Giáo án môn Ngữ văn 6 tiết 127: Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt 1:. Thø hai ngµy 16 th¸ng 8 n¨m 2010 Ôn tập danh từ, động từ, tính từ.. A. Môc tiªu. Giúp HS hệ thống lại các từ loại đã học ở lớp 6, 7. Nắm được khái niệm, đặc điểm cơ bản của 3 từ loại danh, động, tính. NhËn diÖn, SD 3 tõ lo¹i. Có ý thức sd từ đúng ngữ cảnh, trau dồi vốn từ. B. Néi dung. Hoạt động 1: I. Lý thuyÕt. - GV nêu khái niệm, đặc điểm của từ 1. K/n từ loại. lo¹i. 2. §Æc ®iÓm cña tõ lo¹i. - Kể tên các từ loại đã học ở lớp 6,7? II. C¸c nhãm tõ lo¹i - Thùc tõ - GV nªu k/n thùc tõ, h­ tõ? - H­ tõ - Nh÷ng tõ lo¹i thuéc nhãm thùc tõ, h­ III. C¸c tõ lo¹i cô thÓ. tõ? 1. Danh tõ. a. K/ niệm: là những từ gọi tên người, sự - ThÕ nµo lµ danh tõ? vật, hiện tượng khái niệm. b. §Æc ®iÓm: - Kh¶ n¨ng kÕt hîp víi - Danh từ có những đặc điểm gì? lượng từ đứng trước,chỉ từ đứng sau. - Cã nh÷ng lo¹i danh tõ nµo? c. C¸c lo¹i danh tõ. - Kể một số danh từ chỉ đơn vị? - Danh từ đơn vị: tự nhiên, quy ước - Nªu mét sè danh tõ chØ sù vËt? - Danh tõ sù vËt: Danh tõ chung, danh tõ - Ph©n biÖt danh tõ víi côm danh tõ? riªng. d. Ph©n biÖt danh tõ víi côm danh tõ. 2. §éng tõ: a. Khái niệm: là những từ chỉ hoạt động, - Thế nào là động từ? tr¹ng th¸i (cña sù vËt). Cho VD? b. §Æc ®iÓm: - Kh¶ n¨ng kÕt hîp. - Nêu các đặc điểm của động từ? - Thµnh phÇn c©u c. Các loại động từ. 3. TÝnh tõ. a. Kh¸i niÖm: lµ nh÷ng tõ chØ tÝnh chÊt, - TÝnh tõ? Cho vÝ dô? đặc điểm của sự vật, hiện tượng. b. §Æc ®iÓm: - Kh¶ n¨ng kÕt hîp - Thµnh phÇn c©u - Cã nh÷ng lo¹i tÝnh tõ nµo? Cho vÝ dô? c. C¸c lo¹i tÝnh tõ. 4. Lưu ý: hiện tượng chuyển loại của từ. - GV lưu ý về hiện tượng chuyển loại B. Bài tập. Bµi tËp 1 cña tõ - Danh tõ: 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động 2: 1. Tìm danh từ, động từ, tính từ trong ®o¹n v¨n sau: "Hµng n¨m cø vµo cuèi thu, l¸ ngoµi ®­êng rông nhiÒu vµ trªn không có những đám mây bàng bạc, lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man của buổi tựu trường". 2. Xác định từ loại cho các từ gạch chân sau:. - §éng tõ: - TÝnh tõ:. Bµi tËp 2: a. Nh©n d©n ta rÊt anh hïng. b. Anh Êy ®­îc phong danh hiÖu anh hùng lao động thời kỳ đổi mới. c. Hành động ấy rất đáng khâm phục. d. Cô ấy hành động rất mau lẹ. 3. §Æt c©u víi c¸c tõ sau: Häc sinh, dÞu Bµi tËp 3: dµng, lÔ phÐp, ch¨m chØ, thÇy gi¸o... 4. Viết đoạn văn ngắn về chủ đề ngày Bài tập 4: khai trường có sử dụng các từ loại: danh từ, động từ, tính từ. C. DÆn dß: - Học thuộc các kiến thức về danh từ, động từ, tính từ. - Làm bài tập 4, chuẩn bị các từ loại: Số từ đại từ, quan hệ từ. TiÕt 2:. Thø hai ngµy 24 th¸ng 8 n¨m 2010 Ôn tập: Số từ, đại từ, quan hệ từ.. A. Môc tiªu. Giúp HS nắm chắc kiến thức về số từ, đại từ, quan hệ từ. VËn dông phï hîp trong nãi viÕt, trau dåi vèn tõ. B. Néi dung. Hoạt động 1:. I. Lý thuyÕt. 1. Sè tõ. - ThÕ nµo lµ sè tõ? a. Khái niệm: Là những từ chỉ số lượng - Số từ thường kết hợp với từ loại nào? vµ sè thø tù cña sù vËt. GV lưu ý: số từ chỉ lượng cụ thể  - Thường đứng trước hoặc sau danh từ. có số từ  không có lượng từ và ngược - Làm phụ ngữ, vị ngữ cho danh từ. l¹i. b. C¸c lo¹i sè tõ: - Số từ chỉ lượng: đứng trước hoặc sau - Cã nh÷ng lo¹i sè tõ nµo? VÞ trÝ cña mçi danh tõ. lo¹i? - Số từ chỉ thứ tự: đứng sau danh từ. GV: CÇn ph©n biÖt sè tõ víi danh tõ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng. 2. §¹i tõ: a. Khái niệm: Dùng để trỏ người, sự vật, 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Thế nào là đại từ? Cho vÝ dô?. hoạt động, tính chất... được nói đến trong một ngữ cảnh nhất định của lời nói hoặc dùng để hỏi. - Lµm CN, VN, phþ ng÷ cña DT, §T, TT. b. Các loại đại từ. - Đại từ để trỏ: + Người, sự vật, + Số lượng + Hoạt động, t/ chất, sự việc. - Nêu chức vụ của đại từ? - Có những loại đại từ nào? - Đại từ để trỏ, hỏi gì?. - Đại từ để hỏi: + Người, sự vật + Số lượng + Hoạt động, t/ chất, sự việc GV lưu ý: một số danh từ chỉ người, khi c. Lưu ý: Phân biệt đại từ với danh từ. xưng hô cũng được sd như đại từ xưng h«. 3. Quan hÖ tõ: a. Kh¸i niÖm. - ThÕ nµo lµ quan hÖ tõ? Cho VÝ dô? b, Sö dông quan hÖ tõ. - Sö dông quan hÖ tõ nh­ thÕ nµo? c. L­u ý - L­u ý ph©n biÖt mét sè quan hÖ tõ víi thùc tõ. VD: Nhµ nã l¾m cña. QuyÓn s¸ch nµy cña t«i II. Bµi tËp Hoạt động 2: Bµi tËp 1: 1.T×m ST, §t, QHT trong vÝ dô sau: a. Mét canh.... hai canh l¹i ba canh Tr»n träc b¨n kho¨n giÊc ch¼ng thµnh b. Hai quyÓn vë míi ®ang ë trªn tay t«i đã bắt đầu thấy nặng. c. Nhưng mấy cậu không để lộ vẻ khó kh¨n g× hÕt. Bµi tËp 2: 2. §Æt c©u víi c¸c tõ sau: Ai, chóng t«i, Bµi tËp 3: vµi, n¨m, tuy, nh­ng, tãm l¹i... 3. