Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 21 và 22

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 21 - TiÕt 81 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: V¨n b¶n Tøc c¶nh P¸c Bã ( Hå ChÝ Minh ) A. Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh c¶m nhËn ®­îc niÒm thÝch thó thËt sù cña Hå ChÝ Minh trong những ngày gian khổ ở Pác Bó; qua đó thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Bác, võa lµ mét chiÕn sÜ say mª c¸ch m¹ng, võa nh­ lµ mét ''kh¸ch l©m tuyÒn'' ung dung sèng hoµ nhÞp víi thiªn nhiªn. - Hiểu được giá trị nghệ thuật độc đáo của bài thơ. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch gi¸ trÞ bµi th¬ tø tuyÖt. - Gi¸o dôc bµi häc sinh lßng yªu kÝnh B¸c Hå. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: ảnh chân dung Hồ Chí Minh, ảnh Bác Hồ làm việc bên bàn đá ở hang Cèc Bã, tËp th¬ ''Hå Chñ TÞch'' - Nhµ xuÊt b¶n VHHN 1967 - Häc sinh: §äc vµ so¹n bµi. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? Nhắc lại các bài thơ của Bác mà em đã học ở lớp 7. ? §äc thuéc lßng bµi th¬ ''Khi con tu hó'' ? Qua bài thơ em hiểu gì về các chiến sĩ cách mạng trong thời kì hoạt động c¸ch m¹ng bÝ mËt. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: - Gi¸o viªn giíi thiÖu ¶nh vµ tËp th¬ cña B¸c. Hoạt động của thày Hoạt động của trò I. T×m hiÓu chung (2') ? Em hiÓu g× vÒ hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi - Học sinh đọc chú thích trong SGK tr28 th¬. - Bµi th¬ ®­îc viÕt 2-1944 khi B¸c Hå - Giáo viên giới thiệu sau 30 năm bôn ba làm việc ở hang Pác Bó (Hà Quảng hoạt động cứu nước, Bác đã bí mật về Cao B»ng) nước lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người sống một cách gian khổ nhưng thÝch nghi mét c¸ch rÊt tù nhiªn. Lóc này Bác rất vui vì Người được sống trên - Häc sinh nghe, c¶m nhËn. mảnh đất Tổ Quốc và Người biết rằng thời cơ giành độc lập đương tới gần và người còn vui vì được sống giữa thiên II. §äc - hiÓu v¨n b¶n nhiªn. 1. §äc (2') - Giáo viên đọc mẫu - Học sinh đọc 2, 3 lần ? Cần chú ý điều gì khi đọc văn bản này. - Đọc chính xác, ngắt nhịp đúng (đặc biÖt lµ ë c©u 2 vµ c©u 3), giäng ®iÖu tho¶i m¸i, thÓ hiÖn t©m tr¹ng s¶ng kho¸i. - Giáo viên kiểm tra việc đọc chú thích - Chú thích (1) bẹ (từ địa phương) liên cña häc sinh. hÖ víi ''b¾p'' trong ''Khi con tu hó'' - Sö §¶ng (2) 25 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Nhắc lại đặc điểm của thơ TN tứ tuyệt §L. ? NhËn xÐt vÒ cÊu tróc cña bµi th¬ nµy.. ? Theo néi dung cã thÓ t¸ch bµi th¬ thµnh nh÷ng ý lín nµo.. ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu nghÖ thuËt cña C1. ? Nội dung câu 1? Thái độ của Bác. - Đại tướng Võ Nguyên Giáp kể lại: nh÷ng ngµy m­a r¾n rÕt chui c¶ vµo chç nằm ... mọi biến cố đều không mảy may lay chuyÓn ®­îc. * Nghệ thuật đối  tạo cảm giác về sự nhÞp nhµng, nÒ nÕp * Giäng tho¶i m¸i, ph¬i phíi  lèi sống ung dung, con người hoà hợp với thiªn nhiªn, lµm chñ hoµn c¶nh.. 2. Bè côc cña bµi th¬ (1') - Khai, thõa, chuyÓn, hîp. Bµi th¬ tu©n thñ kh¸ chÆt chÏ qui t¾c vµ m« h×nh cÊu tróc chung cña mét bµi th¬ tø tuyÖt nh­ng vÉn to¸t lªn vÎ phãng kho¸ng, míi mÎ. 3. Ph©n tÝch - C¶nh sinh ho¹t vµ lµm viÖc cña B¸c ë P¸c Bã (C1,2,3) - C¶m nghÜ cña B¸c (C4) a) ''Thó l©m tuyÒn'' cña B¸c Hå. (14') * Chç ë - ''S¸ng ra bê suèi/tèi vµo hang'' Nhịp 4/3 tạo thành 2 vế sóng đôi, đối nhau, giäng ®iÖu tho¶i m¸i, ph¬i phíi  B¸c Hå sèng thËt ung dung, hoµ ®iÖu víi nhÞp sèng nói rõng + C¶m gi¸c vÒ sù nhÞp nhµng, nÒ nÕp: s¸ng ra, tèi vµo. *C¸i ¨n ? C©u thø 2 kÕ thõa ®iÒu g× cña c©u 1. - Tiếp tục mạch cảm xúc đó, có thêm nét ? Nó cho biết cuộc sống của Bác như thế vui đùa: nµo. ''Ch¸o bÑ rau m¨ng vÉn s½n sµng'' - Có người hiểu ý câu thơ này là dù phải Lương thực, thực phẩm đầy đủ tới mức ¨n chØ cã ch¸o bÑ, rau m¨ng rÊt khæ d­ thõa, ch¸o bÑ, rau m¨ng lu«n cã s½n nh­ng tinh thÇn vÉn s½n sµng. HiÓu nh­ vËy kh«ng phï hîp víi tinh thÇn chung, giọng điệu đùa vui thoải mái của bài thơ - Học sinh cảm nhận, so sánh. kh«ng phï hîp víi c¶m xóc cña t¸c gi¶  giảm tầm tư tưởng của bài thơ. - Bài thơ nói đến sự thật: ngủ trong hang tèi, ¨n ch¸o bÑ, rau m¨ng  hÕt søc * Giọng vui đùa nói về thức ăn ở đây thật đầy đủ, dư thừa. gian khæ. Nh­ng râ rµng víi B¸c ®­îc - Trong bµi''C¶nh rõng ViÖt B¾c'' (1947) sèng gi÷a nói rõng, cã suèi, cã hang, Bác viết về những ngày gian khổ nhưng cháo bẹ, rau măng, rượu ngọt, chè tươi, non xanh nước biếc đều sẵn sàng, tha hồ giäng th¬ còng rÊt s¶ng kho¸i diÔn t¶ mặc sức hưởng thụ thật thích thú. niềm vui thích của Người. ''C¶nh rõng ... hay Vượn hót ... ngày ... non xanh d¹o Rượu ngọt ... say'' ? Em hiÓu g× vÒ cuéc sèng sinh ho¹t, chỗ ở, cái ăn của người. * Chç lµm viÖc ? Câu thứ ba nói về vấn đề gì. ''Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng'' 28 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña c©u th¬. * Nghệ thuật đối.. ? ý nghÜa cña c©u th¬. * Điều kiện làm việc khó khăn, Người vÉn say s­a thùc hiÖn c«ng viÖc quan trọng CM  hình tượng người chiến sĩ ®­îc kh¾c ho¹ võa ch©n thùc võa sinh động. ? NhËn xÐt vÒ 3 c©u ®Çu cña bµi th¬ * Hoµn c¶nh sinh ho¹t vµ lµm viÖc cña Bác hết sức gian khổ nhưng đã biến thµnh mét sù thËt kh¸c h¼n  ph¶n ¸nh niềm lạc quan yêu đời, yêu đất nước của B¸c vui ''thó l©m tuyÒn''. - Người CM ở Pác Bó sau bao nhiêu gian khổ vẫn cảm thấy: cuộc đời CM thËt lµ sang. Em hiÓu c¸i sang trong bµi th¬ nµy nh­ thÕ nµo? - Tæ chøc häc sinh th¶o luËn c©u hái trªn. - Gäi häc sinh b¸o c¸o kÕt qu¶. - Giáo viên đánh giá. * C¸i sang vÒ mÆt tinh thÇn cña nh÷ng chiến sĩ CM lấy lí tưởng cứu nước làm lẽ sèng. - NiÒm vui lín nhÊt cña B¸c kh«ng chØ là thú lâm tuyền, đó là niềm vui của người chiến sĩ CM ''Đêm mơ nước ...'' Nay được trở về đất nước.Niềm vui đất nước sắp được giải phãng so víi nh÷ng gian khæ ch¼ng cã nghÜa lÝ g×. TÊt c¶ nh÷ng ''hang'', ''ch¸o bẹ''... đều trở thành sang trọng vì đó là cđời CM.. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬.. 