Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 25 - Trường THCS Thạnh Hải

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 Ngày soạn:………………………………….. Ngaøy daïy:……………………………………. Tuaàn 25. Tieát 89 .. Caâu traàn thuaät. I. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức: - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu trần thuật. - Nắm vững chức năng của câu trần thuật. 2. Kóõ naêng: - Phân biệt câu trần thuật với các kiểu câu khác. 3. Thái độ : - Biết sử dụng câu trần thuật phù hợp với tình huống giao tiếp. II. Chuaån bò. 1. Giaùo vieân : Sgk, sgv , baûng phuï . 2. Học sinh : Chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên ở tiết trước . III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học . Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Khởi động . (5’). Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. Thực hiện theo yêu cầu .. 2.1 Câu cảm thán là loại câu dùng từ ngữ cảm thán , là câu dùng để biểu đạt cảm xúc trực tiếp của nhân vaät . 2.2 d. * Muïc tieâu : - Tạo hứng thú, tâm thế tìm hiểu bài mới. - Kiểm tra kiến thức đã học.. 1.Ổn định tổ chức . 2. Kieåm tra baøi cuõ . 2.1 Theá naøo laø caâu caûm thaùn ? 2.2 Trong những câu sau , caâu naøo khoâng phaûi laø caâu caûm thaùn ? a. Thương ôi ! Trăm sự tại người. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 Chữ đồng ai dám ngăn rời chữ tâm ! b. Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi ! c. OÂi kì laï vaø thieâng lieâng – bếp lửa ! d. Máu đào của các liệt sĩ đã làm cho lá cờ Tổ quốc thêm đỏ thắm . 3. Giới thiệu bài . Ở tiết 86 chúng ta vừa ñieåm laïi veà ñaëc ñieåm vaø hình thức, chức năng của caâu nghi vaán vaø caâu caàu khieán, caûm thaùn. Vaäy caâu trần thuật có đặc điểm chức naêng nhö theá naøo chuùng ta seõ tìm hieåu qua tieát hoïc hoâm nay. Hoạt động 2 : Hướng daãn hoïc sinh tìm hieåu naém được đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuaät.(12’). Nghe .. I. Đặc điểm hình thức và chức năng. * Muïc tieâu : Nắm được đặc điểm hình thức và chức năng của câu traàn thuaät.. 1. Lệnh học sinh đọc các phaàn trích SGK. 2. Những câu nào trong đoạn trích có đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, câu caàu khieán, caûm thaùn ? 3. Haõy tìm hieåu taùc duïng của những câu còn lại?. 1.Tìm hieåu ví duï .. Đọc . Xaùc ñònh .. - OÂi Taøo Kheâ ! -> Caâu caûm thaùn .. Xaùc ñònh .. -Tác dụng của những câu coøn laïi a. – Lịch sử .... Quang Trung -> Trình baøy suy nghĩ của người viết về. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 truyeàn thoáng cuûa daân toäc ta . - Chuùng ta ........ anh huøng -> Neâu yeâu caàu ; nhắc nhở trách nhiệm cus3 những người đang sống hoâm nay . b. – Thoát nhieân ..... không ra lời -> Kể và tả . - Baåm .... maát roài ! -> Thoâng baùo c. Cai Tứ ...... hóp lại -> Cả hai câu miêu tả ngoại hình của Cai Tứ . d. Nước Tào Khê .... mòn đấy ! -> Nhận định, đánh giaù . - Nhöng ... cuûa ta ! -> Boäc loä caûm xuùc . 4.Trong 4 kiểu câu đã Nhaän xeùt . tìm hieåu em thaáy kieåu naøo Trong 4 kieåu caâu, caâu traàn được dùng nhiều nhất ? Vì thuật được dùng nhiều nhất vì : sao ? + Taát caû caùc muïc ñích giao tiếp khác nhau đều có thể được thực hiện bằng câu traàn thuaät . + Caâu traàn thuaät coù theå thực hiện hết các chức năng naêng cuûa 3 kieåu caâu coøn laïi Trình baøy . 