Giáo án Luyện từ và câu 3 tuần 6 đến 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. Chương I: Một số bổ sung về hệ soạn thảo nâng cao Tiết 1-4: Chèn bảng biểu, đồ thị, công thức toán học vào văn bản, định dạng Text Box, table (nền, đường kẻ), kẻ vẽ các h×nh trong v¨n b¶n. I. B¶ng biÓu trong v¨n b¶n: 1. ChÌn b¶ng biÓu: - §Æt con trá tíi vÞ trÝ cÇn chÌn - Trên thanh thực đơn bạn vào Table/Insert/Table khi đó sẽ xuất hiện hộp thoại gồm các mục:. + Môc Number of Columns (n¨m bê îp coo lum): §Ó b¹n nhËp sè cét + Môc Number of Rows (n¨m bê îp rao): §Ó b¹n nhËp sè dßng. - Xong b¹n bÊm OK. 2. Chän c¸c « hµng hay cét (b«i ®en) - Để chọn 1 ô: Di chuyển con trỏ tới mép trái của ô đó cho đến khi thấy mũi tên màu đen xuất hiÖn nh­ h×nh vÏ th× nh¸y tr¸i chuét - Để chọn 1 hàng: Giữ và rê chuột trái từ ô đầu đến ô cuối cùng của hàng đó - Để chọn 1 cột: Di chuyển con trỏ tới mép trên của cột cho đến khi thấy mũi tên đen chỉ xuèng nh­ h×nh vÏ th× nh¸y tr¸i chuét.. - §Ó chän toµn bé b¶ng: §­a con trá vµo trong b¶ng råi vµo Table/ Select/ Table 2. ChÌn thªm c¸c dßng, cét trong b¶ng:  ý nghĩa để thêm các dòng hoặc các cột trong bảng - Trước hết phải chọn (bôi đen) các dòng, cột cạnh vị trí sắp chèn - Vµo Table/ Insert Columns nÕu chÌn cét råi nhËp sè cét cÇn chÌn vµo - Vµo Table/ Insert Rows nÕu muèn chÌn hµng råi nhËp sè hµng cÇn chÌn vµo. 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. VÝ dô: B¹n muèn chÌn thªm 1 hµng sau hµng thø 2 th× b¹n b«i b«i ®en hµng thø 2 hoÆc b¹n b«i đen hàng thứ 3, sau đó bạn chọn Table/ Insert Rows. 4. Gép t¸ch c¸c « trong b¶ng:  ý nghĩa để gộp các ô lại thành một ô, và tách một ô thành nhiều ô. - Gép nhiÒu « thµnh 1 « ta thùc hiÖn nh­ sau: + Chän c¸c « cÇn gép l¹i + Vµo Table/ Merge Cells (me gê xeo) - T¸ch 1 « thµnh nhiÒu « nhá ta thùc hiÖn nh­ sau: + Chän « cÇn t¸ch + Vµo Table/ Split Cells (sê lÝp xeo) xuÊt hiÖn hép tho¹i vµ b¹n gâ sè cét cÇn t¸ch vµo - Xong b¹n chän OK 5. Thay đổi hướng viết trong văn bản trong ô: - Chọn (bôi đen) văn bản trong các ô cần thay đổi (bôi đen trong bảng giống như bôi đen bên ngoµi b¶ng) - Nháy phải chuột vào một ô đã chọn xuất hiện menu dọc chọn Text Direction (téc đi rếc sừn) sẽ xuất hiện hộp thoại và bạn có thể lựa chọn 1 trong 3 hướng theo mẫu trong hộp thoại đó.. - Chän xong bÊm OK. 6. C¨n chØnh v¨n b¶n trong «: - Chọn (bôi đen) văn bản trong các ô cần thay đổi (bôi đen trong bảng giống như bôi đen bên ngoµi b¶ng) - Nháy phải chuột vào một ô đã chọn xuất hiện menu dọc chọn Cell Alignment(xeo ây lai mừn)- Sắp thẳng cột xuất hiện 1 số lựa chọn để bạn chọn căn chỉnh văn bản:. II. Chèn đồ thị –Chart (cha t)  ý nghĩa để chèn các mẫu đồ thị vào văn bản của bạn - Bạn đặt con trỏ ở vị trí cần chèn đồ thị vào. - B¹n vµo Insert/ Picture/ Chart 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. - Thay đổi các thông số tùy bạn chọn. III. ChÌn c«ng thøc to¸n häc vµo v¨n b¶n:  ý nghĩa để bạn chèn các công thức trong toán học, hóa học, vật lý… vào văn bản, mà c¸c c«ng thøc nµy b¹n kh«ng thÓ gâ trªn bµn phÝm. VÝ dô: 3 5 , v … - Trước tiên bạn đưa con trỏ tới vị trí cần chèn - Vào Insert /Object chọn lớn Create New rồi nháy đúp chuột vào mục Microsoft Equation 3.0. Khi đó tại điểm chèn xuất hiện khung để nhập công thức và cửa sổ gồm 19 nút như hình dưới: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10. 11 12 13 14 15 16 17 18 19 - Để kết thúc việc nhập công thức bạn nháy đúp ra ngoài - Để sửa công thức đã nhập bạn nháy đúp chuột trái vào công thức xuất hiện cửa sổ Equation cho phÐp b¹n söa c«ng thøc.  