29 Lop6.net. - §èi ý: + §iÒu kiÖn lµm viÖc: t¹m bî + Néi dung c«ng viÖc: quan träng, trang nghiªm. - §èi thanh: b»ng/ tr¾c.  lêi th¬ vang lªn nh¹c ®iÖu võa mÒm mại, vừa khỏe khoắn. Với người cách m¹ng nh÷ng khã kh¨n vÒ vËt chÊt kh«ng thÓ c¶n trë tinh thÇn CM. B¸c ®ang xoay chuyÓn lÞch sö ViÖt Nam n¬i ''®Çu nguån'' - Chỗ ăn, nggủ, làm việc đều thiếu thốn, vất vả nhưng đã trở thành giàu có, dư thõa, sang träng. Giäng khÈu khÝ, nãi cho vui, niÒm vui thÝch cña B¸c rÊt thËt. NiÒm vui to¸t lªn tõ tõ ng÷, h×nh ¶nh đến giọng điệu  vui ''thó l©m tuyÒn'' nh­ mét Èn sÜ vui c¶nh nghÌo. b) C¶m nghÜ cña B¸c (c¸i sang cña cuéc đời CM) - Häc sinh th¶o luËn nhãm 2' - Häc sinh b¸o c¸o kÕt qu¶ th¶o luËn: + Sang: sang träng, giµu cã + ë ®©y lµ sang träng giµu cã vÒ mÆt tinh thần của những cuộc đời làm CM, lấy lí tưởng cứu nước làm lẽ sống, không hề bị khã kh¨n gian khæ thiÕu thèn khÊt phôc. Ch÷ ''sang'' ®­îc coi lµ ''nh·n tù'' to¶ s¶ng tinh thÇn toµn bµi. + ë ®©y cßn lµ c¸i sang träng cña nhµ th¬ lu«n t×m thÊy sù hoµ hîp víi thiªn nhiªn. ''Ba mươi năm ấy chân không mỏi Mà đến bây giờ mới tới nơi'' (Tè H÷u) ''H«m nay xiÒng xÝch thay d©y trãi Mỗi bước leng keng tiếng ngọc rung'' Tuy bÞ t×nh nghi lµ gi¸n ®iÖp Mà như khanh tướng vẻ ung dung'' (NhËt kÝ trong tï) 4. Tæng kÕt (2') a. NghÖ thuËt - Th¬ tø tuyÖt b×nh dÞ, hµm sóc - Giọng thơ vui đùa, thoải mái - Nghệ thuật đối. b. Néi dung V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Bµi th¬ cho ta hiÓu ®iÒu g× vÒ nh÷ng ngµy B¸c sèng vµ lµm viÖc ë P¸c Bã.. - Cảnh sinh hoạt làm việc đơn sơ - NiÒm vui CM, niÒm vui sèng hoµ hîp víi TN cña B¸c.. ? Em hiÓu thªm ®iÒu cao quÝ nµo ë con người Hồ Chí Minh.. + T©m hån hoµ hîp víi TN + Tinh thÇn l¹c quan trong c¸ch sèng + Tinh thÇn CM kiªn tr×. * Ghi nhí: SGK - tr30 (1') - Học sinh đọc ghi nhớ. III. LuyÖn tËp (3') - Người xưa thường tìm đến thú lâm tuyền vì cảm thấy bất lực trước thực tế xã hội, muốn ''lánh đục về trong'', tự an ủi bằng lối sống ''An bần lạc đạo''. Tuy đó là lối sống thanh cao nhưng có phần tiªu cùc. Cßn víi B¸c Hå sèng hoµ nhÞp víi l©m tuyÒn nh­ng vÉn gi÷ nguyªn trän vÑn cèt c¸ch chiÕn sÜ. V× vËy nh©n vËt tr÷ t×nh cña bµi th¬ tuy cã d¸ng vÎ Èn sÜ nh­ng thùc chÊt vÉn lµ chiÕn sÜ.. ? Người xưa ca ngợi thú lâm tuyền. Theo em thó l©m tuyÒn ë P¸c Bã cã g× kh¸c so víi x­a. * Nh©n vËt tr÷ t×nh tuy cã d¸ng vÎ Èn sÜ nh­ng thùc chÊt vÉn lµ chiÕn sÜ. - Bµi th¬ võa cã chÊt cæ ®iÓn võa mang tính hiện đại. IV. Cñng cè:(3') - §äc diÔn c¶m bµi th¬ ? Tại sao nói bài thơ vừa mang tính chất cổ điển vừa mang tính chất hiện đại. V. Hướng dẫn về nhà:(1') - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m ®­îc néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ B¸c Hå, so¹n bµi ''Ng¾m tr¨ng'', ''§i ®­êng'' TuÇn 21 - TiÕt 82 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕng ViÖt c©u cÇu khiÕn A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cầu khiến. Phân biệt câu cầu khiÕn víi c¸c kiÓu c©u kh¸c. - N½m v÷ng chøc n¨ng cña c©u cÇu khiÕn. BiÕt sö dông c©u cÇu khiÕn phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: thªm ng÷ liÖu phÇn I - Học sinh: xem trước bài ở nhà. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? KÓ tªn c¸c chøc n¨ng kh¸c cña c©u nghi vÊn? DÊu c©u nghi vÊn. - Lµm bµi tËp 3, 4 SGK tr24 ? Nhắc lại khái niệm câu cầu khiến em đã học ở bậc tiểu học. 30 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Hoạt động của thày. Hoạt động của trò I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng (15') - Lưu ý học sinh vận dụng kiến thức đã 1. Ví dụ - Học sinh đọc ví dụ trong SGK (phần 1 häc ë tiÓu häc. ? Trong nh÷ng ®o¹n trÝch trªn c©u nµo lµ tr30) 2. NhËn xÐt c©u cÇu khiÕn. ? Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là + Thôi đừng lo lắng. c©u cÇu khiÕn. + Cø vÒ ®i. + §i th«i con. - C¸c c©u trªn lµ c©u cÇu khiÕn v× cã những từ cầu khiến: đừng, đi, thôi. ? C©u cÇu khiÕn trong phÇn trÝch (1) Häc sinh th¶o luËn nhãm vµ b¸o c¸o: dùng để làm gì. - C1: khuyªn b¶o * §Æc ®iÓm h×nh thøc cña c¸c c©u cÇu - C2: yªu cÇu khiÕn lµ cã nh÷ng tõ cÇu khiÕn. - C3: yªu cÇu. * Chøc n¨ng: khuyªn b¶o, yªu cÇu... - Giáo viên yêu cầu 2 học sinh đọc to - Học sinh đọc 2 câu mẫu. nh÷ng c©u mÉu. - Giáo viên đọc lại (chú ý ngữ điệu) ? Cách đọc câu ''mở cửa'' trong (b) và (a) - Câu ''mở cửa'' trong (b) phát âm với cã g× kh¸c nhau. giäng ®­îc nhÊn m¹nh h¬n. ? Câu ''mở cửa'' ở (b) được dùng để làm - ở (b) câu ''mở cửa'' dùng để đề nghị ra g×. lÖnh  c©u cÇu khiÕn. ? Khác với câu ''mở cửa'' trong (a) ở chỗ - ở (a) câu ''mở cửa'' dùng để trả lời câu nµo. hái  c©u trÇn thuËt. ? Từ đó em rút ra nhận xét nào về việc - C©u cÇu khiÕn cã thÓ ®­îc nhËn biÕt nhËn biÕt c©u cÇu khiÕn. qua ngữ điệu: ra lệnh, yêu cầu, đề nghị... * C©u cÇu khiÕn cßn ®­îc nhËn biÕt b»ng ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn. Häc sinh th¶o luËn nhãm vµ b¸o c¸o: - Gi¸o viªn cung cÊpthªm ng÷ liÖu: - 2 câu đều là câu nghi vấn: NhËn xÐt vÒ dÊu hiÖu cña 2 c©u sau ? + Sö dông dÊu (!) Gi¶i thÝch. + Sö dông dÊu (.) khi ý cÇu khiÕn kh«ng a) Më cöa ! ®­îc nhÊn m¹nh. b) Ông giáo hút trước đi. - Gäi häc sinh b¸o c¸o, nhËn xÐt. - Giáo viên đánh giá. * Câu cầu khiến thường sử dụng dấu (!), 3. Kết luận: còng cã khi lµ dÊu (.) - Häc sinh kh¸i qu¸t ? Tõ ph©n tÝch trªn em h·y rót ra kÕt - Học sinh đọc ghi nhớ trong SGK tr31. luËn II. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1 ? §Æc ®iÓm h×nh thøc nµo cho biÕt - Học sinh đọc bài tập 1 nh÷ng c©u tr¶ lêi trªn lµ c©u cÇu khiÕn. a) cã ''h·y'' c) có ''đừng'' b) cã ''®i'' ? NhËn xÐt vÒ chñ ng÷ trong nh÷ng c©u trên. Thử thêm bớt hoặc thay đổi CN - CN đều chỉ người đối thoại nhưng có 31 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> xem ý nghĩa của các câu trên thay đổi nh­ thÕ nµo.. ®iÓm kh¸c: a) V¾ng CN. Ph¶i dùa vµo ng÷ c¶nh míi biÕt lµ Lang Liªu. b) CN lµ ''«ng gi¸o'' - ng«i thø 2 sè Ýt. c) CN lµ ''chóng ta'' - ng«i thø nhÊt sè nhiÒu. - Thay đổi: a) Con h·y lÊy g¹o ...  