Giáo án Hình học 9 - GV: Nguyễn Tấn Thế Hoàng - Tiết 22: Đường kính và dây của đường tròn

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giaùo aùn Hình hoïc 9 Tuaàn: 11 Tieát: 22 Gv: Nguyễn Tấn Thế Hoàng Soạn: 14 - 11 - 2005. §2: ĐƯỜNG KÍNH VAØ DÂY CỦA ĐƯỜNG TRÒN. A) MUÏC TIEÂU: o Nắm được đường kính là dây lớn nhất trong các dây của đường tròn, nắm được hai định lý về đường kính vuông góc với dây và đường kính đi qua trung điểm của một dây không đi qua tâm. o Biết vận dụng các định lý trên để chứng minh đường kính đi qua trung điểm của một dây, đường kính vuông góc với dây. B) CHUAÅN BÒ CUÛA GV & HS: 1) Giáo viên: - Thước thẳng, compa, phấn màu, bảng phụ: ghi sẵn định lý 3 trang 103 Sgk. 2) Học sinh: - Thước kẻ có chia khoảng, compa, ê ke. C) CÁC HOẠT ĐỘNG: TG. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐÔÏNG CỦA HS GHI BAÛNG HÑ1: Kieåm tra baøi cuõ: Tiết 22 : DƯỜNG KÍNH VAØ - 1 HS leân baûng traû baøi  Haõy neâu 2 ñ/lyù trong baøi 3 tieát DÂY CỦA ĐƯỜNG TRÒN  Cả lớp theo dõi và I) So sánh độ dài của đường kính trước. nhaän xeùt - Laøm baøi taäp: Cho ABCD coù: vaø daây : A A 10’ B = D = 900. C/m: boán ñieåm A, B, C, 1) Bài toán: gọi AB là dây bất kỳ D cùng thuộc một đường tròn. (O,R). C/m: AB  2R. (Gv vẽ tứ giác ABCD lên bảng) Giaûi:  Qua bài tập Gv chốt lại cách sử */ Dây AB là đường kính: dụng đ/lý để C/m 4 điểm thuộc một AB = 2R (hieån nhieân) đường tròn */ Dây AB không là đường kính: HĐ2: So sánh dây và đường kính Xeùt AOB ta coù: B  Gv nêu bài toán trang 102 Sgk AB < AO + OB A - Daây AB coù theå laø R - Vì AB laø1 daây baát kyø neân AB coù AB < R + R = 2R R đườ n g kính hoặ c khoâ n g O thể xảy ra những trường hợp nào Vaäy AB  2R laø đườ n g kính - Khi dây AB là đường kính. em nào - daây AB = 2R có thể so sánh AB với 2R? 2) Ñònh lyù 1: Trong AOB coù : - Khi dây AB không là đường kính (trang 103 Sgk) AB < AO + OB = 2R thế thì AB có quan hệ thế nào với 2R 10’  Gv chốt: trong cả 2 trường hợp ta II) Quan hệ vuông góc giữa đường đều thấy dây AB không thể lớn hơn - HS phát biểu nội dung kính và dây: 2R. Vaäy ta coù theå phaùt bieåu keát quaû cuûa ñònh lyù 1 1) Ñònh lyù 2: bài toán trên thành một đ/lý ntn? (trang 103 Sgk)  Gv khẳng định: đó chính là nội C/m: dung cuûa ñ/lyù 1 trang 103 Sgk, giaûi */ Dây CD là đường kính: - 2 HS phaùt bieåu laïi ñ/lyù bài toán trên chính là chúng ta đã Hieån nhieân AB ñi qua trung ñieåm chứng minh đ/lý. O cuûa CD. Lưu ý: Đường kính cũng là một dây */ Dây CD không là đường kính: của đường tròn. Goïi I laø giao A  Củng cố: quay lại bài kiểm tra nối - Ta có AC là đường điểm của AB A với C và nêu thêm câu hỏi: Hãy so kính, BD là dây của và CD đường tròn  AC  BD sánh độ dài AC và BD. O OCD coù: HÑ3: Ñònh lyù 2 OC = OD (bk)  Gv vẽ đường tròn (O), dây CD, vẽ C D neân laø tam I đoạn thẳng OI vuông góc với CD tại - HS vẽ hình vào vở giaùc caân B Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> điểm I.  