Giáo án bộ môn Ngữ văn 8 - Tuần 17

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn : 17 Tieát : 65. ND: Hướng dẫn đọc thêm Vaên baûn :. HAI CHỮ NƯỚC NHAØ ( Traàn Tuaán Khaûi ). I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : - Cảm nhận được nội dung trữ tình yêu nước trong đoạn trích , tâm trạng của hai cha con, nỗi đau mất nước và ý chí phục thù . - Tìm hiểu sức hấp dẫn của ngòi bút Trần Tuấn Khải : cách khai thác đề tài lịch sử , lựa chọn thể thơ thích hợp . 2. Kó naêng : - Rèn kĩ năng phân tích một đoạn thơ trữ tình có nội dung yêu nước và giọng điệu thoáng thieát . 3. Thái độ : - Giáo dục học sinh lòng yêu nước . II. CHUAÅN BÒ : Gv : sgk, gaío aùn, tltk, baûng phuï Hs : sgk, tập ghi, vở bt, xem trước bài III. PHÖÔNG PHAÙP : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, giảng bình IV. TIEÁN TRÌNH : 1. Ổn định lớp : 2. KTBC : - Đọc bài thơ (4ñ) - Đọc thuộc lòng Oâng đồ –Vũ Đình Liên và nêu nội dung - Nd thể hiện tình cảnh đáng thương chính ? ( 8ñ) của ông đồ  toát lên niềm cảm thương chân thành trước lớp người tàn tạ và tiếc nối cảnh cũ người xöa(4 ñ) 3. Bài mới : Giới tiệu bài : Trong những năm 20 của thế kỉ xx, ngoài thơ văn yêu nước của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, còn có những sáng tác thể hiện nỗi đau thời thế một cách kín đáo của nhiều tác giả hoạt động hợp pháp . Điển hình cho những nhà thơ ấy là Trần Tuấn Khải. Thơ ông thường duùng những biểu tượng mang tính đa nghĩa để gửi gắm tâm sự yêu nước của mình . “Hai chữ nước nhà” là một trong số aáy . Hđộng 1 : Đọc - hiểu chú thích I. Đọc - hiểu chú thích : ? Cho biết đôi nét về tiểu sử tác giả ? (sgk-161) ? Ñieåm noåi baät veà buùt phaùp saùng taùc cuûa oâng ? ? Xuất xứ đoạn trích ? ( Vbản trích này từ câu 1  36 của bài thơ dài 101 câu ). Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> _ Giải nghĩa 1 số từ : ải Bắc, hoàng thiên, vong quốc, phaân mao . _ Giọng đọc : buồn, thống thiết, ngắt đúng nhịp _ Gv đọc mẫu , gọi hs đọc , Gv nhận xét . ? Bài thơ được viết theo thể thơ nào ? ? Theá maïnh cuûa theå thô song thaát luïc baùt laø gì ? 0 Boäc loä nhieàu cung baäc khaùc nhau . Hđộng 2 : Đọc -Tìm hiểu văn bản - Baøi thô coù theå chia laøm 3 p + 8 câu đầu : tâm trạng người cha trong cảnh éo le . + 20 câu tiếp : tình cảnh đất nước + 8 câu cuối : bất lực của cha và lời trao gửi cho con . - Ndung chính của đ.trích là : lời trăn trối của cha đ/v con trước giờ vĩnh biệt trong bối cảnh nước mất nhà tan  giọng thô laâm li, thoáng thieát . * Đọc 8 câu đầu và nêu nd chính . ? Chi tieát m.taû boái caûnh khoâng gian xaûy ra caâu chuyeän ? 0 Choán aûi baéc, maây … , gioù thoåi ñìu hiu, hoå theùt chim keâu . ? Em nhận xét gì về không gian ở đây ? _ Cảnh vật như giục cơn sầu trong lòng người : đây không chỉ là không khí thời Nguyễn Phi Khanh mà còn là không khí những năm 20 của TK xx nào có gì khác . ? 4 caâu t.theo cho thaáy t.traïng cuûa 2 cha con ntn ? 0 - cha : haït maùu noùng … - con : taàm taõ chaâu rôi  Hoàn cảnh éo le : cha bị bắt không ngày trở lại, con muốn theo phụng dưỡng cho tròn chữ hiếu , cha khuyên con quay lại để trả thù nhà đền nợ nước . ? Trong bối cảnh ấy, lời khuyên của cha có ý nghĩa gì ? ( người nghe (con) phải khắc cốt ghi xương ) * 20 caâu t.theo ? Tình cảnh đất nước được m.tả qua các chi tiết nào ? 