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n vÒ mïa thu cã sö dụng sáu từ loại đã ôn tập. C. DÆn dß: - Học thuộc các kiến thức về những từ loại đã học. - Làm bài tập 3, ôn các từ loại: lượng từ, phó từ, chỉ từ.. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TiÕt 3:. Thø hai ngµy 31 th¸ng 8 n¨m 2010 ¤n tËp: L¦îNG Tõ,PHã Tõ,CHØ tõ. A. Môc tiªu. Giúp HS nắm chắc kiến thức về lượng từ, phó từ, chỉ từ, quan hệ từ. VËn dông phï hîp trong nãi viÕt, trau dåi vèn tõ. B. Néi dung. Hoạt động 1. - Lượng từ là gì? - Lượng từ gồm những nhóm nào? Cho VD? Thế nào là lượng từ toàn thể? Vị trí của lượng từ ...tập hợp...? - GV l­u ý:. I. Lý thuyÕt. 1. Lượng từ. a. Kh¸i niÖm. b. Các nhóm lượng từ. - Lượng từ chỉ toàn thể. - Lượng từ chỉ ý nghĩa tập hợp hay ph©n phèi. c. L­u ý: c¸c tõ c¸c, nh÷ng: cã ý nghÜa kh¸i qu¸t; mäi chØ t/c chñ quan; mçi, tõng: ph©n phèi, s¾c th¸i t×nh c¶m. 2. Phã tõ. a. Kh¸i niÖm b. C¸c lo¹i phã tõ.. Phã tõ lµ g×?:Cã nh÷ng nhãm phã tõ nµo? - GV Dựa vào vị trí các phó từ đứng trước hoặc sau ĐT,TT:2nhóm. -ThÕ nµo lµ chØ tõ? 3. ChØ tõ. a. Kh¸i niÖm - Chøc vô ng÷ ph¸p: lµm phô ng÷, CN, VN... b. C¸ch dïng. Hoạt động 2. II. Bµi tËp. 1. Xác định LT, CT, PT trong các câu Bài tập 1: sau. a. Mỗi năm hoa đào nở. - Lượng từ. Lại thấy ông đồ già... b. Nh­ng mçi n¨m mçi v¾ng - ChØ tõ. Người thuê viết nay đâu c. Ph¶i tèn ngµn c©u quÆng ch÷ - Phã tõ. Míi thu vÒ mét ch÷ mµ th«i Chữ ấy phải làm rung động TriÖu tr¸i tim trong hµng triÖu n¨m dµi Bµi tËp2. §Æt c©u víi c¸c tõ sau. 2. Cho các từ: kia, ấy, những, tất cả, đã, sÏ, rÊt. 3. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n vÒ t×nh b¹n cã sd các từ loại đã học. C. DÆn dß:- Häc thuéc c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cña c¸c tõ lo¹i. - Lµm tiÕp bµi tËp 3 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Thø hai ngµy 14 th¸ng 9 n¨m 2010 TiÕt 4: LuyÖn tËp tõ lo¹i A. Môc tiªu. Thông qua bài tpj giúp HS củng cố kiến thức về các từ loại: danh từ, động từ, tính từ, ST, ĐT, QHT, phó từ, chỉ từ, lượng từ. Vận dụng để viết đoạn văn phù hợp. B. Néi dung. Bài tập 1: Xác định các từ loại trong đoạn thơ sau. a. Bánh trôi nước Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn Bảy nổi ba chìm với nươc non R¾n n¸t mÆc dÇu tay kÎ nÆn Mµ em vÉn gi÷ tÊm lßng son. (Hồ Xuân Hương) b. C¶nh khuya TiÕng suèi trong nh­ tiÕng h¸t xa Tr¨ng lång cæ thô bãng lång hoa Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. (Hå ChÝ Minh) Bµi tËp 2 (líp 8C). So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a nh÷ng tõ g¹ch ch©n sau: a1. ¤ng Êy rÊt giµu, nhiÒu cña l¾m a2. §©y lµ s¸ch cña t«i b1. Nã võa cho t«i mét quyÓn s¸ch b2. Nó đã tặng cho tôi quyển sách ấy c. Đầu óc căng thẳng vì tiếng bom, tiếng đạn, tiếng rú và trong mỗi một người đều ph¶i tr¶i qua nh÷ng bùc tøc, giËn d÷, lo ©u vµ c¶ sî sÖt n÷a. Bµi tËp 3: ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n nãi lªn suy nghÜ cña em vÒ nh©n vËt bÐ Hång trong đoạn trích trong lòng mẹ có sd các từ loại đã học (DT, ĐT, TT…). C. DÆn dß: ¤n c¸c tõ lo¹i, lµm tiÕp bµi tËp 2 ChuÈn bÞ 3 tõ lo¹i: TT, TT, TTT.. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Thø hai ngµy 21 th¸ng 9 n¨m 2010 TiÕt 5: trî tõ, Th¸n tõ, t×nh th¸i tõ A. Môc tiªu. HS nắm được khái niệm, đặc điểm và các loại trợ từ, thán từ, tình thái từ. VËn dông lµm bµi tËp. B. Néi dung. Hoạt động 1: - GV ®­a VD: Nã ¨n nh÷ng n¨m b¸t T«i th× t«i xin chÞu - So s¸nh víi c¸c c©u kh«ng cã nh÷ng, th×… - ThÕ nµo lµ trî tõ? - T×m mét sè trî tõ?. I. Lý thuyÕt. 