Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (378.05 KB, 17 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. Ngµy so¹n: 27 th¸ng 11 n¨m 2010 Ngµy d¹y líp 8D: 29 th¸ng 11 n¨m 2010. TiÕt 57. Vào nhà ngục quảng đông cảm tác A. Mục tiêu cần đạt. 1. KiÕn thøc. - Khí phách kiên cường, phong thái ung dung của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu trong hoàn cảnh ngục tù . - Cảm hừng hào hùng, lãng mạn, giọng thơ mạnh mẽ, khoáng đạt được thể hiện trong bài thơ . 2. KÜ n¨ng: - Đọc – hiểu văn bản thơ thất ngôn bát cú Đường luật đầu thế kỷ XX . - Cảm nhận được giọng thơ, hình ảnh thơ ở các văn bản 3. Thái độ: Yeõu thớch veà theồ loaùi thụ ẹửụứng bửụực ủaàu laứm quen vụựi thụ ẹửụứng. B. ChuÈn bÞ: 1. ThÇy: dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua bài “ Đập đá ở Côn Lôn “ và những bài thơ cuûa Hoà Chí Minh , Phaàn Tieáng Vieät qua baøi” OÂn luyeän daáu caâu” , Taäp laøm vaên qua baøi “ Thuyeát minh về một thể loại văn học” . Lịch sử Việt Nam ở giai đoạn 30 năm đầu thế kỉ XX. 2. Trß: soạn bài , học bài , đọc lại lịch sử VN giai đoạn 1900-1930 để hiểu thêm về tình hình đất nước và cách mạng VN hồi bấy giờ . Sưu tầm chân dung cụ Phan . Ôn tập về thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật C. Tæ chøc d¹y vµ häc. Bước I: ổn định tổ chức lớp. - KiÓm tra sÜ sè, trËt tù, néi vô cña líp ... Bước II: Kiểm tra bài cũ Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau : 1. Em hãy chứng minh, giải thích tốc độ gia tăng dân số rất nhanh khi đã học bài “Bài toán dân số”. Bước III : Bài mới Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Noäi dung. Hoạt động1 : Tạo tâm thế + Thêi gian : phót + Phương pháp : thuyết trình. Hs nghe và ghi tựa bài . Phan Bội Châu đã từng bị thực dân Pháp kết án tử hình vắng mặt năm 1912, cho nên khi bò boïn quaân phieät Quaûng Ñoâng baét giam chuùng coù yù ñònh trao traû cho Phaùp ..... ngay những ngày đầu vào ngục , Phan Bội Chaâu vieát taùc phaåm “Nguïc trung thö” , Baøi thô “Vaøo nguïc Quaûng Ñoâng caûm taùc” laø baøi thể hiện khẩu khí lớn của tác giả . Chúng ta ñi tìm hieåu taùc phaåm naøy thì seõ roõ .. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 120.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. Hoạt động 2 : Tri giác - HS đọc chú thích (*) nêu I. §äc – chĩ thÝch +Thêi gian: phót +Phương pháp- Kĩ thuật: Đọc, vấn đáp, ngaộn goùn veà taực giaỷ – taực 1. Taực giaỷ : phaåm thuyÕt tr×nh, KÜ thuËt kh¨n tr¶i bµn… -Phan Boäi Chaâu (1867 – 1940) quê ở Huyện Nam Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hiểu chú Đàn, tænh Ngheä An. thích . -Là nhà yêu nước, cách mạng lớn của dân tộc ta đầu thế kỉ XX và cũng là - GV cho HS đọc bài thơ – GV đọc mẫu nhà thơ lớn với những tác - GV hướng dẫn HS đọc: giọng hào hùng, phẩm thể hiện lòng yêu to, vang cách ngắt nhịp. Aâu cuối đọc với - HS đọc bài thơ theo sự hướng nước, thương dân, khát giọng cảm khái, thách thức, ung dung. daãn cuûa GV – nhaän xeùt caùch vọng tự do, dộc lập . - GV cho HS nhắc lại ngắn gọn thể thơ thất đọc. 2. Taùc phaåm: ngôn bát cú đường luật đã học ở lớp 7 . - “Vaøo nhaø nguïc Quaûng - GV giảng : Tác phẩm của PBC chưa có đổi Ñoâng caûm taùc” laø moät baøi mới về thể loại nhưng đều có thể hiện tinh thô noâm naèm trong taùc thần thời đại mới mẻ rất cao (tinh thần cách phaåm “Nguïc trung thö” mạng) . - HS nhaéc laïi theå thô thaát ngoân viết bằng chữ Hán sáng - GV hướng dẫn HS tìm hiểu từ khó xen với bát cú taùc 1914 khi oâng bò baét phaàn tìm hieåu phaân tích. giam. - Nhiều tác phẩm chưa có sự đổi mới về ngôn ngữ thể Hoạt động 3: phân tích, cắt nghĩa loại nhưng đã thể hiện được +Thêi gian : phót tinh thần thời đại mới mẻ . - GV hướng dẫn HS đọc chú thích (*) tìm hieåu veà taùc giaû – taùc phaåm.. +Phương pháp- Kĩ thuật: vấn đáp, thuyÕt tr×nh, KÜ thuËt c¸c m¶nh ghÐp, kÜ thuËt KWL…. II. Phaân tích:. 1. Caáu truùc: theå thô thaát Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hiểu văn ngôn bát cú đường luật. - HS đọc 2 câu đầu giải thích từ baûn . 