Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 25 - Trường THCS Hiệp Thạnh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Hiệp Thạnh. Tuần 25 Tiết 89. Giáo án: Ngữ Văn 8. Nh: 2010-2011. Ngày Soạn: 26/01/2011 Ngày Dạy: 15/02/2011 Tiếng Việt. CÂU TRẦN THUẬT I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Nắm vững đặc điểm, hình thức của câu trần thuật, phân biệt câu trần thuật với các kiểu câu khác. - Nắm vững chức năng của câu trần thuật. - Biết sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : - Đặc điểm hình thức của câu trần thuật . - Chức năng của câu trần thuật . 2.Kĩ năng : - Nhận biết câu trần thuật trong các văn bản . - Sử dụng câu trần thuật phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HÑ CUÛA HS NOÄI DUNG Hoạt động 1 : Khởi động . - Ổn định lớp . - HS thực hiện theo yêu - Kiểm tra bài cũ : cầu của GV. Câu cảm thán có những đặc điểm và chức naêng gì? Cho ví duï. -GV kết hợp kiểm tra vở bài soạn của HS. -GV nhận xét, đánh giá. - Giới thiệu bài mới : Tieát hoïc naøy ta tìm hiểu thêm đặc điểm hình thức và chức năng cuûa caâu traàn thuaät. Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức . Tìm hiểu đặc điểm hình thức và chức I. ÑAËC ÑIEÅM HÌNH THỨC VAØ naêng. CHỨC NĂNG. Trước khi học bài mới, GV yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm hình thức và chức năng -HS nhắc lại KT cũ. cuûa caâu nghi vaán, caâu caàu khieán, caâu caûm thaùn. Gv treo baûng phuï: a. Lịch sử ta có nhiều cuộc….của dân ta. - HS đọc đoạn văn a Chuùng ta coù quyeàn…Quang Trung…Chuùng ta phải ghi nhớ…dân tộc anh hùng. (Hồ Chí Minh, Tinh thầnyêu nước của nhân daân ta) Đoạn văn trên có bao nhiêu câu? 3 caâu. Cả 3 câu trong đoạn trên có thuộc các kiểu câu đã học không? Vì sao? Khoâng phaûi vì noù Gợi ý: khoâng coù ñaëc ñieåm hình Cả ba câu trong đoạn văn a có phải là câu Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. nghi vấn? Hoặc câu cầu khiến hay câu cảm thán mà em đã học? Vì sao? Vậy các câu trên được dùng để làm gì? Chốt: Các câu trong đoạn a không có đặc điểm hình thức của kiểu câu cầu khiến, câu cảm thán hoặc câu nghi vấn. Câu 1 và 2 dùng để trình bày suy nghĩ của người viết veà truyeàn thoáng daân toäc. Caâu 3 neâu leân yeâu cầu đối với mọi người dân Việt Nam. Ta gọi caùc caâu treân laø caâu traàn thuaät. Treo baûng phuï ghi VD b gọi HS đọc. b) Thốt nhiên một người nhà quê mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đẫm, tất tả chạy xông vào, thở không ra lời: - Bẩm…quan lớn….đê vỡ mất rồi! (Phaïm Duy Toán, Soáng cheát maëc bay) Các câu trong đoạn văn trên được dùng để laøm gì? GV ghi nhận câu trả lời của HS lên bảng Chốt: Hai câu trong đoạn trích b không có đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, câu cảm thán, câu cầu khiến. Câu 1 dùng để kể lại sự việc đã xãy ra. Câu 2 là một lời thông báo của người dân. Ta gọi hai câu trên là caâu traàn thuaät. Treo tieáp vd c gọi HS đọc. c) Cai Tứ là người đàn ông thấp và gầy, tuổi độ bốn lăm, năm mươi. Mặt lão vuông nhưng hai maù hoùp laïi (Lan Khai, Laàm than) Các câu trong đoạn c tác giả viết về nhân vật nào? Viết gì về nhân vật đó? Chúng có đặc diểm hình thức câu cầu khieán, caâu caûm thaùn, caâu nghi vaán khoâng? Vì sao? Chốt: Các câu trong đoạn c dùng để miêu tả hình dáng bên ngoài của một nhân vật. Chúng không có đặc điểm hình thức câu nghi vaán, caâu caûm thaùn, caâu caàu khieán. Caùc caâu treân thuoäc kieåu caâu traàn thuaät. Gv treo tieáp VD d d) Ôi Tào Khê! Nước Tào Khê làm đá mòn đấy! Nhưng dòng nước Tào Khê không bao giờ cạn chính là lòng chung thủy của ta. (Nguyên Hồng, Một tưởi thơ văn) Câu 1 trong đoạn trích trên thuộc kiểu câu gì? Đặc điểm hình thức nào mà em biết? Câu 2 và 3 có đặc điểm hình thức câu cầu. thức 3 câu đó HS xác định chức năng, HS khaùc nhaän xeùt: Caâu 1,2 neâu suy nghó Caâu 2,3 neâu yeâu caàu. HS đọc. Mỗi HS xác định chức naêng moät caâu: Câu 1 dùng để kể Caâu 2 duøng thoâng baùo. HS đọc. Nhân vật Cai Tứ Mieâu taû hình daùng Cai Tứ. Khoâng HS giaûi thích. HS đọc. 1. OÂi Taøo Kheâ=> caâu caûm thaùn. HS giaûi thích Lop8.net. Nh: 2010-2011.