Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 1 đến 15 - Trường THCS Thủy Phù

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9 Soạn:..../...../2010 Dạy: ......../...../2010. Tiết 1. Văn bản: PHONG. CÁCH HỒ CHÍ MINH (Lê Anh Trà). I/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:  Giúp học sinh : - Thấy được vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại, vĩ đại và bình dị. - Thấy được một số biện pháp nghệ thuật chủ yếu đã góp phần làm nổi bật vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh : Kết hợp kể - bình luận, chọn lọc chi tiết tiêu biểu, sắp xếp ý mạch lạc. - Từ lòng kính yêu tự hào về Bác có ý thức tu dưỡng học tập, rèn luyện theo gương Bác. - Bước đầu có ý niệm về văn bản thuyết minh kết hợp với lập luận.  Trọng tâm : Giới thiệu văn bản và phân tích Hồ Chí minh với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại II/ CHUẨN BỊ : GV: Tư liệu : Những mẫu chuyện về cuộc đời Hồ Chí Minh, tranh ảnh hoặc băng hình về Bác. HS: Soạn bài,chuẩn bị bài. II/ TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY: 1/. ỔN ĐỊNH LỚP : Giới thiệu môn học, chương trình và kiểm tra sự chuẩn bị của Học sinh 2/ BÀI MỚI + Giới thiệu bài : Nếu chỉ hiểu HCM trên phương diện là 1 nhà yêu nước, 1 nhà cách mạng vị đại thì chưa đầy đủ, chưa thấy hết được những phẩm chất cao đẹp của Người. Nhắc đến HCM chúng ta còn phải nhắc đến 1 nhà văn hoá lớn của dân tộc, 1 danh nhân văn hoá thế giới. Vẻ đẹp văn hoá chính là nét đẹp nổi bật trong phong cách HCM. Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò Ghi bảng  HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu tác I- Giới thiệu: 1-Tác giả : Lê Anh Trà giả, tác phẩm - GV gọi HS đọc chú thích và hỏi : (Xem SGK) 2. Tác phẩm :Trích trong "Phong Em hiểu gì về tác giả ? (khó) Giới thiệu qua về tác giả. cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại - GV hỏi xuất xứ tác phẩm có gì (HS dựa vào phần cuối gắn với cái giản dị", nhân dịp đáng chú ý ? văn bản phát biểu). 100 năm ngày sinh của Bác Hồ Hỏi : Em còn biết những văn bản, (HS nêu các cuốn sách II/Đọc, tìm hiểu văn bản I) Đọc, tìm hiểu chú thích : cuốn sách nào viết về Bác ? đã đọc)  HOẠT ĐỘNG 2: Đọc hiểu văn Chú ý đọc đúng, đọc diễn cảm, bản thể hiện sự kính trọng đối với HS đọc theo chỉ định GV : hướng dẫn đọc, hiểu chú Bác.. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Thủy Phù thích và tìm bố cục. - GV nêu cách đọc (giọng khúc triết mạch lạc, thể hiện niềm tôn kính với Chủ tịch Hồ Chí Minh). GV đọc mẫu 1 lượt. Chú thích : - GV : yêu cầu HS đọc thầm chú thích và kiểm tra việc hiểu chú thích qua một số từ trọng tâm : truân chuyên, Bộ Chính trị, thuần đức, hiền triết. Bố cục văn bản : - GV : Văn bản viết theo phương thức biểu đạt nào ? thuộc loại văn bản nào ? vấn đề đặt ra ? - GV : Văn bản chia làm mấy phần ? Nội dung chính của từng phần ?. Giáo án Ngữ văn 9 của GV - theo dõi bạn đọc, nhận xét và sửa chữa cách đọc của bạn 2) Chủ đề: theo yêu cầu của GV. Văn bản đề cập đến vấn đề : sự hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc. - HS : Đọc thầm chú thích và trả lời theo yêu cầu của GV.. 3).Thể loại: Văn bản nhật dụng. - HS : làm việc độc lập 4)Bố cục : 2 phần : phát hiện phương - Phần 1 : Hồ Chí Minh với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân thức biểu đạt chính loại. luận, loại văn bản - Phần 2 : những nét đẹp trong nhật dụng.  HOẠT ĐỘNG 3 : Hướng dẫn lối sống của Hồ Chí Minh. phân tích phần 1. III/. PHÂN TÍCH : * Bước 1 : Tìm hiểu phần 1 1. Hồ Chí Minh với sự tiếp thu - GV gọi HS đọc lại phần 1 và nêu tinh hoa văn hóa nhân loại câu hỏi : - Hoàn cảnh Bác tiếp thu tinh - Những tinh hoa văn hóa nhân loại hoa văn hóa nhân loại trong đến với Hồ Chí Minh trong hoàn - HS : suy nghĩ dựa vào cuộc đời hoạt động cách mạng cảnh nào ? đầy gian nan, vất vả bắt nguồn phần chuẩn bị bài. Hỏi : Hồ Chí Minh đã làm cách từ khát vọng tìm ra đường cứu nào để có thể có được vốn tri thức nước hồi đầu thế kỷ. (HS : suy nghĩ độc lập văn hóa nhân loại ? + Năm 1911 rời bến Nhà Rồng dựa trên văn bản) Hỏi : Chìa khóa để mở ra kho tri + Qua nhiều cảng trên thế giới thức nhân loại là gì ? + Thăm và ở nhiều nước. Kể một số chuyện mà em biết ? HS : Thảo luận nhóm. - Cách tiếp thu : nắm vững (GV dựa vào cuốn những mẩu phương tiện giao tiếp và ngôn chuyện về cuộc đời hoạt động của ngữ. Hồ Chủ tịch). HS kể một câu chuyện - Qua công việc lao động và học Hỏi : Để khám phá kho tri thức ấy mà mình biết. hỏi. có phải chỉ vùi đầu vào sách vở - Động lực : Ham hiểu biết, học hay phải qua hoạt động thực tiễn ?. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Thủy Phù + Động lực nào giúp Người có được những tri thức ấy ? Tìm những dẫn chứng cụ thể trong văn bản minh họa cho những ý các em đã trình bày. Hỏi : Qua những vấn đề trên, em có nhận xét gì về phong cách Hồ Chí Minh ? (GV bình về mục đích ra nước ngoài của Bác  hiểu văn học nước ngoài để tìm cách đấu tranh giải phóng dân tộc ...) Hỏi : Kết quả Hồ Chí Minh đã có được vốn tri thức nhân loại ở mức như thế nào ? và theo hướng nào ? Hỏi : Theo em điều kỳ lạ nhất đã tạo nên phong cách Hồ Chí Minh là gì ? Câu văn nào trong văn bản đã nói rõ điều đó ? Vai trò của câu này trong toàn văn bản ?. Giáo án Ngữ văn 9 HS : Dựa vào văn bản tìm dẫn chứng .. HS : Thảo luận.. + Rộng : Từ văn hóa phương Đông đến phương Tây. + Sâu : Uyên thâm. Nhưng tiếp thu có chọn lọc. Tiếp thu mọi cái hay cái đẹp nhưng phê phán những mặt tiêu cực.  