5. Vaäy em haõy cho bieát theá naøo laø caâu traàn thuaät vaø coâng duïng cuûa noù ?. Trình baøy . 6. Nêu các chức năng. 2. Ghi nhớ . - Caâu traàn thuaät khoâng có đặc điểm hình thức của caùc kieåu caâu nghi vaán, caâu caàu khieán, caûm thaùn, thường dùng để kể, thông baùo nhaän ñònh, mieâu taû… - Ngoài những chức naêng chính treân ñaây caâu. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 khaùc cuûa caâu traàn thuaät vaø nêu đặc điểm hình thức ?. trần thuật còn dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ tình caûm, caûm xuùc….( voán laø chức năng của những kiểu caâu khaùc ) -Vieát cuoái caâu traàn thuaät keát thuùc baèng daáu chaám nhöng ñoâi khi noù coù theå keát thuùc baèng daáu chaám than hoặc dấu chấm lửng -Ñaây laø kieåu caâu cô baûn vaø duøng phoå bieán nhaát trong giao tieáp II. Luyeän taäp.. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh luyện tập đạt caùc yeâu caàu baøi taäp . (26’) * Muïc tieâu : Xaùc ñònh caâu traàn thuaät; chức năng; rèn kĩ năng đặt caâu.. 7. Lệnh học sinh đọc, xác ñònh yeâu caàu baøi taäp 1. -Haõy xaùc ñònh kieåu caâu và chức năng của những caâu trong baøi taäp ? - Nhận xét, sửa chữa .. 8. Lệnh học sinh đọc, xác ñònh yeâu caàu baøi taäp 2.. 1. Xaùc ñònh kieåu caâu Đọc, xác định, thực hiện và chức năng . theo yeâu caàu. a. - Thế rồi ..... tắt thở Nhận xét, đánh giá. -> trần thuật, dùng để kể. - Toâi .... toäi mình -> trần thuật dùng để bộc lộ tình caûm, caûm xuùc . b. – Maõ Löông .... reo lên -> trần thuật, dùng để keå - Cây bút đẹp quá !-> caûm thaùn ( quaù ), boäc loä caûm xuùc. - Chaùu .... oâng ! -> traàn thuaät, boäc loä caûm xuùc, tình caûm. 2. Đọc theo yêu cầu, nhìn vào - Dòch nghóa laø caâu nghi văn bản để phân tích. vaán. Nhận xét, sửa chữa . - Dòch thô laø caâu traàn. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 - Nhaän xeùt veà kieåu caâu và ý nghĩa của câu thơ thứ 2 trong phaàn dòch nghóa vaø phaàn dòch thô trong baøi Ngaém traêng? - Nhận xét, sửa chữa.. 9. Lệnh học sinh đọc, xác ñònh yeâu caàu baøi taäp 3. - Haõy xaùc ñònh veà kieåu caâu vaø phaân tích yù nghóa của những câu ấy? - Nhận xét, sửa chữa.. 10. Lệnh học sinh đọc, xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 4. - Những câu sau có phải laø caâu traàn thuaät khoâng ? Những câu này dùng để laøm gì ? - Nhận xét, sửa chữa.. Xaùc ñònh . Nhận xét, sửa chữa.. Xaùc ñònh . Nhận xét , sửa chữa .. Ñaët caâu . 11. Lệnh học sinh đọc, Nhận xét, sửa chữa . xác định yêu cầu bài tập 5. - Tôi xin hứa sẽ đến đúng giờ . - Em xin lỗi vì đã lỡ hẹn. - Em xin caûm ôn coâ. - Mình xin chúc mừng ngày sinh nhaät cuûa baïn .. thuaät. => Hai caâu naøy tuy khaùc nhau veà kieåu caâu nhöng cùng diễn đạt một ý nghĩa: Đêm trăng đẹp gây sự xúc động mãnh liệt cho nhà thô, khieán nhaø thô muoán làm một điều gì đó . 3. Xaùc ñònh kieåu caâu và chức năng. a. Caâu caàu khieán ,yù nghóa mang tính chaát ra leänh. b. Nghi vaán, yù nghóa manh tính chất đề nghị nhẹ nhaøng. c. Câu trần thuật, đề nghị nghe nheï nhaøng. => Cả ba câu dùng để cầu khiến ( có chức năng gioáng nhau ) Caâu b, c theå hieän yù caàu khieán nheï nhàng, nhã nhặn, lịch sự hôn caâu a . 