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. khieán, caâu caûm thaùn, caâu nghi vaán khoâng? Vì sao? Vậy hai câu trên dùng để làm gì? Choát: Caâu 2 vaø 3 khoâng coù ñaëc ñieåm hình thức của kiểu câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán. Câu 2 dùng để nhận định, câu 3 dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc: ca ngợi loøng chung thuûy. Ta goïi hai caâu treân laø caâu traàn thuaät. Neâu caâu hoûi choát: - Qua các VD đã phân tích, điểm khác biệt giữa câu trần thuật với các kiểu câu khác là gì? - Chức năng chính câu trần thuật là gì? Cho VD? - GV Choát =>. Yeâu caàu HS xem laïi VD a caâu 3 vaø Vd d caâu 3 Ngoài chức năng chính như trên vừa nói, câu trần thuật có chức năng nào khác nữa? Cho VD? Chốt: Phần lớn hoạt động giao tiếp của con người xoay quanh những chức năng chính cuûa caâu traàn thuaät nhö treân thì caâu traàn thuaät còn có thể dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lô tình cảm cảm xúc (chức năng chính cuûa caùc kieåu caâu khaùc). Nghóa laø caùc muïc đích giao tiếp điều có thể thực hiện bằng caâu traàn thuaät. Các câu trần thuật trong các VD trên được keát thuùc baèng daáu gì? GV Choát => -Vậy trong các kiểu câu đã học, kiểu câu nào được sử dụng nhiều nhất? Vì sao? GV keát luaän: Dựa vào chức năng ta thấy mọi hoạt động giao tiếp của con người đều có thể thực hiện baèng kieåu caâu traàn thuaät neân kieåu caâu naøy được sử dụng nhiều nhất. Hoạt động 3 : Luyện tập . Baøi taäp 1: GV treo baûng phuï . - Gọi HS đọc và xác định yêu cầu bài tập 1 – SGK trang 46. Phaân nhoùm cho HS thaûo luaän nhoùm.  GV định hướng:. Nh: 2010-2011. Moãi HS xaùc ñònh moät caâu. HS khaùc nhaän xeùt Caâu 2: Nhaän ñònh Caâu 3: Boäc loä tình caûm caûm xuùc.. - HS trả lời.. Hs nhìn laïi VD.  Các chức năng chính của câu trần thuật là dùng để kể, thông báo, nhận định, miêu tả, … Ngoài ra câu trần thuật còn có thể được sử dụng để nhận xét, giới thiệu, hứa hẹn,…. Yeâu caàu, boäc loä tình caûm, caûm xuùc. HS neâu VD Ghi nhận kiến thức..  Hình thức: + Khi viết câu trần thuật thường kết thúc bằng dấu chấm. + Đôi khi nó có thể kết thúc bằng dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng.  Câu trần thuật được dùng phổ biến nhất trong giao tiếp và tạo lập văn bản.. II. LUYEÄN TAÄP - HS đọc. Baøi taäp 1: Xaùc ñònh caùc kieåu caâu vaø - HS thảo luận, trình nêu chức năng: baøy yù kieán vaø nhaän xeùt a. Caâu 1, 2, 3  traàn thuaät. C1  . keå; C2, 3  boäc loä tình caûm, caûm Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8.  Xác định kiểu câu dựa vào dấu câu, chức naêng yù nghóa.  Xét kỹ chức năng của câu trần thuật. - GV chốt =>. Baøi taäp 2: GV treo baûng phuï . - GV yêu cầu HS đọc lại 2 câu bài dịch nghóa, dòch thô trong baøi “Ngaém traêng”. Sau đó trả lời câu hỏi SGK. + Nhaän xeùt veà kieåu caâu. + Phân tích ý nghĩa hai câu thơ đó . -GV choát :. Nh: 2010-2011. xuùc. b. C1 : Caâu traàn thuaät  keå. C2 : Câu cảm thán (từ :quá ) bộc lộ tình caûm, caûm xuùc. C3, 4 : Caâu traàn thuaät  boäc loä tình caûm, caûm xuùc :caùm ôn . - HS đọc yêu cầu bài taäp.. Baøi taäp 2:  Kieåu caâu:  Câu: “Đối …. nhược hà” là câu - HS leân baûng laøm baøi nghi vaán. tập theo định hướng của  Câu: “Cảnh đẹp đêm nay khó GV. hững hờ”  câu trần thuật. Dòch nghóa “Đối thử lương tiêu nại nhược hà” (Trước cảnh đẹp ñeâm nay bieát laøm theá naøo) = Caâu nghi vaán .. Dòch thô “Cảnh đẹp đêm nay, khó hửng hờ” = caâu traàn thuaät ..  Cùng diễn đạt đêm trăng đẹp, gây xúc động mạnh cho nhà thơ, khieán nhaø thô muoán laøm vieäc gì đó. Baøi taäp 3: GV treo baûng phuï, yêu cầu HS đọc. - Xaùc ñònh yeâu caàu:  Dựa vào dấu câu.  Dựa vào ý diễn đạt.  Gv yêu cầu những HS yếu lên làm và GV nhận xét, sửa chữa. - GV chốt =>. Bài tập 3: xác định, nêu chức năng -HS đọc và nêu yêu cầu kiểu câu và nhận xét ý nghĩa . cuûa BT3.  Kieåu caâu: a. Caâu caàu khieán. - HS leân baûng laøm baøi b. Caâu nghi vaán. taäp. c. Caâu traàn thuaät. - Ý diễn đạt: Cầu khiến. - Cách diễn đạt: Câu b, c nhẹ, nhã nhặn và lịch sự hơn câu a .. Baøi taäp 4: GV treo baûng phuï . - Xaùc ñònh yeâu caàu: -HS đọc và nêu yêu cầu  Dựa vào dấu cầu. BT4 .  