Chú ý: Khi đánh công thức ta phải thường xuyên kích hoạt vào Equation do đó nếu dùng menu nh­ trªn th× rÊt l©u v× vËy ta ®­a nót Equation vµo thanh c«ng cô chuÈn Standard. C¸ch lµm nh­ sau: - Vào Tools/ Customize(cáp từm mờ) chọn lớp Commands tìm mục Insert nháy vào đó rồi t×m nót Equation . Sau đó nháy chuột vào nút đó giữ trái chuột và kéo lên thanh công cụ chuÈn Standard. III. §Þnh d¹ng Text Box  ý nghĩa dùng để vẽ khung và viết chữ trong khung - Bạn vào Insert chọn TextBox xuất hiện con trỏ dấu cộng (+) bấm trái chuột và kéo để vẽ khung khi được khung thì nhả chuột sau đó viết chữ vào trong khung. VÝ dô:. Trường THCS Liên Châu §Þa chØ: TÒ Lç- Yªn L¹c- VÜnh Phóc 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. IV. NÒn , ®­êng kÎ cña b¶ng:  ý nghĩa để thay đổi nền, đường kẻ của bảng. 1. T¹o mµu nÒn cho v¨n b¶n - Trước tiên chọn bảng cần tạo nền - Vào Format/ Borders and Shading (bo đờ en sét đinh) sẽ xuất hiện hộp thoại và bạn chọn líp Shading bao gåm c¸c môc:. + Môc Fill (pheo) b¹n chän mµu nÒn (No Fill lµ kh«ng cã mµu nÒn) + Mục Style(sờ tai lờ) để chọn mẫu tô cho nền - Xong chän OK 2. T¹o ®­êng kÎ cña b¶ng - §Æt con trá vµo b¶ng cÇn t¹o ®­êng kÎ - Vµo Format/ Borders and Shading sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i b¹n chän líp Borders bao gåm cã c¸c môc:. + Settings (sÐt thing): chän c¸c mÉu kÎ khung. None(l¨n): kh«ng kÎ khung, Box(bóc): kÎ khung xung quanh 4 c¹nh, Shadow(sa ®ao): khung cã bãng, 3-D: khung nèi kiÓu 3 chiÒu, Custom(c¸p tõm): tù t¹o khung b¹n nh¸y vµo c¸c cÇn kÎ trong môc Preview. + Style (sờ tai lờ): Chọn kiểu đường kẻ để kẻ khung + Color ( ca l¬): Chän mµu ®­êng kÎ + With (guýt): chọn độ rộng đường kẻ. V. KÎ vÏ c¸c h×nh trong v¨n b¶n: - §Ó vÏ ta cÇn bËt thanh c«ng cô vÏ Drawing b»ng lÖnh View/ Toolbars/Drawing - Lựa chọn các hình để vẽ như: đường thẳng, mũi tên, hình chữ nhật…. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. 1. Lựa chọn các đối tượng đã vẽ: - Lựa chọn 1 đối tượng vẽ: Nháy trái chuột vào hình đã vẽ khi đó đối tượng đã chọn được đánh dÊu bëi 8 nót h×nh vu«ng nhá ë xung quanh. - Lựa chọn nhiều đối tượng: ấn phím Shift trên bàn phím đồng thời nháy trái chuột vào các đối tượng. VI. §Þnh sè cét cho v¨n b¶n Lµ tr×nh bµy kiÓu trang b¸o cã thÓ chia thµnh nhiÒu cét trong mét trang - Vµo Format/Columns xuÊt hiÖn hép tho¹i bao gåm c¸c môc sau:. + Môc Presets: cí c¸c kh¶ n¨ng lùa chän kiÓu tr×nh bµy trang: One (trë l¹i mét cét), Two (hai cét), Three(ba cét), Left vµ Right (hai cét nh­ng mét cét réng mét cét hÑp). + Môc Number of columns: gâ sè cét vµo + Mục Width and spacing: xác định độ rộng từng cột và khoảng cách của cột tới cột tiếp theo + Mục Equal columns width: nếu được đánh dấu thì độ rộng các cột bằng nhau. + Mục Line between: nếu được đánh dấu các cột sẽ có đường kẻ dọc ở giữa + Mục Appy to: xác định phạm vi văn bản được trình bày trên nhiều cột nếu chọn: Whole Document (toµn v¨n b¶n), chän This Point Forward (tõ vÞ trÝ con trá trë ®i), chän Selected Section (c¸c phÇn v¨n b¶n ®­îc lùa chän), chän Selected Text (v¨n b¶n ®­îc lùa chän). VII. T¹o ch÷ c¸i lín ®Çu dßng - Chän ch÷ c¸i hoÆc ®o¹n v¨n cÇn t¹o - Vµo Format/Drop Cap xuÊt hiÖn hép tho¹i bao gåm c¸c môc:. + Mục Position chọn none: chữ bình thường, chọn Dropped hoặc Margin: chữ lớn đầu dòng + Mục Font để bạn chọn kiểu phông chữ + Môc Lines to drop: sè dßng v¨n b¶n cÇn chõa cho ch÷ c¸i + Môc Distance from text: kho¶ng c¸ch cña v¨n b¶n so víi ch÷ c¸i lín VÝ dô:. Q. uê hương là chùm khế ngọt 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. Cho conchÌo h¸i mçi ngµy Quê hương là con đò nhỏ Tuổi thơ ta đã trải qua. TiÕt 5- 8: Bµi thùc hµnh sè 1: Thùc hµnh c¸c néi dung tiÕt 1,2 1. Thùc hµnh c¸c thao t¸c trong b¶ng: ChÌn b¶ng míi vµo v¨n b¶n, chän «, hµng cét trong bảng, chèn thêm các hàng, cột vào bảng, gộp tách các ô, thay đổi hướng viết văn bản cña «. VÝ dô: chÌn b¶ng nh­ sau vµo ®o¹n v¨n b¶n §iÓm thi. NguyÔn Hoµng L©m Ph¹m H¶i Hµ Hoµng Minh Anh TrÇn §×nh B×nh NguyÔn ThÞ Hµ Ph¹m Thu Trang. 