1. Trî tõ: - Kh¸i niÖm: Lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm………sù viÖc trong c©u. - Trợ từ thường do các từ loại khác chuyÓn thµnh. - Mét sè trî tõ: nh÷ng, c¸c, th×, m«, lµ, chính, ngay cả, đích, ngay. 2. Th¸n tõ - GV ®­a vÝ dô (SGK trang 69) - Này  tiếng thốt ra để gây sự chú ý Phân tích các từ in đậm: nghĩa, ngữ của người đối thoại. ph¸p. - A tiếng thốt ra để biểu thị sự tức A: Sự vui mừng, vui sướng giận, khi nhận ra một điều gì đó không Sù tøc giËn tèt. a. Kh¸i niÖm: Béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc của người nói hoặc để gọi đáp, thường đứng ở đầu câu, có khi nó được tách ra thành một câu đặc biệt. b. C¸c lo¹i th¸n tõ: béc lé t×nh c¶m, cảm xúc, gọi đáp. 3. T×nh th¸i tõ - GV cho HS đọc một số ví dụ ở SGK a. Khái niệm: Là những từ được thêm trang 80. vµo trong c©u c©u nghi vÊn, cÇu - Tình thái từ được sử dụng để làm gì? khiển, cảm thán biểu thị sắc thái tình Cã nh÷ng lo¹i nµo? cảm của người nói. b. C¸c lo¹i t×nh th¸i tõ: Nghi vÊn: µ,­, h¶, hö, chø, ch¨ng… CÇu khiÕn: ®i, nµo, víi… C¶m th¸n: thay, sao… BiÓu thÞ s¾c th¸i t/c¶m: ¹, nhÐ, c¬, mµ. c. SD: phï hîp hoµn c¶nh giao tiÕp, quan hÖ tuæi t¸c, thø bËc xh, ... - GV lưu ý: Phân biệt trợ từ, thán từ với 4. Lưu ý: Trợ từ, TT thường do các thực tõ chuyÓn thµnh. c¸c thùc tõ. C. Dặn dò: Học thuộc ghi nhớ, ôn tập các từ loại đã học để làm BT ở tiết 6. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Thø hai ngµy 28 th¸ng 9 n¨m 2010 TiÕt 6: Bµi tËp tæng hîp A. Môc tiªu. HS n¾m kiÕn thøc tõ lo¹i th«ng qua lµm bµi tËp, rÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn, sö dông tõ cho häc sinh. B. Bµi tËp. 1. Xác định từ loại trong các ví dụ sau. a.Chao ôi! Đối với những người ở quang ta, nếu ta không cố mà tìm hiểu họ thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ ổi… toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn; không bao giờ ta thấy họ là những người đáng thương; không bao giờ ta thương. b. Và cái lần đó không những làm tôi thẹn mà còn tủi cực nữa, khác gì ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc. 2. Điền loại từ thích hợp vào các từ sau để được dùng như danh từ. …nhớ, ….thương, …hờn, ….giận, ….chiến tranh, …..ngủ, …… tủi nhục, ……mơ ước, …….yêu thương. ………trò chuyện, ……….may mắn. 3. Xác định từ loại của các từ: côn đồ, anh hùng trong các câu sau: - Bọn côn đồ thường lẩn trốn quanh đây - Thái độ của anh ta rất côn đồ - ……………… là đấng anh hùng - Người chiến sĩ ấy rất anh hùng. 4. H·y t×m c¸c tÝnh tõ trong c¸c tõ sau ®©y: lµm giµu, xinh xÎo, tr¾ng nân, hên, nhớ, tiếng hát, học trò, cày cấy, nhớ nhung, tin tưởng, vui vẻ, yêu thương, đỏ au, vµng chanh, may m¾n, khoÎ, nh©ng nh¸o, thÝch, yªn æn, sî h·i, khã kh¨n. C. GV gäi häc sinh lªn b¶ng lµm GV chÊm bµi mét sè häc sinh. D. Dặn dò: về nhà làm bài tập: Viết đoạn văn về chủ đề học tập có sử dụng từ loại đã học.. Thø hai ngµy 5 th¸ng 10 n¨m 2010 TiÕt 7: ¤n tËp dÊu c©u: DÊu chÊm, dÊu chÊm than, dÊu chÊm hái, dÊu phÈy. A. Môc tiªu - HS nắm và sử dụng được các loại dấu câu trong mục đích nói, viết cụ thể. - Nhận diện dấu câu, giá trị biểu đạt của việc sử dụng các dấu câu trong văn bản nghÖ thuËt. 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Sö dông thµnh th¶o dÊu c©u trong nãi, viÕt. B. Néi dung. Hoạt động 1: - Kể tên các dấu câu đã học ở lớp 6? - Nªu c«ng dông cña c¸c lo¹i dÊu c©u đó? - Dấu chấm dùng để làm gì? - C«ng dông cña dÊu chÊm than? - Dấu chấm hỏi đặt ở cuối câu nào? - Dùng dấu phẩy để làm gì?. I. Lý thuyÕt: C«ng dông cña c¸c dÊu c©u. 1. DÊu chÊm: §Æt cuèi c©u trÇn thuËt 2. DÊu chÊm than: §Æt cuèi c©u c¶m th¸n, c©u cÇu khiÕn. 3. DÊu chÊm hái: Dïng ë cuèi c©u nghi vÊn, dïng trong văn đối thoại. 4. Dấu phẩy: đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận câu diễn đạt đúng nội dung, mục đích của người nói. Hoạt động 2: II. Bµi tËp: 1. Đặt dấu thích hợp vào đọan thơ Bài tập 1: sau: Ngày mai dân ta đã sống sao đây? Ngày mai dân ta đã sống sao đây S«ng Hång ch¶y vÒ ®©u vµ lÞch sö? S«ng Hång ch¶y vÒ ®©u vµ lÞch sö Bao giờ dải Trường sơn bừng giấc ngủ Bao giờ dải Trường sơn bừng giấc ngủ? Cánh tay thần Phù Đổng sẽ vươn cao Cánh tay thần Phù Đổng sẽ vươn cao Råi cê sÏ ra sao tiÕng h¸t sÏ ra sao? Råi cê sÏ ra sao tiÕng h¸t sÏ ra sao Nụ cười sẽ ra sao? Nụ cười sẽ ra sao ¤i! §éc lËp! Ôi độc lập. (Chế Lan Viên - Người đi tìm hình ảnh của (Chế Lan Viên - Người đi tìm hình ảnh của nước) nước). 2. Trong các câu sau câu nào đặt Bài tập 2: đúng dấu, câu nào đặt sai dấu? a. Con đường nằm giữa hàng cây, tỏa Các câu đặt đúng dấu: b, c, e. rîp bãng m¸t. b. Con ®­êng n»m gi÷a hµng c©y táa rîp bãng m¸t. c. Trên mái trường, chim bồ câu gù thật khÏ, vµ t«i võa nghe võa tù nhñ: - Liệu người ta có bắt cả chúng nó cũng ph¶i hãt b»ng tiÕng §øc kh«ng nhØ? d. Trên mái trường, chim bồ câu gù thật khÏ vµ t«i võa nghe võa tù nhñ: - Liệu người ta có bắt cả chúng nó cũng ph¶i hãt b»ng tiÕng §øc kh«ng nhØ g. Hương cứ trầm trồ khen những bông hoa đẹp quá! e. Hương cứ trầm trồ khen những bông 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> hoa đẹp quá. 3. ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c dÊu Bµi tËp 3 câu đã học. C. DÆn dß: Häc thuéc ghi nhí. Làm bài tập 3. Ôn các dấu câu đã học ở lớp 7. Thø n¨m ngµy 15 th¸ng 10 n¨m 2010 TiÕt 8: ¤n tËp dÊu g¹ch ngang, dÊu chÊm löng, dÊu chÊm phÈy. A. Môc tiªu: HS nắm được các dấu câu đã học, hiểu giá trị ngữ pháp và giá trị tu từ của mỗi dấu c©u. RÌn kÜ n¨ng sö dông dÊu c©u. B. Néi dung: Hoạt động 1: - Dấu gạch ngang dùng để làm gì? - Ph©n biÖt dÊu g¹ch ngang vµ dÊu g¹ch nèi? - GV l­u ý: Ph©n biÖt dÊu c©u víi dÊu thanh. - DÊu chÊm löng cã nh÷ng c«ng dông g×? Cho VD?. - C«ng dông cña dÊu chÊm phÈy? Hoạt động 2: 1. Xác định công dụng của dấu câu trong c¸c ®o¹n v¨n, th¬ sau: a. Mét canh...hai canh...l¹i ba canh Tr»n träc b¨n kho¨n giÊc ch¼ng thµnh (Kh«ng ngñ ®­îc - Hå ChÝ Minh) b. Võa thÊy t«i nã liÒn hái: - CËu cã ®i häc nhãm kh«ng? c. Cã kÎ nãi tõ khi c¸c thi sÜ ca tông c¶ng nói non...nói non hoa cá tr«ng mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim...nghe míi hay. (ý nghÜa v¨n chương - Hoài Thanh).. I. Lý thuyÕt. 1. DÊu g¹ch ngang: - Đặt ở giữa câu đánh dấu bộ phận chó thÝch, gi¶i thÝch trong c©u. - Đặt đầu dòng đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê. 2. DÊu chÊm löng: - Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng ch­a liÖt kª hÕt. - ThÓ hiÖn chç lêi nãi ngËp ngõng, ng¾t qu·ng hoÆc bá dë. - Gi·n nhÞp c©u v¨n tõ míi néi dung bất ngờ, hài hước, châm biếm. 3. DÊu chÊm phÈy: - Ranh giíi gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p, gi÷a c¸c bé phËn trong mét phÐp liÖt kª phøc t¹p. II. Bµi tËp. Bµi tËp 1: a. DÊu chÊm löng: nhÊn m¹nh thêi gian tr«i qua mét c¸ch chËm ch¹p. b. DÊu g¹ch ngang: B¸o hiÖu lêi nãi trùc tiÕp. - DÊu chÊm hái: §Æt ë cuèi c©u hái. c. DÊu chÊm löng: Tá ý phÇn trÝch ®ang cßn. 9. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 2. §iÒn dÊu c©u vµo VD sau cho phï hîp: a. ¤i s¸ng xu©n nay xu©n 41 Tr¾ng rõng biªn giíi në hoa m¬ B¸c vÒ im lÆng con chim hãt Th¸nh thãt bê lau vui ngÈn ng¬. b. Được ạ tôi đã lo liệu đâu vào đấy 3. Ph©n tÝch gi¸ trÞ cña dÊu c©u ®­îc sö dụng ở đọan thơ bài tập 2.. DÊu chÊm phÈy: §¸nh dÊu ranh giíi cña phÐp liÖt kª phøc t¹p. Bµi tËp 2: a. ¤i! S¸ng xu©n nay, Xu©n 41 Tr¾ng rõng biªn giíi në hoa m¬ B¸c vÒ... Im lÆng. Con chim hãt Th¸nh thãt bê lau, vui ngÈn ng¬... b. Được ạ! Tôi đã lo liệu đâu vào đấy... Bµi tËp 3:. C. DÆn dß: Häc thuéc c«ng dông cña c¸c dÊu c©u. Sưu tầm các đọa thơ, văn có sử dụng các dấu câu để học có giá trị tu từ cho tiết sau. Thø t­ ngµy 21 th¸ng 10 n¨m 2010 TiÕt 9: Bµi tËp vÒ dÊu c©u A. Môc tiªu. HS nhËn diÖn vµ n¾m ®­îc t¸c dông cña c¸c dÊu c©u trong v¨n b¶n nghÖ thuËt. RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông vµ ph©n tÝch t¸c dông cña dÊu c©u. B. Néi dung. Bài tập1: Xác định và phân tích tác dụng của dấu câu trong các ví dụ sau: a. Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay lắm thóc. b. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu! c. DiÒu bay, diÒu l¸ tre bay l­ng trêi... S¸o tre, s¸o tróc vang l­ng trêi... Giã ®­a tiÕng s¸o, giã n©ng c¸nh diÒu (C©y tre ViÖt Nam - ThÐp Míi) d. Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra đi - Luận cương đến Bác Hố. Và Người đã khóc - Giặc nước đuổi xong rồi trời xanh thành tiếng hát ( Người đi tìm hình của nước - Chế LAn Viên) Bµi tËp 2. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông dÊu chÊm hái vµ dÊu chÊm than nãi lªn tình cảm của em dành cho người nông dân trong xã hội cũ. C. DÆn dß.- Hoµn thµnh bµi tËp 2. - Ph©n tÝch c«ng dông cña dÊu chÊm löng trong hai c©u th¬ sau: Tre xanh (DCL tạo ra 1 khoảng dừngsuy ngẫm,liên tưởng,tạo tâm lý chờ đợi) Xanh tù bao giê? Chuyện ngày xưa ...đã có bờ tre xanh. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Thø 2 ngµy 26 th¸ng 10 n¨m 2010 Tiết 10,11: Bài ôn tập dấu: ngoặc đơn, ngoặc kép, hai chấm A- Môc tiªu: - Häc sinh n¾m ®­îc c«ng dông cña ba lo¹i dÊu c©u vµ t¸c dông tu tõ cña chóng. - RÌn kü n¨ng sö dông dÊu c©u trong khi viÕt. B- Néi dung: Hoạt động 1: - Gi¸o viªn ®­a vÝ dô: + PhÇn n»m trong dÊu ngoÆc kÐp ë vÝ dô 1 ®­îc trÝch dÉn nh­ thÕ nµo? + Tõ "ch×a kho¸" trong vÝ dô 2 ®­îc hiÓu nh­ thÕ nµo? + ë vÝ dô 3 tõ " ruåi xanh" cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? + C¸c tõ trong ngoÆc kÐp ë vÝ dô 4 nãi vÒ ®iÒu g×?. VËy dÊu ngoÆc kÐp cã nh÷ng c«ng dông g×?. Học sinh đọc các ví dụ. + Liªn sè vµ côm tõ trong dÊu ngoặc đơn cho em biết điều gì? + Phần nằm trong dấu ngoặc đơn ë vÝ dô 2 cã t¸c dông g× víi phÇn trước? + Hai c©u ë vÝ dô 3 c¸c c©u n»m trong dấu ngoặc đơn có tác dụng g×? Vậy dấu ngoặc đơn có công dụng g×? Gi¸o viªn ®­a vÝ dô lµm râ dÊu ngoặc đơn còn đánh dấu dấu câu nh­: (?), (!), hoÆc (???!!!).. I- Lý thuyÕt: 1. DÊu ngoÆc kÐp. a. VÝ dô: 1. T«i nhí m·i c©u nãi cña häa sÜ Hµ Lan " Kh«ng cã g× nghÖ thuËt h¬n b¶n th©n lßng yªu quý con người". 