Dựa vào ý diễn đạt.  Gv yêu cầu những HS yếu lên làm và -HS lên bảng thực hiện GV nhận xét, sửa chữa BT -> Nhaän xeùt .. Baøi taäp 4: Tìm caâu traàn thuaät vaø nêu chức năng . - a,b đều là câu trần thuật . -a : Cầu khiến (yêu cầu người khác thực hiện) . -b : Dùng để kể .. Bài tập 5,6: GV hướng dẫn cho HS về nhà Bài tập 5,6: Thực hiện ở nhà . thực hiện . -BT5: Đặt câu trần thuật dùng để : -HS nghe vaø veà nhaø + Hứa hẹn. thực hiện . + Xin loãi. +Caûm ôn . + Chúc mừng . Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. +Cam ñoan .  Moãi yù ñaët thaønh moät caâu . BT6: Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng 4 kieåu caâu : Nghi vaán, caàu khieán, caûm thaùn vaø traàn thuaät . ** Ñaây laø baøi taäp saùng taïo , caùc em coù theå đặt một đoạn đối thoại giữa HS-GV; giữa bác sĩ-bệnh nhân; giữa người mua hàng – người bán hàng Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : Hãy nêu đặc điểm hình thức và chức năng cuûa caâu traàn thuaät. * Dặn dò :  Hướng dẫn tự học : + Bài vừa học : - Nắm đặc điểm, hình thức và chức năng cuûa caâu traàn thuaät. - Xem lại các bài tập đã làm. - Hoàn thành bài tập 5, 6 – SGK tr 47. + Chuẩn bị bài mới : - Soạn bài: Chiếu Dời Đô, trả lời câu hỏi SGK Đọc bài chiếu, tìm hiểu tác giả, tác phaåm - Bài sẽ trả bài : Ngắm Trăng- Đi Đường.. Tuần: 25 Tieát : 90. Nh: 2010-2011. -HS trả lời theo câu hỏi của GV.. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV.. Ngày soạn: 26/01/2011 Ngày dạy: 18/02/2011 Văn bản :. Lí Coâng Uaån I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Hiểu biết bước đầu về thể chiếu . - Thấy được khát vọng xây dựng quốc gia cường thịnh, phát triển của Lý Công Uẩn cũng như của dân tộc ta ở một thời kỳ lịch sử . - Thấy được sức thuyết phục to lớn của Chiếu dời đô, là sự kết hợp giữa lý lẽ và tình cảm. - Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận. II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : - Chiếu: thể văn chính luận trung đại, có chức năng ban bố mệnh lệnh của nhà vua . - Sự phát triển của quốc gia Đại Việt đang trên đà lớn mạnh . - Ý nghĩa trọng đại của sự kiện dời đô từ Hoa Lư ra thành Thăng Long và sức thuyết phục mạnh mẽ của lời tuyên bố quyết định dời đô . 2.Kĩ năng : - Đọc – hiểu một văn bản viết theo thể chiếu . - Nhận ra, thấy được đặc điểm của kiểu nghị luận trung đại ở một văn bản cụ thể . Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 : Khởi động . - Ổn định lớp . - Kiểm tra bài cũ : + Đọc thuộc lòng bài thơ “Ngắm trăng” và cho biết Bác ngắm trăng trong hoàn cảnh nhö theá naøo ? + “Đi đường” có mấy nghĩa ? (nghĩa đen, nghóa boùng). Qua baøi thô naøy em ruùt ra được bài học gì ? - Giới thiệu bài mới : Đất nước thống nhất là khát vọng của dân tộc Đại Việt. Lí Công Uẩn đã phản ánh tinh thần đó trong văn bản “Chiếu dời đô”. (GV dẫn vào baøi). Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản . Tìm hieåu taùc giaû, taùc phaåm. GV gọi HS đọc phần chú thích SGK tìm hieåu veà taùc giaû, taùc phaåm -Dựa vào chú thích, hãy nêu một vài nét chính veà Lí Coâng Uaån? -Ngoài thông tin từ SGK, em còn biết gì veà vò vua naøy? GV chốt: Lí Công Uẩn là người tài trí, đức độ, có chí lớn, sáng lập vương triều nhà Lí. -Bài “Chiếu dời đô” ra đời trong hoàn caûnh naøo? GV cung caáp theâm: +Năm 1009 Lê Ngoạ Triều chết, ông được quaàn thaàn vaø caùc vò thieàn sö uûng hoä toân lên làm vua, mở đầu triều đại nhà Lí(1009- 1225). +Naêm 1010, oâng vieát “Thieân ñoâ chieáu” dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) ra thành Đại La , sau đổi tên thành Thăng Long tức là Haø Noäi ngaøy nay +Bài chiếu thể hiện sự lớn mạnh, khát vọng độc lập tự cường của dân tộc Đại Vieät. GV hướng dẫn HS tìm hiểu đặc điểm của theå chieáu: -Mục đích ? Nội dung ? Hình thức ? -Mục đích: Do vua dùng để ban bố mệnh leänh -Nội dung : Thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao có ảnh hưởng