4. Cả hai đều là câu trần thuaät : a. Dùng để cầu khiến. b. – Tuy theá .... tai toâi -> dùng để hỏi - Em muoán ...... nhaän giaûi -> dùng để cầu khiến . 5. Ñaët caâu traàn thuaät .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 - Tôi xin cam đoan những lời khai trên là đúng sự thaät. Nghe . Có thể lược bỏ chủ ngữ trong các câu trên , trường hợp này người đọc vẫn hiểu chủ ngữ ở ngôi thứ nhất . Các hành vi hứa, xin lỗi, cám ơn, chúc mừng, cam đoan thực hiện đồng thời với việc phát ra những câu tương ứng; Vì vậy các câu trần thuật này còn được gọi là các hành vi ngôn ngữ . 12. Yeâu caàu hoïc sinh vieát Viết đoạn văn. 6. Viết một đoạn văn đoạn văn có sử dụng 4 kiểu Nhận xét, sửa chữa. đối thoại sử dụng 4 kiểu câu đã học. câu đã học . Nhận xét, sửa chữa. Hoạt động 4 : Hướng dẫn công việc ở nhà . (2’) * Muïc tieâu:. Nghe .. Giuùp hoïc sinh coù taâm theá, cách chuẩn bị bài ở nhà.. Chuaån bò phaàn hoïc : “ Chiếu dời đô” theo câu hỏi định hướng sgk . Khaùi quaùt ñaëc ñieåm theå chieáu * Nhaän xeùt – Ruùt kinh nghieäm . ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….  Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 Ngày soạn:………………………………….. Ngaøy daïy:……………………………………. Tuaàn 25. Tieát 90 .. Chiếu dời đô. Lí Coâng Uaån. I. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức: -Thấy được khát vọng của nhân dân ta về một đất nước độc lập, thống nhất, hùng cường và khí phách của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh được phản ánh qua chiếu dời đô. 2. Kóõ naêng: -Nắm được đặc điểm của thể chiếu. Thấy được sức thuyết phục to lớn của chiếu dời đô là sự kết hợp giữa lí lẽ và tình cảm. 3. Thái độ : - Biết vận dụng bài học để viết tốt văn nghị luận . II. Chuaån bò. 1. Giaùo vieân : Sgk, sgv, tranh aûnh. 2. Học sinh : Đọc, chuẩn bị bài theo câu hỏi định hướng sgk . III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học . Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Khởi động . (5’). Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. * Muïc tieâu : - Tạo hứng thú, tâm thế tìm hiểu bài mới. - Kiểm tra kiến thức đã hoïc.. 1. Ổn định tổ chức . 2. Kieåm tra baøi cuõ . 2.1 Hai baøi thô “ Ngaém trăng” và “ Đi đường”. Thực hiện theo yêu cầu .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net. 2.1 Thất ngôn tứ tuyệt . 2.2 Phép đối xứng và.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 trong nguyên tác chữ Hán được viết theo thể thơ gì ? 2.2 Hai câu thơ sau được taùc giaû saùng taïo baèng bieän pháp tu từ nào ? Nhân hướng song tiền khaùn minh nguyeät Nguyeät toøng song khích khaùn thi gia 3. Giới thiệu bài. Định đô, lập nước là một trong những công việc quan troïng nhaát cuûa moät quoác gia. Với khát vọng xây dựng đất nước Đại Việt hùng mạnh và bền vững muôn đời, sau khi được trieàu thaàn suy toân laøm vua, Lí Công Uẩn đã đổi tên nước từ Đại Cồ Việt thành Đại Việt, đặt niên hiệu là Thuaän Thieân vaø quyeát ñònh dời đô từ Hoa Lư ( Ninh Bình ) ra thành Đại La ( sau đổi thành Thăng Long ). Vua ban Thieân ñoâ chieáu cho trieàu ñình vaø nhaân daân được biết Hoạt động 2 : Hướng daãn hoïc sinh khaùi quaùt vaøi neùt veà taùc giaû, taùc phaåm. (5’). nhaân hoùa .. Nghe .. I. Giới thiệu .. * Muïc tieâu : Khái quát nắm những nét chính về tác giả, hoàn cảnh ra đời tác phẩm, xác định thể thô.. 1. Trình bày sự hiểu biết của em về cuộc đời và sự. Trình baøy .. 