Giáo án Ngữ văn 6 - Trường THCS Ba Đình

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== TiÕt 1. V¨n b¶n:. CON RåNG CH¸U TI£N. (TruyÒn thuyÕt ) A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết. - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn truyÒn thuyÕt: Con Rång ch¸u Tiªn. - Chỉ ra, hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kì ảo của truyện. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc, tìm hiểu truyện, kể truyện. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh tự hào về nguồn gốc cao quý của dân tộc, giáo dục tinh thần yêu nước, ®oµn kÕt d©n téc. B. ChuÈn bÞ : - GV: Bµi so¹n, s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, tranh. - HS : S¸ch gi¸o khoa, vë bµi tËp. C. Phương pháp: - Gi¶ng b×nh, ph©n tÝch, kÓ chuyÖn, th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê d¹y: 1. ổn định lớp: Kiểm tra sỹ số (CP, KP), vở ghi, vở soạn, BT, sgk.. 2. KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. 3. Gi¶ng bµi míi : a) DÉn vµo bµi: C¸ch 1: TruyÒn thuyÕt lµ lo¹i truyÖn nh­ thÕ nµo? TruyÒn thuyÕt con Rång ch¸u Tiªn gióp ta hiÓu ®­îc điều gì về dân tộc, bài học hôm nay sẽ giúp ta hiểu rõ hơn điều đó… Cách 2: Nước Việt Nam ta có 54 dân tộc. Mỗi dân tộc lại có nguồn gốc riêng của mình được gửi gắm trong những thần thoại, truyền thuyết diệu kì. Dân tộc Kinh chúng ta đời đời sống trên những dải đất dài và hÑp h×nh ch÷ S bªn bê biÓn §«ng, b¾t nguån tõ truyÒn thuyÕt xa x¨m, huyÒn ¶o “ Con Rång, ch¸u Tiªn”. Bµi häc ngµy h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu h¬n vÒ nguån gèc d©n téc: b) Các hoạt động dạy – học: HO¹T §¤NG CñA THÇY Hoạt động 1: Hướng dẫn đọc và t×m hiÓu chung: Theo em: V× sao truyÖn ®­îc xÕp vµo thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt? + Gọi học sinh đọc chú thích ()  Gi¸o viªn chèt l¹i 3 ý chÝnh cña truyÒn thuyÕt.  Chó ý: TruyÒn thuyÕt kh«ng ph¶i lµ lÞch sö TruyÒn thuyÕt lµ mét truyÖn DG truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ. Tức là muốn nói đến mối liªn quan mËt thiÕt gi÷a thÓ lo¹i. HO¹T §éNG CU¶ TRß - Häc sinh t×m hiÓu chó thÝch. - Học sinh đọc - Häc sinh tr×nh bµy theo SGK  ý kiÕn c¸ nh©n. =================================. NộI DUNG cần đạt I. §äC - T×M HIÓU Chung : 1. ThÓ lo¹i: truyÒn thuyÕt - TruyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sự kiện liên quan đến lịch sử thời quá khø. - Thường có yếu tố tưởng tượng kỳ ảo - Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nh©n d©n.. 1=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== truyÒn thuyÕt víi lÞch sö. Tuy nhiªn tính chất và mức độ của mối liên hệ Êy kh«ng gièng nhau ë nh÷ng - V¨n b¶n ®­îc chia lµm 3 ®o¹n: + §o¹n 1: Tõ ®Çu  Long truyÒn thuyÕt cô thÓ. ( VD: TruyÒn thuyÕt “ Sù tÝch Hå Trang: "ViÖc kÕt h«n cña L¹c Gươm” thì các sự kiện, sự vật, nhân Long Quân và Âu Cơ". + §o¹n 2: TiÕp theo  lªn vật được kể đều có thật trong khi ở truyÖn “ S¬n Tinh, Thuû Tinh th× 2 ®­êng: "ViÖc sinh con vµ chia 2. §äc vµ chó thÝch: nh©n vËt vµ c¸c sù viÖc lµ do nh©n con cña Lang Liªu vµ ¢C" (SGK – 7) + §o¹n 3: PhÇn cßn l¹i: "Sù dân tưởng tượng ra ) - Giáo viên phân truyện làm 3 đoạn, trưởng thành của các con Lang Liªu vµ ¢U". gọi 3 học sinh đọc + §o¹n 1: Tõ ®Çu  Long Trang. + §o¹n 2: TiÕp theo  lªn ®­êng. + §o¹n 3: PhÇn cßn l¹i. - Gọi học sinh nhận xét cách đọc 3. Bè côc: 3 phÇn.  NhËn xÐt cña ba b¹n. - Y/c HS kÓ l¹i c©u chuyÖn. + Gäi häc sinh gi¶i thÝch c¸c chó - HS kÓ tãm t¾t thÝch (1); (2); (3); (5); (7) ? V¨n b¶n ®­îc chia bè côc lµm mấy phần? Danh giới từng phần - Thảo luận nhóm, cử đại diện vµ néi dung chÝnh cña c¸c phÇn tr×nh bµy.. II. đọc và tìm hiểu chi tiết đó? v¨n b¶n: 1. Nh©n vËt L¹c Long Qu©n vµ ¢u *) Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc và C¬: t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n. - TruyÖn kÓ vÒ nh÷ng ai? KÓ vÒ *) Nh©n vËt L¹c Long Qu©n: viÖc g×? + Gäi häc sinh tãm l¹i truyÖn “Tõ - Lµ con thÇn BiÓn. ®Çu  Long Trang” - Cã phÐp l¹. - L¹c Long Qu©n: Con trai thÇn - DiÖt yªu qu¸i. ? Trong trí tưởng tượng của Long Nữ, mình rồng, sức khoẻ người xưa, LLQ hiện lên với vô địch.  Vẻ đẹp anh hùng. những đặc điểm gì?  Thần có tài năng phi thường: *) Nhân vật Âu Cơ: ? Theo em, sự phi thường ấy là diệt trừ Ngư Tinh, Hồ Tinh, Mộc - Thuộc con thần Nông, xin đẹp tuyệt biểu hiện của một vẻ đẹp như thế Tinh, khai phá vùng biển, vùng trần. - D¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i. nµo? rừng núi, vùng đồng bằng.  Phẩm chất đẹp đẽ, lớn lao. ? ¢u C¬ hiÖn lªn víi nh÷ng vÎ - ¢u C¬: Thuéc dßng thÇn đẹp đáng quý nào? Nông, xinh đẹp tuyệt trần. Dạy d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i, ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng chi c¸ch ¨n ë.  Kỳ lạ, đẹp đẽ, lớn lao. tiÕt trªn? GV: Cả 2 vị thần đều là những vị anh hïng kiÕn t¹o nÒn v¨n minh ¢u Lạc. Truyện hấp dẫn người đọc với những chi tiết Rồng ở dưới nước và  ý kiến cá nhân =================================. 