Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 25 đến 37 - Trường THCS Tập Ngãi

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngữ văn 8. TUAÀN : 25 TIEÁT : 89 TV. A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS: - Nắm vững đặc điểm, hình thức của câu trần thuật, phân biệt câu trần thuật với các kiểu câu khác. - Nắm vững chức năng của câu trần thuật. - Biết sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.  Troïng taâm:  Kiến thức : - Đặc điểm hình thức của câu trần thuật . - Chức năng của câu trần thuật .  Kĩ năng : - Nhận biết câu trần thuật trong các văn bản . - Sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . B. CHUAÅN BÒ: 1. GV : Giaùo aùn + SGK + baûng phuï ghi ví duï a, b, c, d ( I ) – SGk trang 45 + 46. 2. HS : SGK + vở soạn + vở ghi bài + theo như GV dặn dò ở tiết 86. C. KIEÅM TRA: 1. Theá naøo laø caâu caàu khieán ? Cho ví duï . 2. Câu cầu khiến có những chức năng gì ? Cho ví dụ . D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm hình thức và chức năng. - Gv duøng baûng phuï ghi ví duï treo leân cho HS quan sát và trả lời câu hỏi. + Caùc caâu treân, caâu naøo laø caâu nghi vaán, caâu naøo laø caâu caàu khieán, caâu naøo laø caâu caûm thaùn ? + Những câu này dùng để làm gì ?  GV choát : -Trong đoạn văn (a) các câu trần thuật dùng để trình bày suy nghĩ của người vieát veà truyeàn thoáng cuûa daân toäc ta ((câu 1 và câu 2); và yêu cầu (câu thứ 3) . Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. HÑ CUÛA HS. NOÄI DUNG BAØI HOÏC I. ÑAËC ÑIEÅM TÌNH HÌNH VAØ CHỨC NĂNG. - HS quan saùt. 1. Tìm hieåu ví duï. - Chæ coù caâu “OÂâi Taøo Kheâ - HS suy luaän traû !” : Caâu caûm thaùn . Coøn lời và nhận xét . lại tất cả là câu trần thuật . - HS suy luaän traû a. Trình baøy suy nghó, yeâu lời và nhận xét . cầu. b. Keå vaø thoâng baùo. c. Mieâu taû. d. Nhaän ñònh vaø boäc loä tình caûm, caûm xuùc . -HS nghe vaø Lop8.net. Trang 314.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ngữ văn 8. -Trong đoạn văn (b) các câu trần thuật nhớ. dùng để kể kể (cấu); thông báo (câu 2). -Trong đoạn văn (c) các câu trần thuật để miêu tả hình thức của một người đàn ông (Cai Tứ) . -Trong đoạn văn (d) chỉ có câu “Oâi Taøo Kheâ” laø caâu caûm thaùn; caùc caâu còn lại là trần thuật dùng để nhận định (caâu 2); boäc loä caûm xuùc (caâu 3). + Trong caùc kieåu caâu nghi vaán, caûm - HS suy nghó traû thán, cầu khiến và trần thuật thì kiểu lời và nhận xét . câu nào được sử dụng rộng rãi và - HS chuù yù laéng nhieáu nhaát nhaát, vì sao ? Gv choát : Caâu traàn thuaät khoâng coù nghe. đặc điểm, hình thức của kiểu câu nghi vaán, caâu caàu khieán, caâu caûm thaùn thường dùng để kể, thông báo, nhận định, miêu tả, ….. trong các kiểu chúng - HS đọc phần 2. Ghi nhớ: Ghi nhớ SGK trang ta vừa học thì kiểu câu trần thuật là ghi nhớ. 46.T2 được sử dụng rộng rãi nhất. - Gọi HS đọc to phần ghi nhớ.  Câu trần thuật không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán ; thường dùng để kể, thông báo, nhận định, miêu tả, … Ngoài những chức năng chính trên đây, câu trần thuật còn dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ tình cảm, cảm xúc , … (vốn là những chức năng chính của những kiểu câu khác) .  Khi viết câu trần thuật thường kết thúc bằng dấu chấm, nhưng đôi khi nó có thể kết thúc bằng dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng.  Đây là kiểu câu cơ bản và được dùng phổ biến nhất trong giao tiếp . Hoạt động 2: Hướng dẫn HS làm bài II. LUYEÄN TAÄP taäp. Baøi taäp 1: Xaùc ñònh caùc Baøi taäp 1: GV treo baûng phuï . kiểu câu và nêu chức - Gọi HS đọc và xác định yêu cầu bài naêng: taäp 1 – SGK trang 46. Phaân nhoùm cho HS thaûo luaän nhoùm. a. Caâu 1, 2, 3  traàn  GV định hướng: thuaät. C1  keå; C2, 3  boäc  Xác định kiểu câu dựa vào dấu câu, - HS thảo luận, lộ tình cảm, cảm xúc. trình baøy yù kieán chức năng ý nghĩa. b. C1 : Caâu traàn thuaät   Xét kỹ chức năng của câu trần và nhận xét . keå. C2 : Caâu caûm thaùn thuaät. (từ :quá ) bộc lộ tình caûm, caûm xuùc. C3, 4 : Caâu Baøi taäp 2: GV treo baûng phuï . traàn thuaät  boäc loä tình Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 315.