Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 15 - Trường THCS Đạ M'rông

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Tuần 15 Tiết 57 Văn bản. GV: Nguyễn Thị Nhung Ngày soạn: 10-11-2010 Ngày dạy : 16-11-2010. VÀO NHÀ NGỤC QUẢNG ĐÔNG CẢM TÁC A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Thấy được nét mới mẻ về nội dung trong một số tác phẩm thơ Nôm viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật của văn học yêu nước và Cách mạng đầu thế kỉ XX qua một sang tác tiêu biểu của Phan Bội Châu. - Cảm nhận được vẻ đẹp và tư thế của người chí sĩ yêu nước, nghệ thuật truyền cảm, lôi cuốn trong tác phẩm B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: - Khí phách kiên cường, phong thái ung dung của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu trong hoàn cảnh tù ngục. - Cảm hứng hào hung, lãng mạn, giọng thơ mạnh mẽ, khoáng đạt được thể hiện trong bài thơ. 2. Kĩ năng: - Đọc-hiểu văn bản thơ thất ngôn bát cú Đường luật đầu thế kỉ XX. - Cảm nhận được giọng thơ, hình ảnh thơ ở các văn bản. 3. Thái độ: - Phát huy tinh thần yêu nước trong mọi hoàn cảnh. C. PHƯƠNG PHÁP: - Thuyết trình, bình giảng, vấn đáp D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. ổn định tổ chức : 8A3………… 2. Kiểm tra bài cũ : Em hãy phân tích ý nghĩa của “ Bài toán hạt thóc ” – “ Bài toán dân số” từ thời cổ đại . - Muốn thực hiện có hiệu quả chính sách dân số , chúng ta phải làm gì ? 3. Bài mới : ( GV giới thiệu ) HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG 1:Giới thiệu chung: I.Giới thiệu chung: Sgk (?) Em hãy nêu vài nét về tác giả tác phẩm ? ( Chú 1. Tác giả: thích sgk) 2. Tác phẩm: HOẠT ĐỘNG 2: Đọc – Tìm hiểu vb: II. Đọc – Tìm hiểu vb: Gv đọc sau đó gọi hs đọc lại ( yêu cầu : đọc với giọng 1. Đọc – Tìm hiểu từ khó : hào hùng , to , vang , chú ý cách ngắt nhịp 4/3) (?) Bài thơ này thuộc thể thơ gì ? tại sao em biết được 2. Tìm hiểu văn bản. điều đó ? HS: Trả lời (?) Vb này được tạo bằng phương thức nào ? (Biểu cảm) (?) Thuộc thể loại gì ? ( trữ tình ) a. Bố cục : 4 phần (?) Bài thơ có bố cục mấy phần ? - Đề ( 1,2) - Thực ( 3,4) Giáo án Ngữ văn 8. Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG - Luận ( 5,6) - Kết ( 7.8) *Gọi hs đọc 2 câu thơ đầu (?) Nhận xét về gịong điệu của câu thơ ? (?) Câu thơ này tác giả sử dụng nghệ thuật gì ? Và tác dụng của nghệ thuật đó ? HS: Trả lời: (?) Các từ hào kiệt và phong lưu cho ta hình dung về một con người như thế nào ? HS : Trả lời : (?) Lời thơ “ Chạy mỏi chân thì hãy ở tù” thể hiện tinh thần , ý chí như thế nào của Phan Bội Châu? HS : Trả lời : (?) Từ cặp câu thơ đó ta thấy được đặc điểm nào trong tính cách của nhà thơ ? HS : Phát biểu : * Gọi hs đọc tiếp hai câu thực (?) Em có nhận xét gì về âm hưởng , giọng điệu của 2 câu thơ này ? (?) Nhận xét về nghệ thuật của 2 câu thơ này ? và nêu tác dụng của nghệ thuật đó ? HS : Phát biểu : (?) Em hiểu ý của 2 câu trên như thế nào ? *GV nói thêm : Từ năm 1905 cho đến khi bị bắt là gần mười năm . Muời năm lưu lạc , khi ở Nhật Bản , khi ở TQ , khi Thái Lan , muời năm không một mai ấm gia đình , cực khổ về vật chất , cay đắng về tinh thần . Thêm vào đó còn bị săn đuổi của kẻ thù , dù ở đâu ông cũng là đối tượng truy bắt của thực dân pháp , nhất là khi đội trên đầu một bản án tử hình (?) Đây có phải là lời than thở của một người tù bất đắc chí hay không ? Vì sao? GV : Một người có thể coi thường hiểm nguy đến