8 6 7 9 10 8. §iÓm céng. To¸n. 1 2 3 4 5 6. Hä vµ tªn. V¨n. STT. 8 9 7 8 9 8. Tæng ®iÓm. 0 1 2 0 2 0. 2. §­a nót Equation ra ngoµi.ChÌn c«ng thøc to¸n häc vµo v¨n b¶n:  Ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö: x 3  2 x 2  1  Nh«m vµ kÏm tan trong dung dÞch kiÒm: 2 AL  NAOH  H 2 O  2 NAALO 2  3H 2  Zn  NAOH  Na 2 ZnO 2  H 2 . .  x  1; x  1  Cho hµm sè: F(x)=  2 20  9 x  9 ; x  1. Tiết 9-12: Tìm kiếm và thay thế, đặt gõ tắt, định dạng ®­êng dÉn khi l­u v¨n b¶n, mét sè chøc n¨ng trong Options cña Menu Tool I. T×m kiÕm vµ thay thÕ a. T×m kiÕm: ý nghĩa để tìm các ký thự hoặc các chuỗi ký tự trong văn bản - Vào Edit/Find sẽ xuất hiện hộp thoại và chọn lớp Find(phin đờ). 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. - B¹n chän môc Find what (phin go¸t) gâ chuçi ký tù cÇn t×m vµo - Nháy chuột vào Find Next để tìm chuỗi ký tự cần tìm đầu tiên sau đó nháy tiếp vào Find Next nếu muốn tìm tiếp. Nháy chuột vào Cancel(can sồ) để ngắt không tìm tiếp. Chú ý: nếu muốn thêm một số thông tin để tìm kiếm bạn nháy vào More để lựa chọn tiếp b. T×m kiÕm vµ thay thÕ x©u ký tù: ý nghĩa để tìm các ký tự và chuỗi các ký tự sau đó thay thế bởi các ký tự hoặc chuỗi ký tự khác - Vµo Edit/ Find sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i vµ chän líp Replace. + Trong môc Find what b¹n gâ chuçi ký tù cÇn thay thÕ + Trong môc Replace with b¹n gâ chuçi ký tù thay thÕ - Chän Replace nÕu muèn thay thÕ tuÇn tù - Chän Replace all nÕu muèn thay thÕ hµng lo¹t - Chän Cacel nÕu muèn ngõng thay thÕ II. §Æt gâ t¾t: Để cài đặt các chế độ tự động bạn vào Tools/ Autocorect(au tu co rếc) xuất hiện hộp tho¹i vµ bao gåm c¸c líp: - Lớp Autocorrect: Bạn đánh dấu kiểm vào mục Replace text as you type thì sẽ tự động thay thÕ hay cho phÐp ta gâ t¾t.. + Mục Replace bạn gõ chữ tắt vào đó (ví dụ bạn gõ chữ vn) + Mục With bạn gõ dạng đúng của từ bạn muốn viết tắt (ví dụ Việt Nam) - Sau đó bạn nháy vào mục Add 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. - Từ đó trở đi khi bạn gõ chữ vn và bấm phím cách thì chữ đó sẽ chuyển thành chữ Việt Nam. Chú ý: nếu hủy bỏ chế độ gõ tắt bạn không đánh dấu kiểm vào mục Replace text as you type. III. §Þnh d¹ng ®­êng dÉn khi l­u v¨n b¶n - §Ó l­u v¨n b¶n b¹n vµo File/ Save sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i. - Trong mục Save in bạn nháy vào mũi tên nhỏ để chọn đường dẫn và lưu văn bản vào đó - B¹n gâ tªn muèn l­u v¨n b¶n vµo trong môc File name råi nhÊn Save. VÝ dô: B¹n muèn l­u file cã tªn Khoi8 trong æ C th× b¹n nh¸y vµo mòi tªn nhá trong mục Save in rồi tìm ổ C và nháy trái chuột vào ổ C, sau đó bạn gõ tên file là Khoi8 vào môc File name. Cuèi cïng b¹n nh¸y chuét vµo Save. IV. Mét sè chøc n¨ng trong Options cña Menu Tools - B¹n vµo Tools/ Options sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i gåm nhiÒu líp kh¸c nhau 1. Spelling & Grammar(se ling gem mê): chÝnh t¶ vµ ng÷ ph¸p bao gåm c¸c môc nh­: + Check spelling as you type: KiÓm tra chÝnh t¶ khi b¹n gâ + Igonne words in UPPER CASE: lê ®i nh÷ng tõ viÕt hoa + Check grammar as you type: kiÓm tra ng÷ ph¸p khi b¹n gâ. 2. Save (s©y): L­u, ghi bao gåm c¸c môc + Allow fast saves(¬ lao ph¸t s©y vê): cho phÐp l­u nhanh + Allow background save: cho phÐp l­u ë thø cÊp (l­u tiÕp ë nh÷ng lÇn sau). + Save AutoRecover info every: lưu thông tin phục hồi tự động mỗi…..phút (chọn số phút để máy tự động lưu văn bản). 