đến vận mệnh cả triều. Hñ Cuûa Hs. Nh: 2010-2011. Noäi Dung. - HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV.. I/. Tìm hiểu chung: 1. Taùc giaû: - HS đọc chú thích. Lí Công Uẩn (974 – 1028) tức - Dựa vào chú thích để Lí Thaùi Toå, vị vua khai sáng triều trả lời. - HS dựa vào SGK để Lí, là vị vua anh minh nhân ái, có chí lớn và lập nhiều chiến cơng. trả lời.. - HS chuù yù laéng nghe vaø ghi nhaän.. - HS thực hiện theo yêu caàu cuûa GV.. Lop8.net. 2. Thể loại: Chiếu là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. Chiếu dời đô được viết bằng chữ Hán, ra đời gắn với sự kiện lịch sử trọng đại: Thành Đại La( Hà Nội ngày nay) trở thành kinh đô của nước Đại Việt dưới triều.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. đại , đất nước. -Hình thức : Được viết bằng văn xuôi , văn vaàn hay vaên bieàn ngaãu. GV mở rộng : Văn biền ngẫu tức là lối văn có những cặp câu hoặc những cặp đoạn câu cân xứng với nhau làm cho câu vaên nhòp nhaøng, aâm ñieäu traàm boång.. Nh: 2010-2011. Lí và nhiều triều đại phong kiến Việt Nam.. Hoạt động 3 : Phân tích .  Gv hướng dẫn HS đọc văn bản: Giọng -Nghe hướng dẫn cách II/. Phân tích: 1. Noäi dung : điệu trang trọng, những câu cần nhấn đọc.Hs đọc maïnh, saéc thaùi tình caûm chaân thaønh. GV đọc 1 đoạn , gọi HS đọc tiếp. GV nhận xét cách đọc của HS. -Boá cuïc vaên baûn coù theå chia laøm maáy phần? Nêu ý chính của từng phần. GV nhận xét và nêu cách chia bố cục hợp lí +P 1: “Xưa…dời đổi” : Nêu lí do dời đô. +P2: “Huống gì…muôn đời” : Những lí do chọn thành Đại La làm nơi định đô. +P3 : đoạn còn lại->Khẳng định quyết tâm dời đô. Gọi HS đọc lại phần 1 -Mở đầu bài chiếu, tác giả dẫn sử sách TQ bằng những đối tượng và sự việc nào để làm cơ sở, làm chỗ dựa cho lí lẽ của mình? - Việc dời đô của các vua nhà Thương, nhaø Chu nhaèm muïc ñích gì?. -HS chia boá cuïc theo chuaån bò.. -HS đọc. - HS Nhaø Thöông 5 laàn dời đô; nhà Chu 3 lần dời đô. -Xây dựng vương triều phoàn thònh, tính keá laâu daøi cho con chaùu. -“Vâng mệnh trời” và -Họ dời đô phù hợp với những qui luật “theo ý dân” naøo? -Vận nước lâu dài, phong tuïc phoàn thònh. -Chính vì vậy, việc dời đô của 2 nhà Thương ,Chu đạt kết quả ra sao? GV choát => -Theo em, Lí Coâng Uaån coù chuû yù gì khi dẫn lại sử sách của TQ về việc dời đô đạt keát quaû cuûa 2 nhaø Thöông, Chu? -HS suy nghĩ trả lời. GV: Lí Coâng Uaån daãn soá lieäu cuï theå veà các lần dời đô để chuẩn bị cho lí lẽ phần sau: Trong lịch sử đã từng có chuyện dời đô và đem lại những kết quả tốt đẹp.Vì vậy việc Lí Công Uẩn dời đô là không có gì khác thường, trái với qui luật. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. GV chuyển ý: Từ chuyện xưa, Lí Công Uẩn soi vào thực tế lịch sử nước ta thời đại 2 trieàu Ñinh –Leâ. Gọi HS đọc lại tiếp ở phần 1. -Theo ông, việc không dời đô của 2 nhà Đinh-Lê phạm những sai lầm nào? GV: Nét tâm lí chung của con người thời trung đại là dựa vào mệnh trời và soi theo tiền nhân. Họ coi thời hoàng kim là thời đã qua, khuôn mẫu được làm bởi tiền nhaân. Vì vaäy LCU cho raèng hai trieàu Ñinh –Lê không tuân theo mệnh trời và không noi gương người xưa là môt sai lầm. -Việc không dời đô của 2 nhà Đinh -Lê đã dẫn đến hậu quả gì? GV liên hệ kiến thức lịch sử 7 cho HS thấy thời gian tồn tại của 2 triều Đinh –Lê là raát ngaén: +Đinh Bộ Lĩnh sau khi dẹp loạn 12 sứ quân và lên ngôi năm 968, đến năm 979 oâng bò aùm saùt. +Lê Hoàn sau khi đánh xong giặc Tống lên ngôi năm 981, đến 1005 vua băng hà.Năm 1005 Lê Long Đỉnh lên ngôi, đến 1009 oâng cheát. GV choát: Hậu quả của việc đóng yên đô thành ở vùng núi Hoa Lư: triều đại ngắn ngủi, nhân dân thì khổ sở, vạn vật không thích nghi, không thể phát triển thịnh vượng trong một vùng đất chật hẹp. Gọi 1 HS đọc chú thích(8) -Từ thực tế lịch sử, theo em việc 2 triều đại trên không dời đô do nguyên nhân naøo? GV choát =>. Nh: 2010-2011. -HS đọc. -Khinh thường mệnh trời và không theo cái đúng của người xưa.. -Trieàu ñình ngaén nguûi, traêm hoï laàm than, muoân vaät khoâng thích nghi. -Nghe.. -Dựa vào chú