HOẠT ĐỘNG 4 : Phân tích phần 2 - GV : Bằng sự hiểu biết về Bác, (Bác hoạt động ở nước em cho biết phần văn bản trên nói ngoài). về thời kỳ nào trong sự nghiệp hoạt động cách mạng của lãnh tụ Hồ Chí Minh ? - GV : Phần văn bản sau nói về thời - HS : Phát hiện thời kỳ Bác làm Chủ tịch kỳ nào trong sự nghiệp cách mạng nước . của Bác ? (đọc và cho biết điều đó. hỏi, tìm hiểu : + Nói và viết thạo nhiều thứ tiếng. + Làm nhiều nghề. + Đến đâu cũng học hỏi.  Hồ Chí Minh là người thông minh, cần cù, yêu lao động. - Hồ Chí Minh có vốn kiến thức: + Rộng : Từ văn hóa phương Đông đến phương Tây. + Sâu : Uyên thâm. Nhưng tiếp thu có chọn lọc. Tiếp thu mọi cái hay cái đẹp nhưng phê phán những mặt tiêu cực. -> Hồ Chí Minh tiếp thu văn hóa nhân loại dựa trên nền tảng văn hóa dân tộc. => Hình thành 1 nhân cách, một lối sống rất VN, rất phương Đông nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại. => Vừa hội nhập được với thế giới, lại vừa giữ gìn được bản sắc văn hoá dân tộc. 2.Nét đẹp trong lối sống Hồ Chí Minh. ?). - GV : Khi trình bày những nét đẹp -HS:Chỉ ra được 3 tổng quát lối sống của Hồ Chí phương diện : nơi ở, Minh, tác giả đã tập trung vào trang phục, ăn uống. những khía cạnh nào, phương diện. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Thủy Phù cơ sở nào ? - GV : Nơi ở và làm việc của Bác được giới thiệu như thế nào ? Có đúng với những gì em đã quan sát khi đến thăm nhà Bác ở không ? (Thăm cõi Bác xưa - Tố Hữu). Hỏi : Trang phục của Bác theo cảm nhận của tác giả như thế nào ? Biểu hiện cụ thể. Hỏi : Việc ăn uống của Bác diễn ra như thế nào ? Cảm nhân của em về bữa ăn với những món đó ? .Hỏi : Em hình dung thế nào về cuộc sống của các vị nguyên thủ quốc gia ở các nước khác trong cuộc sống cùng thời với Bác và cuộc sống đương đại ? Bác có xứng đáng được đãi ngộ như họ không ? Hỏi : Qua trên em cảm nhân được gì về lối sống của Hồ Chí Minh ? Hỏi : Để nêu bật lối sống giản dị Hồ Chí Minh, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào ? (Đức tính giản dị của Bác Hồ Phạm Văn Đồng). - HS : Đọc lại "và người sống ở đó  hết". Hỏi : Tác giả so sánh lối sống của Bác với Nguyễn Trãi - vị anh hùng dân tộc thế kỷ 15. Theo em điểm giống và khác giữa lối sống của Bác với các vị hiền triết như thế nào ? Hỏi : Bình và đưa những dẫn chứng về việc Bác đến trận địa, tát nước, trò chuyện với nhân dân, qua ảnh ...  HOẠT ĐỘNG 5 : Ứng dụng liên hệ bài học và tổng kết. Giáo án Ngữ văn 9 - HS : Quan sát văn bản phát biểu.. -HS : Thảo luận phát biểu dựa trên văn bản của tác giả. -HS : Thảo luận nhóm. - HS : Thảo luận.. a- Nơi ở và làm việc : nhỏ bé , đơn sơ, mộc mạc : Chỉ vài phòng nhỏ, là nơi tiếp khách, họp Bộ Chính trị. b-Trang phục giản dị : Quần áo bà ba nâu, áo trấn thủ, dép lốp thô sơ. c- Ăn uống đạm bạc với những món ăn dân dã, bình dị.. -> Hồ Chí Minh đã tự nguyện chọn lối sống vô cùng giản dị.. TL:Hồ Chí Minh đã tự nguyện chọn lối sống vô cùng giản dị.. - HS : Thảo luận tìm ra nét giống và khác. + Giống : Giản dị thanh cao + Khác : Bác gắn bó sẻ chia khó khăn gian khổ cùng nhân dân.. -> Cách sống có văn hoá của Người đã trở thành 1 quan điểm thẩm mĩ: cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên. -> Cách sống của Bác gợi ta nhớ đến cách sống của các vị hiền triết trong lịch sử như Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm… => Lối sống của Bác là sự kế thừa và phát huy những nét cao đẹp của những nhà văn hóa dân tộc họ mang nét đẹp thời đại gắn bó với nhân dân.. 3. Ý nghĩa của việc học tập rèn luyện theo phong cách Hồ Chí Minh.. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Thủy Phù - GV : Giảng và nêu câu hỏi : Trong cuộc sống hiện đại xét về phương diện văn hóa trong thời kỳ hội nhập hãy chỉ ra những thuận lợi và nguy cơ gì ? Hỏi : Tuy nhiên tấm gương của Bác cho thấy sự hòa nhập vẫn giữ nguyên bản sắc dân tộc. Vậy từ phong cách của Bác em có suy nghĩ gì về việc đó ? GV : Em hãy nêu một vài biểu hiện mà em cho là sống có văn hóa và phi văn hóa ? GV : Chốt lại :- Vấn đề ăn mặc - Cơ sở vật chất - Cách nói năng, ứng xử. Vấn đề vừa có ý nghĩa hiện tại, vừa có ý nghĩa lâu dài. Hồ Chí Minh nhắc nhở : - Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì trước hết cần có con người mới XHCN.Việc giáo dục và bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là việc làm rất quan trọng và rất cần thiết (di chúc). Các em hãy ghi nhớ và thể hiện trong cuộc sống hàng ngày. GV cho HS đọc và ghi nhớ trong sgk và nhấn mạnh những nội dung chính của văn bản.  