Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tuần thứ 7

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 7. Ngµy so¹n: / /2009 Ngµy d¹y: /10/2009. TiÕt 07: luyÖn tËp tõ vùng:. Từ mượn - Nghĩa của từ - Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ I. Môc tiªu bµi häc:. * Häc xong bµi nµy, HS cã ®­îc: 1. Kiến thức: - Củng cố, bổ sung kiến thức có liên quan đến: Từ mượn, nghĩa của từ, từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ. - BiÕt tÝch hîp ngang víi ph©n m«n §äc - hiÓu v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - BiÕt hÖ thèng hãa mét sè kiÕn thøc tõ vùng - Làm bài tập theo từng mức mức độ: Nhận biết - thông hiểu - vận dụng (tõ thÊp  cao) 3. Thái độ: - Bồi dưỡng lòng ham hiểu biết, tìm hiểu về từ vựng tiếng Việt. ii. chuÈn bÞ:. - GV: SGK, Bæ trî kiÕn thøc Ng÷ v¨n 6, Mét sè KT-KN vµ BT n©ng cao NV6 - HS: ¤n tËp chuÈn bÞ bµi theo yªu cÇu cña GV, vë ghi iii. Các hoạt động dạy và học: Hoạt động của thầy và trò:. Yêu cầu cần đạt:. Hoạt động 1: ổn định tổ chức. - Líp 6A : + SÜ sè:..... + V¾ng:.... Hoạt động 2: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS (Xen kÏ phÇn néi dung kiÕn c¬ b¶n cÇn n¾m) Hoạt động 3: Bài mới. # Giíi thiÖu bµi:. GV nêu một tình huống liên quan đến việc sử dụng từ mượn hoặc hiện tượng chuyển nghĩa cña tõ trong cuéc sèng  Cho HS nhËn xÐt  DÉn vµo bµi. # Néi dung d¹y häc cô thÓ: Yêu cầu HS nhắc lại một số kiến thức cơ bản đã I. kiến thức cơ bản: häc theo tõng nhãm: + Nhãm 1: 1. Từ mượn ?- Thế nào là từ mượn? - Là những từ do vay mượn tiếng nước ngoài để - Khái niệm biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm mà tiếng Việt chưa có từ thích hợp để biểu thị. 25 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ?- Nguồn gốc của từ mượn? - Mượn tiếng Hán (gồm từ gốc Hán và từ Hán ViÖt) bé phËn quan träng nhÊt. - Ng«n ng÷ Ên - ¢u, Ph¸p, Nga, Anh,... ?- Nguyên tắc mượn từ? - Chỉ mượn những từ thiếu để làm phong phú thêm vèn tõ tiÕng ViÖt. CÇn chó ý gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. + Nhãm 2: ?- ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? - Là nội dung (sự vật, tính chất, hoạt động,...) mà tõ biÓu thÞ. ?- Cã thÓ gi¶i thÝch nghÜa cña tõ b»ng mÊy c¸ch chính? đó là những cách nào? - Tr×nh bÇy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ - Đưa ra những từ đồng nghĩa hay trái nghĩa với từ cÇn gi¶i thÝch. + Nhãm 3: ?- Tõ cã thÓ cã mÊy nghÜa? - Tõ cã thÓ cã mét hay nhiÒu nghÜa. ?- T¹i sao cã tõ nhiÒu nghÜa? - Khi mới xuất hiện, từ thường được dùng với một nghĩa nhất định. Những để đáp ứng nhu cầu nhận thức những khái niệm mới, sự vật mới, người ta đã thªm nghÜa míi vµo tõ cã s½n Tõ nhiÒu nghÜa. + Nhãm 4: ?- Thế nào là hiện tượng chuyển nghĩa của từ? - Là hiện tượng thay đổi nghĩa của từ để tạo ra từ nhiÒu nghÜa. ?- Trong tõ nhiÒu nghÜa cã nh÷ng läai nghÜa nµo? - NghÜa gèc: lµ nghÜa xuÊt hiÖn tõ ®Çu, lµ c¬ së h×nh thµnh c¸c nghÜa kh¸c. - NghÜa chuyÓn: lµ nghÜa h×nh thµnh trªn c¬ së nghÜa gèc. * GV lưu ý HS: Phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghÜa.. - Nguån gèc. Hướng dẫn HS làm các bài tập bổ trợ. Ii. bµi tËp:. - Nguyên tắc mượn từ. 2. NghÜa cña tõ - Kh¸i niÖm. - C¸c c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. 3. Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tượng chuyển nghĩa của từ - Tõ nhiÒu nghÜa. - Hiện tượng chuyển nghĩa cña tõ. + NghÜa gèc + NghÜa chuyÓn. (1) BT tr¾c nghiÖm: 1. Bµi 1: (BT tr¾c nghiÖm) (Cho HS lµm vµo phiÕu häc tËp theo tõng bµn) 1.?- Từ mượn và từ thuần Việt được phân biệt với Câu 1: nhau chñ yÕu qua yÕu tè nµo? §¸p ¸n A A. Nguån gèc B. ý nghÜa 26 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> C. CÊu t¹o D. CÊu t¹o vµ nguån gèc 2.?