thích (8) và kiến thức lịch sử 7 -GV ñöa caâu noùi sau cho hs nghe “Traãm giaûi thích. rất đau xót về việc đó , không thể không dời đổi” nói lên điều gì? -“Trẫm rất đau xót…dời đổi” - Quyết định dời đô từ Hoa Lư ra -Qua đó, em thấy LCU là vị vua như thế -Đau đớn, xót xa. thành Đại La đã được trình bày với -Quyết tâm dời đô “ naøo? caùc lí leõ thuyeát phuïc: g thể không dời GV:Bằng lí lẽ sắc bén, chứng cứ lịch sử khônLop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. hiển nhiên, tác giả đã lồng cảm xúc vào đổi” bài chiếu để tác động đến thần dân tạo -Suy nghĩ. sức thuyết phục lòng người và cảm thấy việc dời đô là một việc cấp thiết. Vừa mới lên ngôi, LCU đã đặt vấn đề trọng đại vì nước , vì dân. -Qua phần một, lí do dời đô được trình bày theo trình tự nào? GV cho HS nắm lại lập luận của đoạn 1: Lí do dời đô ở phần I được trình bày theo -HS trả lời trình tự sau :. Nh: 2010-2011. + Việc định đô ở các triều đại trong lịch sử Trung Quốc đã trở thành những sự kiện lớn. Điều này chứng tỏû đây là một vấn đề đáng suy nghó vaø cho thaáy baøi hoïc veà vieäc ñònh ñoâ coù moái quan heä ñaëc biệt với sự hưng thịnh của đất nước.. Lấy sử sách làm chỗ dựa cho lí lẽ Lấy lí lẽ làm khuôn thước soi vào thực tế. Dẫn đến khẳng định : Dời đô là điều tất yeáu seõ xaûy ra. GV gọi HS đọc lại phần 2. -LCU đã chọn vùng đất nào để định đô? -Theo LCU thành Đại La có những lợi thế gì để chọn làm kinh đô của đất nước? GV gợi ý: +Vò trí ñòa lí nhö theá naøo? +Vị thế về chính trị, văn hoá ra sao? GV chốt: Lợi thế của thành Đại La. -Chọn vùng đất ấy để định đô cho thấy LCU là người như thế nào? - GV choát => - GV cung cấp thêm : Ở đời Lí tất cả các mặt kinh tế, văn hoá –xh..đều phát triển trong đó đặc biệt có sự phát triển của lĩnh vực kiến trúc . GV cho HS quan saùt tranh Chuøa Moät Coät GV gọi hs đọc phần cuối l -Taïi sao khi keát thuùc baøi chieáu, LCU khoâng ra meänh leänh maø laïi ñaët caâu hoûi “Caùc khanh nghó theá naøo?” Caùch keát thuùc vaäy coù taùc duïng gì? GV: Cách kết thúc mang tính chất đối thoại, trao đổi, tạo sự đồng cảm giữa mệnh lệnh vua với thần dân.. -HS đọc -Thành Đại La -HS dựa vào đoạn văn trả lời. -Nơi trung tâm , đất rộng, cao, thoáng… -Choán hoäi tuï troïng yeáu, muoân vaät phong phuù toát töôi.. + Căn cứ vào tình hình thực tế, taùc giaû chæ ra vò theá cuûa Hoa Lö, của Đại La về vị trí địa lí, phong thủy, chính trị, về sự sống muôn loài, … từ đó, chỉ ra được ưu thế của thành Đại La là kinh thành bậc nhất của đế vương muôn đời, ban bố về việc dời đô từ Hoa Lư ra thăng long – một sự kiện lịch sử trọng đại đối với đất nước ta.. - Chiếu dời đô thể hiện tầm nhìn -Là vị vua có tầm nhìn phát triển quốc gia Đại Việt, khát vọng độc lập, thống nhất của một xa , troâng roäng. dân tộc có ý thức, có truyền thống tự cường.. -Tạo sự đồng cảm giữa nhà vua với thần dân.. Hỏi: Văn bản có những giá trị nghệ thuật - Hs trả lời theo gợi ý. naøo? Lop8.net. 2. Ngheä thuaät: - Goàm coù 3 phaàn chaët cheõ..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. - Gioïng vaên trang troïng theå hieän suy nghó, tình caûm saâu saéc cuûa taùc giả về một vấn đề hết sức quan trọng của đất nước.. Gợi ý: - Bố cục bài viết có hợp lí không? - Gioïng vaên ntn? - Ngôn được sử dụng trong bài chiếu có gì ñaëc bieät?. - Lựa chọn ngôn ngữ có tính chất tâm tình, đối thoại:. - Caâu hoûi cuoái cuøng coù yù nghóa gì?. + Là mệnh lệnh nhưng Chiếu dời đô không sử dụng hình thức mệnh leänh.. - GV choát => * Qua bài này, em tổng kết được những giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät naøo? Gv choát laïi: -> Keát caáu chaët cheõ -Cách lập luận giàu sức thuyết phục -Sử dụng những câu văn biền ngẫu giàu hình aûnh, giaøu tính bieåu caûm.. GV hướng dẫn HS tổng kết: -Vì sao nói “Chiếu dời đô” ra đời phản ánh ý chí độc lập, tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt? GV cho HS thaûo luaän nhanh 2’cuøng baøn. GV chốt:Việc dời đô chứng tỏ triều đình nhà Lí có đủ sức mạnh chấm dứt nạn phong kiến cát cứ , thế lựcta có thể sánh ngang hàng với phương Bắc.