Giáo án Đại số khối 7 - Trường THCS Tân Long - Tiết 23 đến tiết 26

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Ngày soạn: Tuần 12 - Tiết 23. A/. MUÏC TIEÂU Hoïc xong baøi naøy HS caàn phaûi: - Biết được công thức biểu diễn mối liên hệ giữa hai đại lượng tỉ lệ thuận. - Nhận biết được hai đại lượng có tỉ lệ thuận hay không. - Hiểu được các tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận. - Biết cách tìm hệ số tỉ lệ khi biết một cặp giá trị tương ứng của hai đại lượng tỉ lệ thuận, tìm giá trị của một đại lượng khi biết hệ số tỉ lệ và giá trị tương ứng của đại lượng kia. B/. CHUAÅN BÒ  Chuaån bò cuûa GV: + Bảng phụ có ghi định nghĩa hai đại lượng tỉ lệ thuận, bài tập ?3 , tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận. + Hai bảng phụ để làm bài tập 2 và bài tập 3.  Hoïc sinh: Baûng nhoùm, C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Noäi dung Hoạt động 1: MỞ ĐẦU Giáo viên giới thiệu sơ lược về HS: Nhắc lại thế nào là chương “Hàm số và đồ thị”. hai đại lượng tỉ lệ thuận? Trước khi vào bài có thể cho Ví dụ. HS ôn lại phần “Đại lượng tỉ lệ thuận” đã học ở tiểu học. Hoạt động 2: 1) ĐỊNH NGHĨA - GV cho HS laøm ?1 HS laøm ?1 1) ÑÒNH NGHÓA a) Quãng đường đi được s(km) a) S = 15.t theo thời gian t(h) của một vật chuyển động đều với vận tốc 15 (km/h) tính theo công thức nào? b) Khối lượng m(kg) theo thể m = D.V tích Vinto(m3) của thanh kim loại m = 7800V đồng chất có khối lượng riêng D(kg/m3) (Chuù yù: D laø haèng soá khác 0) tính theo công thức naøo? Ví duïDsaét = 7800 kg/m3. - GV: Em haõy ruùt ra nhaän xeùt - HS nhaän xeùt: Caùc coâng về sự giống nhau giữa các công thức trên đều có điểm 1 GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích THCS Taân Long Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. thức trên?. giống nhau là đại lượng này bằng đại lượng kia nhân với một hằng số khaùc 0. Đại lượng y liên hệ với - GV: Giới thiệu định nghĩa - HS đọc định nghĩa đại lượng x theo công trong khung trang 52 SGK thức y = kx (k là hằng soá khaùc 0), thì ta noùi y tỉ lệ thuận với x theo hệ soá tæ leä k - Công thức y = kx, y tỉ lệ - HS nhắc lại định nghĩa thuận với x theo hệ số tỉ lệ k. - GV löu yù HS: khaùi nieäm hai đại lượng tỉ lệ thuận học ở tiểu học (k>0) là một trường hợp rieâng cuûa k  0 - Cho HS laøm ?2 Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo y =  3 x (Vì y tỉ lệ thuận 5 heä soá tæ leä . Hoûi x tæ leä thuaän với x) với y theo hệ số tỉ lệ nào? 5 x y 3 Vậy x tỉ lệ thuận với y theo heä soá tæ leä     1 5 1  a =   3 k 3    5  . - GV giới thiệu phần chú ý và yeâu caàu HS nhaän xeùt veà heä soá tæ lệ: y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k (  0) thì x tỉ lệ thuận với y theo heä soá tæ leä naøo? - GV gọi HS đọc lại phần chú ý trên bảng phụ (hoặc giấy trong treân maùy chieáu) GV cho HS laøm ?3. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 1 k. Học sinh đọc chú ý trong SGK HS laøm ?3 Coät a b c d Chieàu 10 8 50 30 cao (mm) 2 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Khoái 10 8 50 30 lượng (taán) Hoạt động 3: 2) TÍNH CHẤT -GV cho HS laøm ?4 - HS nghiên cứu đề bài Cho biết hai đại lượng y và x tỉ 2) TÍNH CHAÁT lệ thuận với nhau. Nếu x và y là hai đại x x1 = x2 = x3 = x4 = lượng tỉ lệ thụân thì: 3 4 5 6 y1 y2 y y1 = y2 = y3 = Y4 =   ...  