Giáo án Vật lí Lớp 8 - Tiết 19, Bài 16: Cơ năng - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 19 Tieát 19. Ngaøy17/01/007 Baøi 16. CÔ NAÊNG I- MUÏC TIEÂU 1-Kiến thức: - Tìm được ví dụ minh hoạ cho các khái niệm cơ năng, thế năng, động năng. - Thấy được một cách địng tính thế năng hấp dẫn của vật phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt đất và động năng của vật phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật. Tìm được ví dụ minh hoạ. 2- Thái độ : - Hứng thú học tật bộ môn. - Có thói quen quan sát các hiện tượng trong thực tế vận dụng kiến thức đã học giải thích các hiện tượng đơn giản. II- CHUAÅN BÒ: *Cả lớp: - Tranh phoùng to moâ taû TN (H16.1a vaø 16.1b SGK) - Trang phoùng to H16.4(SGK) - 1 hòn bi thép, 1 máng nghiêng, 1miếng gỗ, 1cục đất nặn. *Moãi nhoùm: - Lò xo được làm bằng thép uốn thành vòng tròn. Lò xo đã được nén bởi 1 sợi dây len. - 1mieáng goã nhoû, 1 bao dieâm. III- HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC TL 8ph. HOẠT ĐỘNGTHẦY HÑ 1: KTBC- TCTHHT * Ổn định tổ chức : (KTSS) *KTBC: GV goïi HS leân bảng trả lời câu hỏi sau: - Viết công thức tính công suaát, giaûi thích kí hieäu vaø ghi rõ đơn vị của từng đại lượng trong công thức. - Baøi taäp 15.1 vaø yeâu caàu giaûi thích lí do choïn phöông aùn. *Tổû chức t/h học tập: - Nhớ lại kiến thức cũ: Cho. HOẠT ĐỘNGTRÒ. -1 HS lên bảng trả lời câu hoûi cuûa GV. - HS cả lớp theo dõi, nhận xeùt phaàn trình baøy cuûa baïn.. - HS nhớ lại kiến thức cũ: Có công cơ học khi có lực Lop8.net. KIẾN THỨC.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 15p. bieát khi naøo coù coâng cô hoïc? - GV thoâng baùo: khi moät vaät có khả năng thực hiện công cơ học, ta nói vật đó có cơ naêng. Cô naêng laø daïng naêng lượng đơn giản nhất. Chúng ta seõ ñi tìm hieåu caùc daïng cô naêng trong baøi hoïc hoâm nay. - GV ghi đề bài mới lên baûng. - Yêu cầu HS đọc phần thông báo của mục I. Trả lời laïi caâu hoûi: + Khi naøo moät vaät coù cô naêng? + Ñôn vò ño cô naêng.. taùc duïng vaøo vaät vaø laøm vaät chuyển dời.. HÑ 2: Hình thaønh khaùi nieäm theá naêng. - GV treo tranh H16.1 phoùng to lên bảng. Thông báo ở H16.1a, quaû naëng A naèm treân mặt đất, không có khả năng sinh coâng. - Yeâu caàu HS quan saùt H16.1b, neâu caâu hoûi C1. - Hướng dẫn HS thảo luận caâu hoûi C1.. 1- Theá naêng haáp - HS quan saùt hình veõ 16.1. daãn.. Baøi 16 CÔ NAÊNG. - HS ghi đề bài vào vở.. I- Cô naêng: Khi moät vaät coù - Đọc phần thông báo của khả năng thực hiện công , ta nói vật đó muïc I. coù cô naêng. Cơ năng được đo baèng ñôn vò jun II- THEÁ NAÊNG. - HS thaûo luaän nhoùm, traû lời câu hỏi C1. Yêu cầu nêu được : Neáu ñöa quaû naëng leân moät độ cao nào đó như hình 16.1b, quaû naëng A chuyeån động xuống phía dưới làm căng sợi dây. Sức căng của sợi dây làm thỏi gỗ B chuyển động, tức là thực hieän coâng. Nhö vaäy khi ñöa quả nặng lên độ cao, nó có khả năng thực hiện công cơ học, do đó nó có cơ năng.