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. 3. View(viªu): Nh×n. + Status bar(sê t©y tå): thanh tr¹ng th¸i + Horizontal scroll bar(ho ri r«n tå sê co ba): thanh cuén ngang + Vertical scroll bar(vít ti cå sê co ba): thanh cuén däc + Drawings (đờ rô inh): vẽ 4. General(gen nå): Chung. + Recently used file list(ri sõn li iu phai lÝt): Danh s¸ch tÖp tin dïng gÇn ®©y + Measurement units(me ri mừn iu nít): đơn vị đo lường. TiÕt 13-16: Bµi thùc hµnh sè 2 -. T×m kiÕm vµ thay thÕ chuçi v¨n b¶n trong mét ®o¹n v¨n mµ em tù gâ Đặt chế độ gõ tắt cho chuỗi văn bản mà khi bạn gõ tth thì sẽ được chuỗi văn bản là Trường THCS Tề Lỗ Ghi l¹i ®o¹n v¨n b¶n em võa lµm víi tªn cña m×nh vµo trong æ C. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. Chương II: Một số bổ sung về PowerPoit và Excel TiÕt 17,18: Quy tr×nh x©y dùng mét tr×nh diÔn PowerPoit I. Khởi động PowerPoint: Để khởi động PowerPoint vào Start /Programs/ Microsoft Powerpoint sẽ xuất hiện hép tho¹i bao gåm c¸c môc: - AutoContent Wizard(au tu con từn then guyn rờ): Khuôn dạng tự động (các trình diễn theo mÉu cã s½n c¸c néi dung). - Template(tem pờ lết)-mẫu: Chọn các mẫu thiết kế có sẵn nhưng chưa có nội dung trong đó - Blank presentation(bê lanh p¬ sen th©y sõn): B¶n tr×nh bµy tr¾ng, xuÊt hiÖn 24 mÉu Slide míi. - Open an exsting presentation: Mở một trình diễn đã có II. Mµn h×nh chÝnh:. Màn hình PowerPoint ở chế độ Normal View có dạng như trên. Phía trên cửa sổ là thanh tiêu đề, thanh menu chính, thanh công cụ Standard, thanh định dạng Formatting…Màn h×nh chÝnh chia thµnh 3 khung: Khung bªn tr¸i (khung 1) tr×nh bµy d¹ng Outline cña tÊt c¶ c¸c Slide, khung bên phải (khung2) là dạng hiển thị của Slide hiện hành, khung dưới bên phải (khung 3) lµ néi dung phÇn chó gi¶i cña slide hiÖn hµnh. Góc dưới bên trái có 5 nút dùng để lựa chọn cách xem slide: + Normal view: dạng hình bình thường + Outline view: d¹ng khung 1 réng + Sile view: dạng khung 2 rộng, khung 1 chỉ còn biểu tượng của các slide, khung 3 không có + Slide sorter view: d¹ng nhiÒu slide cïng hiÖn trªn mµn h×nh. + Slide show: d¹ng hiÖn trªn toµn bé mµn h×nh. III. T¹o tr×nh diÔn dùa trªn Slide tr¾ng - B¹n vµo File/ New xuÊt hiÖn hép tho¹i b¹n chän líp General vµ chän Blank Presentation xuất hiện hộp thoại bạn chọn một Slide nháy bấm OK. Đặt màn hình ở chế độ Normal View. - Tiếp đến gõ tiêu đề của Slide và nội dung của nó vào. - Xem cách hiển thị Slide đang thiết kế: nháy nút Slide Show ở góc trái bên dưới cửa sổ. Trong lúc xem khi nháy chuột phải vào màn hình thì sẽ xuất hiện menu gồm các mục để bạn có thể lựa chọn: End Show (kết thúc xem), Next (xem trang tiếp), Previous (lùi về trang trước). 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. - Ghi tÖp v¨n b¶n: Chän File/Save IV. Tạo các hiệu ứng hoạt động Slide Show là quá trình diễn lại sau khi đã thiết kế xong một tệp trình diễn, có 2 cách: Điều khiển bằng chuột hoặc bàn phím và điều khiển có định trước thời gian. a. §iÒu khiÓn b»ng chuét hoÆc bµn phÝm ta lµm nh­ sau: - Sau khi đã thiết kế xong ta đưa con trỏ về trang đầu và chọn Slide Show - Mỗi lần kích trái chuột (hoặc gõ phím cách) các đối tượng được hiện ra, cứ thế cho đến hết bản trình diÔn. b. Điều khiển có thời gian định trước ta làm như sau: - Sau khi thiÕt kÕ xong tÖp tr×nh diÔn, ta chän Slide Sorter View vµ chän Rehearse sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i: Mỗi lần ta kích chuột vào mũi tên phải trên hộp thoại là một lần màn hình hiện 1 đối tượng đồng thời máy lưu lại thời gian hiện đối tượng đó, cứ thế cho đến hết các trang trình diễn và cuối cùng máy lưu lại tổng thời gian đã trình bày để hiện cho lần sau. c. Trình diễn lại theo thời gian