2. Phaân tích: khoù. - GV cho HS đọc 2 câu đầu, giải thích từ: a. Hai câu đề (câu 1,2) : haøo kieät, phong löu. -“Hào kiệt”: Người có tài , - Tại sao đã bị bắt mà tác giả vẫn xem có chí khí lớn. mình là hào kiệt phong lưu ? Quan niện - HS đọc và nhận xét giọng -“Phong löu”: ung dung, “chạy mỏi. . . ở tù” thể hiện tinh thần ý chí điệu: có thay đổi; từ cười cợt -> suy ngẫm và giọng trầm tĩnh đường hoàng có vẽ lịch sự, cuûa PBC nhö theá naøo ? trang nhaõ . - GV gọi HS đọc 2 câu tiếp – nhận xét - Ông tự xem là “khách không => cuộc đời gian truant giọng điệu của tác giả có gì thay đổi ? Vì nhà trong bốn bể” ông sống nhưng phong thái đường cuộc đời gian lao. sao? Ý nghĩa của lời tâm sự như thế nào ? hoàng, tự tin, ung dung - GV choát : Hai caâu thô taû caùi tình theá vaø vừa hiên ngang vừa hào tâm trạng của PBC. Từ 1905 - 1914 ông đi hoa rơi vào tù ngục mà cứ khaép 4 phöông: Trung Quoác, Nhaät Baûn, - HS phaùt bieåu như người dừng chân trên Thái Lan bôn ba nước ngòai 1912 bị thực chặng đường bôn tẩu với. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 123.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. dân pháp kết án tử hình vắng mặt và hiện taïi oâng bò giam caàm taïi Quaûng Ñoâng.. giọng điệu đùa vui. b. Hai câu thực (câu 3,4):. - GV cho HS nhắc lại phép đối trong thơ - HS đọc – giải thích từ ngữ -Giọng trầm tĩnh – tác giả Đường. tự nói về cuộc đời bôn ba khoù - GV tóm lược. đầy sóng gió và bất trắc - Trả lời - GV gọi HS đọc tiếp, giải thích từ: bủa tay, - HS phân tích đối chiếu so của mình gắn cuộc đời mình với đất nước, dân kinh teá saùnh. toäc. - yù chính cuûa 2 caâu thô laø gì? - Gioïng ñieäu vaø thö phaùp ngheä thuaät coù gì thay đổi so với 2 câu 3,4. - HS đọc 2 câu kết nhận xét - Gv gọi HS đọc câu kết – tìm hiểu cách cách kết bài. keát baøi. - Em cảm người được gì từ hai câu thơ ấy. - HS phân tích: điệp từ “còn” - GV cho học sinh đọc 2 câu thơ 5,6 . - Hỏi : Hai câu thơ thể hiện nội dung gì của người anh hùng . - Hai câu thơ này có cách dùng câu nói như thế nào ? nhằm mục đích gì ? - GV cho học sinh đọc 2 câu thơ 7,8 . -Hs trả lời Hs nhận xét - Hỏi : Hai câu thơ thể hiện tư thế gì của người anh hùng. - Hai câu thơ này có lập lại từ nào ? nhằm mục đích gì ? Hoạt động 4 : đánh giá, khái quát.. +Thêi gian: 3 phót +Phương pháp- Kĩ thuật: vấn đáp, -Hs trả lời Hs nhận xét thuyÕt tr×nh - Bài thơ viết theo thể thơ “thất ngôn bát cú” là loại thơ sử dụng nhiều của ngày xưa: Truyền thống . Hòi : Xây dựng hình tượng của ai với bản chất như thế nào ? Hỏi : Bài thơ tác giả đã lựa chọn ngôn ngữ và thể hiện điều gì của người chí sĩ ? - GV cho HS khaùi quaùt giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät noåi baät cuûa baøi thô. - GV cho Học sinh đọc ghi nhớ . -Hs đọc phần ghi nhớ. - Phép đối: đã – lại khách không nhà – người có toäi….. => Tầm vóc lớn lao, phi thường, bất khuất, bất chấp mọi nguy hiểm thử thách của người tù yêu nước, nổi đau lớn lao trong tâm hồn cuûa baäc anh huøng. c. Hai caâu luaän (caâu 5,6) : - Khẩu khí của người anh hùng ngạo nghễ cười cợt. - Loái noùi khoa tröông gaây ấn tượng mạnh. d. Hai caâu keát (caâu 7,8): -Khaúng ñònh tö theá hieân ngang cuûa taùc giaû. -Bằng cách lặp lại từ “còn” làm cho lời nói trở nên dõng dạc, dứt khoác, taêng yù khaúng ñònh . e. Nghệ thuật : - Viết theo thể thơ truyền thống . - Xây dựng hình tượng người chí sĩ cách mạng với khí phách kiên cường, tư thế hiên ngang, bất khuất . - Lựa chọn, sử dụng ngôn ngữ để thể hiện khẩu khí rắn rỏi, hào hung, có sức lôi cuốn mạnh mẽ .. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 124.