Giáo án Hình học lớp 9 - Chương II: Đường tròn

<span class='text_page_counter'>(1)</span>***** Chương II - đường tròn ****** TiÕt thø :20 Tªn bµi gi¶ng :. Trang 27. TuÇn :10. Ngµy so¹n : Chương II - đường tròn Đ1 . sự xác định đường tròn tính chất đối xứng của đường tròn Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - Nắm được định nghĩa đường tròn , các cách xác định một đường tròn, đường tròn ngo¹i tiÕp tam gi¸c vµ tam gi¸c néi tiÕp ®­êng trßn . - Nắm được đường tròn là hình có tâm đối xứng , có trục đối xứng . - BiÕt dùng ®­êng trßn qua 3 ®IÓm kh«ng th¼ng hµng . BiÕt chøng minh mét ®iÓm n»m trªn ®­êng trßn . - Biết vận dụng các kiến thức trong bài vào tình huống thực tiễn đơn giản như tìm tâm của một hình tròn ; nhận biết các các biển giao thông hình tròn có tâm đối xứng có trục đối xứng . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Nêu một số yêu cầu chung của chương trình Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 : Nhắc lại về đường tròn . GV: Cho HS nhắc lại định nghĩa đường tròn . I/ Nhắc lại về đường tròn GV: Dïng h×nh vÏ trªn b¶ng cho HS nhËn biÕt Ký hiÖu (O,R) hay (O) được vị trí tương đối của điểm M với đường VÞ trÝ HÖ thøc trßn . (B»ng c¸ch trùc quan) M thuéc OM=R HS : Nêu 3 vị trí tương đối . (O) GV : Dùng bảng phụ vẽ lại 3 vị trí tương ứng M n»m OM>R HS : Ghi các hệ thức tương ứng cho từng ngoµi (O) trường hợp của mỗi hình trên bảng phụ M n»m HS : Lµm bµi tËp ?1( §øng t¹i chç tr×nh bµy OM<R trong(O) lêi gi¶i c¶ líp nhËn xÐt .) Hoạt động 4 : Cách xác định đường tròn . GV: Nêu câu hỏi : Từ định nghĩa đường tròn II/ Cách xác định đường tròn (SGK) em h·y cho biÕt muèn cã mét ®­êng trßn ta cÇ cã nh÷ng ®iÒu kiÖn g× ? (CÇn cã t©m vµ b¸n *§­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c . kÝnh) GV : Giíi thiÖu khi biÕt ®­êng kÝnh cña ®­êng tròn ta xác định một đường tròn . GV : Đặc vấn đề ngoài các cách trên đường tròn được xác định nếu biết bao nhiêu điểm cña nã . HS : (Hoạt động nhóm ) Làm BàI TậP ?2 . HS : Lµm bµi tËp ?3 . (O) : ®­êng trßn ngo¹i tiÕp , *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 28. HS : Rót ra kÕt luËn ABC lµ tam gi¸c néi tiÕp GV : Có thể vẽ đường tròn qua 3 đỉnh của tam giác không ? Làm thế nào xác định tâm ? GV : Giíi thiÖu ®­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c HS : Lµm Bµi tËp 5 (SGK) Hoạt động 5 : Tâm đối xứng . - HS : Làm bài tập ?4 Và tìm tâm đối xứng của III/ Tâm đối xứng : (SGK) ®­êng trßn , Hoạt động 6 : Trục đối xứng của đường tròn HS : Làm BàI TậP ?5 và cho biết trục đối xứng cña ®­êng trßn GV : Hái thªm :§­êng trßn cã bao nhiªu t©m đối xứng và có bao nhiêu trục đối xứng? Hoạt động 7: Củng cố Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A . Cã AB =6cm , AB = 8cm Chøng minh : a / C¸c ®iÓm A , B , C cïng thuéc ®­êng trßn t©m M. b/ Trên tia đối của tia MA lấy ®iÓm D , E ,F , Sao cho MD = 4cm , ME = 6cm , MF = 5cm , Hãy xác định vị trí tương đối của các điểm D ,E , F đối với đường tròn t©m M GV : Hướng dẫn giải . - Muèn cm c¸c ®iÓm A, B ,C thuéc ®­êng trßn t©m M cÇn chøng minh ®iÒu g× ? . - Muèn xÐt xem c¸c ®iÓm D,E,F cã thuéc ®­êng trßn t©m M kh«ng ta cÇn ®i so s¸nh c¸c ®o¹n th¼ng nµo víi R. - Nªu c¸ch chøng minh c¸c ®iÓm thuéc ®­êng trßn .. a/ ABC vu«ng t¹i A cã AM lµ trung tuyÕn øng víi c¹nh huyÒn nªn ta cã MA = MB = MC Do đó A,B, C thuộc đường tròn tâm M . b/ TÝnh OB = R =5cm . OD < R nªn D n»m trong (M) OF = R nªn F thuéc (M). OE > R nªn F n»m ngoµi (M). Hoạt động 8: Dặn dò và hướng dẫn bài tập - Bµi tËp vÒ nhµ : 1, 2, 3 ,4 . - TiÕt sau : LuyÖn tËp. *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 29. TiÕt thø : 21 TuÇn :11 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : LuyÖn tËp Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - Biết vận dụng kiến thức để chứng minh các điểm nằm trên một đường tròn . - Biết nhận dạng một số hình có trụ đối xứng và tâm đối xứng . tìm được trục và tâm đối xứng . - Biết xác định một điểm thuộc hoặc không thuộc đường tròn . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ : Câu hỏi 1 : Nêu các cách xác định đường tròn mà em đã học . Cho biết tâm đối xứng và trục đối xứng của đường tròn . C©u hái 2 : Nªu c¸ch t×m t©m cña ®­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c . T©m cña ®­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c vu«ng n»m ë ®©u ? Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 : Chứng minh các điểm cùng thuộc đường tròn. *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ***** Chương II - đường tròn ****** HS : Hai em gi¶i bµi tËp 1 vµ 4 ë SGK . GV : - Cho c¸c em nh¾c l¹i c¸ch chøng minh c¸c ®iÓm n»m trªn mét ®­êng trßn . - Dựa vào điều kiện gì để xét vị trí tương đối của một điểm và đường tròn ?. Trang 30. Bµi tËp1/99 - Gäi I lµ giao ®iÓm hai ®­êng chÐo h×nh ch÷ nhËt . Ta cã IA = IB =IC = ID (TÝnh chÊt h×nh ch÷ nhËt ) Do dã A,B,C,D n»m trªn ®­êng trßn (I) AC 2  AB 2  BC 2. AC 2  12 2  52  AC 2  144  25  169  132  AC  13  R  6,5. Bµi 4/100. OA 2  12  12  2  OA  2  R. Do đó A nằm trong đường tròn . OB 2  2 2  12  5  OB  5  R. Nªn B n»m ngoµi ®­êng trßn . OC 2  ( 2 ) 2  ( 2 ) 2  2  2  4  OC  2  R. V× vËy ®iÓm C thuéc ®­êng trßn . Hoạt động 4 :Nhận dạng và tìm tâm , trục đối xứng của một hình . HS : Lµm bµi tËp 6/100 (Cho HS ghi vµo Bài 6/101 (h58 có tâm và trục đối xứng). (h 59 có trục đối xứng ) b¶ng con ) GV: Dùng bảng con của một số HS để cả Bµi 7/ 101 líp cïng ch÷a bµi . (1-4) , (2- 6) (3- 5) HS : Gi¶i bµi tËp 7 víi h×nh thøc nh­ trªn Hoạt động 5 : Dùng các kiến thức đã học để làm bài toán dựng hình HS : Nêu lại các bước thực hiện bài toán Bài 8/101 dùng h×nh. GV : Nêu hệ thống câu hỏi để dẫn dắt HS tìm tòi các bước dựng . - Tâm đường tròn qua hai ®iÓm A,B n»m trªn ®­êng g× cña Dùng It lµ trung trùc cña BC AB ? Giao ®iÓm It vµ Ay lµ t©m O cña ®­êng trßn -T©m ®­êng trßn cÇn dùng lµ giao cÇn dùng Chøng minh : O thuéc trung trùc BC ®iÓm c¸c ®­êng nµo ? - Muốn chứng minh B,C thuộc đường nên OB = OC . Do đó B,C nằm trên (O) trßn t©m O cÇn chøng minh nh­ thÕ nµo ? *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc**** . Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 31. HS : Nªu c¸ch chøng minh cña m×nh . Hoạt động 6 : Củng cố - Nêu các kiến thức trong bài đã sử dụng để làm bài tập . Hoạt động 7 :Dặn dò - Bµi tËp 2, 9 ,10 /128 ,129 SBT . - TiÕt sau : Häc bµi "§­êng kÝnh vµ d©y cña ®­êng trßn " .. TiÕt thø : 22 TuÇn :10 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : § 2. ®­êng kÝnh vµ d©y cña ®­êng trßn Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - N¾m ®­îc ®­êng kÝnh lµ d©y lín nhÊt trong c¸c d©y cña ®­êng trßn . - Nắm được các định lý và biết vận dụng các định lý trên để chứng minh đường kính qua trung ®iÓm d©y, ®­êng kÝnh vu«ng gãc víi d©y . - Rèn luyện tính chính xác trong việc lập mệnh đề đảo , trong chứng minh , trong suy luËn . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ: C©u hái 1 : Hãy cho biết trong đường tròn có bao nhiêu trục đối xứng , các trục đối xứng đó là ®­êng g× cña ®­êng trßn ? C©u hái 2 : Nêu các cách xác định đường tròn , làm bài tập 5/128 SBT. *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(6)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 32. Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 : So sánh độ dài của đường kính và dây HS : - §äc bµi to¸n ë SGK vµ nghiªn cøu lêi I/ So s¸nh dµi cña ®­êng kÝnh vµ d©y. §Þnh lý1: gi¶i trong s¸ch . - Qua kết quả của bài toán phát biểu định lý. GT (O,R) HS phát biểu định lý vàvẽ hình , ghi GT, KL AB lµ ®­êng kÝnh Vµ tõ GT, KL ph¸t biÓu l¹i thµnh lêi CD d©y bÊt kú KL AB > CD Hoạt động 4 : Tìm mối quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây cung . GV : VÏ ®­êng trßn lªn b¶ng . II/ Quan hÖ vu«ng gãc g÷a ®­êng kÝnh vµ HS : - H·y vÏ ®­êng kÝnh AB , vÏ d©y CD d©y cung . vu«ng gãc víi AB t¹i I (CD qua O vµ CD §Þnh lý 2a: kh«ng qua O) Mét em lªn b¶ng cßn c¶ líp GT (O) AB lµ ®­êng kÝnh. vÏ vµo giÊy nh¸p .- Cho biÕt tam gi¸c OCD là tam giác gì ? (Trong trường hợp CD CD  AB t¹i I. không qua O.) Từ đó phát biểu Đl đường KL IC = IB kÝnh vu«ng gãc víi d©y cung ,b»ng lêi vµ ghi Chøng minh : (SGK) GT, KL §Þnh lý2b: GV : Đặt vấn đề nếu CD không vuông góc GT (O) AB là đường kính. víi AB mµ I lµ trung ®iÓm cña CD . Ta cã CD d©y cung bÊt kú(OCD) thÓ suy ra quan hÖ g× gi÷a AB vµ CD.? IC = ID . HS : Từ đó phát biểu t/c . KL ABCD HS : Làm ?1 . Từ đó phát biểu định lý . Ghi GT, KL. Hoạt động 5 : Củng cố HS : -Lµm bµi tËp ?2 OM qua trung ®iÓm AB (O AB) nªn - Nhắc lại hai mối quan hệ đường kính OMAB . Theo định lý Py ta go , ta có vµ d©y cung . AM 2  OA 2  OM 2 = 132 - 52 = 144 Suy ra AM, AB. Hoạt động 6 : Dặn dò - HS häc bµi theo SGK vµ lµm c¸c bµi tËp 10, 11 ë nhµ - Tiết sau : Bài "Liên hệ giữa dây và khoảng cách đến tâm" *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. TiÕt thø : 23 Tªn bµi gi¶ng :. TuÇn :12. Trang 33. Ngµy so¹n :. Đ 3. liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây. Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - Nắm được các định lý về liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây trong một ®­êng trßn . - Biết vận dụng các định lý trên để so sánh độ dài hai dây , so sánh các khoảng cách từ tâm đến dây . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 34. Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ: Bµi tËp : Cho h×nh vÏ biÕt OM AB vµ AB = 14 cm . TÝnh MA ,MB Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 : Thông qua bài toán đi tìm mối liên hệ giữa dây và khoảng cách đến tâm GV : - Cho HS đọc đề bài toán . Đưa bảng phụ I/ Bài toán : (SGK) cã h×nh vÏ 68 SGK . HS : - Chia líp lµm 2tæ OH2 + HB2= OK2 + KD2 Tæ 1 : TÝnh OH2 + HB2 theo R Chó ý : (SGK) Tæ 2 : tÝnh OK2 + KD2 theo R GV : Dïng b¶ng con choøa so s¸nh 2 kÕt qu¶ vµ rót ra kÕt luËn . GV : Nếu AB và CD là 2 đường kính thì đẳng thức trên còn đúng không hoặc một trong hai là đường kính thì đẳng thức trên còn đúng kh«ng? Hoạt động 4 : Tìm mối liên hệ giữa dây và khoảng cách đến tâm HS : Lµm ?1 . Dùa vµo h×nh vÏ vµ ®iÒu kiÖn II/ Liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m của bài toán để lý luận . đến dây . HS : Hãy phát biểu định lý đó bằng lời và ghi dưới dạng GT ,KL §Þnh lý 1: GT (O,R) , AB , CD lµ hai d©y OH , OK lµ kho¶ng c¸ch tõ O đến 1/ AB = CD 2/ OH = OK KL 1/ OH = OK 2/ AB = CD GV : Đặt vấn đề : Nếu AB>CD hoặcCD>AB §Þnh lý 2: th× OH , OK cã quan hÖ víi nhau ntn ? GT (O,R) , AB , CD lµ hai d©y HS : - Lµm ?2 a. OH , OK lµ kho¶ng c¸ch tõ - Phát biểu định lý bằng lời AB , CD - Lµm ?2b . 