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngữ văn 8. - GV yêu cầu HS đọc lại 2 câu bài dòch nghóa, dòch thô trong baøi “Ngaém trăng”. Sau đó trả lời câu hỏi SGK. + Nhaän xeùt veà kieåu caâu. + Phân tích ý nghĩa hai câu thơ đó . -GV choát : Dòch nghóa Dòch thô “Đối thử lương “Cảnh đẹp đêm tiêu nại nhược nay, khó hửng hà” (Trước cảnh hờ” = câu trần đẹp đêm nay biết thuật . laøm theá naøo) = Caâu nghi vaán .  Cùng diễn đạt đêm trăng đẹp, gây xúc động mạnh cho nhà thơ, khiến nhà thơ muốn làm việc gì đó.. - HS đọc yêu cầu baøi taäp. - HS leân baûng laøm baøi taäp theo định hướng của GV.. - HS leân baûng laøm baøi taäp.. caûm, caûm xuùc :caùm ôn . Baøi taäp 2:  Kieåu caâu:  Câu: “Đối …. nhược haø” laø caâu nghi vaán.  Câu: “Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ”  câu traàn thuaät.  Ý nghĩa: Cùng diễn đạt đêm trăng đẹp, gây xúc động mạnh cho nhà thơ, khieán nhaø thô muoán laøm việc gì đó.. Baøi taäp 3: xaùc ñònh, neâu -HS đọc và nêu chức năng kiểu câu và Baøi taäp 3: GV treo baûng phuï . yeâu caàu cuûa nhaän xeùt yù nghóa . - Xaùc ñònh yeâu caàu: BT3.  Dựa vào dấu cầu.  Kieåu caâu:  Dựa vào ý diễn đạt. a. Caâu caàu khieán.  Gv yêu cầu những HS yếu lên - HS lên bảng b. Caâu nghi vaán. laøm baøi taäp. làm và GV nhận xét, sửa chữa. c. Caâu traàn thuaät. - Ý diễn đạt: Cầu khiến. - Cách diễn đạt: Câu b, c nhẹ, nhã nhặn và lịch sự hôn caâu a . Baøi taäp 4: GV treo baûng phuï . - Xaùc ñònh yeâu caàu:  Dựa vào dấu cầu.  Dựa vào ý diễn đạt.  Gv yêu cầu những HS yếu lên làm và GV nhận xét, sửa chữa. Baøi taäp 4: Tìm caâu traàn -HS đọc và nêu thuật và nêu chức năng . yeâu caàu BT4 . - a,b đều là câu trần thuật . -HS leân baûng -a : Caàu khieán (yeâu caàu thực hiện BT -> người khác thực hiện) . Nhaän xeùt . -b : Dùng để kể .. Bài tập 5,6: GV hướng dẫn cho HS về nhà thực hiện . Bài tập 5,6: Thực hiện ở -BT5: Đặt câu trần thuật dùng để : nhaø . + Hứa hẹn. -HS nghe vaø veà + Xin loãi. nhà thực hiện . Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 316.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngữ văn 8. +Caûm ôn . + Chúc mừng . +Cam ñoan .  Moãi yù ñaët thaønh moät caâu . BT6: Viết một đoạn văn ngắn có sử duïng 4 kieåu caâu : Nghi vaán, caàu khieán, caûm thaùn vaø traàn thuaät . ** Ñaây laø baøi taäp saùng taïo , caùc em coù thể đặt một đoạn đối thoại giữa HS-GV; giữa bác sĩ-bệnh nhân; giữa người mua hàng – người bán hàng E. CUÛNG COÁ VAØ DAËN DOØ: 1. Cuûng coá: Thoâng qua heä thoáng baøi taäp. 2. Daën doø: a. Bài vừa học: - Chép ghi nhớ và học thuộc lòng. - Nắm đặc điểm, hình thức và chức năng của câu trần thuật. - Xem lại các bài tập đã làm. - Hoàn thành bài tập 5, 6 – SGK trang 47. - Phân biệt được câu trần thuật với các kiểu câu khác. b. Bài mới: * Tuần tới : - Soạn bài: Câu phủ định. - Đọc các ví dụ SGK trang 52 và trả lời câu hỏi ( I ). - Đọc trước phần ghi nhớ. - Làm trước bài tập 1 – SGK trang 53. * Tiết tới : - Chiếu dời đô : Chuẩn bị ở nhà 5 câu hỏi trong SGK trang 51, Xem phần ghi nhớ và luyện tập .. Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 317.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngữ văn 8. TIEÁT : 90 VH. Văn bản :. Lí Coâng Uaån A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS: - Khát vọng của nhân dân ta về một dát nước độc lập, thống nhất, hùng cường và khí phách của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh được phản ánh qua Chiếu dời đô. - Nắm được đặc điểm của thể Chiếu. - Thấy được sức thuyết phục to lớn của Chiếu dời đô, là sự kết hợp giữa lý lẽ vaø tình caûm. - Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận. - Hiểu biết bước đầu về thể chiếu . - Thấy được khát vọng xây dựng quốc gia cường thịnh, phát triển của Lý Công Uẩn cũng như của dân tộc ta ở một thời kỳ lịch sử .  Troïng taâm:  Kiến thức : - Chiếu: thể văn chính luận trung đại, có chức năng ban bố lệnh của nhà vua . - Sự phát triển của quốc gia Đại Việt đang trên đà lớn mạnh . - Ý nghĩa trọng đại của sự kiện dời đô từ Hoa Lư ra thành Thăng Long và sức thuyết phục mạnh mẽ của lời tuyên bố quyết định dời đô .  Kĩ năng : - Đọc – hiểu một văn bản viết theo thể chiếu . - Nhận ra, thấy được đặc điểm của kiểu nghị luận trung đại ở một văn bản cụ thể . B. CHUAÅN BÒ: 1. GV: Giaùo aùn + SGK + tö lieäu noùi veà tuoåi thô cuûa Lí Coâng Uaån trong quyeån “Niên biểu các triều đại Việt Nam”. 