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. III. Ý nghĩa : - Bằng giọng điệu hào hùng có sức lôi cuốn mạnh mẽ, - Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác đã thể hiện phong thái ung dung, đường hoàng và khí phách kiên cường, bất khuất vượt lên trên cảnh tù ngục khốc liệt của nhà chí sỹ yêu nước Phan Bội Châu Hoạt động 4 : Luyện tập . GV hướng dẫn HS ôn lại kiến thức đã học -Hs nghe và thực hiện theo lời IV .Luyện tập: về thể thơ thất ngôn bát cú đường luật, sau hướng dẫn của giáo viên đó cho HS nhận dạng thể thơ bài “vào. . . cảm tác” về số câu, số chữ, cách gieo vần. Xem phần dưới Luyeän taäp: VD: Các cặp câu 3-4 (thực) và 5-6 (luận) bắt buộc phải đối ý , đối lời với nhau . Caâu 3-4 Caâu 5-6. Đã. khaùch khoâng nhaø. trong. boán bieån. Laïi. người có tội. giữa. naêm chaâu. Buûa tay. oâm chaët. boà. kinh teá. Mở miệng. cười tan. cuoäc. oán thù. -. Số câu : 8 câu, số chữ của mỗi câu là 7 chữ. -. Luaät baèng, traéc .. -. Còn phải đối ý , đối lời :. Ba vuông phấp phới Một bức tung hoành (Nguyễn Khuyến) Nhớ nước đau lòng Thương nhà mỏi miệng. cờ váy. bay xắn. dọc ngang. con quốc quốc cái gia gia. (Bà Huyện Thanh Quan) Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò . Củng cố :. - Em hãy nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ . Dặn dò : Bài vừa học : Veà hoïc baøi (chú ý phần phân tích bài thơ theo cấu trúc của bài thơ), laøm baøi. taäp, đọc thêm Chuẩn bị bài mới : Đập Đá Ở Côn Lôn : Tìm hiểu và sơ lược về tác giả và tác phẩm; phần. phân tích cần đi vào từng phần : 4 câu thơ đầu và 4 câu thơ cuối . - Bài sẽ trả bài : Vào nhà ngục Quãng Đông cảm tác . Hướng dẫn tự học : - Học thuộc lòng bài thơ. Đọc thêm một tài liệu về cuộc đời hoạt động cách mạng của PBC .. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 125.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. Ngµy so¹n: 27 th¸ng 11 n¨m 2010 Ngµy d¹y líp 8D: 29 th¸ng 11 n¨m 2010. TiÕt 58. đập đá ở côn lôn A. Mục tiêu cần đạt. 1. KiÕn thøc. - Sự mở rộng kiến thức về văn học cách mạng đầu thế kỷ XX . - Chí khí lẫm liệt, phong thái đàng hoàng của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh - Cảm hứng hào hùng, lãng mạn được thể hiện trong bài thơ . 2. KÜ n¨ng: - Đọc – hiểu văn bản thơ yêu nước viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật . - Phân tích vẻ đẹp hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ . - Cảm nhận được giọng điệu, hình ảnh trong bài thơ . 3. Thái độ: Yeõu thớch veà theồ loaùi thụ ẹửụứng bửụực ủaàu laứm quen vụựi thụ ẹửụứng. B. ChuÈn bÞ: 1. ThÇy: dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua bài “ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác”, và moät soá baøi thô coù lieân quan , phaàn tieáng vieät qua baøi “ Oân taäp daáu caâu”, Phaàn taäp laøm vaên qua baøi “ Thuyết minh về một thể loại văn học; với Lịch sử Việt Nam giai đoạn 30 năm đầu thế kỉ XX 2. Trß: Học bài , soạn bài , sư tầm chân dung của cụ Phan Châu Trinh C. Tæ chøc d¹y vµ häc. Bước I: ổn định tổ chức lớp. - KiÓm tra sÜ sè, trËt tù, néi vô cña líp ... Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1 : Khởi động . - Ổn định lớp . Lớp cáo cáo - Kiểm tra bài cũ : Đọc thuộc lòng bài thơ “Vào nhà Hs nghe câu hỏi và lên trả lời ngục Quảng Đông” đồng thời em coù caûm nhaän gì veà baøi thô naøy ?. Noäi dung. - Giới thiệu bài mới : Đầu năm 1908, nhaân daân Trung kyø noåi daäy Hs nghe và ghi tựa bài . choáng söu thueá, Phan Chaâu Trinh bị bắt , bị kết án chém và bị đày ra Côn Đảo …. Và bài thơ ra đời trong hoàn cảnh đó . Hôm nay, chuùng ta ñi tìm hieåu baøi thô naøy thì seõ roõ taâm tö cuûa nhaø chí só yêu nước Phan Châu Trinh . Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản Hướng dẫn học sinh đọc văn bản vaø tìm hieåu chuù thích . - Gv cho HS đọc chú thích (*) tìm I/. Tìm hiểu chung:. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 126.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. hieåu veà taùc giaû – taùc phaåm.. - HS đọc chú thích (*) nêu vài - GV hướng dẫn đọc neùt cô baûn veà taùc giaû – taùc - GV đọc diễn cảm 1 lần sau đó phẩm. hướng dẫn học sinh đọc, chú ý khaåu khí ngang taøng vaø gioïng - HS tìm hieåu chuù thích ñieäu haøo huøng - GV cho HS tìm hieåu chuù thích . - HS nhaéc laïi theå thô Hoạt động 3 : Phân tích . Hướng dẫn học sinh đọc – hiểu - HS đọc – trả lời câu hỏi vaên baûn . -GV cho HS nhaéc laïi ngaén goïn theå thô thaát ngoân baùt cuù .. 1. Tác giả: - Phan Chaâu Trinh (1872 – 1926) quê ở tỉnh Quảng Nam, là nhà yêu nước của dân tộc ta đầu thế kỉ XX. - Văn chương của ông thấm đẫm tinh thần yêu nước và tinh thần dân chủ . 