2. Trong hành trang vào đời của mỗi học sinh, kiÕn thøc lµ mét trong nh÷ng : "ch×a kho¸ quan träng nhÊt". 3. Chúng nó ập vào nhà họ Vương như một đám "ruồi xanh". 4. Các văn bản "Lão Hạc", "Tức nước vỡ bờ", "Trong lòng mẹ" đều thể hiện giá trị nhân đạo s©u s¾c. b. Ghi nhí: Dấu ngoặc kép dùng để: - §¸nh dÊu tõ ng÷, c©u, ®o¹n dÉn trùc tiÕp. - Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biÖt hay cã hµm ý mØa mai. - §¸nh dÊu tªn t¸c phÈm, tê b¸o, tËp san... ®­îc dÉn. 2. Dấu ngoặc đơn. a. VÝ dô: 1. T¶n §µ( 1889-1939) quª ë lµng Khª Thượng, huyện Bất Bạt, tỉnh Sơn Tây (nay là huyÖn Ba V×, Hµ Néi). 2. Động Phong Nha gồm hai bộ phận (động khô và động nước). 3. Các em đã nghe chưa. (Các em đều nghe nhưng không em nào dám trả lời. Cũng may đã có một tiếng dạ ran của phụ huynh đáp lại.) b. Ghi nhí:. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> 3. DÊu hai chÊm. Học sinh đọc các ví dụ: a. VÝ dô: + Phần nằm sau dấu hai chấm ở ví 1. Nhận định về văn học dân gian, bác Hồ nói: dô 1 ®­îc trÝch dÉn nh­ thÕ nµo? "Nh÷ng s¸ng t¸c Êy lµ nh÷ng hßn ngäc quý". + ë vÝ dô 2 phÇn n»m sau dÊu hai 2. MÑ b¶o: - Con cè g¾ng häc cho giái nhÐ! chÊm lµ lêi cña ai? + PhÇn n»m sau dÊu hai chÊm ë vÝ 3. Cã qu·ng n¾ng xuyªn xuèng biÓn, ãng ¸nh đủ màu: xanh lá mạ, tím phớt, hồng, xanh dô 3 cã t¸c dông g×? biÕc... VËy dÊu hai chÊm cã nh÷ng c«ng b. Ghi nhí: - Dấu hai chấm dùng để đánh dấu( báo trước) dông g×? phÇn gi¶i thÝch, thuyÕt minh cho mét phÇn trước đó. - Đánh dấu( báo trước) lời dẫn trực tiếp( dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại( dùng với dÊu g¹ch ngang). ii. Bµi tËp: Học sinh đọc và nêu yêu cầu của 1. Giải thích công dụng của dấu câu trong các bµi tËp. c©u sau: - Nguyên Hồng được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật( n¨m 1996). T¸c phÈm chÝnh; "BØ vá" ( tiÓu thuyÕt,1938), "Nh÷ng ngµy th¬ Êu" (håi ký,1938), "Trêi xanh"( tËp th¬, 1960), "Cöa biển"( bộ tiểu thuyết gồm 4 tập: "Sóng gầm" 1961, "Cơn bão đã đến"- 1967, "Thời kỳ đen tối"- 1973, "Khi đứa con ra đời"- 1976), "Núi rõng Yªn ThÕ" (bé tiÓu thuyÕt lÞch sö gåm nhiều tập, đang viết dở), "Bước đường viết văn" (håi ký, 1970), ... 2. §iÒn dÊu ngoÆc kÐp vµo nh÷ng chç thÝch hîp §iÒn dÊu thÝch hîp vµo c¸c c©u trong c¸c c©u sau: v¨n. a. Nhân dân Việt Nam ta từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo lý Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn. b, Một nhà văn có nói: Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người. 3. Viết một đoạn văn về đề tài bảo vệ môi trường, trong đó có sử dụng ba loại dấu câu trªn. C. DÆn dß: Häc thuéc c«ng dông cña ba dÊu c©u vµ lµm tiÕp bµi tËp 3. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Thø 2 ngµy 2 th¸ng 11 n¨m 2010 TiÕt 12:. bµi tËp vÒ dÊu c©u. A- Môc tiªu: - Học sinh vận dụng các kiến thức về dấu câu đã học. - LuyÖn kü n¨ng sö dông dÊu c©u trong viÕt v¨n. B- Néi dung: Bµi 1. §iÒn dÊu thÝch hîp vµo chç cã dÊu (): Mét h«m() t«i vµo c«ng viªn() ®em theo mét quyÓn s¸ch hay råi m¶i mª đọc() Đến lúc ngoài phố lác đác lên đèn() tôi mới đứng dậy bước ra cổng() Bỗng tôi dõng l¹i() Sau bôi c©y() t«i nghe tiÕng mét em bÐ ®ang khãc() Bước tới gần() tôi hỏi() () Nµy() em lµm sao thÕ() Em ngẩng đầu nhìn tôi() đáp() () Em kh«ng sao c¶() () Thế tại sao khóc() Em đi về thôi() Trời tối rồi() Công viên sắp đóng cửa đấy() Bµi 2. Ph©n tÝch t¸c dông cña dÊu c©u trong c¸c c©u sau: a. Chú đi đến đâu Chiếc nạng theo đóng dấu tròn trên bờ ruộng ... DÊu chÊm kia nh­ lµ b«ng hoa. ( Dấu chấm lửng có tác dụng nói lên nhiều bước đi của anh thương binh, còn tạo h×nh ¶nh trùc gi¸c vÒ dÊu vÕt cña c¸i n¹ng (dÊu chÊm kia) trªn bê ruéng). b. Mai sau Mai sau Mai sau ... ( Dấu chấm lửng thay thế cho phần tác giả không diễn đạt bằng lời, hãy còn tiếp diÔn). c. Những lời nói của Pa-ren hình như lọt vầo tai Phan Bội Châu chẳng khác gì nước đổ lá khoai. d. Trong tất cả những cố gắng của các nhà khai hoá nhằm bồi dưỡng cho dân tộc Việt Nam và dìu dắt họ lên con đường tiến bộ ( ?) thì phải kể việc bán rượu ti cưỡng bøc. ( Dấu chấm hỏi và dấu chấm than dùng để tỏ ý hoài nghi, mỉa mai). Bài 3: Viết đoạn văn về chủ đề ngày 20-11 có sử dụng các dấu câu đã học. C- DÆn dß: Lµm tiÕp bµi tËp 3. ¤n tËp phÇn v¨n nghÞ luËn.. 