Giáo án Ngữ văn 7 tuần 8 tiết 29: Qua đèo ngang

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn : 8 Tieát : 29.. Ngày soạn: Ngaøy daïy:. QUA ĐÈO NGANG.. I. Muïc tieâu : - Hiểu giá trị tư tưởng- nghệ thuật đặc sắc của bài thơ Đườngc luật chữ Nôm tả cảnh ngụ tình tiêu biểu nhất của bà Huyện Thanh quan II kiến thức chuẩn: 1/ Kiến thức : - Sơ giản về tác giả Bà Huyện Thanh Quan. - Đặc điểm thơ Bà huyện Thanh Quan qua bài thơ Qua Đèo Ngang. - Cảnh Đèo Ngang và tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ. - Nghệ thuật tả cảnh, tả tình độc đáo trong VB 2/. Kĩ năng: - Đọc- hiểu văn bản thơ Nôm viết theo thể thơ thất gôn bát cú Đường luật. - Phân tích một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong bài thơ III. Hướng dẫn thực hiện Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh * Lớp trưởng báo cáo.. Kiểm diện, trật tự. (?) Khoanh tròn vào chữ cái in hoa ở đầu câu trả lời đúng nhất -Chọn đáp án b trong các câu trả lời sau: Qua 2 baøi: Sau phuùt chia li, Bánh trôi nước, Chúng ta có theå khaùi quaùt ntn veà soá phaän, phẩm chất người phụ nữ VN thời PK ? a. Long ñong, chìm noåi. b. Ba chìm bảy nổi vẫn giữ loøng son. c. Xa cách, đợi chờ, chung thuyû. d. Buoàn baõ, coâ ñôn, than thaân, traùch phaän. * Giới thiệu bài: Đã có nhiều thi nhân làm thơ vịnh Đèo Ngang như: Cao Bá Quát co` bài “ Đăng Hoành -Nghe và ghi tựa bài vào tập Sơn” ( lên núi Hoành Sơn); Nguyeãn Khuyeán coù baøi: “ “ Quá Hoành Sơn” (Qua núi Hoành Sơn); Nguyễn Thượng Hiền có bài: “ Hoành Sơn xuân voïng” ( muøa xuaân troâng nuùi Lop7.net. Nội dung hoạt động HĐ1: Khởi động: * OÅn ñònh : * Kieåm tra : HÑ2:Tìm hieåu chung : 1)Taùc giaû, taùc phaåm: -Bút danh độc đáo: Huyện Thanh Quan.. -Teân thaät: Nguyeãn Thò Hinh. (sgk).

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoành Sơn) … Nhưng tựu trung, được nhiều người biết và yêu thích nhất vẫn là bài: Qua Đèo Ngang cuûa baø Huyeän Thanh Quan.- Kieåm  Đọc văn bản.  Hướng dẫn đọc: Giọng nhẹ nhaøng traàm buoàn theå hieän taâm traïng nhaø thô. (?) Giới thiệu vài nét về tác giả và xuất xứ bài thơ?  Giaûng theâm: xuaát thaân cuûa Baø (?) Haõy cho bieát theå thô? ( soá caâu, soá tieáng vaø caùch gieo vaàn) (?) Tìm những câu đối nhau trong baøi.? -Giới thiệu thêm: + Bố cục: Đề, thực, luận, kết. + Luaät: - Tiếng thứ 2 (câu 1) thanh baèng laø theå baèng, thanh traéc laø theå traéc. - Tieáng 1,3,5 tuyø yù (nhaát, tam, ngũ bất luận; nhị, tứ lục phân minh) + Nhịp: 4/3 hoặc 2/2/3. + Nieâm: Caâu 1 nieâm Caâu 8; 23; 4-5; 6-7 không đúng những điều trên là thaát nieâm, thaát luaät. + Ñaëc tröng tieâu bieåu: Tính coâ đúc, súc tích. (?) Noäi dung chính cuûa baøi thô? -Cho hs đọc 2 câu đề. (?) Cảnh Đèo Ngang được miêu tả thời điểm nào trong ngaøy? (?) Đèo Ngang vốn là cảnh núi non huøng vó . Nhöng baø caûm nhận Đèo Ngang ntn? Thời điểm chiều tà có lợi thế gì trong vieäc boäc loä taâm traïng cuûa taùc giaû?. -Nghe. -Đọc văn bản. -Chuù thích* SGK.. -Caù nhaân. * Caù nhaân: 3 >< 4, 5><6.. 2) Theå thô: + Thaát ngoân baùt cuù. + Vaàn: 1,2,4,6,8.. -Nghe. -Caù nhaân: Taâm traïng coâ ñôn cuûa baø Huyeän Thanh Quan luùc qua đèo trước cảnh tượng hoang sơ của Đèo Ngang.. -Đọc 2 câu đầu. -Caù nhaân: Chieàu taøn, naéng saép taét. -Đèo Ngang hùng vĩ, thâm u, hiểm trở, càng trở nên hoang vu, buoàn vaéng vaøo luùc chieàu taø xeá boùng. - Điệp từ: chen.gợi sức sống của cỏ cây ở 1 nơi chật hẹp, gợi vẻ hoang dã, vô trật tự của thế giới vô tri. - Điệp âm liên tiếp:tà, đá, là hoa.  