2. Tác phẩm : - Baøi thô ra đời năm 1908 laøm trong luùc oâng cuøng caùc tuø nhaân khác bị bắt lao động khổ sai ở Côn Đảo.. - GV cho HS đọc 2 câu đầu và trả lời câu hỏi. Em có thuộc câu -HS: lừng lẫy dùng với nghĩa ca dao, caâu thô noùi veà yù laøm trai laø ngaïo ngheã -> noùi khoa II/. Phân tích: trương người anh hùng mang naøy khoâng? - Từ “lừng lẫy” nghĩ là gì ? có vẻ đẹp của một dũng sĩ huyền 1. Cấu trúc: thể thơ thất ngôn baùt cuù . tác dụng gì ? khẩu khí của 2 câu thoại. thơ này có gì gần gũi và khác với - HS giống: Khẩu khí ngang 2. Phân tích: taøng 2 câu đầu bài thơ “Cảm tác……” a. Bốn câu thơ đầu: Hình ảnh Khaùc: 2 caâu thô cuûa cuï Phan người tù với việc lao động khổ Châu Trinh không có ý vị cười sai, cực nhọc . cợt mà oai linh hùng tráng. -Khoâng gian: cao roäng. - HS đọc – trả lời -Thế đứng; Hiên ngang, sừng sững. - Hs đọc tiếp 2 câu 3,4 và trả lời HS suy nghó, thaû o luaä n neâ u yù -> Lòng kiêu hảnh, ý chí tự câu hỏi: công việc đập đá được kieá n khaúng ñònh mình, khaùt voïng taû cuï theå nhö theá naøo ? Naèng ngheä thuaät gì ? Qua hình aûnh vaø hành động đập đá của người tù gợi cho em suy nghĩ gì ? - Hs đọc – trả lời: - GV cho Hs đọc tiếp và trả lời câu hỏi phép đối được sử dụng ở ñaây nhö theá naøo? Taùc duïng cuûa noù ? - GV nói tóm lược. GV cho Hs đọc tiếp 2 câu còn laïi . Em hieåu yù 2 caâu naøy nhö theá naøo. hành động mãnh liệt . -Công việc: lao động nặng nhoïc .. -> Khaéc hoïa noåi baät taàm voùc khổng lồ của người anh hùng, hành động phi thường với tầm + Đối lập: Thời gian >< công vĩc lớn lao . việc và khó khăn, thời tiết -Nét bút khoa trương. giữa vật chất và tinh thần -> => Tư thế ngạo nghễ, khí khẳng định chí lớn của người phách hiên ngang, lẫm liệt, sừng sững, khẩu khí ngang tù yêu nước tàng coi thường mọi thử thách - Hs đọc – suy nghĩ – phát gian nan .. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 127.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8 ?. Trường THCS Cao Nhân.. bieåu. - GV yêu cầu HS rút ra những neùt cô baûn veà ND + NT cuûa baøi thô.. -. Hs neâu yù cô baûn.. b. Boán caâu thô cuoái : Hình tượng người anh hùng trong cảnh nguy nan . -Tác giả trực tiếp bộc lộ cảm xuùc vaø suy nghó cuûa mình . -Khí phách hiên ngang, lẫm liệt không chịu khuất phục hoàn caûnh; yù chí saéc son .. Sau khi đã tìm hiểu và phân tích baøi thô , em haõy cho bieát, noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô có những gì ? Gv cho Hs đọc ghi nhớ .. -> Hình tượng giầu chất sử thi . -Thế tương quan đối lập :. -Hs đọc phần ghi nhớ. + Cập câu 5,6 : Đối lập giữa thử thách gian nan với sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và ý chí chiến đấu sắc son . + Cập câu 7,8 : Chí lớn của những con người dám mưu đồ sự nghiệp lớn với thử thách phaûi gaùnh chòu . - Niềm tinh vào lý tưởng và ý chí chiến đấu sắc son . c. Nghệ thuật : - Xây dựng hình tượng có tính chất đa nghĩa . - Sử dụng bút pháp lãng mạn, thể hiện khẩu khí ngang tàng, ngạo nghễ và giọng điệu hào hùng . III. Ý nghĩa : (Ghi nhớ SGK/150). Baèng buùt phaùp laõng maïn gioïng ñieäu haøo huøng, baøi thô Đập đá ở Côn Lôn giuùp ta caûm nhaän một hình tượng đẹp lẫn liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp bước nguy nan vẫn không sờn lòng đổi chí. Hoạt động 4 : Luyện tập . III/. Luyện tập: HS đọc nhận xét . 1. Đọc diễn cảm : HS đọc . 1. Đọc diễn cảm bài thơ. 2. Cảm nhận về hai bài thơ: 2. Qua 2 baøi thô “Vaøo nhaø - HS trả lời cá nhân và nhận xét - 2 bài đều là khẩu khí của ngục. . . “ và “đập đá. . . “ hãy lẫn nhau . người anh hùng khi sa cơ, lở trình bày những cảm nhận của bước. em về vẻ đẹp hào hùng lãng - Vẻ đẹp hòa hùng thể hiện ở mạn của hình tượng nhà nho khí phaùch ngang taøng laãn lieät. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 128.