Giáo án Ngữ văn - Tuần 27 - Lớp 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. Tuaàn: 27 Tieát:105+106. Ngày soạn:05.03.2011 Ngaøy day :07.03.2011. THUEÁ MAÙU -Nguyễn Ái QuốcA.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT. -Hiểu được bản chất giả dối tàn bạo của chính quyền thực dân Pháp -Thấy rõ tính chiến đấu,lập luận sắc bén cùng nghệ thuật trào phúng trong văn chính luận cuûa Nguyeãn AÙi Quoác B.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG. 1.Kiến thức. -Bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân pháp và số phận bi thảm của những người dân thuộc địa bị bóc lột,bị dùng làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn baûn -Ngheä thuaät laäp luaän,cuøng ngheä thuaät traøo phuùng saéc saûo trong vaên chính luaän cuûa Nguyeãn AÙi Quoác 2.Kó naêng. -Đọc hiều văn chính luận hiện đại,nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong moät vaên baûn chính luaän -Hoïc caùch ñöa yeáu toá vaøo vaên bieåu caûm vaøo vaên nghò laän 3.Thái độ. -Căm ghét chiến tranh,chủ nghĩa thực dân và biết phấn đấu học tập nêu gương Bác Hồ C.PHÖÔNG PHAÙP. -Thuyeát trình,dieãn giaûng,phaân tích,thaûo luaän. D.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. 1.Ổn định tổ chức. 2.Kiểm tra bài cũ.Những chủ trương và ý kiến đề nghị của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp gửi lên vua Quang Trung là gì ? Trong những ý kiến đề nghị đó,đến nay có điểm nào đã lạc hậu , lỗi thời , còn điểm nào vẫn mang tính thời sự , cần tiếp tục phát huy? 3.Bài mới : GV giới thiệu bài -Lên án chủ nghĩa thực dân Pháp là 1 trong những chủ đề quan trọng hàng đầu đối với lãnh tụ NAQ trong giai đoạn hoạt động cách mạng những năm 20 thế kỉ XX ở Pháp và một số nước Châu Aâu khác . Người viết Bản án chế độ thực dân Pháp bằng tiếng Pháp và coi đó là một nhiệm vụ cách mạng to lớn , cần kíp. -Lần đầu tiên , không phải chỉ ở Việt Nam,có một bản án với nội dung phong phú , súc tích , với quan điểm chính trị tiên tiến nhất thời đại và những lập luận , chứng cứ hết sức hùng hồn , sắc bén đối với chủ nghĩa thực dân Pháp . HOẠT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS Hoạt động 1: Giới thiệu về tác giả tác phẩm Gọi hs đọc chú thích * (?) Em haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm ? ( sgk) (?) Vb này thuộc thể loại gì ? Hãy nêu những hiểu biết. NOÄI DUNG BAØI HOÏC I, GIỚI THIỆU CHUNG: 1, Taùc giaû : 2, Taùc phaåm : goàm 12 chöông vaø phaàn phuï luïc .. ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 1 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. của em về thể loại đó ? ( Phóng sự – chính luận .) Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản Gv cùng hs đọc ( Gịong điệu lúc mỉa mai châm biếm , khi đau xót , đồng cảm , khi căm hờn phẩn nộ , khi giễu nhại , traøo phuùc , khi baùc boû maïnh meõ … Gọi hs đọc chú thích trong sgk 2,3 (?) Em coù suy nghó gì veà caùch taùc giaû ñaët teân cho vb laø Thueá maùu ? -“ Thueá maùu”laø caùch ñaët teân cuûa taùc giaû nhaèm phaûn aùnh một thủ đoạn bóc lột tàn nhẫn của chế độ thực dân ở các nước thuộc địa : biến người dân nơi đây thành vật hi sinh trong caùc cuoäc chieán tranh phi nghóa . (?) Thueá maùu thuoäc kieåu vb naøo ? Vì sao em xaùc ñònh theá? (?)Vb này có bố cục mấy phần , nêu nội dung từng phần ? - 3 phần :- P1: Chiến tranh và người bản xứ - P2: Chế độ lính tình nguyện - P3: Kết quả của sự hi sinh Gọi hs quan sát đoạn đầu (?) So sánh thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở 2 thời điểm trước chiến tranh và sau khi cuoäc chieán tranh xaûy ra? - Trước chiến tranh , họ bị xem là giống người hạ đẳng , bị đối xử đánh đập như súc vật. - Khi cuộc chiến tranh bùng nổ , lập tức họ đựơc các quan cai trò taâng boác , voã veà naøo laø “ con yeâu” , “ baïn hieàn” , “ những chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do ” (?) Vì sao người bản xứ từ địa vị hèn hạ bỗng thành những đứa con yêu , người bạn hiền , những chiến sĩ bảo veä coâng lí ? - Vì thực dân pháp muốn che giấu dã tâm lợi dụng xương máu của họ trong cuộc chiến tranh cho quyền lợi của nước Pháp . Đó chính là thủ đoạn của chính quyền thực dân . (?) Các cụm từ đặt trong dấu ngoặc kép ở đây được dùng với dụng ý gì? ( Mỉa mai , châm biếm sự giả dối , thâm độc của chế độ thực dân ) (?) Để làm rõ cái giá phải trả cho cái vinh dự đột ngột ấy , tác giả đã đưa ra các chứng cớ cùng với lời bình ntn? - Đột ngột xa lìa vợ con , quê hương vì mục đích vô nghĩa , đem mạng sống mà đánh đổi lấy những vinh dự hảo huyền - Lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế của các cấp chỉ huy và lấy xương mình chạm nên những chiếc gậy của caùc ngaøi thoáng cheá. (?) Em có nhận xét gì cách đưa dẫn chứng bà bình luận. Đoạn trích là chương 1 . Viết baèng tieáng phaùp , xuaát baûn taïi Pa-ri , naêm 1925 , taïi HN naêm 1946. II, ĐỌC , HIỂU VĂN BẢN: 1, Đọc, tìm hiểu chú thích : 2.Tìm hieåu vaên baûn a.Boá cuïc : 3 phaàn b.Phaân tích: b.1 Chieán tranh vaø ngöôiø baûn xứ : *Thái độ của bọn quan cai trị đối với người dân thuộc địa: - Trước chiến tranh : Chỉ là những tên da đen bẩn thỉu,những tên”An-nam-mit” baån thæu…chæ bieát keùo xe tay và ăn đòn. - Khi cuoäc chieán tranh buøng nổ : Biến thành những đứa”con yêu”,những người”bạn hiền”.Được phong danh hieäu”chieán só baûo veä công lí và tự do”. -> Hình aûnh töông phaûn,ngoân ngữ mang màu sắc châm bieám. => Thái độ giả nhân giả nghĩa,thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi. * Số phận người dân thuâộc ñòa: - Đột ngột xa lìa vợ con , …phôi thaây treân caùc chieán trường. - Vượt biển…xuống tận đáy. ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 2 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. của tác giả trong đoạn văn này ? (?) Vậy số phận của người bản xứ ở hậu phương được khái quát bằng sự việc nào ? - Những người làm kiệt sức trong các xưởng thuốc súng …đã khác ra từng miếng phổi , chẳng khác gì hít phải hơi ngaït . (?) Cách cấu tạo lời văn có gì đặt biệt ? cách cấu tạo lời vaên nhö theá coù taùc duïng gì ? - Cả luận cứ được diễn đạt chỉ một câu với nhiều dấu phẩy , dùng hình ảnh biểu tượng , kết hợp đưa dẫn chứng . - Tác dụng : lượng thông tin nhanh , truyền cảm. (?) Theo dõi đoạn văn cuối cho biết có gì đặc biệt trong lời văn ở đoạn này ? -Tác giả đã nêu ra một con số đáng chú ý về số người bản xứ đã bỏ mạng trên đất