1/ AB > CD - Phát biểu định lý bằng lời 2/ OH <OK GV : Cho HS nêu hai ý trên thành định lý phát KL 1/ OH < OK 2/ AB > CD biÓu b»ng lêi vµ ghi GT , KL. O đến. Hoạt động 5 : Củng cố . HS hoạt động theo nhóm , cho một nhóm trình Do O là giao điểm 3 đường trung trực nên bµy lêi gi¶i vµ c¶ líp nhËn xÐt , bæ sung . O lµ t©m ®­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc**** . Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ***** Chương II - đường tròn ****** GV : Treo bảng phụ có lời giải mẫu để HS tham kh¶o , söa sai vµ tr×nh bµy bµi gi¶i vµo vë. Trang 35 ABC . Mà OD > OE (GT) do đó AB < BC ; OE = OF nªn AC = BC. GV : Cho HS nh¾c l¹i kiÕn thøc hai day b»ng nhau và khoảng cách đến tâm trong một ®­êng trßn . Tõ h×nh vÏ cho HS nhËn xÐt kiÕn thøc trªn ®­îc ¸p dông cho h×nh ¶nh nµo trong h×nh vÏ Hoạt động 6 : Dặn dò - Bµi tËp vÒ nhµ : 12 , 13 SGK - TiÕt sau : LuyÖn tËp Hướng dẫn bài tập 13 H ,K lµ trung®iÓm AB ,CD . C¸c OHE , OKE vu«ng AB = CD nªn OH = OK , OE chung OHE  OKE Từ đó suy ra đpcm. TiÕt thø : 24 TuÇn :12 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : LuyÖn tËp Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - Biết vận dụng các kiến thức đã học để làm bài tập . - RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong lËp luËn vµ chøng minh Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ: Cho (O; 5cm) ,dây AB = 6cm , CD = 3cm . Gọi OH , OK lần lượt là khoảng cách từ O đến AB , CD *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 36. a/ So s¸nh OH vµ OK b/ TÝnh OH , OK Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 : Rèn luyện kỹ năng sử dụng kiến thức :Trong đường tròn hai dây bằng nhau thì cách đều tâm HS: Cho mét em lªn gi¶i bµi tËp Bµi tËp 14 : 1 14 OHAB HB  AB  20 OH GV : Cïng víi c¶ líp ch÷a bµi 2 tËp . ¸p dông Py ta go cho tam gi¸c vu«ng OHB ta cã OH2=OB2-HB2 =252 - 202 = 625 - 400 = 225 Vậy OH = 15 cm .Do đó OK = 22-15 = 7 cm GV: Cho HS đọc đề bài tập 15 ¸p dông Py ta go cho tam gi¸cvu«ng OKD ,ta ®­îc : vµ nghiªn cøu h×nh vÏ .GV treo KD2 = OD2 -OK2 =252 - 72 = 625 - 49 = 576 bảng phụ với hình vẽ 70 (SGK). Từ đó ta có KD = 16cm và CD = 32 cm. HS : Tr¶ lêi c©u hái vµo b¶ng Bµi 15: ( h×nh vÏ 70 SGK) con . a/Trong dường tròn nhỏ AB > CD nên OH < OK. GV : Thu một số bảng con để b/ Trong ®­êng trßn lín do OH < OK nªn ME > MF . cïng c¶ líp nhËn xÐt vµ ch÷a bµi c/ Trong ®­êng trßn lín doME >MF v× thÕ MH > MK Hoạt động 4 :Rèn luyện tính chính xác trong lập luận và chứng minh . GV : Cho HS ngiªn cøu vÏ h×nh bµi tËp 31 (SBT)/132 . HS : Mét em lªn b¶ng vÏ h×nh . GV : Hái cã em nµo vÏ h×nh kh¸c ë trªn b¶ng ? . NÕu cã cho c¸c em lªn vÏ . NÕu kh«ng GV dïng b¶ng phô cã vẽ sẵn 2 hình lên bảng để các em tham khảo . Từ đó rèn luyện cho các em linh ho¹t vµ dù kiÕn c¸c kh¶ n¨ng có thể xảy ra đối với một bài toán GV : Gîi ý AM =BN cho ta suy ra ®iÒu g× ? - Muèn chøng minh OC lµ tia a/ KÎ OH , OK vu«ng gãc víi AM vµ BN ph©n gi¸c gãc AOB ta cÇn chøng Do AM =BN nªn OH = OK . XÐt hai tam gi¸c vu«ng OHC vµ OKC cã : minh ®iÒu g× ? HS : Một em nêu hướng chứng minh . OH = OK (cmt) ,OC chung .   HOC  Cho mét em lªn tr×nh bµy bµi gi¶i . Nên OHC  OKC . Do đó KOC GV : Víi h×nh vÏ b th× lêi gi¶i cßn b/ Tam gi¸c AOB c©n t¹i O (OB = OA) đúng không ? . Cho các em về nhà Mà OC là tia phân giác nên OC  AB gi¶i l¹i *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(11)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 37. Hoạt động 5 : Củng cố - Nêu lại các kiến thức đã sử dụng để chứng minh trong bài giải trên . - Khi cho hai dây bằng nhau ta thường kẻ thêm đường gì ? Hoạt động 6 : Dặn dò - VÒ nhµ lµm bµi tËp 16 SGK vµ c¸c bµi