thế , một người ngay từ lúc dấn thân vào con đường hoạt động cách mạng đã tự nguyện gắn cuộc đời mình với sự tồn vong của đất nước như PBC . Con người ấy đâu có cần than cho số phận của mình (?) Qua hai câu thơ giúp chúng ta hiểu thêm điều gì về người tù cách mạng ? * Gọi hs đọc 2 câu luận (?) Ý chính của hai câu thơ này là gì ? - Bủa tay …kinh tế – Con người này vẫn ôm ấp hoài bão trị nước cứu người - Mở miệng .. cuộc oán thù – tiếng cười có sức mạnh chiến thăng mọi âm mưu , thủ đoạn thâm độc của kẻ thù Giáo án Ngữ văn 8 Lop8.net. GV: Nguyễn Thị Nhung b. Phân tích : + 2 câu đề : “ Vẫn là hào kiệt , vẫn phong lưu Chạy mỏi chân thì hãy ở tù” - Điệp từ, giọng ngang tàng, hóm hỉnh. - Phong thái ung dung, đàng hoàng , sang trọng của bậc anh hùng không bao giờ thay đổi , trong bất kì hoàn cảnh nào - Con đường cứu nước nhiều chông gai khó khăn đòi hỏi phải quyết tâm không ngừng nghỉ  nhà tù chỉ là nơi tạm dừng chân. => Bình tĩnh , ung dung tự tại vừa hóm hỉnh lạc quan + 2 câu thực: - Gịong điệu trầm thống , diễn tả một nổi đau cố nén. Đồng thời sử dụng phép đối cả ý lẫn thanh.  PBC tự nói về cuộc đời chìm nổi, bôn ba chiến đấu của mình , một cuộc đời sóng gió và đầy bất chắc. => Ta cảm nhận đầy đủ hơn tầm vóc lớn lao phi thường của người tù yêu nước và nổi đau trong tâm hồn bậc anh hùng. + 2 câu luận : “ Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế, Mở miệng cười tan cuộc oán thù” - Phép đối, Cách nói khoa trương gây ấn tượng mạnh  Gợi tả hoài bão trị nước cứu đời, khí phách hiên ngang , không khuất phục trước khó khăn tù ngục của người yêu nước. Năm học 2010-2011.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG (?) Gịong điệu và thủ pháp nghệ thuật của bài thơ có gì thay đổi ? * Gv nói thêm : Lối nói khoa trương được dùng nhiều ở bút pháp lãng mạn , đặc biệt là lãng mạn kiểu anh hùng ca , khiến con người dường như không còn con người thật , con người nhỏ bé , bình thường trong vũ trụ nữa , mà từ tầm vóc đến năng lực tự nhiên và khẩu khí đều trở nên hết sức to lớn , đến mức thần thánh . Như chàng thanh niên Phan văn San khi đang còn nuôi chí lớn đợi thời cơ trong nước : Phùng xuân hội , may ra , ừ cũng dễ Nắm địa cầu vừa một tí con con Đạp toang hai cánh càn khôn Đem xuân vẽ lại trong non nước nhà * Gọi hs đọc 2 câu kết (?) Hai câu cuối là kết tinh tư tưởng của toàn bài thơ . Em cảm nhận được điều gì từ hai câu thơ ấy?( HSTLN). GV: Nguyễn Thị Nhung. + 2 câu kết : - Điệp từ “còn” làm ý thơ trở nên dứt khoát , dõng dạc. Kết thúc bài thơ như một lời tâm niệm và rất đỗi kiên trung. - Khẳng định tư thế hiên ngang, coi thường cái chết  niềm tin vào tương lại và sự nghiệp chính nghĩa của mình 3. Tổng kết: a. Nghệ thuật: - Viết theo thể thơ truyền thống. - Xây dựng hình tượng người chí sĩ cách mạng với khí phách kiên cường, tư thế hiên ngang, bất khuất. - Lựa chọn, sử dụng ngôn ngữ thể hiện (?) Em hiểu gì về giá trị nội dung và hình thức của bài khẩu khí rắn rỏi, hào hung, có sức lôi cuốn thơ ? mạnh mẽ. b. Nội dung: - Vẻ đẹp và tư thế của người chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu trong hoàn cảnh tù ngục. HOẠT ĐỘNG 3: HƯỚNG DẪN TỰ HỌC III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Học thuộc long bài thơ. - Đọc thêm một tài liệu về cuộc đời hoạt động cách mạng của Phan Bội Châu. - Soạn bài “ Đập đá ở Côn Lôn”. E. Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………… Giáo án Ngữ văn 8. Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Tuần 15: Tiết 58: Văn bản. GV: Nguyễn Thị Nhung Ngày soạn : 10-11-2010 Ngày dạy : 16-11-2010. ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Thấy được đóng góp của nhà chí sĩ cách mạng Phan Châu Trinh cho nền văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX. - Cảm nhận được vẻ đẹp hình tượng người chí sĩ yêu nước được khắc họa bằng bút pháp nghệ thuật lãng mạn, giọng điệu hào hùng trong một tp tiêu biểu của Phan Châu Trinh B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG. THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: - Sự mở rộng kiến thức về văn học cách mạng đầu thế kỉ XX - Chí khí lẫm liệt, phong thái đường hoàng của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh - Cảm hứng hào hùng, lãng mạn được thể hiện trong bài thơ. 2. Kĩ năng: - Đọc-hiểu văn bản thơ văn yêu nước viết theo thể thơ TNBCĐL - Phân tích được vẻ đẹp hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ - Cảm nhận được hình ảnh, giọng điệu trong bài thơ. 3. Thái độ: - Tự hào về truyền thống lịch sử của dân tộc. C. PHƯƠNG PHÁP: - Thuyết trình, bình giảng, vấn đáp, thảo luận. D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 1. ổn định tổ chức:9a3………. 2. Kiểm tra bài cũ : - Đọc thuộc lòng diễn cảm bài thơ “ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác”? - Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật nổi bật của bài thơ ? 3. Bài mới : Như ta đã biết , vào những năm đầu thế kỉ XX , cùng hoạt động cứu nước , cùng sáng tác văn chương , bên cạch cụ PBC có 1 số chí sĩ yêu nước khác cũng rất đáng kính , trong đó , nổi bật là cụ PCT . Chặng đường hoạt động của cụ PCT ngắn hơn cụ PBC . Năm 1980 , cụ đã bị giặc bắt , rồi đày ra côn đảo . Tại đây cụ đã sáng tác một số bài thơ nổi tiếng . Trong đó có bài Đập đá ở Côn Lôn . Vậy bài thơ thể hiện điều gì ? Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó . HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG 1: Giới thiệu chung : I. Giới thiệu chung: ( SGK) (?) Em hãy nêu vài nét về tác giả , tác phẩm ? ( sgk) 1.Tác giả: HOẠT ĐỘNG 2: Đọc – tìm hiểu văn bản : 2. Tác phẩm: Gọi hs đọc bài thơ , chú ý thể hiện khẩu khí ngang II. Đọc – tìm hiểu văn bản : tàng và gịong điệu hào hùng của tác giả 1. Đọc – tìm hiểu từ khó: Giải Thích từ khó 2. Tìm hiểu văn bản (?) Theo dõi vb và cho biết nhân vật trữ tình được a. Bố cục : 2 phần thể hiện trên mấy nội dung ? - Bốn câu thơ đầu – Bức tranh người đập đá - Bốn câu thơ cuối – Cảm nghĩ về việc đập đá b. Phân tích: * Bức tranh người đập đá : * Gọi hs đọc 4 câu thơ đầu + Hai câu đề : Giáo án Ngữ văn 8. Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG (?) Đập đá có thể là việc làm bình thường nhưng việc đập đá ở Côn Lôn có bình thường không ? Vì sao ? HS: Không , vì đây là công việc khổ sai , buộc tù nhân phải làm (?) Chủ đề làm trai trong bài thơ chúng ta có thể hiểu như thế nào ? ( HSTLN) HS: Phát biểu: GV: Giảng: (?) Từ cách làm trai đó đã làm sáng lên phẩm chất nào của con người yêu nước trong bài thơ ? +Từ hai câu thơ tiếp theo , hãy cho biết (?) Công việc đập đá ở đây được gợi tả qua những từ ngữ nào ? - Xách búa đánh tan - Ra tay đập bể (?) Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ? ( đối ) (?) Vậy qua 4 câu thơ đầu đã khắc hoạ hình ảnh người tù cách mạng như thế nào ? * Gọi hs đọc 4 câu tiếp theo (?) Từ chú thích (4) trong sgk , em hiểu cảm nghĩ nào của con người được thể hiện trong cặp câu thơ luận? (?) Tác giả tiếp tục sử dụng nghệ thuật gì và có tác dụng ra sao ? HS: Trả lời: (?) Từ đó toát lên phẩm chất nào cao quý của con người yêu nước ?