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - GV thoâng baùo: cô naêng cuûa vật trong trường hợp này gọi laø theá naêng. - Nếu quả nặng A được đưa leân caøng cao thì coâng sinh ra kéo thỏi gỗ B chuyển động càng lớn hay nhỏ? Vì sao?. - HS nêu được: Nếu quả nặng A được đưa lên càng cao thì công của lực kéo thỏi gỗ B càng lớn vì B dịch chuyển quãng đường daøi hôn. - HS ghi nhớ các thông báo cuûa GV.. - GV thoâng baùo :vaät coù khaû năng thực hiện công càng lớn nghóa laø theá naêng cuûa noù càng lớn. Như vậy vật ở vị trí caøng cao thì theá naêng cuûa vaät càng lớn. - Thế năng của vật A vừa nói tới được xác địng bởi vị trí của vật so với trái đất gọi là theá naêng haáp daãn. Khi vaät nằm trên mặt đất thì thế naêng haáp daãn cuûa vaät baèng 0. * Chuù yù: Theá naêng haáp daãn phuï thuoäc vaøo: + Mốc tính độ cao. + Khối lượng của vật. - GV gợi ý để HS có thể lấy ví dụ thực tế minh hoạ cho chuù yù.. - GV đưa ra lò xo tròn đã được nén bằng sợi len. Nêu caâu hoûi: + Luùc naøy loø xo coù cô naêng khoâng? + Bằng cách nào để biết lò. Cô naêng cuûa vaät phuï thuoäc vaøo vò trí của vật so với mặt đất, hoặc so với một vị trí khác được chọn làm mốc để tính độ cao, goïi laø theá naêng haáp daãn. Vaät có khối lượng càng lớn và ở càng cao thì theá naêng haáp dẫn càng lớn.. 2- Thế năng đàn hoài - HS thaûo luaän nhoùm, yeâu cầu nêu được: + Loø xo coù cô naêng vì noù coù khaû naêng sinh coâng. +Caùch nhaän bieát: Ñaët mieáng goã leân treân loø xo vaø dùng diêm đốt cháy sợi dây len( hoặc dùng kéo cắt Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> xo coù cô naêng?. đứt sợi dây). Khi sợi len đứt, lò xo đẩy miếng gỗ lên cao tức là thực hiện coâng. Loø xo coù cô naêng. - HS caùc nhoùm laøm TN kiểm tra phương án để nhận thấy lực đàn hồi của loø xo coù khaû naêng sinh coâng. -HS: Loø xo caøng bò neùn nhieàu thì coâng sinh ra do loø - GV thông báo: cơ năng của xo càng lớn, nghĩa là thế lò xo trong trường hợp này năng của lò xo càng lớn. cuõng goïi laø theá naêng. Muoán theá naêng cuûa loø xo taêng ta laøm theá naøo? Vì sao? - Nhö vaäy theá naêng naøy phuï thuộc vào độ biến dạng đàn hồi của vật, nên được gọi là -HS: Cục đất nặn không thế năng đàn hồi vì nó thế năng đàn hồi. - GV lấy ví dụ nhấn mạnh không biến dạng đàn hồi, khái niệm thế năng đàn hồi: không có khả năng sinh Khi ta ấn tay vào cục đất nặn, công. cục đất biến dạng. Cục đất nặn này có thế năng đàn hồi - Qua phaàn II, HS neâu khoâng? Vì sao? - Qua phần II, các em hãy được: Có hai dạng thế năng cho bieát caùc daïng theá naêng. laø theá naêng haáp daãn vaø theá Các dạng thế năng đó phụ năng đàn hồi. + Theá naêng haáp daãn phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? thuoäc vaøo vò trí cuûa vaät so với mốc tính thế năng và phụ thuộc vào khối lượng cuûa vaät. + Thế năng đàn hồi phụ thuộc vào độ biến dạng đàn hồi của vật. - HS ghi vở kết luận trên .. Lop8.net. Cô naêng cuûa vaät phụ thuộc vào độ bieán daïng cuûa vaät goïi laø theá naêng đàn hồi..