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Thø 2 ngµy 9 th¸ng 11 n¨m 2010 TiÕt 13,14, 15: NghÖ thuËt lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn A. Môc tiªu . Gióp HS: - Hiểu thế nào là văn nghị luận, đặc trưng của văn nghị luận. Thế nào là lập luận, vai trò, hiệu quả, tác động của nghệ thuật lập luận trong việc biểu hiện nội dung, tư tưởng và ý nghĩa tác phẩm. - Luận điểm, cách nêu luận điểm, phương pháp làm sáng tỏ luận điểm và luận cứ. - RÌn kÜ n¨ng lËp luËn khi viÕt bµi v¨n nghÞ luËn. B. Néi dung: I. Vai trß lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. - ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? 1. V¨n nghÞ luËn lµ g×? - V¨n nghÞ luËn lµ dïng 1 hÖ thèng lÝ lẽ và dẫn chứng thuyết phục người đọc, người nghe về 1 quan điểm, tư tưởng nào đó. 2. §iÓm kh¸c biÖt gi÷a v¨n nghÞ - H·y nªu nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a luËn víi v¨n miªu t¶, tù sù. v¨n NL víi v¨n MT, TS. - V¨n miªu t¶, tù sù: kÝch thÝch trÝ tưởng tượng, xây dựng óc quan sát tinh tÕ víi t/c ch©n thËt, nh÷ng kh¸m ph¸ hồn nhiên về thiên nhiên, đời sống, gia đình, xã hội… - V¨n nghÞ luËn: h×nh thµnh vµ pt kh¶ n¨ng lËp luËn chÆt chÏ, tr×nh bµy dÉn chøng 1 c¸ch s¸ng sña, giµu søc thuyÕt phôc. Nªu nh÷ng ý kiÕn riªng cña mình về 1 vấn đề nào đó trong cs, văn -Tìm đoạn, văn bản đã học về văn học nghệ thuật. miªu t¶ vµ v¨n NL. - VD: + Đoạn đầu bài “Lượm”. - X® nh÷ng chi tiÕt miªu t¶. + V¨n b¶n “§øc tÝnh gi¶n dÞ cña T×m luËn ®iÓm. BH”. - Để thuyết phục người đọc, người viết đã đưa ra những dẫn chứng ntn? - C¸c dÉn chøng vµ lÝ lÏ tr×nh bµy theo thø tù nµo? t/dông? Tóm lại: Mỗi đoạn văn có 1 vẻ đẹp riªng. NÕu v¨n miªu t¶ chØ qua 1 sè hình ảnh, từ ngữ đã lột tả và làm sống dậy trước mắt người đọc thần thái của sù vËt, sù viÖc…th× v¨n nghÞ luËn l¹i 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> tiªu biÓu cho c¸ch nãi chÆt chÏ, hïng hån vµ giµu søc thuyÕt phôc. - Mét bµi v¨n NL ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c yÕu tè nµo? - LËp luËn lµ g×? - Lập luận là đặc trưng quan trọng của v¨n nghÞ luËn, thÓ hiÖn n¨ng lùc suy lÝ, năng lực thuyết phục của người viết. Là 1 yếu tố tạo nên sự loogic, độ chính x¸c, s¾c bÐn vµ tÝnh nghÖ thuËt cña bµi nghÞ luËn. 3. ThÕ nµo lµ lËp luËn, luËn ®iÓm vµ luËn cø? a. LËp luËn: - Lµ sù tæ chøc c¸c luËn ®iÓm, luËn cø, c¸c lÝ lÏ vµ dÉn chøng nh»m lµm s¸ng tỏ vấn đề để người đọc hiểu, tin và đồng tình với điều mà người viết đặt ra, gi¶i quyÕt.. - LuËn ®iÓm lµ g×?. b. LuËn ®iÓm: - Là những ý kiến, quan điểm, tư tưởng được người viết nêu ra trong bài văn. - C¸c luËn ®iÓm ®­îc s¾p xÕp ntn? - C¸c luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn ®­îc s¾p xÕp, tr×nh bµy theo 1 hÖ thống hợp lí để làm sáng tỏ vấn đề mà - HS đọc đoạn: “Dân ta có 1 lòng nồng luận điểm đặt ra. nàn yêu nước. Đó là truyền thống quí b¸u cña ta”. - T×m luËn ®iÓm? - §Ó lµm s¸ng tá luËn ®iÓm chÝnh, B¸c - LuËn ®iÓm: D©n ta cã 1 lßng nång nàn yêu nước. đã đưa ra những luận điểm nào khác? + Lịch sử đã chứng tỏ tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc. + Đồng bào ta ngày nay rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước. - GV gọi HS đọc bài Chiếu dời đô của + Bổn phận của chúng ta là phải biến lòng yêu nước thành những hành động LÝ C«ng UÈn. - Để giải quyết vđ tại sao phải dời đô, yêu nước. LCU đã đưa ra nhưỡng luận điểm nào? - Các triều đại trước đây đã nhiều lần dời đô về nơI trung tâm để mưu toan viÖc lín. - Việc “cứ đóng yên đô thành” ở nơi đây của 2 triều đại Đinh - Lê không cßn thÝch hîp víi viÖc ph¸t mtrieenr đất nước. - Khẳng định thành Đại La là nơi tốt - LuËn cø lµ g×? nhất để chọn làm kinh đô. 