tËp 26 , 29 SBT . - Chuẩn bị bài học : " Vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn .. TiÕt thø : 25 TuÇn :13 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : Đ4 .vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - Nắm được 3 vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn , các khái niệm tiếp tuyến, tiÕp ®iÓm, ,n¾m ®­îc c¸c hÖ thøc . *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 38. -. Biết vận dụng kiến thức trong bài để nhận biết các vị trí tương đối của đường thẳng và ®­êng trßn . - Thấy được một số hình ảnh về vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn trong thùc tÕ Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ : Cho (O ;10cm) dây AB = 8cm . Tính khoảng cách từ O đến AB . Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 : HS phát hiện được 3 vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn, các kh¸i niÖm c¸t tuyÕn , tiÕp tuyÕn , tiÕp ®iÓm . GV: HS quan s¸t h×nh vÏ ®Çu bµi trong I/ Ba vị trí tương đối của đường thẳng và SGK và dùng thêm hình ảnh trực quan để ®­êng trßn : học sinh bước đầu hình thành được 3 vị trí a/ §­êng th¼ng vµ ®­êng trßn c¾t nhau tương đối của đường thẳng và đường tròn .(Thước thẳng và đường tròn ) HS: Lµm Bµi tËp ?1. GV: Giíi thiÖu c¨n cø vµo sè ®iÓm chung cña ®­êng th¼ng vµ ®­êng trßn mµ ta cã các vị trí tương đối sau . §­êng th¼ng a gäi lµ c¸t tuyÕn cña ®­êng HS : Cho biÕt h×nh ¶nh nµo ë ®Çu bµi cho ta trßn . OH < R vµ ®­êng th¼ng c¾t ®­êng trßn ? HA = HB  R 2  OH 2 HS: Lµm ?2 (§øng t¹i chç tr¶ lêi miÖng) b/ §­êng th¼ng vµ ®­êng trßn tiÕp xóc nhau . GV: Nếu OH tăng lên thì độ dài đoạn AB §­êng th¼ng a gäi lµ tiÕp ntn? §Õn khi A  B th× ®­êng th¼ng vµ tuyÕn cña (O) . ®­êng trßn cã mÊy ®iÓm chung?GV cho c¶ §iÓm C gäi lµ tiÕp ®iÓm . líp ®i vµo phÇn b OC  a vµ OH = R. GV : Giíi thiÖu c¸c kh¸i niÖm tiÕp tuyÕn , Cm (SGK) tiÕp ®iÓm , §Þnh lý: (SGK) HS : Xem nghiªn cøu phÇn chøng minh vµ GT (O;R) ,a lµ tiÕp tuyÕn , C lµ tiÕp ®iÓm ph¸t biÓu §l KL OC  a t¹i C GV: Dùng đồ dùng dạy học đưa ra hình ảnh c/ Đường thẳng và trùc quan khi OH t¨ng lªn n÷a th× a vµ ®­êng trßn kh«ng đường tròn có mấy điểm chung ?. Từ đó đi giao nhau qua vị trí tương đối c OH > R HS : So s¸nh OH vµ R Hoạt động 4 : Tìm hệ thức giữa khoảng cách từ tâm đường tròn đến a GV: Nếu đặt OH = d các em so sánh d và R II/Hệ thức giữa khoảng cách từ tâm đường trong từng vị trí tương đối tròn đến đường thẳng và bán kính của đường GV : Giới thiệu các mệnh đề đảo cũng trßn : ( SGK) đúng . HS : §äc b¶ng tãm t¾t ë SGK *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(13)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Hoạt động 5 : Củng cố HS : Lµm bµi tËp ?3 VÏ h×nhvµo b¶ng con GV : Treo b¶ng phô cña h×nh vÏ trªn . Cho mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i t×m AB . GV: Treo bảng phụ có lời giải sẵn để học sinh đối chiếu sửa sai .. Trang 39. a/ OH = d < R ( 3< 5 ) Nªn a c¾t ®­êng trßn t¹i hai ®iÓm . b/ Tam gi¸c OHC vu«ng t¹i H . ¸p dông Py ta go ta ®­îc HC2 = OC2 - OH2 HC2 = 52 -32 =25 - 9 =16 HC = 4 (cm) nªn BC =8(cm). Hoạt động 6 : Dặn dò - HS häc bµi theo SGK vµ lµm c¸c bµi tËp ë nhµ 17,18, 19 ,20 - ChuÈn bÞ bµi " DÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn". TiÕt thø : 26 Tªn bµi gi¶ng :. TuÇn : 13. Ngµy so¹n :. § 5 . DÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(14)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 40. -. N¾m ®­îc c¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn . BiÕt vÏ tiÕp tuyÕn ®i qua mét ®iÓm n»m trªn ®­êng trßn vµ ®iÓm n»m ngoµi ®­êng trßn . - ThÊy ®­îc mét sè h×nh ¶nh vÒ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn trong thùc tÕ Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ C©u hái 1: Cho em HS gi¶i BµiTËp 17 . C©u hái 2 : Cho em HS gi¶i bµi tËp 18 . Cho biÕt ®­êng th¼ng nµo lµ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn. Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 : Tìm các dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến , cụ thể hoá dấu hiệu nhận biết tiếp tuyÕn . GV : Cho HS nh¾c l¹i c¸c c¸ch nhËn biÕt tiÕp I/ DÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña ®­êng tuyÕn . trßn : GV : VÏ h×nh nh­ h×nh bªn råi hái HS : a cã GT (O) ,§­êng th¼ng a A  a; A  ( O) ph¶i lµ tiÕp tuyÕn kh«ng ? . V× sao ? HS : Ph¸t biÓu §l b»ng lêi vµ ghi GT , KL OA  a t¹i A HS : Thùc hiÖn bµi tËp ?1 KL a lµ tiÕp tuyÕn cña (O) GV : Nªu bµi to¸n cho ®iÓm A thuéc ®­êng trßn t©m O ,H·y vÏ tiÕp tuyÕn t¹i A cña Bµi tËp ?1 ®­êng trßn víi A lµ tiÕp ®iÓm . AH ) H  BC; H  ( I ; HS : Đứng tại chổ nêu các bước dựng . 2 GV : Nªu t×nh huèng :NÕu ®iÓm A kh«ng IH  BC t¹i H nªn thuộc đường tròn thì làm thế nào để dựng BC lµ tiÕp tuyÕn cña (I) ®­îc tiÕp tuyÕn .? Hoạt động 4 : Vận dụng dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến để dựng tiếp tuyến với đường tròn khi ®iÓm A n»m ngoµi ®­êng trßn . GV : Cho HS đọc đề bài toán và xem lời giải II/ áp dụng: ë SGK (SGK) HS : Thùc hiÖn bµi tËp ?2 . §øng t¹i chç tr¶ lêi Hoạt động 5 : Củng cố HS :Nªu c¸c dÊu hiÖu nhËn biÐt tiÕp tuyÕn . Bµi 21 HS: Lµm bµi tËp 21. 1/C¸ch dùng GV : Nêu các câu hỏi để gợi ý cho HS hình - Tõ A dùng tia Ax  d thµnh c¸ch dùng - Dùng tia Iy  AB - (O) tiÕp xóc d t¹i A th× OA vµ d cã quan ( I lµ trung ®iÓm AB) hÖ ntn ? - Giao ®iÓm Ax vµ Iy lµ t©m O cÇn t×m . - (O) qua A,B thì tâm O có quan hệ ntn đối -VÏ (O; OA) ta ®­îc ®­êng trßn cÇn dùng *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(15)</span> ***** Chương II - đường tròn ****** víi AB ? - Làm thế nào xác định tâm O ? GV : Cho HS nêu các vấn đề cần chứng minh. Trang 41 2/ Chøng minh : - OA  d ;A (O). Nªn d lµ tiwps tuyÕn cña ®­êng (O). - OA = OB ( O  ®­êng trung trực AB) . Do đó A,B thuéc (O) -. Hoạt động 6 : Dặn dò - Bµi tËp vÒ nhµ 22,23 - TiÕt sau : LuyÖn tËp bµi 24 , 25. TiÕt thø : 27. TuÇn :14. Ngµy so¹n :. *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 42. Tªn bµi gi¶ng : luyÖn tËp Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - Vận dụng dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến để tính toán và chứng minh . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ - Cho HS lµm bµi tËp 21 Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 : Chữa bài tập có sử dụng dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến HS : Tr×nh bµy bµi gi¶i lªn b¶ng, HS c¶ líp C¸ch dùng : - Dùng tia Ax  d nhËn xÐt vµ cïng hoµn thiÖn bµi to¸n - Dùng tia Iy lµ ®­êng trung trùc cña AB . - Giao ®iÓm O cña Ax Chøng minh : -OA  d , A  (O ; OA) Nªn d lµ tiÕp tuyÕn cña (O; OA) - OA =OB ( Do A,B thuéc trung trùc AB ) VËy A,B thuéc ®­êng trßn t©m O Hoạt động 4 : Rèn luyện kỹ năng sử dụng dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến để tính toán và chøng minh GV : Cho HS đọc bài tập 24 Bµi 24 HS : Mét em lªn vÏ h×nh . a/ XÐt tam gi¸c OAC GV : Muèn chøng minh CB lµ tiÕp tuyÕn vµ tam gi¸c OBC cã (O) ta cÇn chøng minh ntn ? OA = OB (= R) OB  BC OC chung   BOC  (Do tam AOC OAC  OBC gi¸c AOB c©n vµOC lµ HS : T×m vµ nªu c¸c yÕu tè b»ng nhau cña ®­êng cao) hai tam giác đó . Do đó OAC  OBC . Từ đó suy ra HS : Mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i .   