2. HS; SGK + vở ghi bài + vở soạn + như GV dã dặn dò ở tiết 85. C. KIEÅM TRA: 1. Só soá 2. Baøi cuõ: - Đọc thuộc lòng bài thơ “Ngắm trăng” và cho biết Bác ngắm trăng trong hoàn cảnh như thế nào ? - “Đi đường” có mấ nghĩa ? (nghĩa đen, nghĩa bóng). Qua bài thơ này em rút ra được gbài học gì ? D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG: Hoạt động1: Giới thiệu bài mới. Đất nước thống nhất là khát vọng của dân tộc Đại Việt. Lí Công Uẩn đã phản ánh tinh thần đó trong văn bản “Chiếu dời đô”. (GV dẫn vào bài). HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. HÑ CUÛA HS Lop8.net. NOÄI DUNG BAØI HOÏC Trang 318.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ngữ văn 8. Hoạt động 2: Tìm hiểu tác giả, tác phaåm. - Gọi HS đọc chú thích SGK và trả lời caâu hoûi. + Thoâng qua chuù thích em hieåu gì veà Lí Coâng Uaån ? + Taùc giaû vieát baøi Chieáu naøy nhaèm muïc ñích gì ? + Em hieåu theá naøo laø theå Chieáu ?. I. GIỚI THIỆU : 1. Taùc giaû: - HS đọc chú Lí Coâng Uaån (974 – thích. 1028) tức Lí Thái Tổ. Là - Dựa vào chú người thông minh nhân ái, thích để trả lời. có trí lớn, sáng lập vương - HS dựa vào triều nhà Lí. SGK để trả lời. - Dựa vào chú 2. Taùc phaåm: thích để trả lời. Được viết theo thể  Gv giảng: Chiếu là vua dùng để ban - HS chú ý lắng Chiếu để bày tỏ ý định dời boá meänh leänh. Theå chieáu laø theå vaên nghe vaø ghi ñoâ. biền ngẫu được viết bằng văn vần hay nhận. văn xuôi được công bố và đón nhận moät caùch trang troïng.  GV cho HS tìm hiểu chú thích - HS đọc văn bản (đọc chú thích  và chú thích 8) theo hướng dẫn cuûa GV. vaø GV dieãn giaûng. II. TÌM HIEÅU VAÊN Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản. BAÛN:  Gv hướng dẫn HS đọc văn bản: 1. Việc dời đô của các Giọng điệu trang trọng, những câu cần vua thời xưa. nhaán maïnh, saéc thaùi tình caûm chaân - Đời nhà Thương có 5 thaønh. + Theo suy luận của tác giả thì việc - HS thảo luận lần dời đô. - Đời nhà Chu có 3 lần dời đô của nhà Chu, nhà Thương nhằm và trình bày. dời đô. muïc ñích gì ?  Đất nước vững beàn, phaùt trieån thònh vượng. + Tại sao Lý Thái Tổ mượn việc dời - HS suy luận trả đô của nhà Thương và nhà Chu trong lời. Chiếu dời đô của mình ? + Theo tác giả kinh đô cũ ở vùng đất - HS suy luận trả 2. Việc hai triều Đinh – Lê không dời đô. Hoa Lư của hai triều Đinh – Lê có lời. - Triều đại ngắn ngủi. thích hợp nữa không ? Vì sao ? - Nhân dân khổ sở, vạn  Gv chốt : Kinh đô cũ ở vùng đất - HS chú ý lắng vật không thích nghi.  Khoâng theo meänh Hoa Lö cuûa hai trieàu Ñinh – Leâ khoâng nghe vaø ghi trời, không thuận lòng còn phù hợp nữa, vì thế chưa đủ mạnh, nhận. daân. vẫn còn dựa vào rừng núi hiểm trở. Đến thời Lí thì dất nước đang trên đà phát triển, nên việc đóng đô ở Hoa Lư Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 319.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngữ văn 8. không còn phù hợp nữa. + Lí Công Uẩn đã chọn nơi nào làm kinh đô của đất nước ? + Thành Đại La có những thuận lợi gì - HS dựa vào để chọn làm kinh đô ? SGKđể trả lời.  GV định hướng:  Vò trí ñòa lí ?  Chính trò vaên hoùa ?  Những mặt khác ? + Việc dời đô này như thế nào ? + Em hãy chứng minh Chiếu dời đô có sức thuyết phục lớn bởi sự kết hợp giữa lí vaø tình .  Gv giảng: Lí Công Uẩn đã trình tự đưa ra lí lẽ (trình tự dời đô của các triều đại đều rất phù hợp đạo trời. Từ lí lẽ đó thì việc đô là phải dời  Câu hỏi đối thoại cuối bài) mang tính đối thoại để thấy được sự đồng cảm giữa mệnh lệnh vua với lòng dân. + Vì sao nói Chiếu dời đô ra đời phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự lớn mạnh của dân tộc Đại Việt ? Hoạt động 4: Hướng dẫn HS tổng keát. + Qua vaên baûn naøy em coù nhaän xeùt gì veà vua Lí Thaùi Toå ? - Gọi HS đọc to phần ghi nhớ.. 3. Việc dời đô của Lí - HS dựa theo Công Uẩn. - Chọn thành Đại La làm gợi ý của GV để kinh ñoâ vì: trình baøy. - HS suy luaän traû lời..  Vò trí ñòa lí: Laø trung tâm của trời đất. - HS thaûo luaän  Chính trò vaên hoùa: Laø nhoùm vaø trình nôi hoäi tuï cuûa boán phöông. baøy. - HS chuù yù laéng  Thuận theo ý trời, nghe và ghi hợp lòng dân. nhaän. - HS suy luaän trình baøy.. - HS suy luaän vaø trình baøy. III. TOÅNG KEÁT : - HS đọc ghi nhớ. Ghi nhớ SGK trang 51.T2 Chiếu dời đô phản ánh khát vọng của nhân dân về một đất nước độc lập, thống nhất, đồng thời phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh. Bài chiếu có sức thuyết phục mạnh mẽ vì nói đúng được ý nguyện của nhân dân, có sự kết hợp hài hòa giữa lý và tình . Hoạt động 5: Hướng dẫn HS luyện IV. LUYEÄN TAÄP : -Chaët cheõ . HS nghe và thực hiện ở taäp. -Tình caûm chaân nhaø . - Lyù leû cuûa chieáu nhö theá naøo ? - Tình cảm thể hiện trong lời chiếu thành . -Phù hợp với nhö theá naøo ? - Có phù hợp với lòng dân hay không? nguyện vọng của toàn dân . Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 320.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ngữ văn 8. E. CUÛNG COÁ VAØ DAËN DOØ: 1. Cuûng coá: - Em hieåu theá naøo laø theå Chieáu ? - Vì sao hai triều Đinh – Lê không dời đô ? - Lí Công Uẩn đã chọn nơi đâu làm kinh đô ? Vì sao lại chọn nơi đó ? 2. Daën doø: a. Bài vừa học: - Chép ghi nhớ SGK – trang 51 tập 2 và học thuộc. - Qua bài này cần nắm những phần GV đã củng cố. b. Bài mới: Tuần tới . - Soạn bài: Hịch tướng sĩ. - Đọc văn bản. - Trả lời câu hỏi phần đọc – hiểu văn bản. - Đọc trước ghi nhớ. - Söu taàm taøi lieäu vieát veà Traàn Quoác Tuaán. Tuần này tiết tới . - Soạn bài “Câu phủ định” . - I/- Tìm hiểu đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định thông qua các ví dụ tìm hiểu bài và phần ghi nhớ . - II/- Chuẩn bị ở nhà các bài tập 1,2,3,4 trong SGK trang 53,54 .. Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 321.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngữ văn 8. TIEÁT : 91 TV A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS: - Nắm vững đặc điểm hình thức của câu phủ định. - Nắm vững chức năng của câu phủ định. - Biết sử dụng câu phủ định phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.  Troïng taâm:  Kiến thức : - Đặc điểm hình thức của câu phủ định . - Chức năng của câu phủ định .  Kĩ năng : - Nhận biết câu phủ định trong các văn bản . - Sử dụng câu phủ định phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . B. CHUAÅN BÒ: 1. GV : Giaùo aùn + SGK + baûng phuï ghi ví duï 1, 2 SGK – trang 52. 2. SGK + vở ghi + vở soạn + như GV dã dặn dò ở tiết 89. C. KIEÅM TRA: 1. Só soá 2. Baøi cuõ: - Nêu đặc điểm, hình thức và chức năng của câu trần thuật ? Đặt một câu trần thuật có chức năng là kể. D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG: Hoạt động1: Giới thiệu bài mới: Để thông báo xác nhận không có sự vật, sự việc tính chất hay quan hệ nào đó người ta dùng câu phủ định. Vậy câu phủ định là gì ? (GV dẫn vào bài mới). HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HÑ CUÛA HS NOÄI DUNG BAØI HOÏC I. ÑAËC ÑIEÅM HÌNH Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm, THỨC VAØ CHỨC NĂNG . hình thức và chức năng. 1. Tìm hieåu ví duï: - GV treo baûng phuï yeâu caàu HS quan - HS quan saùt ví * Ví duï 1: Ñaëc ñieåm hình duï. sát và trả lời câu hỏi. + Trong câu b, c, d có đặc điểm hình - HS dựa vào nội thức, chức năng . Caâu b, c, d khaùc caâu a dung trong ví duï thức gì khác so với câu a? là vì có chứa từ không, để trả lời. - HS suy luaän vaø chöa, chaúng  laø caâu phuû + Về chức năng có gì khác không ? ñònh. trả lời.  GV choát : Caâu a laø caâu khaúng Câu (a) dùng để khẳng định sự việc, ñònh. còn các câu (b,c,d) dùng để phủ định sự việc đó “Nam đi Huế” là không dieãn ra. Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 322.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngữ văn 8. - Cho HS quan sát ví dụ 2 và trả lời - HS quan sát ví caâu hoûi . duï. + Trong đoạn trích trên câu nào có - HS dựa vào chứa từ ngữ phủ định ? noäi dung trong ví dụ để trả lời. + Ông thầy bói dùng câu phủ định để - Dựa vào văn laøm gì ? bản trả lời.  GV giaûng vaø choát: Caâu phuû ñònh là câu có chứa từ ngữ phủ định như: khoâng ,chöa, chaúng, khoâng phaûi, … Dùng để thông báo, xác nhận không có sự vật sự việc, tính chất, một quan hệ nào đóù, phản bác một ý kiến, một nhận ñònh. - Gọi HS đọc ghi nhớ.. * Ví duï 2: Caâu phuû ñònh. - Khoâng phaûi, noù. . . - Ñaâu coù! Noù . . .  Phuû ñònh yù kieán nhaän ñònh = baùc boû (theå hieän trong caâu noùi cuûa thaày boùi) .. - HS chuù yù laéng nghe vaø ghi nhaän.. - HS đọc ghi nhớ.. 2. Ghi nhớ: Ghi nhớ SGK /53.T2.  Câu phủ định là câu có những từ ngữ phủ định như : không, chẳng, chả, chưa, không phải (là), chẳng phài (là), đâu có phài (là), đâu (có), …  Câu phủ định dùng để : - Thông báo, xác nhận không có su6 vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó (câu phủ định miêu tả) . - Phản bác một ý kiến, một nhận định (câu phủ định bác bỏ) .. Hoạt động 3: Hướng dẫn HS làm bài taäp. Baøi taäp 1: Gọi HS đọc và xác định yêu cầu bài taäp 1. + Tìm caâu phuû ñònh. + Tìm caâu naøo laø caâu phuû ñònh baùc boû. Giaûi thích. - Gọi HS lên bảng thực hiện bài tập.  