Giáo án Ngữ văn 6 kì 2 - GV: Phan Thị Mỹ Phượng

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 1. Ngữ văn 6. Ngày soạn: 07/01/2009 Ngaøy dạy: Tuần 20 – Bài 18 - Tiết 73,74. BAØI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN Tô Hoài I . Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - HS hiểu được nội dung , ý nghĩa của văn bản. Nắm được đặc điểm tính cách của Dế Mèn và bài học đường đời đầu tiên của chú Dế một cách thích thú từ ngoại hình đến tính nết. Từ đó rút ra bài học về lối sống cho bản thân : Tính kiêu căng , bồng bột của tuổi trẻ có thể làm hại đến người khác. -Nắm được những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả về loài vật của Tô Hoài . - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, phân tích văn bản . - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc t×m hiÓu vÒ nghÖ thuËt miªu t¶, kÓ chuyÖn cña T« Hoµi II. Chuaån bò cuûa thaày cuûa troø: - GV: SGK, giaùo aùn. - HS: SGK, bài soạn ở nhà III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp.”1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ:2’ - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. 3. Bài mới:1’ “Dế Mèn phiêu lưu kí” của Tô Hoài sáng tác vào năm 1941 đã và đang được hàng triệu người đọc trong và ngoài nước, ở các lứa tuổi vô cùng yêu mến đến mức các bạn nhỏ gọi Tô Hoài là ông Dế Mèn. Nhưng Dế Mèn là ai? Chân dung và tính nết của nhân vật ấy ra sao? Ta sẽ cùng tìm hiểu qua văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”. Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Yêu cầu học sinh đọc chú thích Đọc chú thích Nêu đôi nét về nhà văn Tô Hoài Nguyễn Sen 1920 Ông bắt đầu viết văn từ năm nào Trước Cách mạng tháng Tám Ông có khối lượng tác phẩm rất Dế Mèn phiêu lưu ký phong phú. Các tác phẩm viết cho thiếu nhi: Võ sĩ Bọ Ngựa, Ông Chuột, Đọc Đàn chim gáy… Các tác phẩm viết cho người lớn: Ngôi thứ nhất Tạo sự thân mật gần gũi giữa Cứu đất cứu mường, Vợ chồng A Phủ, người kể và người đọc Miền Tây… Tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” Trả lời là tác phẩm đầu tiên của Tô Hoài sáng Phần 1: “Từ đầu…thiên hạ tác khi ông 21 tuổi 2. Tác phẩm Văn bản nầy được trích từ đâu? rồi” Trích từ truyện: “Dế Mèn Giáo viên đọc văn bản. Yêu cầu học Phần 2: Còn lại phiêu lưu ký” Chia thành 3 nhóm thảo luận sinh đọc tiếp Văn bản được kể theo ngôi thứ mấy? Thanh niên Càng 3. Bố cục Cách kể nầy có tác dụng gì? Vuốt Đoạn 1: Vẻ đẹp cường tráng Cánh của Dế Mèn. tg Nội dung ghi bảng 20’ I. GIỚI THIỆU 1. Tác giả Tô Hoài: tên khai sinh là Nguyễn Sen -1920-2002 -lớn lên ở làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông -Viết văn trước Cách mạng tháng Tám 1945. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng Đoạn 2: Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn 50’ II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN 1. Dế Mèn tự tả chân dung của mình  Ngoại hình Càng:mẫm bóng Vuốt ở chân, ở khoeo cừ cứng dần và nhọn hoắt Cánh, áo dài chấm đuôi Răng đen nhánh Cả người màu nâu bóng mỡ Râu dài uốn cong  Chàng Dế thanh niên cường tráng đẹp trai  Hành động Đi đứng oai vệ, làm điệu nhúng chân, rung râu Cà khịa với mọi người Quát mấy chị Cào Cào Đá ghẹo anh Gọng Vó. 2. Ngữ văn 6. Văn bản được chia làm mấy phần? Nội dung mỗi phần. Bóng mỡ Răng Râu. Thảo luận Nhóm 1: Đọc lại đoạn 1 tìm các chi tiết diễn tả ngoại hình của Dế Mèn. Đẹp, khỏe. Từ ngoại hình em hãy nhận xét chung về Dế Mèn? Nhóm 2: Tìm các chi tiết miêu tả hành động của Dế Mèn Nhóm 3: Trình tự và cách miêu tả trong đoạn văn này ra sao? Qua cách miêu tả này em nhận xét gì về tính cách của dế mèn? Nhóm 4: Tìm những tính từ miêu tả tính cách của Dế Mèn?. Đi đứng oai vệ Co cẳng… Vũ cánh phành phạch Vuốt râu Quát chị cào cào Ghẹo anh… Nêu kết quả rồi nguyên nhân Kêu căng, hợm hĩnh Cường tráng, mẫm bóng, cứng, nhọn hoắt, hủn hoẳn, dài, giòn giã, nâu bóng, to, bướng, đen nhánh, ngoàm ngoạp, cong, hùng dũng, trịnh trọng, khoan thai. Thay thế bằng các từ đồng nghĩa: Hay, chính xác trong việc miêu tả Dế Mèn  Kiêu căng, hợm hỉnh coi mạnh mẽ, bóng loáng, xồn xột… Em nhận xét gì về cách dùng từ của Chê bai Dế Choắt thường mọi người tác giả? Rủ Dế Choắt trêu chị Cốc Hậu quả là cái chết thê thảm của Dế Choắt 2. Bài học đường đời đầu Tác giả tinh tế trong cách lựa chọn Dế Mèn hối hận tiên của Dế Mèn từ ngữ, vì đã miêu tả được vẻ đẹp của Kẻ cả, coi thường Dế Mèn đồng thời chỉ ra những điểm chưa đẹp trong tính cách của chú dế Thái độ kẻ cả, coi thường, chê Lời lẻ cách xưng hô, giọng mới lớn còn nông nỗi bai, tàn nhẫn đối với Dế Choắt điệu Nghịch ranh, nghĩ cách trêu cợt Yêu cầu học sinh kể tóm tắt lại câu Tìm cách trêu chị Cốc chị Cốc chuyện trêu chị Cốc Hể hả vì trò đùa của mình Chui tọt vào hang, thú vị Nhận xét thái độ của Dế Mèn đối với Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc Dế Choắt? mổ Dế Choắt Khiếp sợ, im thinh thít Biểu hiện qua các chi tiết nào? Bất ngờ, ân hận sám hối chân thành Khi thấy chị Cốc rỉa lông Dế Mèn đã Đứng lặng giờ lâu…đầu tiên làm gì? 10’ Không nên kiêu căng, hóng III. TOÅNG KEÁT hách, khinh người, kẻ cả… Khi trêu xong, Dế Mèn làm gì? Bài văn miêu tả vẻ đẹp cường Khi nghe tiếng kêu cứu của Dế tráng của tuổi trẻ nhưng còn kiêu Choắt, Dế Mèn phản ứng ra sao? Vẻ đẹp nhưng còn kiêu căng căng, xốc nỗi của Dế Mèn của Dế Mèn Trước cái chết và lời khuyên cuối Do trêu chọc Cốc nên đã gây ra Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng cái chết thảm thương cho Dế Choắt. Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình Miêu tả loài vật sinh động, cách kể theo ngôi thứ nhất: tự nhiên, ngôn ngữ chính xác, hấp dẫn, giàu tính tạo hình IV. LUYEÄN TAÄP: Sgk. 3. Ngữ văn 6. cùng của Dế Choắt, tâm trạng của Dế Mèn ra sao? Trêu chị Cốc, cái chết của Theo em, bài học đầu tiên mà Dế Dế Choắt Mèn rút ra được là gì? Văn bản này có nội dung chính là Nhân hóa gì? Do đâu mà Dế Mèn đã rút ra được bài học đường đời của mình?. Đóng vai Dế Mèn, diễn tả tâm trạng. Văn bản đã sử dụng nghệ thuật gì? Hãy nhận xét nghệ thuật miêu tả loài Đọc vật của Tô Hoài? Yêu cầu học sinh viết một đoạn văn đóng vai Dế Mèn tả lại tâm trạng của Dế Mèn trước cái chết của Dế Choắt Yêu cầu học sinh đọc phần đọc thêm SGK 12 4. Cuûng coá: (4’) -T«i trong v¨n b¶n lµ T« Hoµi hay DÕ MÌn. -Muốn miêu tả loài vật sinh động ta phải làm thế nào ? -H×nh ¶nh DÕ MÌn gîi cho em suy nghÜ g× ? 5. Dặn dò: (2’) - Học thuộc bài cũ -§äc v¨n b¶n. -KÓ tãm t¾t . - Lµm bµi tËp (SGK),c¸c bµi tËp trong (SBT/3)., -T×m hiÓu vÒ phã tõ. -Tìm đọc “Dế Mèn Phiêu Lưu ký”. Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ....................................................................... ....................................................................... ....... ................................................................ Ngày soạn: 07/01/2009 Ngaøy dạy: Tuần 20 – Bài 18 - Tiết 75. PHÓ TỪ I . Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1. KiÕn thøc : - N¾m ®­îc phã tõ lµ g×? C¸c lo¹i phã tõ? - HiÓu vµ nhí ®­îc c¸c lo¹i ý nghÜa chÝnh cña phã tõ 2. Thái độ :HS có thái độ sử dụng phó từ chính xác. 3. Kü n¨ng : - Biết đặt câu có chứa phó từ để thể hiện các ý nghĩa khác nhau.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 4. Ngữ văn 6. - Tích hợp với văn bản Sông nước Cà Mau với sự quan sát tưởng tượng so sánh và nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶. II. Chuaån bò cuûa thaày cuûa troø: - GV: SGK, giaùo aùn. Tham kh¶o tµi liÖu... - HS: SGK, bài soạn ở nhà III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp.”1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ:2’ - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. 3. Bài mới:1’ Yêu cầu học sinh nhắc lại các từ loại đã học ở HK I Danh từ, động từ…Ngoài các từ loại mà em vừa nêu, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu thêm một từ loại mới nữa. Đó là phó từ. tg Nội dung ghi bảng 10’ I. PHÓ TỪ LAØ GÌ?. Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Trước hết chúng ta sẽ tìm hiểu Yêu cầu hoc sinh đọc bài tập 1 SGK trang 12 1.Ví duï: Đã,sẽ,đang Các từ in đậm bổ sung cho từ Đi, ra, thấy ,cũng,vẫn…là phó từ nào Lỗi lạc,soi gương, ưa nhìn 2.Ghi nhớ: to bướng. Phó từ là những từ chuyên đi kèm Các từ vừa được kể ra thuộc Động từ và tính từ với động từ, tính từ để bổ sung ý những từ loại nào? nghĩa cho động từ, tính từ Như vậy: Những từ chuyên đi kèm với động từ hoặc tính từ được gọi bằng một tên. Đó là Ghi nhớ 1 SGK phó từ II. CÁC LOẠI PHÓ TỪ 10’ Thế nào là phó từ? Các từ in đậm dừng ở vị trí nào Trước hoặc sau động từ, Có 2 loại lớn trong cụm từ? tính từ 1. Phó từ đứng trước động từ, tính từ Dựa vào vị trí của phó từ mà Bổ sung ý nghĩa liên quan tới hành động, trạng thái, đặc điểm, tính chất người ta có cách phân loại phó từ nêu ở động từ hoặc tính từ như: Yêu cầu học sinh đọc bài tập 1  Quan hệ thời gian Đọc (II) trang 13  Mức độ Tìm các phó từ bổ sung ý  Sự tiếp diễn tương tự a. Lắm nghĩa cho các động từ,tính từ in  Sự phủ định b. Đừng đậm? 2. Phó từ đứng sau động từ, c. Không đã, đang tính từ GV dùng bảng phụ Bổ sung một số ý nghĩa Yêu cầu học sinh điền các phó  Mức độ từ vừa tìm được ở phần I và II  Khả năng Học sinh lên bảng điền vào bảng phụ  Kết quả và hướng Chú thích (*) III. LUYEÄN TAÄP Dựa vào vị trí, phó từ có mấy Bµi tËp1: T×m vµ nªu t¸c dông 15’ Hai loại Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng cña c¸c phã tõ trong ®o¹n v¨n: a. - §·: phã tõ chØ quan hÖ thêi gian. - Không: sự phủ định - Còn: sự tiếp diền tương tự - §·: thêi gian - §Òu: sù tiÕp diÔn - §­¬ng, s¾p: thêi gian - L¹i: tiÕp diÔn - Ra: kết quả và hướng - Còng sù tiÕp diÔn - S¾p : thêi gian b. §·: thêi gian - §­îc: kÕt qu¶ Bµi 2: Mét h«m t«i nh×n thÊy chÞ Cèc ®ang rØa c¸nh gÇn hang m×nh. T«i nãi víi Cho¾t trªu chäc chÞ cho vui. Cho¾t rÊt sî chèi ®©y ®Èy. T«i h¸t c¹nh khoÐ khiÕn chÞ Cèc ®iªn tiÕt vµ t×m ra DÕ Cho¾t. ChÞ Cốc đã mổ cho Choắt những cú trời gi¸ng khiÕn cËu ta ng¾c ngo¶i v« phương cứu sống. - PT: +§ang: thêi gian hiÖn t¹i +Rất : mức độ +Ra: kÕt qu¶ Bài 3: HS thi đặt câu nhanh có dïng phã tõ.. 5. Ngữ văn 6. loại? Phó từ đứng trước động từ, tính từ thường bổ sung về ý Hành động, trạng thái, tính chất, đặc điểm nghĩa gì? Kể một số phó từ chỉ thời gian? Kể một vài phó từ chỉ mức độ? Một vài phó từ chỉ sự tiếp diễn tương tự? Một vài phó từ chỉ sự phủ định? Phó từ chỉ sự cầu khiến Các phó từ đứng sau động từ, tính từ bổ sung cho động từ, tính từ có ý nghĩa gì? Yêu cầu học sinh đọc bài tập 1 Gọi từng học sinh đọc từng câu và tìm phó từ ở mỗi câu. Sau đó nêu ý nghĩa của phó từ. Đã, sẽ, đang, sắp… Rất, quá, lắm, cực kì, hơi… Cũng, vẫn, cứ, đều… Hãy, chừa, chẳng… Hãy, đừng, chớ… Mức độ Khả năng Kết quả và hướng. Đọc. Giáo viên đọc chính tả. 4. Cuûng coá: (4’) - Phã tõ lµ g× ? ý nghÜa cña phã tõ ? - Cã mÊy lo¹i phã tõ ? + XÐt vÒ vÞ trÝ . + XÐt vÒ ý nghÜa 5. Dặn dò: (2’) - Häc thuéc 2ghi nhí. - Tù lÊy c¸c vÞ trÝ minh ho¹ - T×m , lµm bµi tËp cßn l¹i - T×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶ Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ....................................................................... ....................................................................... ....... ................................................................. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 6. Ngữ văn 6. Ngày soạn: 0 / /200 Ngaøy dạy: 0 / /200 Tuần 21 – Bài 18 - Tiết 76. TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN MIEÂU TAÛ I . Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - Nắm được những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả trước khi đi sâu vào 1 số thao tác chính nhằm tạo lập loại văn bản này. - Nhận diện được những đoạn văn, bài văn miêu tả. - Hiểu được những tình huống nào thì người ta thường dùng văn miêu tả. II. Chuaån bò cuûa thaày cuûa troø: - GV: SGK, giaùo aùn. Tham kh¶o tµi liÖu... - HS: SGK, bài soạn ở nhà III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp.”1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ:2’ Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 7. Ngữ văn 6. - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. 3. Bài mới:1’ ở học kì I các em đã hiểu được thế nào là văn tự sự, sang học kì II các em sẽ làm quen một thể loại văn mới , đó là văn miêu tả. Vậy thế nào là văn miêu tả? Chúng ta sẽ bước đầu làm quen trong tiết học hôm nay. Tg Nội dung ghi bảng Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh 15’ I. ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶? Yêu cầu học sinh đọc 3 tình Đọc 3 tình huống huống SGK trang 15 1. Bài tập: Trong các tình huống trên, tình Vaên baûn: “Deá Meøn huống nào phải sử dụng cách Cả ba tình huống phieâu löu kí” miêu tả? Vì sao? Tình huống 1: tả con đường và Deá Meøn: ngôi nhà đề người khách nhạn ra Chaøng deá thanh nieân Tình huống 2: tả chiếc áo cần lấy cường tráng. đề người bán hàng nhận ra Ñoâi caøng maãm boùng. Tình huống 3: tả chân dung lực sĩ Những cái vuốt... cứng daàn vaø nhoïn. Ñoâi caùnh daøi kín xuoáng Như vây, mục đích của văn taän chaân. miêu tả là giúp người đọc, người Cả người rung rinh một nghe hình dung lại được đối maøu naâu boùng. Đọc từ “bơi tôi… vuốt râu” tượng được nói đến (người, vật,  Chú dế đẹp, lực lưỡng. “cái anh… hang tôi” cảnh…) Deá Choaét: Yêu cầu học sinh đọc lại 2 Dế Mèn: khỏe mạnh, to, đẹp Người gầy gò, dài lêu đoạn trích tả Dế Mèn, Dế Choắt Dế Choắt: gầy gò, xanh xao, bệnh ngheâu... Hai đoạn văn giúp ta hình dung hoạn Cánh ngắn củn.. hở cả được điều gì ở 2 chú dế? mạn sườn. Ñoâi caøng beø beø, naêng neà.. Giúp người đọc hình dung đặc Raâu ria cuït coù moät maåu... điểm nổi bậc của sự vật Đó là đặc điểm riêng nổi bậc  chuù deá oám yeáu. của 2 chú dế 2. Ghi nhớ Như vậy, văn miêu tả là gì? Văn miêu tả là loại văn 12’ Tính từ và động từ nhằm giúp người nghe, Ở đoạn văn miêu tả Dế Mèn và người đọc hình dung những Dế Choắt thì từ loại nào được sử Tái hiện lại sự vật, con người đặc điểm, tính chất nổi bật dụng nhiều nhất? của một sự vật, sự việc, con Mục đích của văn miêu tả là người, phong cảnh gì? Làm cho những cái đó như Khi người viết văn làm văn hiện lên trước mắt người miêu tả tốt sẽ làm cho người đọc đọc, người nghe Hiểu rõ đối tượng, quan sát kĩ dễ hình dung ra sự vật và ngược lại Để miêu tả tốt, người viết đòi hỏi phải có những gì? Trong văn miêu tả, năng Văn miêu tả rất cần thiết trong lực quan sát của người viết, cuộc sống và không thể thiếu Mỗi nhóm một đoạn người nói bộc lộ rõ nhất Đọc được trong tác phẩm văn chương II. Luyện tập Thảo luận 3 nhóm (Phần bài tập) Yêu cầu học sinh đọc 3 đoạn Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 8. Ngữ văn 6. Mỗi đoạn miêu tả cái gì? Chỉ Ghi đặc điểm nổi bậc của từng ra đặc điểm nổi bậc của từng đoạn vào bảng phụ đoạn Treo lên bảng Giáo viên nhận xét Viết vào tập Yêu cầu học sinh viết đoạn văn tả cảnh mùa đông Đọc bài văn “Lá rụng” Yêu cầu học sinh đọc phần đọc thêm 4. Cuûng coá: (2’) - Văn miêu tả là gì? - Mục đích của văn miêu tả là gì? - Để miêu tả tốt, người viết đòi hỏi phải có những gì? 5. Bài tập: (10’) + Bước 1: Nêu yêu cầu, nhiệm vụ của việc luyện tập. + Bước 2 : Chia nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu 1 đoạn theo yêu cầu vừa nêu. +Bước 3 : Các nhóm trình bày kết quả tìm hiểu và nhận xét nội dung trả lời. + Bước 4 : Gợi ý tìm hiểu 2 đề văn luyện tập thực hành ở cuối bài Đoạn 1: miêu tả hình ảnh Dế Mèn: chú dế cường tráng, khỏe mạnh. Đoạn 2: miêu tả hình ảnh chú bé Lượm (nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, đáng yêu). Đoạn 3: miêu tả quang cảnh sinh hoạt của các sinh vật trong hồ ao (nhộn nhịp, đông đúc).  HS luyện viết đoạn văn theo yêu cầu: Tả cảnh mùa đông đến. Khuôn mặt người mẹ của em. 6. Dặn dò: (2’) - Học bài - Soạn trước bài 19 “Sông nước Cà Mau”  Tác giả, bố cục  Văn bản tả cảnh gì?  