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - Mỗi luận điểm ở bài Chiếu dời đô có c. Luận cứ. nh÷ng luËn cø nµo? - Lµ nh÷ng ý kiÕn nhá n»m trong luËn ®iÓm, nh»m lµm s¸ng tá cho luËn ®iÓm. - HS t×m, tr×nh bµy. - HS kh¸c cïng GV nhËn xÐt, bæ sung. - Trong văn nghị luận thường dùng 4. Đặc điểm lập luận trong văn nghị nh÷ng kiÓu c©u nµo? luËn. - Ýt dïng c©u miªu t¶, c©u trÇn thuËt. - GV đọc đoạn văn: + “Đời Kiều là Chủ yếu dùng câu khẳng định, câu phủ một tấm gương…bên tai”. định với nội dung là phán đoán, nhận + “Nguyên xét, đánh giá. Hång…m·nh liÖt”. - HS tìm những loại câu được sử dụng 5. Những từ thường dùng trong văn trong ®o¹n v¨n. nghÞ luËn. * DÆn dß: - Về nhà học bài, nắm vững luận điểm, luận cứ, đặc điểm lập luận trong văn nghị luËn. - Tập phân tích bài hịch tướng sĩ.. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Thø 2 ngµy 16 th¸ng 11 n¨m 2010 TiÕt 16,17,18:. vai trß cña lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn A- Môc tiªu: - Học sinh nắm được lập luận, vai trò, hiệu quả, tác động của lập luận trong văn b¶n. - Hiểu được luận điểm, cách nêu luận điểm, phương pháp làm sáng tỏ luận điểm; các loại luận cứ, cách sử dụng luận cứ; một số phép lập luận tiêu biểu để vận dụng vµo bµi tËp. - LuyÖn kü n¨ng lËp luËn khi viÕt v¨n nghÞ luËn. B- Néi dung: Bµi 1. H·y chØ ra luËn ®iÓm, c¸ch lËp luËn, c¸ch nªu luËn cø trong ®o¹n v¨n sau: " Âm nhạc là một nghệ thuật gắn bó với con người từ khi lọt lòng mẹ cho tới khi từ biệt cuộc đời. Ngay từ lúc chào đời em bé đã được ôm ấp trong lời ru nhẹ nhàng của người mẹ. Lớn lên với những bài hát đồng dao, trưởng thành với những điệu hò lao động, những khúc tình ca vui buồn với biết bao sinh hgoạt nghệ thuật ca hát từ thôn xsom đến thành thị. Người Việt Nam chúng ta cho tới lúc hết cuộc đời vẫn còn tiếng nhạc vẳng theo với những điệu hò đưa linh hay điệu kèn đưa đám." ( Phạm Tuyên- "Các bạn trẻ đến với âm nhạc"). ( Gợi ý: Luận điểm: Âm nhạc ... gắn bó ... cuộc đời; Lý lẽ, dẫn chứng: Suốt cả cuộc đời con người lúc nào cũng gắn bó với âm nhạc: Lúc sinh ra gắn với lời ru của mẹ; lớn lên: hát đồng dao; trưởng thành ... khi chết; Các dẫn chứng, lý lẽ dựa trên trình tự thời gian phù hợp với các giai đoạn cuộc đời của con người). Bài 2. Cho đề văn: Hãy giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: " Người ta là hoa đất", một bạn đã đưa ra các luận điểm sau: - Hoa đất là vể đẹp tự nhiên, thuần phác của con người. - Hoa có sắc có hương, con người có vẻ đẹp hình thức và tâm hồn. - Những bông hoa mọc lên từ đất cằn, từ bùn lầy, từ sỏi đá; con người càng qua thử thách càng chói ngời vẻ đẹp. - Cũng như bông hoa, những vẻ đẹp phong phú mọc lên từ đất, mỗi con ngơpì là một vẻ đẹp riêng đầy bí ẩn, hấp dẫn. - Tại sao con người lại được so sánh với hoa đất. - Phải làm gì để mỗi người ngày càng đẹp hơn trong cuộc đời. Theo em những luận điểm đưa ra đã đầy đủ chưa? Có cần bổ sung hay bớt đi luËn ®iÓm nµo. H·y chän mét luËn ®iÓm vµ viÕt mét ®o¹n lËp luËn. Bµi 3. §iÒn c¸c tõ, lËp luËn phï hîp vµo chç chÊm trong ®o¹n v¨n sau: KiÒu kh«ng biÕt mÊy lÇn nh×n tr¨ng ... C¶nh tr¨ng mçi lÇn mét kh¸c: ... r¹o rùc yªu ®­¬ng, ..., gÇn gòi ©u yÕm, ... b¸t ng¸t bao la, ... ¸m ¶nh nh­ mét lêi tr¸ch mãc, ... cô đơn, ... tàn tạ, ... mong manh. Có thể nói thiên nhiên trong Truyện Kiều cũng là một nhân vật, một nhân vật thường vẫn kín đáo, lặng lẽ ... không mấy khi không có mặt và luôn luôn thấm đượm tình người. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ( Hoµi Thanh) Bµi 4. NhËn xÐt c¸ch lËp luËn trong c¸c ®o¹n v¨n sau:(GV ph« t« c¸c ®o¹n v¨n c¸c nhãm th¶o luËn) a. " Trong TruyÖn KiÒu ... kh¸i qu¸t trùc tiÕp!" (TrÇn §×nh Sö- Thi ph¸p th¬ NguyÔn Du) b. "§êi KiÒu ... bªn tai." (Hoµi Thanh, NguyÔn Du: Mét tr¸i tim, mét nghÖ sÜ lín) c. " V¨n Nguyªn Hång ... thèng thiÕt m·nh liÖt ..." ( NguyÔn §¨ng M¹nh, Con ®­êng ®i vµo thÕ giíi nghÖ thô©t cña nhµ v¨n) d. " Chóng ta muèn hßa b×nh ... kh«ng chÞu lµm n« lÖ! ..." ( Hå ChÝ Minh, Lêi kªu gäi toµn quèc kh¸ng chiÕn) e. " ... Nh­ vËy ch¼ng nh÷ng th¸i Êp ... cã ®­îc kh«ng? " (Trần Quốc Tuấn, Hịch tướng sĩ) g. " ... Và khi nhân nghĩa đã bị xúc phạm ... trăm vạn niềm tin." ( NguyÔn Thi, TruyÖn vµ ký) h. " Tõng nghe: ViÖc nh©n nghÜa ... còng cã VËy nªn: L­u cung ... cßn ghi" ( Nguyễn Trãi, Bình ngô đại cáo) (Gîi ý: a. Đoạn văn nghị luận chứa đựng một cuộc đối thoại, tranh luận thật sự xung quanh quan niÖm vµ c¸ch thøc x©y dùng nh©n vËt trong TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du. b. Đoạn văn chủ yếu dùng câu khẳng định và câu phủ định với nội dung hầu hết là các phán đoán hoặc nhận xét, đánh giá sâu sắc. c. LËp luËn tæng ph©n hîp vµ lo¹i suy, c¸i hay cña ®o¹n v¨n chñ yÕu ®­a ra mét chuỗi phán đoán