔ = − + − ≤ ∀ ∈ ¡
( ) ( )
[ ]
4 > 2 6 5F5g u m u m u⇔ = − + − ≤ ∀ ∈ −
@
( )
[ ]
5F5y g u u= ∈ −
A*
S7,
( )
( )
5 3 E
>
5
6
5 2 2
g m
m
g m
− = − ≤
⇔ ⇔ ≤ ≤
= − + ≤
Bài 7. !m*
5 5
2 6
> T
y mx x x x= + + +
?BUV
x∈ ¡
Giải: Q7R*)
5 5
2 6
2 6
y m x x x x
′
⇔ = + + + ≥ ∀ ∈ ¡
⇔
( ) ( )
2 6
5 5
2 5 > 6
2 6
m x x x x x+ + − + − ≥ ∀ ∈ ¡
( )
[ ]
6 2
> 5
55
6 2
m u u g u u⇔ ≥ − − + = ∀ ∈ −
BU
[ ]
55u x= ∈ −
<.
( ) ( )
2
5
> 2 2 2 5 F
2
g u u u u u u u
′
= − − = − + = ⇔ = − =
WX"HH,<,7R*)⇔
[ ]
( )
( )
55
4
;<D 5
3
x
g u g m
∈ −
= − = ≤
Bài 8. N*
( ) ( ) ( )
6 2
5
5 2 5 6 2
6
y m x m x m x m= + + − − + +
!m%PY<*.'*Z>
Giải. [\
( ) ( ) ( )
2
5 2 2 5 6 2 y m x m x m
′
= + + − − + =
@
2
: 6 m m
′
∆ = + + >
7
y
′
=
.21
5 2
x x<
]PY<*.'*Z>
[ ]
5 2 2 5
F F F >y x x x x x
′
⇔ ≤ ∀ ∈ − =
5 m⇔ + >
B*
2 5
>x x− =
<.
2 5
>x x− = ⇔
( ) ( )
( )
( )
( )
2
2 2
2 5 2 5 2 5
2
> 2 5 > 6 2
53 >
5
5
m m
x x x x x x
m
m
− +
= − = + − = +
+
+
( ) ( ) ( ) ( )
2 2
> 5 2 5 6 2 5m m m m⇔ + = − + + +
2
: 35
6 : 5
3
m m m
±
⇔ − − = ⇔ =
%^"BU
5 m + >
,<
: 35
3
m
+
=
6
Chương I. Hàm số – Trần Phương
B. ỨNG DỤNG TÍNH ĐƠN ĐIỆU CỦA HÀM SỐ
I. DẠNG 1: ỨNG DỤNG TRONG PT, BPT, HỆ PT, HỆ BPT
Bài 1. JP" !=
4 6
5 6 > x x x+ − − + =
Giải. _0%1=
5
6
x ≤
_`
( )
4 6
5 6 > f x x x x= + − − + =
<.=
( )
> 2
6
4 6
2 5 6
f x x x
x
′
= + + >
−
⇒f
x
7
(
5
6
−∞
;`%)f −5=7" !f
x
=.1',a
x
=−5
Bài 2. JP" !=
2 2
54 6 2 Ex x x+ = − + +
Giải. Ha" !⇔
( )
2 2
6 2 E 54f x x x x= − + + − +
=5
Mb
2
6
x ≤
!f
x
c⇒5B$1
Mb
2
6
x >
!