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. yêu nước và CM đầu thế kỉ XX. ngay trong thử thách gian nan nguy hiểm đến tính mạng và giữ vững ý chí, niềm tin vào sự nghieäp. GỢI Ý : - 2 bài đều là khẩu khí của người anh hùng khi sa cơ, lở bước. - Vẻ đẹp hòa hùng thể hiện ở khí phaùch ngang taøng laãn lieät ngay trong thử thách gian nan nguy hiểm đến tính mạng và giữ vững ý chí, niềm tin vào sự nghieäp Hoạt động 5 : Củng cố - Dặn dò . Củng cố : Em hãy nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ . Dặn dò : - Bài vừa học : Học thuộc ghi nhớ và nắm rõ về nội dung và nghệ thuật của bài thơ khẩu khí . - Chuẩn bị bài mới : Ôn luyện về dấu câu , cần chú ý chẩn bị như sau : + Nắm lại khái niệm các dấu câu . + Soạn và chuẩn bị truốc : Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa. - Bài sẽ trả bài : Dấu ngoặc kép : - Thế nào là dấu ngoặc kép, và nêu công dụng của dấu ngoặc kép . - Các ví dụ và bài tập đã học của bài dấu ngoặc kép . Hướng dẫn tự học : - Ôn lại đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật . - Sưu tầm một số tranh ảnh về thơ văn về Côn Đảo hoặc nhà tù thực dân để hiểu rõ hơn văn bản . - Phát biểu cảm nhận riêng về vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn, ý chí chiến đấu và niềm tin vào sự nghiệp cách mạng của những bậc anh hùng hào kiệt khi sa cơ rơi vào vòng tù ngục .. - HS nghe gợi ý và trả lời .. -HS trả lời theo câu hỏi của GV .. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 129.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. Ngµy so¹n: 28 th¸ng 11 n¨m 2010 Ngµy d¹y líp 8D: 02 th¸ng 12 n¨m 2010. TiÕt 59. «n luyÖn vÒ dÊu c©u A. Mục tiêu cần đạt. 1. KiÕn thøc. - Hệ thống hóa các dấu câu và công dụng của chúng trong hoạt động giao tiếp . - Việc phối hợp sử dụng các dấu câu hợp lý tạo nên hiệu quả trong văn bản ; ngược lại, sử dụng dấu câu sai có thể làm cho người đọc không hiểu hoặc hiểu sai ý người viết định diễn đạt . 2. KÜ n¨ng: - Vận dụng kiến thức về dấu câu trong quá trình đọc – hiểu và tạo lập văn bản . - Nhận biết và sửa chữa các lỗi về dấu câu . 3. Thái độ: Yêu thích môn học và có ý thức học tập tốt. B. ChuÈn bÞ:. 1. ThÇy: Dự kiến tích hợp các văn bản và các loại dấu câu đã học từ lớp 6,7,8). Bảng phụ 2. Trß: soạn bài , chuẩn bị sẵn 1 bản liệt kê công dụng của dấu câu C. Tæ chøc d¹y vµ häc. Bước I: ổn định tổ chức lớp. - KiÓm tra sÜ sè, trËt tù, néi vô cña líp ... Bước II: Kiểm tra bài cũ Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau : + Hãy nêu công dụng của dấu ngoặc kép ? và chi ví dụ . Bước III : Bài mới Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Noäi dung. Hoạt động1 : Tạo tâm thÕ Hs nghe và ghi tựa bài .. + Thêi gian : phót + Phương pháp : thuyết tr×nh.: GV dẫn dắt HS vào bài mới và ghi tựa bài .. Ho¹t §éng 2, 3, 4. + Thêi gian : phót + Phương pháp-kĩ thuật : Vấn đáp ; Nêu vấn đề, thuyết trình, Phiêú học tËp, Kh¨n tr¶i bµn, C¸c m¶nh ghÐp,.. Hướng dẫn học sinh tổng keát veà daáu caâu . - GV cho Hs dựa vào các bài đã học về dấu câu ở các. - HS laäp baûng toång keát veà daáu caâu - Hs suy nghó thaûo luaän neâu yù kieán. - HS thaûo luaän neâu yù kieán. I. Toång keát veà daáu caâu: Baûng toång keát daáu caâu DAÁU CAÂU - Daáu chaám (.). COÂNG DUÏNG Đeå keát thuùc caâu traàn thuaät.. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 130.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8 lớp 6,7 và 8 (tập I) lập bảng toång keát veà daáu caâu - GV gợi cho HS nhớ lại các loại dấu câu đã học lớp 6: Em đã học những loại dấu caâu naøo? Haõy neâu taùc duïng . - GV choát. Trường THCS Cao Nhân.. - Daáu chaám hoûi (?). Đeå keát thuùc caâu nghi vaán.. - Daáu chaám than (!). Đeå keát thuùc caâu caàu khieán hoặc câu cảm thán.. - Daáu phaåy (,). Đeå phaân caùch caùc thaønh phaàn vaø caùc boä phaân cuûa caâu.. - Dấu chấm lửng (. . . ). + Bieåu thò boä phaän chöa lieät keâ heát. - GV nêu vấn đề: ở lớp 7: Em đã học những loại dấu caâu naøo ? Taùc duïng cuûa noù? - Phần này Gv nên trình tự mà cho Hs ôn lại kiến thức ở các lớp 6,7 -Gv nhaéc HS löu yù daáu gaïch noái khoâng phaûi laø 1 daáu caâu noù chæ laø 1 quy ñònh veà chính taû vaø vieát ngaén hơn dấu gạch ngang ở lớp 8: Em đã học những loại daáu caâu naøo? Taùc duïng cuû noù ?. + Biểu thị lời nói ngập ngừng, ngắt quãng + Laøm giaûm nhòp ñieäu trong câu văn, hài hước dí dỏm - Daáu chaám phaåy (;). + Đánh dấu ranh giới giữa caùc veá cuûa 1 caâu gheùp coùcaáu taïo phuïc taïp + Đánh dấu ranh giới giữa caùc boä phaän trong 1 pheùp lieät kê phức tạp.. - Daáu gaïch ngang (_). + Đánh dấu bộ phận giải thích chuù thích + Đánh dấu lời nói trực tiếp cuûa nhaân vaät. + Biểu thị sự liệt kê. - GV choát yù laïi.. + Nối các từ nằm trong 1 lieân danh - Daáu gaïch noái (-). - Nối các tiếng trong 1 từ phieân aâm .. - Dấu ngoặc đơn ( ). - Dấu ngoặc đơn ( ) dùng để đánh dấu phần chú thích.. - daáu hai chaám (:). + Báo trước phần thuyết minh boå sung, giaûi thích 1 phần trước đó. + Báo trước lời dẫn trực tiếp hoặc đối thoại.. - Dấu ngoặc kép: “”. + Đánh dấu từ, câu, đoạn dẫn trức tiếp.. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 131.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân. + Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hoặc có haøm yù mæa mai. + Đánh dấu tên tác phẩm, tờ baùo, taäp san.. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các lỗi thường gặp về daáu caâu .. II. Các lỗi thường gặp về daáu caâu:. - GV cho Hs tìm hieåu caùc ví Hs phaùt hieän dụ để rút ra các lỗi thường Hs nhận xét gaëp veà daáu caâu. Hs ghi Gv cho Hs phaùt hieän qua caùc ví duï Hs nhaän xeùt Gv chốt lại và sửa chữa. 1. Thieáu daáu ngaét caâu khi caàn thieát. 2. Duøng daáu ngaét caâu khi caâu chöa keát thuùc. 3. Thiếu dấu thích hợp để taùch caùc boä phaän cuûa caâu khi caàn thieát. 4. Laãn loän coâng duïng cuûa caùc daáu caâu.. - Từ những quan sát trên -Hs tổng kết và đọc ghi nhớ GV hướng dẫn HS tổng kết ở phần ghi nhớ.. 5. Ghi nhớ : SGD/151. Khi viết, cần tránh các lỗi sau đây về dấu câu : -. Thiếu dấu ngắt câu khi cạu đã kết thúc ;. -. Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa kết thúc ;. -. Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết ;. -. Lẫn lộn cung dụng của các dấu câu .. Hoạt động 5 : Luyện tập.. Gv treo baûng phuï coù baøi taäp - HS đọc bài tập mục 1 (II) 1 (SGK) . - Trả lời: thiếu dấu ngắt câu Bài tập 1: GV hướng dẫn sau chữ xúcđộng dùng dấu (.) HS lần lượt dùng các dấu viết hoa chữ t ở đầu câu. câu vào chỗ ngoặc đơn ( ) - HS đọc bài tập mục 2 (II) trả cho thích hợp (HS làm) lời. Dùng dấu ngắt câu sau Bài tập 2 : GV cho Hs đọc “naøy” laø sai vì caâu chöa keát baøi taäp Goïi Hs phaùt hieän thuùc neân duøng daáu (,) loãi Hs nhaän xeùt. II. Luyện tập : Baøi 1 : Ñaët daáu caâu vaøo choã ngoặc đơn . (,),(.),(.),(,), (:),(_),(!),(!),(!), (!),(,),(,),(.),(,),(.),(,),(,),(,), (.),(,),(,),(,),(.),(,),(:),(_),(?), (?),(?),(!). Baøi 2: Phaùt hieän loãi veà daáu câu thay dấu cho phù hợp.. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 132.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. Gv choát : - HS đọc bài tập mục 3 (II) trả a. . . . . mới về?. . . mẹ dặn lời: Thiếu dấu, để tách các bộ laø anh. . . .chieàu nay phaän lieân keát. b. . . . . sản xuất, . . . .có - HS đọc bài tập mục 4 (II) trà caâu…. “. .. laù raùch” lời: dấu ? cuối câu dùng sai vì c. . . . naêm thaùng, nhöng. . .. khoâng phaûi laø caâu nghi vaán. Daây laø caâu traàn thuaät neân duøng daáu chaám. Daáu caâu cuoái câu thứ 2 là sai vì đây là câu nghi vaán neân duøng daáu chaám hoûi.. a. . . . . mới về?. . . mẹ dặn là anh. . . .chieàu nay . b. . . . . saûn xuaát, . . . .coù caâu…. “. .. laù raùch” . c. . . . naêm thaùng, nhöng. . .. B4 Củng cố - Dặn dò . - Củng cố : Đã thực hiện ở phần luyện tập.. - Dặn dò : - Bài vừa học : - Chuẩn bị bài mới :. +Veà hoïc baøi, chuaån bò baøi: Thuyết minh một thể loại vaên hoïc. Chú ý : Đọc kỷ đề và tìm hiểu đề, Tìm hiểu luật thơ, thuyết minh thể thơ “thất ngôn bát cú” . + Chuẩn bị làm bài tập 1,2 SGK trang 154 cho đầy đủ ... -HS trả lời theo câu hỏi của GV .. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .. - Bài sẽ trả bài : Hướng dẫn tự học : Lập bảng tổng kết kiến thức -HS nghe và thực hiện theo yêu về các dấu câu đã học .. cầu của GV .. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 133.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. Ngµy so¹n: 04 th¸ng 12 n¨m 2010 Ngµy d¹y líp 8D: 06 th¸ng 12 n¨m 2010. TiÕt 61-62 ThuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc A. Mục tiêu cần đạt. 1. KiÕn thøc. - Sự đa dạng của đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh . - Việc vận dụng kết quả quan sát, tìm hiểu về một số tác phẩm cùng thể loại để làm bài văn thuyết minh về một thể loại văn học . 