Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 11+12: Sự việc và nhân vật trong văn tự sự - Năm học 2009-2010 - Nguyễn Phương Bắc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 Ngµy so¹n: th¸ng Ngµy d¹y: th¸ng. Gi¸o viªn: NguyÔn. . n¨m 2009 n¨m 2009. Phương Bắc. TuÇn 3. TiÕt : 11-12 Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù I. Môc tiªu bµi häc: * Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh: - ThÕ nµo lµ sù viÖc ? ThÕ nµo lµ nh©n vËt trong v¨n tù sù ? §Æc ®iÓm vµ c¸ch thÓ hiÖn sù viÖc vµ nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. Hai lo¹i nh©n vËt chñ yÕu : nh©n vËt chÝnh vµ nh©n vËt phô. Quan hÖ gi÷a sù vËt vµ nh©n vËt. *KÜ n¨ng cÇn rÌn: KÜ n¨ng nhËn diÖn, ph©n lo¹i nh©n vËt, t×m hiÓu x©u chuçi c¸c sù viÖc, chi tiÕt trong truyÖn. *.Giáo dục tư tưởng: Thấy được vai trò của sự việc và nhân vật trong văn tự sự II.Träng t©m cña bµi: phÇn lý thuyÕt III.ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: gi¸o ¸n, b¶ng phô, tµi liÖu tham kh¶o *Học sinh: Chuẩn bị trước bài ở nhà IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: A/KiÓm tra bµi cò (4’) B/Bµi míi (36’) 1.Vào bài (1’) ở bài trước, ta đã thấy rõ, trong tác phẩm tự sự bao giờ cũng phải có việc, có người. Nhưng vai trò, tính chất, đặc điểm của nhân vật và sự việc trong tác phẩm tự sự như thế nào ? Làm thế nào để nhận ra ? Làm thế nào để xây dựng nó cho hay, cho sống động trong bài viết của mình ? 2.Néi dung bµi d¹y (35’) Tg Hoạt động của Thầy và trò Néi dung kiÕn thøc 35’. TiÕt11 Hoạt động 1.. Hướng dẫn học sinh nắm đặc điểm cña sù viÖc vµ nh©n vËt. GV treo b¶ng phô ? Xem xÐt 7 sù viÖc trong truyÒn thuyÕt "S¬n Tinh, Thuû Tinh" em h·y chØ ra : - Sù viÖc khëi ®Çu ? - Sù viÖc ph¸t triÓn ?. I. §Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. 1. Sù viÖc trong v¨n tù sù a. Sù viÖc trong v¨n tù sù. - Sù viÖc khëi ®Çu (1) : Vua Hïng kÐn rÓ. - Sù viÖc ph¸t triÓn (2, 3, 4) + Hai thần đến cầu hôn. + Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn kÐn rÓ + Sơn Tinh đến trước, được vợ. - Sù viÖc cao trµo (5. 6). Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . - Sù viÖc cao trµo ?. - Sù viÖc kÕt thóc ?. ? H·y ph©n tÝch mèi quan hÖ nh©n quả giữa các sự việc đó ?. Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. + Thuỷ Tinh thua cuộc, đánh ghen dâng nước đánh Sơn Tinh. + Hai lần đánh nhau hàng tháng trêi cuèi cïng Thuû Tinh thua, rót vÒ. - Sù viÖc kÕt thóc (7) + Hµng n¨m Thuû Tinh l¹i d©ng nước đánh Sơn Tinh, nhưng đều thua.  Gi÷a c¸c sù viÖc trªn cã quan hÖ nhân quả với nhau. Cái trước là nguyªn nh©n cña c¸i sau, c¸i sau lµ nguyªn nh©n cña c¸i sau n÷a  Tãm l¹i, c¸c sù viÖc mãc nèi víi nhau trong mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ không thể đảo lộn, bỏ bớt một sự viÖc nµo. NÕu cø bá mét sù viÖc trong hệ thống  dẫn đến cốt truyện bị ảnh hưởng  phá vỡ. b. 6 yÕu tè ë trong truyÖn - Hùng Vương, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh. - ở Phong Châu, đất của Vua Hùng. - Thêi vua Hïng. - Do sù ghen tu«ng cña Thuû Tinh. - Những trận đánh nhau dai dẳng cña 2 thÇn hµng n¨m. - Thuû Tinh thua. Hµng n¨m cuéc chiÕn gi÷a hai thÇn vÉn x¶y ra.. Cã 6 yÕu tè cô thÓ cÇn thiÕt cña sù viÖc trong t¸c phÈm tù sù lµ : - Ai lµm ? (nh©n vËt) - Xảy ra ở đâu ? (không gian, địa ®iÓm) - X¶y ra lóc nµo ? (thêi gian) - V× sao l¹i x¶y ra ? (nguyªn nh©n) - X¶y ra nh­ thÕ nµo ? (diÔn biÕn, qu¸ tr×nh) ? Em hãy chỉ ra 6 yếu tố đó ở truyÖn ‘S¬n Tinh, Thuû Tinh’ ? Theo em cã thÓ xãa yÕu tè thêi gian, đặc điểm trong truyện này  Kh«ng ®­îc v× : Cèt truyÖn sÏ ®­îc kh«ng ? V× sao ? thiÕu søc thuyÕt phôc, kh«ng cßn ? ViÖc giíi thiÖu S¬n Tinh cã tµi cã mang ý nghia truyÒn thuyÕt. cÇn thiÕt kh«ng ?  