GV nhận xét, sửa chữa, bổ sung.. II. LUYEÄN TAÄP - HS đọc và xác Baøi taäp 1: ñònh yeâu caàu baøi a. Khoâng coù caâu phuû taäp 1. ñònh. b. Cuï … gì ñaâu !  phaûn baùc laïi suy nghó cuûa Laõo - HS leân baûng Haïc. laøm baøi taäp. c. Khoâng … ñaâu  phaûn - HS chú ý sửa bác điều chi Dậu đang suy chữa. nghó.. Baøi taäp 2: Gọi HS đọc và xác định yêu cầu bài - HS đọc và xác ñònh yeâu caàu baøi taäp 2. taäp 2. + Xaùc ñònh caâu phuû ñònh. + Giaûi thích vì sao. + Đặt những câu khẳng định có ý nghĩa tương đương với những câu phủ định đã cho. Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Baøi taäp 2: - Taát caû caùc caâu (a, b, c) đều là câu phủ định vì có từ ngữ phủ định (không = caâu a,b ; chaúng= caâu c), nhưng những câu này có đặt biệt ở chỗ là đi kèm với từ khẳng định  khẳng Trang 323.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ngữ văn 8. ñònh. Baøi taäp 3: - GV hướng dẫn HS về nhà làm BT3 : +Nếu thay từ “không” bằng “chưa” thì vieát laïi nhö theá naøo ? GV vieát leân -HS nghe vaø bảng “Choắt chưa dạy được, nằm thoi thực hiện ở nhà . thóp” và hỏi : như thế phải bỏ thêm từ naøo ? +GV chốt : “chưa” : Phủ định có thời gian . “khoâng”: phuû ñònh nhaát ñònh phaûi coù . Baøi taäp 4: - Gọi HS đọc và xác định yêu cầu BT4 - HS đọc và xác ñònh yeâu caàu baøi . taäp 4. + Câu phủ định dùng để làm gì ? + Ñaët caâu coù nghóa töông ñöông. - HS leân baûng - Gọi HS lên bảng thực hiện bài tập. laøm baøi taäp. -GV chốt và sửa chữa : - Caùc caâu khoâng phaûi laø caâu phuû ñònh vì không có từ ngữ phủ định, nhưng cũng được dùng để biểu thị ý phủ định (PÑ baùc boû) Baøi taäp 5, 6: GV hướng dẫn HS về nhà làm. BT5 :Thay các từ in đậm quên=không; - HS nghe và về nhà thực hiện . chưa=chẳng – được không ?  Không được vì : Làm thay đổi haún yù nghóa cuûa caâu . BT6: Về nhà thực hiện viết một đoạn văn có sử dụng câu phủ định miêu tả và bác boû. E. CUÛNG COÁ VAØ DAËN DOØ: 1. Cuûng coá: Thoâng qua heä thoáng baøi taäp. 2. Daën doø: a. Bài vừa học: - Chép ghi nhớ và học thuộc bài. - Xem lại bài tập đã làm. - Hoàn thành BT3,5,6 - SGK trang 54. b. Bài mới: (tuần tới) Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Baøi taäp 3: HS veà nhaø laøm.. Baøi taäp 4: a. Caâu phuû ñònh  baùc boû nhaän ñònh. b. … nt ………. c. ….. nt ……. d. Caâu phuû ñònh  baùc boû suy nghó. (HS tự Đặt câu).. Baøi taäp 5, 6: HS veà nhaø laøm theo hướng dẫn của GV.. Trang 324.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngữ văn 8. - Soạn bài: Hành động nói. - Đọc đoạn trích ( I ) – SGK trang 62. - Trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4 – SGK trang 62. - Đọc đoạn trích SGK trang 63 và trả lời câu hỏi. - Đọc trước ghi nhớ. - Làm trước BT1 – SGK trang 63. ** Tiết tới : Chương trình địa phương (phần tập làm văn) , chú ý :  Di tích thắng cảnh là : Ao Bà Om, Biển Ba Động (Tổ 1,3 : Ao Bà Om; Tổ 2,4 : Biển Ba Động  Chuẩn bị ở nhà thật kỷ  Đóng thành tập để lưu lại cho các em học sinh năm học sau . Nên các em thực hiện cho thật tốt).  Ơû nhà các em sưu tầm, quan sát, tìm hiểu qua sách báo, qua trên mạng (internet : google “Di tích văn hóa và lịch sử của tỉnh Trà Vinh” .  Để đến lớp chúng ta thảo luận .. Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 325.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ngữ văn 8. TIEÁT : 92 T LV A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS: - Vaän duïng kó naêng laøm baøi thuyeát minh. - Tự giác tìm hiểu những di tích, thắng cảnh của quê mình. - Naâng cao loøng yeâu quyù queâ höông.  Troïng taâm:  Kiến thức : - Những hiểu biết về danh lam, thắng cảnh của quê hương . - Các bước chuẩn bị và trình bày văn bản thuyết minh về di tích lịch sử (danh lam thắng cảnh) ở địa phương .  