pháp trong mấy năm chiến tranh . (Heát tieát 105, chuyeån tieát 106) Gọi hs quan sát đoạn 2 . (?) Em hãy giải thích từ “ tình nguyện” có nghĩa là gì ? (?) Hãy nêu rõ các thủ đoạn , mánh khoé bắt lính của thực dân ? - Tiến hành lùng ráp ,vây bắt và cưỡng bức người ta phải ñi lính . - Lợi dụng chuyện bắt lính mà doạ nạt , xoay sở kiếm tiền đối với những người nhà giàu. - Sẵn sàng trói , xích , nhốt người ta như nhốt súc vật , sẵn sáng đàn áp dã man nếu như có chống đối . (?)Từ đó cho ta thấy thực trạng , chế độ lính tình nguyện ntn? - Là cơ hội làm giàu cho bọn quan chức , là cơ hội củng cố địa vị , thăng quan tiến chức . (?) Phản ứng của những người bị bắt lính tình nguyện có gì khác thường ? _ Tìm mọi cơ hội trốn thoát . Tự làm cho mình nhiễm phải những bệnh nặng nhất. (?) Người dân thuộc địa có thực sự “ tình nguyện” hiến dâng xương máu như lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền khoâng ? -ù Không hề có sự tình nguyện hiến dâng xương máu như lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền . Người dân thuộc địa hoặc trốn tránh hoặc xì tiền ra . (?) Vậy phủ toàn quyền Đông Dương đã tuyên bố điều gì ? - Các bạn đã tấp nập đầu quân…. kẻ thì dâng cánh tay của mình như lính thợ . (?) Trong thực tế những sự thật nào về lính tính nguyện được phơi bày ?. biển để bảo vệ vương quốc các loài thuỷ quái. - Boû xaùc nôi mieàn hoang vu… - Lấy máu tưới vòng nguyệt queá…caùc ngaøi thoáng cheá. - Kiệt sức trong các xưởng thuoác suùng. - Bảy mươi van người…mặt trời. -> Giọng văn giễu cợt,xót xa;lieät keâ caùc tö lieäu hieän thực. => Những người bản xứ trở thành vật hi sinh cho lợi ích,danh dự của bọn thực dân. b.2 Chế độ lính tình nguyện : * Các thủ đoạn,mánh khoé bắt lính của bọn thực dân: - Những cuộc lùng ráp,những vụ lũng đoạn - Tóm những khoẻ mạnh, ngheøo; con caùc nhaø giaøu…choïn moät trong hai con đường:đi lính,xì tiền ra. -> Thủ đoạn,mánh khoé bỉ oåi,ti tieän. * Phản ứng của những người bò baét lính: - Người dân thuộc địa tìm mọi cơ hội trốn thoát . - Tự làm cho mình nhiễm phải những bệnh nặng nhất. -> Những người lính không hề có sự”tình nguyện”,họ thà chaáp nhaän caùi cheát coøn hôn laø ñi lính cho Phaùp. * Lời lẽ của bọn cầm quyền: - Tuyên bố:Các bạn đã tấp nập đầu quân…quê hương…. ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 3 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. - Tốp thì xích tay , người thì bị nhốt có lính Pháp canh gác , lưỡi lê tuốt trần , đạn lên nòng sẵn , - Thực tế: Tốp thì xích tay , (?) Ở đây diễn ra sự đối lập giữa sự thật với lời nói , sự đối người thì bị nhốt ,những cuộc biểu tình,bạo động… laäp naøy coù yù nghóa gì ? - Vạch trần thủ đoạn lường gạt tàn nhẫn của chính quyền -> Đối lập thực dân đối với người bản xứ . => Vạch trần thủ đoạn lường Gọi hs đọc đoạn kết. gaït taøn nhaãn cuûa chính quyeàn (?) Kết quả sự hi sinh của người dân thuộc địa trong các thực dân đối với người bản xứ cuoäc chieán tranh nhö theá naøo ? - Khi chiến tranh chấm dứt thì các lời tuyên bố “ tình tứ” của các ngài cầm quyền cũng tự dưng im bặt . Những người b 3 Kết quả của cuộc hi sinh từng hi sinh bao xương máu , từng được tâng bốc trước đây * Sự hi