4=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== Tiên trên non gặp nhau, yêu thương nhau và kết duyên vợ chồng, phản Thảo luận nhóm theo bàn, cử đại ánh thời kỳ gia đình của người Việt diện trả lời: cæ. - Cã nguån gèc cao quý: thuéc nßi Rång, dßng Tiªn ? Nh÷ng chi tiÕt nµo thÓ hiÖn tÝnh - L¹c Long Qu©n cã tµi n¨ng vµ chất kỳ lạ, lớn lao, đẹp đẽ về sức khoẻ phi thường; Âu Cơ nguồn gốc, hình dạng của Lạc “xinh đẹp tuyệt trần” - Cã c«ng víi d©n: “DiÖt trõ yªu Long Qu©n vµ ¢u C¬? qu¸i, d¹y d©n trång trät, ch¨n (Gîi ý: Nguån gèc, h×nh d¹ng? NÕp nu«i” 2. ViÖc sinh con vµ ý nghÜa cña viÖc sinh ho¹t? Tµi n¨ng? TÝnh c¸ch?) Sinh ra bäc tr¨m trøng, në ra chia con. GV: Gäi häc sinh tãm t¾t: “BÊy 100 con trai. giê... khoÎ nh­ thÇn” - Bọc trăm trứng biểu tượng cho søc mạnh cộng đồng của người ? Cuéc h«n nh©n cña L¹c Long ViÖt. Qu©n vµ ¢u C¬ cã g× kú l¹? - Con nào con ấy hồng hào, đệp ? ChuyÖn sinh në cña ¢u C¬ cã g× lạ thường. đặc biệt? - 50 người con theo cha xuống - Sinh ra bọc trăm trứng. ? Qua phân tích em hiểu thế nào biển, 50 người con theo mẹ lên là chi tiết tưởng tượng kỳ ảo? núi để cai quản các phương: kẻ - Khoẻ mạnh, hồng hào, không cần cần ? Vai trò của các chi tiết này trên cạn, người dưới nước. ¨n còng lín. trong truyÖn?  Lý giải sự phân bố dân cư ở - 50 người con xuống biển, 50 người ? Theo em truyện “Con Rồng nước ta. con xuèng biÓn. Ch¸u Tiªn” cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? ? Theo em, chi tiÕt trªn nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g× vÒ lich sö? - HS th¶o luËn vµ t×m dÉn chøng ? Bằng sự hiểu biết cuả em về lịch để chứng minh. sö chèng ngo¹i x©m vµ c«ng cuéc  Sức mạnh của cộng đồng người Việt, lý giải sự phân bố dân cư ở nước dựng xây đất nước của dân tộc, HS đọc ta. em thÊy lêi c¨n dÆn cña LLQ sau nµy cã ®­îc con ch¸u thÇn thùc - Việc thành lập nhà nước đầu 3. Sự hình thành triều đại Hùng hiªn kh«ng? Vương: - Giáo viên gọi HS đọc phần cuối tiên trong lịch sử. truyÖn. - Phản ánh mối quan hệ và thống - Thành lập nhà nước đầu tiên trong ? TruyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc nhất của các cư dân người Việt lịch sử. nµo? thêi x­a. ? Chi tiết người con trưởng ở lại lµm Vua nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g×? ? Theo em, cèt lâi lÞch sö trong truyÖn lµ g×? - Nghe GV: Sù kÕt hîp gi÷a bé l¹c L¹c ViÖt vµ ¢u ViÖt vµ nguån gèc chung cña c¸c c­ d©n B¸ch viÖt lµ cã thËt. ChiÕn tranh vÒ tù vÖ ngµy càng trở nên ác liệt đòi hỏi phải huy động sức mạnh của cả cộng đồng ở thời đại Hùng vuơng và công cuộc chống lũ lụt để xây dựng đời sống - Chi tiết không có thật được =================================. 5=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== nông nghiệp định cư , bảo vệ địa tưởng tượng và sáng tạo. bµn c­ tró thêi Êy còng lµ cã thËt. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ chi tiÕt - Vai trß: T« ®Ëm tÝnh chÊt kú l¹, tưởng tượng, kỳ ảo? Vai trò của lớn lao, đệp đẽ cua các nhân vật, sù kiÖn. nã? GV mở rộng: Chi tiết tưởng tượng,  Thần kỳ hoá, tin yêu, tôn kú ¶o trong truyÖn cæ d©n gian g¾n kÝnh tæ tiªn d©n téc m×nh. T¨ng iii. Tæng kÕt: liền với quan niệm, tín ngưỡng của sức hấp dẫn cho truyện. 1. NghÖ thuËt: người xưa về thế giới. - Chi tiết tưởng tượng thần kỳ, kỳ ảo. VD: Quan niÖm vÒ c¸c thÕ giíi nh­ trÇn gian ©m phñ, thuû phñ. VÒ sù 2. Néi dung: ®an xen gi÷a thÕ giíi thÇn vµ thÕ - TruyÖn nh»m gi¶i thÝch nguån gèc giới người. Quan niệm vạn vật đều cao quý cña d©n téc ViÖt Nam. => chi tiết t. tượng hoang đường - Thể hiện lòng yêu nước, nguyện vọng cã linh hån. *) Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng , kỳ ảo. ®oµn kÕt thèng nhÊt c¸c d©n téc trªn kÕt: đất nước. 1. Nét đặc sắc về nghệ thuật của  Giải thích, suy tôn nguồn gốc * Ghi nhớ: (SGK - 8) cao quý cña d©n téc ViÖt Nam v¨n b¶n nµy lµ g×? 2. TruyÖn ®­îc x©y dùng víi vµ biÓu hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo thống nhất của nội dung ta ở Iv. Luyện tập: nhằm giải thích và thể hiện điều mọi miền đất nước… 1. KÓ tªn c¸c truyÖn kh¸c -Người Mường có truyện Quả g×? trứng to nở ra con người . + Gọi học sinh đọc ghi nhớ Người Mường tự hào vì mình 2. KĨ diƠn c¶m truyƯn: “Con Rång, *) Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện sinh ra tửứ quaỷ trửựng ủaàu tieõn cháu Tiên”. tËp: của chim thần, các trứng nhỏ ? Em biÕt nh÷ng truyƯn nµo cđa c¸c hơn sinh ra người khác, dân d©n téc kh¸c ë VN cịng gi¶i thÝch tộc khác (Thái, Mèo…) trứng nguån gèc d©n téc nh­ truyƯn: nhỏ nữa mới sinh ra các loài "Con Rång, ch¸u Tiªn"? vaät .. - Kh¬-me: Qu¶ bÇu mÑ.  Sù gÇn gòi vÒ céi nguån vµ sù giao l­u v¨n ho¸ gi÷a c¸c d©n tộc trên nước ta.. ? Sự giống nhau ấy khẳng định điều g×? 4. Cñng cè; dÆn dß: - TËp kÓ l¹i c©u chuyÖn. - Häc bµi theo néi dung ph©n tÝch vµ néi dung bµi häc. - So¹n vµ t×m hiÓu néi dung bµi tiÕp "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy" * Nhận xét, đánh giá HS sau tiết dạy TiÕt 2 =================================. 6=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. ===================================================================. V¨n b¶n:. b¸NH ch¦ng, b¸NH giÇY (TruyÒn thuyÕt) (Tự học có hướng dẫn). A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh: - HiÓu ®­îc nguån gèc cña b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy lµ hai thø b¸nh quan träng trong dÞp TÕt. - Qua cách giải thích tác giả dân gian muốn đề cao sản phẩm nông nghiệp, đề cao nghề trồng trọt, chăn nuôi và mơ ước có một đấng minh quân thông minh giữ cho dân ấm no, đất nước thái bình. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng đọc , tìm hiểu ý nghĩa của truyện, kỹ năng tự học. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh lßng tù hµo vÒ trÝ tuÖ, v¨n hãa cña d©n téc. B. ChuÈn bÞ : - ThÇy: Bµi so¹n, tranh. - Trß : Bµi chuÈn bÞ. c. phương pháp: - Đàm thoại, phân tích, thảo luận nhóm, đọc diễn cảm. d. tiÕn tr×nh giê d¹y: 1. ổn định lớp: Kiểm tra sỹ số: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Ph©n tÝch nh©n vËt LLQ vµ ¢C? Qua c©u chuyÖn truyÒn thuyÕt "Con Rång ch¸u Tiªn" em hiÓu g× vÒ truyÒn thèng d©n téc ta? - HS tr¶ lêi theo ND ghi trong vë vµ ND ghi nhí cña bµi. 3. Gi¶ng bµi míi: a) DÉn vµo bµi: Cách 1: Bánh chưng, bánh giầy là một thứ hương vị không thể thiếu trong ngày Tết. Nguồn gốc của hai thø b¸nh nµy cã tõ ®©u sÏ t×m hiÓu qua bµi häc h«m nay. C¸ch 2: Hằng năm, mỗi khi xuân về, Tết đến, nhân dân ta con cháu vua Hùng, từ miền xuôi đến miền ngược, từ vùng núi đến miền biển, lại nô nức chở lá dong, xay đỗ, giã gạọ gói bánh . Quang cảnh ấy làm chúng ta thêm yêu quí, tự hào về nền văn hoá cổ truyền độc đáo của dân tộc và như làm sống động truyền thuyết “Bánh chưng bánh giầy” . Vậy tại sao lại có hai loại bánh và ai đã làm ra nó? Tiết học giúp ta tìm hiểu rõ vấn đề trên .. b) Các hoạt động dạy và học: HO¹T §¤NG CñA THÇY *) Hoạt động 1: Hướng dẫn đọc và t×m hiÓu chung : - GV hướng dẫn cách đọc: chậm r·i, t×nh c¶m. ? TruyÖn gåm nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo?. - GV yªu cÇu HS kÓ truyÖn.. HO¹T §éNG CU¶ TRß. NộI DUNG cần đạt i. §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 1. §äc - Chó thÝch:. Gọi 2 đến 3 HS đọc. HS kh¸c nhËn xÐt. 1/ Nh©n lóc vÒ giµ, Vua Hïng thứ 7 trong ngày lễ Tiên Vương có ý định chọn người nối ngôi. 2/ C¸c lang cè ý lµm võa lßng 2. KÓ , tãm t¾t: Vua b»ng nh÷ng m©m cç thËt hËu. 3/ Riªng Lang Liªu ®­îc thÇn m¸ch b¶o dïng 2 lo¹i b¸nh d©ng lễ Tiên Vương. 4/ Vua Hùng chọn bánh để lễ 3. Bố cục: 3 phần. Tiên Vương và tế trời đất. =================================. 7=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== - Hướng dẫn tìm hiểu 1 số từ khó. nhường ngôi báu cho chàng. 5/ Từ đời Vua Hùng thứ 7, nước ta cã tËp tôc lµm b¸nh ch­ng, bánh giầy để đón tết. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: *) Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc và 1. Hùng Vương chọn người nối t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n : ng«i. - Gọi HS đọc "Từ đầu  có Tiên - Giặc ngoài đã dẹp yên, đất - Chọn người làm vừa ý vua trong lễ Vương chững giám". nước có thể tập trung vào công Tiên Vương; người nối ngôi phải nối ? Vua Hùng chọn người nối ngôi cuộc chăm lo cho dân được no chí Vua. ấm, vua đã già muốn truyền trong hoµn c¶nh ntn?  Lµ «ng vua tµi trÝ, s¸ng suèt, c«ng ng«i. - Chọn người làm vừa ý vua minh. Luôn đề cao cảnh giác thù trong ? ý định chọn người nối ngôi của trong lễ Tiên Vương; người nối giặc ngoài. Vua Hïng ntn? ng«i ph¶i nèi chÝ Vua. - Lµ «ng vua tµi trÝ, s¸ng suèt, ? Qua cách chọn người nối ngôi công minh. Luôn đề cao cảnh đã giúp em hiểu điều gì về vị vua giác thù trong giặc ngoài. Đồng nµy? thêi ngÇm nh¾c nhë 20 «ng GV: Vua Hùng đưa ra hình thức để Lang về truyền thống dựng chọn người nối ngôi... Thời gian nước, giữ nước. trôi đi, ngày lễ Tiên Vương sắp đến. Ai sẽ là người làm vừa ý vua? 2. Cuéc ®ua tµi giµnh ng«i b¸u: chóng ta theo dâi phÇn tiÕp theo cña truyÖn. Giáo viên gọi học sinh đọc đoạn: "Các lang  lễ Tiên Vương" ? §o¹n truyÖn kÓ vÒ sù viÖc g×? ? Trong ®o¹n truyÖn trªn chi tiÕt nào em thường gặp trong các truyÖn cæ d©n gian? GV: §©y lµ chi tiÕt nghÖ thuËt tiªu - Chi tiÕt thi tµi: Hä chØ biÕt ®ua biÓu cho truyÖn d©n gian. Trong c¸c nhau lµm cç thËt hËu, thËt ngon truyện dân gian khác ta cũng thấy đem về lễ Tiên Vương. sù cã mÆt cña c¸c chi tiÕt trªn. ? Em h·y kÓ 1 vµi chi tiÕt trong c¸c truyÖn d©n gian kh¸c? ? Theo em, chi tiÕt trªn cã gi¸ trÞ ntn víi truyÖn d©n gian? Giáo viên: Lễ Tiên Vương đã trở thành cuộc đua tài giữa 20 người con trai cña Vua. Trong cuéc ®ua tài đó Lang Liêu là người thiệt thòi nhÊt. ? Trong lúc ấy, điều kỳ lại nào đã đến với Lang Liêu? ? V× sao chØ cã Lang Liªu ®­îc thần giúp đỡ?. - TruyÖn TÊm C¸m : Thi b¾t tÐp. - TruyÖn Em bÐ th«ng minh: Thi giải các cáu đố oái oăm.  Tạo ra tình huống truyện để c¸c nh©n vËt béc lé phÈm chÊt, tµi n¨ng. Gãp phÇn t¹o sù håi hộp, hứng thú cho người nghe. - GÆp thÇn trong m¬..  V× Lang Liªu må c«i cha mÑ ================================= 8=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== vµ thiÖt thßi nhÊt. Chµng ch¨m lo việc đồng áng, tự tay trồng lóa, trång khoai. Chµng hiÓu ®­îc gi¸ trÞ h¹t g¹o, cña c¶i do m×nh lµm ra. ? Trong giấc mộng, thần đã cho H¹t g¹o lµ quý... Lang Liªu biÕt ®iÒu g×? ? T¹i sao thÇn kh«ng chØ dÉn cô thể cho Lang Liêu cách làm - Thần muốn thử thách để Lang Liªu béc lé ®­îc trÝ tuÖ, tµi n¨ng b¸nh? của mình, để chứng tỏ việc kế vị ngôi vua là xứng đấng 3. Lang Liªu ®­îc nèi ng«i: - Lang Liêu đã suy nghĩ thấu ? Lang Liªu cã hiÓu ý thÇn đáo lời thần và sáng tạo ra 2 loại kh«ng? b¸nh: B¸nh ch­ng h×nh vu«ng, b¸nh giÇy h×nh trßn. Giáo viên: Lang Liêu đã hiểu giá trị lao động của nghề nông: Nhờ gạo mà dân ấm no, nước hùng mạnh, đủ sức chống giặc, giữ yên bê câi. ? Qua việc Lang Liêu làm ra 2  Là người tài trí. thø b¸nh, em cã c¶m nhËn g× vÒ - 2 thø b¸nh cã ý nghÜa s©u sa nh©n vËt nµy? ? Theo em, vì sao vua lại chọn tượng trưng cho trời đất, muôn loµi, cã ý nghÜa thùc tÕ quý h¹t b¸nh cña Lang Liªu? g¹o Chàng là người làm vừa ý vua đã GV: §ã còng chÝnh lµ chÆng ®­êng ®o¸n ®­îc ý vua. §ã lµ biÓu thö th¸ch, cô thÓ lµ thö th¸ch vÒ iii. tæng kÕt: hiÖn cña ãc th«ng minh, trÝ tuÖ. mÆt trÝ tuÖ mµ nh©n vËt trong truyÖn 1. Néi dung: dân gian trải qua. Qua đó thể hiện - Gi¶i thÝch nguån gèc sù v©t: B¸nh tµi n¨ng cña nh©n vËt. ch­ng, b¸nh giÇy vµ phong tôc ngµy *) Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng TÕt Nguyªn §¸n. kÕt: ? Nh©n d©n ta s¸ng t¸c truyÖn nµy nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g×? ? TruyÖn cã ý nghÜa ca ngîi ai? §Ò cao ®iÒu g×? ? Nªu ý nghÜa cña phong tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy trong ngµy TÕt cña néi dung ta? ? Trong truyÖn, em thÝch nhÊt chi nµo? V× sao? Hướng dẫn HS phần đọc thêm.. - Gi¶i thÝch nguån gèc sù v©t: B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy vµ phong 2. NghÖ thuËt: tôc ngµy TÕt Nguyªn §¸n lµm 2 lo¹i b¸nh cña néi dung ta. - Ca ngîi thêi c¸c Vua Hïng dựng nước. Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính trời, đất và tổ tiªn cña néi dung ta.  Ph¶n ¸nh thµnh qu¶ cña «ng cha ta x­a trong viÖc x©y dùng nÒn v¨n häc d©n téc. HS th¶o luËn.. *) Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập : 1. Bµi tËp 1 (sgk) +Cho biÕt ý nghÜa cña phong tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy trong ngµy tÕt. =================================. 9=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== => đề cao nghề nông; sự thờ cúng tổ tiên, trời đất của nhân dân ta. Ông cha ta đã xây dựng phong tục tập quán cña riªng m×nh tõ nh÷ng ®iÒu gi¶n dÞ nh­ng rÊt thiªng liªng giµu ý nghÜa. 2. Bµi tËp 2 (sgk) Lời nhận xét của vua Hùng về hai loại bánh: những cái bình thường , giản dị nhưng lại hàm chứa ý nghĩa sâu s¾c. 3. Bµi tËp thªm: +Trong truyÖn em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt? V× sao? + Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu ( kho¶ng 5 c©u) + Hãy thử đóng vai Lang Liêu kể lại ngắn gọn chuyện “Bánh chưng, bánh giầy”. Chó ý : Trong khi kÓ chuyÓn ng«i thø 3 sang thø 1 + TruyÖn cæ nªn kh«ng x­ng “t«i” mµ x­ng “ ta” + Phải nắm chắc các sự kiện chính để kể + Häc sinh tr×nh bµy, c¸c b¹n nhËn xÐt 4. Cñng cè; dÆn dß: - KÓ truyÖn. - N¾m néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - So¹n bµi tiÕp theo: "Th¸nh Giãng". - Giê sau häc TV, bµi "Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ TiÕng ViÖt". * Nhận xét, đánh giá HS sau tiết dạy. TiÕt 3 =================================. 10=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. ===================================================================. Tõ vµ cÊu t¹o tõ cña tõ tiÕng ViÖt. A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh hiÓu ®­îc tõ lµ g×? C¸c kiÓu cÊu t¹o tõ? 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng nhận biết tiếng, từ, biết phân biệt các loại từ và đặt câu. 3. Thái độ: - Dùng từ, đặt câu chính xác. B. ChuÈn bÞ : - ThÇy: Bµi so¹n, b¶ng phô. - Trß : Bµi häc, vë bµi tËp. c. Phương pháp: - Quy n¹p, ph©n tÝch ng÷ liÖu, th¶o luËn nhãm, lµm bµi tËp. d. tiÕn tr×nh giê d¹y: 1. ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số ( CP, KP), vở ghi, vở soạn, sgk... 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3. Gi¶ng bµi míi: a) DÉn vµo bµi: ở bậc Tiểu học ta đã học về từ, để hiểu rõ hơn từ là gì? Từ có cấu tạo như thế nào? Bài học hôm nay sẽ giúp ta hiểu rõ về điều đó. b) Các hoạt động dạy và học: Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu tõ lµ g×? Giáo viên gọi học sinh đọc VD SGK. ? VD trªn ®­îc trÝch dÉn tõ VB nµo? Nãi vÒ ai? VÒ ®iÒu g×? ? Trong VD trªn cã mÊy tõ? Dùa vµo dÊu hiÖu nµo mµ em biÕt ®­îc điều đó? Giáo viên: 9 từ đó được kết hợp với nhau để tạo lên một đơn vị trong v¨n b¶n "Con Rång, ch¸u Tiªn". ? §¬n vÞ trong v¨n b¶n Êy ®­îc gäi lµ g×? ? Trong c©u trªn, c¸c tõ cã g× kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o? ? Em hãy xác định số tiếng và số tõ trong VD? ? C¸c em cã gÆp nh÷ng tõ cã sè tiÕng h¬n 2 kh«ng? VD? ? §¬n vÞ cÊu t¹o tõ TV lµ g×? ? VËy tiÕng lµ g×?. Hoạt động của trò - Học sinh đọc VD. - VB "Con Rång, ch¸u Tiªn". Nội dung cần đạt I. Tõ lµ g×? 1. VÝ dô: (SGK – 13). - Cã 9 tõ. 2. NhËn xÐt:  Dùa vµo dÊu "/" ph©n c¸ch - Cã 9 tõ. gi÷a c¸c tõ. 3. Bµi häc: Ghi nhí/ sgk. - §¬n vÞ trong v¨n b¶n Êy ®­îc gäi lµ c©u. - Kh¸c nhau vÒ sè tiÕng. + Cã tõ cÊu t¹o lµ 1 tiÕng. + Cã tõ cÊu t¹o lµ 2 tiÕng. 3 tiÕng: Hîp t¸c x·. 4 tiÕng: NhÝ nha nhÝ nh¶nh, chñ nghÜa x· héi. - Tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ. - §¬n vÞ cÊu t¹o tõ TV lµ tiÕng. Tạo ra 1 câu trọn vẹn diễn đạt 1. =================================. 11=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== ? 9 tõ trong VD trªn khi kÕt hîp ý. - Khi 1 tiếng có thể dùng tạo - Tiếng là đơn vị cấu tạo nên víi nhau cã t¸c dông g×? tõ. ? Khi nµo 1 tiÕng cã thÓ coi lµ 1 c©u, tiÕng Êy trë thµnh tõ. tõ? ? Tõ c¸c VD trªn, em hiÓu tõ lµ g×? - Từ là đơn vị tạo nên câu.  GVKL: Như vậy, từ là đơn vị tạo nªn c©u.  