Kĩ năng : - Quan sát, tìm hiểu, nghiên cứu, … về đối tượng thuyết minh cụ thể là danh lam thắng cảnh của quê hương . - Kết hợp các phương pháp, các yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự, nghị luận để tạo lập một văn bản thuyết minh có độ dài 300 chữ . B. CHUAÅN BÒ: 1. GV : Giáo án + SGK + bảng phụ ghi dàn bài giới thiệu danh lam thắng cảnh. 2. HS : Theo như GV đã dặn dò ở tiết 88. C. KIEÅM TRA: 1. Só soá 2. Bài cũ: Thay bằng kiểm tra bài soạn. D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG: Hoạt động1: Giới thiệu bài mới. Trà Vinh chúng ta cũng có những di tích văn hóa và lịch sử được xếp loại vào cấp quốc gia , hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu chúng qua baøi “chöông trình ñòa phöông (phaàn taäp laøm vaên)” thì seõ roõ . HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HÑ CUÛA HS Hoạt động 2: GV nêu yêu cầu đề bài cho HS. - Trước khi đưa ra yêu cầu, GV cho - HS dựa vào lí HS nhắc lại kién thức về văn thuyết thuyết của văn minh. baûn thuyeát minh để trình bày. - HS dựa vào tri + Văn thuyết minh có vai trò và tác thức cũ để trình dụng như thế nào trong đời sống? baøy. + Để làm tốt bài giới thiệu về danh Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. NOÄI DUNG BAØI HOÏC  Dàn bài cho đề giới thieäu veà danh lam thaéng caûnh.  Mở bài: Giới thiệu khaùi quaùt veà nôi mình thuyeát minh.  Thaân baøi:  Vò trí ñòa ñieåm.  Phương tiện đến và vui chôi.  Khung caûnh. Trang 326.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Ngữ văn 8. lam thắng cảnh, di tích lịch sử, chúng ta phaûi laøm gì ?  GV chia tổ, cho HS thảo luận đề tài: Em hãy thuyết minh, giới thiệu một danh lam thaéng caûnh, moät di tích lòch sử ở địa phương em.  GV löu yù cho HS baøi vieát khoâng quaù 1000 chữ và không được chép bài có saün. Hoạt động 3: HS đọc bài làm của mình, GV nhận xét sửa chữa. - GV gọi đại diện HS lên trình bày bài viết của mình. Đã dặn dò ở tiết trước : (Toå 1,3 : Ao Baø Om; Toå 2,4 : Bieån Ba Động .). - HS choïn danh lam thaéng caûnh và thực hiện theo yeâu caàu cuûa GV. - HS thực hiện baøi vieát treân giaáy tronhg voøng 15 phuùt..  Lượng khách tham quan.  Lợi ích khi đến nơi đó.  Keát baøi: Neâu caûm nghó cuûa baûn thân đối với nơi đế tham quan.. - HS thực hiện yeâu caàu cuûa GV. - HS nhaän xeùt boå sung.. - GV yeâu caàu caùc nhoùm khaùc laéng - HS chuù yù laéng nghe vaø ghi nghe , nhaän xeùt.  GV nhận xét chung, sửa chữa bài nhận. laøm cuûa HS vaø ruùt ra kinh nghieäm cho cả lớp.  GV biểu dương những bài làm tốt và khuyến khích những HS yếu kém. E. CUÛNG COÁ VAØ DAËN DOØ: 1. Cuûng coá: Thoâng qua. 2. Daën doø: a. Bài vừa học: - Thoâng qua baøi hoïc naøy HS coù kó naêng hôn veà vaên thuyeát minh danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử. - HS caøng yeâu meán queâ höông mình hôn. b. Bài mới: - Chuaån bò taâm theá tieát sau phaân moân laøm vaên seõ traû baøi vieát soá 5. - Ghi ra những lỗi thường mắc trong bài viết. c. Tuần tới :  Tiết 1 học : Hịch tướng sỉ – trả bài : Chiếu dời đô .  Tiết 2 học : Hịch tướng sĩ – trả bài : Hịch tướng sĩ tiết 1 .  Tiết 3 học : Hành động nói – trả bài : Câu phủ định .  Tieát 4 hoïc : Traû baøi vieát soá 5 . Học sinh chú ý : Soạn bài và chuẩn bị bài cho thật tốt .. Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 327.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ngữ văn 8. Duyệt của BLĐ Trường. Duyệt của Tổ trưởng _____________________________ ____________________________ ____________________________ _____________________________. Traàn Vaên Thaéng. Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 328.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ngữ văn 8. TUAÀN : 26 TIEÁT : 93+94 VH. Traàn Quoác Tuaán A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS: - Cảm nhận được lòng yêu nước bất khuất của Trần Quốc Tuấn, của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, thể hiện qua lòng căm thù giặc, tinh thần quyết chiến, quyết thắng kẻ thù xâm lược. - Nắm được đặt điểm cơ bản của hịch, thấy được đặc sắc nghệ thuật văn chính luaän cuûa hòch. - Vận dụng bài học để viết văn nghị luận có sự kết hợp giữa tư duy lô-gic và tư duy hình tượng giữa lí lẽ và tình cảm. - Bổ sung thêm kiến thức về văn nghị luận trung đại . - Thấy được chức năng, yêu cầu nội dung, hình thức của văn bản “Hịch tướng sĩ” . - Cảm nhận được lòng yêu nước thiết tha, tầm nhìn chiến lược của vị chĩ huy quân sự đại tài Trần Quốc Tuấn .  Troïng taâm:  Kiến thức : - Sơ giản về thể hịch . - Hoàn cảnh lịch sử liên quan đến sự ra đời của bài “Hịch tường sĩ” . - Tình yêu nước, ý chí quyết thắng kẻ thù xâm lược của quân dân thời Trần . - Đặc điểm văn chính luận ở “Hịch tường sĩ” .  