Giáo án Ngữ văn lớp 8 tiết 95, 96: Văn bản: Hịch tướng sĩ - Trần Quốc Tuấn

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 02/ 2011 Ngµy gi¶ng: 02/ 2011 Bµi 22 Tiết 95 văn bản: Hịch tướng sĩ TrÇn Quèc TuÊn I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc - S¬ gi¶n vÒ thÓ hÞch. - Hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài hịch tướng sĩ. - Tinh thần yêu nước, ý chí chiến thắng kẻ thù xâm lược của quân dân thời trần. - Đặc điểm của văn chính luận ở hịch tướng sĩ 2. KÜ n¨ng - §äc- hiÓu v¨n b¶n viÕt theo thÓ hÞch. - Nhận biết được không khí thời đại sục sôi thời Trần ở thời điểm dân tộc ta chuẩn bị cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên- Mông xâm lược lần thứ hai. - Ph©n tÝch ®­îc nghÖ thuËt lËp luËn, c¸ch dïng c¸c ®iÓn tÝch, ®iÓn cè trong v¨n b¶n nghị luận trung đại. 3. Thái độ Có ý thức biết ơn và kính trọng các anh hùng vì nước trong lịch sử chống giặc ngo¹i x©m. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi 1. KÜ n¨ng giao tiÕp 2. Kĩ năng tự xác định giá trị. 3. KÜ n¨ng t­ duy l«gic 4. KÜ n¨ng qu¶n lÝ thêi gian III. ChuÈn bÞ 1. Giáo viên: tư liệu liên quan đến bài giảng 2. Học sinh: đọc và trả lời các câu hỏi sgk IV. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học §äc s¸ng t¹o, ph©n tÝch vµ b×nh gi¶ng V. Các bước lên lớp 1.Tæ chøc (1’) 2. KiÓm tra ( 15’) H. ChiÕu lµ g×? cho biÕt ý nghÜa cña v¨n b¶n? - Chiếu là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. - ý nghĩa của sự kiện dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long và nhận thức về vị thế, sự phát triển đất nước của Lí Công Uốn. 3.Tiến trình tổ chức các hoạt động * Khởi động ( 1’) Th¸ng 9/ 1284, trong cuéc duyÖt binh ë §«ng Th¨ng Long, TQT c«ng bè bµi Hịch tương sĩ để khích lệ tinh thần yêu nước , trung nghĩa, quyết chiến, quyết thắng của tướng sĩ dưới quyền, kêu gọi họ ra sức học tập binh thư, rèn luyện sẵn sàng cho cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên- Mông lần 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1. đọc- hiểu văn bản * Môc tiªu - Đọc đúng thể loại hịch - S¬ gi¶n vÒ thÓ hÞch. - Hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài hịch tướng sĩ. - Tinh thần yêu nước, ý chí chiến thắng kẻ thù xâm lược của quân dân thời trần. - GV hướng dẫn học sinh đọc: giọng điệu thay đổi phù hợp với nội dung từng đoạn, chú ý tÝnh chÊt c©n xøng cña c©u v¨n biÒn ngÉu - GV đọc mẫu một đoạn - HS đọc tiếp, nhận xét - GV uèn n¾n H. Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? - HS tr¶ lêi, GV kh¸i qu¸t. H. Nêu những đặc điểm cơ bản của thể hịch?. H. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi hÞch? -GV: Hịch tướng sĩ được Trần Quốc Tuấn viết để kêu gọi tướng sĩ học tập binh thư yếu lược, sẵn sàng đối phó với âm mưu của giặc Nguyên – Mông xâm lược nước ta lần thứ 2 ( 1285) H. Trong bµi theo em chó thÝch nµo lµ khã vµ quan träng? V× sao? - HS tr¶ lêi, Gv chèt H. Bµi hÞch nµy cã bè côc nh­ thÕ nµo? Đ1: Nêu gương trung thần nghĩa sĩ. § 2: Tè c¸o téi ¸c cña giÆc vµ lßng c¨m thï giÆc § 3: Phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn sai tr¸i trong hàng ngũ tướng sĩ, khẳng định những hành Lop8.net. T/g 26’. Néi dung. I. §äc vµ th¶o luËn chó thÝch 1. §äc. 2.Th¶o luËn chó thÝch a.Chó thÝch * - T¸c gi¶: TrÇn Quèc TuÊn ( 1231 ?