Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 27 - Trường TH Canh Liên

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NSoạn :15-3-2006 Tuaàn 27- Tieát 105-106. Vaên baûn. THUEÁ MAÙU. ( Trích Bản án chế độ thực dân Pháp ) Nguyeãn Aùi Quoác I- Muïc tieâu baøi daïy : Giuùp HS -Hiểu được bản chất độc ác , bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân Pháp qua việc dùng người dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho nguồn lợi của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc . Hình dung ra số phận bi thảm của người bị bóc lột “thuế máu “ theo trình tự kết án của tác giả . -Thaáy roõ ngoøi buùt laäp luaän saéc beùn , traøo phuùng saâu cay cuûa Nguyeãn Aùi Quoác trong baøi vaên chính luaän - Rèn luyện kỉ năng đọc , phân tích II- Chuaån bò : 1-GV : Tham khảo sgk , sgv – Tư liệu soạn giảng 2-HS : Đọc văn bản , tìm hiểu chú thích , trả lời câu hỏi sgk III- Tieán trình baøi daïy : 1- OÅn ñònh : (1’) Kieåm tra só soá , taùc phong HS 2-KTBC : (5’ ) - Nêu rõ trình tự lập luận trong bài “Bàn luận về phép học “ của Nguyễn Thiếp - Cho biết điểm khác nhau giữa chiếu , hịch , cáo với tấu . 3- Bài mới : a- Giới thiệu bài : (1’) “ Bản án chế độ thực dân Pháp “ là một tác phẩm nổi tiếng viết bằng tiếng Pháp có ảnh hưởng vang dội trong nhân dân các dân tộc thuộc địa Pháp lúc bấy giờ . Với lối văn giản dị , sôi nổi , căm thù chủ nghĩa thực dân , chứng cớ rành rành không thể chối cãi được , tác phẩm là một văn kiện lịch sử vô giá trong kho tàng văn học cách mạng cận đại Việt Nam . Chúng ta tìm hiểu tác phẩm naøy qua vaên baûn “Thueá maùu ‘ b- Giảng bài mới : TG HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG HS KIẾN THỨC 6’ Hđộng 1 : I- Giới thiệu : - Đọc chú thích * - Gọi HS đọc chú thích * 1- Taùc giaû: - Nêu lại những nét - Giới thiệu những nét chính về tác giả Nguyeãn Aùi Quoác chính , tieâu bieåu veà taùc ( Hoà Chí Minh ) Nguyeãn Aùi Quoác giaû Nguyeãn Aùi Quoác . 2-Taùc phaåm : - Dựa vào sgk , em hãy trình bày những nét - Nêu rõ xuất xứ , nội “Bản án chế độ thực tiêu biểu về tác phẩm “ Bản án chế độ thực dung của văn bản daân Phaùp “ vieát baèng daân Phaùp “ tieáng Phaùp , xuaát baûn ở Pa ri (1925) gồm 12 chöông vaø phuï luïc - Cho biết xuất xứ của văn bản “ Thuế máu - Nêu xuất xứ của văn - Vị trí đoạn trích baûn “Thueá maùu “ “ “Thueá maùu “ chöông1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 12’ Hđộng 2 : - H/dẫn đọc : Đọc đúng ngữ điệu , nhấn mạnh ở câu hỏi , từ trong ngoặc kép , giọng vaên mæa mai , chaâm bieám . - GV đọc một đoạn - Gọi HS đọc tiếp -? Nêu bố cục đoạn trích ? - ? Các phần được sắp xếp theo trình tự như theá naøo ? -? Hãy giải thích ý nghĩa cụm từ “thuế máu “. - Từ “thuế máu “ gợi cho em suy nghĩ gì về số phận người dân nước thuộc địa? 20’ Hđộng 3: - Gọi HS đọc đoạn 1 -? Em hãy so sánh thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở hai thời điểm trước khi có chiến tranh và khi chiến tranh đã xảy ra ? -? Trước chiến tranh , bọn thực dân gọi dân thuộc địa như thế nào ? cách đối xử ấy bản chất gì của thực dân ? - ? Từ “ An nam mít “ có ý nghĩa gì ? Cụm từ “ người bản xứ “ vì sao lại đặt trong dấu ngoặc kép ? -? Nhưng khi chiến tranh vừa xáy ra , những người dân thuộc địa được nhà cầm quyền coi nhö theá naøo ? -?Haõy phaân tích nguyeân nhaân vaø yù nghóa của sự thay đổi thái độ đó của thực dân ? +Nguyeân nhaân chieán tranh buøng noå boïn thực dân vào quyết bắt người bản xứ làm bia đỡ đạn về ý nghĩa :thủ pháp tương phản đã vạch trần thủđoạn bịp bợm của bọn thực dân - ? Giọng điệu trào phúng đã thể hiện ngay ở đoạn đầu như thế nào ? - Goi HS đọc tiếp “ Nhưng họ …nữa “ - Mâu thuẫn trào phúng còn tiếp tục được bộc lộ trong đoạn văn ở những khía cạnh. - Laéng nghe. II- Tìm hieåu vaên baûn 1- Đọc , tìm hiểu chú thích , boá cuïc :. - Đọc văn bản - Trả lời :3 pần. - Giaûi thích : “thueá maùu “ laø boùc loät xöông maùu , maïng soáng cuûa người dân thuộc địa +Soá phaän hoï raát thaûm thöông . - Đọc đoạn 1 - So saùnh , tìm chi tieát trong vaên baûn. - Trả lời theo câu hỏi gợi mở của GV +hàm chứa tất cả sự coi thường , khinh bỉ , laêng nhuïc - Phaùt hieän chi tieát traû lời +thủ đoạn lừa mị dân chuùng. - HS quan sát đoạn tiếp theo và trả lời. Lop8.net. 2 Phaân tích : a- Chieán tranh vaø “người bản xứ “ * Thái độ của bọn quan cai trị thực dân đối với người bản xứ - Trước chiến tranh : Hoï bò xem laø gioáng người hạ đẳng , bị đối xử đánh đập như xúc vaät . - Khi chieán tranh buøng nổ : được tâng bốc , voã veà “con yeâu “ “baïn hiền “ được phong những danh hiệu cao quí “ chieán só baûo veä công lí và tự do “ -> bieän phaùp töông phaûn , gioïng mæa mai , vạch trần thủ đoạn lừa bịp , bỉ ổi của bọn thực dân.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> naøo ? - ? Số phận thảm thương của người dân thuoäc ñòa trong caùc cuoäc chieån tranh phi nghĩa được miêu tả như thế nào ?. đó là >< giữa lời ca ngợi và hứa hẹn của chuùng vaø caùi giaù thaät đắt mà người dân thuoäc ñòa phaûi traû - HS phaùt hieän chi tieát +Đoạn văn tự sự xen yeáu toá bieåu caûm + Laät maët naï giaû nhaân giaû nghóa cuûa ngaø caàm quyeàn . +gợi lên số phận thảm thương của người dân. * Soá phaän : - xa lìa gia ñình , queâ höông - biến thành người hi sinh cho keû caàm quyeàn - Người dân phục vụ chieán tranh cuõng chòu bệnh tật , chết đau đớn -> luận cứ xác thực , gợi lên số phận thảm thương của người dân. - ? Em coù nhaän xeùt gì veà hình aûnh “ laáy máu mình tưới những cây nguyệt quế “ . “đem thân mình chạm nên những chiếc gậy của các ngài thống chếâ “ Những luận cứ naøy coù taùc duïng gì ? +GV : Chuyển ý : Tình cảnh của người dân bản xứ thật cay đắng . Họ có thật sự muốn là người chiến sĩ bảo vệ công lí , tự do như bọn thực dân đã khoáccho họ không ? Chuùng ta tìm hieåu tieáp phaàn hai *Cuûng coá tieát( 105 ) -Đọc mục “ Chiến tranh và người bản xứ “ - HS tự cảm nhận , em cảm nhận được điều gì sâu sắc nhất ? - Uốn nắn bổ sung để cho cảm nhận của HS thêm hoàn chỉnh TIEÁT 2 * Mục tiêu cần đạt - Thấy rõ bản chất độc ác , bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân Pháp qua việc dùng người dân bản xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong cuộc chiến tranh tàn khốc . - Số phận bi thảm của những người bị bóc lột - Thaáy roõ ngoøi buùt laäp luaän saéc beùn , traøo phuùng cuûa Nguyeãn Aùi Quoác 20’ - Gọi HS đọc đoạn 2 : - Đọc đoạn 2 b- Cheá ñoâ lính tình - Bọn quan cai trị thực dân đã huy động - Phaùt hieän chi tieát, traû nguyeän : -luøng raùp , vaây baét , được hàng vạn người dân bản xứ tham gia lời cưỡng bức những vào cuộc chiến tranh phi nghĩa đó . người nghèo khổ - Vậy bọn chúng đã dùng những thủ đoạn , - xoay xở , doạ nạt mánh khoé nào để bắt lính ? - Em hieåu gì veà khaùi nieäm vaät lieäu bieát + Thể hiện ý nghĩa trào kiếm tiền ở nhà giàu noùi? phúng , mỉa mai sâu sắc - trói, xích đàn áp mạnh nếu chống đối . bọn chúng coi người dân bản xứ như 1 thứ hàng hoá đặc biệt có thể sinh lợi nhuận mà thoâi . - Người dân : - HS nhaän xeùt - Người dân th/ địa có thực “tình nguyện” + trốn tránh hoặc xì hiến dâng xương máu như lời lẽ bịp bợm Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> cuûa boïn caàm quyeàn khoâng ? - Để chống lại nhà cầm quyền , để trốn lính , những thanh niên bản xứ đã buộc phải làm gì ? - Những việc làm bất đắc dĩ đó càng chứng toû ñieàu gì ? - Em có nhận xét gì về những dẫn chứng mà t/giaû neâu trong baøi naøy ? + Giảng : Người dân thuộc địa không hề có sự tình nguyện hiến dâng xương máu như lời lẽ bip bợm của bọn cầm quyền . Những dẫn chứng xác thực được tác giả nêu ra trong văn bản chứng tỏ bắt buộc phải đi lính . Những việc làm bất đắc dĩ của họ đã lật tẩy sự dối trá , lừa bịp của chính sách mộ lính phi nhaân cuûa nhaø caàm quyeàn . - Em hãy nhận xét giọng điệu lời tuyên bố của chính quyền thực dân “Các bạn đã tấp nập đầu quân …lính thợ “ ? - Thaûo luaän nhoùm : -? Nhaän xeùt veà caùch laäp luaän cuûa taùc giaû trong đoạn “ Nếu quả thật …ngần ngại “ ? - GV nhaän xeùt choát yù : Laäp luaän chaët cheõ , hùng hồn bằng dẫn chững xác thực làm cho ta thấy được sự tương phản giữa lời nói và việc làm của bọn thực dân trong việc bắt lính . Caùch laäp luaän baèng caâu hoûi phaûn baùc có tính tố cáo mạnh mẽ thủ đoạn lừa bịp trắng trợn của bọn thực dân . 16’ - Gọi HS đọc đoạn 3 - ? Kết quả sự hi sinh của người dân thuộc ñòa trong caùc cuoäc chieán tranh ntn ? Nhận xét về cách đối xử của chính quyền thực dân đối với họ sau khi đã bóc lột hết thueá maùu cuûa hoï ? + Giảng tổng hợp : Khi chiến tranh chấm dứt , những người lính từng hi sinh bao xương máu , từng được tâng bốc trước đây mặc nhiên trở lại” giống người hèn hạ “ , bị lột hết của cải , bị đánh đập , bị bỏ rơi . Cách đối xử của chính quyền thực dân , những lời tuyên bố “tình tứ “ của các ngài. +Người dân thuộc địa hoặc trốn tránh , hoặc xæa tieàn ra , tìm caùch laøm cho mìh bò nhieãm beänh naëng + thực tế sinh động , mang noäi dung toá caùo maïn meõ. tieàn ra + laøm mình nhieãm beänh naëng. -> dẫn chứng thực tế , sinh động , lập luận chaët cheõ -> tố cáo thủ đoạn lừa bịp của bọn thực daân. + giọng điệu giễu cợt -> thẻ hiện sự lừa bịp trơ treõn - Thaûo luaän nhoùm : - Cử đại diện trả lời - Lớp nhận xét - Laéng nghe. - Đọc đoạn 3 - Phaùt hieän , lí giaûi. Lop8.net. c- Kết quả của sự hi sinh : - Loät heát cuûa caûi maø họ mua sắm được - Đánh đạp vô cớ , đối xử như súc vật - Trở về vị trí hèn hạ ban đầu - Caáp moân baøi baùn leû thuoác phieän -> vaïch traàn baûn chaát lừa dối , tàn bạo , đọc ác của thực dân , bày.