( Bất khuất trước gian nguy , trung thành với lí tưởng ỵêu Nước) +Theo dõi cặp câu kết (?) Hai câu kết tác giả kể về việc gì ? - Những người có gan làm việc lớn , khi phải chịu tù đày chỉ là việc nhỏ , không có gì đáng nói (?) Nhận xét về nghệ thuật tác giả sử dụng trong 2 câu thơ này ? Và nếu tác dụng ? (?) Từ đó , phẩm chất tinh thần cao quý nào của người tù được bộc lộ ? - Tin tưởng mãnh liệt ở sự nghiệp yêu nước của mình . Coi khinh gian lao , tù đày (?) Học qua bài thơ đã cho em hiểu thêm về những phẩm chất nào của những người tù cộng sản ? ( HSTLN) - Hiên ngang , chấp nhận nguy nan , bần gan vững chí với lí tưởng cứu nước của mình Giáo án Ngữ văn 8 Lop8.net. GV: Nguyễn Thị Nhung - Đó là lòng kiêu hãnh , ý chí khẳng định mình , là khát vọng hành động mãnh liệt . Con người như thế lại đường hoàng “ đứng giữa trời đất Côn Lôn” , đứng giữa biển rộng non cao , đội trời đạp đất , tư thế hiên ngang sừng sững . Từ đó toát lên một vẻ đẹp hùng tráng + Hai câu thực - Sử dụng nghệ thuật đối - Gịong điệu hùng tráng , sôi nổi - Có sức mạnh to lớn, khí thế hiên ngang lừng lẫy , mạnh mẽ phi thường  Cả 4 câu đầu đã dựng lên một tượng đài uy nghi về con người anh hùng với khí phách hiên ngang , lẫm liệt , sừng sững giữa đất trời . Giọng thơ thể hiện khẩu khí ngang tàng , ngạo nghễ của con người dám coi thường mọi thử thách gian nan * Cảm nghĩ từ việc đập đá : + 2 câu luận - Dùng phép đối , làm rõ sức chịu đựng mãnh liệt cả về thể xác lẫn tinh thần của con người trước thử thách , nguy nan. + 2 câu kết - Đối ( Tháng ngày , mưa nắng ; thân sành sỏi , càng bền bỉ sắc son). Khẳng định lí tưởng yêu nước lớn lao mới là điều quan trọng nhất 4 câu thơ cuối đã thể hiện được niềm tin mãnh liệt ở sự nghiệp yêu nước của mình . Coi khinh gian lao , tù đày 3. Tổng kết: a. Nghệ thuật - Xây dựng hình tượng nghệ thuật có tính chất đa nghĩa - Sử dụng bút pháp lãng mạn, thể hiện khẩu khí ngang tang, ngạo nghễ và giọng điệu hào hùng. - Sử dụng thủ pháp đối lập, nét bút khoa trương góp phần làm nổi bật tầm vóc khổng Năm học 2010-2011.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG. GV: Nguyễn Thị Nhung lồ của người anh hùng cách mạng. (?) Em hiểu gì về giá trị nội dung và hình thức của b. Nội dung - Nhà tù của đế quốc thực dân không thể bài thơ? khuất phục ý chí, nghị lực và niềm tin lí tưởng của người chiến sĩ cách mạng. III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC HOẠT ĐỘNG 3: HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - ÔN lại thể thơ TNBCĐL - Sưu tầm thêm tranh ảnh và thơ văn về Côn Đảo hoặc nhà tù của thực dân. - Học thuộc lòng 2 bài thơ. Soạn bài “ Muốn làm thằng Cuội” E. Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………. Tuần 15 Tiết 59. *********************************************** Ngày soạn : 15-11-2010 Ngày dạy : 19-11-2010. ÔN LUYỆN VỀ DẤU CÂU A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hệ thống hóa kiến thức về dấu câu đã học - Nhận ra và biết cách sửa lỗi thường gặp về dấu câu. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1. Kiến thức: - Hệ thống các dấu câu và công dụng của chúng trong hoạt động giao tiếp. - Việc phối hợp sử dụng các dấu câu hợp lí tạo nên hiệu quả cho văn bản; ngược lại sử dụng dấu câu sai có thể làm cho người đọc không hiểu hoặc hiểu sai ý nghĩa người viết định diễn đạt. 2. Kĩ năng: - Vận dụng kiến thức về dấu câu trong quá trình đọc- hiểu và tạo lập văn bản. - Nhận biết và sửa các lỗi về dấu câu 3. Thái độ: - Có ý thức cẩn trọng trong việc dùng dấu câu , tránh được các lỗi thường gặp về dấu câu C. PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp, đàm thoại, thảo luận D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. ổn định tổ chức: 8A3……….. 2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc chuẩn bị bài của hs 3. Bài mới : Thực tế cho thấy rằng muốn dùng đúng dấu câu không những phải có kiến thức về dấu mà còn phải có thái độ cẩn trọng khi viết . vậy dùng dấu câu như thế nào cho phù hợp ? Tiết này, cô cùng các em đi ôn tập lại những loại dấu câu mà chúng ta đã học . I. TÌM HIỂU CHUNG 1. TỔNG KẾT VỀ DẤU CÂU Giáo án Ngữ văn 8. Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG GV: Nguyễn Thị Nhung (?) Ở lớp 6 các em đã học những loại dấu câu nào ? Hãy nêu tác dụng của những dấu câu đó ? Dấu câu Công dụng 1, Dấu chấm Dùng để kết thúc câu trần thuật 1, Dấu chấm hỏi Dùng để kết thúc câu nghi vấn 3, Dấu chấm than Dùng để kết thúc câu cầu khiến hoặc câu cảm thán 4, Dấu phẩy Dùng để phân cách các thành phần và các bộ phận của câu *GV chốt : Ngoài những tác dụng đã nêu , dấu câu còn được dùng để bày tỏ thái độ , tình cảm của người viết VD : - Đấm . Đá . Thụi … Họ lăn xả vào nhau một cách vô nghĩa ! - Nó mà cũng làm thơ ư? - Chia tay nhau ? Tốt quá ! Hết . Hết thật sự rồi , buồn , tiếc… (?) Ở lớp 7 , Chúng ta học những dấu câu nào ? Hãy nêu tác dụng của những dấu câu đó ? Dấu câu Công dụng 1, Dấu chấm lửng - Biểu thị bộ phận chưa liệt kê hết - Biểu thị lời nói ngập ngừng , ngắt quãng - Làm giản nhịp điệu câu văn , hài hước , dí dỏm 2, Dấu chấm phẩy - Đánh dấu ranh giới giữa các vế câu ghép có cấu tạo phức tạp - Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp 3, Dấu gạch ngang - Đánh dấu bộ phận giải thích , chú thích trong câu - Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật - Biểu thị sự liệt kê - Nối các từ nằm trong 1 liên danh 4, Dấu gạch nối - Nối các tiếng trong một từ phiên âm tên người , địa phương , tên sản phẩm nước ngoài * Lưu ý : Dấu gạch nối không phải là dấu câu , nó chỉ là một quy định về chính tả - Về hình thức dấu gạch nối viết ngắn hơn dấu gạch ngang (?) Ở lớp 8, chúng ta đã học n hững dấu câu nào ? Hãy nêu tác dụng của chúng ? Dấu câu Công dụng 1, Dấu ngoặc đơn - Đánh dấu phần có chức năng chú thích 2, Dấu 2 chấm - Báo trước phần bổ sung , giải thích thuyết minh cho 1 phần trước đó - Báo trước lời dẫn trực tiếp hoặc lời đối thoại 3, Dấu ngoặc kép - Đánh dấu từ ngữ , câu , đoạn dẫn trực tiếp - Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hoặc có hàm ý mỉa mai - Đánh dấu tên tác phẩm , tờ báo , tạp chí , tập san … dẫn trong câu văn * GV chốt : Đây là những dấu câu vừa có tác dụng phân biệt các phần nội dung khác nhau trong câu văn , vừa là những dấu hiệu về chính tả rất chặt chẽ ; vì vật phải nhất thiết dùng cho đúng lúc đúng chỗ 2 .CÁC LỖI THƯỜNG GẶP VỀ DẤU CÂU * Hs đọc vd 1 sgk 1, Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc (?) VD trên thiếu dấu ngắt câu ở VD : Lời văn ở đây thiếu ngắt câu sau xúc động . chổ nào ? Nêu dùng dấu gì để kết Dùng dấu chấm để kết thúc câu . Viết hoa chữ t ở đầu thúc câu ở chổ đó ? câu Giáo án Ngữ văn 8. Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG GV: Nguyễn Thị Nhung * Gọi hs đọc vd 2 (?) Dùng dấu chấm sau từ này là 2, Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa kết thúc đúng hay sai ? Vì sao ? Ở chổ này - dùng dấu ngắt câu sau từ này là si vì câu chưa kết nên dùng dấu gì ? thúc . Nên dùng dấu phẩy * Gọi hs đọc vd 3 (?) Câu này thiếu dấu gì để phân 3, Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu biệt ranh giới giữa các thành phần khi cần thiết đồng chức ? Hãy đặc dấu đó vào - Câu này thiếu dấu phẩy để tách các bộ phận liên kết chỗ thích hợp? * Gọi hs đọc vd 4 (?) Đặt dấu chấm hỏi ở câu thứ nhất 4, Lẫn lộn công dụng của các dấu câu và dấu chấm ở cuối câu thứ 2 trong - Dùng dấu chấm hỏi ở cuối câu đầu dùng sai vì đây đoạn văn này đã đúng chưa ? Vì không phải là câu nghi vấn . Đây là câu trần thuật nên sao ? Ở các vị trí đó nên dùng dấu dùng dấu chấm . Dấu câu ở cuối câu thứ hai là sai . Đây là câu nghi vấn , nên dùng dấu chấm hỏi gì ? (?) Qua đó ta cần tránh những lỗi *Ghi nhớ Sgk / 151 nào ? ( Hs đọc ghi nhớ ) II. LUYỆN TẬP Bài tập 1 : Điền dấu câu thích hợp ( , ) , ( .) ( .) (,) , (:) (-),(!)(!)(!) (!) ( ,) ( ,) ( .) ( ,) ( .) ( , ) ( ,) ( , ) ( .) (,)(:) ( -) ( ? ) ( ?) (?) ( !0 Bài tập 2 : Phát hiện lỗi về dấu câu a, … mới về ? Mẹ ở nhà chờ anh mãi . Mẹ dặn là anh phải làm xong bài tập trong chiều nay . b, Từ xưa , trong cuộc sống lao động và trong sx , , nhân dân ta có truyền thống thương yêu , giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn gian khổ . Vì vậy , có câu tục ngữ “ lá lành đùm lá rách” c, …năm tháng , nhưng …. III. Hướng dẫn tự học: - Học thuộc các loại dấu câu và công dụng của chúng - Học bài để tiết sau kiểm tra Tiếng việt - Soạn bài “ Ôn tập TV” E. Rút kinh nghiệm: ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ................................................................................................ Giáo án Ngữ văn 8. Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG Tuần 15 Tiết 60. GV: Nguyễn Thị Nhung Ngày soạn :15-11-2010 Ngày dạy : 19-11-2010. ÔN TẬP TIẾNG VIỆT A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hệ thống hóa kiến thức Tiếng Việt đã học ở HKI B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: - Hệ thống các kiến thức về từ vựng và ngữ pháp đã học ở HKI 2. Kĩ năng: - Vận dụng thuần thục kiến thức Tiếng Việt đã học ở HKI để hiểu nội dung ý nghĩa văn bản hoặc tạo lập văn bản 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng tiếng việt phù hợp trong nói , viết C. PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp, đàm thoại D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. ổn định tổ chức: 8A3…………… 2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc soạn bài của hs 3. Bài mới : GV giới thiệu bài. HĐ CỦA GV VÀ HS GHI BẢNG HOẠT ĐÔNG 1: Ôn tập I. TÌM HIỂU CHUNG về từ vựng A. Từ vựng : 1, Lí thuyết 1, Lí thuyết: a, Cấp độ khái quát a, Cấp độ khái quát nghĩa của từ : nghĩa của từ : - Một từ có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm (?) Thế nào là một từ có nghĩa của một số từ ngữ khác nghĩa rộng và một từ có VD : Thú có nghĩa rộng hơn voi , hưu Cây có nghĩa rộng hơn cây cam , cây chuối nghĩa hẹp ? Cho vd (?) Tính chất rộng , hẹp - Một từ có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm cuả từ ngữ là tương đối trong phạm vi nghĩa của 1 từ ngữ khác hay là tuyệt đối ? tại sao ? VD : cá thu có nghĩa hẹp hơn cá Chợ Rồng có nghĩa hẹp hơn chợ cho vd * GV chốt : Các từ ngữ - Tính chất rộng , hẹp của nghĩa từ ngữ là tương đối vì nó phụ thuộc thường nằm trong mối vào phạm vi nghĩa của từ ( phạm vi biểu vật ) quan hệ so sánh về phạm VD : cây , cỏ , hoa có nghĩa ứng với từng nhóm cùng loại thực vật , vi nghĩa , do đó tính chất do đó nghĩa của từ thực vật rộng hơn nghĩa củ ba từ cây , cỏ , hoa rộng hẹp chỉ là tương đối Cây , cỏ , hoa có phạm vi nghĩa bao hàm đối với các cá thể cùng nhóm , cùng loài : do đó nghĩa của ba từ cây, cỏ , hoa rộng hơn nghĩa của các từ ngữ cây dừa , cỏ gà , hoa cúc b, Trường từ vựng b, Trường từ vựng (?) - Trường từ vựng là tập hợp tất cả các từ có ít nhất một nét chung về Thế nào là trường từ vựng nghĩa . VD : tàu , xe, thuyền , máy bay cùng trường tư vựng về phương tiện ? Cho vd minh hoạ ? giao thông Giáo án Ngữ văn 8. Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG GV: Nguyễn Thị Nhung (?) Phân biệt cấp độ khái - Cấp độ khái của nghĩa từ ngữ nói về mối quan hệ bao hàm nhau quát của nghĩa từ ngữ với giữa các từ ngữ có cùng từ loại trường từ vựng . Cho vd? VD : Thực vật ( danh từ ) bao hàm cây , cỏ , hoa ( danh từ) cây , cỏ , hoa bao hàm cây dừa , cỏ gà , hoa cúc (danh từ) - Trường từ vựng tập hợp các từ có ít nhất có một nét chung về nghĩa nhưng có thể khác nhau về từ loại VD : Trường từ vựng về người : - Chức vụ của người : tổng thống , bộ trưởng , giám đốc c, Từ tượng hình , từ - Phẩm chất ttrí tuệ của người : thông minh , sáng suốt , ngu , dốt c, Từ tượng hình , từ tượng thanh : tượng thanh : (?) Từ tượng hình , từ - Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh , dáng vẻ , hoạt động , trạng thái tượng thanh là gì ? Cho vd của sự vật - Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên , của con người VD : từ tượng hìng : lom khom , ngất ngưỡng , lập cập (?) Hãy nêu tác dụng của Từ tượng thanh : oang oang , chan chát , kẻo kẹt từ tượng hình và từ tượng * tác dụng : - Từ tuợng hình , từ tượng thanh gợi tả hình ảnh , âm thanh cụ thể , thanh ? cho vd sinh động , có giá trị biểu cảm cao ; thường được dùng trong văn miêu tả và tự sự d, Từ địa phương và biệt VD : Lom khom dưới núi tiều vài chú d, Từ địa phương và biệt ngữ xh ngữ xh: (?) Thế nào là từ địa - Từ địa phương là từ ngữ chỉ sử dụng ở một hoặc một số địa phương phương ? cho vd nhất định (?) Thế nào là biệt ngữ xh VD : bắp , trái , vô … ? cho vd - Biệt ngữ xh là những từ ngữ chỉ được dùng trong một tầng lớp xh nhất định VD : Tầng lớp vua chúa ngày xưa : trẫm , khanh , long sàng e, Nói quá Tầng lớp hs , sv : ngỗng , gậy … (?) Thế nào là nói quá ? e, Nói quá Cho vd minh hoạ - Là biện phát tu từ phóng đại mức độ quy mô tính chất của sự vật , hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh , gây ấn tượng , tăng sức biểu cảm g, Nói giảm nói tránh : VD : Lỗ mũi thì tám gánh lông (?) Thế nào là nói giảm nói Chồng yêu chồng bảo tơ rồng trời cho tránh ? cho vd g, Nói giảm nói tránh - Là một biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị , uyển chuyển , tránh gây cảm giác quá đau buồn , ghê sợ , nặng nề ; tránh thô tục , thiếu lịch sự VD : Chị ấy không còn trẻ lắm 2, Thực hành 2, Thực hành Bài tập 1 : Điền từ thích hợp vào chỗ trống Bài tập 1 yêu cầu chúng ta Truyện dân gian ( truyền thuyết , cổ tích , truyện ngụ ngôn , truyện phải làm gì ? cười ) * Những từ có nghĩa hẹp trong sơ đồ trên giải