( )
2 2
5 5 2
6
6
E 54
f x x x
x x
′
= + − > ∀ >
÷
+ +
⇒f
x
7
(
)
2
6
+∞
*f 5=75.K51
x
=5
Bài 3. JPa" !=
6 4
>
5 4 : : 4 56 : Ex x x x+ + − + − + − <
d
Giải. _0%1
4
:
x ≥
_`
( )
6 4
>
5 4 : : 4 56 :f x x x x x= + + − + − + −
<.=
( )
( ) ( )
2 6 >
4
6
>
4 : 56
5
2 5
4 56 :
6 4 : > : 4
f x
x
x
x x
′
= + + + >
+
× −
× − × −
⇒f
x
7
)
4
:
+∞
;*f6=E7d⇔f
x
cf6⇔
x
c6
eX,1Y<a" !fA*
4
6
:
x≤ <
Bài 4. JPI=
6 2
5 5 5
4 > 6 2 2 4 : 5:
2 6 3
x x x x
x x x
x x x+ + + = + + − + − +
d
Giải. d
( )
(
)
( ) ( )
( )
6 2
5 5 5
4 > 6 2 2 4 : 5:
2 6 3
x x x
x x x x
f x x x x g x
⇔ = + + + − − − = − + − + =
<.fxB*g′x=−3x
2
+5x−:c∀x⇒gx
b1Y<fx=gxA**<Y<
( ) ( )
B*y f x y g x= =
@fx?FgxPB*
( ) ( )
5 5 56f g= =
7d.1',a
x
=5
>
Bài 2. Tính đơn điệu của hàm số
Bài 5. !m;<D
( )
5 2 2m x x x x x x
+ + ≤ + + + ∀
d
Giải. _`
( )
2
2
5 2t x x t x x x= + ≥ ⇒ = + = +
⇒
2
5 2t≤ ≤
⇒
5 2t≤ ≤
%.d⇔
( )
2
5 5 5 2m t t t t
+ ≤ + + ∀ ∈
⇔
( )
2
5
5 2
5
t t
f t m t
t
+ +
= ≥ ∀ ∈
+
⇔
( )
5 2
;
t
f t m
∈
≥
@
( )
( )
2
2
2
5
t t
f t
t
+
′
= >
+
7ft
5 2
⇒
( )
( )
5 2
6
; 5
2
t
f t f
∈
= =
⇒
6
2
m ≤
⇒
6
;<D
2
m =
Bài 6. JP" !
2 2
2E 2E 2
x x
x− =
2 2 2 2
2 2 2 2
2E 2E 2E 2E
x x x x
x x x x− = − ⇔ + = +
d
[\
( )
2E
u
f u u= +
<.
( )
2E A 5
u
f u u
′
= + >
g,<
( )
f u
d
( ) ( )
2 2 2 2
2 f x f x x x x⇔ = ⇔ = ⇔ =
> 2
k
x k
π π
⇔ = + ∈¢
Bài 7. !
( )
x y ∈ π
/<f1
6 4 2
x y x y
x y
− = −
+ = π
Giải.
x y x y x x y y− = − ⇔ − = −
[\*`
( )
( )
f u u u u= − ∈ π
<.
( )
2
5
5
f u
u
′
= + >
g,<
( )
f u
7
( )
π
].
( )
( )
>
6 4 2
f x f y
x y
x y
=
π
⇔ = =
+ = π
Bài 8. JP1" !
6 2
6 2
6 2
2 5
2 5
2 5
x y y y
y z z z
z x x x
+ = + +
+ = + +
+ = + +
d
Giải. [\
( )
6 2
f t t t t= + +
BU
t ∈ ¡
⇒
( ) ( )
2
2
2 5 f t t t
′
= + + >
⇒ft?
]$ah#+)P&
x
≤y≤z
⇒
( )
( )
( )
f x f y f z≤ ≤
⇒
2 5 2 5 2 5z x y z x y+ ≤ + ≤ + ⇔ ≤ ≤
⇒
x
=y=z=±5
Bài 9. JP1a" !
2
6
6 2 5
6 5
x x
x x
+ − <
− + >
Giải.
2
5
6 2 5 5
6
x x x+ − < ⇔ − < <
_`
( )
6
6 5f x x x= − +
<.=
( ) ( ) ( )
6 5 5 f x x x
′
= − + <
⇒
( )
f x
PB*
( )
(
)
(
)
5 5 5
5
6 2: 6
f x f x> = > ∀ ∈ −
4