0 Bốn phương khói lửa, … ? Những chi tiết đó, gợi cho người đọc liên tưởng đến tình hình đ.nước ntn ? ? Em coù nhaän xeùt gì veà BPTT khi m.taû caùc hình aûnh treân ? 0 Mang tính ước lệ tượng trưng để nói về tình cảnh Đại Việt dưới ách đô hộ của giặc Minh nhưng còn liên tưởng đến tình hình đất nước hiện thời ( những từ : đô thị, khác giống đã phần nào hé lộ dụng ý kín đáo của tác giả ) ? T.trạng của người cha trước khi qua biên giới khi nghĩ về đ.nước được m.tả ntn ?. Lop8.net. II. Đọc -Tìm hiểu văn bản :. 1. Khoâng gian vaøtaâm traïng cuûa người cha : -Chốn ải Bắc …mây sầu ảm đạm -…gioù thaûm ñieàu hiu -…hoå theùt chim keâu  Khoâng gian laø nôi heo huùt, aûm đạm - cha : haït maùu noùng … - con : taàm taõ chaâu rôi.  Tình nhà nghĩa nước đều sâu đậm .,lời khuyên của cha rất xúc động, thieâng lieâng . 2. Tình cảnh đất nước : Than vận nước … Để quân Minh … Bốn phương khói lửa … Xiết bao thảm hoạ… Nôi ñoâ thò … …bỏ vợ lìa con.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 0 Xeù taâm can, ngaäm nguøi, khoùc than, thöông taâm, vaät côn saàu, caøng noùi caøng ñau … _ T.trạng của Nguyễn Phi Khanh ở TK xv vừa là t.trạng của tác giả & nh.dân VN mất nước đầu TK xx * Đọc 8 câu cuối và nêu nd chính : ? Người cha nói nhiều đến mình : “thân tàn, tuổi già sức yếu, sa cơ, đành chịu bó tay” để làm gì ? 0 Nói đến hoàn cảnh bất lực của mình ? Người cha nói đến sự bất lực của mình và sự nghiệp của tổ toâng nhaèm m.ñích gì ? ? Qua đó, em thấy NP.Khanh là người ntn ? 0 Anh hùng hào kiệt : không nghĩ đến mình, một lòng vì nước vì dân ? B.thơ thành công ở ở mặt nào ? ( Mượn chuyện lịch sử để khích lệ lòng yêu nước ) ? Qua phaàn p.tích, em haõy neâu ndung chính cuûa vbaûn ?. Trông cơ đồ … … Thöông noøi gioáng …  Đất nước bị chiến tranh hết sức bi thaûm . 3. Lời trao gửi cuối cùng : Cha xoùt phaän tuoåi giaø … …đành chịu bó tay … …sau naøy caäy con  Hun đúc ý chí gánh vác giang sơn cho con .. * Ghi nhớ (sgk-163) 4. Cuûng coá & luyeän taäp : Hđộng 3 : Gv hướng hs luyện tập và c.cố k.thức . - Tấm lòng của người cha có gì đáng quý ? Tâm trạng của người cha còn là t.trạng của ai ? ( Tất cả vì dân vì nước) . Đó còn là tâm trạng của t.giả , của người VN ) * Thaûo luaän : III. Luyeän taäp : ? Tại sao t.giả đặt nhan đề bài thơ là “Hai chữ nước nhà” ? 0 Nước và nhà trong h.cảnh này là mqh không thể tách rời . Lấy nước làm nhà, làm mọi việc vì nước thay cho chữ hiếu với cha . Thế là vẹn cả đôi đường . ? Tìm từ ngữ, hình ảnh có tính ước lệ, sáo mòn mà vẫn có sức truyền cảm mạnh mẽ ? 5. Hướng dẫn hs tự học ở nhà : - Học bài , tìm thêm dẫn chứng - Chuẩn bị bài “ Ông đồ” : . Đọc vbản , tìm hiểu tác giả, tác phẩm . Hình ảnh ông đồ qua mỗi khổ thơ ? Những nét đặc sắc về ngh.thuật ? V. RUÙT KINH NGHIEÄM : Noäi dung : .................................................................................................. ................................................................................................................... Phöông phaùp: ............................................................................................. Tổ Chức : ................................................................................................... Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tuaàn : 17 Tieát : 66. NS: ND: Vaên baûn : _ ( Vuõ Ñình Lieân ). I. MUÏC TIEÄU : 1. Kiến thức : - Cảm nhận đựơc tình cảnh tàn tạ của nhân vật ông đồ, qua đó thấy được niềm cảm thương và nỗi nuối tiếc ngậm ngùi của tác giả đối với cảnh cũ người xưa gắn liền với một nét đẹp văn hóa cổ truyền . - Thấy được nét đặc sắc nghệ htuật của bài thơ . 2. Kó naêng : - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm và phân tích thơ ngũ ngôn 3. Thái độ : - Giáo dục học sinh trân trọng những nét văn hóa cổ xưa của cha ông, đó cũng là nét vaên hoùa cuûa daân toäc . II. CHUAÅN BÒ : Gv : sgk, giaùo aùn, tltk, baûng phuï Hs : sgk, tập ghi, vở bt, xem trước bài III. PHÖÔNG PHAÙP : Đọc diễn cảm, gợi mở, th.luận, so sánh IV. TIEÁN TRÌNH : 1. Ổn định lớp : 2. KTBC : (4ñ) - Đọc TL bài Muốn làm thằng Cuội-Tản Đà và cho biết - Đọc thuộc bài thơ -Tâm sự của một người bất hoà với thực ñoâi neùt veà noäi dung,ngheä thuaät ? tại tầm thường ,xấu xa,muốn (2 đ) thoát li bằng mộng tưởng lên trăng -Hồn thơ pha chút ngông nghênh đáng yêu,đổi mới thể thơ thất ngôn bát cú. (2 đ). 3. Bài mới : Giới thiệu bài : “ Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ _ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh” trong thơ Nguyễn Khuyến , cũng là hình ảnh quen thuộc khi tết đến của nhân dân ta . Những câu đối đỏ mang lại sự may mắn, hạnh phúc cho mỗi gia đình trong năm mới, và tất nhiên ông đồ không thể thiếu được khi tết đến . Chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu hình ảnh ông đồ qua bài thơ …. Hđộng 1 : Đọc - Tìm hiểu văn bản. I/. Đọc - Tìm hiểu văn bản :. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Hãy nêu những nét chính về tiểu sử tác giả ? ? Xuất xứ tác phẩm ? - Giải nghĩa từ khó * Giọng đọc : trầm lắng, buồn, thiết tha Gv đọc , gọi hs đọc lại, gv nhận xét . ? Qua phần đọc hãy tìm bố cục bài thơ ? ( 3 p : 2 khổ đầu – 2 khổ t.theo – khổ cuối ) Hđộng 2 : Tìm hiểu văn bản Đọc lại 2 khổ thơ đầu : ? Ông đồ xuất hiện trong thời gian nào của năm ? Ông làm việc gì ? Ở đâu ? 0 Ông xuất hiện khi xuân về tết sắp đến và bày hàng của mình ra hè phố để viết chữ . ? Hình ảnh ông đồ ntn trong dịp tết ? ? Thái độ của mọi người xung quanh đ/v ông ra sao ? Tìm những câu thơ d.chứng ? ? Những chi tiết trên cho thấy giá trị của ông đồ ntn (trong hoạt động sắp tết của mọi nhà ) ? => Ông trở thành trung tâm của sự chú ý của mọi người . ? Qua đó em nhận xét gì về thời kì sống của ông lúc này ? - Đọc khổ 3-4 : ? Hãy tìm sự thay đổi giữa 2 khổ thơ đầu và 2 khổ t.theo. Đó là sự biến đổi gì ? 0 Nhân vật , cảnh vật vẫn như cũ nhưng chỉ khác là sự vắng dần những người thuê viết . ? Sự thay đổi này diễn ra với tốc độ ntn ? ? Vì sao có sự thay đổi đó ? 0 Thời Nho học dần dần lụi tàn, con người tài hoa như ông đồ không còn giá trị sdụng trong thời buổi Tây học thịnh hành  Ông ngồi đấy mà vô cùng lẻ loi, lạc lõng . Th.luaän : “ Laù vaøng rôi treân giaáy Ngoài trời mưa bụi bay” ? Ñaây laø 2 caâu thô taû caûnh hay taû tình ? (Tả cảnh – Mượn cảnh ngụ tình ) ? Không có người thuê viết nên giấy mực của ông ra sao ? Taùc giaû sduïng Bptt gì ? (Nhaân hoùa) ? Ở 4 khổ đầu, t.giả đã sdụng Bptt nào để thấy rõ sự khác nhau giữa 2 thời kì của ông đồ ? 0 Ngh.thuaät töông phaûn ? Qua đó em có nh.xét gì về thời kì của ông đồ ở khổ 3-4 ?. Lop8.net. (sgk). II. Tìm hieåu vaên baûn : 1. Hình ảnh ông đồ xưa …hoa đào nở , …ông đồ già , …mực tàu giấy đỏ …thueâ vieát ..ngợi khen …hoa tay …phượng múa ,rồng bay  Oâng đồ trở thành trung tâm của sự chú ý,là đối tượng của sự ngưỡng mộ của mọi người.. 2.Hình ảnh ông đồ nay Moãi naêm …moãi vaéng Người thuê viết… Giấy đỏ …mực đọng … Oâng đồ …lá vàng,mưa bụi.. Oâng đồ không còn giá trị sử dụng trong thời buổi Tây học thịnh hành.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Đọc khổ cuối 3.Noãi loøng cuûa taùc giaû ? Em coù nhaän xeùt gì veà caùch xöng hoâ cuûa t.giaû ? …đào lại nở 0 Kết cấu đầu cuối tương ứng chặt chẽ làm nổi bật chủ đề . Không …ông đồ xưa ? 2 câu cuối diễn đạt điều gì về t.cảm của nhà thơ đối với Bài thơ gợi cái nhìn nhân hậu với ông đồ ? quá khứ và những gì đang thành quá 0 Bài thơ gợi một cái nhìn nhân hậu đ/v quá khứ & những gì khứ đang thành q.khứ . ? B.thơ ngoài nội dung có có những nét đặc sắc gì về nghệ thuaät ? 0 Thể thơ ngũ ngôn , k.cấu giản dị chặt chẽ , ngôn ngữ trong sáng bình dị , lời ít ý nhiều . ? Qua phần p.tích , em cảm nhận được gì về nội dung & * Ghi nhớ (sgk-157) ngh.thuaät ? 4. Cuûng coá & luyeän taäp : Gv hướng dẫn hs làm Bt và củng cố k.thức . - Đọc diễn cảm bài thơ - Suy nghĩ của em về nhân vật ông đồ qua b.thơ ? Th.luaän nhoùm : III. Luyeän taäp : ? B.thơ hay ở những điểm nào ? Em thích nhất câu thơ nào ? Vì sao ? 5. Hướng dẫn hs tự học ở nhà : - Học các v.bản từ đầu năm đến nay để thi HK + Thuoäc thô + Truyện nắm được tính cách nh.vật, diễn biến + Nắm được thể loại mỗi t.phẩm + Nắm được những nét chính về n.dung và nghệ thuật . V. RUÙT KINH NGHIEÄM : Noäi dung : .................................................................................................. ................................................................................................................... Phöông phaùp: ............................................................................................. Tổ Chức : ................................................................................................... Tuaàn : 17 Tieát : 67-68. ND:. KIEÅM TRA TOÅNG KEÁT: HK I I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : Kiểm tra kiến thức của học sinh đối với bộ môn Ngữ văn ( gồm văn, tiếng việt, tập làm văn ) từ đầu năm đến nay . 2. Kó naêng :. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Rèn kĩ năng ựa chọn chính xác câu trả lời đúng nhất (trắc nghiệm) và khả năng diễn đạt mạch lạc . 3. Thái độ : Giáo dục hs tính độc lập, suy nghĩ sáng tạo khi làm bài . II. CHUAÅN BÒ : Gv : đề bài , đáp án Hs : ôn lại các kiến thức III. PHÖÔNG PHAÙP : Lựa chọn, kết hợp IV. TIEÁN TRÌNH : 1. Ổn định lớp : 2. KTBC : 3. Bài mới :. ĐỀ THI HỌC KÌ I MÔN :NGỮ VĂN 8 THỜI GIAN:90 PHÚT ĐỀ BAØI : Câu 1 :Theo hội nghị Cai-rô Ai Cập thì phụ nữ Châu Phi và phụ nữ Châu Á có tỉ lệ sinh con cao.Em hãy nêu suy nghĩ của mình về vấn đề này.(2 đ) Câu 2 :Xác định quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu ghép dưới đây và cho biết mỗi vế caâu bieåu thò yù nghóa gì trong moái quan heä aáy.