k x1 x2 6 ? ? ? y a) Hãy xác định hệ số tỉ lệ của a)Vì y và x là hai đại x2  2 y đối với x? lượng tỉ lệ thuận x1 y1  y1 = kx1 hay 6 = k.3  k = 2. Vaäy heä soá tæ leä laø 2. b) Thay moãi daáu “?” trong b) y2 = kx2 = 2.4 = 8; y3 = baûng treân baèng moät soá thích 2.5 = 10 hợp. y4 = 2.6 = 12 c) Có nhận xét gì về tỉ số giữa y1  y 2  y 3  y 4  2 x1 x 2 x3 x 4 hai giá trị tương ứng (chính laø heä soá tæ leä) - GV: giải thích thêm về sự tương ứng của x1 và y1 ; x2 và y2… Giả sử y và x tỉ lệ thuận với nhau: y=kx. Khi đó, với mỗi giá trò cuûa x1, x2, x3… khaùc 0 cuûa x ta có một giá trị tương ứng y1 = kx1, y2 = kx2, y3 = kx3… cuûa y vaø do đó: y y y * 1  2  3 .......  k x1 x 2 x3 * Có hoán vị hai trung tỉ của tỉ lệ thức y y x x  1  1 hay 1  1 y 2 x2 x2 y 2 y x Tương tự: 1  1 x3 y 3 GV giới thiệu hai tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận (trang GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. HS đọc hai tính chất 3 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. 53 SGK) (ñöa leân baûng phuï) - GV có thể hỏi lại để khắc sâu hai tính chaát: + Em haõy cho bieát tæ soá hai giaù + Chính laø leä soá tæ leä trị tương ứng của chúng luôn không đổi chính là số nào? + Hãy lấy ví dụ cụ thể ở ?4 để x1  3 ; y1  6  3 minh hoạ cho tính chất 2 của x 2 4 y 2 8 4 x y đại lượng tỉ lệ thuận  1  1 x2 y 2 x y 3 6 1 hoặc 1  1     x 4 y 4  6 12 2  Hoạt động 4: LUYỆN TẬP Baøi 1 (SGK trang 53) HS đọc kĩ đề bài và làm baøi Cho biết hai đại lượng x và y tỉ lệ thuận với nhau và khi x = 6 thì y = 4. a) Tìm hệ số tỉ lệ k của y đối a) Vì hai đại lượng x và y với x tæ leä thuaän neân y = kx thay x = 6 ; y = 4 vaøo coâng thức ta có: 4 = k.6  k = 4 2  6 3 2 b) Haõy bieåu dieãn y theo x b) y  x 3 c) Tính giaù trò cuûa y khi x = 9 ; x c) * x = 9  y  2 .9 = 6 3 = 15 2 * x = 15  y  .15 =10 3 Baøi 2 (th 54 SGK) Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ thuận. Điền số thích hợp vaøo oâ troáng trong baûng sau: x -3 -1 1 2 5 y -4 GV gọi lần lượt hai em lên điền Ta có x4 = 2; y4 = -4 vaøo oâ troáng. Yeâu caàu: Vì x và y là hai đại lượng tæ leä thuaän neân y4 = k.x4  k = y4: x4 = -4:2 = -2 GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 4 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. HS1: - Tính k, ñieàn y1 HS2: Ñieàn caùc oâ coøn laïi x -3 -1 1 2 5 y 6 2 -2 -4 -10 HS đọc và nghiên cứu bài taäp 3 Baøi taäp 3 (trang 54 SGK) Caùc giá trị tương ứng của V và m được cho trong bảng sau V 1 2 3 4 5 m 7,8 15,6 23,4 31,2 39 m V a) Điền số thích hợp vào các ô troáng trong baûng treân. b) Hai đại lượng m và V có tỉ lệ thuận với nhau hay không? Vì sao? - GV gọi HS lên bảng làm từng caâu moät. - GV coù theå hoûi theâm. Em haõy tìm heä soá tæ leä. Baøi taäp 4 (trang 54 SGK) Cho biết z tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ k và y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ h. Hãy chứng tỏ rằng z tỉ lệ thuận với x và tìm heä soá tæ leä. a) Các ô trống đều điền soá 7, 8. b) m và V là hai đại lượng m tæ leä thuaän vì = 7,8  V m = 7,8V m tæ leä thuaän với V theo hệ số tỉ lệ là 7,8. Nhöng Vtæ leä thuaän với m theo hệ số tỉ lệ là 1 10  7,8 78 Vì z tỉ lệ thuận với y theo heä soá tæ leä k neân z = ky (1) Vì y tỉ lệ thuận với x theo heä soá tæ leä h neân y = hx (2) Từ (1) và (2) z = k.