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 5’. cầm quyền cũng tự dưng im bặt , trở lại với cách nói , cách làm trước đây ( bọn ngu mọi lại phải được đối xử xứng đáng với thân phận của chúng ! ) , moi hết của cải .. đối xử thô bỉ như với xúc vật , bỉ ổi hơn chính quyền thực dân còn “ không ngần ngại đầu độc 1 dân tộc để vơ vét cho đầy túi “ khi caáp moân baøi baùn leû thuoác phieän cho thöông binh và vợ con của tử sĩ người Pháp - ? Tác giả kết thúc đoạn bằng niềm tin như theá naøo ? Caùch vieát keát thuùc aáy coù taùc duïng nhö theá naøo ? + Keát thuùc baèng nieàm tin , nieàm mong moûi chính đáng và sâu sắc vào thái độ của n/d bản xứ .., vừa bước đầu nêu ra con đường đấu tranh CM , trên cơ sở tố cáo , lên án tội ác và sự dã man vô nhân đạo của td Pháp . Hđộng 3 : H/dẫn HS tổng kết -? Ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa vaên baûn Thueá maùu ? - ? Qua vaên baûn em caûm nhaän ñieàu gì saâu sắc nhất của chủ nghĩa thực dân , về thân phận của những người dân thuộc địa . - Nhaän xeùt phaùt bieåu cuûa HS - Cho boå sung - Toång keát - Cho HS đọc ghi nhớ sgk. tỏ thái độ thương cảm của tác giả đối với người dân .. - HS suy nghĩ ,trả lời. - Thảo luận, trả lời +Veà ngheä thuaät + Veà noäi dung. - Đọc ghi nhớ sgk. III- Toång keát : - N/thuaät traøo phuùng saéc saûo +H/aûnh giaøu giaù trò bieåu caûm + Giọng điệu vừa đanh thép , vừa mỉa mai , chua chaùt + Ngôn từ trào phúng - Vaïch traàn boä maët của chính quyền thực dân , đã biến người dân nghèo khổ ở các nước thuộc địa trở thaønh vaät hi sinh. 4- Củng cố và hướng dẫn về nhà : (4’) a- củng cố : - Em hãy nhận xét về trình tự bố cục các phần trong chương ? - Trong đoạn trích “Thuế máu “ Nguyễn Aùi Quốc đã kết hợp sử dụng các ph/ thức biểu đạt nào ? (Nghị luận +tự sự +biểu cảm +miêu tả ) b-Hướng dẫn về nhà : Học nội dung bài . Tìm hiểu y/tố biểu cảm trong phần III của văn bản . - Chuẩn bị bài : Hội thoại .- Đọc bài tập và trả lời câu hỏi sgk IV- ruùt kinh nghieäm vaø boå sung :. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> NSoạn : 19-3-2006 Tuaàn 27- Tieát 107 HỘI THOẠI I-Muïc tieâu baøi daïy : - HS nắm được khái niệm vai xã hội trong hội thoại và mối quan hệ giưũa các vai trong quá trình hội thoại - Rèn luyện kỉ năng xác định và phân tích các vai trong hội thoại . II- Chuaån bò : 1-GV : Tham khaûo sgk , sgv , vaø tö lieäu lieân quan baøi daïy , baûng phuï 2- HS :Tìm hiểu bài , trả lời câu hỏi sgk III- Tieán trình tieát daïy : 1-OÅn ñònh : (1’) Kieåm tra só soá , taùc phong HS 2- KTBC : (4’) - Hãy đặt hành động nói theo lối trực tiếp và gián tiếp . 