sinh của lính “tình mặc nhiên trở lại “ giống người hèn hạ” nguyeän” Vieät Nam. - Đối với người dân thuộc địa sự hi sinh chẳng hề mang lại - Trở lại giống người bẩn thỉu lợi ích gì cho họ bới chế độ bản xứ không hề biết đến chính - Bị cướp hết tài sản,đánh nghóa vaø coâng lí. đập, đối xử như súc vật. (?) Nhận xét về cách đối xử của chính quyền thực dân đối -> Sử dụng một loạt câu nghi với họ sau khi đã bóc lột hết “ thuế máu” của họ? vaán. - Bộ mặt tráo trở , tàn nhẫn của chính quyền thực dân lại => Tố cáo tội ác của bọn thực được bộc lộ trắng trợn khi tước đoạt hết của cải mà người daân, baûn chaát bæ oåi voâ nhaân lính thuộc địa mua sắm được , đánh đập họ vô cớ , đối xử đạo đối với người bản xứ. với họ thô bỉ như đối với súc vật . Người dân thuộc địa lại * Đối với lính Pháp : trở về vị trí hèn hạ ban đầu sau khi bị bóc lột trắng trợn hết - Những thương binh, vợ con “ thueá maùu” tử sĩ đều được cấp môn bài - Bỉ ổi hơn nữa , chính quyền thực dân còn không ngần ngại bán thuốc phiện đầu độc cả một dân tộc để vơ vét cho đầy túi” khi cấp môn bài bán lẻ thuốc phiện cho thương binh người Pháp và vợ con tử sĩ người Pháp . 3.Tổng kết :Ghi nhớ : SGK (?) Hãy chỉ ra biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng trong đoạn này ? ( Lập luận phản bác , mâu thuẩn trào phúng , thực tế sinh động , câu hỏi tu từ , điệp từ ) III.HƯỚNG DẴN TỰ HỌC (?) Từ đó , thái độ nào của người viết được bộc lộ? -Học thuộc ghi nhớ , nắm - Mỉa mai . châm biếm , tố cáo quyết liệt chế độ thực dân được nội dung, nghệ thuật Phaùp taïi Vieät Nam của đoạn trích (?) Hoïc qua vb naøy ñem laïi cho em hieåu bieát gì veà baûn chaát -Soạn bài mới hội thoại chế độ thực dân và số phận của người dân ở các nước thuoäc ñòa caùch ñaây 2/3 theá kæ? ( hs khaùi quaùt laïi theo hieåu bieát cuûa mình) E.RUÙT KINH NGHIEÄM. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… .------------------------------------------  ------------------------------------------- ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 4 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. Tuaàn:27 Tieát:107. Ngày soạn:07.03.2011 Ngaøy day :09.03.2011. HỘI THOẠI A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT. -Hiều khái niệm vai xã hội trong hội thoại -Biết xác định thái dộ đúng đắn trong quan hệ giao tiếp B.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG. 1.Kiến thức. -Vai xã hội trong hội thoại 2.Kó naêng. -Xác định được các vai xã hội trong cuộc thoại 3.Thái độ. -Có ý thức tốt trong giao tiếp và vai trò của bản thân trong giao tiếp C.PHÖÔNG PHAÙP. -Dieãn giaûng,phaân tích,thaûo luaän. D.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. 1.Ổn định tổ chức. 2.Kieåm tra baøi cuõ. 3.Bài mới : GV giới thiệu bài -Trong cuộc sống hằng ngày , người nào cũng có những mối quan hệ xã hội rộng – hẹp , thân , sơ …khác nhau ; những mối quan hệ ấy thường là vô cùng phức tạp và tinh tế ! Một người có thể có địa vị cao trong xh , nhưng khi về nhà lại chỉ là con cái . Một người là cha hoặc là mẹ trong gia đình , nhưng khi đến cơ quan lại chỉ là bạn bè đồng nghiệp … những vị trí trong xh , cơ quan gia đình ,,,ấy được gọi là “vai” của mỗi người khi họ tham gia hội thoại .Vậy vai xh trong hội thoại là gì ? Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó . HOẠT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS Hoạt động 1: tìm hiểu vai xã hội trong hội thoại (?) Trong gia đình ở bữa cơm , chúng ta có thể mời bằng caùch naøo ? - Tìm lời mời của em đối với cha mẹ , ông bà ?tìm lời mời từ phía bố mẹ đối với ông bà từ phía ông bà đối với con chaùu ? VD : cháu mời ông bà ăn cơm Con mời ba mẹ ăn cơm Hai con vaø caùc chaùu aên côm ñi (?) Theo em trong các lời mời trên có điều gì không ổn ? - Cháu mời ông bà xơi cơm ạ - Người VN hay dùng từ xơi (?) Tại sao trong gia đình người con , người cháu phải mời trước ? (Thể hiện sự kính trọng ông bà , cha mẹ) * GV chốt : Con là ở vị trí đối với cha mẹ , cháu ở vị trí đối với ông bà – Vị trí của người nói đối với những người khác , trong 1 tình huống người ta gọi là vai hội thoại. NOÄI DUNG BAØI HOÏC I.GIỚI THIỆU CHUNG 1, Vai xã hội trong hội thoại - là vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuộc hội thoại - Quan hệ trên – dưới hay ngang haøng ( theo tuoåi taùc , thứ bậc gia đình , xh) - Quan hệ thân sơ ( theo mức độ quen biết , thân tình ). ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 5 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. (?) Nếu cần mở cửa sổ , em sẽ nhờ người khác ntn? Gv khái quát bài học thứ nhất Gọi hs đọc đoạn trích “ Tức nước vở bờ” (?) Theo em có mấy vai tham gia hội thoại ? ( 2 vai) (?) Quan hệ của họ trên , dưới hay thân , sơ? (?) Ai là bậc trên , ai là bậc dưới? Chò daäu Cai leä Thaáp ngang haøng Treân Cao hôn Thaáp hôn * GV chốt : Trong những tình thuống khác nhau thì hội thoại cũng khác nhau Vì vậy khi ở vai khác chúng ta phải chọn cách nói cho phù hợp (?) Qua đó em có nhận xét gì về quan hệ xh và từ đó rút ra keát luaän ? Hoạt động 2:Luyện tập. Gọi hs đọc đoạn trích “ Trong loøng meï” (?) Quan hệ giữa các nhân vật tham gia hội thoại trong đoạn trích trên là quan hệ gì ? Ai ở vai trên , ai ở vai dưới? ( Quan hệ thaân sô , baø coâ vai treân , beù Hoàng vai dưới) (?) Cách xử sự của người cô có gì đáng chê trách ? ( Với quan hệ gia tộc , người cô đã xử sự không đúng với thái độ chaân thaønh , thieän chí cuûa tình cảm ruột thịt . Với tư cách là người lớn tuổi , vai bề trên người cô đã không có thái độ đúng mực của người lớn đối với trẻ em (?) Hãy tìm những chi tiết trong bài Hịch tướng sĩ thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc vừa khoan dung của TQT đối với binh sĩ dưới quyền ? Gọi hs đọc đoạn trích “ Lão Haïc”. Chò daäu Thaáp ngang haøng Cao hôn. Cai leä Treân. Thaáp hôn. 2, Quan heä xh : quan heä xh raát ña daïng neân vai xh vai xh của mỗi người cũng đa dạng , nhieàu chieàu . Vì theá maø khi tham gia hội thoại , mỗi người cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp. Bài tập 1 : Bà cô vai trên , bé Hồng vai dưới . Cacùh noùi cuûa baø coâ khoâng neân Baøi taäp 2 : - Nghieâm khaéc : Nay caùc ngöôi nhìn chuû nhục mà không biết lo , thấy nước nhục mà không biết theïn.. - Khoan dung : Neáu caùc ngöôi bieát chuyeân taäp saùch naøy , theo lời dạy bảo của ta , thì mới phải đạo thần chủ …Ta viết ra bài