Định đô ở Thăng Long là thực hiện nguyện vọng của nhaân daân thu giang sôn veà moät moái, nguyện vọng xây dựng đất nước độc lập tự cường. Hoạt động 4 : Luyện tập . - Lyù leû cuûa chieáu nhö theá naøo ? - Tình cảm thể hiện trong lời chiếu như theá naøo ? - Có phù hợp với lòng dân hay không? Hoạt động 5 : Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : - Em hieåu theá naøo laø theå Chieáu ? - Vì sao hai triều Đinh -Lê không dời đô ? - Lí Công Uẩn đã chọn nơi đâu làm kinh đô ? Vì sao lại chọn nơi đó ? * Dặn dò :  Hướng dẫn tự học : - Bài vừa học : Qua bài này cần nắm những phần GV đã củng cố - Chuẩn bị bài mới :. Nh: 2010-2011. + Caâu hoûi hoûi cuoái cuøng cuûa nhaø vua làm cho người đọc, người nghe tiếp nhận, suy nghĩ và hành động một cách tự nguyện.. III.. YÙ nghóa vaên baûn: - HS suy nghĩ trả lời.. “Chiếu dời đô” phản ánh khát vọng của nhân dân về 1 đất nước độc lập thống nhất, đồng thời phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh. Bài chiếu có sức thuyết phục mạnh mẽ vì nói đúng được ý nguyện của nhân dân, có sự kết hợp hài hòa giữa lí và tình.. - HS thực hiện theo yêu caàu cuûa GV. IV. LUYEÄN TAÄP : -Chaët cheõ . HS nghe và thực hiện ở nhà . -Tình caûm chaân thaønh . -Phù hợp với nguyện vọng của toàn dân . -HS trả lời theo câu hỏi của GV .. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. Nh: 2010-2011. Soạn bài: Câu phủ định ( đọc trước bài vaø xem kó caùc ví duï). - Bài sẽ trả bài : Caâu traàn thuaät. Tuần: 25 Tieát : 90. Ngày soạn: 26/01/2011 Ngày dạy: 19/02/2011 TV. I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Nắm vững đặc điểm hình thức của câu phủ định. - Nắm vững chức năng của câu phủ định. - Biết sử dụng câu phủ định phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : - Đặc điểm hình thức của câu phủ định . - Chức năng của câu phủ định . 2.Kĩ năng : - Nhận biết câu phủ định trong các văn bản . - Sử dụng câu phủ định phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . III/. HƯỚNG DẪN- THỰC HIỆN: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HÑ CUÛA HS Hoạt động 1 : Khởi động . - Ổn định lớp . Baùo caùo. - Kiểm tra bài cũ : Ñaët moät caâu traàn thuaät. Ñaëc ñieåm hình thức nào cho em biết đó là câu trần thuật? - Nhớ kiến thức.. NOÄI DUNG BAØI HOÏC. Câu đó có chức năng gì? - Nhaän xeùt, cho ñieåm. * Giới thiệu bài. Tieát hoïc naøy ta tìm hieåu ñaëc ñieåm hình thức và chức năng của câu phủ định. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới * Treo bảng phụ các câu trích ở SGK, yêu - Đọc các câu trích. cầu HS đọc. a/ Nam ñi Hueá. b/ Nam khoâng ñi Hueá. c/ Nam chöa ñi Hueá. d/ Nam chaúng ñi Hueá. Hỏi: Các câu b,c,d có đặc điểm hình thức - Trình bày kết quảø: Các câu b,c,d khác câu a bởi gì khác so với câu a? có từ: không, chưa, Lop8.net. I. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỨC VAØ CHỨC NĂNG:.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. - Những câu này có gì khác về chức năng?. chaúng.. Em hãy kể tên một số từ ngữ phủ định mà em bieát?. - Các câu b,c,d dùng để phủ định sự việc Nam đi Hueá laø khoâng dieãn ra. Khoâng phaûi, daâu coù, ñaâu coù phaûi…. Nh: 2010-2011. - Treo bảng phụ các câu trích mục 2 ở SGK yêu cầu HS đọc. - Đọc các câu trích. + Trong đoạn trích trên những câu nào là - Các câu phủ định là: caâu phuû ñònh? + Khoâng phaûi, noù chaàn. + Mấy ông thầy bói xem voi dùng những chẫn như cái đòn càn: câu có từ ngữ phủ định để làm gì? Phuû ñònh yù kieán nhaän định của một người. + Ñaâu coù!: Phuû ñònh yù kieán nhaän ñònh cuûa caû 2 người. - Dựa vào phần ghi nhớ - Chức năng của câu phủ định dùng để: - Qua tìm hiểu phân tích, em thấy câu phủ để trình bày chốt lại. định nó có chức năng gì? + Thoâng baùo, xaùc nhaän khoâng coù Gv choát:-> sự vật, sự việc, tính chất quan hệ nào đó. (câu phủ định miêu tả) + Phaûn baùc 1 yù kieán, moät nhaän ñònh (caâu phuû ñònh baùc boû). Hs nêu theo sự hiểu biết. Như vậy, dựa vào đặc điểm hình thức nào để nhận biết câu phủ định? Hãy cho VD veà caâu phuû ñònh. Gv nhaän xeùt vaø choát:->. Vd: An bảo: Ngôi nhà này đẹp thật Nam: Đâu có, cũng thường thôi. - Về hình thức câu phủ định là câu có những từ ngữ phủ định như: khoâng, chaúng, chaû,chöa, khoâng phaûi (laø), chaúng phaûi (laø), ñaâu coù phaûi (laø), ñaâu (coù) ... Vd: Nam khoâng ñi Hueá. II. LUYEÄN TAÄP. Baøi taäp 1: Xaùc ñònh caâu phuû ñònh Đọc BT1, BT2 xác định bác bỏ: - Thực hiện giải 2 BT: yeâu caàu BT. a. Khoâng coù caâu phuû ñònh baùc boû. - Cho HS đọc BT1, BT2. - Hình thaønh nhoùm thaûo b. Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả -Chia lớp thành 6 nhóm để thực hiện BT ( luận theo yêu cầu của hieåu gì ñaâu! (Phaûn baùc suy nghó thời gian 3 phút). GV. cuûa Laõo Haïc). +Nhoùm 1: baøi 1a,b -Tiến hành thực hiện. c. Không, chúng em không đói nữa +Nhoùm 2: baøi 1c. Hoạt đông 3: Luyện tập. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. +Nhoùm 3: baøi 2a.. - Leân baûng trình baøy.. +Nhoùm 4: baøi 2b.c - Kết hợp cùng HS sửa bài.. Nh: 2010-2011. đâu. (Cái Tí muốn làm thay đổi ñieàu maø noù cho laø meï noù ñang nghó). Bài tập 2: Cả 3 câu a,b,c đều là câu phủ định vì đều có những từ phuû ñònh nhö khoâng (a,b) vaø chaúng (c) nhöng noù khoâng coù yù nghóa phuû định có 1 từ phủ định kết hợp với 1 từ phủ định (phủ định của phủ định) hay 1 từ nghi vấn. Nó có ý khaúng ñònh.. -Goïi HS leân baûng trình baøy. - Theo doõi keát quaû trình baøy cuûa HS treân baûng. - Nhận xét, sửa bài cho HS.. Những câu không có từ phủ ñònh maø coù yù nghóa töông ñöông với những câu trên: a) caâu chuyeän coù leõ chæ laø moät caâu chuyện hoang đường, song có ý nghóa (nhaát ñònh). b) Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, ai cũng từng ăn trong tết Trung Thu, aên noù nhö aên caû muøa thu vaøo loøng vaøo daï. c) Từng qua thời thơ ấu ... ai ai cuõng coù 1 laàn ngheån coå nhìn leân tán lá. . . cổng trường. - Đọc BT3.. Baøi taäp 3: Xeùt khaû naêng thay - Cho HS đọc BT3. Trình baøy. “khoâng” baèng “chöa” trong caâu - Gợi ý: + không: sự vật sự việc hoàn toàn - HS khác nhận xét, bổ văn của Tô Hoài. khoâng coù. sung (neáu coù). - Choắt chưa dậy được, nằm thoi + Chưa: chưa xảy ra, chưa nhưng có thể có - Nghe GV nhận xét sửa thóp. ... baøi. - Khi thay “khoâng” baèng “chöa” - Theo doõi keát quaû trình baøy cuûa HS. thì ý nghĩa của câu cũng thay đổi. Bởi nếu không thì Dế Choắt hoàn - Nhận xét hướng dẫn HS sửa bài. toàn không dậy được còn chưa thì Choaét coù theå daäy. - Câu văn của Tô Hoài thích hợp với mạch chuyện hơn. Bài tập 4: - Các câu đã cho không phaûi laø caâu phuû ñònh (vì khoâng coù -Gợi ý HS dựa vào đặc điểm hình thức để -Nghe GV nêu YC bài từ ngữ phủ định) nhưng cũng được xác định các câu ở BT4. tập nêu gợi ý. dùng để biểu thị ý phủ định (phủ - YCHS tìm những câu có ý nghĩa tương -HS suy nghĩ, tìm ý trả ñònh baùc boû). ñöông. lời. - Những câu có ý tương đương: - GV yêu cầu HS đọc BT4.. - Đọc BT4.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. - HS leân baûng trình baøy. - Nhận xét hướng dẫn HS sửa bài.. Nh: 2010-2011. a/ Không được đẹp lắm.. - Nghe GV nhận xét sửa b/ Chắc chắn không có điều đó. baøi. c/ Baøi thô naøy khoâng hay. d/ Tôi cũng chẳng được sung sướng gì.. - GV yêu cầu HS đọc BT5, Đọc đoạn trích (SGK Tr 54) vaø cho bieát coù theå thay “queân” baèng “khoâng”, “chöa” baèng “chẳng” được không? Vì sao? - Hướng dẫn HS làm BT6: viết đoạn văn, đề tài tự chọn, có sử dụng câu phủ định MT, phuû ñònh baùc boû. Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : Nhắc lại đặc điểm hình thức và chức naêng cuûa caâu phuû ñònh. Cho VD. *Dặn dò :  Hướng dẫn tự học : - Bài vừa học : Hoïc baøi, laøm tieáp BT5, 6 - Chuẩn bị bài mới : -Xem laïi phaàn vaên thuyeát minh veà danh lam thaéng caûnh. -Soạn trước bài Chương trình địa phương. + Tìm hiểu kĩ về danh lam thắng cảnh ở ñòa phöông mình: Lai lòch, nguoàn goác hình thành, quá trình xây dựng, hướng phát trieån… + Lập dàn ý cho đề thuyết minh về một cảnh đẹp mà em biết. - Bài sẽ trả bài : không trả bài.. Baøi taäp 5: Khoâng coù theå thay “queân” baèng “khoâng”, “chöa” Đọc BT5. bằng “chẳng” được, bởi vì