- Tõ "tr¸ng sÜ" ®­îc gi¶i thÝch theo c¸ch nµo? "Tráng sĩ: người có sức mạnh cường tráng, chí khí m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín" A. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ B. Dïng tõ tr¸i nghÜa víi tõ cÇn gi¶i thÝch C. Dùng từ đồng nghĩa với từ cần giải thích D. Cả ba ý trên đều đúng. 3.?- Chän tõ ®iÒn vµo chç trèng sao cho thÝch hîp! + Nhãm 1; 3: a/ ChÕt/ tõ trÇn: - Ông của bạn An đã ........... đêm qua. - Con chó nhà tớ ăn phải bả, bị....... từ tuần trước. b/ Ph«n/ gäi ®iÖn: - Sao cậu không........ cho trước để tớ đến đón cậu? - Sao bác không......... cho cháu để cháu đến đón b¸c? + Nhãm 2; 4: c/ Khẳng khái/ khẳng định: - ..............: thừa nhận một sự thật hoặc một vấn đề gì đó. - ...............: cương trực, trọng danh dự d/ Lao đao/ lảo đảo: - ..............: t×nh huèng gÆp ph¶i khã kh¨n, trë ng¹i trong cuéc sèng. - ..............: tr×nh tr¹ng khã lµm chñ b¶n th©n. (2)?- Tìm các từ mượn có trong những câu sau và chØ râ nguån gèc cña chóng? a/ Xong việc, thần thường về thủy cung với mẹ, khi cã viÖc cÇn thÇn míi hiÖn lªn. b/ Lê Thận nâng gươm lên ngang đầu nói với Lê Lîi: - §©y lµ trêi cã ý phã th¸c cho c«ng minh lµm viÖc lín. c/ Chó bÐ lo¾t cho¾t C¸i x¾c xinh xinh C¸i ch©n tho¨n tho¾t C¸i ®Çu nghªnh nghªnh Ca-lô đội lệch Måm huýt s¸o vang... (- HS t×m + tr¶ lêi  NhËn xÐt + bæ sung) 27 Lop6.net. C©u 2: §¸p ¸n C. C©u 3: a/ - tõ trÇn - chÕt b/ - ph«n - gäi ®iÖn c/ - khẳng định - kh¼ng kh¸i d/ - lao ®ao - lảo đảo. 2. Bµi 2 a/ thÇn, thñy cung  mượn tiếng Hán b/ phã th¸c, c«ng minh  mượn tiếng Hán c/ x¾c, ca-l«  mượn tiếng Pháp..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> (3)?- C¸c tõ ®­îc g¹ch ch©n trong nh÷ng c©u sau ®­îc dïng víi nghÜa gèc hay nghÜa chuyÓn? Nªu nghÜa chuyÓn? a/ Mặt trời (1) của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi (2) cña mÑ em n»m trªn l­ng. (NguyÔn Khoa §iÒm) b/ Mïa xu©n (1) lµ TÕt trång c©y Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.(2) (Hå ChÝ Minh) c/ Tæ quèc ta nh­ mét con tµu Mũi (1) thuyền ta đó, mũi (2) Cà Mau. (Xu©n DiÖu) -( Cho HS th¶o luËn theo 3 nhãm/ 3 c©u). 3. Bµi 3: a/ - MÆt trêi(1) - nghÜa gèc: chØ mÆt trêi - nguån s¸ng cña thiªn nhiªn - MÆt trêi (2)- nghÜa chuyÓn: chØ em bÐ... b/ - Xu©n (1) - nghÜa gèc: chØ mïa xu©n... - Xu©n (2) - nghÜa chuyÓn: chỉ sức sống, vẻ đẹp tươi trẻ của đất nước. c/ - Mòi (1),(2) - nghÜa chuyÓn: chØ bé phËn cã ®Çu nhọn nhô ra phía trước của mét sè vËt.. (4)?- Tõ "chÝn" trong hai c©u sau cã ph¶i tõ nhiÒu Bµi 4: nghÜa kh«ng? V× sao? a/ "Mét tr¨m v¸n c¬m nÕp, mét tr¨m nÖp b¸nh ch­ng, voi chÝn ngµ, gµ chÝn cùa, ngùa chÝn hång  Hiện tượng đồng âm mao..." b/ "Bµ nh­ qu¶ ngät chÝn råi Càng thêm tuổi tác, càng tươi lòng vàng" (- HS suy nghÜ tr¶ lêi  NhËn xÐt + bæ sung) - "ChÝn" (a): chØ sè thø tù; "chÝn" (b): chØ tuæi giµ  Hai tõ "chÝn" trªn chØ gièng nhau vÒ ©m, kh«ng cã mèi liªn hÖ víi nhau vÒ nghÜa  Hiện tượng đồng âm. (5)?- H·y viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n vÒ kÕt qu¶ cuéc Bµi 5: giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh trong đó có (ViÕt ®o¹n v¨n) sử dụng các từ: kiên cường, nản chí, mệt mỏi. (Hướng dẫn HS viết) Hoạt động 4: Củng cố: GV kh¸i qu¸t chung vÒ néi dung tiÕt häc. Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà. - Nắm chắc nội dung đã học và hoàn thành các bài tËp trªn líp. - Lµm bµi tËp sau: (6)?- §Æt c©u víi c¸c nghÜa chuyÓn kh¸c nhau cña tõ "m¾t" - ChuÈn bÞ «n l¹i: C¸ch lµm bµi v¨n tù sù - Lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù.. KiÓm tra ngµy ..... th¸ng ..... n¨m 2009 28 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>