ý nghÜa kh«ng thay đổi đối tượng tiếp nhận rõ hơn; lời yªu cÇu nhÑ h¬n, t×nh c¶m h¬n b) Hút trước đi. (ý nghĩa cầu khiến dường như mạnh hơn, câu nói kém lịch sù h¬n) c) Nay các anh đừng làm ... không  thay đổi ý nghĩa cơ bản, không có người nói trong số những người tiếp nhận 2. Bµi tËp 2 a) ''Th«i , im ... ®i''. (cã TN cÇu khiÕn ''®i'', v¾ng CN) b) ''Các em ... khóc'' (có ''đừng'', CN ngôi 2 số nhiều) c) ''§­a tay cho t«i mau'' ; ''cÇm lÊy tay t«i nµy'' (kh«ng cã TNCK, chØ cã ng÷ ®iÖu CK; v¾ng CN). - Gọi học sinh đọc bài tập 2 SGK tr32. ? C©u nµo lµ c©u cÇu khiÕn. ? NhËn xÐt sù kh¸c nhau vÒ h×nh thøc biÓu hiÖn ý nghÜa c©u cÇu khiÕn gi÷a những câu đó.. ? Trong (c) t×nh huèng ®­îc m« t¶ trong truyÖn vµ h×nh thøc v¾ng CN trong 2 c©u - Cã, trong t×nh huèng cÊp b¸ch, gÊp CK này có liên quan gì với nhau không gáp, đòi hỏi những người có liên quan phải có hành động nhanh và kịp thời, c©u cÇu khiÕn ph¶i rÊt ng¾n gän, v× vËy CN chỉ người tiếp nhận thường vắng mặt - Độ dài của câu cầu khiến thường tỉ lệ nghÞch víi sù nhÊn m¹nh ý nghÜa CK, c©u cµng ng¾n th× ý nghÜa cÇu khiÕn cµng m¹nh 3. Bµi tËp 3 ? So s¸nh h×nh thøc vµ ý nghÜa cña hai - Trong (a) v¾ng CN, cßn (b) cã CN, c©u cÇu khiÕn. ng«i thø 2 sè Ýt. Nhê cã CN trong c©u (b) ý CK nhÑ h¬n, thÓ hiÖn râ h¬n t/c¶m của người nói với người nghe. IV. Cñng cè:(3') ? Nhắc lại đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến. ? So sánh đặc điểm khác giữa câu cầu khiến và câu nghi vấn đã học V. Hướng dẫn về nhà:(2') - Häc thuéc ghi nhí - Làm bài tập 4, 5 (giáo viên hướng dẫn học sinh theo gợi ý trong SGV tr45) -Xem trước bài: Câu trần thuật 32 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TuÇn 21 - TiÕt 83 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TËp lµm v¨n thuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh A. Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh biÕt c¸ch viÕt bµi giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh. - Rèn kĩ năng giới thiệu một cảnh đẹp bằng viết đoạn văn, bài văn qua quan sát, tìm hiểu sử dụng phương pháp thuyết minh... - Giáo dục lòng yêu quê hương đất nước. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Tham kh¶o c¸c s¸ch ''100 bµi v¨n øng dông THCS quyÓn 8'', SBT Ng÷ v¨n 8. - Häc sinh: xem vµ tr¶ lêi (?) bµi häc. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? Nêu cách làm bài văn thuyết minh về 1 phương pháp (cách làm) ? Gi¶i bµi tËp 3 SBT tr8. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Hoạt động của thày - Giáo viên yêu cầu học sinh đọc và nghiªn cøu bµi mÉu. ? Bài giới thiệu đã giúp em hiểu biết những gì về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc S¬n. - Gîi ý: ? Bµi viÕt cho biÕt nh÷ng tri thøc g×. ? Muốn có những tri thức ấy thì người ta ph¶i lµm thÕ nµo. * Bài viết về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngäc S¬n. * Muốn viết được phải đọc sách, tra cứu, hái han, th¨m thó, ... ? Bµi viÕt