3- Bài mới : a- Giới thiệu bài : (1’) Hằng ngày, mỗi người chúng ta trong mọi hoạt động , kể cả giao tiếp , thường giữ những vị trí xã hội khác nhau , vị trí xã hội đó gọi là gì ? Bài học hôm nay giúp chúng ta tìm hiểu điều đó . b- Giảng bài mới TG HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS KIẾN THỨC 20’ *Hđộng 1 : Tìm hiểu khái niệm vai xh I- Vai hội thoại trong - Đoc ï đoạn trích xaõ hoäi : - Gọi HS đọc đoạn trích sgk /92-93 - Baø coâ beù Hoàng vaø beù - ? Em haõy cho bieát ai tham gia trong Hoàng cuộc hội thoại ấy ? - quan heä gia toäc -? Quan hệ giữa các nhân vật tham gia hội thoại trong đoạn trích trên là quan heä gì ? - HS xaùc ñònh vai - ? Ai ở vai trên , ai ở vai dưới ? -Thieáu thieän chí khoâng - ? Cách cư xử của người cô có gì đáng phù ø hợp với quan hệ ruột cheâ traùch ? thòt - ? Tìm những chi tiết cho thấy bé Hồng - HS tìm chi tiét đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ được thái độ lễ phép ? + tôi cúi đầu không đáp , tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất .., cổ họng tôi nghẹn ứ khóc không ra tiếng … +HS trả lời -? Giaûi thích vì sao Hoàng phaûi laøm nhö vaäy ? +GV : Qua tìm hieåu ví duï , ta thaáy Hoàng và bà cô bé Hồng là những người tham gia hội thoại , bà cô thuộc vai trên , Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Hồng thuộc vai dưới . Vị trí của người tham gia hội thoại với người khác trong cuộc thoại -> vai xã hội - Vaäy em hieåu vai xaõ hoäi laø gì ? - GV choát yù ghi baûng - ? Quan sát lại đoạn trích sgk , em cho biết quan hệ giữa bà cô và bé Hồng là quan heä gì ? -GV lưu ý HS xác định rõ vai của người nói và vai của người nghe . - Nhìn chung vai xã hội được xác định baèng caùc quan heä xaõ hoäi naøo ? - Chỉ định 1 HS đọc phần ghi nhớ sgk - Yêu cầu HS cho ví dụ minh hoạ ( 2 HS hội thoại với nhau ) * Lưu ý : Chính vai xã hội chi phối lời của người nói và cách hiểu của người nghe trong từng trường hợp cụ thể -> chọn từ ngữ , cách cấut ạo câu phù hợp . 15’ *Hđộng 2 : H/dẫn HS luyện tập - Gọi HS đọc bài tập 1 - Hướng dẫn HS dựa vào những điều đã bieát veø baøi hòch ->eâu chi tieát theå hieän thái độ vừa nghiêm khắc , vừa khoan dung cuûa Tr aàn Quoác Tuaán .. - Gọi HS đọc bài tập 2 xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp : Xaùc ñònh vai cuûa 2 nhaân vaät tham gia hội thoại. +HS trả lời theo sự hiểu bieát cuûa mình qua tìm hieåu vd + quan hệ trên- dưới. - HS trả lời. - Đọc bài tập Naém yeâu caàu baøi taäp Trả lời. - Đọc đoạn trích +xaùc ñònh vai xh cuûa 2 nhaân vaät tham gia hoäi thoại. -Tìm chi tiết trong lời thoại của nhân vật ông giáo thể hiện thái độ vừa kính trọng vừa thân tình với lão Hạc -. Lop8.net. -Là vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuộc thoại -Vai xã hội được xác ñònh baèng : +Quan hệ trên- dưới hay ngang baèng +Quan heä thaân sô. II- Luyeän taäp : 1- Caùc chi tieát trong “Hịch tướng sĩ “ - Nghieâm khaéc : Nay caùc ngöôi nhìn …lo, thấy nước nhục …thẹn - Khoan dung : Neáu caùc ngöôi bieát …thaøn chuû …ta vieát ra …bieát buïng ta . 2- a Vai xh cuûa 2 n/vaät trong ñ/ vaên “Laõo Haïc “ -Xeùt veà ñòa vò xaõ hoäi oâng giaùo thuoäc vai treân - Xeùt veà tuoåi taùc laõoH là người thuộc vai trên b- Lời thoại của nv oâng giaùo ; Lời lẽ ôn tồn , nhã nhaën , thaân maät naém lấy vai lão mời lão uống nước , hút thuốc ,.