2. KÜ n¨ng: - Quan sát đặc điểm hình thức của một thể loại văn học . - Tìm ý, lập dàn ý cho bài văn thuyết minh về một thể loại văn học . - Hiểu và cảm thụ được giá trị nghệ thuật của thể loại văn học đó . - Tạo lập được một văn bản thuyết minh về một thể loại văn học có độ dài 300 chữ. 3. Thái độ: học sinh yêu thích một thể loại văn học đặc biệt là thơ Đường B. ChuÈn bÞ:. 1. ThÇy: dự kiến khả năng tích hợp :Với phần tiếng việt qua bài ôn tập ; liên hệ qua một số nhà văn cùng thời ;Aûnh , chân dung Tản Đà với một số bài thơ khác : Thề non nước , Cảm thu , Tiễn thu , Thăm mả cũ bên đường … để tham khảo 2. Trß: ChuÈn bÞ néi dung bµi, tr¶ lêi phÇn c©u hái, t liÖu bµi häc. C. Tæ chøc d¹y vµ häc. Bước I: ổn định tổ chức lớp. - KiÓm tra sÜ sè, trËt tù, néi vô cña líp ... Bước II: Kiểm tra bài cũ Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau : - Đọc thuộc lòng và diễn cảm hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn và trình bày hoàn cảnh sáng tác của 2 bài thơ này ? - Phân tích và so sánh 2 câu kết của 2 bài thơ đó ? Bước III : Bài mới Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Noäi dung. - Giới thiệu bài mới : GV dẫn dắt HS váo bài mới và ghi tựa bài . Hướng dẫn Hs tập thuyết Hs nghe và ghi tựa bài . minh moät vaên baûn , moät theå thô . - GV ghi baøi thô leân baûng phuï .. I. Từ quan sát đến mô tả, thuyeát minh ñaëc ñieåm moät theå vaên hoïc.. - GV yêu cầu HS đọc đề bài: muïc I (SGK tr 53) Thuyeát minh ñaëc ñieåm theå thô. 1. Quan saùt, nhận xét và đặc. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 134.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8 thất ngôn bát cú Đường luật .. Trường THCS Cao Nhân.. - Hs đọc đề bài. + Bước 1:. điểm : Theå thô thaát ngoân bát cú Đường luật.. - Gv yeâu caàu Hs xaùc ñònh soá tieáng vaø soá doøng (caâu). -Số tiếng (chữ) trong mỗi dòng :7.. + Bước 2:. -Soá doøng trong moãi baøi : 8 .. - Xác định bằng-trắc cho từng tieáng trong hai baøi thô . - Hs trả lời câu hỏi: 1 Hs lên GV nêu câu hỏi Hs trả lời: Xác bảng ghi định bằng trắc cho từng tiếng trong thô .. -Tieáng coù thanh ngang + huyeàn goïi laø thanh baèng : B .. (Vaøo nhaø ….taùc) Vaãn laø haøo kieät, vaãn phong löu , T B B. T. T. B. B. -Tieáng coù : hoûi, ngaõ, saéc, naëng goïi laø thanh traéc : T . -Có đối, niêm trong bài thơ. -Nhòp : 4/3 .. - Hs trả lời – Hs khác ghi. Chạy mỏi chân thì hãy ở tù . B. T. B. B. T T B. Đã khách không nhà trong bốn biển , T. T. B. B. B. T. T. Lại người có tội giữa năm châu. T. B. T T. T. B. - Hs trả lời – Hs khác ghi. B. Buûa tay oâm chaët boà kinh teá , T B B. T B. B. T. Mở miệng cười tan cuộc oán thù . T. T. T. B. T. T. B. Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp , B T. T. B. B. T. T. Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu . B. B. B. T. - Hs trả lời – Hs khác ghi. T B B. (Đập đá ở Côn Lôn) Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn , B. B. T. T. T. B. B. Lừng lẫy làm cho lở núi non . T. T. B. B T T. B. Xách búa đánh tan năm bảy đống , T. T. T. B. B. T. T. Ra tay đập bể mấy trăm hòn . B B. T T. T. B. T. Thaùng ngaøy bao quaûn thaân saønh soûi , T. B. B. T. B. B. T. Möa naéng caøng beàn daï saét son . B. T. B. B. T T. B. Những kẻ vá trời khi lỡ bước , T. T T. B. B T. T. Gian nan chi keå vieäc con con ! B B. B T. T. B B. + Bước 3: Tìm đối và niêm giữa các dòng . -Hs trả lời nhận xét - GV nêu câu hỏi – Hs trả lời. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 135.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. + Bước 4: Xác định các vần trong hai baøi thô . GV nêu câu hỏi – Hs trả lời Gv gợi dẫn để HS lập dàn bài (dựa vào gợi ý SGK tr 153 – 154). -Hs trả lời nhận xét + Bước 5 : Xác định cách ngắt nhòp trong hai baøi thô . -Hoûi : Caùch ngaét nhòp trong hai baøi thô nhö theá naøo .. 