- 1300) lµ mét danh tướng đời Trần có công lao lín trong ba cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n NguyªnM«ng - §Æc ®iÓm cña thÓ hÞch: lµ thể văn chính luận trung đại, cã kÕt cÊu chÆt chÏ, lÝ lÏ s¾c bén, dùng để khích lệ tình cảm đấu tranh chống kẻ thù. - T¸c phÈm: viÕt vµo kho¶ng trước cuộc kháng chiến chèng qu©n M«ng- Nguyªn lÇn thø 2( 1258) b.C¸c chó thÝch kh¸c 17, 18, 22, 23 II. Bè côc 4 ®o¹n.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> động đúng nên làm. § 4: Nªu nhiÖm vô cÊp b¸ch vµ khÝch lÖ tinh thần chiến đấu. H. Em cã nhËn xÐt g× bè côc cña v¨n b¶n trªn? - ChÆt chÏ, m¹ch l¹c vµ s¸ng t¹o. H. Mở đầu bài hịch tác giả nêu gương các trung thÇn nghÜa sÜ trong lÞch sö TQ nh»m mục đích gì? - KhÝch lÖ ý chÝ lËp c«ng danh, hi sinh v× nước vì vua. - HS đọc đoạn 2. H. Chó ý ®o¹n 2 cña v¨n b¶n “ thêi lo¹n l¹c, buæi gian nan” mµ t¸c gi¶ nãi tíi ë ®©y thuéc về thời kì lịch sử nào của nước ta? - Thời Trần trước âm mưu xâm lược lần 2 của qu©n M«ng- Nguyªn thÕ kØ XIII H. T×m nh÷ng chi tiÕt nãi vÒ téi ¸c, sù ngang ngược của giặc? “ Sø giÆc ®i nghªnh ngang ngoµi ®­êng, uèn lưỡi cú diều sỉ mắng triều đình, đem thân dê chã b¾t n¹t tÓ phô, th¸c mÖnh Hèt TÊt LiÖt đòi ngọc lụa, giả hiệu Vân Nam vương đòi b¹c vµng…” H. Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng v¨n cña t¸c gi¶, biÖn ph¸p nghÖ thuËt mµ t¸c gi¶ sö dông? - Tõ ng÷ gîi h×nh, gîi c¶m, so s¸nh. - Giäng v¨n mØa mai, ch©m biÕm H. C¸ch t¹o lêi v¨n nh­ thÕ cã t¸c dông g×? thái độ của tác giả? - khắc họa sinh động hình ảnh kẻ thù, bạo ngược, vô đạo, tham lam. 4.Cñng cè ( 1’). Lop8.net. III. T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Téi ¸c cña giÆc vµ lßng c¨m thï giÆc cña TrÇn Quèc TuÊn. a. Téi ¸c cña giÆc. B»ng ng«n tõ gîi h×nh, gîi c¶m, giäng v¨n mØa mai, ch©m biÕm, phÐp so s¸nh. Tác giả đã khắc họa sinh động hình ảnh kẻ thù, bạo ngược, vô đạo, tham lam. Thể hiện thái độ cảm ghét và khinh bØ kÎ thï..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - GV hÖ thèng l¹i bµi: nh¾c häc sinh n¾m ch¾c thÓ hÞch vµ thÊy ®­îc nghÖ thuËt mµ t¸c gi¶ sö dông trong ®o¹n ®Çu cña v¨n b¶n 5. Hướng dẫn học tập ( 1’) - Học sinh về nhà học nội dung văn bản đã học tiết 1 - Chuẩn bị tiếp các phần còn lại của văn bản Hịch tướng sĩ ( tiếp theo) Ngµy so¹n: 02/ 2011 Ngµy gi¶ng: 02/ 2011 Bµi 22 Tiết 96 văn bản: Hịch tướng sĩ ( tiếp theo) TrÇn Quèc TuÊn I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc - Tinh thần yêu nước, ý chí chiến thắng kẻ thù xâm lược của quân dân thời trần. - Đặc điểm của văn chính luận ở hịch tướng sĩ 2. KÜ n¨ng - §äc- hiÓu v¨n b¶n viÕt theo thÓ hÞch. - Nhận biết được không khí thời đại sục sôi thời Trần ở thời điểm dân tộc ta chuẩn bị cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên- Mông xâm lược lần thứ hai. - Ph©n tÝch ®­îc nghÖ thuËt lËp luËn, c¸ch dïng c¸c ®iÓn tÝch, ®iÓn cè trong v¨n b¶n nghị luận trung đại. 3. Thái độ Có ý thức biết ơn và kính trọng các anh hùng vì nước trong lịch sử chống giặc ngo¹i x©m. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi 1. KÜ n¨ng giao tiÕp 2. Kĩ năng tự xác định giá trị. 3. KÜ n¨ng t­ duy l«gic 4. KÜ n¨ng qu¶n lÝ thêi gian III. ChuÈn bÞ 1. Giáo viên: tư liệu liên quan đến bài giảng 2. Học sinh: đọc và trả lời các câu hỏi sgk IV. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học §äc s¸ng t¹o, ph©n tÝch vµ b×nh gi¶ng V. Các bước lên lớp 1.Tæ chøc (1’) 2. KiÓm tra ( 15’) H. HÞch lµ g×? Téi ¸c cña giÆc ®­îc TrÇn Quèc TuÊn miªu t¶ nh­ thÕ nµo? - Là thể văn chính luận trung đại, có kết cấu chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, dùng để khích lệ tình cảm đấu tranh chống kẻ thù.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Tác giả đã khắc họa sinh động hình ảnh kẻ thù, bạo ngược, vô đạo, tham lam. Thể hiện thái độ cảm ghét và khinh bỉ kẻ thù. 3.Tiến trình tổ chức các hoạt động * Khởi động ( 1’) Trước những hành động bạo ngược vô nhân đạo, tham lam của quân thù tác giả đã bày tỏ thái độ căm thù, khinh ghét và kêu gọi tướng sĩ tích cực rèn luyện để chiến đấu chống lại kẻ thù. Tác giả đã làm gì để thuyết phục các tướng sĩ bài học h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động của thầy và trò T/g Néi dung Hoạt động 1. Đọc- hiểu văn bản ( tiếp) *Môc tiªu - Đọc đúng thể loại văn bản. - Tinh thần yêu nước, ý chí chiến thắng kẻ thù xâm lược của quân dân thời trần. - Đặc điểm của văn chính luận ở hịch tướng sÜ. III.t×m hiÓu v¨n b¶n 1.Téi ¸c cña giÆc vµ lßng c¨m thï giÆc cña TrÇn Quèc TuÊn a. Téi ¸c cña giÆc - HS đọc lại toàn bộ văn bản - GV nhËn xÐt, uèn n¾n b. Lßng c¨m thï giÆc cña TrÇn Quèc TuÊn H. Lòng yêu nước căm thù giặc của TQT được thể hiện qua hành động và thái độ như thÕ nµo? - Quên ăn, quên ngủ, đau đớn đến thắt gan th¾t ruét - UÊt øc c¨m tøc ch­a tr¶ ®­îc thï, s½n sàng hi sinh để rửa nhục cho nước - ­íc muèn tiªu diÖt giÆc: x¶ thÞt, lét da, nuèt gan, uèng m¸u… H. Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt sö dông tõ ng÷? - C¶ ®o¹n lµ mét c©u v¨n, c©u v¨n cã 2 ý liªn kÕt nhau nçi ®au xãt, nçi c¨m hên, nhiều dấu phẩy,nhiều động từ chỉ trạng thái tâm lí và hành động mạnh, NT cường điệu hãa. H.T¸c dông cña viÖc sö dông tõ ng÷? - Diễn tả tâm trạng đau xót đến quặn lòng trước cảnh tình đất nước, căm thù giặc đến bầm gan tím ruột, mong rửa nhục đến mất ngủ, quên ăn vì nghĩa lớn mà coi thường Lop8.net. B»ng tõ ng÷ gîi c¶m, lèi nãi.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> tÝnh m¹ng m×nh.. phóng đại thể hiện nỗi đau xót, căm thù giặc đến bầm gan tím ruột, ý chí quyết tâm đánh giặc cứu nước cứu dân của TQT.. H. việc chủ tướng nói lên nỗi lòng của mình có tác dụng như thế nào đối với tướng sĩ? - Động viên, khích lệ tinh thần đối với các tướng sĩ. 2. Ân tình giữa chủ và tướng ph©n tÝch ph¶i tr¸i, lµm râ đúng sai a. Ân tình giữa chủ và tướng sÜ. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>