s¾p xÕp theo bè côc nh­ thÕ nµo. ? Theo em cã g× thiÕu sãt trong bè côc ? Cã ph¶i thiÕu phÇn më bµi kh«ng. * Bµi viÕt nªn cã bè côc 3 phÇn. ? Theo em, vÒ néi dung bµi, bµi thuyÕt minh trªn ®©y cßn thiÕu nh÷ng g×. * Lêi giíi thiÖu nªn cã phÇn miªu t¶ b×nh luËn th× bµi viÕt sÏ hÊp dÉn h¬n. * Bµi giíi thiÖu ph¶i dùa vµo kiÕn thøc 33 Lop6.net. Hoạt động của trò IGiíi thiÖu mét danh lam th¾ngc¶nh(15') 1. VÝ dô - Học sinh đọc ví dụ bài văn trong SGK. - Häc sinh nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái trong SGK. 2. NhËn xÐt - Bài viết về 2 đối tượng gần nhau: hồ Hoàn kiếm và đền Ngọc Sơn, hồ và đền - Phải đọc sách, tra cứu hỏi han, thăm thó,... - Bµi viÕt cã nhiÒu tri thøc lÞch sö nh­ng l¹i thiÕu phÇn miªu t¶, thiÕu bè côc 3 phần thông thường: không có mở bài - Thiếu phần miêu tả, độ rộng hẹp của hồ, vị trí của Tháp Rùa, của đền Ngọc S¬n, cÇu Thª Hóc, thiÕu miªu t¶ quang cảnh xung quanh, cây cối, màu nước xanh. ThØnh tho¶ng rïa næi lªn...  néi dung bµi viÕt do vËy cßn kh« khan.. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> đáng tin cậy ? NhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n. * Lêi v¨n chÝnh x¸c vµ biÓu c¶m. ? VËy em h·y rót ra kÕt luËn: c¸ch lµm 1 bµi v¨n thuyÕt minh danh lam th¾ng c¶nh. ? LËp l¹i bè côc bµi giíi thiÖu Hå Hoµn Kiếm và đền Ngọc Sơn một cách hợp lí.. - ChÝnh x¸c, cã yÕu tè biÓu c¶m.. ? Theo em cã thÓ giíi thiÖu vÒ hå Hoµn Kiếm và đền Ngọc Sơn bằng quan sát ®­îc kh«ng ? Thö nªu nh÷ng quan s¸t, nhËn xÐt mµ em biÕt. ? §Ó x©y dùng bè côc, giíi thiÖu mét th¾ng c¶nh th× ph¶i chó ý tíi nh÷ng g×.. - Häc sinh ph¸t biÓu nh÷ng quan s¸t, nhËn xÐt mµ b¶n th©n tÝch luü ®­îc. - Häc sinh cã thÓ tr×nh bµy theo c¸c ý: + Vị trí địa lí (MB) + Th¾ng c¶nh cã nh÷ng bé phËn nµo: lÇn lượt giới thiệu, mô tả từng phần; vị trí của thắng cảnh trong đời sống tình cảm con người. Chú ý yếu tố miêu tả rất cần thiÕt nh­ng chØ cã t¸c dông kh¬i gîi, kh«ng lµm lu mê tri thøc chÝnh x¸c vÒ đối tượng (TB) + Trình bày cảm nghĩ về đối tượng (KB) - Häc sinh tr×nh bµy bè côc, dµn ý vµo vë bµi tËp gåm 3 phÇn MB, TB, KL. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh x©y dùng bài giới thiệu về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngäc S¬n cho häc sinh. - Gi¸o viªn kiÓm tra.. 3. KÕt luËn - Häc sinh kh¸i qu¸t. - Học sinh đọc ghi nhớ trong SGK. III. LuyÖn tËp (20') - Thêm phần mở bài: giới thiệu địa điểm cña di tÝch danh th¾ng mét c¸ch chÝnh x¸c cô thÓ. (tham kh¶o më bµi trong SBT tr26 viÕt vÒ hå Hoµn KiÕm). IV. Cñng cè:(3') - Nh¾c l¹i c¸ch lµm 1 bµi thuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh. - Nêu một số di tích, thắng cảnh ở địa phương em (địa bàn: tỉnh Hải Dương) V. Hướng dẫn về nhà:(1') - Học sinh đọc ghi nhớ trong SGK. - Chọn 1 di tích, thắng cảnh ở địa phương em và viết bài thuyết minh giới thiệu di tích, thắng cảnh đó: sông, cầu, núi, hồ, đền, chùa, ... - ChuÈn bÞ bµi ''¤n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh''. TuÇn 