HOẠT ĐỘNG 6 : Hướng dẫn luyện tập toàn bài. - HS kể, GV bổ sung. - Gọi HS đọc. - GV hát minh họa.. Giáo án Ngữ văn 9 HS : Thảo luận lấy dẫn - Trong việc tiếp thu nhân loại chứng cụ thể. ngày nay có nhiều thuận lợi : giao lưu mở rộng tiếp xúc với nhiều luồng văn hóa hiện đại. - Nguy cơ : Có nhiều luồng văn hóa tiêu cực phải biết nhận ra . HS : Sống, làm việc theo gương Bác Hồ vĩ IV/TỔNG KẾT: đại. Tự tu dưỡng rèn Ghi chớ (SGK/8) 1- Nghệ thuật: luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống có văn -Kết hợp kể và bình luận -Chọn lọc chi tiết tiêu biểu hóa. -So sánh có ấn tượng -Lập luận thuyết phục HS : Thảo luận (cả lớp) 2- Nội dung tự do phát biểu ý Vẽ đẹp Phong cách Hồ Chí Minh kiến là sự kết hợp hài hòa giữa: -Truyền thống văn hóa dân tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại -Thanh cao và giản dị.. *. LUYỆN TẬP 1. Kể một số câu chuyện về lối sống giản dị của Bác. 2. Đọc thêm : Hồ Chí Minh ... 3. Hát minh họa "Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người".. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9. 3/ HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ :. - Yêu cầu HS thuộc ghi nhớ trong SGK. - Sưu tầm một số chuyện viết về Bác Hồ. - Soạn bài : Các phương châm hội thoại. ........................................*****............................................. Tiết 3. Soạn:......../....../2010 Dạy: ......../....../2010. CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI I/ MỤC TIÊUCẦN ĐẠT:  Giúp học sinh : - Nắm được nội dung phương châm về lượng và phương châm về chất. - Biết vận dụng những phương châm này trong giao tiếp. Trọng tâm :Trọng tâm luyện tập thực hành 2 phương châm. II/ CHUẨN BỊ : GV: Tư liệu : Đồ dùng thiết bị : bảng phụ, các đoạn hội thoại. HS: Soạn bài,chuẩn bị bàì. III/ TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY: 1/ ỔN ĐỊNH LỚP 2/ KIỂM TRA : Sự chuẩn bị sách, tập của học sinh 3/ BÀI MỚI: Giới thiệu nội dung , phương pháp học tập phần Tiếng việt Hoạt động của thầy  HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu phương châm về lượng. -GV:Giải thích: Phương châm.(tư tưởng chỉ đạo hành động.). Hoạt động của trò. Nội dung kiến thức I.Phương châm về lượng. 1. Ví dụ SGK : a) Ví dụ 1/8 : Đoạn đối thoại HS đọc đoạn đối - Bơi : di chuyển trong nước và trên mặt nước bằng cử động của cơ thể. thoại. - Câu trả lời của Ba chưa đầy đủ nội dung mà An cần biết  1 địa điểm HS trả lời câu hỏi, cụ thể. giải thích vì sao ?. + Gọi HS đọc đoạn đối thoại ở mục (1) + Tổ chức cho HS trả lời câu hỏi SGK ; Câu hỏi của Ba đã mang đầy đủ nội dung mà An cần biết không ? (GV gợi ý HS : bơi nghĩa là gì ?) - GV giảng, chốt lại  Cần nói nội dung đúng với yêu Hỏi :Em rút ra bài học gì trong -HS:Thảo luận rút cầu giao tiếp. ra nhận xét. giao tiếp ? - HS đọc truyện, b) Ví dụ 2/9 : Lợn cưới áo mới. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9. - GV : Gọi HS đọc ví dụ 2. suy nghĩ tìm ra 2 Vì sao truyện lại gây cười ? yếu tố tạo cười. Hỏi : Lẽ ra anh "lợn cưới" và anh "áo mới" phải hỏi và trả lời như thế nào để người nghe đủ hiểu -HS:Thảo luận rút biết điều cần hỏi và trả lời ? ra nhận xét. Hỏi : Từ câu chuyện cười rút ra nhận xét về việc thực hiện tuân thủ yêu cầu gì khi giao tiếp ? GV : Từ ví dụ 1& 2 , rút ra điều gì cần tuân thủ khi giao tiếp ?. - Truyện cười vì 2 nhân vật đều nói thừa nội dung. Khoe lợn cưới khi đi tìm lợn, khoe áo mới, khi trả lời người bạn đi tìm lợn.  Anh hỏi : bỏ chữ "cưới" Anh trả lời : bỏ ý khoe áo.  Không nên nói nhiều hơn những gì cần nói. 2. Kết luận : p/c về lượng.  HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu phương châm về chất -HS đọc ví dụ SGK/9 ( Quả bí khổng lồ) -GV:Truyện cười phê phán điều gì ? -GV : đưa ra tình huống : Nếu không biết chắc vì sao bạn mình nghỉ học thì em có trả lời với thầy cô là bạn ấy nghỉ học vì ốm không ? Từ đó rút ra trong giao tiếp cần tránh điều gì ? -GV : Khái quát 2 nội dung  gọi HS đọc ghi nhớ.  HOẠT ĐỘNG 3 : Hướng dẫn luyện tập Bài 1/10 : - GV : Tổ chức cho HS hướng vào 2 phương châm vừa học để nhận ra lỗi. Hai nhóm, mỗi nhóm làm 1 ví dụ. - Lỗi ở phương châm nào ? Từ nào vi phạm?. II. PHƯƠNG CHÂM VỀ CHẤT: -HS : Suy nghĩ trả lời phương pháp người nói sai sự thật. -HS : Thảo luận rút ra kết luận.. Cần nói có nội dung, đáp ứng yêu cầu giao tiếp, không thiếu, không thừa . 1. Ví dụ a) Ví dụ a : SGK/9 - Truyện phê phán những người nói khoác, sai sự thật. b) Ví dụ b : GV đưa ra tình huống. 2. Kết luận : p/c về chất Nói những thông tin có bằng chứng xác thực. Không nên nói những điều mà mình không tin là đúng. III/. LUYỆN TẬP : Bài 1/10 : - HS : Đọc bài tập - Ví dụ a : Sai phương châm về lượng. - HS : làm theo yêu Thừa từ : nuôi ở nhà cầu. Vì "gia súc" vật nuôi trong nhà. - Ví dụ b : Tương tự. Loài chim : bản chất có 2 cánh nên cụm từ sau thừa. HS nhận xét và rút ra kết luận. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9. Bài 2 /10,11: - Xác định yêu cầu : điền từ cho sẵn vào chỗ trống. - Gọi HS lên bảng (2 em). HS đọc yêu cầu bài tập, làm bài tập.. Bài 2/10,11 : a. Nói có sách mách có chứng b. Nói dối c. Nói mò d. Nói nhăng nói cuội e. Nói trạng.  Vi phạm phương châm về chất. Bài 3/11 Vi phạm phương châm về lượng . (Thừa câu hỏi cuối).. Bài 3/11 : Truyện cười: Có nuôi được không - Xác định yêu cầu bài tập. - HS đọc và xác - Yếu tố gây cười ? định yêu cầu bài - Phân tích lô gíc ?  