Yêu cầu: Các em có dự mà OI là đường cao - Dự đoán: IC = ID  OI cũng là đường trung tuyến đoán gì về 2 đoạn thẳng IC và ID. - Em nào có thể C/m điều dự đoán - HS thảo luận theo do đó: IC = ID Vaäy AB qua trung ñieåm I cuûa đó nhoùm 2 baøn caïnh nhau  đại diện 1 nhóm C/m dây CD  cả lớp nhận xét */ Baøi taäp 18 trang 130 Sgk: - Khi có OI vuông góc với dây CD B thì ta chứng minh được OI đi qua trung ñieåm cuûa daây CD. Vaäy neáu - Thì AB seõ ñi qua trung 13’ đường kính AB vuông góc với dây điểm của dây CD. A O I CD (Gv kẻ đường kính AB) thì ta sẽ có được điều gì? - HS phaùt bieåu noäi dung C  Đó chính là nội dung của định lý 2 định lý 2.  Ta hãy chứng minh định lý 2 - CD là đường kính hoặc Ta có: OI = IA = ½ OA = 3/2 (cm) - Gv nêu câu hỏi: CD là dây bất kỳ CD không là đường OIB vuoâng taïi I neân: 9 27 thì CD xảy ra những trường hợp nào? kính. IB2 = OB2 – OI2 = 9 -  + Khi CD là đường kính hãy giải + IC = ID (bk) 4 4 - 1 HS leân baûng trình thích vì sao IC = ID 3 3  IB = (cm) + Trường hợp CD không là đường bày chứng minh  Cả 2 kính ta chứng minh như bài tập ở lớp chứng minh vào vở. Mặt khác ta có: OA  BC tại I treân. BC (ñl)  IB = IC =  Cuûng coá: Baøi 18 trang 130 SBT: 2 Cho ñt (O), baùn kính OA = 3 cm. Vaäy: BC = 2.IB = 3 3 (cm) Dây BC vuông góc với OA tại trung 2) Ñònh lyù 3: ( trang 103 Sgk ) - Ta tính đoạn IB hoặc điểm I của OA. Tính độ dài BC. C - Để tính độ dài đoạn BC trước hết IC. Vì IB = IC = ½ BC. - Cả lớp cùng tính và trả em phải tính đoạn nào ? tại sao? A B lời. - Haõy tính IB = ? O I - Vaäy BC = ? HÑ4: Ñònh lyù 3 D  Gv đvđ: Ta biết nếu đường kính  - Nếu HS trả lời là”Sai” Cho (O), AB là đường kính, thì yêu cầu minh hoạ với dây thì đi qua trung điểm của CD laø daây, CI = ID (I  O) dây. Vậy ngược lại: trong một đường bằng hình vẽ.  AB  CD 10’ tròn nếu đường kính đi qua trung - Nếu HS trả lời là điểm của một dây thì liệu rằng nó có “Đúng” thì gợi ý HS trả ? 2 lời ?1 trong SGK. vuông góc với dây ấy không? Nếu O khẳng định là có thì theo em điều đó 13 5 đúng hay sai? - Boå sung: “daây khoâng A B M - Vaäy ta phaûi boå sung theâm ñieàu kieän ñi qua taâm” gì để mệnh đề trên trở thành định lý. - 2 HS phát biểu Ta coù: AM = MB (M  O)  Hãy phát biểu lại cho hoàn chỉnh  OM  AB (ñl) noäi dung ñònh lyù. Theo ñònh lyù Pytago ta coù: - Gv veõ hình, toùm taét ñònh lyù 3  yeâu AM2 = OA2 - OM2 cầu HS về nhà chứng minh. - HS đọc nội dung bài = 132 – 52 = 144  Cuûng coá: Yeâu caàu HS laøm ? 2 tập và vẽ hình vào vở.  AM = 12  AB = 24 (cm) - HS thaûo luaän theo 8 - Hãy tính độ dài AB, biết: OA = 13cm, AM = MB, OM = 5cm. nhóm và trả lời. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> HĐ5: HDVN - Học thuộc định lý 1 về liên hệ giữa độ dài đường kính và dây. Định lý 2 và 3 về 2’ quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây. - Xem lại các bài tập đã giải - Laøm baøi taäp: 10, 11 trang 104 Sgk. baøi taäp: 19, 21* trang 130, 131 SBT.  Ruùt kinh nghieäm cho naêm hoïc sau:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>