(h.x) z= (k.h).x Vậy z tỉ lệ thuận với x theo heä soá tæ leä laø k.h. GV ñöa baøi taäp treân giaáy trong. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 5 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Điền nội dung thích hợp vào choã troáng: 1) Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức y = kx (k:haèng soá khaùc 0) thì ta noùi… 2) m tỉ lệ thuận với n theo hệ số tæ leä 1 h =  thì n tỉ lệ thuận với m 2 theo… 3) Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì: a) Tỉ số hai giá trị tương ứng b) Tỉ số hai giá trị………của đại lượng này bằng……..của đại lượng kia. y tỉ lệ thuận với x theo hệ soá tæ leä k.. heä soá tæ leä –2. của chúng luôn không đổi baát kyø tỉ số hai giá trị tương ứng.. Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHAØ - Hoïc baøi. - Laøm baøi taäp trong SBT 1, 2, 4, 5, 6, 7 (trang 42, 43) Nghiên cứu § 2: Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận.. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 6 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Ngày soạn: Tuần 12 - Tiết 23. A. MUÏC TIEÂU Học xong bài này HS cần phải biết cách làm các bài toán cơ bản về đại lượng tỉ leä thuaän vaø chia tæ leä. B. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH  Chuaån bò cuûaGV: Baûng phuï  Chuaån bò cuûa hoïc sinh: Baûng nhoùm, buùt vieát baûng nhoùm. C. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1. Oån định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: HS 1: a) Định nghĩa hai đai lượng tỉ lệ thuận? b) Chữa BT4 (SBT trang 43) HS2: a) Phát biểu tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận b) Cho baûng sau: t -2 2 3 4 s 90 -90 -135 -180 Em hãy điền (Đ), sai (S) vào các câu sau, chú ý sửa câu sai thành câu đúng. S và t là hai đại lượng tỉ lệ thuận  S tỉ lệ thuận với trường theo hệ số tỉ lệ là –45 1 t tỉ lệ thuận với S theo hệ số tỉ lệ là 45 Hoạt động của GV GV hỏi: - Đề bài này cho chúng ta biết những gì? hỏi ta ñieàu gì?. Khối lượng và thể tích của chì là hai đại lượng như thế GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. Hoạt động của HS Noäi dung Hoạt động 1: 1) BAØI TOÁN HS: đề bài cho ta biết hai 1. BAØI TOÁN 1 thanh chì coù theå tích 12cm3 và 17cm3, thanh thứ hai nặng hơn thanh thứ nhất 56,5g. Hoûi moãi thanh naëng bao nhieâu gam? Khối lượng và thể tích của chì là hai đại lượng tỉ lệ 7 THCS Taân Long Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. naøo? Nếu gọi khối lượng của hai thanh chì lần lượt là m1(g) và m2(g) thì ta có tỉ lệ thức naøo? m1 vaø m2 coøn coù quan heä gì? Vậy làm thế nào để tìm được m1, m2? GV gợi ý để HS tìm ra kết quaû Gọi HS đọc lời giải của SGK. thuaän. HS: m m 1  2 vaø m –m 2 1 12 17 56,5(g) m m m m 1 HS: 1  2  2 12 17 17  12 56,5 =  11,3 5 m 1  11,3 12  m1 = 11,3.12 = 135,6 m 2  11,3 17  m2 = 11,3.17 = 192,1 Trả lời bài toán:(SGK). =. GV có thể giới thiệu cách giaûi khaùc: Dựa vào bài toán 1, ta có baûng sau, haõy ñieàn soá thích hợp vào các ô trống trong baûng. V(cm3 12 17 1 ) m(g). 