đã ghi - Chọn View/Slide Show sau đó bản trình diễn được tiến hành theo thời gian đã định. V. Liªn kÕt c¸c Slide: - Chọn chế độ Slide Show hoặc Slide Sorter chọn một Slide - Dïng lÖn Slide Show/Slide Transition xuÊt hiÖn hép tho¹i vµ trong môc Advance chän kiÓu tr×nh diÔn: + On mouse click: KÕt thóc Slide khi nh¸y chuét + Automaticlly after: Tự động kết thúc - Xong bấm vào Apply để thiết lập.. TiÕt 19-21: Bµi. thùc hµnh sè 3: X©y dùng mét tr×nh diÔn theo một chủ đề. Yªu cÇu lËp c¸c Slide giíi thiÖu vÒ b¶n th©n: Slide 1: Tiêu đề “Giới thiệu bản thân” Họ và tên, ngày sinh, quê quán, địa chỉ, số điện thoại Slide 2: Tiêu đề “ Hoàn cảnh gia đình” Hä tªn bè, mÑ, anh, chÞ em ruét Slide 3: Tiêu đề "Thành tích học tập” TiÓu häc, THCS, THPT,§¹i häc Slide 4: Tiêu đề “ Quá trình công tác” N¬i c«ng t¸c, nhiÖm vô Trình diễn các Slide trên với thời gian định trước. TiÕt 22-25: Quy tr×nh x©y dùng mét b¶ng tÝnh b»ng Excel theo. yêu cầu cho trước, liên kết dữ liệu giữa các bảng tính Excel tổ chức và lưu trữ thông tin dưới dạng bảng như bảng điểm, bảng lương, bảng thanh toán, bảng thống kê….Khi có sự thay đổi về số liệu thì bảng tính tự động tính toán lại 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. theo số liệu mới. Thao tác trên bảng tính có thể đính kèm các biểu đồ, hình vẽ minh hoạ…. Mét tÖp gåm nhiÒu b¶ng tÝnh ®­îc liÖt kª Sheet1, Sheet 2, Sheet 3…Mçi Sheet lµ mét b¶ng gåm 256 cét vµ 65536 dßng I. Quy tr×nh x©y dùng mét b¶ng tÝnh b»ng Excel - NhËp d÷ liÖu vµo b¶ng tÝnh - §Þnh d¹ng d÷ liÖu trong b¶ng tÝnh - TÝnh to¸n trong b¶ng tÝnh - GhÐp «, kÎ viÒn cho b¶ng tÝnh - L­u l¹i b¶ng tÝnh 1. Thao t¸c víi b¶ng tÝnh a. GhÐp «:  ý nghĩa để ghép (trộn) nhiều ô thành một. - Chän (b«i ®en) c¸c « cÇn ghÐp - Vào Format/Merge and Center hoặc nháy vào biểu tượng VÝ dô: T¹o mét b¶ng nh­ sau:. trªn thanh c«ng cô. b. ChÌn vµ xãa c¸c cét, c¸c dßng, c¸c «: ChÌn hoÆc xãa c¸c cét, ®Çu tiªn b¹n chän c¸c cét cÇn chÌn hoÆc xãa b»ng c¸ch nh¸y ph¶i chuột lên các cột đã chọn sẽ xuất hiện menu dọc:. + B¹n chän Insert nÕu muèn chÌn cét tr¾ng + Bạn chọn Delete nếu muốn xóa các cột đã chọn + Bạn chọn Clear Contents nếu muốn xóa dữ liệu trên các ô đã chọn + Chọn Column with nếu muốn thay đổi độ rộng của cột + Chọn Format Cells nếu muốn định dạng các ô trên các cột đã chọn. d. §Þnh d¹ng viÒn khung cho b¶ng tÝnh: - B¹n b«i ®en vïng « cÇn kÎ viÒn - Vµo Format/Cells sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i vµ b¹n chän môc Border + Trong mục Border bạn có thể chọn Outline để vẽ viền quanh ô, left, Rifght, Top, Bottom để vẽ viền bên trái, phải, trên ,dưới vùng ô đã chọn. + Trong mục Style để bạn chọn kiểu đường kẻ: nét liền, nét đứt, đậm… - Sau đó chọn OK hoặc gõ Enter 2. §Þnh d¹ng d÷ liÖu trong b¶ng §Þnh d¹ng vÞ trÝ d÷ liÖu trong b¶ng ý nghĩa định dạng dữ liệu theo chiều ngang dọc,trên, dưới… Ví dụ: 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. - Trước tiên bạn chọn vùng dữ liệu để định dạng - Vµo Format/Cells/Alignment + Chän môc Hoiontal: §Ó lùa chän ®iÒu chØnh ngang d÷ liÖu trong tõng «: + General: gi÷ nguyªn gi÷ liÖu nh­ khi nhËp vµo tõ bµn phÝm + Left: §iÒu chØnh d÷ liÖu th¼ng mÐp tr¸i + Right:§iÒu chØnh d÷ liÖu th¼ng mÐp ph¶i + Center: §iÒu chØnh gi÷a « + Chän môc Ventical: §Ó lùa chän ®iÒu chØnh d÷ liÖu däc trang tõng « + Top: Canh trªn + Bottom: canh dưới + Center: canh gi÷a. + Chọn mục Orientation để lựa chọn hình thức trải dữ liệu: 3. S¾p xÕp d÷ liÖu theo chiÒu t¨ng gi¶m - Excel cho phÐp s¾p xÕp d÷ liÖu tèi ®a theo 3 khãa. VÝ dô: danh s¸ch kÕt qu¶ cuèi n¨m mét líp häc: s¾p xÕp tªn theo ABC… nÕu cïng tªn s¾p xÕp theo Hä…. Các bước thực hiện sắp xếp như sau: - Chän vïng d÷ liÖu muèn s¾p xÕp - Vµo Data/Sort sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i bao gåm c¸c môc: + Sort by: s¾p xÕp thø nhÊt (s¾p xÕp cét nµo) theo Ascending(chiÒu t¨ng), Descending(chiÒu gi¶m) + Then by: s¾p xÕp thø hai. Khi s¾p xÕp thø nhÊt trïng nhau th× s¾p xÕp tiÕp theo cét kh¸c + Then by: s¾p xÕp thø ba. Khi c¶ hai trïng nhau th× s¾p xÕp tiÕp cét n÷a. - Xong chän OK 4. Mét sè hµm trong Exel: Chú ý: Excel quy định trước một công thức tính toán hoặc một hàm tính toán phải có dấu =.  