hịch này để các ngươi biết bụng ta Baøi taäp 3 : a, Xét về địa vị xh , ông giáo là người có địa vị cao hôn moät noâng daân ngheøo nhö Laõo Haïc . Nhöng xeùt veà tuoåi taùc thì Laõo Haïc vò trí cao hôn b, Oâng giáo nói với LH bằng lời lẽ ôn tồn , thân mật , nắm lấy vai , mời lão hút thuốc , uống nước ăn khoai . Trong lời lẽ , ông giáo gọi lão Hạc là cụ , xưng hô gộm 2 người là ông con mình ( thể hiện sự kính trọng người giaø ) , xöng laø toâi ( theå hieän quan heä bình ñaúng) c, LH gọi người đối thoại với mình là ông giáo , dùng từ dạy thay cho từ nói ( thể hiện sự tôn trọng ), đồng thời xưng hô gộp hai người là chúng mình , cách nói cũng xuề xoà ( nói đùa thế), thể hiện sự chân tình III.HƯỚNG DẴN TỰ HỌC -Học thuộc ghi nhớ . Hoàn tất bài tập -Chuaån bò baøi : tìm hieåu yeáu toá bieåu caûm trong vaên. ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 6 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. (?) Em haõy neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp 3 ? ( HSTLN). nghò luaän. E.RUÙT KINH NGHIEÄM. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… .------------------------------------------  ------------------------------------------- Tuaàn: 27 Tieát:108. Ngày soạn:10.03.2011 Ngaøy day :12.03.2011. TÌM HIEÅU YEÁU TOÁ BIEÅU CAÛM TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT. -Bổ sung,nâng cao kiến thức về văn nghị luận -Naém döôc vai troø cuûa yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän vaø caùch ñöa yeáu toá bieåu caûm vaøo vaên nghò luaän B.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG. 1.Kiến thức. -Lập luận là phương thức biểu đạt chính trong văn nghị luận -Biều cảm là yếu tố hỗ trợ cho lập luận,góp phần tạo nên sức lay động,truyền cảm của bài vaên nghò luaän 2.Kó naêng. -Nhaän bieát yeáu toá bieåu caûm vaø taùc duïng cuûa noù trong baøi vaên nghò luaän -Đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận hợp lí,có hiệu quả,phù hợp với logic lập luận của baøi vaên nghò luaän. 3.Thái độ. C.PHÖÔNG PHAÙP. -Thuyeát trình,phaân tích,thaûo luaän nhoùm D.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. 1.Ổn định tổ chức. 2.Kiểm tra bài cũ.Hãy kể tên những tác phẩm nghị luận đã học ? - Nhận xét mục đích của văn nghị luận qua các tác phẩm nghị luận đã học ? Hầu hết các tác giả đã thuyết phục người đọc , người nghe bằng ỵếu tố nào ? 3.Bài mới : GV giới thiệu bài Ta đã biết yếu tố biểu cảm được thể hiện rõ nhất trong bài văn nghị luận là từ , ngữ , câu cảm , giọng điệu lời văn . Nhưng có thật chỉ có như vậy không ? Làm thế nào để có cảm xúc , tình caûm vaø bieåu hieän ra khi vieát vaên nghò luaän theá naøo ? Bieåu caûm trong vaên nghò luaän coù gioáng như biểu cảm trong văn biểu cảm hay không ? Đó là nd bài học này . ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 7 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS Hoạt động 1:Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luaän Gọi hs đọc vb Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (?) Hãy tìm những từ ngữ biểu lộ tình cảm mãnh liệt của tác giả và những câu cảm thán trong vb trên ? + Từ , ngữ biểu cảm: Hỡi , muốn , phải , nhân nhượng , lấn tới , quyết tâm cướp , không , thà , chứ nhất định không chịu , phải đứng lên , hễ là , thì , ai có , dù , ai cũng phải + Câu cảm thán : Hỡi đồng bào và chiến sĩ toàn quốc ! - Hỡi đồng bào ! Chúng ta phải đứng lên ! - Hỡi anh em binh sĩ , tự vệ , dân quân ! Thắng lợi nhất định về dân tộc ta! - việt Nam độc lập và thống nhất muôn năm! - Kháng chiến thắng lợi muôn năm! (?) về mặt sử dụng từ ngữ và đặt câu có tính chất biểu cảm , Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của CTHCM có giống với Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn không? ( Giống nhau ở chỗ có nhiều từ ngữ và nhiều câu văn có giá trị biểu cảm ) (?) Tuy nhiên Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến và Hịch tướng sĩ vẫn được cọi là những vb nghị luận chứ không phải laø vaên bieåu caûm . Vì sao? ( Vì các tác phẩm ấy được viết ra chủ yếu không phải nhằm muïc ñích bieåu caûm maø nhaèm muïc ñích nghò luaän ( nêu quan điểm, ý kiến để bàn luận phải trái , đúng sai , nên suy nghó vaø neân soáng theá naøo ) . Ở những văn nghị luận như thế , biểu cảm không thể đóng vai trò chủ đạo , mà chỉ là một yếu tố phụ trợ cho quá trình nghò luaän maø thoâi ) (?) Hãy theo dõi bảng đối chiếu và nhận xét xem cột nào có sử dụng yếu tố biểu cảm , sử dụng yếu tố biểu cảm như thế có taùc duïng gì ? ( cột 2 có sử dụng yếu tố biểu cảm vì thế nó giúp cho bài văn nghò luaän hay hôn ) * Gv giải thích : Biểu cảm là yếu tố có khả năng “ gây được hứng thú hoặc cảm xúc” đẹp đẽ , mãnh liệt hoặc sâu lắng nhieàu nhaát , nghóa laø coù khaû naêng nhieàu nhaát trong vieäc laøm neân caùi hay cho vb (?) Qua phhaân tích em coù nhaän xeùt gì veà yeáu toá bieåu caûm trong văn nghị luận ? ( ghi nhớ 1 sgk) (?) Thông qua việc tìm hiểu các vb như Hịch tướng sĩ và Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến , em hãy cho biết : Làm thế nào để phát huy hết tác dụng của yếu tố biểu cảm trong văn nghò luaän ? ( Muoán phaùt huy heát taùc duïng cuûa yeáu toá bieåu. NOÄI DUNG BAØI HOÏC I.TÌM HIEÅU CHUNG 1, Yeáu toá bieåu caûm trong baøi vaên nghò luaän. - Vaên nghò luaän raát caàn yeáu toá bieåu caûm , Yeáu toá bieåu caûm giuùp cho baøi vaên nghò luaän coù hieåu quaû thuyết phục lớn hơn , vì nó có tác động mạnh mẽ tới tình cảm của người đọc ( người nghe). - Để bài văn nghị luận có sức biểu cảm cao , người làm văn phải thật sự có cảm xúc trước những điều mình vieát ( noùi) vaø phaûi biết diễn tả cảm xúc đó bằng những từ ngữ , những câu văn có sức truyền cảm . Sự diễn tả cảm xúc cần phaûi chaân thaät vaø khoâng được phá vỡ mạch lạc nghò luaän cuûa baøi vaên. ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 8 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. cảm trong bài văn nghị luận , trước hết người viết không chỉ cần suy nghĩ đúng , nghĩ sâu về các vấn đề , luận điểm , luận cứ , lập lận … mà còn phải thật sự xúc động trước những điều đang nói , đang viết , đang bàn luận . Đó không chỉ là những tình cảm xúc động nhất thời , mà cần có một tình cảm chân thật , tự nhiên và sâu sắc mãnh liệt , dù đó là tình yêu hay loøng caêm thuø) (?) Chỉ có rung cảm không thôi đã đủ chưa ? Phải chăng chỉ cần có lòng yêu nước và căm thù