Cã cÇn thiÕt v× nh­ thÕ míi cã ? NÕu bá sù viÖc vua Hïng kÐn rÓ ®i thÓ chèng chäi næi víi Thuû Tinh. cã ®­îc kh«ng ?  NÕu bá th× kh«ng ®­îc, v× ? ViÖc Thuû Tinh næi dËy cã lÝ hay không có lí do gì để 2 thần thi tài. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Tæ Khoa häc X· héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc.  Cã lÝ, v× : - Thuû Tinh cho r»ng m×nh ch¼ng kÐm g× S¬n Tinh. ChØ v× chËm ch©n nªn mÊt vî  Tøc giËn. - ThÓ hiÖn tÝnh ghen tu«ng ghª gím cña thÇn. c. S¬n Tinh cã tµi chèng lôt. - SÝnh lÔ lµ s¶n vËt cña nói rõng, dÔ cho S¬n Tinh, khã cho Thuû Tinh. S¬n Tinh chØ viÖc ®em cña nhà mà đi hỏi vợ nên đến được sớm. - S¬n Tinh th¾ng kiªn tôc : LÊy ®­îc vî, th¾ng trËn tiÕp theo, vÒ sau n¨m nµo còng th¾ng  cã ý nghÜa : Nếu để Thuỷ Tinh thắng thì Vua Hïng vµ thÇn d©n sÏ ph¶i ngËp ch×m ? Có thể xóa bỏ sự việc ‘Hàng năm trong nước lũ, bị tiêu diệt. Từ đó ta ... dâng nước’ được không ? Vì thấy câu chuyện này kể ra nhằm để khẳng định Sơn Tinh, Vua Hùng sao ? Điều đó có ý nghĩa gì ? Qua ph©n tÝch c¸c vÝ dô vµ tr¶ lêi - Không  Vì đó là hiện tượng tự c¸c c©u hái. Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ nhiªn, qui luË cña thiªn niªn ë xø së sù viÖc trong v¨n tù sù ? này  Giải thích hiện tượng mưa b·o lò lôt cña nh©n d©n ta. Học sinh đọc ghi nhớ và rút ra kết Bài học 1 : luËn . Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc tr×nh bµy cô thÓ vÓ : Gi¸o viªn chèt l¹i - Thời gian, địa điểm - Nh©n vËt cô thÓ. - Nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶. S¾p xÕp sao cho thÓ hiÖn ®­îc t­ tưởng mà người kể muốn biểu đạt. 35’ TiÕt 12 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù Hoạt động 2 a. Nh©n vËt trong v¨n tù sù lµ ai ? Gi¸o viªn chuyÓn ý 2 - Lµ kÎ võa thùc hiÖn c¸c sù viÖc lµ ? Trong truyện ‘Sơn Tinh, Thuỷ kẻ được nói tới, được biểu dương Tinh’ ai là nhân vật chính, nhân vật hay bị lên án. (người làm ra sự việc, người được nói tới) quan träng nhÊt ? Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Tæ Khoa häc X· héi kh«ng ? V× sao ? Gi¸o viªn : Sù thó vÞ, søc hÊp dÉn vẻ đẹp của truyện nằm ở các chi tiết thể hiện 6 yếu tố đó. Sự việc trong truyện phải có ý nghĩa, người kể nêu sự việc nhằm thể hiện thái độ yªu ghÐt cña m×nh. Em h·y cho biÕt sù viÖc nµo thÓ hiÖn mèi thiÖn c¶m của người kể đối với Sơn Tinh và vua Hïng ? ? S¬n Tinh th¾ng Thuû Tinh mÊy lÇn, cã ý nghÜa g× ?. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . ? Ai lµ nh©n vËt phô ? Nh©n vËt phô nµy cã cÇn thiÕt kh«ng ? Cã thÓ bá được không ? Qua đó em hiểu gì về nh©n vËt chÝnh trong v¨n tù sù.. ? Nh©n vËt phô cã vai trß g× ?. ? VËy c¸c nh©n vËt trong v¨n tù sù ®­îc kÓ nh­ thÕ nµo ?. H·y cho biÕt c¸c nh©n vËt trong truyÖn ‘S¬n Tinh, Thuû Tinh’ ®­îc kÓ nh­ thÕ nµo ?. Học sinh đọc ghi nhớ 2. GV kÕt luËn. Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. - Nh©n vËt chÝnh, cã vai trß quan trọng nhất đó là : Sơn Tinh, Thuỷ Tinh. - Nh©n vËt ®­îc nãi tíi nhiÒu nhÊt lµ Thuû Tinh. - Nhân vật phụ : Hùng Vương, Mị Nương  rất cần thiết  không thể bá ®­îc v× nÕu bá th× c©u chuyÖn cã nguy cơ chệch hướng, đổ vỡ. Bµi häc 2 - Nh©n vËt chÝnh lµ nh©n vËt ®­îc kÓ nhiÒu viÖc nhÊt, lµ ®­îc nãi tíi nhiÒu nhÊt  cã vai trß chñ yÕu trong việc thể hiện tư tưởng văn b¶n. - Nh©n vËt phô chØ gióp nh©n vËt chính hoạt động. b. Nh©n vËt ®­îc kÓ thÓ hiÖn qua c¸c mÆt : tªn gäi, lai lÞch, tÝnh nÕt, h×nh d¸ng, viÖc lµm. 3. KÕt luËn : Ghi nhí II. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 : Hướng dẫn luyện tập ở lớp. - Vua Hïng : KÐn rÓ, mêi c¸c L¹c Bài 1 : Giáo viên hướng dẫn cho học Hầu bàn bạc, gả Mị Nương cho Sơn sinh chØ ra c¸c viÖc mµ c¸c nh©n vËt TInh. đã làm ở trong truyện ? - Mị Nương : Theo chồng về núi. - S¬n Tinh : §Õn cÇu h«n, ®em sÝnh GV chia HS làm việc theo nhóm , lễ trước, rước Mị Nương về núi, gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu cña bµi tËp dùng phép lạ đánh nhau với Sơn Tinh mấy tháng trời : Bốc đồi, dựng thành luỹ ngăn nước... - Thuû Tinh : §Õn cÇu h«n, mang sÝnh lÔ muén, ®em qu©n ®uæi theo định cướp Mị Nương... ? Vai trß vµ ý nghÜa c¸c nh©n vËt a. Vai trß vµ ý nghÜa cña c¸c nh©n vËt. trong truyÖn ? - Vua Hïng : nh©n vËt phô  Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Tæ Khoa häc X· héi Hoạt động 3.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. Kh«ng thÓ thiÕu ®­îc v× «ng lµ người quyết định cuộc hôn nhân lÞch sö - Mị nương : Cũng thế vì không có người thì không có chuyện 2 thần xung đột như thế. - Thuỷ Tinh : Nhân vật chính đối lËp víi S¬n Tinh. H×nh ¶nh thÇn tho¹i hãa søc m¹nh cña b·o lò, ë vïng Ch©u Thæ s«ng Hång. - Sơn Tinh : Nhân vật chính đối lập với Thuỷ Tinh, người anh hùng chèng lò lôt cña nh©n d©n ViÖt cæ. ? H·y tãm t¾t truyÖn theo sù viÖc b. Tãm t¾t truyÖn theo sù viÖc cña nh©n vËt chÝnh. cña nh©n vËt chÝnh ? - Vua Hïng kÐn rÓ. - Hai thần đến cầu hôn. - Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn kÐn rÓ, cè ý thiªn lÖch cho S¬n Tinh. - Sơn Tinh đến trước, được vợ : Thuỷ Tinh đến sau mất Mị Nương  đuổi theo định cướp nàng. - Trận đánh dữ dội giữa hai thần. KÕt qu¶ : S¬n tinh th¾ng, Thuû Tinh thua. - Hàng năm, hai thần văn đánh nhau mÊy th¸ng trêi, nh­ng lÇn nµo Thuû Tinh còng thÊt b¹i. c. Vì sao tác phẩm lại được đặt tên ? Giải thích tiêu đề của truyện ? lµ ‘S¬n Tinh, Thuû Tinh’ - Tªn hai thÇn, hai nh©n vËt chÝnh cña truyÖn. Bài tập 2 : Nhan đề của truyện : Bµi 2 Kh«ng v©ng lêi Giáo viên định hướng cho học sinh ? Kể việc gì ? kể theo sườn. ? DiÔn biÕn – chuyÖn x¶y ra bao giê ? ? ë ®©u ? Nguyªn nh©n nµo Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Tæ Khoa häc X· héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6.  Giáo viên: Nguyễn Phương C.Luyện tập(3’) Kể lại một trong 4 truyện đã học mà em yêu thích nhất ? D.Cñng cè(1’) Nh¾c l¹i néi dung bµi häc E.Hướng dẫn về nhà(1’) - Häc bµi vµ lµm bµi tËp vÒ nhµ - Chuẩn bị bài “Sự tích Hồ Gươm”.. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. B¾c. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>