Kĩ năng : - Đọc – hiểu một văn bản viết theo thể hịch . - Nhận biết được không khí thời đại sục sôi thời Trần ở thời điểm dân tộc ta chuẩn bị cuộc kháng chiến chống giặc Mông-Nguyên xâm lược lần thứ hai . - Phân tích được nghệ thuật lập luận, cách dùng các điển tích, điển cố trong văn bản nghị luận trung đại . B. CHUAÅN BÒ: 1. GV : Giáo án + SGK + phóng to tranh: Tượng Hưng Đạo Vương – Trần Quốc Tuấn ở Nam Định (SGK trang 56). 2. HS : Theo như GV đã dặn dò ở tiết 89. C. KIEÅM TRA: 1. Só soá 2. Baøi cuõ: - Chiếu là gì ? Lí Công Uẩn đã chọn nơi nào để đóng đô? Vì sao? - Bài “Chiếu dời đo”â của Lí Công Uẩn phản ánh điều gì ? D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG: Hoạt động1: Giới thiệu bài mới. Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 329.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ngữ văn 8. Ba laàn khaùng chieán choáng Moâng – Nguyeân thaønh coâng. Vò anh huøng daân tộc Trần Hưng Đạo để lại cho đời tiếng vang về tài – trí, mưu lược nhà binh và để lại trong kho tàng văn học Việt Nam những tác phẩm văn học sáng ngời về đạo lí, chắt nịch về lập luận mà tiêu biểu là văn bản: “Hịch tướng sĩ”. GV đẫn vào bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HÑ CUÛA HS NOÄI DUNG BAØI HOÏC Hoạt động 2: Tìm hiểu về tác giả, I. GIỚI THIỆU 1. Taùc giaû: taùc phaåm. - Gọi HS đọc chú thích sao – SGK - HS đọc chú - Hưng Đạo Vương là một thích. tướng lĩnh kiệt xuất của trang 58. + Qua chú thích, em hiểu gì về vị anh - HS dựa vào chú dân tộc. thích để trả lời. - Là người có phẩm chất huøng daân toäc Traàn Quoác Tuaán ? - HS dựa vào chú cao đẹp, có tài năng văn + Em hieåu theù naøo laø theå hòch ? thích để trả lời. võ song toàn.  GV giảng: Hịch là thể văn nghị luận - HS chú ý lắng - Là người có công lớn thời xưa, thường được vư chúa tướng nghe và ghi trong 3 lần kháng chiến choáng quaân Moâng – lĩnh hoặc thủ lĩnh một phong trào dùng nhận. Nguyeân. để cổ động, thuyết phục hoặc kêu gọi 2. Hoàn cảnh sáng tác: đấu tranh chống thù trong giặc ngoài. Bài Hịch được sáng tác Thể hịch thường có kết cấu chặt chẽ, trước cuộc kháng chiến lời lẽ sắc bén dẫn chứng thuyết phục. choáng Moâng – Nguyeân laàn hai. 3. Theå hòch: Laø theå vaên nghò luaän xưa dùng để cổ động, thuyết phục hoặc kêu gọi đấu tranh. Được viết theo thể biền ngẫu, viết để kích lệ tinh Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản. thần người nghe. - Gọi HS đọc văn bản. II. TÌM HIEÅU VAÊN + Bài hịch được chia theo bố cục như - HS đọc văn BẢN. thế nào ? Nêu ý nghĩa chính của từng bản. 1. Sự ngang ngược và đoạn. - HS dựa vào tội ác của kẻ thù.  GV chốt: Văn bản chia làm 4 phần. SGK trả lời. - Hành động: Ngang  Phần 1(từ: Đầu … “còn lưu tiếng ngược. tốt”): Nêu gương những anh hùng nghĩa sĩ trong sử sách.  Phaàn 2(“huoáng chi … cuõng vui lòng”): Lột tả sự ngang ngược, tội ác của kẻ thù đồng thời nói lên lòng căm thuø giaëc. Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 330.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ngữ văn 8.  Phần 3(“các ngươi … có được khoâng”): Phaân tích phaûi traùi, noùi roõ đúng sai.  Phaàn 4(coøn laïi): Neâu nhieäm vuï caáp bách, khích lệ tinh thần chiến đấu của nghóa quaân. + Tội ác và sự ngang ngược của kẻ thù được lột tả như thế nào ?  GV giaûng: Boïn Moâng – Nguyeân xâm lược nước ta, chúng đòi ngọc lụa, vơ vét vàng bạc, hung hãn như hổ đói, đi lại nghênh ngang ngoài đường buộc mọi người phải nể mặt, bắt nạc tể phụ  Nhân dân ta căm thù chúng đến bầm gan tím ruoät. + Đoạn văn tố cáo tội ác của giặc đã khơi gợi được điều gì ở tướng sĩ ? + Qua lời lẽ trong bài hịch, em thấy Trần Quốc Tuấn là người như thế nào ?. - Dựa vào văn bản trả lời. - HS chuù yù laéng - Keû thuø: Tham lam taøn nghe vaø ghi baïo, hung haõn nhaän.. - HS thaûo luaän trình baøy yù kieán. - HS trả lời theo suy nghó cuûa mình. + Ông có thái độ gì đối với tội ác của - HS dựa vào văn bản để trả  Tác giả dùng hình giaëc ? tượng ẩn dụ: “lưỡi cú + Tác giả đã dùng lối nói nào để nói lời. diều”. “thân dê chó” để - Loái noùi aån duï. veà toäi aùc cuûa giaëc ? chỉ sứ Nguyên, nói lên + Những từ ngữ nào chứng minh điều - “Lưỡi cú diều”, lòng thù hận và khinh bỉ đó ? cuûa taùc giaû. “thaân deâ choù”. CHUYEÅN SANG TIEÁT 94 C. KIEÅM TRA: 1. Só soá 2. Baøi cuõ: - Em hãy cho biết về tác giả và tác phẩm văn bản “Hịch Tướng Sĩ” ? - Qua văn bản “Hịch Tướng Sĩ”, em hãy nêu sự ngang ngược và tội ác của kể thù xâm lược ? D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG: GV : Sơ lược lại tiết học 1 và ghi lại các đề mục : I. GIỚI THIỆU 1. Taùc giaû: 2. Hoàn cảnh sáng tác: Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 331.