sắc sảo để diễn đạt bằng một loạt câu khẳng định có góc cạnh. d. §o¹n v¨n mang s¾c th¸i tranh luËn khiÕn cho nh÷ng ý kiÕn mµ t¸c gi¶ ®­a ra cã chiều sâu ý tưởng và độ sắc sảo của tư duy. e. Dïng tõ ng÷, lËp luËn chÆt chÏ. g. §o¹n v¨n giµu søc thuyÕt phôc vÒ lý lÏ vµ giµu h×nh ¶nh, c¶m xóc. h. Lời hùng biện thấu lý đạt tình nêu cao lập trường chính nghĩa của dân tộc Việt Nam.) C- KÕt luËn: a. Khi t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn cÇn n¾m nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n sau: - Nghị luận phải đúng hướng. - NghÞ luËn ph¶i m¹ch l¹c. - NghÞ luËn ph¶i chÆt chÏ. - NghÞ luËn ph¶i trong s¸ng b. Phải chú ý đến lập luận, luận cứ, luận điểm.. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Thø 2 ngµy 4 th¸ng 1 n¨m 2010 TiÕt19. Mét sè h×nh thøc nghÖ thuËt chñ yÕu khi ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh. A.Môc tiªu : Gióp häc sinh n¾m ®­îc néi dung + kÜ n¨ng: - Những yếu tố hình thức nghệ thuật mà các nhà thơ thường dùng để biểu hiện tư tưởng, tình cảm của mình trong thơ trữ tình và điều cần chú ý khi phân tích các yếu tố nghệ thuật đó. - Nh÷ng lçi cÇn tr¸nh khi ph©n tÝch c¸c yÕu tè h×nh thøc nghÖ thuËt cña th¬ tr÷ t×nh. - Biết vận dụng những hiểu biết có được để phân tích một số TP thơ TT. B. Néi dung: I. Một số vấn đề về thơ trữ tình - Kể một số bài thơ TT đã được học ở 1. Ví dụ: líp 6,7,8. - Lượm- Tố Hữu - Th¬ Hå ChÝ Minh. - ThÕ nµo lµ TT? - Quê hương - Tế Hanh. - ThÕ nµo lµ tù sù ? 2.Kh¸i niÖm:Tr÷ t×nh: thÓ hiÖn t×nh c¶m, - Chóng kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? t©m hån. -Tù sù: KÓ l¹i sù viÖc – tr×nh tù.. - Đọc Lão Hạc, Tắt đèn, em có thấy -Trữ tình: bộc lộ cảm xúc. Nam Cao, Ng« TÊt Tè xuÊt hiÖn trùc - Tù sù: béc lé t×nh c¶m gi¸n tiÕp. tiếp để nói: “Tôi yêu Lão Hạc lắm” kh«ng? - Ngược lại, đọc đoạn thơ của Tế Hanh: “ Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ -Trực tiếp. Màu nước xanh cá bạc... ...mÆn qu¸” Thì tình cảm của TG đựơc bộc lộ như thÕ nµo? ( Nh­ vËy chóng ta thÊy víi thÓ th¬ tr÷ tình thì tình cảm của người viết được bộc lộ trực tiếp. Còn tự sự thì thường ®­îc béc lé gi¸n tiÕp qua nh©n vËt, hµnh động...) - Có người khi phân tích bài thơ Bánh -Thiếu tư tưởng tình cảm, phong cách trôi nước chỉ tập trung phân tích hình của TG được gửi gắm trong đó: ca ngợi, tượng chiếc bánh trôi để làm nổi bật đề cao người phụ nữ trong xã hội phong phẩm chất cao đẹp và thân phận chìm kiến . nổi của người Việt Nam. Theo em, cách - Thể hiện phong cách, tâm hồn của TG Hồ Xuân Hương. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> phân tích đó còn thiếu điều gì quan - Nghệ thuật của bài thơ : Gieo vần, ẩn trọng đối với thơ trữ tình? dô. - Có hai ý kiến khi bình bài thơ Lượm: - Tập trung làm nổi rõ vẻ đẹp của hình tượng Lượm (hồn nhiên...). - TËp trung ph©n tÝch nh÷ng t×nh c¶m yêu thương, trân trọng của Tố Hữu đối với Lượm.Còn em thì sao? (TËp trung lµm næi bËt ®­îc hai ý trªn bởi vì bài thơ ngoài ca ngợi Lượm (một em bé đáng yêu, đáng kính,) còn thể hiÖn ®­îc mét t×nh c¶m v« cïng yªu thương của Tố Hữu với Lượm. Bên cạnh đó còn phân tích nghệ thuật của bài thơ qua c¸ch gieo vÇn, ng¾t nhÞp, sö dông 3.C¸c yÕu tè nghÖ thuËt trong th¬ tr÷ t×nh c©u, tõ.) -ThÓ th¬. -VÇn th¬. ? Qua những bài thơ trữ tình đã học, hãy -Thanh ®iÖu. xác định những yếu tố nghệ thuật nào -NhÞp th¬. ®­îc chó ý ph©n tÝch? -Tõ ng÷. (Nh­ vËy, khi ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh, -H×nh ¶nh . thùc chÊt lµ chØ ra tiÕng lßng s©u th¼m -C¸c biÖn ph¸p tu tõ. cña chÝnh nhµ th¬. Nh÷ng tiÕng lßng Êy -Kh«ng gian vµ thêi gian nghÖ thuËt. ®­îc thÓ hiÖn qua nghÖ thuËt ng«n tõ. Bởi vậy, tiếp xúc với một bài thơ TT, 4. Lưu ý một số lỗi thường mắc khi phân trước hết ta phải tiếp xúc với những hình tích thơ TT: thức ngôn từ này. Nhà thơ gửi lòng mình - Chỉ nói tới nội dung và tư tưởng phản qua nh÷ng con ch÷ vµ nh÷ng c¸ch biÓu ¸nh mµ kh«ng ph©n tÝch nghÖ thuËt . - Cã chó ý nghÖ thuËt nh­ng t¸ch rêi NT đạt khác.) - Ví dụ “ Thôi rồi, Lượm ơi!”. Câu thơ khỏi ND. - Suy diễn máy móc, phi lí, gượng ép về g·y nhÞp nghÑn ngµo. ND, NT. Ph¸t hiÖn sai nghÖ thuËt. - Bởi vậy, muốn không mắc lỗi đó, ta cần ph¶i n¾m ch¾c mét sè h×nh thøc nghÖ thuật ngôn từ mà nhà thơ thường vận dụng để xây dựng nên TP. C- DÆn dß: Häc thuéc kh¸i niÖm,c¸c yÕu tè trong th¬ tr÷ t×nh. 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>