1. Taùc giaû. - Lí Công Uẩn (9741028 ). Tức Lí Thái Tổ . - Ông là người thông. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 nghieäp cuûa Lí Coâng Uaån .. minh, nhân ái, có chí lớn, laäp nhieàu chieán coâng. - Ông được triều thần tôn leân laøm vua.. Liù Công Uẩn vị vua đầu tieân saùng nghieäp vöông triều Lí, người có sáng kiến quan trọng, năm 1010 dời kinh đô từ Hoa Lư ( Ninh Bình ) ra Đại La ( đổi thành Thăng Long, Hà Nội ngày nay ) mở ra một thời kì phát triển mới của đất nước Việt Nam. 2. Bài chiếu được viết trong hoàn cảnh như thế naøo?. Nghe .. Xaùc ñònh.. 3. Em hieåu theá naøo laø chieáu ?. Trình baøy.. Chieáu coøn goïi laø chæ, chieáu chæ, chieáu coù theå vieát theo vaên baûn haønh chính hoặc văn bản nghị luận trước khi ra lệnh vua có thể neâu roõ yù kieán quan ñieåm của mình về vấn đề vua quan tâm chiếu dời đô thuộc loại thứ hai. Hoạt đông 3 : Hướng dẫn học sinh đọc, tìm hiểu nắm được những giá trị ngheä thuaät, noäi dung caûu vaên baûn . (24’). Nghe.. 2. Taùc phaåm. - Lí Coâng Uaån vieát baøi chiếu bày tỏ ý định dời kinh ñoâ Hoa Lö ra thaønh Đại La ( 1010 ). - Chieáu laø vaên baûn do vua dùng để ban bố mệnh leänh. Moät baøi chieáu theå hiện tư tưởng chính trị lớn lao, có ảnh hưởng đến vận mệnh của cả triều đại, đất nước.. II. Đọc - hiểu văn bản.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 * Muïc tieâu : Rèn kĩ năng đọc văn nghị luaän; xaùc ñònh boá cuïc, phaân tích những giá trị nội dung, ngheä thuaät cuûa vaên baûn.. 1. Hướng dẫn cách đọc : Nghe, đọc. Gioïng trang troïng chuù yù caùc caâu bieåu caûm. -Đọc, lệnh học sinh đọc laïi vaø nhaän xeùt. 2. Vaên baûn coù theå chia ra Xaùc ñònh . laøm maáy phaàn ? Chæ ra ranh - Phaàn 1 : Xöa nhaø Thöông giới và nội dung chính từng .... … không dời đổi -> phaàn. Phân tích những tiền đề, cơ sở lịch sử và thực tiễn của việc dời đô . - Phaàn 2 : Huoáng gì ……… … muôn đời -> Những lí do để chọn thành Đại La làm kinh đô mới. - Phaàn 3 : Phaàn coøn laïi -> Keát luaän . 3. Lệnh học sinh đọc lại phần đầu của văn bản . 4. Mở đầu chiếu dời đô tác giả dẫn sử sách Trung Quốc các vua dời đô như theá naøo? 5. Việc dời đô của các vua nhaø Thöông, nhaø Chu nhaèm muïc ñích gì ?. 1. Đọc văn bản .. 2. Boá cuïc .. 3. Tìm hieåu vaên baûn . a. Cách dẫn sử sách. Đọc .. Xaùc ñònh . - Thời nhà Thương 5 lần dời ñoâ. - Nhà Chu 3 lần dời đô. Trình baøy . Mưu toan nghiệp lớn, xây dựng vương triều phồn thịnh tính keá laâu daøi cho con cháu, thuận theo mệnh trời, yù daân. 6. Kết quả việc dời đô ấy Trình baøy . ? Đất nước vững bền phồn thònh. 7. Việc dẫn ra sử sách Nhaän xeùt .. xöa.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net. Cách nêu dẫn chứng.