TÝch hîp TLV: Trong cuéc sống hàng ngày, để diễn đạt điều mình muốn nói, muốn viết cần lựa Xác định từ và tiếng: chọn từ để sắp xếp thành câu, diễn BT: Lạc Long Quân / giúp / dân đạt cho phù hợp với MĐ giao tiếp / diệt trừ / Ngư Tinh / Hồ Tinh / để người tiếp nhận hiểu được ý Mộc Tinh. m×nh. - Học sinh đọc nội dung ghi nhớ ? Xác định từ và tiếng trong BT SGK – 13. sau? gọi học sinh đọc nội dung ghi nhớ. - Học sinh đọc ví dụ II. CÊu t¹o tõ TiÕng ViÖt : Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu 1. VÝ dô: cÊu t¹o cña tõ TV? (SGK – 13) VD : Từ / đấy / nước / ta / chăm / nghÒ / trång trät / ch¨n nu«i / Gọi học sinh đọc ví dụ SGK – 13. và / có / tục / ngày / Tết / làm / ? Dựa vào kiến thức đã học về từ 2. NhËn xÐt: b¸nh ch­ng / b¸nh giÇy. đơn và từ phức ở cấp tiểu học, em - Từ đơn chỉ có một tiếng, - Từ một tiếng: Từ, đấy, nước, hãy xá định từ đơn và từ phức - Từ phức có từ hai tiếng trở lên. ta, chăm, nghề, và, có, tục, trong VD sau? ngµy, TÕt, lµm. - Tõ cã 2 tiÕng: Trång trät, ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh ? Từ đơn và từ phức khác nhau giÇy. ntn vÒ cÊu t¹o? ? Từ đó, em hiểu thế nào là từ đơn? Thế nào là từ phức? ? XÐt c¸c tõ: ch¨n nu«i, b¸nh - Từ có 1 tiếng là từ đơn. ch­ng, b¸nh giÇy? C¸c tõ nµy ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch nµo? - GhÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi - Tõ cã 2 tiÕng lµ tõ phøc: + Tõ ghÐp: Cã 2 tiÕng nhau vÒ nghÜa.  §ã lµ tõ ghÐp. quan hÖ vÒ nghÜa. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ghÐp? + Tõ l¸y: Cã quan hÖ l¸y ? Tõ phøc: trång trät ®­îc t¹o nªn ©m (vÇn). - Do cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c cã g× kh¸c víi tõ ghÐp trªn? tiÕng. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ l¸y? - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh vÏ s¬ đò trong SGK vào vở và điền các từ - Sơ đồ cấu tạo từ vào cho đúng. *) T×nh huèng th¸o luËn: Cã b¹n 3. Ghi nhí: cho r»ng: ch¨n nu«i lµ tõ phøc, (SGK – 14) b¹n kh¸c cho lµ tõ ghÐp. ý kiÕn cña em ntn? ? Bµi häc h«m nay, em cÇn ghi Ghi nhí nhí nh÷ng néi dung c¬ b¶n nµo? Gäi HS tr×nh bµy ================================= 12=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập: 1. Bài 1: a) Nguồn gốc, con cháu: từ ghép b) Đồng nghĩa với từ “nguồn gốc”: Cội nguồn, gốc rễ, gốc gác c) Từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc: Cậu mợ, Cô dì, chú cháu 2. Bài 2: a) Theo giới tính: anh chị, ông bà, cậu mợ... b) Theo bậc: Bác cháu, cô cháu, chị em, cậu cháu... 3. Bài 3: Cách chế biến. bánh nướng, bánh hấp, bánh nhúng.... Cách chất liệu. bánh nếp, bánh khoai, đậu xanh.... Tính chất. bánh dẻo, bánh phồng.... Hình dáng. bánh tai heo, bánh gối.... 4. Bµi 4: - Miêu tả tiếng khóc của người Từ láy khác có tác dụng đó: Nức nở, rưng rức, thút thít; sôt sµ sôt sÞt; dÊm døt... 5. Bµi 5: Th¶o luËn, cö häc sinh lµm nhanh lªn b¶ng a. Tả tiếng cười : ha hả, khanh khách, hi hí, hô hô, nhăn nhở, toe toét, sang sảng, khúc khích, sằng sặc… b. T¶ tiÕng nãi : khµn khµn, «ng æng, lÌ nhÌ, lÐo nhÐo, oang oang, sang s¶ng, trong trÎo, thá thÎ… c. Tả dáng điệu : đủng đỉnh, nghênh ngang, khệnh khạng 6. Bµi tËp thªm: Xác định các từ láy và từ ghép trong đoạn văn: „ kẻ ở cạn.... đừng quên lời hẹn”  tõ l¸y: tÝnh t×nh  từ ghép : tập quán ; cai quản, miền núi ; miền biển ; giúp đỡ ; lời hẹn... 4. Cñng cè; dÆn dß: - Bài học hôm nay chúng ta gồm bao nhiêu đơn vị kiến thức? Đó là những đơn vị kiến thức nào? Ph©n biÖt tõ ghÐp vµ tõ l¸y? - Xem l¹i toµn bé néi dung bµi häc, häc bµi theo néi dung bµi häc vµ néi dung ghi nhí, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i vµo vë. - Soạn bài: "Giao tiếp, văn bản và phương biểu đạt". * Nhận xét, đánh giá HS sau tiết dạy. TiÕt 4 =================================. 13=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. ===================================================================. Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Huy động kiến thức về các loại văn bản mà học sinh đã biết. - Hình thành sơ bộ các khái niệm: văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng nhËn biÕt, ph©n tÝch, tæng hîp. 3. Thái độ: - Học sinh biết sử dụng các phương thức biểu đạt phù hợp với mục đích giao tiếp. B. ChuÈn bÞ : - ThÇy: Bµi so¹n, giÊy t«-ki kÏ b¶ng ph©n lo¹i. - Trß : Bµi häc, vë bµi tËp. c. phương pháp: - Quy n¹p, ph©n tÝch ng÷ liÖu, th¶o luËn nhãm, lµm bµi tËp. d. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số ( CP, KP), vở ghi, vở soạn, sgk... 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Gi¶ng bµi míi: a) DÉn vµo bµi: Trong cuộc sống hàng ngày chúng ta thường giao tiếp với mọi người để trao đổi tâm tư, tình cảm cho nhau. Mỗi mục đích giao tiếp đều cần có một phương thức biểu đạt phù hợp. Vậy giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt là gì ta sẽ tìm hiểu qua bài học hôm nay. b) Các hoạt động hạy và học: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt ? Trong đời sống, khi có một tư I. T×m hiÓu chung vÒ v¨n tưởng, một tình cảm, một suy nghĩ - Nói hoặc viết bản và phương thức biểu nào đó cần biểu đạt cho người đạt: khác biết thì em làm như thế nào? 1. Giao tiÕp ? người này nghe, người khác nói, a) VÝ dô: người này đọc của người khác viết - Giao tiếp đang làm gì với nhau? ? người nói, người viết được gọi - Truyền đạt là hoạt động gì? ? người nghe, người đọc gọi là - Tiếp nhận hoạt động gì? ? Vậy giao tiếp là gì? mục đích b) Bµi häc: giao tiếp ? Ta có thể biểu đạt tình cảm, nguyện vọng đó bằng mấy tiếng, - nhiều tiếng, nhiều câu trong 1 câu mấy câu? - Giao tiếp là hoạt động ? để biểu đạt tư tưởng tình cảm... truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, một cỏch đầy đủ, trọn vẹn cho - Núi cú đầu, cú đuụi, mạch lạc, tình cảm bằng phương tiện người khác hiểu thì em phải làm lý lẽ => Tạo lập văn bản ng«n ng÷. như thế nào? 2. Văn bản và mục đích giao Gi¸o viªn: Treo b¶ng phô, gäi häc tiÕp: sinh đọc câu tục ngữ: ================================= 14=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== a) "Cã c«ng mµi