Giáo án Ngữ văn 6 hoàn chỉnh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 1: Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 1:. HD§T. V¨n b¶n: Con Rång ch¸u Tiªn (TruyÒn thuyÕt). A. Môc tiªu. Häc sinh: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kì ảo. - KÓ ®­îc truyÖn. - Giáo dục ý thức tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: - Häc sinh:. + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + Sưu tầm tranh ảnh liên quan đến bài học. + So¹n bµi + Sưu tầm những bức tranh đẹp, kì ảo về về lạc Long Quân và Âu cơ cùng 100 người con chia tay lên rừng xuống biển. + Sưu tầm tranh ảnh về Đền Hùng, vùng đất Phong Châu.. C. Các hoạt động dạy và học:. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi. KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ s¸ch vë vµ dông cô häc tËp bé m«n. Ngay từ những ngày đầu tiên cắp sách đến trường chúng ta đều được học và ghi nhớ câu ca dao: Bầu ơi thương lấy bí cùng Tuy r»ng kh¸c gièng nh­ng chung mét giµn Nhắc đến giống nòi mỗi người Việt Nam của mình đều rất tự hµo vÒ nguån gèc cao quÝ cña m×nh - nguån gèc Tiªn, Rång, con Lạc cháu Hồng. Vậy tại sao muôn triệu người Việt Nam từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến rừng núi lại cïng cã chung mét nguån gèc nh­ vËy. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn mµ chóng ta t×m hiÓu h«m nay sÏ gióp c¸c em hiểu rõ về điều đó. Néi dung. Hoạt động của thầy và trò. I. §äc vµ t×m hiÓu chung: - GV hướng dẫn cách đọc 1. §äc vµ kÓ: - GV đọc mẫu một đoạn sau đó gọi HS - Đọc Rõ ràng, rành mạch, nhấn giọng ở đọc. những chi tiết kì lạ, phi thường - Nhận xét cách đọc của HS - H·y kÓ tãm t¾t truyÖn tõ 5-7 c©u? - Theo em trruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? 2.Chó thÝch -1Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - §äc kÜ phÇn chó thÝch * vµ nªu hiÓu biÕt cña em vÒ truyÒn thuyÕt? - Em h·y gi¶i nghÜa c¸c tõ: ng­ tinh, méc tinh, hå tinh vµ tËp qu¸n? 3. Bè côc: 3 phÇn a. Từ đầu đến...Long Trang  Giới ? Theo em, truyÖn nµy cã thÓ chia thµnh thiÖu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ mÊy phÇn ? Néi dung chÝnh cña tõng b. TiÕp...lªn ®­êng  ChuyÖn ¢u C¬ phÇn ? sinh në k× l¹ vµ L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con c. Cßn l¹i  Gi¶i thÝch nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn. 4. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt: - TruyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ các nhân vật, sự kiện có liên quan đến lÞch sö thêi qóa khø. - Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. - Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lÞch sö. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n - ¢u c¬:. - Gọi HS đọc đoạn 1 *L¹c Long Qu©n - Lạc Long Quân và Âu Cơ được giới -Nòi rồng ở dưới nước. thiÖu nh­ thÕ nµo? (Nguån gèc, h×nh - Tµi n¨ng: cã nhiÒu phÐp l¹, d¸ng, tµi n¨ng) giúp dân diệt trừ yêu quái->Là người đức độ, bảo vệ , giúp đỡ nhân dân, hình thµnh nÕp sèng v¨n ho¸ cho d©n. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt miªu t¶ *¢u C¬ L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬? - Nguån gèc: thÇn Tiªn - Tại sao tác giả dân gian không tưởng - Hình dáng: Xinh đẹp tuyệt trần tượng Lạc Long Quân và Âu Cơ có nguồn gốc từ các loài vật khác mà tưởng tượng L¹c Long Qu©n nßi rång, ¢u C¬ dßng dâi tiên? Điều đó có ý nghĩa gì? * GV bình: Việc tưởng tượng Lạc Long Qu©n vµ ¢u C¬ dßng dâi Tiªn - Rång mang ý nghÜa thËt s©u s¾c. Bëi rång lµ 1 trong bèn con vËt thuéc nhãm linh mµ nh©n dân ta tôn sùng và thờ cúng. Còn nói đến Tiên là nói đến vẻ đẹp toàn mĩ không gì sánh được. Tưởng tượng Lạc Long Quân nßi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn ph¶i ch¨ng t¸c gi¶ d©n gian muèn ca ngîi nguån gèc cao quÝ vµ h¬n thÕ n÷a muèn thÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi cña d©n -2Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> téc VN ta. - VËy qua c¸c chi tiÕt trªn, em thÊy h×nh tượng Lạc Long Quân và Âu Cơ hiện lên nh­ thÕ nµo?  §Ñp k× l¹, lín lao víi nguån gèc v« * GV b×nh: Cuéc h«n nh©n cña hä lµ sù cïng cao quÝ. kết tinh những gì đẹp đẽ nhất của con ngươì, thiên nhiên, sông núi. 2. DiÔn biÕn truyÖn: a. ¢u C¬ sinh në k× l¹: - Âu Cơ sinh nở có gì kì lạ? Đây là chi - Sinh bọc trăm trứng, nở trăm con, đẹp tiÕt ntn? Nã cã ý nghÜa g×? đẽ, khôi ngô, không cần bú mớm, lớn nhanh nh­ thæi.  