Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết học 35: Ông lão đánh cá và con cá vàng

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 – Lª ThÞ Thanh H¶i. N¨m häc 2008-2009. NS:13/10/08 NG: 16/10/08. Tiết 35 - Hướng dẫn đọc thêm văn bản ông lão đánh cá và con cá vàng A. Môc tiªu 1. Kiến thức : Bằng những tưởng tượng kì diệu, cách kể theo lối đối lập – tương ph¶n, lÆp l¹i vµ t¨ng cÊp c¸c t×nh huèng cèt truyÖn, nhµ th¬ Nga ca ngîi lßng biÕt ¬n những người nhân hậu, tốt bụng và những bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc, bài học thấm thía cho những người hiền lành, nhu nhược, những kẻ cậy quyÒn, cËy thÕ, vong ©n béi nghÜa. - N¾m v÷ng cèt truyÖn, biÕt c¸ch tãm t¾t vµ kÓ chuyÖn mét c¸ch diÔn c¶m. 2. KÜ n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng kÓ chuyÖn diÔn c¶m. 3. Thái độ : GD ý thức yêu lao động, lên án những kẻ tham lam, vô ơn, bội bạc đồng thời không nên sống nhu nhược mà phải bản lĩnh. B. ChuÈn bÞ: GV : §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan, tranh minh häa. HS : Vẽ tranh minh hoạ, đọc truyện, tìm hiểu ý nghĩa của truyện. C. Phương pháp : Đọc diễn cảm, đọc phân vai, đàm thoại… D. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học. I, ổn định(1’) II, KiÓm tra bµi cò(7’). ? KÓ mét c¸ch diÔn c¶m truyÖn C©y bót thÇn? ? Em rót ra bµi häc g× tõ c©u chuÖn nµy? III, Bµi míi Giíi thiÖu bµi. Ông lão đánh cá và con cá vàng (1833) được xây dựng từ một truyện cổ tích Nga quen thuéc cïng m« tÝp víi mét sè truyÖn cæ tÝch §øc, §an M¹ch, ... nh­ng Puskin( đại thi hào Nga - “Mặt Trời của thi ca Nga”) đã gia công, sáng tạo khá nhiều. Ông đã gửi gắm cả vấn đề tâm sự của nước Nga đương thời vào truyện bằng những vần thơ vô cùng trong sáng và vang lên nhạc điều khác thường. Hoạt động của GV và HS. Ghi b¶ng. Hoạt động 1 : Hướng dẫn đọc, kể, tóm tắt, giải I. Hướng dẫn đọc và kể. thÝch tõ khã. 1. §äc GV : Hướng dẫn HS đọc phân vai : §©y lµ 1 VB cã nhiÒu t×nh huèng, nhiÒu kÞch tính được phát triển theo hành động, lời nói của nh©n vËt. 124 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 – Lª ThÞ Thanh H¶i. N¨m häc 2008-2009. ? TruyÖn cã mÊy n/v ? §ã lµ nh÷ng n/v nµo ? §äc lêi tho¹i cña nh÷ng n/v nµy ntn cho phï hîp? HS: + Ông lão: Giọng bình thường, nhiều đoạn chậm, hơI nhỏ thể hiện thái độ hiền lành sợ hãI, bất lực, nhu nhược. + Bµ l·o: §äc giäng ®anh to,cã lóc rÝt lªn thÓ hiện sự tham lam, bất nhân, vô ơn, bội bạc, độc ¸c. + Cá vàng: Giọng trầm, thương cảm và chia sẻ víi «ng l·o. + Lời dẫn truyện: Dẫn truyện nói về ông lão đọc với giọng thương cảm; dẫn truyện về mụ vợ thì đọc với giọng to, thể hiện phản ứng với hành động của mụ vợ; dẫn truyện về h/ảnh biển xanh thì giọng nhấn tăng dần theo tháI độ, h/ảnh của biÓn c¶. GV: Gọi 4 HS tương ứng với 3 vai và người dẫn truyÖn. ? Nhận xét giọng đọc từng bạn? GV : Nhận xét đánh giá chung. ? KÓ tãm t¾t truyÖn. HS : KÓ tãm t¾t nh÷ng chi tiÕt chÝnh. GV : Gi¶i thÝch mét sè tõ khã : rong biÓn, sinh phúc, nhất phẩm phu nhân,trận lôi đình, vệ binh… Hoạt động 2 : Hướng dẫn tìm hiểu VB. ? Theo em truyÖn cã bè côc nh­ thÕ nµo ? HS : Th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi :. 