s¾t, cã ngµy nªn a) VÝ dô: kim". b) - "Ai ¬i, b­ng b¸t c¬m ®Çy, Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phÇn". - "Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn, Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai". c) Lêi B¸c hå d¹y thanh niªn: "Kh«ng cã viÖc g× khã, ChØ sî lßng kh«ng bÒn §µo nói vµ lÊp biÓn, b) NhËn xÐt: QuyÕt chÝ ¾t lµm nªn". - Tõng c©u, ®o¹n lêi trong vÝ dô ? Tõng c©u, ®o¹n lêi trªn ®­îc được nói ra nhằm mục đích nói ra nhằm mục đích gì? khuyên răn người khác.. . - Tõng c©u, ®o¹n trªn lêi trªn ? Tõng c©u, ®o¹n trªn lêi trªn nãi lªn ý ph¶i biÕt kiªn tr×, vµ nãi lªn ý g×? (®iÒu g×?) coi trọng giá trị lao động.. . ? Trong từng câu, từng lời trên, - Các câu, lời nói trên đều có sự c¸c thµnh phÇn, yÕu tè cña liªn kÕt chÆt chÏ.. . chóng liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo? ? Trong đời sống, khi em có 1 suy nghÜ, 1 nguyÖn väng mµ cÇn - Em sÏ dïng lêi nãi hoÆc viÕt. biểu đạt cho mọi người biết, em lµm nh­ thÕ nµo? ? Em muốn cho người khác biết ­íc m¬ cña m×nh, em sÏ lµm nh­ thÕ nµo? GVKL: Sự biểu đạt ấy chính là qu¸ tr×nh tiÕp xóc gi÷a em víi người khá- Giao tiếp ? Khi muốn biểu đạt tư tưởng, - Ph¶i nãi, viÕt cã ®Çu, cã cuèi t×nh c¶m Êy mét c¸ch trän vÑn, m¹ch l¹c. đầy đủ cho người khác hiểu, em - V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi lµm nh­ thÕ nµo? hoặc viết có chủ đề thống  Gi¸o viªn: VËy muèn cho nhÊt. người khác hiểu trọn vẹn suy nghĩ vµ lêi nãi cña m×nh th× cÇn ph¶i c) Ghi nhí 1, 2: t¹o lËp mét v¨n b¶n. v¨n b¶n lµ (SGK – 17) chuỗi lời nói hoặc viết có chủ đề thèng nhÊt, ®­îc liªn kÕt, m¹ch lạc nhằm đạt mục đích giao tiếp. Trong đời sống con người, trong quan hệ giữa con người với con người, trong xã hội, giao tiếp đóng vai trß v« cïng quan träng, giao tiÕp kh«ng thÓ thiÕu. Kh«ng cã giao tiếp, con người không thể hiếu nhau, không thể trao đổi với nhau bÊt cø ®iÒu g×. X· héi sÏ ================================= 15=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== kh«ng cßn tån t¹i. Ng«n ng÷ lµ phương tiện quan trọng nhất để thùc hiÖn giao tiÕp. Gi¸o viªn ®­a ra 3 t×nh huèng, yªu cÇu häc sinh th¶o luËn: 1. Hai đội bóng đá muốn xin phép sử dụng sân vận động thành phè. 2. Tường thuật diễn biến trận đấu bóng đá. 3. Bµy tá lßng yªu mÕn m«n bóng đá. ? C¸c t×nh huèng trªn ph¶i sö dông ng«n ng÷ giao tiÕp g×? Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh quan s¸t vµo b¶ng khung trong SGK, lÊy vÝ dô cho phï hîp víi tõng kiÓu v¨n b¶n vµ tõng PTB§? - Giáo viên gọi học sinh đọc nội dung ghi nhí.. 3. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt: - Häc sinh th¶o luËn trong 2 a) VÝ dô: phót. 1. Phải sử dụng đơn từ  Văn b¶n hµnh chÝnh c«ng vô. b) NhËn xÐt: 2. Dïng lêi nãi  V¨n b¶n  Cã c¸c kiÓu v¨n b¶n vµ tường trình, tự sự. PTB§ lµ: 3. V¨n b¶n biÓu c¶m. - Tù sù - Miªu t¶ - Häc sinh ®iÒn vÝ dô theo sù - BiÓu c¶m hiÓu biÕt c¸ nh©n. - NghÞ luËn - ThuyÕt minh. - Học sinh đọc ghi nhớ SGK – - Hành chính, công vụ. 17. c) Ghi nhí 3: (SGK – 17). a/ ? Tìm phương thức biểu đạt của b/ c/ nh÷ng ®o¹n trÝch? d/ e/. Tù sù Miªu t¶ NghÞ luËn. BiÓu c¶m ThuyÕt minh.. ii. luyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: - Phương thức biểu đạt a. Tù sù b. Miªu t¶. c. NghÞ luËn  Lµ VB tù sù. d. BiÓu c¶m. Vì: Truyện kể về việc, người ®. ThuyÕt minh ? Truyền thuyết: "Con Rồng, theo một diễn biến nhất định. ch¸u Tiªn" thuéc kiÓu v¨n b¶n 2. Bµi tËp 2: nµo? V× sao em biÕt? - TruyÒn thuyÕt “Con Rång, ch¸u Tiªn” thuéc v¨n b¶n tù sù  Vì truyện kể người, kể việc, kể hành động theo một diễn biến nhất định. 4. Cñng cè; dÆn dß: - Xem l¹i toµn bé néi dung bµi häc, häc bµi theo néi dung ghi nhí vµ néi dung ph©n tÝch. - Nắm vững các kiến thức: giao tiếp, văn bản, các phương thức biểu đạt và mục đích giao tiếp. - Lµm bµi tËp 3, 4, 5 s¸ch bµi tËp. - So¹n VB: "Th¸nh giãng": Tãm t¾t truyÖn; T×m hiÓu ý nghÜa truyÖn. * Nhận xét, đánh giá HS sau tiết dạy. =================================. 16=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. ===================================================================. TiÕt 5:. Th¸nh giãng.. (TruyÒn thuyÕt) A.Mục tiêu cần đạt: Qua tiết học, học sinh có được: - N¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh giãng. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn nµy B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn:+Tranh “Th¸nh Giãng” + -Häc sinh: So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái sgk C. TiÕn Tr×nh giê d¹y häc I. ổn định tổ chức II. KiÓm tra bµi cò C©„ hái: KÓ l¹i ”huyÖn "B¸nh ch­ng..." Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu III. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài Sea games 22 đã từng được tổ chức ở Việt Nam, chắc các con còn nhớ trong buổi lễ khai mạc có màn diễn của một người đàn ông xuất hiện cùng chú ngựa rồi bay bổng lên bầu trời giữa hàng ngàn ánh mắt bất ngờ của người xem. Theo con nhân vởt đó là ai? Thánh Gióng chính là nhân vật đã đi vào những trang đầu của lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Chọn hình tượng nhân vật Thánh Gióng để giới thiệu cùng bạn bè quốc tế trong một sự kiện trọng đại, người dân Việt Nam muốn thể hiện lòng tự hào về truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc. Hôm nay chúng ta sẽ ngước dòng thời gian để đến với câu chuyện cổ kể về chiến thắng hào hùng của tổ tiên ta qua truyền thuyết Th¸nh Giãng. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của học sinh Néi dung c¬ b¶n Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung: GV hướng dẫn HS cách đọc: HS chó ý l¾ng nghe I. §äc - t×m hiÓu chung +Giäng kÓ håi hép, tù nhiªn ë 1. §äc đoạn Gióng ra đời. +Lêi Giãng tr¶ lêi sø gi¶ dâng d¹c, nghiªm trang. +Giäng h¸o høc, phÊn khëi ®o¹n c¶ lµng nu«i Giãng. +Giọng khẩn trương, vội vã khi tả Gióng đánh giặc. +Giọng chậm, nhẹ xa vời khi đọc ®o¹n Giãng vÒ trêi. GV và HS đọc nối tiếp nhau, GV gọi HS nhận xét cách đọc, GV nhËn xÐt GV gäi 1-2 HS kÓ l¹i truyÖn"Bµ mÑ ­ím vµo vÕt ch©n to vÒ nhµ mang thai 12 th¸ng, sinh ra mét cËu bÐ, lªn 3 vÉn kh«ng nãi kh«ng cười, đặt đâu nằm đấy. Sứ giả đến cËu bÐ cÊt tiÕng nãi ®Çu tiªn. CËu bé lớn nhanh như thổi vươn vai HS nhớ lại kiến thức, phát biểu ý thành tráng sĩ ra trận đánh giặc. kiến GiÆc tan Th¸nh Giãng cëi gi¸p s¾t cïng ngùa bay vÒ trêi. nhµ vua vµ HS suy nghÜ, ph¸t biÓu ý kiÕn ================================= 17=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== nhân dân nhớ công ơn, lập đền thờ. P1: "Từ đầu... nằm đấy": sự ra Ngày nay dấu tích về chiến công đời kỳ lạ của Gióng của Thánh Gióng vẫn còn đó" P2: "Bấy giờ... cứu nước": Gióng ? Văn bản này có rất nhiều chú cùng nhân dân chiến đấu và thÝch chóng ta sÏ ®i t×m hiÓu khi chiÕn th¾ng giÆc ¢n ph©n tÝch chi tiÕt. V¨n b¶n nµy P3: " GiÆc... trêi": Giãng vÒ trêi 2. ThÓ lo¹i: TruyÒn thuyÕt kÓ vÒ nh©n vËt Th¸nh Giãng, cã P4: Cßn l¹i: nh©n d©n ghi nhí yếu tố tưởng tượng, thể hiện thái công lao của Gióng 3. Bè côc: 4 phÇn độ của nhân dân. Vậy văn bản nµy thuéc thÓ lo¹i g×? ? V¨n b¶n nµy nªn chia thµnh mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña mçi phÇn lµ g×? Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc - tìm hiểu chi tiết văn bản ? Trong truyÖn cã nh÷ng nh©n HS t×m chi tiÕt Vua Hùng Vương thứ 6, sứ giả, vËt nµo? Ai lµ nh©n vËt chÝnh? giÆc ¢n, bè mÑ Giãng, d©n lµng vµ nv chÝnh Th¸nh Giãng (Dẫn) Như ta đã biết tr.th thường chứa đựng các yếu tố tưởng tượng, HS tìm chi tiết kỳ ảo. Nhân vật chính Thánh - Ra đời kỳ lạ Gióng đã được xây dựng bằng - Tiếng nói đầu tiên những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo - Lớn nhanh như thổi - Một mình đánh thắng giặc nµo? Theo con, nh÷ng chi tiÕt - Người và ngựa cùng bay về trời tưởng tượng kỳ ảo ấy có ý nghĩa -> t¹o sù tß mß, hÊp dÉn, cuèn gì?(Đọc chi tiết đó con có hứng hút người đọc thó, cã muèn theo dâi kh«ng?) (DÉn) §óng nh­ b¹n nãi nh÷ng chi tiết tưởng tượng kỳ ảo đó đã tạo nªn mét nv Th¸nh Giãng võa phi thường vừa gần gũi. Chúng ta vào phÇn 1 ? Sự ra đời của Gióng được tác gi¶ d©n gian giíi thiÖu nh­ thÕ nµo? => Theo quan niệm dân gian đã là người anh hùng phải phi thường kỳ HS tìm chi tiết l¹ trong mäi biÓu hiÖn tõ lóc sinh ra, nh­ng Giãng l¹i lµ con cña mét bµ mÑ n«ng d©n nªn h×nh ¶nh Gióng rất gần gũi với mọi người ? Giãng cÊt tiÕng nãi ®Çu tiªn trong hoµn c¶nh nµo? Nh¾c l¹i nh÷ng c©u nãi ®Çu cña Giãng, theo con tiÕng nãi ®Çu tiªn Êy cã ý nghÜa g×? => Khi Giãng lªn 3 nghe sø gi¶ loan tin tìm người đánh giặc giúp HS tìm chi tiết nước. Gióng nói với mẹ ra mời sứ =================================. II. §äc - t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n. 1. Nh©n vËt Th¸nh Giãng. a) Sự ra đời và tuổi thơ của Giãng - Bµ mÑ thÊy vÕt ch©n to ­ím thö - Mang thai 12 th¸ng -> sự ra đời kỳ lạ - Lªn 3 tuæi kh«ng nãi, kh«ng cười. 18=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== gi¶ vµo ®©y. C©u nãi ®Çu tiªn cña Giãng kh«ng gäi bµ gäi mÑ nh­ - Tiếng nói đầu tiên đòi đi đánh bao đứa trẻ khác mà lại là lời xin đi giÆc đánh giặc. Điều đó thể hiện ý thức -> thể hiện lòng yêu nước và ý b¶o vÖ d©n téc tiÒm tµng trong mçi thức đánh giặc cứu nước người dân Việt Nam (Dẫn) Khi đất nước đứng trước nạn ngoại xâm cả dân tộc đồng lòng đánh giặc. Vậy Gióng đã cùng nhân dân chiến đấu và chiến thắng giÆc ¢n nh­ thÕ nµo, chóng ta sang phÇn b ? NhËn nhiÖm vô dÑp giÆc Giãng xin vua ban nh÷ng g×? T¹i sao Gióng không đòi vua ban châu b¸u mµ chØ xin vua ban ngùa s¾t, roi s¾t...? => Với chi tiết này người kể muốn đem vào truyện dấu ấn của thời đại đồ sắt của nước ta trong lịch sử. Hơn nữa đánh giặc phải cần tới nh÷ng vò khÝ s¾c bÐn, khi roi s¾t b) Giãng cïng nh©n d©n chiÕn gãy... không chỉ đánh giặc bằng vũ HS suy nghĩ phát biểu ý kiến đấu và chiến thắng giặc Ân khÝ vua ban mµ cßn b»ng c¶ vò khÝ Xin vua ban ngùa s¾t, roi s¾t, tù t¹o, khi cÇn mäi thø trªn quª ¸o gi¸p s¾t hương Việt Nam đều trở thành vũ khí đánh giặc. Trong lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn, Bác Hồ đã nói"Ai có súng dùng sóng..." ? Kh«ng chØ cÇn ngùa s¾t... Giãng cã thÓ lín lªn sö dông nh÷ng binh khÝ nµy lµ nhê ®©u? Chi tiÕt d©n lµng gãp g¹o nu«i Giãng, Giãng lín nhanh nh­ thæi vươn vai thành tráng sĩ thể hiện ý nghÜa s©u xa g×?(Nh©n vËt Giãng cã g× kh¸c víi c¸c nh©n vật trong thần thoại mà con đã häc?) => Gióng lớn lên bằng đồ ăn thức mÆc cña nh©n d©n, søc m¹nh cña Gióng được nuôi dưỡng bởi những HS suy nghĩ phát biểu ý kiến thứ bình thường giản dị. Gióng là - D©n lµng gãp g¹o nu«i Giãng, con cña nh©n d©n, tiªu biÓu cho Giãng lín nhanh nh­ thæi sức mạnh toàn dân. Cái vươn vai -> Giãng tiªu biÓu cho søc m¹nh của Gióng chính là sự trưởng thành toàn dân, sự vươn lên của cả dân của dân tộc trước nạn ngoại xâm. téc Khi tình thế đòi hỏi dân tộc vươn lên tầm vóc phi thường thì dân tộc vôt lín dËy nh­ Th¸nh Giãng =================================. 