Người tả đang ở vi trí nào? Thuận lợi gì trong vị trí ấy?  Cách đặt tên con sông, rạch  Tìm chi tiết nói về sự rộng lớn của rừng đước?  Hình ảnh chợ Năm Căn ra sao?. . Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ....................................................................... ....................................................................... ....... ................................................................ Ngày soạn: 0 / /200 Ngaøy dạy: Tuần 21 – Bài 19 - Tiết 77. SÔNG NƯỚC CAØ MAU Đoàn Giỏi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 9. Ngữ văn 6. I . Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1. KiÕn thøc : Gióp HS c¶m nhËn ®­îc: - Sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau. - NghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶. 2. Thái độ :Qua văn bản giáo dục cho HS tình yêu thiên nhiên, bồi dưỡng lòng yêu quê hương đất nước. 3. Kỹ năng :Rèn luyện kĩ năng đọc và tả cảnh. II. Chuaån bò cuûa thaày cuûa troø: - GV: SGK, giaùo aùn. Tham kh¶o tµi liÖu... - HS: SGK, bài soạn ở nhà III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp.”1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ:4’ -T«i trong v¨n b¶n lµ T« Hoµi hay DÕ MÌn. -Muốn miêu tả loài vật sinh động ta phải làm thế nào ? -H×nh ¶nh DÕ MÌn gîi cho em suy nghÜ g× ? 3. Bài mới:1’ Cà Mau, nơi tận cùng của tổ quốc ta với rừng tràm, rừng đước bát ngát cùng những huyền thoại còn lưu truyền đến ngày nay về thời cha ông ta mở đất. Hôm nay chúng ta sẽ làm một chuyến du lịch đến vùng sinh thái này Tg Nội dung ghi bảng 10’ I. GIỚI THIỆU. Hoạt động giáo viên Trước tiên ta tìm hiểu về tác giả, tác phẩm Yêu cầu học sinh đọc chú thích (*). Hoạt động học sinh Đọc chú thích (*) Trả lời. 1. Tác giả Đoàn Giỏi sinh và mất năm nào? Quê Chống Pháp (1945-1954) Đoàn Giỏi (1925-1989) quán ở đâu? Cuộc sống thiên nhiên và Quê ở Tiền Giang Ông bắt đầu viết văn vào thời kì nào? con người Nam Bộ Viết văn từ thời kì kháng Đề tài sáng tác của ông là gì? Truyện “Đất rừng phương chiến chống Pháp Nam” Văn bản này có nguồn gốc từ đâu? 2. Xuất xứ học sinh đọc tiếp Trích từ chương XVIII truyện Giáo viên giới thiệu đôi nét về truyện “Đất rừng phương Nam” “Đất rừng phương Nam” Bốn đoạn Giáo viên đọc, gọi học sinh đọc tiếp Văn bản này có thể chia thành mấy 3. Bố cục 4 đoạn đoạn? Nội dung của mỗi đoạn là gì? Đoạn 1: Từ đầu…đơn điệu  Nhìn tổng quát về sông nước Cà Mau Đoan 2: Từ khi…nước đen  Cảnh kênh rạch, sông ngòi Đoạn 3: Thuyền…ban mai  Tả riêng dòng sông Năm Toàn cảnh Cà Mau được tác giả miêu Sông ngòi, kênh rạch bủa Căn tả có gì nổi bật? giăng như mạng nhện Đoạn 4: phần còn lại  Cảnh chợ Năm Căn Rừng Cà Mau với những đặc đểm gì? Bát ngát Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng 20’. 5’. 10. Ngữ văn 6. II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN 1. Khái quát về sông nước Sự hòa quyện giữa thiên nhiên ở đây Trên thì trời xanh…bát như thế nào? ngát Cà Mau Sông ngòi, kênh rạch chằng Âm thanh được miêu tả như thế nào? Rì rào của gió, của rừng, chịt của sóng biển đều đều ru Màu xanh của bầu trời, cây, vỗ triền miên lá…bát ngát Âm thanh rì rào của gió rừng, Tác giả sử dụng các giác quan nào để Nghe, nhìn sóng biển miêu tả?  Cảm giác buồn, đơn điệu, Ở đoạn 1 gợi cho chúng ta cảm giác Buồn lặng lẽ gì về Cà Mau? 2. Cảnh kênh rạch sông Việc đặt tên các con sông, con rạch ở Rạch Mái Giầm: hai bên ngòi đây có gì đặc biệt? bờ toàn cây mái giầm Dựa theo từng đặc điểm riêng Kênh Bo Mắt: tập trung biệt của từng con kênh rạch mà nhiều con bọ mắt đặt tên Kênh Ba Khía: tập trung  Tạo nên màu sắc địa nhiều con ba khía phương riêng biệt 3. Cảnh dòng sông Năm Việc đặt tên các sông rạch dựa vào Đặc điểm của từng nơi Căn cơ sở nào? Mênh mông hùng vĩ Những chi tiết nào miêu tả dòng sông Mênh mông, đổ ầm ầm như Đổ ầm ầm như thác Năm Căn? thác, cá bơi từng đàn Cá bơi từng đàn Đước dựng cao ngất Rừng đước cao ngất Màu xanh ẩn hiện trong sương mù và khói sóng Những chi tiết nào miêu tả cảnh chợ Sát bờ sông, ồn ào tấp nập 4. Cảnh chợ Năm Căn Thuyền chài, thuyền lưới, Thuyền chài, thuyền lưới, Năm Căn? thuyền buôn dập dềnh thuyền buôn dập dềnh Những lò than…rừng Cà Bến vân hà, nhà bè, phố nổi, Mau cảnh mua bán tấp nập của các dân tộc Việt, Hoa, Miên Cảnh chợ Năm Căn qua nòi bút của Ồn ào, tấp nập  Ồn ào, tấp nập tác giả thể hiện như thế nào? III. TOÅNG KEÁT Cảnh sông nước Cà Mau đẹp Đoạn trích miêu tả cảnh sông nước Rộng lớn, hùng vĩ, hoang dã rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống Cà Mau ra sao? Chợ Năm Căn có những đặc điểm Tấp nập, trù phú hoang dã Chợ Năm Căn tấp nập, trù nổi bậc gì? Qua đoạn trích ta thấy thiên nhiên và Hài hòa, cụ thể, vừa bao phú, độc đáo con người ở đây như thế nào? quát qua sự hiểu biết của Bức tranh thiên nhiên về cuộc tác giả sống ở Cà Mau vừa cụ thể, vừa bao quát qua sự cảm nhận và vốn Yêu cầu học sinh đọc lại ghi nhớ Đọc phần đọc thêm hiểu biết phong phú của tác giả. 4. Cuûng coá: (2’) Cảnh chợ Năm Căn qua nòi bút của tác giả thể hiện như thế nào? Đoạn trích miêu tả cảnh sông nước Cà Mau ra sao? Chợ Năm Căn có những đặc điểm nổi bậc gì? Qua đoạn trích ta thấy thiên nhiên và con người ở đây như thế nào? 5. Dặn dò: (2’). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 11. Ngữ văn 6. Học bài Soạn trước bài “So sánh” theo yeâu caàu Sgk Tù lÊy c¸c vÞ trÝ minh ho¹ Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ....................................................................... ....................................................................... ....... ................................................................. Ngày soạn: 0 / /200 Ngaøy dạy: Tuần 21 – Bài 19 - Tiết 78. SO SAÙNH I . Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1.KiÕn thøc : Gióp HS n¾m ®­îc kh¸i niÖm vµ cÊu t¹o cña so s¸nh. 2. Thái độ :Giáo dục cho HS yêu thích nghệ thuật văn chương 3. Kỹ năng :Biết cách quan sát sự giống nhau giữa các sự vật để tạo ra những so sánh đúng. II. Chuaån bò cuûa thaày cuûa troø: - GV: SGK, giaùo aùn. Tham kh¶o tµi liÖu... - HS: SGK, bài soạn ở nhà III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp.”1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ:5’ - Phã tõ lµ g× ? ý nghÜa cña phã tõ ? - Cã mÊy lo¹i phã tõ ? + XÐt vÒ vÞ trÝ . + XÐt vÒ ý nghÜa 3. Bài mới:1’ Trong lời ăn tiếng nói hằng ngày để tạo nên hình ảnh và đăc sắc, người ta dùng biện pháp nghệ thuật so sánh. Vậy so sánh là gì? Ta đi vào tiết học hôm nay. Tg Nội dung ghi bảng Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh 10’ Yêu cầu học sinh đọc bài tập Đọc bài 1 I. SO SAÙNH LAØ GÌ? 1(a, b). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng 1 ví duï: Treû em nhö buùp treân caønh Veá A Từ ss Veá B So saùnh. - TËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh: + bóp trªn cµnh + hai dãy trường thành vô tận - Sù vËt, sù viÖc ®­îc so s¸nh víi nhau: + TrÎ em so s¸nh víi bóp trªn cµnh + Rõng ®­íc dùng lªn cao ngÊt so s¸nh với hai dãy trường thành vô tận - Cơ sở để so sánh: dựa vào sự tương đồng - T¸c dông: +Làm nổi bật cảm nhận của người nói, người viết về những sự vật được nói đến. + T¨ng tÝnh gîi h×nh, gîi c¶m. 2 Ñònh nghóa So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự vật diễn đạt II. CAÁU TAÏO CUÛA PHEÙP SO 10’ SAÙNH Mô hình đầy đủ của một phép so sánh gồm: Vế A: Nêu lên sự vật sự việc được so sánh Vế B: Nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh sự vật, sự việc nói ở vế A Từ ngữ chỉ phương diện so sánh Từ ngữ chỉ ý so sánh (gọi tắt là từ so sánh)  Các từ ngữ chỉ phương diện so sánh và chỉ ý so sánh có thể được lượt bớt  Vế B có thể được đảo lên trước vế A cùng với từ so sánh III. LUYEÄN TAÄP 15’  Bài tập 1 trang 29  So sánh người với người Thầy thuốc như mẹ hiền Thầy cô như cha mẹ  So sánh vật với vật. 12. Ngữ văn 6. Các cụm từ nào đươc đem ra “Trẻ em” với “búp trên so sánh với nhau? cành” “Rừng đước” với “2 dãy Ở câu a, vì sao có thể so sánh trường thành vô tận” như vậy? Có đặc điểm gần giống Ở câu b, vì sao có thể so sánh nhau đầy sức sống được với nhau? Cả 2 đối tượng cho nét Các sự vật sự việc được so tương đồng là cao ngất sánh với nhau như vậy để làm gì? Tăng sức gợi hình gợi Trong các ví dụ trên, cụm từ cảm nào được so sánh? (rừng đước; trẻ em) Trẻ em Cụm từ nào được đem ra so Rừng đước (vế A) sánh Búp trên cành Thế nào là so sánh? Hai dãy trường thành (vế Yêu cầu học sinh đọc bài tập 3 B) Cách so sánh ở câu trên có gì Ghi nhớ SGK 221 khác với sự so sánh ở câu nầy? Đọc Học sinh làm tại chỗ bài tập 1 phần II Câu ở bài tập 3: các sự vật Vế A là gì? so sánh không có nét tương Vế B là gì? đồng Áp dụng vào các ví dụ trên? Tự làm vào bảng con Hãy tìm thêm các từ so sánh Sự vật được so sánh Sự vật dùng để so sánh mà em biết? Vế A: trẻ em, rừng đước Yêu cầu học sinh đọc bài tập 3 Phương diện so sánh: Cấu tạo của phép so sánh dựng lên cao ngất trên có gì đặc biệt? Từ so sánh: như, như Vế B: búp trên cành, hai dãy tường thành vô tận Mô hình đầy đủ của một phép so sánh là như thế nào? Như, là, tựa, dấu 2 Có phải lúc nào cũng áp chấm… dụng đầy đủ cấu tạo của phép so sánh? a. Không có từ so sánh, Ở ví dụ 1 a (I) đã lược mất chỉ có dấu hai chấm (:) b. Dùng dấu phẩy phương diện nào? Ở ví dụ 3a đã lược bớt phương diện nào? Trả lời Ở ví dụ 3d có gì đặc biệt?. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 13. Ngữ văn 6. Cây lựu hoa nở như những đốm lửa Không nhất thiết lúc nào cũng đầy đủ Bông lúa trĩu hạt như cần câu Yêu cầu học sinh đọc bài tập 1  So sánh khác loại Với các ví dụ đã cho hãy tìm Phương diện so sánh Thân em như hạt mưa sa ví dụ theo chủng loại Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày Lược từ so sánh  So sánh cái cụ thể với cái trừu Sự vật được so sánh được tượng đưa lên phía sau, vế B đảo Yêu cầu học sinh đọc bài tập 2 Chí ta như núi thiên thai ấy Yêu cầu học sinh tìm các từ lộn lên trước với từ so sánh Đỏ rực chiều hôm dậy canh đồng ở vế B Đọc Lòng ta như nước Hương Giang ấy Xanh biếc lòng sông những bóng thông Yêu cầu học sinh đọc bài tập Tìm và phát biểu (Tố Hữu) Đọc 3 phần III  Bài tập 2 Tìm từ điền vào Về nhà làm Khỏe như (voi, hùm, hổ) Đen như (cột nhà cháy, than củi sùng, Đọc hắc ín) Trắng như (tuyết, vôi) Cao như (sếu, núi, tre) 4. Cuûng coá: (2’) - Thế nào là so sánh? - Cấu tạo của phép so sánh trên có gì đặc biệt? - Có phải lúc nào cũng áp dụng đầy đủ cấu tạo của phép so sánh? 5. Dặn dò: (2’) - Häc thuéc 2ghi nhí. - Tù lÊy c¸c vÞ trÝ minh ho¹ - T×m , lµm bµi tËp cßn l¹i - Soạn trước bài “Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả”.  Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ....................................................................... ....................................................................... ....... ................................................................. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 14. Ngữ văn 6. Ngày soạn: 0 / /200 Ngaøy dạy: Tuần 22 – Bài 20 - Tiết 79. BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI Tạ Duy Anh I . Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - T/C trong sáng và lòng nhân hậu của người em gái có tài năng đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình và vượt lên lòng tự ái . Từ đó hình thành thái độ và cách ứng xử đúng đắn biết thắng đựợc sự ghen tỵ trước tài năng hay sự thành công của người khác - N¾m ®­îc nghÖ thuËt kÓ truyÖn vµ miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt trong t¸c phÈm - RÌn kÜ n¨ng kÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt . KÜ n¨ng miªu t¶ vµ ph©n tÝch t©m lÝ nh©n vËt. - Giáo dục thái độ ứng xử đứng đắn . II. Chuaån bò cuûa thaày cuûa troø: - GV: SGK, giaùo aùn. Tham kh¶o tµi liÖu... - HS: SGK, bài soạn ở nhà III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp.”1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ:4 ’ - C¶nh s«ng vµ rõng ®­íc N¨m C¨n ®­îc miªu t¶ ntn ? - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em sau khi häc v¨n b¶n . 3. Bài mới:1’ Văn bản mà chúng ta tiếp cận hôm nay là một truyện ngắn đạt giải cao nhất trong cuộc thi “ Tương lai vẫy gọi” do báo Thiếu niên tiền phong phát động của nhà văn Tạ Duy Anh. Để cảm nhận được nội dung ý nghĩa truyện thông qua nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lý nhân vật trong tác phẩm, các em đã chuẩn bị những câu hỏi gợi ý trong SGK. Trên cơ sở đó, chúng ta sẽ cùng nhau thảo luận để rút ra được bài học thiết thực cho bản thân trong học tập cũng như trong cuộc sống qua bài “ Bức tranh cuûa em gaùi toâi” Tg Nội dung ghi bảng Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh 15’ Trước hết ta đi vào phần giới thiệu I. GIỚI THIỆU. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 15. Yêu cầu học sinh đọc chú thích (*) Hãy giới thiệu đôi nét về tác giả. 1. Tác giả Tạ Duy Anh Sinh năm 1959, quê ở huyện Chương Mĩ, tỉnh Hà Tây Là hội viên Hội nhà văn Việt Nam 2. Tác phẩm Là truyện ngắn đạt giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” II. TÌM HIEÅU VAÊN 25’ BAÛN 1 - §äc - tãm t¾t 2 - Chó thÝch/34 3 - Bè côc: 3 phÇn -Hai anh em đều là nh©n vËt chÝnh ( c¶ hai đều thể hiện sâu sắc chủ đề của chuyện: Lòng nhân ái và đố kỵ -n/v anh lµ n/v trung t©m (Gi÷ vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiÖn chủ đề và t/t của tp - Ng«i kÓ thø nhÊt( Ngêi anh) Nhµ v¨n ®­îc miªu t¶ tù nhiªn, ch©n thµnh 4. Phân tích 4.1. Nhân vật người anh a. Trước khi em gái được phát hiện tài năng. Ngữ văn 6. Đọc. Tạ Duy Anh sinh năm 1959 ở Ông là một trong những cây bút nổi bật được tỉnh Hà Tây sự chú ý của người đọc (năm 1986) Trả lời chú thích (*) Em biết gì về hoàn cảnh sáng tác văn bản này? Học sinh đọc tiếp Truyện được rút ra trong tập “Con dế ma” Rút kinh nghiệm được tặng giải nhì (không có giải nhất) trong cuộc thi viết: Tương lai vẫy gọi của báo Thiếu Niên Tiền Phong Giải thích ở phần chú thích Hướng dẫn cách đọc Cần phân biệt rõ lời kể, đối thoại, diễn biến Chuyện kể về 2 anh em Kiều tâm lí nhân vật Giáo viên đọc trước, yêu cầu học sinh đọc Phương (Mèo) qua lời kể của người anh. Mèo là cô gái hay tiếp nghịch ngơm nhưng lại có năng khiếu đặc biệt. Sau một Nhận xét cách đọc thời gian theo dõi, nhất là sau Yêu cầu học sinh giải nghĩa từ khó SGK Hãy tóm tắt truyện “Bức tranh của em gái khi nghe chú Tiến Lê khen tranh của Mèo, người anh rơi tôi” vào trạng thái mặc cảm, khiến anh hay gay gắt với em. Nhưng Giáo viên nhận xét, bổ sung Trong văn bản này, ngôi kể được sử dụng là bất ngờ là bức tranh Kiều Phương đoạt giải lại vẽ về anh ngôi thứ mấy? Tác dụng của ngôi thứ nhất trong văn tự sự của mình. Trước bức tranh, người anh hối hận nhận ra tấm là gì? lòng của cô em gái. Nhân vật chính trong truyện là ai? Để biết được nhân vật chính là ai, ta đi vào tìm hiểu nhân vật người anh Mở đầu câu chuyện, người anh gọi em mình là gì? Vì sao?. Ngôi thứ nhất xưng “tôi”. Người kể có thể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, thấy và Với biệt danh này, cô em gái có thái độ ra bộc lộ ý nghĩ của mình sao? Người anh, người em, hoặc cả hai anh em Sau câu nói của ông anh “này, em không để chúng nó yên được à?” thì cô em gái có cử Gọi là Mèo vì “mặt nó luôn chỉ ra sao? Em cảm nhận đây là sự trêu chọc hay giận bị chính nói bôi bẩn” hờn, quát tháo của hai anh em? Vui vẻ chấp nhận, khoe với Vậy thì vốn dĩ tình cảm ban đầu của hai anh bạn bè em như thế nào? -Tình anh em vốn Thấy em gái hay lục lọi lung tung, người anh thân mật “Nó vênh mặt mèo mà có thái độ như thế nào? lại!...” Yêu cầu học sinh đọc lại đoạn “một hôm…nó vui vẻ lắm” -Kẻ cả trước trò Khi phát hiện em gái chế thuốc vẽ từ nhọ nghịch ngợm của em Trêu chọc nhau nồi, người anh đã nghĩ gì? Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng gái. 16. Ngữ văn 6. Em có nhận xét gì về cách kể và giọng điệu kể của “ông anh trai” trong đoạn văn này? Thân mật. Dưới mắt người anh, những hành động của -Tò mò, coi thường em gái được xem là gì? em gái b. Khi em gái được Với em mình, người anh muốn khẳng định điều gì? phát hiện tài năng Hành động “bí mật theo dõi em gái khi biết em chế thuốc vẽ” thể hiện điều gì ở người -Mặc cảm tự ti (chỉ muốn gục xuống bàn anh? Tâm trạng người anh khi tài năng em gái khóc) được phát hiện -Không thân với em, Sự xuất hiện của bố con họa sĩ Tiến Lê đã hé đố kị với tài năng của mở thế giới bí mật của cô bé. Đồng thời câu chuyện chuyển sang hướng khác em Cô bé đã san sẻ bí mật với ai? -Thầm cảm phục tài Tại sao sống chung nhà nhưng người em năng của em và thương không chia sẻ bí mật với người anh? Khi chú Tiến Lê xin phép bố mẹ mình theo cho mình bé Quỳnh ra vườn, lúc đó người anh đang làm gì?. Khó chịu, bực bội Đọc Trời ạ! Thì ra nó chế thuốc vẽ Cách kể và giọng kể thể hiện vẻ kẻ cả của bậc bề trên Trò nghịch ngợm của trẻ con chỉ gây phiền hà cho người khác Vẻ “người lớn” với em. Khi bé Kiều Phương được phát hiện tài năng hội họa, tâm trạng của mọi người như thế nào?. Tò mò của trẻ con Bé Quỳnh, con chú Tiến Lê. Riêng cậu anh trai cảm thấy mình như thế nào? Vì anh hay lên giọng kẻ cả Điều đó được thể hiện qua hành động nào? Mải mê với chiếc diều nên Thái độ này đã thể hiện trạng thái tâm lí gì không biết có chuyện gì xảy ra của nhân vật? Ngạc nhiên, vui mừng, sung Từ trạng thái này đã khiến cho anh đối xử sướng, trừ người anh (nhân vật với em ra sao? tôi) Cảm thấy mình bất tài, bị Thế nhưng, lúc xem trộm tranh, thái độ của đẩy ra ngoài anh ra sao? Những khi ngồi học chỉ Mặc dù ghen tị nhưng vẫn khâm phục tài muốn gục xuống bàn khóc năng của em Điều nay cho thấy nhà văn đã đặt nhân vật Mặc cảm, tự ti giữa giới hạn mong manh, giữa cái đau khổ cao thượng và ích kỉ hèn hạ, đã không để cho nhân vật làm điều đáng tiếc Không thể thân với em như Khi quan sát bức tranh con mèo của em gái, trước kia, cái giận vô lí, chỉ người anh có cảm tưởng ra sao? cần một lỗi nhỏ là phát run lên Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 17. Ngữ văn 6. Thầm cảm phục tài năng của Có cảm tưởng như vậy là trong lòng người em anh đã có điều gì? Tại sao người anh lại “lén trút một tiếng thở dài”? Có cảm tưởng nó biết mọi việc chúng tôi làm và lờ đi vì không chấp trẻ con Tiếng thở dài ấy chưa đủ để người anh làm lành với cô em gái Lục vấn lương tâm Hai anh em đang thân thiết bỗng phải chia Thừa nhận tài năng của em, xa vì một yếu tố bất ngờ, một người được phát hiện tài năng, còn một người không đủ tự vừa thương cho mình vì chẳng có một năng khiếu gì tin vào mình 4. Cuûng coá: (2’) Em biết gì về hoàn cảnh sáng tác văn bản này? Hãy tóm tắt truyện “Bức tranh của em gái tôi” Trong văn bản này, ngôi kể được sử dụng là ngôi thứ mấy? Tác dụng của ngôi thứ nhất trong văn tự sự là gì? 5. Dặn dò: (2’) - §äc diÔn c¶m chuyÖn. KÓ l¹i c©u chuyÖn , - Phân tích nhân vật Kiều Phương . -Tìm hiểu phần còn lại,( Tìm hiểu về người anh -Soạn trước bài “Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả” Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ....................................................................... ....................................................................... ....... ................................................................ Ngày soạn: 0 / /200 Ngaøy dạy: Tuần 22 – Bài 19 - Tiết 80,81. QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VAØ NHAÄN XEÙT TRONG VAÊN MIEÂU TAÛ I . Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - Nắm được những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả trước khi đi sâu vào 1 số thao tác chính nhằm tạo lập loại văn bản này. - Nhận diện được những đoạn văn, bài văn miêu tả. - Hiểu được những tình huống nào thì người ta thường dùng văn miêu tả. - HS thấy được vai trò, tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong vaên mieâu taû. - HS bieát vaän duïng caùc yeáu toá naøy trong khi vieát baøi vaên mieâu taû. II. Chuaån bò cuûa thaày cuûa troø: Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 18. Ngữ văn 6. - GV: SGK, giaùo aùn. Tham kh¶o tµi liÖu... - HS: SGK, bài soạn ở nhà III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp.”1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ:5 ’ - Văn miêu tả là gì? - Mục đích của văn miêu tả là gì? - Để miêu tả tốt, người viết đòi hỏi phải có những gì? 3. Bài mới:1’ Để miêu tả chính xác và sinh động, người viết phải qua nhiều công đoạn. Trước hết phải quan sát rồi sau đó nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh … Muốn làm được như vậy chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học hôm nay . Tg Nội dung ghi bảng 30’ I. QUAN SAÙT, TƯỞNG TƯỢNG SO SÁNH VAØ NHẬN XEÙT TRONG VAÊN MIEÂU TAÛ 1. T×m hiÓu vÝ dô: (SGK - 27 -28) * §o¹n 1: -T¶ chµng DÕ Cho¾t gÇy èm, đáng thương. - ThÓ hiÖn qua c¸c tõ ng÷:, h×nh ¶nh: GÇy gß, lªu nghªu, bÌ bÌ, nÆng nÒ, ngÈn ngÈn ng¬ ng¬... * §o¹n 2: - Tả cảnh đẹp thơ mộng và hùng vĩ của sông nước Cà Mau Năm Căn. - C¸c tõ ng÷, h×nh ¶nh thÓ hiÖn: gi¨ng chi chÝt nh­ m¹ng nhÖn, trời xanh, nước xanh, rừng xanh,rì rµo bÊt tËn, mªnh m«ng, Çm Çm nh­ th¸c... * §o¹n 3: - Tả cảnh mùa xuân đẹp, vui, n¸o nøc nh­ ngµy héi. - C¸c tõ ng÷, h×nh ¶nh thÓ hiện: Chim ríu rít, cây gạo, táp đèn khæng lå, ngµn hoa löangµn bóp nân, nÕn trong xanh... - C¸c n¨ng lùc cÇn thiÕt: quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét ..cÇn s©u s¾c, dåi dµo, tinh tÕ. - Các câu văn có sự liên tưởng, tưởng tượng so sánh và nhận xét: + Nh­ g· nghiÖn thuèc phiÖn + Nh­ m¹ng nhÖn, nh­ th¸c, như người ếch, như dãy trường thành v« tËn.... Hoạt động giáo viên - Gọi HS đọc đoạn văn. Hoạt động học sinh - HS đọc - HS trao đổi nhóm trong 3 - Đoạn văn thứ nhất người viết tả phút -T¶ chµng DÕ Cho¾t gÇy èm, g×? - Điểm nổi bật của đối tượng đáng thương. - ThÓ hiÖn qua c¸c tõ miªu t¶ lµ g× vµ ®­îc thÓ qua ng÷:, h×nh ¶nh: GÇy gß, lªu nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh nµo? nghªu, bÌ bÌ, nÆng nÒ, ngÈn ngÈn ng¬ ng¬... - Đoạn văn thứ hai người viết tả g×? - Điểm nổi bật của đối tượng miªu t¶ lµ g× vµ ®­îc thÓ qua nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh nµo?. - Tả cảnh đẹp thơ mộng và hùng vĩ của sông nước Cà Mau - N¨m C¨n. - C¸c tõ ng÷, h×nh ¶nh thÓ hiÖn: gi¨ng chi chÝt nh­ mạng nhện, trời xanh, nước xanh, rõng xanh,r× rµo bÊt tËn, mªnh m«ng, Çm Çm nh­ th¸c.... - Tả cảnh mùa xuân đẹp, - Đoạn văn thứ ba người viết tả vui, n¸o nøc nh­ ngµy héi. g×? - C¸c tõ ng÷, h×nh ¶nh thÓ - Điểm nổi bật của đối tượng miªu t¶ lµ g× vµ ®­îc thÓ qua hiÖn: Chim rÝu rÝt, c©y g¹o, t¸p đèn khổng lồ, ngàn hoa nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh nµo? löangµn bóp nân, nÕn trong xanh... - C¸c n¨ng lùc cÇn thiÕt: - Để tả được như trên người viết quan s¸t, tưởng tượng, so sánh cÇn cã ®­îc nh÷ng n¨ng lùc g×? vµ nhËn xÐt ..cÇn s©u s¾c, dåi dµo, tinh tÕ. - C¸c c©u v¨n cã sù liªn - T×m nh÷ng c©u v¨n cã sù liªn tưởng, tưởng tượng so sánh và tưởng so sánh trong mỗi đoạn? nhËn xÐt: + Nh­ g· nghiÖn thuèc Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 8’. - Như tháp đèn, như ngọn lửa, nh­ nÕn xanh. - Các hình ảnh so sánh, tưởng tượng, liên tưởng trên nhìn chung đều rất đặc sắc vì nó thể hiện đúng, rõ hơn, cụ thể hơnvề đối tượng và gây bất ngờ, lí thú cho người đọc. * Tất cả những chữ bị bỏ đi đều là những động từ, tính từ, những so sánh, liên tưởng và tưởng tượng làm cho ®o¹n v¨n trë nªn chung chung vµ kh« khan. 2. Ghi nhí : Muốn miêu tả được , trước hết người ta phải biết quan sát, rồi từ đó nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh, … để làm nổi bật lên những đặc điểm tiêu biểu của sự vật .. 19. Ngữ văn 6. phiÖn + Nh­ m¹ng nhÖn, nh­ thác, như người ếch, như dãy trường thành vô tận... - Như tháp đèn, như ngọn löa, nh­ nÕn xanh. - Sự liên tưởng và so sánh ấy có - C¸c h×nh ¶nh so s¸nh, gì đặc sắc? tưởng tượng, liên tưởng trên nhìn chung đều rất đặc sắc vì nó thể hiện đúng, rõ hơn, cụ thể hơnvề đối tượng và gây bất ngờ, lí thú cho người đọc. * GV cho HS đọc bài 3 - Em hãy so sánh với đoạn - Tất cả những chữ bị bỏ đi đều nguyên văn ở trên để chỉ ra đoạn là những động từ, tính từ, này đã bỏ đi những chữ gì? những so sánh, liên tưởng và Những chữ bị bỏ đi đã làm ảnh tưởng tượng làm cho đoạn văn hưởng đến đoạn văn miêu tả này trở nên chung chung và khô nh­ thÕ nµo? khan. - Quan sát, tưởng tượng , so sánh - Muoỏn mieõu taỷ ủửụùc , trửụực vµ nhËn xÐt cã vai trß t¸c dơng g× hết người ta phải biết quan trong v¨n miªu t¶? sát, rồi từ đó nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh, … để làm nổi bật lên những đặc điểm tiêu biểu của sự vật .. 4. Cuûng coá: (4’) –Tiết 2 - Văn miêu tả là gì? - Mục đích của văn miêu tả là gì? - Để miêu tả tốt, người viết đòi hỏi phải có những gì? - Quan sát, tưởng tượng , so sánh và nhận xét có vai trò tác dụng gì trong văn miªu t¶? 5 . LuyÖn tËp: 39’  Bài tập 1 SGK 29 Đọc và điền từ đã - HS ®iÒn a. Gương bầu dục cho vào dấu (…) b. Uốn cong cong c. Cổ kính d. Xám xịt đ. Xanh um Cảnh Hồ Gươm với những chi tiết nổi bật Cầu Thê Húc Cầu Thê Húc màu son Đền Ngọc Sơn Đền Ngọc Sơn cổ kính Tháp Rùa Tháp Rùa  Bài tập 2 SGK 29 Đọc - HS tr¶ lêi Những chi tiết miêu tả vẻ đẹp nhưng kiêu căng của Dế Tìm các chi tiết Mèn: miêu tả Dế Mèn đẹp, khỏe mạnh  Cả người rung rinh một màu nâu bóng mỡ nhưng kiêu căng  Đầu to, nổi từng tảng rất bướng. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giáo án: Phan Thị Mỹ Phượng. 20. Ngữ văn 6.   . Răng đen nhán, nhai ngoàm ngoạp Trịnh trọng khoan thai vuốt râu, lấy làm hãnh diện Râu dài, uốn cong  Bài tập 3 SGK 29 Hs tự làm  Bài tập 4 SGK 29 Mặt trời: (như) mâm bạc mâm bạc Bầu trời: lồng bàn khổng lồ nửa quả cầu xanh Hàng cây: trưởng thành, hành quân Núi (đồi): như cái bát úp Những ngôi nhà: như nấm, như những bao diêm  Bài tập 5 Hãy viết một đoạn văn miêu tả một dòng sông  Chiều dài  Rộng (hẹp)  Thẳng hay uốn khúc  Hai bên bờ sông Lục bình, sóng. - HS tr¶ lêi. Đọc Liên tưởng, so sánh các sự vật đã cho Đọc Viết vào vở. - HS nªu c¸c h×nh ¶nh so s¸nh - HS viÕt ra giÊy nháp sau đó đọc. 6. Dặn dò: (2’) - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp trong SGK - So¹n bµi: Bøc tranh cña em g¸i t«i (tiếp theo).  Rót kinh nghiÖm giê d¹y. ....................................................................... ....................................................................... ....... ................................................................. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>