21 - TiÕt 84 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TËp lµm v¨n «n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh «n l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh vµ n½m ch¾c c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Xem l¹i kh¸i niÖm, c¸ch lµm c¸c kiÓu bµi thuyÕt minh víi c¸c đối tượng khác nhau. - Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK tr48. C. Các hoạt động dạy học: 34 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh mét danh lam th¾ng c¶nh. ? Trình bày bài văn thuyết minh về một di tích danh thắng của quê hương em. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Hoạt động của thày. Hoạt động của trò I. ¤n tËp lÝ thuyÕt (20') 1. Vai trß vµ t¸c dông cña v¨n b¶n thuyÕt minh. - V¨n b¶n thuyÕt minh lµ kiÓu v¨n b¶n sử dụng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích để làm rõ tính chất, cấu t¹o, c¸ch dïng, lÝ do ph¸t sinh, qui luËt ph¸t triÓn, biÕn ho¸ cña qui tr×nh, diÔn biến của đối tượng, sự việc. - Văn bản thuyết minh đóng vai trò cung cấp thông tin để giúp người đọc, người nghe hiểu rõ về đối tượng, sự việc. 2. So s¸nh tÝnh chÊt cña v¨n b¶n thuyÕt minh kh¸c víi c¸c lo¹i v¨n b¶n ®ang häc nh­ tÇn sè, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn. - Học sinh đọc - Häc sinh lµm viÖc nhãm. Häc sinh cã thÓ kÎ b¶ng so s¸nh, hoÆc nêu bật những đặc điểm khác của văn b¶n thuyÕt minh so víi c¸c lo¹i v¨n b¶n đã học + V¨n b¶n thuyÕt minh cung cÊp tri thøc kh¸ch quan: kh«ng sö dông kÜ n¨ng quan sát và trí tưởng tượng phong phú để t¹o dùng h×nh ¶nh, diÔn biÕn cèt truyÖn (trong miªu t¶, tù sù); kh«ng cã nhiÒu yÕu tè c¶m xóc (v¨n biÓu c¶m); kh«ng tr×nh bµy quan ®iÓm (nghÞ luËn) cã dïng yÕu tè gi¶i thÝch nh­ng kh«ng thuéc phương thức nghị luận. + TÝnh thùc dông: ph¹m vi sö dông rÊt réng + Về cách diễn đạt: trình bày rõ ràng, ngôn ngữ chuẩn xác, cô đọng, chặt chẽ, sinh động. Không sử dụng ngôn ngữ giµu h×nh ¶nh, giµu søc gîi nh­ trong miªu t¶, biÓu c¶m. Cã sö dông thuËt ng÷ chuyªn ngµnh, th«ng tin ng½n gän, hµm sóc, sè liÖu chÝnh x¸c, cã thÓ dïng c©u tỉnh lược.. ? V¨n b¶n thuyÕt minh cã vai trß vµ t¸c dụng như thế nào trong đời sống.. - Gi¸o viªn gäi häc sinh tr¶ lêi. - Gäi häc sinh kh¸c bæ sung.. - Gọi học sinh đọc câu hỏi 2. ? V¨n b¶n thuyÕt minh cã nh÷ng tÝnh chÊt g× kh¸c víi v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn. - Gäi häc sinh tr×nh bµy so s¸nh hoÆc lµm viÖc theo nhãm. - Gọi đại diện nhóm báo cáo. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt. - Giáo viên đánh giá.. 35 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? Muèn lµm tèt bµi v¨n thuyÕt minh, cÇn 3. ChuÈn bÞ cho bµi v¨n thuyÕt minh. ph¶i chuÈn bÞ nh÷ng g×. - Häc sinh tr×nh bµy c©u hái 3: - Xác định yêu cầu của đề: về thể loại, vÒ néi dung cÇn thuyÕt minh. NÕu lµ dạng chung chung phải lựa chọn đối tượng cụ thể. - Xác định ý và xây dựng bố cục: ?Bµi v¨n thuyÕt minh ph¶i lµm næi bËt + MB: giới thiệu đối tượng được