19=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== ? Sau khi đánh thắng giặc Ân, Gióng đã có hành động gì? Hình ảnh " Gióng cởi áo giáp sắt để lại råi bay vÒ trêi" gîi cho em suy nghÜ g×? => Gióng ra đời phi thường, ra đi cũng phi thường. Đánh giặc xong Giãng kh«ng trë vÒ nhËn phÇn c) Giãng bay vÒ trêi thưởng mà bay về trời để bất tử - Giãng ®­îc bÊt tö cïng non s«ng gÊm vãc. Hµnh 2. ý nghĩa của hình tượng động đó đã biến Thánh Gióng Th¸nh Giãng thµnh vÞ th¸nh, ®­îc nh©n d©n yªu - Là hình tượng tiêu biểu của mÕn vµ sèng m·i trong lßng nh©n người anh hùng đánh giặc d©n Là người anh hùng mang sức (DÉn) X©y dùng nv Th¸nh Giãng mạnh của cả cộng đồng cùng các yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo Thể hiện lòng yêu nước và sức nh©n d©n ta muèn göi g¾m ®iÒu g×? m¹nh cña c¶ d©n téc Chóng ta sang phÇn 2 t×m hiÓu ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng ? Theo con, nh©n vËt Th¸nh HS suy nghÜ ph¸t biÓu ý kiÕn Gióng mang ý nghĩa tượng trưng g×? Hoạt động 4: Hướng dẫn tổng kết (Dẫn) Như vậy chúng ta đã tìm hiểu về hình tượng và ý nghĩa cña nv Th¸nh Giãng, theo con văn bản này có những đặc sắc gì vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt, chóng ta sang phÇn III ? Truyền thuyết thường liên quan đến sự thật lịch sử. Theo HS tự khái quát con, truyÖn Th¸nh Giãng cã liên quan đến sự thật lịch sử nµo? Bªn c¹nh cèt lâi lÞch sö, điều gì đã khiến câu chuyện cuốn hút người nghe? => Yếu tố tưởng...: sự ra đời kỳ lạ; cốt lõi ...: Vua Hùng Vương, lµng Ch¸y... HS tù kh¸i qu¸t ? Những đặc sắc đó về nghệ HS đọc thuËt gãp phÇn lµm næi bËt néi dung g× cña truyÖn? GV gọi HS đọc phần Ghi nhớ Tr23sgk Hoạt động 5: Hướng dẫn luyện tập. III. Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt - Yếu tố tưởng tượng kỳ ảo - Cèt lâi lÞch sö. 2. Néi dung - Ph¶n ¸nh søc m¹nh ®oµn kÕt của cả cộng đồng - ThÓ hiÖn ý thøc d©n téc, ý thøc lÞch sö cña nh©n d©n ViÖt Nam. (Dẫn) Các yếu tố tưởng tượng kỳ =================================. IV. LuyÖn tËp 20=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== ảo cùng với cốt lõi lịch sử đã tạo 1. Bµi tËp 1 nªn mét Th¸nh Giãng võa h­ võa thùc. H×nh ¶nh nµo cña HS tù béc lé Gióng là hình ảnh đẹp nhất trong t©m trÝ em? ? ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n (5 2. Bµi tËp c©u) nªu c¶m nghÜ cña em vÒ §o¹n v¨n 5 c©u -----6c©u nh©n vËt Th¸nh Giãng -----4c©u GV chốt toàn bài: Hình tượng Giíi thiÖu vÒ nh©n vËt Th¸nh Th¸nh Giãng víi nhiÒu yÕu tè Giãng tưởng tượng kỳ ảo tượng trưng Ngạc nhiên về sự ra đời kỳ lạ cho vẻ đẹp, sức mạnh đoàn kết Yêu mến vì lòng yêu nước, can và lòng yêu nước nồng nàn của đảm d©n téc ViÖt Nam trong buæi ®Çu - Tù hµo vÒ Giãng. dựng nước và giữ nước. Trong tâm linh người Việt, Gióng mãi m·i bÊt tö Hoạt động 6: Hướng dẫn học bài - làm bài ở nhà GV yªu cÇu HS: + Häc thuéc bµi + Hoµn thµnh bµi tËp + Soạn bài " Từ mượn". HS chó ý l¾ng nghe. *Nhận xét, đánh giá học sinh sau tiết dạy. =================================. 21=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. Trường THCS Ba Đình. =================================================================== TiÕt 5. V¨n b¶n:. tH¸nh giãng ( TruyÒn thuyÕt ). A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Giúp học sinh hiểu được Thánh Gióng là một truyền thuyết lịch sử, ca ngợi người anh hùng làng Gióng có công đánh giặc ngoại xâm cứu nước. - TruyÖn ph¶n ¸nh kh¸t väng vµ ­íc m¬ cña nh©n d©n vÒ søc m¹nh k× diÖu lín lao trong viÖc chèng giÆc ngoại xâm bảo vệ đất nước. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng đọc, kể truyện. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng tù hµo vÒ truyÒn thèng anh hïng trong lÞch sö chèng ngo¹i x©m cña d©n téc. B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - ThÇy: Bµi so¹n, tranh. - Trò : Bài tập chuẩn bị trước. c. phương pháp: - Gi¶ng b×nh, kÓ chuyÖn, th¶o luËn nhãm. d. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1. ổn định lớp: - Kiểm tra sỹ số (CP, KP); vở ghi, vở soạn, sgk 2. KiÓm tra bµi cò: ? KÓ truyÖn "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy"? Nªu ý nghÜa cña truyÖn? 3. Gi¶ng bµi míi: a) DÉn vµo bµi: Đánh giặc cứu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc ta từ nghìn xưa tới nay. Thánh Gióng là truyền thuyết thể hiện rất tiêu biểu và độc đáo chủ đề này. Bài học hôm nay sẽ giúp ta làm rõ hơn điều đó. b) Các hoạt động dạy và học: HO¹T §¤NG CñA THÇY Hoạt động 1: Hướng dẫn đọc và t×m hiÓu chung: Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc: Giọng ngạc nhiên, hồi hộp ở đoạn Gióng ra đời. Lời Gióng trả lời sứ giả đĩnh đạc, nghiêm trang. Đoạn cả làng nuôi Gióng đọc giäng h¸o høc, phÊn khëi. §o¹n Gióng đánh giặc giọng khẩn trương, mạnh mẽ. Đoạn cuối giọng chËm, nhÑ. - Giáo viên gọi học sinh đọc. ? TruyÖn gåm nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? ? TruyÖn Th¸nh Giãng cã nh÷ng. HO¹T §éNG CU¶ TRß. NộI DUNG cần đạt i/ §äc- t×m hiÓu chung:. - Häc sinh nghe. 1. §äc vµ chó thÝch:.  2 – 3 học sinh đọc. HS kể kỹ đoạn Gióng đánh giặc 1/ Sự ra đời kỳ lạ của Gióng. 2/ Giãng gÆp sø gi¶, c¶ lµng nu«i Giãng. 3/ Giãng cïng néi dung chiÕn 2. KÓ: đáu và chiến thắng giặc Ân. 4/ Giãng bay vÒ trêi. - Nh©n vËt: bµ mÑ, d©n lµng, sø. =================================. 22=================================. TrÇn ThÞ Thu HiÒn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>