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 xöa nhaèm muïc ñích dieãn đạt như thế nào của bài chieáu ?. bằng số liệu cụ thể, lịch sử từng có chuyện dời đô mang lại kết quả tốt đẹp > việc Lí Thái Tổ dời đô khoâng coù gì traùi quy luïaât.. Nghe . Löu yù: Ñaây chính laø neùt ñaëc thuø taâm lí cuûa con người trung đại noi theo tiền nhân, dựa vào mệnh trời. Việc Lí Thái Tổ dẫn sử saùch Trung Quoác noùi meänh trời trong chiếu dời đô là một nét tâm lí thường tình của con người thời ấy. 8. Theo taùc giaû hai trieàu Nhìn vaøo vaên baûn phaùt hieän b. Soi sử sách vào đại Đinh, Lê không dời đô chi tiết. thực tế . sẽ phạm những sai phạm Hai trieàu Ñinh Leâ khoâng naøo? dời đô dẫn đến : - Sai laàm : + Không theo mệnh trời. + Khoâng hoïc theo caùi đúng của người xưa. 9. Những hậu quả ra sao Trình baøy . - Haäu quaû: ? + Triều đại ngắn ngủi. + Nhân dân khổ sở. + Vaïn vaät khoâng thích nghi khoâng phaùt trieån thònh vượng. Lưu ý: Thực ra vì hai Nghe . triều đại Đinh, Lê vẫn cứ đóng đô ở Hoa Lư chứng tỏ thế và lực của hai triều đại ấy không đủ mạnh để dời ra nơi đồng bằng mà phải dựa vào vùng núi hiểm trở -> Thời Lí trong đà phát triển đóng đô Hoa Lư không còn phù hợp nữa. 10. Caâu vaên : Trao đổi đôi bạn . Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 “Trẫm……..dời đổi” nói lên Câu văn thể hiện tình cảm ñieàu gì ? Coù taùc duïng gì taâm traïng cuûa nhaø vua trước tình hình của đất trong baøi nghò luaän ? nước, quyết tâm dời đô tránh lỗi lầm hai triều đại trước là vì thương dân, vì traêm hoï => tình caûm taùc động cả tới tình cảm người đọc , tăng tính thuyết phục cho laäp luaän . Đọc . 11. Lệnh học sinh đọc thầm đoạn 2. 12. Theo taùc giaû ñòa theá thành Đại La có những thuận lợi gì để chọn làm nơi đóng đô ? ( về vị trí địa lí, hình theá nuùi, phöông tieän giao löu, phaùt trieån veà moïi maët ). Lí Coâng Uaån quaû laø coù cặp mắt tinh đời, hơn đời, toàn diện và sâu sắc khi nhìn nhận và đánh giá, lựa choïn kinh thaønh cuõ cuûa Cao Vöông ( Cao Bieàn ) thaønh Đại La – Thăng Long – Hà Noäi ngaøy nay , laøm kinh ñoâ mới cho triều đại mới mà ông là người khởi nghiệp.. Xaùc ñònh .. Nghe .. c. Lợi thế thành Đại La. - Veà vò theá ñòa lí: + Nơi trung tâm đất trời. + Mở ra bốn hướng. + Có sông núi đất rộng bằng phẳng, cao mà thoáng traùnh luït loäi, chaät choäi. -Veà vò theá chính trò vaên hoá: + Đầu mối giao lưu “choán tuï hoäi cuûa boán phöông”. + Mảnh đất hưng thịnh “Muoân vaät phong phuù toát töôi” => Thành Đại La có đủ điều kiện trở thành kinh đô của đất nước.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 Nằm giữa châu thổ đồng baèng Baéc boä, coù soâng Hoàng bao quanh, coù hoà Taây, hoà Luïc Thuûy, coù Ba Vì, Tam Đảo trấn che mặt Tây, mặt Baéc, thoâng thöông roäng raõi với các tỉnh ven biển, các tænh phía Nam ...... Hoûi nôi đất nước ta có nơi nào xứng ñaët thuû ñoâ hôn nôi naøy ? 13. Lệnh học sinh đọc đoạn kết 14. Tại sao kết thúc bài chiếu dời đô, Líù Thaùi Toå khoâng ra meänh leänh maø laïi hoûi yù kieán cuûa quaàn thaàn ? Caùch keát thuùc nhö vaäy coù taùc duïng gì ?. Đọc . Nhaän xeùt . - OÂng muoán nghe theâm yù kieán baøn baïc cuûa quaàn thaàn, vaãn muoán yù nguyeän riêng của nhà vua trở thành yù nguyeän chung cuûa thaàn daân traêm hoï . - Laøm cho baøi chieáu mang tính chaát meänh leänh, nghiêm khắc, độc thoại trở thành đối thoại, có phần dân chủ, cởi mở, tạo ra sự đồng cảm giữa vua, dân và Hoạt động 4 : Hướng bầy tôi. daãn hoïc sinh toång keát baøi. (4’). * Muïc tieâu : Khái quát những nét nghệ thuaät ñaëc saéc, noäi dung taùc phaåm.. 