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ngữ văn 8. 3. Theå hòch: II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN. 1. Sự ngang ngược và tội ác của kẻ thù. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN + Nêu, phân tích thái độ và hành động của Trần Quốc Tuấn để thấy được lòng yêu nước và lòng căm thù giặc của chủ soái ? + Hành động của ông trước hoàn cảnh đó như thế nào ? + Vị chủ tướng nói lên nổi lòng của mình có tác dụng ra sao đối với tướng só? + Để động viên tinh thần chiến đấu của của tướng sĩ tác giả đã nêu lên ñieàu gì ? + TQT và các tướng sĩ có mối quan hệ nhö theá naøo ? + Mối quan hệ này được thể hiện ra sao? + TQT tạo được mối quan hệ đó có taùc duïng gì ?  GV giaûng: TQT coù moái quan heä chuû tướng thân tình nhằm khích lệ tinh thaàn trung quaân aùi quoác. Quan heä cuøng cảnh ngộ để khích lệ lòng ân nghĩa thuûy chung trong caûnh “luùc traän maïc xoâng pha thì cuøng nhau soáng cheát, luùc ở nhà nhàn hạ thì cùng nhau vui cười”. + Như vậy TQT đã khích lệ được tinh thần gì ở các chiến sĩ ?. HÑ CUÛA HS NOÄI DUNG BAØI HOÏC - Dựa vào SGK 2. Lòng yêu nước và căm thuø giaëc cuûa Traàn Quoác để trả lời. Tuaán. - HS dựa vào văn - Quên ăn, quên ngủ, đau bản để trả lời. đớn đến thắt ruột. - HS thaûo luaän vaø trình bày ý kiến. - Uất ức căm tức khi chưa trả thù, rửa nhục cho đất - HS suy luận trả nước. lời. - HS suy luận trả - Trần Quốc Tuấn đã nêu lời. leân taám göông baát khuaát, - HS dựa vào thái độ dứt khoát (hoặc là SGK trả lời. địch hoặc là ta) có giá trị - HS suy luận trả động viên tới mức cao lời. nhaát yù chí vaø quyeát taâm - HS chú ý lắng chiến đấu của mỗi người. nghe vaø ghi nhaän.. - HS dựa vào SGK suy luaän, traû lời. - HS trao đổi theo nhóm để trình baøy. - HS dựa vào văn bản để trả lời.. + Theo em tác giả có phê phán những vieäc laøm sai traùi cuûa taùc giaû khoâng ? Tìm những từ ngữ chứng minh điều đó. + Khi pheâ phaùn hay khaúng ñònh, taùc giả hay tập trung vào những vấn đề gì? - HS chuù yù laéng Taïi sao phaûi nhö vaäy ?  GV chốt lại các vấn đề quan trọng nghe và ghi nhận. cho HS. Hoạt động 4: Phân tích nghệ thuật Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. 3. Ngheä thuaät laäp luaän. Trang 332.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngữ văn 8. laäp luaän cuûa baøi hòch. + Giọng văn là lời của chủ soái nói với tướng sĩ dưới quyền hay nói với người cùng cảnh ngộ ? + Lời khuyên bày tỏ thiệt hơn hay là lời cảnh cáo ? + Caùch vieát nhö vaäy cuûa taùc giaû coù taùc dụng như thế nào đối với tướng sĩ ?. - Suy luận trả lời. - TQT đã đưa ra những lí lẽ lời văn giọng nói và - Dựa vào SGK hành động vừa chân tình trả lời. vừa chỉ bảo, vừa phê phán - HS dựa vào văn nghiêm túc. bản để trình bày.. - HS suy luaän traû + Ở đây tác giả sử dụng nghệ thuật gì lời. - Tìm trong vaên ? baûn vaø neâu ra + Haõy neâu moät soá ñaëc saéc ngheä thuaät ngheä thuaät ñaëc đã tạo nên sức thuyết phục người bằng sắc. cả nhận thức của bài Hịch tướng sĩ.  GV giảng: Tác giả đã dùng nghệ thuật so sánh, điệp từ câu khẳng định, phuû ñònh, duøng ngheä thuaät laäp luaän chaët cheõ. + Em hãy vẽ sơ đồ về nghệ thuật lập luaän naøy. - GV cho HS lên bảng vẽ sơ đồ lập luaän .  Sơ đồ lập luận:  Khích leä loøng caêm thuø giaëc nhuïc maát nước.  Khích leä loøng trung quaân aùi quoác, aân nghĩa thủy chung của người cùng cảnh ngoä.. - Duøng ngheä thuaät so saùnh, aån duï töông phaûn vaø các điệp từ, điệp ý, tăng tieán. - Vạch rõ ranh giới giữa chính và tà để thuyết phuïc.. Khích lệ lòng yêu nước baát khuaát, quyeát chieán quyeát thaéng keû thuø xaâm lược ..  Khích leä yù chí laäp coâng danh xaû thaân vì nước. Khích lệ lòng tự trọng ở mỗi người khi nhận rõ cái sai, điều đúng. Hoạt động 4: Hướng dẫn HS tổng - HS trả lời theo suy nghó cuûa keát. + Qua bài Hịch tướng sĩ em học hỏi mình. - HS suy luaän điều gì ở TQT ? trình baøy. + Bài hịch được viết nhằm mục đích gì - Hs đọc phần ghi Nguyễn Hoàng Vân. - Trường THCS Tập Ngãi. Lop8.net. Trang 333.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>