phương tập Bài 4/11 : châm nào vi phạm ? Bài 4/11 : Thảo luận tại lớp a. Các cụm từ thể hiện người nói cho - Vì sao người nói đôi khi phải biết thông tin họ nói chưa chắc - HS đọc và xác dùng những cách diễn đạy như chắn. định yêu cầu bài b. Các cụm từ không nhằm lặp nội vậy? tập Bài 5/11 : dung cũ. - HS : Phát hiện - Gọi 3 em lên bảng mỗi em giải Bài 5/11 : các thành ngữ - Các thành ngữ liên quan đến nghĩa 2 thành ngữ. không tuân thủ phương châm về chất. phương châm về - Ăn đơm nói chặt : vu khống đặt chất. điều. - Ăn ốc nói mò : Vu khống, bịa đặt. - Cãi chày cãi cối : Cố tranh cãi nhưng không có lí lẽ. - Khua môi múa mép. 4/. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ : - GV chốt lại các vấn đề 2 phương châm hội thoại. - Giao bài tập : Tập đặt các đoạn hội thoại vi phạm 2 phương châm hội thoại trên. - Chuẩn bị bài : Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh. ........................................*****............................................. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9 Soạn:........./....../2010 Dạy:........./....../2010. Tiết 4. SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH I/ MỤC TIÊUCẦN ĐẠT:  Giúp học sinh : - Biết thêm phương pháp thuyết minh những vấn đề trừu tượng ngoài trình bày, giới thiệu còn cần sử dụng các biện pháp nghệ thuật. - Tập sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong bài thuyết minh.  Trọng tâm : Làm bài tập chỉ ra yếu tố trong bài thuyết minh. II/ CHUẨN BỊ : GV: Tư liệu : Đoạn văn bản.,các đề tập làm văn., các đoạn hội thoại. HS: Soạn bài,chuẩn bị bàì. III/ TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY: I/ ỔN ĐỊNH LỚP 2/ KIỂM TRA BÀI CŨ ? Cho biết khái niệm và đặc điểm của mỗi kiểu văn bản : Thuyết minh ? Lập luận ?(mỗi ý 5đ) - Thuyết minh : trình bày những tri thức khách quan phổ thông bằng cách liệt kê. … - Lập luận : các biện pháp nêu luận cứ để rút ra kết luận, suy luận từ cái đã biết  chưa biết .. 3/ BÀI MỚI Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung kiến thức.  HOẠT ĐỘNG 1 : Ôn văn bản thuyết minh. -GV : Cho HS trả lời câu hỏi sgk/12. HS thảo luận, trả lời. -Tính chất: Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất,nguyên nhân của sự vật , hiện tương…bằng phương pháp trình bày , giải thích. -Mục đích:Làm rõ về đối tựong thuyết minh -Phuơng pháp: Định nghĩa, ví dụ, so sánh, liệt kê, chứng minh, giải thích, phân tích .... I/ Ôn văn bản thuyết minh 1- Tính chất 2- Mục đích 3- Phương pháp. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Thủy Phù  HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh - GV cho HS đọc văn bản làm mẫu và hướng dẫn HS thảo luận câu hỏi SGK/12 : -GV :Văn bản thuyết minh vấn đề gì ? Có cung cấp được tri thức khách quan không ? Có trừu tượng không? Phương pháp thuyết minh nào là chủ yếu? Có sử dụng thêm một số biện pháp nghệ thuật nào ? - GV : Sự kì lạ của Hạ Long có thể thuyết minh bằng cách nào ? Nếu chỉ dùng phương pháp liệt kê : Hạ Long có nhiều nước, nhiều đảo, nhiều hang động lạ lùng đã nêu được "sự kì lạ" của Hạ Long chưa? - GV:Tác giả hiểu sự kì lạ này là gì ? Tác giả giải thích như thế nào để thấy sự kì lạ đó ? - GV : Sau mỗi ý đưa ra giải thích về sự thay đổi của nước, tác giả làm nhiệm vụ gì ? - GV : Tác giả đã trình bày được sự kì lạ của Hạ Long chưa ? Phương pháp nào đã được tác giả sử dụng ? - GV : vấn đề thuyết minh như thế nào thì được sử dụng lập luận đi kèm ? -GV:Nhận xét các dẫn chứng, lí lẽ trong văn bản trên ? -GV:Giả sử đảo lộn ý dưới "khi chân trời đằng đông ..." lên trước trong thân bài có chấp nhận không. Giáo án Ngữ văn 9. HS đọc văn bản, thảo luận, trả lời.. - HS : Trả lời : vấn đề Hạ Long - sự kì lạ của đá và nước  vấn đề trừu tượng bản chất của sinh vật. - HS : Thảo luận : chưa đạt được yêu cầu đó nếu chỉ dùng phối hợp liệt kê.. HS : Đưa các ý giải thích. HS: Thuyết minh, liệt kê miêu tả sự biến đổi là trí tưởng tượng độc đáo.. -HS:Thảo luận nhóm.. (Xác thực)  yêu cầu lý lẽ + dẫn chứng .. II- Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 1. Ví dụ : Hạ Long - đá và nước - Vấn đề thuyết minh : Sự kì lạ của Hạ Long. - Phương pháp thuyết minh : Kết hợp giải thích những khái niệm, sự vận động của nước. - "Sự sáng tạo của nước"  làm cho đá sống dậy linh hoạt, có tâm hồn. + Nước tạo nên sự di chuyển... + Tùy theo góc độ và tốc độ di chuyển. + Tùy theo hướng ánh sáng rọi vào chúng. + Thiên nhiên tạo nên thế giới bằng những nghịch lý đến lạ lùng.  Thuyết minh kết hợp các phép lập luận và các biện pháp nghệ thuật nhân hoá , tưởng tượng…. 2. Kết luận (ghi nhớ) a- Muốn cho văn bản thuyết minh được sinh động, hấp dẫn, người ta vận dụng thêm một số biện pháp nghệ thuật như kể chuyện,tự thuật, đối thoại theo lối ẩn dụ, nhân hóa hoặc các hình thức vè, dân ca… b- b- Các biện pháp nghệ thuật cần được sử dụng thích hợp , góp phần làm nỗi bật đặc điểm của đối tượng và gây hứng thú cho người đọc.. -HS: Thảo luận, trả lời.. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Thủy Phù ? Nhận xét về các đặc điểm cần thuyết minh ?  