Đọc hai câu thực . -Thảo luận : Cảnh dưới núi, bên sông đã xuất hiện con người và sự sống vì đứng trên đèo nhìn Lop7.net. HÑ3: TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN: A/ Nội dung: 1)Hai câu đề :. - Điệp từ, điệp âm liên tiếp  caûnh hoang vu, buoàn vaéng luùc chieàu taø .. 2)Hai câu thực :.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> (?) Cảnh Đèo Ngang được phác hoạ bằng cách nói ra sao? Điệp từ chen có tác dụng gì?. - Phép đối, đảo ngữ, từ láy gợi hìnhcaûnh hoang sô heo huùt, thấp thoáng có hình bóng con người .. - Cho HS đọc tiếp hai câu thực (?) Aán tượng nổi bật của cảnh vaät trong hai caâu thô treân laø gì ? Vì sao laïi coù ? Nhaän xeùt caùch taû veà maët ngheä thuaät ? Hai từ láy lom khom, lác đác coù taùc duïng gì ? * Chuyển ý : Ở 4 câu đầu, thông qua những nét miêu tả cảnh để ngụ tình, ta thấy được taâm traïng buoàn, coâ ñôn cuûa baø Huyện Thanh Quan, còn ở bốn câu sau cùng với tâm trạng buoàn nhö theá, ta haõy tìm hieåu xem baø coøn coù taâm tö naøo khaùc ?  Cho HS đọc 2 câu luận . (?) Ta hiểu gì về 2 loại chim quoác vaø ña ña ? (?) Bieän phaùp ngheä thuaät naøo được sử dụng ở 2 câu thơ trên ? (?) Theo em, những điển tích, truyeàn thuyeát trong baøi coù yù nghóa gì trong vieäc ñieãn taû taâm traïng cuûa nhaø thô ? -Bình : Noãi buoàn hiu haét, nheï nhàng ở đầu bài thơ trở nên mênh mông, nặng trĩu, đượm một nét thuê lương trước cái khoắc khoải, vô vọng của tiếng chim vaø ngaøy taøn trong hoác nuùi . Chuyeån yù : Taâm traïng cuûa nhaø thơ được thể hiện qua hai hình thức . 6 câu trên là mượn cảnh để ngụ tình . 2 câu cuối nhà thơ đã trực tiếp tả tình như thế nào ?  Cho HS đọc hai câu cuối .. xuống, cùng với từ láy gợi hình ảnh nhỏ xíu, thưa thớtvắng veû, taêng noåi buoàn..  Đọc 2 câu luận. Cá nhân: Hiện thân những người mất nước. Chim quốc (SGK), chim ña ña (Baù Di, Thác Tề thời nhà Chu cướp nước Thương …) -Thaûo luaän -Tâm trạng nhớ quê, nhớ nhà, nhớ nước, hoài cổ (nhớ thương nuối tiếc triều đại đã qua – triều Lê) Với 1 thời vàng son rực rỡ . -Nghe. 3)Hai caâu luaän : - Phép đối, chơi chữ, nhân hoá.  Sự nối tiếc một thời vàng son rực rỡ, tâm trạng nặng trĩu nỗi niềm thương nhớ, buồn đau .. -Đọc hai câu kết -Cá nhân :Tương quan: Đối lập, ngược chiều giữa cái bát ngát, rộng mở bao la bao nhiêu thì maûnh tình rieâng caøng naëng neà, kheùp kín baáy nhieâu - Boäc loä noãi coâ ñôn gaàn nhö tuyệt đối của tác giả . 4)Hai caâu keát:. -Caù nhaân Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> -Đọc ghi nhớ. (?) Nói đến 1 mảnh tình riêng giữa cảnh trời, non, nước bao la -Nghe và tự ghi nhớ. thì có gì khác với cách nói 1 maûnh tình rieâng trong khoâng gian chaät heïp ? (?) Tìm hàm nghĩa của cụm từ : Ta với ta ? (Là ai với ai?) (?) Từ những phân tích trên em hãy nhận xét về ngôn ngữ và caûm xuùc cuûa nhaø thô khi qua Đèo Ngang ?. - Đối lập nỗi buồn cô quạnh, thầm lặng (ở mức nặng nề) B/ Nghệ thuật: -Sử dụng thể thơ Đường luật thất ngôn bát cú điêu luyện. -Sử dụng bút pháp nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. - Sáng tạo trong việc sử dụng từ láy, từ đồng âm khác nghĩa gợi hình gợi cảm. - Sử dụng nghệ thuật đối hiệu quả trong việc tả cảnh tả tình. C/ Ý nghĩa văn bản : Ghi nhớ SGK/ Tr 104. Bài thơ thể hiện tâm trạng cô đơn thầm lặng, nỗi niềm hoài cổ của nhà thơ trước cảnh vật đèo ngang HÑ4 : Cuûng coá, Daën doø. -Cho HS đọc ghi nhớ .. -Hoïc thuoäc loøng baøi thô Qua Đèo Ngang và ghi nhớ -Soạn bài : Bạn đến chơi nhà theo caâu hoûi THVB SGK -Tìm đọc thêm một số bài thơ cuûa baø Huyeän Thanh Quan.. a/Cuûng coá. b/ Hướng dẫn tự học. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>