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Tìm trong lời thoại của lã Hạc nói lên thái độ vừa quí trọng vừa thân tình của lão Hạc đối với ông giáo , những chi tiết thể hiện tâm trạng vui và giữ ý của lãoH. - Gọi HS đọc bài tập 3 +Gợi ý ; y/cầu cuộc trò chuyện có nội dung laønh maïnh , phaân tích vai xaõ hoäi , cách cư xử của người tham gia cuộc trò chuyeän aáy. -thuaät laïi moät cuoäc troø chuyện được đọc /chứng kieán - phaân tích vai xaõ hoäi cuûa những người tham gia cuộc thoại , cách đối xử của họ thể hiện qua lời thoại , cử chỉ thái độ kèm theo lời .. aên khoai .., goïi laõo Haïc laø cu -Xưng hô gọp 2 người laø OÂng con mình (kính troïng ) , xöng toâi (bình ñaúng ) c- Lời thoại của LH ạc -gọi người đối thoại với mình là Ông giáo dùng từ dạy thay cho từ nói ( tôn trọng ) xưng hô gọp 2 người là chuùng mình (thaân tình ) . Tuy nhieân laõo Haïc cũng ý thức được 1 kh/ cách , lão chỉ cười đưa đà , cười gượng , khéo léo từ chối .. 3 Thuaät laïi moät cuoäc trò chuyện mà em đã được đọc , đã chứng kiến hoặc tham gia -Phaân tích vai xh cuûa những người tham gia - Cách đối xử của họ qua lời thoại. 4- Củng cố và hướng dẫn về nhà : (4’) a- Cuûng coá : - Vai xã hội là gì ? Hãy nêu một hội thoại và xác định vai xã hội tong hội thoại ấy ? - Một người là giám đốc công ty nói chuyện với người con là trưởng phòng tài vụ của công ty đó về tài khoản của công ty , khi đó quan hệ giữa họ là quan hệ gì ? b- Hướng dẫn về nhà : - Học nội dung bài : Xác định vai xã hội trong hội thoại . cần xác định quan hệ đúng đắn trong quan heä giao tieáp nhö theá naøo ? - Làm đầy đủ bài tập sgk . Tăng cường dạng bài tập 3 - Chuaån bò baøi : Tìm hieåu yeáu toá bieåu caûm trong baøi vaên nghò luaän ( Xem kĩ bài học – trả lời câu hỏi sgk – xem lại bài “Thuế máu “ chương 1 IV- Ruùt kinh nghieäm vaø boå sung : ... Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> NSoạn : 21-3-2006 Tuaàn 27- Tieát 108 TÌM HIEÅU YEÁU TOÁ BIEÅU CAÛM TRONG VAÊN BAÛN NGHÒ LUAÄN I- Muïc tieâu baøi daïy : -Giúp Hs thấy dược biểu cảm là một trong những yếu tố không thể thiếu trong bài văn nghị luận hay , có sức lay động, truyền cảm của người đọc (nghe) , nắm được những yêu cầuvà biện pháp cần thiết của việc đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận , để bài văn nghị luận có thể đạt hiệu quả thuyeát phuïc cao hôn . - Rèn luyện kỉ năng đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận một cách có hiệu quả không phá vỡ logíc cuûa laäp luaän . II- Chuaån bò : 1- GV : N/cứu sgk , sgk . tài liệu thamkhảo – Soạn giảng 2- HS : Tìm hiểu bài , trả lời câu hỏi sgk III- Tieán trình tieát daïy : 1- OÅn ñònh : (1’) Kieåm tra só soá , neà neáp HS 2 KTBC : (5’) - Nhớ lại chương trình TLV lớp 7 , em hãy cho biét , trong bài văn nghị luận , yéu tố nghị luận là chủ yếu , còn có những yếu tố nào khác ? - Yeáu toá bieåu caûm , theo em hieåu , laø yeáu toá gì ? Noù coù taùc duïng nhö theù naøo ? Noù coù taùc duïng nhö theù naøo trong baøi vaên nghò luaän ? 