HOẠT ĐỘNG 3 : Hướng dẫn luyện tập Bài 1/14 : HS đọc văn bản và trả lời câu hỏi sgk/15 a-Văn bản thuyết minh cụ thể về ruồi xanh (sinh sản,tác hại, ích lợi), Thuyết minh bằng phương pháp phân loại, phân tích, cho ví dụ. *Giáo dục môi trường: Theo em được biết ruồi là loài côn trùng gây a/h nhiều đến vấn đề môi trường. Vậy em có sáng kiến gì để diệt trừ được ruồi không? Bài 2/15: ? Đoạn văn thuyết minh đối tương nào? Tri thức ? ? Biện pháp nghệ thuật được sử dụng để thuyết minh?. Giáo án Ngữ văn 9. III./ LUYỆN TẬP : Bài 1/14 : Ngọc Hoàng xử tội ruồi Xanh. HS đọc văn bản, làm bài tập. a-Đối tượng,tính chất thuyết minh, phương pháp thuyết minh b- Sử dụng biện pháp nghệ thuật và tác dụng của nó:Kể chuyện, đối thoại, tự thuật,nhân hóa loài vật.. HS thảo luận, trả lời. c- Các biện pháp nghệ thuật làm tăng thêm tính khách quan, chính xác nhưng rất sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn người đọc. Đồng thờigây hứng thú cho bạn đọc nhỏ tuổi, vừa là truyện vui, vừa cung cấp -HS đọc đoạn văn, thêm tri thức cho các em. làm bài tập. Bài 2/15 : Gợi ý -Đoạn văn thuyết minh tiếng chim cú kêu gắn với hồi ức tuổi thơ dựa vào tri thức môn sinh học -Biện pháp nghệ thuật ở đây là lấy ngộ nhận hồi nhỏ làm đầu mối câu chuyện. 4/. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ : - Chốt lại lý thuyết chung những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản thuyết minh ? tác dụng của nó ?. Lập dàn ý : + Thuyết minh về cái quạt ( Tổ 1) +Thuyết minh về cái bút (Tổ 2) +Thuyết minh về cái kéo (Tổ 3) + Thuyết minh về chiếc nón Tổ 4) ........................................*****............................................. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9. Tiết 5. Soạn:......../......../2010 Dạy::......../......../2010. LUYỆN TẬP KẾT HỢP SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : - Giúp học sinh biết vận dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh II.CHUẨN BỊ : Giáoviên : giáo án , bảng phụ Học sinh : Lập dàn ý theo đề bài cho trước III- TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY : 1.Ổn định lớp : 2 Kiểm tra bài cũ : a-Để văn bản thuyết minh sinh động hấp dẫn ta cần sử dụng các biện pháp nghệ thuật nào? (5đ) b-Cách sử dụng các biện pháp nghệ thuật đó ? (5đ) - HS trả lời theo ghi nhớ tiết 4 3. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung kiến thức * Hoạt động 1 : Khởi động I. Tìm hiểu đề, tìm ý : Giáo viên : ghi bốn đề bài lên Đề I : Thuyết minh về cái quạt . bảng Đề II: Thuyết minh về cái bút . ? Các đề yêu cầu thuyết minh vấn HS đọc đề, chia nhóm Đề III : Thuyết minh về cái kéo. đề gì? theo tổ và phân công Đề IV : Thuyết minh về chiếc nón ? Tính chất của vấn đề có dễ nhận thuyết minh. .Có sử dụng các biện pháp nghệ thấy không? Vì sao? thuật nhân hoá hoặc kể chuyện ? Phạm vi của vấn đề đưa ra rộng hay hẹp? ? Có gần gũi trong cuộc sống hay không ? ? Em sẽ sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để thuyết minh ? * Hoạt động 2: Hướng dẫn - Thuyết minh đồ vật quen thuộc nhưng có cái mới là vận dụng một số biện pháp nghệ thuật. - Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật đòi hỏi người làm phải có kiến thức, có sáng kiến tìm cách thuyết minh cho sinh động, dí dõm. Ví dụ: + Cho sự vật tự thuật về mình, dùng biện pháp ẩn dụ , nhân hóa. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9. +Dùng hình thức phỏng vấn, tưởng tượng … II : Dàn ý : * Hoạt động 3: Cho học sinh Mở bài : Đồ vật tự giới thiệu về Thảo luận cách lập dàn bản thân mình nêu dàn ý khái quát. ? Phần mở bài cần giới thiệu ý Thân bài : được vấn đề gì ? - Định nghĩa về đồ vật được ? Phần thân bài cần thuyết minh thuyết minh. - Nguồn gốc chủng loại. những gì ? ? Kết bài như thế nào ? - Cấu tạo, cách sử dụng, bảo Đại diện từng nhóm trình bày Các nhóm trình bày. quản. dàn ý khái quát của nhóm Học sinh còn lại lắng - Tác dụng . - Đồ vật trong đời sống văn mình. nghe và cho ý kiến vào hoá,tinh thần của con người. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung giấy nháp. – giáo viên bổ sung cho hoàn Nêu nhận xét trước lớp Kết bài : Đồ vật trong hiện tại và chỉnh . trong tương lai. * Hoạt động 4 : III- Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật Từng nhóm dựa vào dàn ý cùa 1-Cho sự vật tự thuật về mình, nhóm mình để trình bày bài dùng biện pháp ẩn dụ , nhân hóa thuyết minh . Các nhóm khác nhận xét, bổ sung 2-Dùng hình thức phỏng vấn, tưởng – giáo viên bổ sung để hoàn chỉnh tượng … bài thuyết. * Hoạt động 5 : Nhận xét giờ luyện tập 4-Dặn dò : -Về nhà viết thành bài hoàn chỉnh - Soạn văn bản “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình ........................................*****............................................ Soạn:....../...../2010 Tiết 6 Dạy:......./....../2010. Văn bản : ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH (G.G. Mác-két) I- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: - Giúp học sinh hiểu được nội dung vấn đề đặt ra trong văn bản : nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa toàn bộ sự sống trên trái đất và nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó, là đấu tranh cho một thế giới hòa bình. - Thấy được nghệ thuật nghị luận của văn bản, chứng cứ cụ thể xác thực, các so sánh rõ ràng, giàu sức thuyết phục, lập luận chặt chẽ. ● Trọng tâm: - Hệ thống luận điểm, luận cứ -Nguy cơ chiến tranh II.CHUẨN BỊ : -Tranh ảnh tư liệu về chiến tranh và nạn nghèo đói ở Nam Phi. - Học sinh soạn bài - bảng thảo luận nhóm . II-TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY : 1- Ổn định lớp. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9. 2 -Bài cũ : Phong cách Hồ chí Minh thể hiện ở những nét đẹp nào? Em học tập được gì từ phong cách đó? 3- Bài mới : Giới thiệu bài : Lịch sử phát triển của loài người ghi nhận sự tiến bộ không ngừng của tri thức con người, nhất là sự tiến bộ vượt bậc của khoa học từ vài thế kỷ nay, nhưng trong lĩnh vực đạo đức, con người dường như giẫm chân một chỗ, tiến về “trí” mà không tiến về “tâm”. Vì vậy, những đoàn thể yêu chuộng hòa bình, những tổ chức Quốc tế đấu tranh bảo vệ con người, những nhà tư tưởng đã kêu gọi lương tâm của con người, nhất là các trung tâm quyền lực hãy cố gắng ngăn chặn sự phát triển khoa học vào hướng xấu. Garien Gao-xi-a- Mac két (nhà văn Colombia) đã kêu gọi nhân loại “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình” Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung kiến thức Hoạt động 1: Tìm hiểu tác I.Giới thiệu chung giả , tác phẩm 1.Tác giả : -GV nói thêm về tiểu sử của -HS đọc chú thích (sgk/19) -Gác-xi-a Mác-két,nhà văn Co-lomGarien, Garcia Marquez. bi-a, sinh năm 1928 . Viết tiểu -GV: Cho biết thời gian , -HS trả lời theo sự hiểu biết thuyết với khuynh hướng hiện thực, hoàn cảnh sáng tác của văn của mình. yêu hòa bình, nhận giải thưởng Nôben về văn học năm 1982 . bản? 2. Tác phẩm : Viết tháng 8/1986- tham luận kêu gọi chấm dứt chạy đua vũ trang, bảo đảm an ninh và hòa bình thế giới II : Đọc –hiểu văn bản : Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc bài. 1-Thể loại : văn bản nhật dụng. đọc- hiểu văn bản -HS: Tìm luận điểm và hệ 2- P/t biểu đạt : Nghị luận -GV: Lưu ý HS đọc chính thống luận cứ của bài.Xác 3- Luận điểm: xác, làm rõ từng luận cứ định giới hạn các luận điểm , a- Chiến tranh hạt nhân là hiểm hoạ -GV: Xác định thể loại ? luận cứ trong bố cục văn đang đe dọa loài người và sự sống trên trái đất, bản kiểu văn bản? * LĐ1: (từ đầu…..điểm xuất b-Đấu tranh để loại bỏ nguy cơ phát của nó) chiến tranh là nhiệm vụ cấp bách - LC1: ( ……vận mệnh thế của toàn nhân loại. 4- Luận cứ: giới) - LC2: (…… toàn thế giới) a-Vũ khí hạt nhân có khả năng hủy - LC3: (…….xuất phát của diệt cả trái đất và các hành tinh khác trong hệ mặt trời. nó ) * LĐ 2: ( phần còn lại ) b-Chạy đua vũ trang đã làm mất đi khả năng cải thiện đời sống cho hàng tỷ người. c-Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí loài người, lí trí tự nhiên, phản lại sự tiến hóa. d-Chúng ta có nhiệm vụ ngăn chặn các cuộc chiến tranh hạt nhân và đấu tranh cho một thế giới hòa bình.. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Thủy Phù Hoạt động 3: Hướng dẫn phân tích HS đọc từ đầu…..vận mệnh thế giới ? Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đã được tác giả chỉ ra như thế nào?( Chứng cớ và lí lẽ nào). ? Chứng cớ nào gây ấn tựợng, ngạc nhiên nhất . ? Cách đưa lí lẽ và chứng cớ ,cách lập luận ra sao mà tác giả làm cho người đọc hiểu rõ nguy cơ khủng khiếp ấy? ? Thực tế, em đã biết nước nào sản xuất, sử dụng vũ khí hạt nhân? ? Tóm lại , qua phân tích nguy cơ hạt nhân, chúng ta thấy được điều gì Hoạt động 4 Luyện tập, cũng cố Ý nào nói đúng nhất cách lập luận của tác giả GG Mác-Két để người đọc hiểu rõ nguy cơ chiến tranh hạt nhân? a- Xác định thời gian cụ thể. b- Đưa ra số liệu đầu đạn hạt nhân c- Đưa ra những tính toán lí thuyết. d- Cả a, b, c đều đúng.. Giáo án Ngữ văn 9 HS đọc. -TL:Chứng cứ: ( cụ thể về thời gian, số liệu) + hôm nay ngày 8-81986…. +Mổi người, không trừ trẻ con…. +Tất cả chờ đó nỗ tung….. -Lí lẽ: ( Tính toán logic, thuyết phục) +Về lí thuyết có thể tiêu diệt….. +Không có một đứa con nào…. -TL:4 tấn thuốc nổ có thể hủy diệt các hành tinh ) -TL:Cách vào đề trực tiếp, chứng cớ rõ ràng, mạnh mẽ đã thu hút người đọc và gây ấn tượng về tính chất hệ trọng của vấn đề đang được nói tới. - TL :( HS thảo luận). Năm học: 2010-2011. III : Phân tích : 1.Nguy cơ của chiến tranh hạt nhân. - Là sự tàn phá hủy diệt -Vũ khí hạt nhân quyết định sự sống còn của thế giới. - Xác định cụ thể thời gian. - Đưa ra số liệu cụ thể về đầu đạn hạt nhân với 1 phép tính đơn giản: “ Nói nôm na…trên trái đất” => Vào đề trực tiếp, chứng cứ rõ ràng -cụ thể, lập luận quy nạp ,logic thuyết phục => Tính chất hiện thực và sự khủng khiếp của nguy cơ chiến tranh hạt nhân.. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9. 4-Hướng dẫn về nhà: -Đọc các phần còn lại. - Soạn câu hỏi 3,4,5 (sgk/20) ........................................*****...................................... Soạn:......../......./2010 Tiết 7 Dạy:........./......./2010 Văn bản :. ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH(tt) (G.G. Mác-két). I- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Như yêu cầu tiết 6 ● Trọng tâm: - Tìm hiểu tác hại của chiến tranh hạt nhân, nhiệm vụ đấu tranh II.CHUẨN BỊ : -Tranh ảnh tư liệu về chiến tranh hạt nhân - Học sinh soạn bài - bảng thảo luận nhóm . III-TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY : 1- Ổn định lớp 2 -Bài cũ : a- Trình bày hệ thống luận điểm, luận cứ của văn bản “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình”? - HS trả lời ý 3,4 mục II, tiết 6 (6 điểm) b- Cảm nhận của em về nguy cơ chiến tranh hạt nhân? - HS trả lời ý 1, mục III , tiết 6 ( 4 điểm ) 3- Bài mới : Giới thiệu yêu cầu tiết học : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung kiến thức Hoạt động1:Phân tích phần 2 2. Tác hại của chiến tranh hạt HS đọc ( niềm an ủi duy HS đọc. nhân : nhất….toàn thế giới) a-Làm mất đi khả năng cải ? Tác giả đã chứng minh tác Học sinh tìm dẫn chứng thiện đời sống con người hại của các cuộc chạy đua - Gây ra sự tốn kém phi lí chiến tranh hạt nhân là cực kì So sánh đối lập - Vô nhân đạo, chà đạp lên cuộc tốn kèm ntn ? sống tốt đẹp của con người. (giáo viên sử dụng bảng phụ ) - Xã hội :Cứu trợ trẻ em nghèo: Đầu tư cho nước nghèo 100 tỉ $, gần bằng chi phí cho Chi cho vũ khí hạt nhân 100 máy bay ném bom chiến => Chỉ là giấc mơ lược và gần 7000 tên lửa vượt => Đã và đang thực hiện ? Cách so sánh những lĩnh vực -Chì rõ sự tốn kém và tính đại châu. chất vô lý của cuộc chạy đua trên đã nói lên điều gì. -Y tế: Gía của 10 tàu sân bay vũ trang hạt nhân. Cuộc chạy đua ấy đã và đang cướp mang vũ khí hạt nhân đủ thực đi của thế giới nhiều điều hiện 1 chương trình phòng bệnh kiện để cải thiện cuộc sống trong 14 năm, bảo vệ hơn 1 tỉ của con người, nhất là các người khỏi sốt rét, cứu hơn 14 nước nghèo. triệu trẻ em cho riêng CP. -HS đọc:(một nhà tiểu -HS đọc. - Tiếp tế thực phẩm:149 tên lửa thuyết…xuất phát của nó). Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9. ? Từ nào được nhắc lại nhiều ( trái đất) nhất. vì sao? =>Là hành tinh duy nhất của sự sống, thiêng liêng ,cao cả. ? Tác giả đã thuyết minh và hình dung sự sống trên trái đất -HS thảo luận, trả lời. ntn ?Đưa ra những chứng cứ như vậy để nhằm mục đích gì? ? Em có suy nghĩ gì trước lời Khoa học mà không có cảnh báo của tác giả về sự hủy lương tâm là sự tàn lụi của diệt sự sống và nền văn minh tâm hồn. khi chiến tranh hạt nhân nổ ra? Khoa học  hướng những * Giáo dục môi trường: GV phát minh vào mục đích tốt tìm hiểu thêm tư liệu về thảm đẹp, phục vụ đời sống con họa chất độc màu da cam trên người. Nếu không có ý thức đất nước ta, a/h lớn đến môi đạo đức soi rọi, khoa học sẽ trường sống của con người. trở thành phương tiện thỏa Cần chống chiến tranh để giữ mãn những tham vọng ích gìn ngôi nhà chung của Trái kỷ, đen tối của một số người đất, đó chính là bảo vệ môi và cuối cùng đẩy nhân loại trường sống bình yên cho con đến sự tàn lụi, diệt vong. người và các sinh vật sống trên trái đất này.... Hoạt động 2:Phân tích phần 3. ? Tác giả có đề nghị gì nếu thảm hoạ hạt nhân có thể xảy ra ? ? Ý nghĩa của lời đề nghị đó ? ? Thông điệp mà tác giả muốn gởi tới mọi người là gì?. (HS thảo luận 4 phút) - Đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, cho một thế giới hòa bình. - Nhân loại cần giữ gìn ký ức của mình, lịch sử sẽ lên án những thế lực hiếu chiến đẩy nhân loại vào thảm họa Hoạt động 3 : Hướng dẫn hạt nhân. tổng kết ? Theo em, vì sao văn bản này lại được đặt tên là “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình”? ? Nêu các biện pháp nghệ thuật chính mà tác giả đã sử dụng trong bài viết . ? Hãy nêu nội dung chính của bài viết. Năm học: 2010-2011. MX đủ cung cấp dinh dưỡng cho 575triệu người thiếu ca lo, .. - GD: 2 chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân đủ tiền xoá mù chữ cho toàn thế giới. => Nghệ thuật lập luận của tác giả thật đơn giản mà có sức thuyết phục cao, không thể bác bỏ được tác hại của cuộc chạy đua vũ trang đang từng ngày, từng giờ diễn ra trên thế giới. b- Đi ngược lại lí trí của con người, phản lại sự tiến hóa của nhân loại – Đẩy lùi sự tiến hoá về điểm xuất phát ban đầu - Tiêu hủy mọi thành quả của nhân loại => Phi lí, ngu ngốc, man rợ, xấu hổ. => Phản tự nhiên, phản khoa học. 3- Nhiệm vụ đấu tranh cho thế giới hòa bình. - “Cần mở ra một nhà băng lưu trữ trí nhớ có thể tồn tại sau tai họa hạt nhân”. - Đấu tranh ngăn chặn chiến tranh chiến tranh hạt nhân cho một thế giới hoà bình . III. Tổng kết : 1. Hình thức, nghệ thuật. - Văn bản nhật dụng. - Bài viết giàu sức thuyết phục bởi lập luận chặt chẽ, chứng cứ đa dạng, xác thực, cụ thể, cách nói thông minh đầy trí tuệ và giàu nhiệt tình. 2. Nội dung : Thể hiện nguy cơ sự tốn kém phi lí của cuộc chiến tranh hạt nhân .. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 21.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9 Kêu gọi mọi người đấu tranh cho một thế giới hoà bình.Đó là nhiệm vụ cấp thiết .. 4-Hướng dẫn về nhà: - Học bài, nắm vững hệ thống luận điểm, luận cứ và ghi nhớ - Xem trước bài : các phương châm hội thoại (tt) ........................................*****...................................... Soạn:......./......./2010 Tiết 8 Dạy:........./....../2010. CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI (TT) I/ MỤC TIÊUCẦN ĐẠT: Giúp học sinh -Nắm được nội dung phương chân quan hệ, phương châm cách thức , phương châm lịch sự - Biết vận dụng những phương châm này trong giao tiếp. ●Trọng tâm : Luyện tập ứng dụng các phương châm vào cuộc sống. II.CHUẨN BỊ : GV:-Các đoạn hội thoại vi phạm phương châm quan hệ, cách thức, lịch sự truyện cười. -Bảng phụ. HS: Soạn bài, chuẩn bị bài. II/ TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY: 1/. ỔN ĐỊNH LỚP 2/KIỂM TRA BÀI CŨ : a-Kể và nêu cách thực hiện các phương châm hội thoại về lượng , về chất ? ( ghi nhớ tiết 3) b-Cho ví dụ về sự vi phạm các phương châm đó ?