Chi tiết tưởng tượng sáng tạo diệu kì, * GV b×nh: Chi tiÕt l¹ mang tÝnh chÊt nhÊn m¹nh sù g¾n bã keo s¬n, thÓ hiÖn hoang đường nhưng rất thú vị và giàu ý ý nguyện đoàn kết giữa các cộng đồng nghĩa. Nó bắt nguồn từ thực tế rồng, rắn người Việt đề đẻ trứng. Tiên (chim) cũng để trứng. Tất cả mọi người VN chúng ta đều sinh ra từ trong cùng một bọc trứng (đồng bµo) cña mÑ ¢u C¬. DTVN chóng ta vèn khoẻ mạnh, cường tráng, đẹp đẽ, phát triÓn nhanh  nhÊn m¹nh sù g¾n bã chÆt chÏ, keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt giữa các cộng đồng người Việt. b. ¢u C¬ vµ L¹c Long Qu©n chia con: - 50 người con xuống biển - 50 Người con lên núi - Cùng nhau cai quản các phương, dựng xây đất nước.  Cuéc chia tay ph¶n ¸nh nhu cÇu ph¸t triÓn DT: lµm ¨n, më réng vµ gi÷ v÷ng đất đai. Thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất DT. Mọi người ở mọi vùng đất nước đều có chung một nguồn gốc, - B»ng sù hiÓu biÕt cña em vÒ lÞch sö ý chÝ vµ søc m¹nh. chèng ngo¹i x©m vµ c«ng cuéc x©y dùng đất nước, em thấy lời căn dặn của thần sau nµy cã ®­îc con ch¸u thùc hiÖn kh«ng? * GV b×nh: LÞch sö mÊy ngµn n¨m dùng nước và giữ nước của dân tộc ta đã chứng minh hùng hồn điều đó. Mỗi khi TQ bị l©m nguy, nh©n d©n ta bÊt kÓ trÎ, giµ, trai, gái từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến miền rừng núi xa xôi đồng - Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×? - L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh­ thÕ nµo? ViÖc chia tay thÓ hiÖn ý nguyÖn g×?. -3Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> lòng kề vai sát cánh đứng dậy diết kẻ thù. Khi nhân dân một vùng gặp thiên tai địch hoạ, cả nước đều đau xót, nhường cơm xẻ áo, để giúp đỡ vượt qua hoạn nạn. và ngày nay, mỗi chúng ta ngồi đây cũng đã, * ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo: ®ang vµ sÏ tiÕp tôc thùc hiÖn lêi c¨n dÆn cña Long Qu©n x­a kia b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc. - Trong tuyện dân gian thường có chi tiết tưởng tượng kì ảo. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? - Chi tiết tưởng tượng kì ảo là chi tiết kh«ng cã thËt ®­îc d©n gian s¸ng t¹o ra nhằm mục đích nhất định. - Trong truyÖn nµy, chi tiÕt nãi vÒ L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬; viÖc ¢u C¬ sinh në kì lạ là những chi tiết tưởng tượng kì ảo. Vai trß cña nã trong truyÖn nµy nh­ thÕ nµo?. - Gọi HS đọc đoạn cuối - Em h·y cho biÕt, truyÖn kÕt thóc b»ng nh÷ng sù viÖc nµo? ViÖc kÕt thóc nh­ vËy cã ý nghÜa g×? - VËy theo em, cèt lâi sù thËt lich sö trong truyÖn lµ ë chç nµo? * GV: Cốt lõi sự thật lịch sử là mười mấy đời vua Hùng trị vì. còn một bằng chứng nữa khẳng định sự thật trên đó là lăng tưởng niệm các vua Hùng mà tại đây hµng n¨m vÉn diÔn ra mét lÔ héi rÊt lín đó là lễ hội đền Hùng. Lễ hội đó đã trở thµnh mét ngµy Quèc giç cña c¶ d©n téc, ngày cả nước hành quân về cội nguồn: Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba và chúng ta tự hào về điều đó. Một lễ hội độc đáo duy nhất chỉ có ở VN! - Em hãy cho biết đền Hùng nằm ở tỉnh nào trên đất nước ta?. - ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo trong truyÖn: + Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ cña c¸c nh©n vËt, sù kiÖn. + ThÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gốc giống nòi, dân tộc để chúng ta thêm tù hµo, tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc. + Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. 3. KÕt thóc t¸c phÈm: - Con trưởng lên ngôi vua, lấy hiệu Hùng Vương, lập kinh đô, đặt tên nước. - Giải thích nguồn gốc của người VN là con Rång, ch¸u Tiªn.  Cách kết thúc muốn khẳng định nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn lµ cã thËt. -4Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Theo em, t¹i sao tuyÖn nµy ®­îc gäi lµ truyÒn thuyÕt? TruyÖn cã ý nghÜa g×? III. Ghi nhí:SGK- tr3 - HS đọc IV LuyÖn tËp: 1. Häc xong truyÖn: Con Rång, ch¸u Tiªn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? v× sao? 2. Kể tên một số truyện tương tự giải thích nguån gèc cña d©n téc VN mµ em biÕt? - Kinh vµ Ba Na lµ anh em - Quả trứng to nở ra con người (mường) - Qu¶ bÇu mÑ (kh¬ me) 4. Cñng cè: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Đọc kĩ phần đọc thêm 5. HDVN - So¹n bµi: B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy - T×m c¸c t­ liÖu kÓ vÒ c¸c d©n téc kh¸c hoÆc trªn thÕ giíi vÒ viÖc lµm b¸nh hoÆc quµ d©ng vua.. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 2:. HD§T:. B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy ( TruyÒn thuyÕt ). A. Môc tiªu. Häc sinh: - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của chi tiết tưởng kì ảo. - T×m hiÓu, tËp ph©n tÝch nh©n vËt trong truyÖn truyÒn thuyÕt. - KÓ ®­îc truyÖn. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn:. - Häc sinh:. + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + S­u tÇm tranh ¶nh vÒ c¶nh nh©n d©n ta chë l¸ dong, xay đỗ gói bánh chưng, bánh giầy. + So¹n bµi. C. Các hoạt động dạy và học: 1. ổn định tổ chức.. 2. KiÓm tra bµi cò:. 1. Em hiÓu thÕ nµo truyÒn thuyÕt? T¹i sao nãi truyÖn Con -5Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Rång, ch¸u Tiªn lµ truyÖn truyÒn thuyÕt? 2. Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång, ch¸uTiªn"? Trong truyÖn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao em thÝch? 3. Bµi míi Hàng năm cứ mỗi khi tết đến, xuân về, nhân dân ta, con cháu của vua Hùng từ miền ngược đến miền xuôi, vùng rõng nói còng nh­ vïng biÓn l¹i n« nøc, hå hëi chë l¸ dong, xay g¹o, gi· g¹o. gãi b¸nh. quang c¶nh Êy lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy". *. Bài mới: Đây là tiết tự học có hướng dẫn nên GV tổ chøc cho HS th¶o luËn nhiÒu h¬n Hoạt động của thầy và trò Néi dung I. §äc vµ t×m hiÓu chung: - GvVgọi HS đọc truyện 1. §äc - kÓ: - Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn - Hùng Vương về già muốn truyền ngôi cho con nµo lµm võa ý, nèi chÝ nhµ vua. - C¸c «ng lang ®ua nhau lµm cç thËt hËu, riªng Lang Liªu ®­îc thÇn m¸ch b¶o, dùng gạo làm hai thứ bánh để dâng vua. - Vua cha chọn bánh của lang Liêu để tế trời đất cùng Tiên Vương và nhường ng«i cho chµng. - Từ đó nước ta có tục làm bánh chưng, b¸nh giÇy vµo ngµy tÕt. - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích: 2. Chú thích: 1,2,3,4,8,9,12,13 3. Bè côc: 3 phÇn - Theo em, truyÖn cã thÓ chia lµm a. Tõ ®Çu...chøng gi¸m mÊy phÇn? b. TiÕp ....h×nh trßn c. Cßn l¹i II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Mở truyện: Vua Hùng chọn người - Më ®Çu c©u chuyÖn muèn giíi thiªô nèi ng«i víi chóng ta ®iÒu g×? - Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoµn c¶nh nµo? - Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, đất nước thái bình, nhân dân no ấm, vua đã già - ý định của vua ra sao?(quan điểm muốn truyền ngôi. của vua về việc chọn người nối ngôi) - ý của vua: người nối ngôi vua phải nối - Vua chọn người nối ngôi bằng hình được chí vua, không nhất thết là con trưởng. thøc g×? * GV: Trong truyện dân gian giải đố - Hình thức: điều vua đòi hỏi mang tính là1 trong những loại thử thách khó chất một câu đố để thử tài. khăn đối với nhân vật - §iÒu kiÖn vµ h×nh thøc truyÒn ng«i có gì đổi mới và tiến bộ so với đương -6Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> thêi? (Kh«ng hoµn toµn theo lÖ truyÒn ng«i tõ - Qua đây, em thấy vua Hùng là vị các đời trước: chỉ truyền cho con vua nh­ thÕ nµo? trưởng. Vua chú trọng tài chí hơn trưởng thø. §©y lµ mét vÞ vua anh minh) - Cho HS đọc phần 2 - Để làm vừa ý vua, các ông Lang đã 2. Diễn biến truyện: Cuộc thi tài giữa lµm g×? c¸c «ng lang - C¸c «ng lang thi nhau lµm cç thËt hËu, thËt ngon-> Suy nghÜ h¹n hÑp, cµng biÖn lÔ thËt hËu cµng xa rêi ý vua. - Lang Liªu: - Vì sao Lang Liêu được thần báo + Trong các con vua, chàng là người méng? thiÖt thßi nhÊt + Tuy lµ Lang nh­ng tõ khi lín lªn chàng ra ở riêng, chăm lo việc đồng áng, * GV: C¸c nh©n vËt må c«i, bÊt h¹nh trång lóa, trång khoai. Lang Liªu th©n thường được thần, bụt hiện lên giúp thì con vua nhưng phận thì gần gũi với đỡ mỗi khi bế tắc. dân thường - V× sao thÇn chØ m¸ch b¶o mµ kh«ng - ThÇn vÉn dµnh chç cho tµi n¨ng s¸ng lµm gióp lÔ vËt cho lang Liªu? t¹o cña Lang Liªu. - Từ gợi ý, lang Liêu đã làm ra hai loại b¸nh. - KÕt qu¶ cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng 3. KÕt thóc truyÖn: KÕt qu¶ cuéc thi Lang nh­ thÕ nµo? - Vì sao hai thứ bánh của Lang Liêu - Lang Liêu được chọn làm người nối được vua chọn để tế Trời, Đất, Tiên ngôi. Vương và Lang Liêu được chọn để - Hai thứ bánh của Lang Liêu vừa có ý nèi ng«i vua? nghÜa thùc tÕ: quÝ h¹t g¹o, träng nghÒ nông (là nghề gốc của đất nước làm cho nh©n d©n ®­îc no Êm) võa cã ý nghÜa s©u xa: §Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. - Hai thø b¸nh hîp ý vua chøng tá tµi đức của con người có thể nối chí vua. Đem cái quí nhất của trời đất của ruộng đồng do chính tay mình làm ra mà tiến cúng Tiên Vương, dâng lên vua thì đúng là con người tài năng, thông minh, hiếu th¶o. * ý nghÜa cña truyÖn: - TruyÒn thuyÕt b¸nh ch­ng, b¸nh - Gi¶i thÝch nguån gèc hai lo¹i b¸nh cæ giÇy cã nh÷ng ý nghÜa g×? truyÒn. - Gi¶i thÝch phong tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy vµ tôc thê cóng tæ tiªn cña người Việt. -7Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Đề cao nghề nông trồng lúa nước. - Quan niÖm duy vËt th« s¬ vÒ Trêi, §Êt. - Ước mơ vua sáng, tôi hiền, đất nước th¸i b×nh, nh©n d©n no Êm. III. Ghi nhí: SGK- Tr12 - Häc truyÖn nµy, chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? IV. LuyÖn tËp: - Đóng vai Hùng Vương kể lại truyện 1. Tập kể chuyện. b¸nh ch­ng, b¸nh GiÇy? 2.ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. - Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. Cha ông ta đã xây dựng phong tục tập quán cña m×nh tõ nh÷ng ®iÒu gi¶n dÞ nh­ng rÊt linh thiªng, giµu ý nghi·. Quang c¶nh ngµy tÕt nh©n d©n ta gãi hai lo¹i b¸nh cßn cã ý nghÜa gi÷ g×n truyÒn thèng v¨n hoá đậm đà bản sắc dân tộc và làm sống l¹i truyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. 3. ChØ ra vµ ph©n tÝch mét sè chi tiÕt trong truyÖn mµ em thÝch nhÊt. - §äc truyÖn nµy, em thÝch nhÊt chi - Lang Liªu ®­îc thÇn b¸o méng: ®©y lµ tiÕt nµo? V× sao? chi tiÕt thÇn k× lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn, nªu lªn gi¸ trÞ cña h¹t g¹o ë mét đất nước mà cư dân sống bằng nghề nông, thể hiện cái đáng quí, cái đáng trân trọng của sản phẩm do con người lµm ra. - Lêi cña vua nãi vÒ hai lo¹i b¸nh: ®©y là cách "đọc", cách "thưởng thức" nhận xét về văn hoá. Những cái bình thường, giản dị song lại nhiều ý nghĩa sâu sắc đó cũng chính là ý nghiã tư tưởng, tình cảm cña nh©n d©n vÒ hai lo¹i b¸nh vµ phong tôc lµm b¸nh. 4. Cñng cè 5. HDVN: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - So¹n bµi: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. -8Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 3:. Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt. A. Môc tiªu. Häc sinh: - HiÓu ®­îc tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt, cô thÓ lµ: + Kh¸i niÖm vÒ tõ + Các kiểu cấu tạo từ: từ đơn, từ phức, từ phép, từ láy. - LuyÖn tËp kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông tõ. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: - Häc sinh:. + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô . + So¹n bµi. C. Các hoạt động dạy và học:. I. ổn định tổ chức. II. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi III. Bµi míi ở Tiểu học, các em đã đựoc học về tiếng và từ. Tiết học nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu s©u thªm vÒ cÊu t¹o cña tõ tiÕng Việt để giúp các em sử dụng thuần thục từ tiếng Việt. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. i. Kh¸i niÖm vÒ tõ - GV treo bảng phụ đã viết VD. 1. VÝ dô: ThÇn /d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/, ch¨n - C©u v¨n nµy lÊy ë v¨n b¶n nµo? nu«i/vµ/ c¸ch/ ¨n ë/. - Mỗi từ đã được phân cách bằng 2. Nhận xét: dÊu g¹ch chÐo, em h·y lËp danh - VD trªn cã 9 tõ, 12 tiÕng. s¸ch c¸c tõ vµ c¸c tiÕng ë c©u trªn? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña - Cã tõ chØ cã mét tiÕng, cã tõ 2 tiÕng. c¸c tõ trong c©u v¨n trªn? - Vậy tiếng dùng để làm gì? - Tiếng dùng để tạo từ - 9 tõ trong VD trªn khi kÕt hîp víi nhau cã t¸c dông g×? (T¹o ra c©u cã ý nghÜa) - Từ dùng để làm gì? - Khi nµo mét tiÕng cã thÓ coi lµ mét tõ?. - Từ dùng để tạo câu. -Mét tiÕng ®­îc coi lµ mét tõ khi nã cã nghÜa vµ trùc tiÕp t¹o nªn c©u. 3. Kh¸i niÖm: Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để - Tõ nhËn xÐt trªn em h·y rót ra t¹o c©u. kh¸i niÖm tõ lµ g×? - GV nhÊn m¹nh kh¸i niÖm. II. Từ đơn và từ phức: -9Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - GV treo b¶ng phô - ở Tiểu học các em đã được học về từ đơn, từ phức, em hãy nhắc lại kh¸i niÖm vÒ c¸c tõ trªn? - §iÒn c¸c tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i?. 1.VÝ dô: -Từ /đấy /nước/ ta/ chăm/ nghề/ trồng trät/, ch¨n nu«i /vµ /cã/ tôc/ ngµy/ tÕt/ lµm /b¸nh ch­ng/, b¸nh giÇy/.. * §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i: - Cột từ đơn: từ ,đấy, nước, ta,chăm, nghÒ, vµ , cã,tôc,ngµy,tÕt, lµm. - Cét tõ ghÐp: ch¨n nu«I,b¸nh ch­ng,b¸nh giÇy. - Cét tõ l¸y: trång trät. - Qua việc lập bảng, hãy phân biệt - Từ đơn là từ chỉ gồm có một tiếng. - Tõ ghÐp: ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi tõ ghÐp, tõ l¸y cã g× kh¸c nhau? - Hai tõ phøc trång trät, ch¨n nu«i nhau vÒ mÆt nghÜa. - Tõ l¸y: Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m cã g× gièng vµ kh¸c nhau? + Giống: đều là từ phức (gồm hai giữa các tiếng. tiÕng) + Kh¸c: . Ch¨n nu«i: gåm hai tiÕng cã quan hÖ vÒ nghi·. . Trång trät: gåm hai tiÕng cã quan hÖ l¸y ©m - Bµi häc h«m nay cÇn ghi nhí ®iÒu 2. Ghi nhí: SGK - Tr13 g×? Tõ - Qua bµi häc ta cã thÓ dông thµnh Từ đơn Tõ phøc sơ đồ sau: Tõ ghÐp. - §äc vµ thùc hiÖn yªu cÇu bµi tËp 1. *Gîi ý: - S¾p xÕp theo giíi tÝnh nam/ n÷ - Sắp xếp theo bậc trên/ dưới. Tõ l¸y. III. LuyÖn tËp: Bµi 1: a. Tõ :nguån gèc, con ch¸u -> tõ ghÐp. b. Từ đồng nghĩa với từ nguồn gốc: Cội nguån, gèc