2. Laäp daøn yù:. -Gv choát : * Bài: “Vào …..” và “Đập …” : Thanh ngang+huyeàn : vaàn baèng .. -Hs trả lời nhận xét. a) Mở bài : Neâu caùch hieåu cuûa em veà theå thô thaát ngoân baùt cuù .. Caùc thanh coøn laïi : vaàn traéc .. b) Thaân baøi :. Theo luaät : nhaát, tam, ngũ bất luận ; nhị, tứ, lục -Hs trả lời nhận xét phaân minh . Hai baøi thô : khoâng caàn xét các tiếng thứ nhất, thứ ba, thứ năm mà chỉ cần xét đối, niêm ở các -Hs nghe tiếng thứ hai, thứ tư, thứ saùu ….. Giới thiệu các đặc điểm của theå thô : + Số câu, số chữ trong mỗi bài . + Quy ñònh baèng-traéc cuûa theå thô . + Caùch gieo vaàn cuûa theå thô. + Caùch ngaét nhòp cuûa moãi doøng thô . c) Keát baøi :. Hai baøi thô coù nhòp 4/3…... GV chốt (ghi nhớ) gọi Hs -Hs đọc chậm ghi nhớ và ghi đọc ghi nhớ nhận .. Vai troø cuûa theå thô thaát ngoân bát cú từ xưa tới nay. 3. GHI NHỚ : (SGK Tr 154). Muốn thuyết minh đặc điểm một thể loại văn học (thể thơ hay văn bản cụ thể), trước hết phải quan sát, nhận xét, sau đó khái quát thành những đặc điểm) . Khi nêu các đặc điểm, cần lựa chọn những đặc điểm tiêu biểu, quan trọng và cần có những ví dụ cụ thể để làm sáng tỏ các đặc điểm ấy . Hoạt động 3 : Luyện tập . -Hoûi: Boá cuïc moät baøi thuyeát minh goàm coù maáy phaàn ? -Hs trả lời : 3 phần -Nhiệm vụ của các phần như thế -Hs trả lời . naøo ? -Bây giờ , các em hãy lập dàn ý -Hs thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa baøi taäp .--> cho. II. LUYEÄN TAÄP :. BT1: Thuyeát minh ñaëc ñieåm chính truyeän ngaén “Laõo Haïc”. Bước 1:. Ñònh nghóa “truyeän. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 136.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. nhóm hoạt động Đại diện nhóm leân trình baøy . -Hs nhaän xeùt .. ngaén laø gì”. - Hs laäp daøn baøi:. Bước 2: Giới thiệu các yếu tố cuûa truyeän ngaén.. I Mở bài:. 1. Tự sự:. II. Thaân baøi: - GV yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ III kết bài: ghi lại những điều đã học thành baøi thuyeát minh ngaén. Baøi 1: -Gv choïn vaên baûn “Laõo Haïc” để Hs thuyết minh. - Laø yeáu toá chính quyeát ñònh cho sự tồn tại của một truyện ngaén. - Gồm : sự việc chính và nhân vaät chính . + Ngoài ra còn có các sự việc nhaân vaät phuï .. -Gv hướng dẫn Hs :Thực hiện theo các bước như sau : - Thuyết minh truyeän ngaéc “Laõo Haïc” cuûa Nam Cao.. 2. Miêu tả, biểu cảm, đánh giaù . - Là yếu tố bổ trợ giúp cho truyện ngắn sinh động hấp dẫn. Gv hướng dẫn HS làm phần luyện taäp Bước 1: Định nghĩa “truyện ngắn -Hs đọc bài tập 1 (mục 1.II) SGK laøgì” Bước 2: Giới thiệu các yếu tố của truyeän ngaén. - Hs thực hiện theo yêu cầu của 1. Tự sự: - Là yếu tố chính Gv cho từng vấn đề đượcnêu ra . quyết định cho sự tồn tại của 1 truyeän ngaén.. - Thường đan xen vào các yếu tố tự sư ï. 3. Bố cục, lời văn, chi tiết. + Bố cục chẵt chẽ, hợp lí + Lời văn trong sáng, giàu hình aûnh . + Chi tiết bất ngờ, độc đáo. - Gồm: sự việc chính và nhân vật -Hs trả lời . chính + Ngoài ra còn có các sự việc nhaân vaät [huï 2. Miêu tả, biểu cảm, đánh giá . - Là yếu tố bổ trợ giúp cho truyện ngắn sinh động hấp dẫn. -Tự sự là yếu tố chình .. - Thường đan xen vào các yếu tố -Nhaân vaät : Laõo Haïc, oâng giaùo , … tự sự. 3. Bố cục, lời văn, chi tiết. + Bố cục chặt chẽ, hợp lí + Lời văn trong sáng, giàu hình aûnh + Chi tiết bất ngờ, độc đáo Bài 2 : Gv hướng dẫn cho Hs về thực hiện ở nhà . - Dựa vào dàn ý văn bản “Lão Hạc” trên , tìm các ý chính nói về -Hs trả lời . “truyeän ngaén”. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 134.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. - về nhà cần tìm các khái niệm để nói về “truyện ngắn” , tham cứu từ -Hs về nhà tìm và nghiên cứu ñieån tieáng Vieät. theâm veà truyeän ngaén .. Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò . Củng cố : -HS trả lời theo câu hỏi của đã thực hiện ở phần luyện tập GV . mục hoạt động 3 .. Dặn dò : - Bài vừa học : - Chuẩn bị bài mới : “Muoán laøm thaèng cuoäi.”. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .. -Vaên baûn : Muoán laøm thaèng cuoäi ; tìm yù thô laõng maïn cuûa -HS nghe và thực hiện theo baøi thô .. yêu cầu của GV .. - Tìm vần, đối, niêm của bài thơ - Bài sẽ trả bài : -HS nghe và thực hiện theo Hướng dẫn tự học : yêu cầu của GV .. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 134.
<span class='text_page_counter'>(18)</span>