Một số hàm đơn giản trong Excel: + Sum (danh s¸ch c¸c trÞ): TÝnh tæng c¸c « trong b¶ng 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. VÝ dô: TÝnh tæng ®iÓm m«n to¸n. + Average (danh s¸ch c¸c trÞ): TÝnh trung b×nh céng c¸c « VÝ dô: TÝnh ®iÓm trung b×nh m«n to¸n. + Max (danh s¸ch c¸c trÞ): T×m gi¸ trÞ lín nhÊt VÝ dô: T×m ®iÓm cao nhÊt m«n to¸n. + Min (danh s¸ch c¸c trÞ): T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt VÝ dô: T×m ®iÓm thÊp nhÊt m«n to¸n. + SQRT(n): TÝnh c¨n bËc hai cña n VÝ dô: = SQRT(25) cho kÕt qu¶ lµ 5 + ABS(n): Tính trị tuyệt đối của n VÝ dô: = ABS(-10) cho kÕt qu¶ lµ 10  Chó ý: §Ó tÝnh Tæng, trung b×nh, ®iÓm cao nhÊt ®iÓm thÊp nhÊt… cña m«n v¨n ë vÝ dô trên bạn chỉ cần đặt con trỏ vào ô kết quả tính toán của môn toán đưa con trỏ tới vị trí góc phải dưới của ô để có dạng dấu cộng rồi kéo sang ô để kết quả môn văn thì bạn sẽ có các kÕt qu¶ cña m«n v¨n. TiÕt 26-30: Bµi thùc hµnh sè 4: X©y dùng b¶ng tÝnh b»ng Excel theo một bài toán cho trước Yªu cÇu nhËp c¸c th«ng tin vµo b¶ng, tÝnh ®iÓm trung b×nh 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. Häc kú II.. Chương III: Giới thiệu về thuật toán TiÕt 37-40: Giíi thiÖu chung vÒ thuËt to¸n: Kh¸i niÖm, các cách trình bày (liệt kê, sơ đồ khối) I. Kh¸i niÖm bµi to¸n: Trong phạm vi tin học ta có thể quan niệm bài toán là việc nào đó muốn máy tính thực hiện ví dụ: việc viết một dòng ra màn hình, giải phương trình bậc nhất, phương trình bậc 2…. Khi dùng máy tính giải bài toán ta cần quan tâm đến 2 yếu tố sau: đưa vào máy thông tin g× (Input) vµ cÇn lÊy ra th«ng tin g× (Output). VÝ dô: Bµi to¸n t×m ­íc chung lín nhÊt cña 2 sè M vµ N Input: Hai số nguyên dương M và N Output: ­íc chung lín nhÊt cña M vµ N II. ThuËt to¸n (Algorithm) 1. Kh¸i niÖm: Trong tin học việc giải bài toán có nghĩa là hướng dẫn cho máy thực hiện các thao tác để máy tìm ra lời giải tường minh. Ta gọi dãy thao tác như vậy là một thuật toán (còn gọi là gi¶i thuËt) Nói một cách đầy đủ: Thuật toán để giải một bài toán là một dãy hữu hạn các thao tác (operators) được sắp xếp theo một trình tự xác định sao cho khi thực hiện dãy các thao tác đó, từ Input cña bµi to¸n nµy, ta nhËn ®­îc Output cÇn t×m.. 2. BiÓu diÔn gi¶i thuËt: 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. Có nhiều các biểu diễn giải thuật nhưng thông thường chúng ta sử dụng 2 cách sau: a. C¸ch liÖt kª (m« pháng) Là ngôn ngữ tự nhiên (người nước nào thì dùng chữ viết tiếng nói của nước đó). Khi dùng cách này phải tuân theo quy định: ngắn gọn, dễ hiểu, chính xác. VÝ dô: ViÕt gi¶i thuËt cña bµi to¸n t×m ­íc chung lín nhÊt b»ng c¸ch liÖt kª nh­ sau: Bước 1: Nhập M, N Bước 2: Nếu M=N thì lấy giá trị chung này làm UWCLN rồi chuyển tới bước 5 Bước 3: Nếu M>N thì thay M bằng M-N rồi quay lại bước 2 Bước 4: Thay N bằng N-M rồi quay lại bước 2 Bước 5: Đưa ra kết quả UWCLN; Kết thúc. Nh­ vËy ë ®©y thuËt to¸n dùa trªn mét tÝnh chÊt hiÓn nhiªn lµ: Nõu a=b th× b chÝnh là UWCLN của a và b. Ngược lại, ƯCLN(a,b)=UCLN(b-a,a) nếu a<b, hoặc UCLN(a,b)=UWCLN(b,a-b) nÕu a>b. b. Sơ đồ khối: Dùng các hình khối để biểu diễn các thuật toán Một số quy định trong sơ đồ khối: + Dïng h×nh ch÷ nhËt + Dïng h×nh thoi + C¸c mòi tªn “ + H×nh Ovan. để thể hiện các phép toán: cộng, trừ,nhân, chia, gán… để thể hiện thao tác so sánh, so sánh đi đến kết quả đúng, sai. “ để quy định trình tự thực hiện các thao tác. để thể hiện thao tác nhập xuất dữ liệu.. Ví dụ: Dùng sơ đồ khối để biểu diễn giải thuật bài toán tìm UCLN của 2 số M, N như sau: NhËp M, N. N  N-M sai sai. M=N. M>N. đúng §­a ra UCLN vµ kÕt thøc. 16 Lop8.net. đúng. M  M-N.