15. Ñaëc ñieåm ngheä thuaät noåi baät cuûa baøi vaên laø gì ?. Trình baøy .. 16. Ý nghĩa lịch sử xã hội to lớn của Thiên đô chiếu. Trình baøy .. III. Toång keát.. 1. Ngheä thuaät . Bài chiếu có sức thuyết phục mạnh mẽ vì nói đúng được ý nguyện của nhân dân, có sự kết hợp hài hoà giữa lí và tình. 2. Noäi dung . Phaûn aùnh khaùt voïng cuûa nhân dân về một đất nước. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 laø gì ?. độc lập, thống nhất, đồng thời phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh. IV. Luyeän taäp.. Hoạt đông 5 : Hướng dẫn học sinh thực hành đạt các yêu cầu bài tập . (5’) * Muïc tieâu : Phân tích, chứng minh được kết cấu chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục của vaên baûn.. 17. Phân tích trình tự maïch laïc trong heä thoáng laäp luaän cuûa taùc giaû.. Thaûo luaän theo baøn .. Chứng minh chiếu dời ñoâ coù keát caáu chaët cheõ, laäp luận giàu sức thuyết phục. - Chặt chẽ, vừa có lí vừa có tình , kết hợp xưa nay, phân tích và dẫn chứng. + Nêu dẫn chứng xưa. + Phaân tích nguyeân nhaân, keát quaû, yù nghóa cuûa daãn chứng làm tiền đề xa. Nêu và phân tích dẫn chứng trong nước, ở hai triều đại trước cùng nguyên nhân, hậu quả của nó làm tiền đề gần, trực tiếp. + Neâu vaø phaân tích những ưu điểm, thuận lợi nhieàu maët, hôn haún cuûa vùng đất định chọn làm kinh đô mới. + Quyết định dời đô trong sự trao đổi với quần thaàn . + Tư tưởng truyền thống : Thiên thời, địa lợi, nhân quaû.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 Trình tự lập luận : - Nêu sử sách làm tiền đề chỗ dựa cho lí lẽ . - Soi sáng tiền đề vào thực tế hai triều đại Đinh, Lê để chỉ rõ thực tế ấy không còn thích hợp đối với sự phát triển của đất nước, nhất thiết phải dời đô . - Đi tới kết luận : Khẳng định thành Đại La là nơi tốt nhất để chọn làm kinh đô . => Kết cấu ba đoạn trên laø raát tieâu bieåu cho keát caáu cuûa vaên nghò luaän -> trình tự lập luận chặt chẽ . Hoạt động 6 : Hướng dẫn công việc ở nhà . (2’) * Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh coù taâm theá, cách chuẩn bị bài ở nhà.. Chuaån bò phaàn hoïc : “ Caâu phuû ñònh” theo caâu hoûi gợi dẫn sgk . + Viết đoạn văn có sử duïng caâu phuû ñònh .. Nghe .. * Nhaän xeùt – Ruùt kinh nghieäm . ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ . Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 Ngày soạn:………………………………….. Ngaøy daïy:……………………………………. Tuaàn 25. Tieát 91 .. Caâu phuû ñònh. I. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức: - Hiểu rõ đặc điểm, hình thức của câu phủ định. 2. Kóõ naêng: - Nắm vững chức năng của câu phủ định. 3. Thái độ : - Biết sử dụng câu phủ định phù hợp với tình huống giao tiếp. II. Chuaån bò. 1. Giaùo vieân : Sgk, sgv, baûng phuï. 2. Học sinh : Chuẩn bị theo hướng dẫn của giáo viên ở tiết trước . III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học . Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Khởi động . (2’). Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. * Muïc tieâu : - Tạo hứng thú, tâm thế tìm hiểu bài mới.. 1. Ổn định tổ chức. 2. Kieåm tra baøi cuõ . 3. Giới thiệu bài. Ở tiết trước chúng ta vừa tìm hieåu xong 4 kieåu caâu chia theo muïc ñích noùi. Hôm nay thầy sẽ giới thiệu thêm cho các em một loại câu nữa: “Câu phủ định” Hoạt động 2 : Hướng. Nghe .. I. Đặc điểm hình thức. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 daãn hoïc sinh tìm hieåu naém được đặc điểm hình thức và chức năng câu phủ ñònh. (16’). và chức năng.. * Muïc tieâu: Nắm được đặc điểm hình thức, chức năng của câu phủ ñònh; bieát ñaët caâu.. 1. Cho hoïc sinh quan saùt ví duï 2. Về hình thức các câu b, c, d có gì khác so với caâu a ? 3. Về chức năng những caâu naøy coù gì khaùc nhau ?. Quan saùt vaø ghi ví duï. So saùnh, nhaän xeùt .. Nhaän xeùt .. 4. Lệnh học sinh đọc Đọc . phaàn trích 2. 5.Trong đoạn trích trên Nhìn vào đoạn trích để tìm. câu nào có từ ngữ phủ định ?. 6. Maáy oâng thaày boùi xem voi dùng những câu có từ ngữ phủ định để làm gì?. Trình baøy .. -> Caâu “Nam khoâng ñi Hueá” laø caâu phuû ñònh mieâu taû. Caâu “ Khoâng phaûi ....” , “ Ñaâu coù !” laø caâu phuû ñònh baùc boû .. 1. Tìm hieåu ví duï . * Ví duï 1 . - Caùc caâu b, c, d khaùc câu a vì có chứa từ phủ ñònh : chöa, khoâng, chaúng… - Caâu a khaúng ñònh vieäc “Nam ñi Hueá” coù dieãn ra. Câu b, c, d phủ định sự vieäc “Nam ñi Hueá” laø khoâng dieãn ra * Ví duï 2 . - Những câu có từ ngữ phuû ñònh : + Khoâng phaûi, noù chaàn chẫn như cái đòn càn. + Ñaâu coù ! - Muïc ñích : + Phuû ñònh ( baùc boû ) nhận định của ông thầy sờ voøi . + Phuû ñònh ( baùc boû ) yù kieán, nhaän ñònh cuûa thaày bói sờ ngà, gián tiếp bác bỏ nhaän ñònh cuûa oâng thaày boùi sờ vòi.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 7. Vaäy em haõy cho bieát đặc điểm hình thức và chức naêng cuûa caâu phuû ñònh ?. Trình baøy .. 8. Cho hoïc sinh ñaët caâu phuû ñònh vaø phaân tích. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh thực hành đạt các yêu cầu bài tập. (25’). Ñaët caâu .. 2. Ghi nhớ. - Caâu phuû ñònh laø caâu coù những từ ngữ phủ định như: khoâng, chaúng, chaû, chöa, khoâng phaûi ( laø ) chaúng phaûi laø, ñaâu coù phaûi laø; ñaâu ( coù )……. - Câu phủ định dùng để: + Thoâng baùo, xaùc nhaän không có sự vật, sự việc tính chất, quan hệ nào đó ( caâu phuû ñònh mieâu taû ) + Phaûn baùc moät yù kieán, moät nhaän ñònh ( caâu phuû ñònh baùc boû ). II. Luyeän taäp.. * Muïc tieâu : Xác định được câu phủ ñònh, so saùnh, nhaän ñònh tình huoáng.. 9. Lệnh học sinh đọc, xác Đọc, xác định, thực hiện 1. Xaùc ñònh caâu phuû định, thực hiện theo yêu theo yeâu caàu. ñònh baùc boû vaø giaûi thích . caàu baøi taäp 1. Nhận xét, sửa chữa. - Cụ cứ tưởng thế đấy -Trong caùc caâu sau ñaây, chứ nó chả hiểu gì đâu ! caâu naøo laø caâu phuû ñònh -> baùc boû ñieàu maø Laõo baùc boû, vì sao? Haïc bò daèn vaët, ñau khoå . - Nhận xét, sửa chữa . - Khoâng, chuùng con không đòi nữa đâu. -> Caùi Tí muoán laøm thay đổi ( phản bác ) điều mà nó cho laø meï noù ñang nghó mấy đứa con đang đói quá. Câu “ Hai đứa ăn ..... đói gì nữa” cũng có ý nghĩa Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8 phaûn baùc nhöng khoâng phaûi laø caâu phuû ñònh , vì khoâng có từ ngữ phủ định Caâu phuû ñònh trong a vaø câu phủ định thứ hai trong b laø caâu phuû ñònh mieâu taû . 