thích như sau : + Truyền thuyết : là truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện lịch Giáo án Ngữ văn 8 Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG GV: Nguyễn Thị Nhung sử xa xưa , có nhiều yếu tố thần kì + Truyện cổ tích : là truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quan thuộc ( người mồ côi , người mang lốt xấu xí , người em , người dũng sĩ …) có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo + Truyện ngụ ngôn : Truyện dân gian mượn chuyện về loài vật , đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió chuyện con người + Truyện cười : truyện dân gian dùng hình thức gây cười để mua vui hoặc để phê phán, đả kích - Từ chung : là truyện dân gian B. Ngữ pháp : 1, Lí thuyết HOẠT ĐỘNG 2: Ôn tập a, Trợ từ , Thán từ về ngữ pháp : - Trợ từ là những từ dùng để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật , sự việc được nói đến trong câu 1, Lí thuyết a, Trợ từ , Thán từ VD : Nó ngồi cả buổi chiều mà chỉ làm được mỗi 1 bài tập (?) Trợ từ là gì ? cho vd - Thán từ là những từ dùng làm dâíu hiệu bộc lộ cảm xúc , tình cảm , thái độ của người nói hoặc dùng để gọi đáp (?) Thán từ là gì ? cho vd * GV : chốt : thán từ VD : ô hay , tôi tưởng anh cũng biết rồi ! thường đứng ở đầu câu , có khi nó tách ra thành b, Tình thái từ một câu đặc biệt - Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn b, Tính thái từ (?) Thế , câu cầu khiến , câu cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm nào là tình thái từ ? cho vd của người nói . VD : Anh đọc xong cuốn sách này rồi à? + Con nghe thấy rồi ạ ! * Sử dụng tình thái từ - Không thể sử dụng tình thái từ một cách tuỳ tiện được vì : Phải chú (?) Có thể sử dụng tình ý đế quan hệ tuổi tác , thứ bậc xh và tình cảm đối với người nghe, đọc thái từ một cách tuỳ tiện VD : Đối với người lớn tuổi : Bán giúp cháu 1 tay ạ ! được không ? Tại sao ? Đối với bạn bè : Bạn giúp mình một tay nào ! cho vd c, câu ghép c, câu ghép - Câu ghép là câu có từ 2 cụm C-V trở lên và chúng không bao chứa (?) Câu ghép là gì ? cho nhau . Mỗi cụm C-V của câu ghép có dạng một câu đơn và được gọi chung là một vế của câu ghép vd VD : Gío thổi , mây bay , hoa nở Vì trời mưa nên đường lầy lội (?) Cho biết các quan hệ * Quan hệ giữa các vế trong câu ghép về ý nghĩa giữa các vế - Quan hệ bổ sung , nối tiếp , nguyên nhân – kết quả , tương phản trong câu ghép ? 2, Thực hành Bài tập 1 2, Thực hành a, Cuốn sách này mà chỉ 2000 đồng à? Gọi hs đọc bài tập 1 b, Câu đầu của đoạn trích là câu ghép , có thể tách câu ghép thành 3 câu đơn thì mối liên hệ , sự liên tục của 3 sự việc dường như không được thể hiện rõ bằng khi gộp thành 3 vế của câu ghép c, Đoạn trích gồm 3 câu . câu 1 và câu thứ 3 là câu ghép Trong cả 2 câu ghép , các vế câu đều được nối với nhau bằng quan hệ Giáo án Ngữ văn 8 Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TRƯỜNG THCS ĐẠ M’RÔNG GV: Nguyễn Thị Nhung từ II. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC: HOẠT ĐỘNG 3 : - Nhận diện và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nói quá, nói HƯỚNG DẪN TỰ HỌC giảm nói tránh, của việc sử dụng từ tượng hình, từ tượng thanh trong một đoạn văn bản. - Về nhà học thuộc toàn bộ những nội dung đã ôn tập để chuẩn bị thi học kì I E. Rút kinh nghiệm: …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………….. Giáo án Ngữ văn 8. Năm học 2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>