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. Tiết 41-46: Trình bày một số thuật toán đơn giản (theo liệt kê. hoặc sơ đồ khối): Tìm số lớn nhất, nhỏ nhất của 2 số, 3 số; Tìm UCLN cña 2 sè; Céng, trõ, nh©n, chia ph©n sè… VÝ dô 1: ViÕt thuËt to¸n t×m sè lín nhÊt cña 2 sè a vµ b a. C¸ch liÖt kª: Bước 1: Nhập 2 số a và b Bước 2: Đặt Max=a Bước 3: Nếu Max<b thì đặt Max=b, ngược lại thì đưa ra Max=a Bước 4: Đưa ra max và kết thúc b. Sơ đồ khối: NhËp a vµ b. Max  a. Max<b. đúng. Max  b. sai Max  a. §­a ra Max vµ kÕt thóc. VÝ dô 2: ViÕt thuËt to¸n t×m sè nhá nhÊt cña 1 d·y sè. Ta xét bài toán này dưới dạng Input và Output của nó: Input: Số nguyên dương N và dãy N số a1, a2…aN Output: Gi¸ trÞ nhá nhÊt cña d·y sè a. C¸ch liÖt kª: Bước 1: Nhập N và dãy a1, a2…aN Bước 2: Đặt Min=a1, i=2 Bước 3: Nếu i  N thì thực hiện bước 4, nếu không thì chuyển đến bước 5 Bước 4: 4.1. Nếu ai<Min thì đặt Min=ai 4.2. Tăng i một đơn vị (i=i+1) rồi quay về bước 3 kiểm tra lại 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. Bước 5: Đưa ra Min rồi kết thúc b. Dùng sơ đồ khối: NhËp N vµ d·y a1, 2…aN. Min  a1,i  2. sai. iN. §­a ra Min vµ kÕt thóc. đúng sai. a1<Min đúng Min  ai. i  i+1. Chú ý: với bài toán tìm giá trị nhỏ nhất trong dãy số chỉ cần đổi Min thành Max và đổi dấu ai>Max. Chương IV: Giới thiệu về ngôn ngữ lập trình và phần mÒm m¸y tÝnh TiÕ 47-48: Giíi thiÖu chung vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh (c¸c kh¸i niÖm: ng«n ng÷ lËp tr×nh, ng«n ng÷ m¸y, hîp ng÷, ng«n ng÷ bËc cao) I. Kh¸i niÖm ng«n ng÷ lËp tr×nh Khi diÔn t¶ bµi to¸n b»ng thuËt to¸n th× m¸y tÝnh còng ch­a cã kh¶ n¨ng trùc tiÕp thùc hiÖn thuật toán được. Ta cần diễn tả thuật toán đó bằng một ngôn ngữ sao cho máy tính có thể thực hiện được. Kết quả diễn tả thuật toán như vậy được gọi là một chương trình , ngôn ngữ để viết chương trình gọi là ngôn ngữ lập trình. Có nhiều loại ngôn ngữ lập trình. Sự khác nhau giữa các loại liên quan đến độ phụ thuộc của chúng vào cấu trúc và hoạt động của máy tính. Sau ®©y giíi thiÖu 3 lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh sau: 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. II. Ng«n ng÷ m¸y Mçi lo¹i m¸y tÝnh cã ng«n ng÷ m¸y cña nã. §ã lµ ng«n ng÷ duy nhÊt mµ m¸y tÝnh trùc tiếp hiểu và thực hiện được. Viết bằng ngôn ngữ máy ta có thể khai thác triệt để các đặc điểm của phần cứng của máy. Mỗi chương trình được viết bằng ngôn ngữ khác ngôn ngữ máy muốn máy tính thực hiện được đều phải được dịch ra ngôn ngữ máy bằng một chương trình dịch. C¸c c©u lÖnh trong viÕt b»ng ng«n ng÷ m¸y chØ lµ d·y ký tù 0 vµ 1 hoÆc biÕn thÓ cña chóng theo cơ số 16. Vì vậy nó không thuận lợi để viết chương trình vì phải nhơ máy móc các dòng số và thể hiện các câu lệnh không tường minh. Để khắc phục nhược điểm này của ngôn ngữ máy thì một số ngôn ngữ khác được đề xuất. III. Hîp ng÷ Hợp ngữ cho phép ta sử dụng một số từ (thường là các từ viết tắt trong Tiếng Anh) để thể hiện câu lệnh của chương trình. VÝ dô: §Ó céng (Add) gi¸ trÞ chøa trong hai thanh ghi cã tªn AX vµ BX, cã thÓ dïng lÖnh cña hîp ng÷ nh­ sau: ADD AX, BX Để chương trình viết bằng hợp ngữ thực hiện được trên máy tính, nó cần phải được dịch ra ngôn ngữ máy bằng chương trình