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 16p. - Yêu cầu HS ghi vở kết luaän. HÑ 3: Hình thaønh khaùi niệm động năng. - GV giới thiệu thiết bị TN và tieán haønh TN nhö H16.3. - Gọi HS mô tả hiện tượng xaûy ra?. - Yêu cầu trả lời câu hỏi C4, C5. - Hướng dẫn HS thảo luận caâu hoûi C4, C5.. - GV thoâng baùo : Cô naêng của vật do chuyển động mà có được gọi là động năng.. III- ĐỘNG NĂNG 1- Khi naøo vaät coù động năng? Thí nghieäm 1: - HS quan saùt GV laøm TN. H16.3 SGK Trả lời câu hỏi C3, C4, C5. - HS tham gia thaûo luaän trên lớp câu C3 đến câu C5. Yêu cầu nêu được: C3: Quaû caàu A laên xuoáng đập vào miếng gỗ B làm miếng gỗ B chuyển động một đoạn. C4: Quaû caàu A taùc duïng vào thỏi gỗ B một lực làm thỏi gỗ B chuyển động tức laø quaû caàu A ñang chuyeån * Cô naêng cuûa vaät động có khả năng thực hiện do chuyển động mà coâng. có gọi là động C5: Một vật chuyển động năng. có khả năng thực hiện công tức là có cơ năng.. 2- Động năng của - HS nêu dự đoán của mình vật phụ thuộc - Theo các em dự đoán động và cách kiểm tra dự đoán. những yếu tố nào? Thí nghieäm 2: naêng cuûa vaät phuï thuoäc vaøo H16.3 SGK. yếu tố nào? Làm thế nào để kiểm tra được điều đó. - Gọi HS nêu dự đoán. GV phaân tích tính khaû thi cuûa caùc - Theo doõi GV tieán haønh TN kiểm tra sự phụ thuộc cách kiểm tra dự đoán. - Hướng HS tìm hiểu sự phụ của động năng vào vận tốc *Vật có khối lượng thuộc động năng của vật vào và khối lượng của vật. các yếu tố như hướng dẫn - HS nêu được: Cơ năng càng lớn và chuyển SGK. Với mỗi yếu tố GV của vật do chuyển động mà động càng nhanh có được gọi là động năng. thì động năng càng làm TN kiểm chứng tại lớp. Động năng của vật phụ lớn.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> thuộc vào khối lượng và - Qua phần III, cho biết khi vận tốc chuyển động của nào một vật có động năng. vật. Động năng của vật phụ thuộc - HS ghi kết luận trên vào vở. vaøo yeáu toá naøo? - Yêu cầu HS ghi vở kết luaän.. * Động năng và theá naêng laø hai daïng cuûa cô naêng. Cô naêng cuûa moät vaät baèng toång theá năng và động năng cuûa noù.. 7ph Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố – Hướng dẫn về nhaø. - Yeâu caàu HS neâu caùc daïng cơ năng vừa học. - Laáy ví duï moät vaät coù caû động năng và thế năng. - GV thoâng baùo cô naêng cuûa vật lúc đó bằng tổng động naêng vaø theá naêng cuûa noù. - Yêu cầu HS trả lời câu C10.. - Hai daïng cô naêng : Theá năng và động năng. - HS laáy ví duï vaät coù caû động năng và thế năng.. C10: a- Chiếc cung đã được giöông coù theá naêng. b- Nước chảy từ trên cao xuống có động năng. c- Nước bị ngăn trên đập cao coù theá naêng.. * Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ cuối bài. - Đọc mục” Có thể em chưa biết”. - Laøm baøi taäp 16- Cô naêng (SBT). *Ruùt kinh nghieäm boå sung : .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>