56,5. - GV có thể gợi ý: 56,5g là hiệu hai khối lượng tương ứng với hiệu hai thể tích là 17 – 12 = 5(cm3). Vaäy ta điền được cột 3 là: 17 – 12 = 5. - GV: Do 56,5 ứng với 5 nên số nào ứng với 1? Em haõy ñieàn noát caùc soá thích hợp vào ô trống. Sau đó trả lời bài toán. - GV: cho HS laøm ?1 treân giaáy trong roài kieåm tra treân maùy chieáu. Trước khi làm bài cá nhân, GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. Vcm3 m(g). 12 17 135,6 192,1. 5 56,5. 1 11,3. ?1 HS làm: Giả sử khối lượng của mỗi thanh kim loại tương ứng là m1g và m2g. Do khối lượng và thể tích của 8 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. GV cùng HS phân tích đề vật thể là hai đại lượng tỉ lệ để có: thuaän neân ta coù: m m 1 2 10 15. vaø m1 + m2 =. 222,5 (g). m m m m 1 2  1 2  222,5  8,9 10 15 10  15 25. vaäy. m 1 =8,9 10.  m1 = 8,9.10 = 89(g) m. 2 = 8,9  m = 8,9.15 = 2 15. 133,5(g) Trả lời: Hai thanh kim loại naëng 89g vaø 133,5g. Caùch 2: Caùch laøm baèng baûng. V(cm 10 3) m(g) 89. 15 133,5. 10+1 5 222,5. 1 8,9. - GV + Để giải hai bài toán trên em phải nắm được m và V là hai đại lượng tỉ lệ thuận và sử dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau để giải. - GV ñöa ra chuù yù trong SGK trang 55 leân maøn hình máy chiếu hoặc bảng phụ. Bài toán ?1 còn được phát biểu dưới dạng chia số 222,5 thành 2 phần tỉ lệ với 10 vaø 15. Hoạt động 2: 2) BAØI TOÁN - GV đưa nội dung bài toán HS đọc kĩ đề bài 2) BAØI TOÁN 2 2 leân HS hoạt động nhóm - GV yêu cầu HS hoạt động Bài giải nhoùm laøm ?2 ?2 Gọi số đó các góc của ABC laø A, B, C thì theo điều kiện đề bài ta có: A B C A  B  C 180 0      30 0 1 2 3 1 2  3 6 9 GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích THCS Taân Long Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Vaäy A = 1.300 = 300 B = 2.300 = 600 C = 3.300 = 900 Vaäy soá ño caùc goùc cuûa ABC laø 300, 600, 900 . GV nhận xét kết quả hoạt động của nhóm và cho ñieåm. Hoạt động 4: LUYỆN TẬP CỦNG CỐ Baøi taäp 5 (trang 55 SGK) HS laøm baøi taäp 5 (SGK trang 55) GV ñöa hai baûng phuï: Hai đại lượng x và y có tỉ lệ thuận với nhau hay không neáu: a) x vaø y tæ leä thuaän vì: y1 y 2   ...  x1 x 2. x y b). 1 9. 2 18. 3 27. 4 36. y5 x5. 9. 5 45. x 1 2 5 6 9 y 12 24 60 72 90 Baøi taäp (6 trang 55 SGK) Thay cho vieäc ño chieàu daøi các cuộn dây thép người ta thường cân chúng. Cho biết moãi meùt daây naëng 25gam. a) Giả sử x mét dây nặng y gam. Haõy bieåu dieãn y theo x. b) Cuoäc daây daøi bao nhieâu meùt bieát raèng noù naëng 4,5kg?. b) x vaø y khoâng tæ leä thuaän vì: 12 24 60 72 90     1 2 5 6 9. Baøi taäp (6 trang 55 SGK) Vì khối lượng của cuộn dây thép tỉ lệ thuận với chiều dài neân: a) y = kx  y = 25.x (vì moãi meùt naëng 25 gam) b) Vì y = 25x Neân khi y = 4,5kg = 4500 g thì x = 4500: 25 = 180. Vaäy cuoän daây daøi 180 meùt.. GV có thể hướng dẫn HS GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 10 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. caùch giaûi khaùc. a) 1m daây theùp naëng 25g xm daây theùp naëng yg Vì khối lượng của cuộn dây HS ghi bài giải vào vở. tỉ lệ thuận với chiều dài nên ta coù: 1 1   y = 25x x y b) 1m daây theùp naëng 25g xm daây theùp naëng 4500g Coù: 1 25 4500  x  180(m) x 4500 25 Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHAØ - OÂn laïi baøi. - Laøm baøi taäp trong SGK: baøi 7, 8, 11 (trang 56) - Laøm baøi taäp trong SBT: baøi 8, 10, 11, 12 (trang 44).. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 11 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Ngày soạn: Tuaàn 13-Tieát 25 A. MUÏC TIEÂU * Học sinh làm thành thạo các bài toán cơ bản về đại lượng tỉ lệ thuận và chia tỉ lệ. * Có kĩ năng sử dụng thành thạo các tính chất của dãy tỉ số bằng nhau để giải toán. * Thông qua giờ luyện tập học sinh được biết thêm về nhiều bài toán liên quan đến thực tế. B. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH Giaùo vieân: Baûng phuï veõ hình 10 phoùng to. Baøi 8 (Tr44 SBT), Baøi 16 (Tr44 SBT) Hoïc sinh: Baûng nhoùm , buùt vieát baûng nhoùm. C. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của GV. Hoạt động của HS Hoạt động 1: KIỂM TRA GV gọi HS chữa bài tập Hai em HS đồng thời lên bảng. HS1: Chữa BT 8( trang 44 SBT) HS1: Chữa bài tập 8 (trang 44 SBT) Hai đại lượng x và y tỉ lệ thuận với nhau khoâng neáu: a) a) x và y tỉ lệ thuận với nhau vì y1 y 2 y x -2 -1 1 2 3   .....  5  4 x1 x 2 x5 y -8 -4 4 8 12 b) x y. b) x và y không tỉ lệ thuận với nhau vì 1 22. 2 44. 3 66. 4 88. 5 100. y1 y5  x1 x5 22 100  1 5. GV: Để x và y không tỉ lệ thuận với nhau em chæ caàn chæ ra hai tæ soá khaùc y y 1 nhau ( ví duï  5) x x 1 5. HS2: Chữa BT8 ( tr 56 SGK). HS2 lên bảng chữa BT8 ( Tr56 SGK) Gọi số cây trồng của các lớp 7A ,7B ,7C lần lượt là x,y,z.. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 12 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Theo đề bài ta có: x + y + z = 24 và y x yz x z 24 1      32 28 36 32  28  36 96 4 x 1 1   x  32.  8 32 4 4 y 1 1 Vaäy 28  4  y  28. 4  7 z 1 1   z  36.  9 36 4 4. GV: Nhaän xeùt vaø cho ñieåm HS. Trả lời: Số cây trồng của các lớp 7A, 7B, 7C GV nhắc nhở HS việc chăm sóc và bảo theo thứ tự là 8, 7, 9 cây. veä caây troàng laø goùp phaàn baûo veä moâi trường trong sạch. Hoạt động 2:LUYỆN TẬP Baøi 7 trang 56 SGK (Đưa đề bài và hình 10 lên màn hình) HS đọc đề bài GV: Tóm tắt đề bài? HS: 2 kg dâu cần 3kg đường 2,5 kg dâu cần x kg đường? - Khi làm mức thì khối lượng dâu và Khối lượng dâu và đường là hai đại lượng tỉ khối lượng đường là hai đại lượng quan lệ thuận . heä nhö theá naøo ? Ta coù: 2 3 2,5.3 - Hãy lập tỉ lệ thức rồi tìm x?  x  3,75 2 . 5 x 2 - - Vậy bạn nào nói đúng? Trả lời: Bạn Hạnh nói đúng. Baøi 9 trang 56 SGK Đưa đề bài lên Học sinh đọc và phân tích đề bài Bài toán này có thể phát biểu đơn giản Bài toán này nói gọn lại là chia 150 thành theá naøo? ba phần tỉ lệ với 3,4 và 13. Em hãy áp dụng tính chất của dãy tỉ số Giải: gọi khối lượng(kg) của niken, kẽm và bằng nhau và các điều kiện đã biết ở đề đồng lần lượt là x, y, z. Theo đề bài ta có: bài để giải bài tập này? x y z x  y  z  150 vaø   3. 4. 13. Theo tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau ta coù: x  y  z 150 x y z      7,5 3 4 13 3  4  13 20 x  7,5  x  7,5.3  22,5 Vaäy 3 y  7,5  y  7,5.4  30 4 z  7,5  z  7,5.13  97,5 13. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 13 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Trả lời khối lượng của niken, kẽm, đồng theo thứ tự là 22,5kg; 30kg và 97,5kg. Baøi 10 (tr56 SGK) Biết các cạnh của một tam giác tỉ lệ với - Học sinh hoạt động nhóm 2, 3, 4 vaø chu vi cuûa noù laø 45cm . Tính Kết quả: độ dài ba cạnh của tam giác lần các cạnh của tam giác đó? lượt là: 10cm, 15cm, 20cm. - Đại diện nhóm lên trình bày bài giải. GV: Kieåm tra baøi cuûa moät vaøi nhoùm HS: Nhaän xeùt baøi laøm cuûa nhoùm. GV ñöa baøi giaûi cuûa moät nhoùm coù vieát HS sửa lại: nhö sau: x y z x y z x  y  z 45       5 2 3 4 2 3 4 23 4 9 x  y  z 45 Từ đó mới tìm được x, y, z  5  23 4 9  x = 2.5 = 10 (cm) y = 3.5 = 15 (cm) x = 4.5 = 20 (cm) Yêu cầu HS sửa lại cho chính xác Hoạt động 3: TỔ CHỨC “THI LAØM TOÁN NHANH” Đề bài: (Ghi trên bảng phụ, có chỗ trống để hai đội điền câu trả lời) Gọi x, y, z theo thứ tự là số vòng quay của kim giờ, kim phút, kim giây trong cùng một thời gian. Bài làm của các đội a) Điền số thích hợp vào ô trống a) x 1 2 3 4 X 1 2 3 4 y Y 12 24 36 48 b) Bieåu dieãn y theo x b) y = 12x c) Điền số thích hợp vào ô trống c) y 1 6 12 8 Y 1 6 12 8 z Z 60 360 720 1080 d) Bieåu dieãn z theo y d) z = 60y e) Bieåu dieãn z theo x e) z = 720x Luật chơi: Mỗi đội có 5 người, chỉ có 1 bút (hoặc 1 phấn ) Mỗi người làm 1 câu, người làm xong chuyền bút cho người tiếp theo. Người sau có thể sửa bài của người trước. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 14 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Đội nào làm đúng và nhanh là thắng. GV công bố “Trò chơi bắt đầu”. Và kết thuùc troø chôi. HS cả lớp làm bài ra nháp, theo dõi và cổ vũ hai đội tham gia trò chơi. Tuyên bố đội thắng. -. Hoạt động 4: HƯỚNG DẪN VỀ NHAØ Ôn lại các dạng toán đã làm về đại lượng tỉ lệ thuận. Baøi taäp veà nhaø soá 13, 14, 15, 17 trang 44, 45 SBT. Ôn tập đại lượng tỉ lệ nghịch (Tiểu học) Đọc trước § 3.. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 15 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Ngày soạn: Tuaàn 13 – Tieát 26. A. MUÏC TIEÂU Hoïc xong baøi naøy HS caàn phaûi: - Biết được công thức biểu diễn mối liên hệ giữa hai đại lượng tỉ lệ nghịch. - Nhận biết hai đại lượng có tỉ lệ nghịch hay không. - Hiểu được các tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch. - Biết cách tìm hệ số tỉ lệ nghịch, tìm giá trị của một đại lượng khi biết hệ số tỉ lệ và giá trị tương ứng của đại lượng kia. B. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH  Giaùo Vieân: +Bảng phụ ghi định nghĩa hai đại lượng tỉ lệ nghịch, tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghòch vaø baøi taäp. + Hai bảng phụ để làm bài tập ?3 và BT13.  Hoïc sinh: + Baûng nhoùm vaø buùt vieát baûng nhoùm. C. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của GV. Hoạt động của HS Hoạt động 1: KIỂM TRA - Neâu ñònh nghóa vaø tính chaát cuûa hai HS leân baûng kieåm tra - Trả lời câu hỏi đại lượng tỉ lệ thuận? Chữa bài tập 13 trang 44 SBT Chữa bài tập đưa đề bài lên Goïi soá tieàn laõi cuûa 3 ñôn vò laàn lượt là a, b, c (triệu đồng) Ta coù:. Noäi dung. a b c a  b  c 150      10 3 5 7 3  5  7 15. GV nhaän xeùt, cho ñieåm HS. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích.  a = 3.10 = 30 (triệu đồng) b = 5.10 = 50 (triệu đồng) c = 7.10 = 70 (triệu đồng) Trả lời: Tiền lãi của các đơn vị lần lượt là 30 triệu đồng, 50 triệu đồng, 70 triệu đồng.. 16 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. Hoạt động 2: 1) ĐỊNH NGHĨA -GV: Cho HS ôn lại kiến thức về “Đại - HS ôn lại kiến thức cũ 1) ÑÒNH NGHÓA lượng tỉ lệ nghịch đã học ở tiểu học” Hai đại lượng tỉ lệ nghịch là hai đại lượng liên hệ với nhau sao cho khi đại lượng này tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì đại lượng kia giảm (hoặc tăng bấy nhiêu laàn) - GV: cho HS làm ?1 (GV gợi ý cho - HS làm ?1 HS). Hãy viết công thức tính a) Cạnh y(cm) theo cạnh x(cm) của a) Diện tích hình chữ nhật hình chữ nhật có kích thước thay đổi S = xy = 12cm2 12 nhöng luoân coù dieän tích baèng 12cm2.  