g¸c... c. Tõ ghÐp chØ qua hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em. Bµi 2: C¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp: - ¤ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî... - B¸c ch¸u, chÞ em, d× ch¸u, cha anh... Bµi 3: - Nªu c¸ch chÕ biÕn b¸nh: b¸nh r¸n, bánh nướng, bánh hấp, bánh nhúng... - Nªu tªn chÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh gai, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh s¾n, b¸nh ®Ëu xanh... - TÝnh chÊt cña b¸nh: b¸nh dÎo, b¸nh. - 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> phång, b¸nh xèp... - H×nh d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, b¸nh khóc, b¸nh quÊn thõng... Bµi 4: - Miêu tả tiếng khóc của người - Những từ có tác dụng miêu ta đó: nức në, sôt sïi, r­ng røc... Bài 5: - Tả tiếng cười: khúc khích, sằng sÆc, h« hè, ha h¶, hÒnh hÖch... - T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu, sang s¶ng... - Tả dáng điệu: Lừ đừ, lả lướt, nghênh ngang, ngông nghênh, thướt tha... 4. Cñng cè: Nội dung bài 5. HDVN: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - T×m sè tõ, sè tiÕng trong ®o¹n v¨n: lêi cña vua nhËn xÐt vÒ hai thø b¸nh cña Lang liªu - Soạn: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 4:. Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. A. Môc tiªu. Häc sinh: - Huy động kiến thức của HS về các loại văn bản mà HS đã được học. - Hình thành sơ bộ khái niệm văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: - Häc sinh:. + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô + So¹n bµi. C. Các hoạt động dạy và học:. I. ổn định tổ chức. II. KiÓm tra bµi cò: III. Bµi míi. Các em đã được tiếp xúc với một số văn bản ở tiết 1 và 2. Vậy văn bản là gì? Được sử dụng với mục đích giao tiếp như thế nào? Tiết học này sẽ giúp các em giải đáp những thắc mắc đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung - 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> I. t×m hiÓu chung vÒ v¨n bản và phương thưc biểu đạt:. 1. Văn bản và mục đích giao tiếp: a. Giao tiÕp:. - Th«ng qua c¸c ý cña c©u hái a - Khi ®i ®­êng, thÊy mét viÖc g×, muèn cho mÑ biÕt em lµm thÕ nµo? - §«i lóc rÊt nhí b¹n th©n ë xa mµ kh«ng thÓ trß chuyÖn th× em lµm thÕ nµo? * GV: C¸c em nãi vµ viÕt nh­ vËy lµ c¸c em đã dùng phương tiện ngôn từ để biểu đạt điều mình muốn nói. Nhờ phương tiện ngôn tõ mµ mÑ hiÓu ®­îc ®iÒu em muèn nãi, b¹n nhËn ®­îc nh÷ng t×nh c¶m mµ em g­Ø g¾m. §ã chÝnh lµ giao tiÕp. - Trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em - Giao tiếp là một hoạt động hiÓu thÕ nµo lµ giao tiÕp? * GV chốt: Đó là mối quan hệ hai chiều truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn từ. giữa người truyền đạt và người tiếp nhận. - Việc em đọc báo và xem truyền hình có -Vì đó là cách tiếp nhận một chiều. ph¶i lµ giao tiÕp kh«ng? V× sao? b. V¨n b¶n: - Quan s¸t bµi ca dao trong SGK (c) * VD: - Bµi ca dao cã néi dung g×? - Bµi ca dao: Khuyªn chóng ta ph¶i * GV: Đây là vấn đề chủ yếu mà cha ông có lập trường kiên định chóng ta muèn göi g¾m qua bµi ca dao nµy. Đó chính là chủ đề của bài ca dao. + Bµi ca dao lµm theo thÓ th¬ lôc - Bµi ca dao ®­îc lµm theo thÓ th¬ g×? - Hai c©u lôc vµ b¸t liªn kÕt víi nhau nh­ b¸t, Cã sù liªn kÕt chÆt chÏ: . VÒ h×nh thøc: VÇn “ ªn”. thÕ nµo? . VÒ néi dung: ý nghÜa: C©u sau gi¶i thích rõ ý câu trước. * GV chèt: Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã  Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã có chủ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc chủ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc và diễn đạt một ý trọn vẹn (Chí và diễn đạt trọn vẹn ý. hướng, hoài bão). - Quan s¸t c©u hái d,®,e - Cho biÕt lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu - Lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu trưởng trong buổi lễ khai giảng năm học có trưởng : + Đây là một văn bản vì đó là chuỗi ph¶i lµ lµ v¨n b¶n kh«ng? V× sao? lời nói có chủ đề, có sự liên kết về néi dung: b¸o c¸o thµnh tÝch n¨m học trước, phương hướng năm học míi.  Lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu trưởng là một dạng văn bản nói. - 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Bøc th­: Lµ mét v¨n b¶n v× cã chñ - Bức thư em viết cho bạn có phải là văn đề, có nội dung thống nhất tạo sự b¶n kh«ng? V× sao? liên kết. đó là dạng văn bản viết. -§¬n xin häc, bµi th¬, truyÖn, c©u đối, thiếp mời…Là những văn bản vì chúng có mục đích, thông tin, yêu cầu, thể thức nhất định. * Kh¸i niÖm: V¨n b¶n lµ mét chuçi -VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n? lời nói miệng hay bài viết có chủ đề thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c, vận dụng phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện ục đích giao tiếp Hướng dẫn cho HS nắm được kiểu văn bản 2. Kiểu văn bản và phương thức và phương thức biểu đạt biểu đạt: a. VD:. 