mà ta gọi là chương trình dịch. IV. Ng«n ng÷ bËc cao Hîp ng÷ lµ mét ng«n ng÷ kh¸ thuËn lîi cho c¸c nhµ lËp tr×nh chuyªn nghiÖp nh­ng ch­a thËt thích hợp với đông đảo người lập trình. Từ đầu thập kỉ năm mươi, người ta xây dựng ngôn ngữ lập trình bậc cao trong đó các câu lệnh được viết gần với ngôn ngữ tự nhiên hơn, có tính độc lập cao, ít phụ thuộc vào các loại máy cụ thể. Cũng như đối với hợp ngữ , mỗi ngôn ngữ lập trình bậc cao đều cần có một chương trình để dịch nó sang ngôn ngữ máy. Ngôn ngữ bậc cao đầu tiên phải kể tới đó là ngôn ngữ FORTRAN dùng để giải các bài toán về khoa học và kỹ thuật vì ngôn ngữ này có một thư viện chương trình mẫu khá lớn. Tiếp theo là sự ra đời của ngôn ngữ bậc cao khác như COBOL (1959), BASIC (1965). Và hiện nay các ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao hay ®­îc sö dông nh­: PASCAL (1971), C, JAVA…. Víi nhiÒu phiªn b¶n kh¸c nhau.. Tiết 49,50: Giải bài toán trên máy tính (xác định bài toán, xây dựng thuật toán, viết chương trình , chạy thö, hiÖu chØnh) Máy tính là một công cụ đắc lực để giải các bài toán. Vậy để giải một bài toán trên máy tính ®­îc thùc hiÖn nh­ thÐ nµo? Việc giải một bài toán được tiến hành qua 5 bước: Xác định bài toán, xây dựng thuật toán, viết chương trình, chạy thử, hiệu chỉnh). I. Xác định bài toán Như đã trình bày mỗi bài toán được đặc tả bởi 2 thành phần: Input và Output. Việc xác định bài toán chính là xác định rõ hai thành phần Input và Output. Các thông tin đó cần được 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Gi¸o Tr×nh Tin Häc 8. nghiên cứu cẩn thận để có thể lựa chọn cấu trúc dữ liệu, thuật toán và ngôn ngữ lập trình thích hîp. II. Lùa chän vµ x©y dùng thuËt to¸n 1. Lùa chän thuËt to¸n: Khâu quan trọng để giải một bài toán là xây dựng một thuật toán. Mỗi thuật toán chỉ giải một bài toán nào đó, nhưng có thể có nhiều thuật toán khác nhau cùng giải một bài toán. Cần phải chọn một thuật toán tốt để giải bài toán đó. VËy nh­ thÕ nµo gäi lµ mét thuËt to¸n tèt? Khi máy tính thực hiện một chương trình cần phải cung cấp cho chương trình đó các tài nguyên như giờ CPU, số lượng ô nhớ…Số lượng các tài nguyên cần dùng thể hiện độ phức tạp của thuật toán. Thuật toán được xem là thuật toán tốt nếu chương trình sử dụng ít tài nguyên. Trong các loại tài nguyên người ta quan tâm nhiều nhaat đến thời gian vì đó là dạng tài nguyên kh«ng t¸i t¹o ®­îc 2. DiÔn t¶ thuËt to¸n: Thường sử dụng 2 cách để diễn tả thuật toán là cách liệt kê và cách dùng sơ đồ khối. 3. Viết chương trình. Việc viết chương trình là tổng hợp hữu cơ giữa việc lựa chọn cấu trúc dữ liệu và ngôn ngữ lập trình để diễn tả thuật toán. Khi viết chương trình ta có thể chọn một trong các loại ngôn ngữ lập trình như chọn một ng«n ng÷ bËc cao, hoÆc hîp ng÷, ng«n ng÷ m¸y, hoÆc mét phÇn mÒm chuyªn dông thÝch hîp với thuật toán đã lựa chọn. VÝ dô: Bµi to¸n t×m sè lín nhÊt cña 2 sè a vµ b dïng ng«n ng÷ lËp tr×nh PASCAL (ng«n ngữ lập trình bậc cao)để giải thì chương trình được viết như sau: Program TimMax; Var a, b, max:integer; Begin Write(‘Cho 2 so : ‘); Readln(a,b); Max:=a; If max<b then Max:=b; Write(max); Readln; END. 4. HiÖu chØnh Sau khi chương trình được viết xong, ta cần phải thử chương trình bằng cách thực hiện nó với một số bộ Input tiêu biểu. Nếu có sai sót, ta phải sửa chương trình rồi thử lại. Quá trình này gäi lµ hiÖu chØnh. 5. ViÕt tµi liÖu Cần thiết phải mô tả chi tiết toàn bộ bài toán, thuật toán, chương trình, kết quả thử nghiệm và hướng dẫn sử dụng. Tài liệu này rất có ích cho người sử dụng chương trình và cho việc đề xuất những khả năng hoàn thiện chương trình thêm.. 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>