OBC   1v hay OB BC vµ B thuéc OAC HS : Nh¾c l¹i c¸ch chøng minh ®­êng ®­êng trßn (O) .Nªn BC lµ tiÕp tuyÕn cña (O) th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn . b/ Gäi I lµ giao ®iÓm OC vµ AB GV : Ngoµi c¸ch dïng c«ng thøc nh­ trong Tam gi¸c OBC vu«ng t¹i B cã BI lµ ®­êng cao bài , có thể dùng công thức nào khác để ta cã OI2 = OB2 - BI2 = 152 - 122 tÝnh OC .? OI2 = 225 - 144 = 81 HS : Nêu các công thức có thể sử dụng để Nªn OI =9cm ttính được OC . Nêu sơ lược cách tính . OB2 = OI . OC (Hệ thức lượng) *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc**** . Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 43. GV:Trong h×nh vÏ trªn cã mÊy tiÕp tuyÕn ? OB 2 152 225 §ã lµ c¸c tiÕp tuyÕn nµo ? Chóng cã quan OC = OI = 9  9 = 25 (cm) hÖ ntn víi nhau ? gi¶i thÝch . Bµi 25; GV : Cho HS đọc đề bài 25 . Dành thời a/ Gọi H là giao điểm gian cho c¸c em vÏ h×nh . OA vµ BC . GV treo bảng phụ có hình vẽ sẵn để HS Ta có HO =HA (gt) tham kh¶o , so s¸nh víi h×nh vÏ cña m×nh . HB=HC HS : Theo em dù ®o¸n OBAC lµ h×nh g× ? (bk vu«ng gãc d©y ) GV : Muèn chøng minh OBAC lµ h×nh Nªn OBAC lµ h×nh b×nh hµnh thoi cÇn chøng minh ntn ? Mà OA  BC . Do đó OBAC là hình thoi HS : Mét em lªn ghi lêi gi¶i c©u a. (hbh cã hai ®­êng choÐ vu«ng gãc) GV : C¸c em xem yªu cÇu c©u b gièng víi b/ OB2 = OH.OE bài toán nào em đã gặp ? OB 2 R2 OE =   2 R . Ap dông Py ta go HS : TËp trung theo nhãm . Cho mét nhãm R OH 2 lªn ghi lêi gi¶i ,c¸c nhãm cßn l¹i nhËn xÐt. 2 = OE2 - OB2 = (2R)2 -R2 ta cã BE GV :Treo bảng phụ có lời giải câu b để các = 4R2-R2 =3R2 em đối chiếu vớicách trình bày của mình. GV : Rót ra cho HS kiÕn thøc vÒ nöa tam VËy BE = R 3 giác đều . Hoạt động 5 : Củng cố - HS : Nh¾c l¹i c¸ch chøng minh ®­êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn . Hoạt động 6 : Dặn dò - Bµi tËp 42 , 45 ? 134 SBT . - ChuÈn bÞ bµi häc sau : " TÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau ". *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 44. TiÕt thø : 28 TuÇn :14 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : § 6 .tÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau . Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - N¾m ®­îc tÝnh chÊt cña hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau ; n¾m ®­îc thÕ nµo lµ ®­êng trßn néi tiÕp tam gi¸c , tan gi¸c ngo¹i tiÕp ®­êng trßn , ®­êng trßn bµng tiÕp . - Biết vẽ một đường tròn nội tiếp tam giác cho trước . - Biết cách tìm tâm của một hình tròn bằng thước phân giác . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ - Nªu c¸c c¸ch nhËn biÕt ®­êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cña ®­êng trßn . DÊu hiÖu nµo hay vËn dụng để chứng minh đường thẳng là tiếp tuyến của đường tròn .? Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 : Đi tìm định lý về hai tiếp tuyến cắt nhau . GV : Cho HS lµm bµi tËp ?1 . I/ §Þnh lý vÒ hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau: GV : Muèn chøng minh c¸c ®o¹n th¼ng ,c¸c §Þnh lý: GT (O) AB , AC gãc b»ng nhau ta lµm ntn ? HS : §øng t¹i châ nªu lªn lêi gi¶i . lµ hai tiÕp GV : Kết hợp bài tập 25 tiết trước và bài toán tuyÕn c¾t nhau võa råi em nµo ph¸t biÓu §/l vÒ hai tiÕp t¹i A tuyÕn c¾t nhau? B, C lµ hai tiÕp HS: §äc l¹i néi dung §/l ë SGK . Dùa vµo ®iÓm KL a/ AB =AC h×nh vÏ ghi GT, KL. HS : Dựa vào kiến thức đã học nêu cách tìm b / A 1  A 2 tâm hình tròn bằng thước phân giác . c / O 1  O 2 GV : Đưa câu hỏi : Đường tròn qua 3 đỉnh tam gi¸c gäi lµ g×? Vµ giíi thiÖu ®­êng trßn Chøng minh : (SGK) néi tiÕp Hoạt động 4 : Giới thiệu đường tròn nội tiếp tam giác. GV: Cho HS nh¾c l¹i tÝnh chÊt mét ®iÓm II/ §­êng trßn néi tiÕp tam gi¸c: (I) Lµ ®­êng trßn néi tiÕp . n»m trªn tia ph©n gi¸c cña mét gãc . HS : Lµm bµi tËp ?3. ABC lµ tam gi¸c ngo¹i tiÕp GV : Giíi thiÖu c¸c kh¸i niÖm ®­êng trßn I lµ giao ®iÓm hai ®­êng ph©n gi¸c trong néi tiÕp , tam gi¸c ngo¹i tiÕp . tam gi¸c . HS : -T×m trªn h×nh vÏ nh÷ng ®o¹n th¼ng b»ng nhau . Gi¶i thÝch . - T×m trªn h×nh vÏ c¸c gãc b»ng nhau . Gi¶i thÝch . HS : Nêu cách xác định tâm của đường tròn *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 45. ngo¹i tiÕp tam gi¸c Hoạt động 5 : Giới thiệu đường tròn bàng tiếp của tam giác . GV : Cã thÓ vÏ trªn b¶ng phô h×nh vÏ 81 III/ §­êng trßn bµng tiÕp tam gi¸c : (SGK) SGK vµ giíi thiÖu cho HS ®­êng trßn bµng HS vÏ h×nh 81 SGK vµo vë tiÕp . HS : Cho biêt cách xác định tâm của đường trßn bµng tiÕp . Hoạt động 6 : Củng cố Cho h×nh vÏ bªn . H·y t×m c¸c ®o¹n th¼ng b»ng nhau c¸c gãc b»ng nhau . Giải thích.Dựa vào kiến thức nào ta có được điều đó ? AB ,AC lµ c¸c tiÕp tuyÕn , B, C lµ c¸c tiÕp ®iÓm . Ngoài các đoạn thẳng , các góc bằng nhau đó, cã nh÷ng ®o¹n th¼ng nµo vu«ng gãc nhau ?. Gi¶i thÝch ? Hoạt động 7 : Dặn dò - Bµi tËp vÒ nhµ : 26 ;27;28 - TiÕt sau : LuyÖn tËp. *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(20)</span> ***** Chương II - đường tròn ******. Trang 46. TiÕt thø : 29 TuÇn :15 Ngµy so¹n : Tªn bµi gi¶ng : luyÖn tËp Môc tiªu : Qua bµi nµy häc sinh cÇn : - BiÕt vËn dông hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau vµo bµi tËp tÝnh to¸n vµ chøng minh . - Rèn luyện thói quen đưa các điều kiện bài toán về các đièu kiện đã học để tìm đường hướng chứng minh . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ : Gäi hai HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp 26 ; 27 Phần hướng dẫn của thầy giáo PhÇn néi dung Và hoạt động học sinh cÇn ghi nhí Hoạt động 3 :Rèn luyện vận dụng kiến thức đã học để giải bài tập . HS: §äc vµ vÏ h×nh bµi tËp 30/116 Bµi 30 :  ; MOB  GV : Hướng dẫn HS chứng minh câu a. Bằng a/ MOA c¸ch nªu c¸c c©u hái cho HS tr¶ lêi . lµ hai gãc kÒ bï . - Nªu tÝnh chÊt ®­êng ph©n gi¸c cña hai OC lµ ®­êng gãc kÒ bï ? ph©n gi¸c gãc - OD ,OC lµ ®­êng ph©n gi¸c cña c¸c gãc AOM , OD lµ nào ? . Hai góc đó quan hệ với nhau ntn? ®­êng ph©n gi¸c HS : Cho biết OD và OC có quan hệ ntn với góc MOB . Do đó OCOD . nhau ? Gi¶i thÝch .  = 900 . VËy COD HS : Mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i b/ CD = CM + MD GV : Hái em nµo cã c¸ch gi¶i kh¸c .§øng mµ AC = CM ( TÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t t¹i chç tr×nh bµy lêi gi¶i . nhau) GV : C¸c em nghiªn cøu c©u b. BD = DM( TÝnh chÊt hai tiÕp tuyÕn c¾t - CD b»ng tæng 2 ®o¹n th¼ng nµo ? Gi¶i nhau) thÝch Suy ra CD = AC + BD - Trong tổng đó ta có thể thay đoạn CM, c/ Ta có AC . BD = MC . MD MD b»ng c¸c ®o¹n th¼ng nµo ? V× sao ? Mµ tam gi¸c COD vu«ng t¹i O cã OM lµ HS : Tr×nh bµy bµi theo c¸c gîi ý trªn . ®­êng cao nªn . CM.MD = AC .BD = OM2 GV : Cho c¸c em nghiªn cøu c©u c . = R2 . Do đó BD. AC = R2 không đổi . HS : Mét em lªn tr×nh bµy lêi gi¶i . Bµi 32: GV : Cho các em nhận xét .và hỏi em nào có Câu (D) đúng c¸ch tr×nh bµy kh¸c . Bµi to¸n cã thÓ thay đổi phần kết luận như thé nào ?. Về nhà ra kết luận cho bài toán với GT như đề bài . GV : Cho c¸c em lµm bµi tËp theo nhãm . §¹i diÖn nhãm gi¶i thÝch kÕt qu¶ *** Trương Tấn Bảy - Trường Nguyễn Bá Ngọc****. Lop7.net. .

<span class='text_page_counter'>(21)</span>