10. Lệnh học sinh đọc, Đọc, xác định, thực hiện xác định, thực hiện theo theo yêu cầu. yeâu caàu baøi taäp 2. Nhận xét, sửa chữa. -Những câu trên có phải laø caâu phuû ñònh khoâng ? Vì sao ? -Đặt những câu không có từ ngữ phủ định mà có ý nghĩa tương đương với những câu trên. - Nhận xét, sửa chữa.. 2. a. Khoâng phaûi laø khoâng = coù -> khaúng ñònh. b. Khoâng ai khoâng = ai cuõng -> khaúng ñònh. c. Ai chaúng = ai cuõng -> khaúng ñònh. => Tất cả 3 câu đều là câu phủ định vì có chứa từ ngữ phủ định. Nhưng những caâu naøy coù ñaëc ñieåm ñaët biệt là có một từ phủ định kết hợp với một từ phủ định khác, hay kết hợp với một từ nghi vấn, một từ bất định. Khi đó ý nghĩa của caâu phuû ñònh laø khaúng ñònh chứ không phải là phủ ñònh. - Những câu không có từ phuû ñònh coù yù nghóa töông đương với những câu trên. a. Caâu chuyeän coù leõ chæ laø moät caâu chuyeän hoang đường song vaãn coù yù nghóa. b. Thaùng taùm, hoàng ngoïc đỏ, hồng hạc vàng ai cũng từng ăn trong Tết Trung thu, aên noù nhö aên caû muøa thu vaøo loøng vaøo daï. c. Từng qua thời thơ ấu ở Haø Noäi ai cuõng coù moät laàn. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Thiết kế dạy học Ngữ văn 8. 11. Lệnh học sinh đọc, xác định, thực hiện theo yeâu caàu baøi taäp 3. -Nếu phải thay từ phủ ñònh “khoâng” baèng “chöa” thì nhaø vaên phaûi vieát laïi nhö theá naøo? -Ý nghĩa câu có thay đổi không ? Câu nào phù hợp với câu chuyện hơn ? Vì sao? -Nhận xét , sửa chữa. 12. Lệnh học sinh đọc, xác định, thực hiện theo yeâu caàu baøi taäp 4. - Caùc caâu coù phaûi laø caâu phủ định không ? Những câu này dùng để làm gì ? Đặt những câu có ý nghĩa töông ñöông. -Nhận xét, sửa chữa.. Đọc, xác định, thực hiện theo yeâu caàu . Nhận xét, sửa chữa .. 13. Lệnh học sinh đọc, xác định, thực hiện theo yeâu caàu baøi taäp 5. -Trong đoạn trích có thể thay “queân” baèng “chöa”,. Đọc, xác định, thực hiện theo yeâu caàu. Nhận xét, sửa chữa.. Đọc, xác định, thực hiện theo yeâu caàu. Nhận xét, sửa chữa.. - Queân coù nghóa laø khoâng. ngheånh coå nhìn leân taùn laù cao vuùt maø ngaém nghía một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thuù chia nhau nhaâm nhaùp moùn saáu dần bán trước cổng trường. 3. - Neáu thay “khoâng” baèng “chöa” thì phaûi vieát laïi :“Choắt chưa dậy được, naèm thoi thoùp” -Khi thay đổi bằng “chöa” yù nghóa cuûa caâu cũng thay đổi câu nguyên văn của Tô Hoài thích hợp với mạch của câu chuyện hôn 4. Các câu đã cho không phaûi laø caâu phuû ñònh vì không có từ ngữ phủ định nhưng được dùng biểu thị ý phuû ñònh ( phaûn baùc moät yù kieán ) a. Phaûn baùc yù kieán khaúng định một cái gì đó đẹp . b. Phaûn baùc tính chaân thực của một thông báo, nhận định, đánh giá. c. Caâu nghi vaán -> phaûn baùc yù kieán khaúng ñònh moät bài thơ nào đó hay. d. Caâu nghi vaán -> phaûn baùc ñieàu maø oâng giaùo cho laø laõo Haïc ñang nghó : oâng giáo sung sướng hơn lão Haïc. 5. Trong đoạn trích này. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>