(1ñ) a/ Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn :hoâm nay toâi ñi hoïc . b/ Nếu ai có bộ mặt không được xinh đẹp thì gương không bao giờ nói dối. Câu 3 : Hãy tìm biện pháp tu từ nói quá trong các câu sau đây (0,5 đ) a/Loã muõi thì taùm gaùnh loâng Chồng yêu chồng bảo râu rồng trời cho. b/Cưới em trăm tấm gấm đào Một trăm hòn ngọc,hai mươi tám ông sao trên trời . Câu 4 : Nếu là người chứng kiến cảnh lão Hạc kể chuyện bán chó với ông giáo (trong tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao) thì em sẽ ghi lại câu chuyện đó như thế nào ?(6 ñ). ĐÁP ÁN NGỮ VĂN 8 Câu 1 :HS có thể trình bày với các ý sau: - Xác định tên Văn bản Bài toán DS (0,25đ) - Ở những nước phát triển ,đời sống xã hội cao,người dân nhất là phụ nữ có ý thức sinh đẻ có kế hoạch nên tỉ lệ sinh con thấp hơn các nước kém phát. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> triển.Phụ nữ ở các nước nêu trong văn bản có tỉ sinh con cao hơn đều là phụ nữ những nước kém phát triển Châu Phi và Châu Á.(0,75đ) - Ở những nước kém phát triển thì hạn chế sự phát triển văn hoá và giáo dục.Người dân chưa thoát khỏi những tập tục lạc hậu và chưa có ý thức hạn chế sinh đẻ nên tỉ lệ sinh con ở phụ nữ cao hơn các nước khác,các châu lục khác trên thế giới. (0,75đ) - Trình bày mạch lạc,đủ ý,đúng chính tả (0,25đ) Caâu 2 :a/Veá 1 : Keát quaû ,Veá 2 : Nguyeân nhaân ,Veá 3 :Giaûi thích . (0,5ñ)(Vì,daáu phaåy,daáu hai chaám -0,5ñ) b/Veá 1 : Giaû thuyeát ,Veá 2 : Keát quaû. 0,5ñ)(Neáu …..thì-0,5ñ) Câu 3 :Biện pháp tu từ nói quá : a/ taùm gaùnh loâng (0,25 ñ) b/hai mươi tám ông sao trên trời (0,25 đ) Caâu 4 :Daøn yù a/Mở bài :Giới thiệu chung (0,5đ) -Laõo Haïc laø haøng xoùm cuûa gia ñình em vaø oâng giaùo. -Laõo Haïc raát ngheøo.Con trai ñi laøm aên xa,laõo chæ coù chuù choù Vaøng laøm baïn. -Sau trận ốm kéo dài,lão không kiếm được việc là nên chẳng có gì ăn qua ngày. -Lão quyết định bán con chó Vàng.Sau đó lão sang gặp ông giáo để kể chuyện bán chó và nhờ cậy một việc quan trọng. b/ Thân bài :Kể lại diễn biến cuộc gặp gỡ giữa lão Hạc và ông giáo (2,5đ) -Lão Hạc sang nhà ông giáo với vẻ khác thường . -Lão Hạc kể lại việc mình vừa bán con chó Vàng cho ông giáo nghe rồi tự trách mình là đã lừa nó. -Oâng giaùo an uûi laõo ,coá laøm cho laõo vui. -Lão Hạc nhờ ông giáo hai việc :nhờ ông giáo trông coi mảnh vườn và gởi ông giáo tieàn laøm ma khi laõo cheát. c/Keát baøi :Caûm nghó cuûa em (0,5ñ) -Lão Hạc là người cha rất thương con và giàu đúc hi sinh . -Số phận hẩm hiu của lão Hạc cũng là số phận chung của nông dân Việt Nam trước Caùch maïng thaùng taùm. Trình bày mạch lạc đúng chính tả (1đ);xác định ngôi kể thứ 3( 0,5 đ). Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ BAØI LAØM CỦA HS. MỨC ĐỘ Nhaän bieát. Caâu 1 Caâu Xaùc ñònh VB “Baøi ……”. Caâu 2 Ñieåm Caâu 0,25 2a(Caùc h noái) 2b(Caùc h noái). Thoâng hieåu. Vaän duïng (mức thấp) Vaän duïng (mức cao) Trình baøy Toång coäng. 2a 2b 1a 1b. Caâu 3. Caâu 4. Ñieåm 0,5. Caâu 3a. Ñieåm 0,25. 0,5. 3b. 0,25. 0,75 0,75. Caâu. 1,75. Xñ ngoâi keå 4MB 4KB 4TB. 0,75 0,75. 0,25. Ñieåm. 0,5 2 0,5 0,5 2,5. 1 2. 2,5. Lop8.net. 0,5. TOÅNG ÑIEÅM. 5. 2.5 2,5 1,25 10.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>