( mỗi ví dụ đúng đạt 5 đ) 3/BÀI MỚI Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung kiến thức HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu I. PHƯƠNG CHÂM QUAN HỆ phương châm quan hệ. HS đọc câu thành ngữ. 1. Ví dụ : Hỏi: Câu thành ngữ “Ông nói (Một người nói một (ông nói gà, bà nói vịt) gà,bà nói vịt” dùng để chỉ tình đằng, không hiểu nhau) => một người nói một đàng, không huống hội thoại nào? hiểu nhau - GV cho HS đọc ví dụ và thảo HS đọc ví dụ và thảo Hậu quả: con người sẽ không giao tiếp được với nhau, xã hội rối luận: luận: loạn. Hỏi:Cuộc hội thoại có thành công không ? Ứng dụng câu thành ngữ vào có được không? vì sao 2. Kết luận : Khi giao tiếp cần nói HS trả lời. ? Hậu quả của nó? đúng vào đề tài giao tiếp, tránh Hỏi : Em rút ra bài học gì trong. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 22.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Thủy Phù. Giáo án Ngữ văn 9. giao tiếp ? Đặt một đoạn hội thoại ? HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu phương châm cách thức. - Ví dụ 1/21: HS đọc 2 thành ngữ (sgk/21) - Ý nghĩa của 2 thành ngữ ? Hỏi :Cách nói đó ảnh hưởng ntn đến giao tiếp ?. nói lạc đề (quan hệ).. -Ví dụ 2/22: HS đọc và thảo luận -Nếu “ông ấy” bổ nghĩa cho từ “ Truyện ngắn”? => tác giả truyện ngắn đang nói đến. -Nếu “ông ấy” bổ nghĩa cho “nhận định” ? => là người đưa ra nhận định về thể loại truyện ngắn.. Hỏi: Cần tuân thủ điều gì khi giao tiếp ?. HS trả lời theo ghi nhớ. II.PHƯƠNG CHÂM CÁCH THỨC 1. Ví dụ : thành ngữ * Đây cà ra dây muống  chỉ HS đọc. cách nói dài dòng, rườm rà. HS trả lời. * Lùng túng như ngậm hột thị  Người nghe khó tiếp chỉ cách nói ấp úng không thành nhận nội dung truyền lời, không rành mạch. đạt.. Hậu quả: - Làm cho người nghe khó tiếp nhận hoặc tiếp nhận không đúng nội dung truyền đạt. -> Giao tiếp không đạt kết quả HS đọc và thảo luận mong muốn. *Các cách hiểu câu: Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy. + Nếu của ông ấy bổ sung cho nhận định thì câu trên có thể hiểu là: Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về truyện ngắn + Nếu của ông ấy bổ sung cho truyện ngắn thì câu trên có thể hiểu là: Tôi đồng ý với những HS trả lời theo ghi nhớ. nhận định của một (những) người nào đó về truyện ngắn của ông ấy. 2. Kết luận : - Giao tiếp cần nói ngắn gọn, rành mạch tránh cách nói mơ hồ (cách thức bằng cách diễn đạt). III. PHƯƠNG CHÂM LỊCH SỰ : 1. Ví dụ 1 :Truyện người ăn xin - 2 người đều nhận được tình cảm mà người kia dành cho mình đặc biệt là tình cảm của cậu bé với lão ăn xin.. HOẠT ĐỘNG 3 : Tìm hiểu phương châm lịch sự . - HS đọc truyện “ Người ăn xin” HS đọc ( sgk/22) -GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi: Hỏi : Vì sao ông lão ăn xin và cậu. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 23.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Thủy Phù bé đều cảm thấy như mình đã nhận được từ người kia một cái gì đó ? Xuất phát từ điều gì mà cậu bé cũng nhận được tình cảm của ông lão ? Hỏi : Có thể rút ra bài học gì từ câu chuyện ? * GV cho HS đọc và nhận xét về sắc thái lời nói của các nhân vật trong đoạn: “ Kiều gặp Từ Hải” - GV giới thiệu thân phận vị thế của mỗi người Sắc thái của lời nói mà Từ Hải nói với Thúy Kiều ? và ngược lại ? Điểm chung giữa 2 nhân vật trong lời nói ? -GV kết luận khái quát toàn bài .  HOẠT ĐỘNG 4 : Hướng dẫn luyện tập Bài 1/23 : - HS đọc nêu yêu cầu bài tập - Cho HS thảo luận về ý nghĩa các câu ca dao tục ngữ. - Tổ chức cho các em sưu tầm. - GV bổ sung. Giáo án Ngữ văn 9 HS thảo luận, trả lời.. ->Sự cảm thông, nhân ái, quan tâm.. (Sự cảm thông, nhân ái, Ví dụ 2 : Đoạn Kiều gặp Từ Hải - Từ Hải : Người anh hùng, dùng quan tâm). lời tao nhã. - Kiều : gái lầu xanh, kẻ thấp hèn ,nói khiêm nhường  Họ tế nhị, khiêm tốn, tôn trọng 2. Kết luận - HS đọc và thảo luận. Khi giao tiếp, cần tế nhị và tôn trọng người nhau. HS đọc ghi nhớ.. IV/. LUYỆN TẬP (18') Bài 1/23 : Các câu khẳng định vai trò của ngôn ngữ trong đời sống : khuyên dùng lời lẽ lịch sự nhã nhặn. - Chim khôn kêu tiếng... - Vàng thì thử lửa.... ( Kim vàng ai nỡ uốn câu: Kim vàng: 1 vật rất quý vá có giá trị, lưỡi câu: một vật rất tầm thường và không có giá trị. => Không ai dùng 1 vật quý để làm 1 vật không tương Bài 2/23 : - Phép tu từ "Nói giảm, -Bài 2/23: xứng với giá trị của nói tránh, tránh liên quan trực tiếp đến phương châm lịch sự. -GV phân tích bằng ví dụ cụ thể. nó.) Bài 3/23 : Điền từ +Bài làm của bạn chưa được tốt. -HS đọc và suy nghĩ trả a- Nói mát d- Nói leo +Bài làm của bạn rất kém lời b- Nói hớt e- Nói ra đầu ra đũa Bài 3/23: -Chia 2 nhóm mỗi nhóm thảo luận - HS đọc và nêu yêu c- Nói móc -GV tổ chức cho HS báo cáo kết cầu bài tập,HS làm bài. a,b,c,d => p/c lịch sự e => p/c cách thức quả trước lớp. Bài 4/23,24 : Bài 4:/23,24 -Chia 3 nhóm mỗi nhóm thảo luận - HS đọc và nêu yêu a. Tránh để người nghe hiểu mình. Năm học: 2010-2011. GV: Hoàng Thị Hải Luyến Lop8.net. 24.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>