2. KÓ. 3. Gi¶i thÝch tõ khã(SGK). II, T×m hiÓu VB. 1. Bè côc a. Më truyÖn : - Giíi thiÖu nh©n vËt hoµn c¶nh. b. Thân truyện : - Ông lão đánh b¾t råi th¶ c¸ Vµng. - Cá nhiều lần đền ơn cho vợ chång «ng l·o. c. KÓ chuyÖn - Vî chång «ng lão đánh cá lại trở về cuộc sống nghÌo khæ nh­ x­a. 2. Ph©n tÝch ? Ông lão sau 3 lần quăng lưới bắt được cá vàng a) Nhân vật ông lão. 125 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 – Lª ThÞ Thanh H¶i. N¨m häc 2008-2009. đã có hành động và lời nói gì ? HS : LiÖt kª. ? Qua hành động và lời nói với cá vàng em thấy ông lão là người như thế nào ? HS : - Lµ mét ng­ d©n nghÌo khæ, ch¨m chØ lµm ăn, lương thiện, nhân hậu, rộng lượng, bằng lòng víi cuéc sèng hiÖn t¹i.  Người Nga không tham lam, nhân hậu, độ lượng. ? Thái độ và hành động của ông lão trước những đòi hỏi của mụ vợ như thế nào ? HS : - N¨m lÇn «ng nghe lêi vî ra biÓn cÇu xin c¸ vàng trả ơn, giúp đỡ  nhu nhược, sợ vợ  cam chịu, nhẫn nhục lắm, ngược lại lời hứa của mình với cá vàng.  Ông rất rõ tâm địa của vợ, nhưng vì nhu nhược nên ông đã vô tình tiếp tay, đồng lõa cho tÝnh tham lam l¨ng loµn cña mô vî n¶y në, ph¸t triÓn.  Cuối cùng ông đã trở thành nạn nhân khốn khæ cña chÝnh vî m×nh. ? H×nh d¸ng «ng giµ c©m lÆng, lãc cãc, lñi thñi ra biÓn (5 lÇn) t×m gÆp c¸ vµng gîi cho em c¶m xóc vµ suy nghÜ g× ? HS : Tù béc lé : - Có thể thương cảm. - Có thể giận ông lão nhu nhược… ? Qua hình tượng ông lão tác giả muốn nói lên ®iÒu g× ë x· héi Nga ? HS: Tác giả phê phán tính thỏa hiệp, nhu nhược víi nh÷ng kÎ quyÒn thÕ cña mét bé phËn nh©n d©n Nga, lay tØnh hä, tiÕp thªm dòng khÝ cho hä trong cuộc đấu tranh chống lại cường quyền, giµnh c«ng lÝ. ? Như vậy em hiểu ông lão là người có đức tính gì đáng quý? Điều gì đáng phê phán trong tính c¸ch cña «ng ?. - Lµ mét ng­ d©n nghÌo khæ, chăm chỉ làm ăn, lương thiện, nhân hậu, rộng lượng, bằng lòng víi cuéc sèng hiÖn t¹i nh­ng nhu nhược, bất lực.  Người Nga không tham lam, nhân hậu, độ lượng.. ? Mụ vợ thay đổi ntn trước và sau khi gặp cá 2. Nhân vật mụ vợ vµng? 126 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 – Lª ThÞ Thanh H¶i. N¨m häc 2008-2009. HS: - Trước khi gặp cá vàng là người đàn bà nghÌo khã. - Sau khi biết được cá vàng muốn đền ơn liền næi lßng tham. ? Theo em nh÷ng y/c cña mô vî, y/c nµo cã thÓ chÊp nhËn ®­îc? V× sao? HS: Y/c đòi cái máng lợn và ngôi nhà có thể chÊp nhËn ®­îc. V× ®©y lµ nh÷ng y/c chÝnh đáng, là vật dụng cần thiết để lao động chăn nu«i, lµ m¸i nhµ che n¾ng che m­a. §ã lµ ­íc m¬ gi¶n dÞ gióp cho c/sèng bít khã kh¨n. ? Qua cách đối xử với chồng với các vàng, em có thể khẳng định mụ vợ là người đàn bà như thế nµo ? HS: - Tham lam vô độ. - L¨ng loµn, béi b¹c, tµn nhÉn, th« bØ. ? Tìm những chi tiết trong truyện để chứng minh điều đó ? HS : Tù kÓ. ? Mô vî thuéc tÇng líp nµo vµo trong x· héi Nga ? HS : Mô mang b¶n chÊt cña giai cÊp bãc lét, bằng mọi cách để đạt danh vọng tột đỉnh. ? Yếu tố nào khiến mụ càng ‘lên nước’ ? HS : - Mụ càng lên nước do được sự tiếp tay của sự nhu nhược, mềm lòng, thỏa mãn cam chịu. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch kÕt thóc cña truyÖn ? HS : - Cách kết thúc truyện độc đáo, theo lối vßng trßn  kh«ng cã hËu. ? Tác giả muốn nói gì với người đọc qua n/v mụ vî ? HS : Con người phải biết dừng lại đúng lúc trước tham vọng của bản thân, luôn hướng thiện, nếu không sẽ trở thành con người bạc ác. ? Cá vàng trừng trị mụ vợ như vậy có đích đáng kh«ng ? V× sao ? ? Nếu để cho mụ biến thành lợn, gấu ... thì sao ? HS: Th¶o luËn, ph¸t biÓu. 129 Lop6.net. - Mụ vợ là người tham lam vô độ, lăng loàn, bội bạc, tàn nhẫn, th« bØ.  Mang b¶n chÊt cña giai cÊp bóc lột, bằng mọi cách để đạt danh vọng tột đỉnh..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 – Lª ThÞ Thanh H¶i. N¨m häc 2008-2009. ? Cá vàng tượng trưng cho cái gì ? HS: Cá Vàng tượng trưng cho khả năng kì diệu của con người, có thể làm ra, thỏa mãn nhiều yªu cÇu, ­íc muèn. ? Bốn lần cá vàng thỏa mãn đòi hỏi của mụ vợ nãi lªn ®iÒu g× ? HS: Cá Vàng thể hiện lòng biết ơn sâu nặng đối víi tÊm lßng nh©n hËu, bao dung. ? Biển cả thay đổi như thế nào vào mỗi khi ông l·o ®i ra bê biÓn ? HS: BiÓn c¶ : tõ ªm ¶  gîn sãng  næi sãng dữ dội  giông tố mù mịt  hiện tượng nghệ thuật tượng trưng cho công lí của nhân dân. ? §ã lµ biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× ? T¸c dông cña nã ? HS : - BiÖn ph¸p nghÖ thuËt : t¨ng tiÕn lÆp l¹i góp phần đắc lực vào việc thực hiện chủ đề của truyÖn Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết. ? Những nét đặc sắc nghệ thuật chủ yếu của truyÖn ?. c) Nh©n vËt C¸ Vµng – BiÓn c¶ - Cá Vàng tượng trưng cho khả năng kì diệu của con người, có thÓ lµm ra, tháa m·n nhiÒu yªu cÇu, ­íc muèn.. - BiÓn c¶ : tõ ªm ¶  gîn sãng  næi sãng d÷ déi  gi«ng tè mù mịt  hiện tượng nghệ thuật tượng trưng cho công lí cña nh©n d©n.. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Tương phản, đối lập - Trïng lÆp, t¨ng cÊp - M¬ thùc, k× diÖu – b×nh thường đan xen. - Nh©n hãa ? Bµi häc rót ra tõ truyÖn cæ tÝch th¬ nµy ? - KÕt cÊu vßng trßn, më 2. Néi dung - Lßng biÕt ¬n s©u nÆng nh÷ng người nhân hậu bao dung. - Bài học đích đáng cho những kÎ tham, ¸c, béi b¹c. - Kh«ng tháa hiÖp, cam chÞu, nhu nhược mà phải đấu tranh chống lại mọi các xấu, cái ác để tồn tại, khẳng định giá trị của Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập chÝnh m×nh. ? KÓ mét c¸ch s¸ng t¹o trong vai mô vî hoÆc c¸ IV. LuyÖn tËp vµng ? 129 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 – Lª ThÞ Thanh H¶i. N¨m häc 2008-2009. IV, Cñng cè : ? Em häc ®­îc ®iÒu g× qua c©u chuyÖn trªn ? V, HDVN : - Häc ghi nhí, kÓ diÔn c¶m chuyÖn. - ChuÈn bÞ bµi Thø tù kÓ trong v¨n tù sù GV cung cÊp thªm th«ng tin cho HS vÒ thi hµo A.Put-kin: “ Pus-Kin sinh ngày 6 / 6 /1799 .ngày đó, có lẽ không có ai ngờ đó là ngày ra đời của một thiên tài lỗi lạc, đem lại nhiều vinh quang kiêu hãnh cho nước Nga. Trong tuổi thơ của A. Pus-kin có 3 người trực tiếp đến tình cảm yêu mến văn chương của nhà thơ là bà ngoại, lão bộc Nilata, nhũ mẫu, họ chính là nhịp cầu đầu tiên đưa ông( đến) về với cội nguồn dân tộc.n Vẻ đẹp bình dị thân thương của tiếng Nga, của văn hóa Nga,của những tâm hồn Nga ngay từ thủa nhỏ đã làm rung động t©m hån Pus-Kin. ( Ch©n dung c¸c nhµ v¨n thÕ giíi ). E, Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ------------------------------------------**&**------------------------------------------. 129 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>