y. x. b) Lượng gạo y(kg) trong mỗi bao theo b) Lượng gạo trong tất cả các bao x khi chia đều 500kg vào x bao laø xy = 500kg  y. 500 x. c) Vận tốc v(km/h) theo thời gian t (h) c) Quãng đường đi được của vật của một vật chuyển động đều trên chuyển động đều là: 16 quảng đường 16km v . t = 16(km)  v . t. GV: Em hãy rút ra nhận xét về sự - HS: Nhận xét: Các công thức giống nhau giữa các công thức trên? trên đều có điểm giống nhau là đại lượng này bằng một hằng số chia đại lượng kia - GV:Giới thiệu định nghĩa hai đại - Học sinh đọc lại định nghĩa lượng tỉ lệ nghịch trang 57 trên bảng phuï GV nhấn mạnh công thức:. y. y. a hay x.y = a x. a hay x.y = a x. GV lưu ý: khái niệm tỉ lệ nghịch học ở tiểu học (a>0) chỉ là một trường hợp riêng của định nghĩa với a 0 - Cho HS laøm ?2 HS laøm ?2 Cho biết y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ tỉ lệ –3,5. Hỏi x tỉ lệ nghịch với y theo lệ  3,5  3,5 heä soá tæ leä naøo? -3,5  y   x. x. y. Vậy nếu y tỉ lệ nghịch với x theo heä soá tæ leä –3,5 thì x tæ leä nghòch với y theo hệ số tỉ lệ –3,5. a a - Em hãy xem trong trường hợp tổng  y  x y x quát: Nếu y tỉ lệ nghịch với x theo hệ. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 17 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giáo Aùn Đại Số 7 số tỉ lệ a thì x tỉ lệ nghịch với y theo heä soá tæ leä naøo? - Điều này khác với hai đại lượng tỉ lệ thuaän nhö theá naøo?. Chöông II Vậy x tỉ lệ nghịch với y cũng theo heä soá tæ leä a - HS:Nếu y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ a thì x tỉ lệ thuận với y theo heä soá tæ leä. 1 . a. - GV yêu cầu HS đọc “Chú ý” trang HS đọc “Chú ý” SGK 57 SGK Hoạt động 3: 2) TÍNH CHẤT 2) TÍNH CHAÁT - GV cho HS làm ?3 (GV gợi ý cho HS). Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ nghịch với nhau HS trả lời các câu hỏi của GV để x x1=2 x2=3 x3=4 x4=5 hoàn thành bài giải. y y1=30 y2=? y3=? y4=? a) Tìm heä soá tæ leä b) Thay moãi daáu “?” trong baûng treân bằng một số thích hợp c) Coù nhaän xeùt gì veà hai giaù trò töông ứng x1y1, x2y2, x3y3, x4y4 của x và y - GV: Giả sử x và y tỉ lệ nghịch với nhau: y . a) x1y1 = a  a = 60 b) y2 = 20; y3 = 15 ; y4 = 12. c) x1y1 = x2y2 = x3y3 = x4y4 = 60 (baèng heä soá tæ leä). a . Khi đó với mỗi giá trị x. x1, x2, x3… khaùc 0 cuûa x ta coù moät giaù trò töông ứng. a a a y  ,y  , y  ... cuûa y 1 x 2 x 3 x3 1 2. do đó x1y1 = x2y2 = x3y3 = x4y4=……=a. x y 1  2 x y 2 1 y x Tương tự: x1y1 = x3y3  1  3 x y 3 1 . Coù x1y1 = x2y2 . - GV giới thiệu hai tính chất trong - HS đọc hai tính chất khung (Ñöa leân maøn hình maùy chieáu) - So sánh với hai tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận.. Neáu x v2 y tæ leä nghòch với nhau thì: x1y1 = x2y2 = x3y3 = x4y4=……=a. x y 1  2 x y 2 1. Hoạt động 4: LUYỆN TẬP CỦNG CỐ: Baøi 12 (tr58 SGK) HS laøm Baøi taäp 12 (tr58 SGK) Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ a) Vì x và y là hai đại lượng tỉ lệ a nghịch với nhau và khi x = 8 thì y = nghòch  y  . Thay x = 8 vaø y x 15 = 15 ta coù. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 18 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II. a) Tìm heä soá tæ leä b) Haõy bieåu dieãn y theo x. a = x.y = 8.15 = 120. c) Tính giaù trò cuûa y khi x = 6 , x = 10. c) Khi x = 6  y . y. 120 x. 120  20 6 120 Khi x = 10  y   12 10. Baøi 13 (Tr58 SGK) Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghịch. Điền số thích hợp vào ô trống trong baûng sau: x 0,5 -1,2 4 6 y 3 -2 1,5 - GV: Dựa vào cột nào để tính hệ số a? GV: Nếu có bảng từ và hộp số thì cho HS sử dụng. x y Baøi 14 trang 58 SGK (Đưa đề bài lên ) GV yêu cầu HS tóm tắt đề bài?. Dựa vào cột thứ sáu ta có: a = 1,5.4 = 6 HS leân ñieàn vaøo caùc oâ coøn laïi 0,5 -1,2 4 6 2 -3 3 -2 1,5 12 -5 Caùch 1: Để xây một ngôi nhà: 35 coâng nhaân heát 168 ngaøy 28 coâng nhaân heát x ngaøy? Cùng một công việc, giữa số công Số công nhân và số ngày làm là nhân và số ngày làm là hai đại lượng hai đại lượng tỉ lệ nghịch. quan heä theá naøo? Ta coù: x 35.168 Theo tính chất của hai đại lượng tỉ lệ 35  x  210 nghịch , ta có tỉ lệ thức nào? Tính x? 28 168 28 GV nhấn mạnh với HS: Trả lời: 28 công nhân xây nhà đó Khi hai đại lượng tỉ lệ thuận heát 210 ngaøy.. x1 ứng với y1 x2 ứng với y2. . x1 y1  x2 y 2. Khi hai đại lượng tỉ lệ nghịch. x1 ứng với y1 x2 ứng với y2 x1  y 2 x 2 y1 GV có thể đưa cách 2 lên để HS tham Cách 2: Gọi số công nhân là x và khaûo soá ngaøy laø y Vì naêng suaát laøm vieäc cuûa moãi ngaøy laø nhö nhau neân soá coâng nhân tỉ lệ nghịch với số ngày. Do đó: y . a  a = x.y x. Thay x = 35; y = 168 vaøo ta coù:. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 19 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giáo Aùn Đại Số 7. Chöông II a = 35.168 Do đó, x = 28 thì. y. a 35.168   210 28 28. - GV cho HS ôn tập và so sánh hai đại lượng tì lệ thuận và tỉ lệ nghịch về định nghĩa và tính chất baèng “phieáu hoïc taäp”. GV cho nữa lớp phiếu 1 và nữa lớp phiếu 2 Phieáu 1 Phieáu 2 Điền nội dung thích hợp vào chỗ Điền nội dung thích hợp vào chỗ troáng: troáng: Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận thì: Nếu hai đại lượng tỉ lệ nghịch thì: a)……..hai giá trị tưoơng ứng của chúng a)……..hai giá trị tưoơng ứng laø………… cuûachuùng laø………… b) …………hai giá trì bất kỳ của đại lượng b) …………hai giá trì bất kỳ của đại này …………. Hai giá trị tương ứng của lượng này bằng………của ……. Hai hai đại lượng kia giá trị tương ứng của hai đại lượng kia c) Đại lượng y liên hệ với đại lượng x c) Đại lượng y liên hệ với đại theo công thức…(k là hằng số  0) lượng theo công thức…(a là hằng soá  0) Sau 3 phút, GV thu phiếu và kiểm tra HS nhận xét đại diện hai phiếu treân maùy chieáu. học tập. So sánh giữa hai quan heä tæ leä thuaän vaø tæ leä nghòch. Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHAØ - Nắm vững định nghĩa và tính chất của chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch (so sánh vối tỉ lệ thuaän). - Baøi taäp soá 15 SGK baøi 18, 19, 20. 21, 22 trang 45, 46 SBT. Xem trước §4 một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch.. GV: Ñaëng Thò Ngoïc Bích. 20 Lop7.net. THCS Taân Long.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>