giặc nồng cháy là có thể dễ dàng tìm ra những cách nói như: “ Không ! Chúng ta thà hi sinh tất cả …” hay “ uốn lưỡi cú diều..” ? để viết được những câu như thế , người viết cần có những phẩm chất gì khác nữa ? Có rung cảm không chưa đủ mà còn phải biết và rèn cách bieåu caûm . Nghóa laø bieåu hieän tình caûm , caûm xuùc trong baøi văn nghị luận sao cho phù hợp , không phá vỡ mạch lập luận ) (?) Có bạn cho rằng : Càng dùng nhiều từ ngữ biểu cảm , caøng ñaët nhieàu caâu caûm thaùn thì giaù troï bieåu caûm trong vaên nghị luận càng tăng . Ý kiến ấy có đúng không ? vì sao? (Không phải dùng nhiều từ ngữ biểu cảm , nhiều câu biểu cảm thì giá trị biểu cảm trong bài văn tăng . Ngược lại nếu dùng quá nhiều mà không phù hợp , sẽ biến bài văn nghị luận thành thành lí luận dông dài , hoặc làm giảm bớt sự chặt chẽ ) (?) Vậy, để bài văn nghị luận có sức biểu cảm đòi hỏi người viết cần có yếu tố nào? ( ghi nhớ 2 sgk ) Hoạt động 2 Luyeän taäp. (?) Baøi taäp 1 yeâu caàu ñieàu gì ? ( HSTLN). II.LUYEÄN TAÄP Baøi taäp 1: Chæ ra yeáu toá bieåu caûm trong phaàn I – Chieán tranh vaø “ người bản xứ” - Một là “nhại”. Các từ như “ tên da đen bẩn thỉu” , “ An – nam – mít bẩn thỉu” , “ con yêu” , “ chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do” . Đều là cách xưng gọi của bọn thực dân trước và sau chiến tranh , Trước thì miệt thị khinh bỉ , sau thì đề cao một cách bịp bợm . Sự nhại lại các lời văn ấy và đem đối lập chúng lại với nhau đã phơi bày giọng điệu dối trá của thực dân , tạo hiệu quả mỉa mai - Hai laø duøng hình aûnh mæa mai baèng gioïng ñieäu tuyeân truyeàn cuûa thực dân như : “ Nhiều người bản xứ đã … chứng kiến cảnh kì diệu của trò biểu diễn khoa học về phóng ngư lôi , đã được xuống tận đáy biển để bảo vệ tổ quốc của các loài thuỷ quái . Một số khác đã bỏ xác những miền hoang vu thơ mộng vùng Ban – căng…” . Những ngôn từ mĩ miều không che đậy được thực tế phủ phàng . Lời mỉa mai đã thể hiện thái độ khinh bỉ sâu sắc đối với gịong điệu tuyên. ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 9 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường. GV:Nguyeãn Vaên Thaønh. ***********************************************************************************. (?) Haõy neâu yeâu caàu baøi taäp 2 ? ( HSTLN). truyền của bọn thực dân , và cả sự chế nhạo , cười cợt . Ở đây yếu tố biểu cảm đã tạo hiệu quả về tiếng cuời châm biếm sâu cay Bài tập 2 :Trong đoạn văn , tác giả không chỉ phân tích điều hơn lẽ thiệt cho học trò , để họ thấy tác hại của việc “ học tủ” và “ học vẹt” . Người thầy ấy còn bộc bạch nỗi buồn và sự khổ tâm của một nhà giáo chân chính trước sự “ xuống cấp” trong lối học văn và làm văn của những hs mà ông thật lòng quí mến Bài tập 3 : Gv hướng dận hs viết III.HƯỚNG DẴN TỰ HỌC - Học thuộc ghi nhớ , hoàn thành bài tập - Soạn bài “ Đi bộ ngao du “. E.RUÙT KINH NGHIEÄM. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… .------------------------------------------  -------------------------------------------. ********************************************************************************** Ngữ Văn 8 10 Naêm Hoïc:2010-2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span>