3- Bài mới ; a- giới thiệu bài : (1’) Trong một số văn bản nghị luận như Chiếu dời đô , Hịch tướng sĩ , Bàn luận về phép học …Em hãy cho biết thế nào là văn bản nghị luận ? ( Dùng lí lẽ , lập luận để giải quyết vấn đề nào đó thuyết phục lí trí người đọc ) Vậy trong văn bản nghị luận cần có những yếu tố biểu caûm hay khoâng ? chuùng ta seõ tìm hieåu ñieàu naøy trong baøi hoïc hoâm nay . b- Giảng bài mới : TG HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS KIẾN THỨC 20’ Hđộng 1 : Tìm hiểu yếu tố biểu cảm I- Yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän : trong vaên nghò luaän - Yêu cầu HS đọc vb “ Lời kêu gọi toàn - Đọc văn bản quoác kh/ chieán “ - Chỉ ra từ ngữ bộc lộ tình -? Tìm những từ ngữ bộc lộ tình cảm cảm : hỡi , muốn , phải , mãnh liệt của tác giả và những câu cảm nhân nhượng … thaùn trong vaên baûn treân . -Caâu caûm thaùn : Hỡi đồng bào và chiến sĩ toàn quốc ! Hỡi đồng baøo! .. + 2 văn bản giống nhau ở chỗ có nhiều từ ngữ và -? Về mặt sử dụng từ ngữ và đặt câu có tính chất biểu cảm ,Lời kêu gọi toàn quốc câu hỏi có nhiều giá trị gợi cảm kh/chieán cuûa Chuû Tòch Hoà Chí Minh coù. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> giống với Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuaán khoâng ? - Tuy nhiên Lời KGTQKC và HTS vẫn được coi là những văn bản nghị luận chứ khoâng phaûi laø vaên baûn bieåu caûm , vì sao ? +Hai văn bản được coi là văn bản nghị luận , vì 2 văn bản ấy được viết ra chủ yeáu khoâng nhaèm muïc ñích bieåu caûm maø nhaèm muïc ñích nghò luaän ( neâu quan điểm , ý kiến để bàn luận phải trái , đúng sai , neân suy nghó vaø neân soáng theá naøo ) Ở đây biểu cảm chỉ đóng vai trò phù trợ , làm cho lí lẽ thêm thuyết phục , tác động mạnh vào t/cảm , tâm hồn người đọc , laøm cho vaên baûn hay haún leân . - Treo baûng phuï ( theo baûng sgk /96) - Gọi 1 HS đọc cột 1 1 HS khác đọc cột 2 tương ứng -? Những câu ở cột nào hay hơn ? Vì sao? - Giaûi thích theâm : b/caûm laø yeáu toá coù khaû năng “ gây được hứng thú hoặc cảm xúc” đẹp đẽ , mãnh liệt hoặc sâu lắng nhất , ngôn ngữ là có khả năng nhiều nhất trong vieäc laøm neân caùi hay cho vaên baûn .. - Y/cầu HS đọc nội dung 1 trong ghi nhớ - Hình thành kiến thức -? Thoâng qua vieäc tìm hieåu caùc vaên baûn như Hịch tướng sĩ , Lời KGTQKC , em hãy cho biết : làm thế nào để phát huy heát taùc duïng cuûa yeáu toá b/caûm trong vaên baûn nghò luaän ? - Gợi ý :a, Người làm văn chỉ cần suy nghó veà luaän ñieåm vaø laäp luaän hay coøn phải thực sự xúc động trước những điều mình đang nói tới ? - Chỉ có rung cảm không thôi đã đủ chưa ? Phải chăng chỉ cần có lòng yêu nước vaø caêm thuø giaëc noàng chaùy laø coù theå deã. Suy nghĩ , trả lời. - 2 HS đọc - Nhaän xeùt + Không có từ ngữ biểu caûm , khoâng coù caùc caâu caûm -> khoâng coù yeáu toá biểu cảm .( -> chỉ đúng maø chöa hay ) + có những từ ngữ biểu caûm , coù nhieàu caâu bieåu caûm -> coù yeáu toá bieåu cảm ( -> vừa đúng vừa hay ) - Đọc nội dung 1 (ghi nhớ) - Yếu tố biểu cảm trong vaên nghò luaän - Laéng nghe caâu hoûi , caàn coù hieäu quaû thuyeát phục lớn ,vì nó tác trả lời từng câu hỏi phụ động mạnh mẽ tới tình cảm người đọc , ( người nghe ). - Thaûo luaän trả lời. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> dàng tìm ra những cách nói như : “ Không ! Chúng ta thà hi sinh tất cả ..” Uốn lưỡi cú diều …” ? Để viết được những câu như thế , người viết cần có những phẩm chất gì khác nữa ? + có t/cảm ..vẫn chưa đủ mà còn cần phải bieát vaø reøn luyeän vaø reøn luyeän caùch b/caûm , nghóa laø bieåu hieän t/caûm , caûm xúc trong bài văn Nl sao cho phù hợp , không phá vỡ mạch lập luận , nó phải hoà vào luận cứ , luận chứng , làm nổi baät vaø khaéc saâu luaän ñieåm trong loøng người nghe -? Có phải càng dùng nhiều từ ngữ b/cảm , caøng ñaët nhieàu caâu caûm thaùn thì giaù trò b/caûm trong vaên nghò luaän caøng taêng khoâng ? Vì sao? +Khaéc saâu : Bieåu caûm chæ laø yeáu toá phuï trợ , biểu cảm nhưng không đượclàm giảm , hoặc làm mất đi đặc trưng nghị luận cả về nội dung cũng như hình thức - Gọi 1 HS đọc nội dung ghi nhớ 2 - Đọc n/ dung 2 ( ghi nhớ). Hđộng 2 : H/dẫn HS luyện tập 15’ - Giao nhieäm vuï cho HS - Gợi ý , nhận xét , sứa chữa , khắc sâu BT1 GV keõ baûng , yeâu caàu HS ñieàn vaøo caùc troáng. - Lên bảng thực hiện bài taäp 1 - Thực hiện theo yêu cầu. Lop8.net. - Để bài văn Nl có sức biểu cảm cao , người làm văn phải thật sự có cảm xúc trước những điều mình vieát (noùi) ,dieãn tả cảm xúc bằng từ ngữ , câu văn có sức truyeàn caûm vaø không được phá vỡ maïch laïc cuûa baøi vaên II- Luyeän taäp : 1- Bieän phaùp bieåu caûm + Giễu nhại , đối lập - D/chứng : Tên da ñen baån thæu , “ An nam mít” baûn thæu “con yeâu” , “baïn hieàn “ , “chieán só ..” caûnh kì dieäu … …mieàn hoang vu thô moäng .. - Taùc duïng ngheä thuaät : phôi baøy baûn chất dối trá , bịp bợm.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> BT2 :Đọc đoạn văn nghị luận , cho biết cảm xúc gì đã được biểu hiện qua đoạn văn ? Tác giả làm thế nào để để những đoạn văn đó không chỉ có sức thuyết phục lí trí mà còn gợi cảm ?. - Đọc đoạn văn nghị luận - Cho biết những cảm xúc được biểu hiện qua đoạn vaên - Chỉ ra biện pháp t/giả sử dụng -> gợi cảm xúc. của thực dân Pháp -> t/ cách gây cười , chaâm bieám saâu cay Ngôn từ đẹp đẽ không che đậy được thực tế phũ phàng . Lời mỉa mai khinh bỉ -> ch/ bieám saâu cay. 2- Noãi buoàn vaø khoå tâm của 1 gười thây taâm huyeát vaø chaân chính trước vấn nạn hoïc veït , hoïc tuû trong học ngữ văn - Bieåu hieän caûm xuùc tự nhiên, chân thành .Những từ ngữ biểu caûm ,caâu caûm , gioïng ñieäu taâm tình thaân maät , gaàn guõi (‘ toâi muốn nói với các bạn caâu chuyeän” v.v..). 4- Củng cố và hướng dẫn về nhà : (4') a- Cuûng coá : - Yeáu toá bieåu caûm coù vai troø gì trong vaên nghò luaân ? - Gọi HS đọc lại phần ghi nhớ sgk b- Hướng dẫn về nhà : - Học nội dung bài , kết hợp bài tập , học thuộc nội dung ghi nhớ - Viết hoàn chỉnh đoạn văn ( BT3) , - Chuaån bò baøi : Ñi boä ngao du ( Ru-coâ) ( Đọc kĩ văn bản , chú thích , trả lời câu hỏi sgk ) IV- Ruùt kinh nghieäm vaø boå sung : ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>