1. KiÓu v¨n b¶n phương thức biểu đạt Tù sù. 2. Miªu t¶. 3. BiÓu c¶m. 4. NghÞ luËn. 5. ThuyÕt minh. 6. Hµnh chÝnh c«ng vô. TT. Mục đích giao tiếp. VÝ dô. Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc TruyÖn: TÊm C¸m T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sù vËt, con + Miªu t¶ c¶nh + C¶nh sinh ho¹t người Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. -Th­ tõ,nhËt kÝ, c¶m xóc. Bàn luận: Nêu ý kiến đánh + Tôc ng÷: Tay lµm... + Lµm ý nghÞ luËn gi¸. Giới thiệu đặc điểm, tính Từ đơn thuốc chữa bệnh, chất, phương pháp. thuyÕt minh thÝ nghiÖm Trình bày ý mới quyết định §¬n tõ, b¸o c¸o, th«ng thÓ hiÖn, quyÒn h¹n tr¸ch b¸o, giÊy mêi. nhiệm giữa người và người.. - GV treo b¶ng phô - GV giíi thiÖu 6 kiÓu v¨n b¶n vµ phương thức biếu đạt. - LÊy VD cho tõng kiÓu v¨n b¶n? - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? - Cho HS lµm bµi tËp. - 6 Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt:: tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luËn, thuyÕt minh, hµnh chÝnh, c«ng vô. - Líp 6 häc: vb¶n tù sù, miªu t¶. b. Ghi nhí: SGK - tr17 iii. LuyÖn tËp: 1. Chän c¸c t×nh huèng giao tiÕp, lùa chọn kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù hợp - Hµnh chÝnh c«ng vô - Tù sù - Miªu t¶ - ThuyÕt minh - BiÓu c¶m. - 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - NghÞ luËn 2. Các đoạn văn, thơ thuộc phương thức biểu đạt nào? a. Tù sù b. Miªu t¶ c. NghÞ luËn d. BiÓu c¶m ®. ThuyÕt minh 3. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn thuéc kiÓu v¨n b¶n tù sù v×: c¸c sù viÖc trong truyÖn ®­îc kÓ kÕ tiÕp nhau, sù viÖc nµy nèi tiÕp sù viÖc kia nh»m nªu bËt néi dung, ý nghÜa. 4. Cñng cè: Nội dung bài 5. HDVN: Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. Lµm bµi tËp 3, 4, 5 S¸ch bµi tËp tr8. Ngµy…….th¸ng……..n¨m……. DuyÖt gi¸o ¸n tuÇn 1. Tổ trưởng:……………………….. TuÇn 2 Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 5. V¨n b¶n:. Th¸nh Giãng (TruyÒn thuyÕt). A. Môc tiªu. Häc sinh: - N¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn th¸nh Giãng. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn nµy. - Gi¸o dôc niÒm tù hµo vÒ truyÒn thèng cha anh. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các hoạt động dạy và học: - 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. KÓ tãm t¾t tryÒn thuyÕt b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy? Qua truyÒn thuyÕt Êy nh©n d©n ta m¬ ­íc ®iÒu g×? 2. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu? 3. Bµi míi Chủ đề đánh giặc cứu nước là chủ đề lớn, cơ bản, xuyên suèt lÞch sö v¨n häc VN nãi chung, v¨n häc d©n gian VN nãi riªng. Th¸nh Giãng lµ truyÖn d©n gian thÓ hiÖn rÊt tiêu biểu và độc đáo chủ đề này. Đây là một câu chuyện hay và hấp dẫn, lôi cuốn biết bao thế hệ người VN. Điều gì đã làm nên sức hấp dẫn, lôi cuốn của câu chuyện như vËy? Hi väng r»ng bµi häc h«m nay c« trß chóng ta sÏ giải đáp được thắc mắc đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò. Néi dung I. §äc vµ t×m hiÓu chung:. - GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm 1. Đọc: - GV đọc mẫu 1 đoạn - Gọi 3 HS lần lượt đọc - Em h·y kÓ tãm t¾t nh÷ng sù viÖc 2. KÓ tãm t¾t: Nh÷ng sù viÖc chÝnh: - Sự ra đời của Thánh Gióng chÝnh cña truyÖn? - Th¸nh Giãng biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiệm đánh giặc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi - Thánh Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt đi đánh giặc và đánh tan giÆc. - Vua phong TG lµ Phï §æng Thiªn - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích Vương và những dấu tích còn lại của 1,2,4,6,10,11,17,18,19 Th¸nh Giãng. 3. Chó thÝch: II. T×m hiÓu v¨n b¶n: - Phần mở đầu truyện ứng với sự 1. Sự ra đời của Thánh Gióng: viÖc nµo? - Bµ mÑ ­ím ch©n - thô thai 12 th¸ng míi sinh; - Thánh Gióng ra đời như thế nào? - Sinh cậu bé lên 3 không nói, cười, đi; - Nhận xét về sự ra đời của Thánh  Khác thường, kì lạ, hoang đường Giãng? 2. Thánh Gióng lớn lên và ra trận đánh giÆc: - Th¸nh Giãng cÊt tiÕng nãi khi - TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Th¸nh Giãng lµ nào? Hãy phân tích ý nghĩa của chi tiếng nói đòi đánh giặc. tiÕt nµy?  §©y lµ chi tiÕt thÇn k× cã nhiÒu ý nghÜa: - 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - Sau h«m gÆp sø gi¶, Giãng cã điều gì khác thường, điều đó có ý nghÜa g×?. - Chi tiÕt bµ con ai còng vui lßng gãp g¹o nu«i Giãng cã ý nghÜa g×? * GV: Ngµy nay ë lµng Giãng người ta vẫn tổ chức cuộc thi nấu c¬m, h¸i cµ nu«i Giãng. §©y lµ h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø rÊt giµu ý nghÜa. - T×m nh÷ng chi tiÕt vÒ viÖc Giãng ra trận đánh giặc? - Chi tiÕt Th¸nh Giãng nhæ tre đánh giặc có ý nghiã gì?. - C©u chuyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc g×? - V× sao tan giÆc Giãng kh«ng vÒ triều để nhận tưứoc lộc mà lại về. + Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước: Lời nói ban đầu là lời nói yêu nước, ý thức đối với đất nước được đặt lên hàng đầu. + Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n, lóc bình thường thì âm thầm lặng lẽ nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến thì đứng ra cứu nước . - Gióng lớn nhanh như thổi. vươn vai thµnh tr¸ng sÜ: + Đáp ứng nhiệm vụ cứu nước. Việc cứu nước là rất hệ trọng và cấp bách, Gióng phải lớn nhanh mới đủ sức mạnh kịp đi đánh giặc. Hơn nữa, ngày xưa nhân dân ta quan niệm rằng, người anh hùng phải khæng lå vÒ thÓ x¸c, søc m¹nh, chiÕn công. Cái vươn vai của Gióng để đạt đến độ phi thường ấy. + Là tượng đài bất hủ về sự trưởng thành vượt bậc, về hùng khí, tinh thần của dân tộc trước nạn ngoại xâm. - Bµ con lµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng: + Gióng lớn lên bằng thức ăn, đồ mặc của nhân dân, được nuôi dưỡng bằng những cái bình thường, giản dị, Gióng không hề xa l¹ víi nh©n d©n. Giãng ®©u chØ lµ con cña mét bµ mÑ mµ lµ con cña c¶ lµng, cña nh©n d©n. + Nhân dân rất yêu nước, ai cũng mong Giãng ra trËn. + Søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh cña toµn d©n. - Thánh Gióng ra trận đánh giặc: + Gióng đánh giặc không những bằng vũ khÝ (Ngùa s¾t, roi s¾t->tuîng tr­ng cho thµnh tùu kÜ thuËt cña nh©n d©n ta) mµ bằng cả cỏ cây của đất nước, bằng những g× cã thÓ giÕt ®­îc giÆc. B¸c Hå nãi: "Ai có súng thì dùng súng, ai có gươm thì dùng gươm, không có gươm thì dùng cuèc, thuæng, gËy géc." 3. Th¸nh Giãng bay vÒ trêi: - §©y lµ sù ra ®i thËt k× l¹ mµ cïng thËt cao quÝ , chøng tá Giãng kh«ng mµng danh lợi, đồng thời cho chúng ta thấy thái độ của nhân dân ta đối với người anh hùng đánh giặc cứu nước. Nhân dân yêu - 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> trêi?. - Hình tượng Thánh Gióng trong truyÖn cã ý nghÜa g×?. - Theo em, truyÖn Th¸nh Giãng liên quan đến sự thật lịch sử nào?. - GV cho HS ghi c©u hái 1. TruyÒn thuyÕt TG kÕt thóc víi h×nh ¶nh Giãng cïng ngùa bay vÒ trêi. - KÞch b¶n phim ¤ng Giãng (T« Hoµi) kÕt thóc víi h×nh ¶nh: Tr¸ng sÜ Giãng cïng ngùa s¾t thu nhá dần thành em bé cưỡi trâu trở về trên đường làng mát rượi bóng tre. - Em h·y so s¸nh vµ nªu nhËn xÐt vÒ hai c¸ch kÕt thóc Êy?. 2. T¹i sao héi thi thÓ thao trong nhà trường lại mang tên "Hội khoẻ Phï §æng". mÕn, tr©n träng muèn gi÷ m·i h×nh ¶nh của người anh hùng nên đã để gióng về víi câi v« biªn, bÊt tö. Bay lªn trêi Giãng là non nước, là đất trời, là biểu tượng của người dân Văn Lang. * ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng: - Là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của người anh hùng diệt giặc cứu nước. - Là người anh hùng mang trong mình sức mạnh cộng đồng buổi đầu dựng nước. * C¬ së lÞch sö cña truyÖn: - Cuéc chiÕn tranh tù vÖ ngµy cµng ¸c liÖt đòi hỏi phải huy động sức mạnh của cả cộng đồng. - Số lượng và kiểu loại vũ khí của người ViÖt cæ t¨ng lªn tõ giai ®o¹n Phïng Nguyên đến Đông Sơn. III. ghi nhí: SGK - TR23 iV. LuyÖn tËp: * Gîi ý: - H×nh ¶nh giãng bay vÒ trêi phï hîp víi sự ra đời thần kì của nhân vật: Gióng là thÇn ®­îc trêi cö xuèng gióp vua Hïng ®uæi giÆc, ®uæi giÆc xong Giãng l¹i bay vÒ trêi. - H×nh ¶nh giãng trong phÇn kÕt thóc cña bé phim cña T« Hoµi nªu bËt ý nghÜa tượng trưng của nhân vật: Khi đất nước có giặc" mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt" đều nằm mơ thành Phù Đổng " vụt lớn lên đánh đuổi giặc Ân" (Tố Hữu) khi đất nước thanh bình, các em vẫn là những em bÐ tr¨n tr©u hiÒn lµnh, hån nhiªn " Sóng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa". - §©y lµ héi thao dµnh cho løa tuæi thiÕu nhi (lứa tuổi Gióng) mục đích của cuộc thi là khoẻ để học tập tốt, lao động tốt góp phần vào sự nghiệp bảo vệ và XD đất nước.. 4. Cñng cè: Nội dung bài 5. HDVN: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - S­u tÇm mét sè ®o¹n th¬, v¨n nãi vÒ Th¸nh Giãng - Vẽ tranh Gióng theo tưởng tượng của em. - 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Chuẩn bị bài Từ mượn - T­ liÖu: C©y xu©n nói vÏ phñ m©y ngµn Mu«n to¶ ngµn hång r¹ng thÕ gian Ngùa s¾t vÒ trêi tªn t¹c m·i Anh hïng mét thuë víi thÕ gian (Ng« Chi Lan - thêi Lª) * Đảng ta vĩ đại thật. Một ví dụ: Trong lịch sử ta có ghi truyện vị anh hùng dân tộc là Thánh Gióng đã dùng gốc tre đuổi giặc Ân. Trong những ngày đầu kháng chiến, Đảng ta đã lãnh đạo hàng nghìn, vạn anh hùng noi gương Thánh Gióng dùng gậy tầm vông đấu tranh với thực dân Pháp. (Hồ Chí Minh - Đảng ta thật vĩ đại). Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 6. Từ mượn. A. Môc tiªu. Häc sinh: - Hiểu được thế nào là từ mượn. - Bước đầu sử dụng từ mượn một cách lí trong nói và viết. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các hoạt động dạy và học: 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: 1. Phân biệt từ đơn và từ phức? Lấy VD? 3. Bµi míi TiÕng ViÖt cña chóng ta v« cïng phong phó. ngoµi nh÷ng tõ thuần Việt, ông cha ta còn mượn một số từ của nước ngoài để làm giàu thêm ngôn ngữ của ta. Vậy từ mượn là những từ như thế nào? Khi mượn ta phải tuân thủ những nguyên tắc gì? Bài từ mựơn hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ điều đó. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. I. tõ thuÇn ViÖt vµ tõ mươn: - GV treo bảng phụ đã viết VD. 1. VÝ dô: Chú bé vùng dậy, vươn vai một cái - VD trªn thuéc v¨n b¶n nµo? Nãi vÒ bçng biÕn thµnh mét tr¸ng sÜ m×nh ®iÒu g×? cao hơn trượng. * NhËn xÐt: - 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Dựa vào chú tích sau văn bản Thánh - Trượng: đơn vị đo độ dài = 10 Gióng, em hãy giải thích nghĩa của từ: thước TQ cổ tức 3,33m. ở đây hiểu là trượng, tráng sĩ? rÊt cao. - Tráng sĩ: người có sức lực cường tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. -Hai tõ nµy cã ph¶i do cha «ng ta s¸ng - Hai tõ nµy kh«ng ph¶i lµ tõ do «ng tạo nên không? Em thường nghe những cha ta sáng tạo ra mà là từ đi mượn ở tõ nµy trong nh÷ng hoµn c¶nh nµo? nước ngoài.(Trung Quốc)->Từ mượn ( Nh÷ng bé phim kiÕm hiÖp cña Trung Quèc hoÆc trong truyÖn cæ). - Các từ không phải là từ mượn đọc lªn ta hiÓu nghÜa ngay mµ kh«ng cÇn - Qua phÇn t×m hiÓu trªn, em hiÓu thÕ ph¶i gi¶i thÝch->Tõ thuÇn viÖt nào là từ mượn? từ thuần Việt? * Bµi tËp nhanh: H·y t×m tõ ghÐp H¸n Việt có yếu tố sĩ đứng sau? 2. Ghi nhí: -B¸c sü, thi sü, chiÕn sü, nghÖ sü...... a. Tõ thuÇn ViÖt: b. Từ mượn: c. Nguồn gốc từ mượn: * Mượn từ tiếng Hán: Sứ giả, buồm, - Em hãy đọc to các từ trong mục 3 giang s¬n. - Em có nhận xét gì về hình thức chữ * Mượn từ ngôn ngữ ấn Âu: Ti vi, viÕt cña c¸c tõ: ra-®i-«, in-t¬-nÐt, sø gi¶, xµ phßng, mÝt tinh, ra-®i-«, ®iÖn, ga, giang san? b¬m, X« ViÕt, In-to-nÐt. * GV: Mét sè tõ: ti vi, xµ phßng, mÝt tinh, ga.. cã nguån gèc Ên ¢u nh­ng ®­îc ViÖt ho¸ cao h¬n viÕt nh­ ch÷ ViÖt. VËy theo em, chúng ta thường mượn tiếng của nước nào? 4. Cách viết từ mượn -Trung Quèc, Anh, Ph¸p, Ên §é.... - Qua viÖc t×m hiÓu VD, em h·y nªu nhận xét của em về cách viết từ mượn - Tìm một số từ mượn mà em biết và -Từ mượn Trung Quốc viết bình nãi râ nguån gèc? - Hãy nhắc lại những điều cần ghi nhớ thường. -Từ mượn nguồn gốc ấn Âu: Thường trong môc viÕt cã dÊu g¹ch ngang gi÷a c¸c tiÕng. * Ghi nhí: SGK- tr25 II. nguyên tắc mượn từ: - §äc to phÇn trÝch ý kiÕn cña B¸c Hå? 1. VD: - Theo em, việc mượn từ có tác dụng gì? - MÆt tÝch cùc: lµm giµu ng«n ng÷ d©n téc - Nếu mượn từ tuỳ tiện có được không? - Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ nguyªn t¾c - MÆt tiªu cùc: lµm cho ng«n ng÷ mượn từ? d©n téc bÞ pha t¹p. - 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - Bµi häc h«m nay cÇn n¾m v÷ng nh÷ng 2. Ghi nhí 2: SGK - 25 néi dung g×? III. luyÖn tËp: - Gọi HS đọc bài tập và yêu cầu HS làm Bài 1. Ghi lại các từ mượn a. Mượn từ Hán Việt: vô cùng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ b. Mượn từ Hán Việt: Gia nhân c. Mượn từ Anh: pốp, Mai-cơn gi¾c-x¬n, in-t¬-nÐt. Bài 2: Xác định nghĩa của từng tiÕng t¹o thµnh tõ H¸n ViÖt - Khán giả: người xem + Kh¸n: xem + Giả: người - Thính giả: người nghe + ThÝnh: nghe + giả: người - Độc giả: người đọc + Độc: đọc + Giả: người - YÕu ®iÓm: ®iÓm quan träng + yÕu: quan träng + §iÓm: ®iÓm - Yếu lược: tóm tắt những điều quan träng + YÕu: quan träng + Lược: tóm tắt - Yếu nhân: người quan trọng + YÕu: quan träng + Nhân: người Bài 3: Hãy kể tên một số từ mượn - Là tên các đơn vị đo lường: mét, lÝt, km, kg... - Lµ tªn c¸c bé phËn cña chiÕc xe đạp: ghi- đông, pê-đan, gác đờbu... - Là tên một số đồ vật: ra-đi-ô, viô-lông... Bài 4: Các trừ mượn: phôn, phan, nèc ao - Dïng trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n mËt, viÕt tin trªn b¸o. + ¦u ®iÓm: ng¾n gän + Nhược điểm: không trang trọng 4. Cñng cè: Néi dung bµi - 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>