việc - Phaùt bieåu trình baøy. thay thế sẽ làm thay đổi hẳn ý nghóa cuûa caâu “queân”: khoâng nghó - Nghe GV nhận xét sửa đến, không để tâm.Quên không baøi. phải là từ phủ định, dùng cách này - Nghe GV hướng dẫn mới chính xác. thực hiện BT6.. -HS trả lời theo câu hỏi của GV .. -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV .. Tuần: 25 Tieát : 92. Ngày soạn: 26/01/2011 Ngày dạy: 19/02/2011 TLV. I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Vaän duïng kó naêng laøm baøi thuyeát minh. - Tự giác tìm hiểu những di tích, thắng cảnh của quê mình. - Naâng cao loøng yeâu quyù queâ höông. II/. KIẾN THỨC CHUẨN: Lop8.net 1.Kiến thức :.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. Nh: 2010-2011. - Những hiểu biết về danh lam, thắng cảnh của quê hương . - Các bước chuẩn bị và trình bày văn bản thuyết minh về di tích lịch sử (danh lam thắng cảnh) ở địa phương . 2.Kĩ năng : - Quan sát, tìm hiểu, nghiên cứu, … về đối tượng thuyết minh cụ thể là danh lam thắng cảnh của quê hương . - Kết hợp các phương pháp, các yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự, nghị minh có độ dài 300 chữ . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HÑ CUÛA HS Hoạt động 1 : Khởi động . - Ổn định lớp . - Kiểm tra bài cũ : Thay baèng kieåm tra baøi - HS thực hiện theo yêu soạn. cầu của GV. - Giới thiệu bài mới : Traø Vinh chuùng ta cuõng có những di tích văn hóa và lịch sử được xếp loại vào cấp quốc gia, hôm nay chúng ta sẽ tìm hieåu chuùng qua baøi “chöông trình ñòa phöông (phaàn taäp laøm vaên)” thì seõ roõ . Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức . GV nêu yêu cầu đề bài cho HS. - Trước khi đưa ra yêu cầu, GV cho HS nhắc lại kiến thức về văn thuyết minh. - HS dựa vào lí thuyết + Vaên thuyeát minh coù vai troø vaø taùc duïng cuûa vaên baûn thuyeát minh như thế nào trong đời sống? để trình bày. + Để làm tốt bài giới thiệu về danh lam - HS dựa vào tri thức cũ thắng cảnh, di tích lịch sử, chúng ta phải để trình bày. laøm gì ?  GV chia tổ, cho HS thảo luận đề tài: Em - HS chọn danh lam thắng hãy thuyết minh, giới thiệu một danh lam cảnh và thực hiện theo thắng cảnh, một di tích lịch sử ở địa phương yêu cầu của GV. em. - HS thực hiện bài viết  GV löu yù cho HS baøi vieát khoâng quaù 1000 treân giaáy tronhg voøng 15 chữ và không được chép bài có sẵn. phuùt. Hoạt động 3 : Luyện tập . HS đọc bài làm của mình, GV nhận xét sửa chữa. - GV gọi đại diện HS lên trình bày bài viết của mình. Đã dặn dò ở tiết trước : (Tổ 1,3 : - HS thực hiện yêu cầu Ao Bà Om; Tổ 2,4 : Biển Ba Động .) cuûa GV. - GV yeâu caàu caùc nhoùm khaùc laéng nghe , nhaän xeùt.  GV nhận xét chung, sửa chữa bài làm - HS nhận xét bổ sung. của HS và rút ra kinh nghiệm cho cả lớp. - HS chuù yù laéng nghe vaø  GV biểu dương những bài làm tốt và ghi nhận. khuyến khích những HS yếu kém. Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : Để làm tốt bài giới thiệu về danh lam -HS trả lời theo câu hỏi của Lop8.net. luận để tạo lập một văn bản thuyết NOÄI DUNG BAØI HOÏC.  Dàn bài cho đề giới thiệu veà danh lam thaéng caûnh.  Mở bài: Giới thiệu khái quaùt veà nôi mình thuyeát minh.  Thaân baøi:  Vò trí ñòa ñieåm.  Phương tiện đến và vui chơi.  Khung caûnh.  Lượng khách tham quan.  Lợi ích khi đến nơi đó.  Keát baøi: Neâu caûm nghó cuûa baûn thaân đối với nơi đế tham quan..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Hiệp Thạnh. Giáo án: Ngữ Văn 8. thắng cảnh, di tích lịch sử, chúng ta phải GV . laøm gì ? * Dặn dò :  Hướng dẫn tự học : - Bài vừa học : - Thoâng qua baøi hoïc naøy HS coù kó naêng hôn veà vaên thuyeát minh danh lam thaéng caûnh -HS nghe và thực hiện theo hoặc di tích lịch sử. yêu cầu của GV . - HS caøng yeâu meán queâ höông mình hôn. - Chuẩn bị bài mới : -Đọc kĩ và soạn bài “Hịch tướng sĩ” theo caâu hoûi SGK. -Tìm hiểu cách lập luận của tác giả ở bài hòch -> vaên nghò luaän coù caùch laäp luaän chaët chẽ, giàu sức thuyết phục.. Bài sẽ trả bài : Chiếu dời đô.. Lop8.net. Nh: 2010-2011.

<span class='text_page_counter'>(17)</span>