thuyết ®iÒu g×. minh. + TB: gåm nhiÒu ý s¾p xÕp theo mét trình tự nhất định. + KB: khép lại vấn đề thuyết minh. ? Những phương pháp thuyết minh nào - V¨n b¶n thuyÕt minh lµm næi bËt ®­îc thường được vận dụng. đối tượng thuyết minh. 4. Những phương pháp thuyết minh ®­îc vËn dông. - Phương pháp định nghĩa, phương pháp liệt kê, phương pháp nêu ví dụ cụ thể, phương pháp dùng số liệu, phương pháp so sánh, phương pháp phân tích. - Gọi học sinh đọc đề bài II. LuyÖn tËp - Yªu cÇu häc sinh lËp dµn ý. 1. §Ò 1 - Học sinh đọc đề bài: giới thiệu một đồ dïng trong häc tËp vµ sinh ho¹t. - Giáo viên gọi đại diện nhóm báo cáo, nhãm kh¸c nhËn xÐt. - Häc sinh lµm viÖc theo nhãm: lËp dµn ý cho đề bài trên. - Giáo viên đánh giá. - Yªu cÇu häc sinh viÕt ®v - Giáo viên kiểm tra đánh giá. - Häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n: viÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh: MB hoÆc 1 ®o¹n trong th©n bµi hoÆc kÕt bµi. IV. Cñng cè:(3') - Nh¾c l¹i c¸c ý lín trong phÇn néi dung «n tËp V. Hướng dẫn về nhà:(1') - ¤n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh, «n tËp c¸c d¹ng bµi tËp thuyÕt minh. - Chọn 1 trong các đề còn lại trong SGK tr35 để hoàn thiện bài văn (từ đề 2 đến đề 4) - ChuÈn bÞ viÕt bµi TLV sè 5.. 36 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TuÇn 22 - TiÕt 85 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: V¨n b¶n Ng¾m tr¨ng, §i ®­êng ( Hå ChÝ Minh ) A. Mục tiêu cần đạt: - Đối với bài Ngắm trăng: Học sinh cảm nhận được tình yêu thiên nhiên đặc biệt sâu sắc của Bác Hồ, dù trong hoàn cảnh tù ngục, Người vẫn mở rộng tâm hồn tìm đến giao hoà với vầng trăng ngoài trời. Thấy được sức hấp dãn nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Đối với bài thơ Đi đường: Học sinh hiểu được ý nghĩa tư tưởng của bài thơ: từ việc đi đường gian lao mà nói nên bài học đường đời, đường CM. Cảm nhËn ®­îc søc truyÒn c¶m nghÖ thuËt cña bµi th¬: rÊt b×nh dÞ, tù nhiªn mµ chÆt chÏ, mang ý nghÜa s©u s¾c. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: tËp th¬ ''NhËt kÝ trong tï'' - Häc sinh: s­u tÇm nh÷ng bµi th¬ trong tËp th¬ trªn, so¹n bµi. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? §äc thuéc lßng bµi th¬ ''Tøc c¶nh P¸c Bã'' ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ B¸c Hå trong bµi th¬ nµy. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: - Giíi thiÖu bµi: Gi¸o viªn giíi thiÖu tËp th¬ ''NhËt kÝ trong tï'', thêi gian s¸ng t¸c, Bác bị đày đoạ qua các nhà lao, tình yêu nước và tình yêu thiên nhiên của Bác Hồ. Hoạt động của thày. Hoạt động của trò I. T×m hiÓu chung (2') - Học sinh đọc chú thích trong SGK - SGK; c¶ tËp 133 bµi - Quân Tưởng chỉ giam giữ được thân thÓ cña B¸c. - Ng©m th¬ ta vèn kh«ng ham Nh­ng ngåi trong ngôc biÕt lµm chi ®©y. Ngµy dµi ng©m ngîi cho khu©y Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc (4') - Học sinh đọc 2 bài thơ chính xác và diÔn c¶m - Học sinh so sánh, hiểu đúng. (bµi ''§i ®­êng'' - Nam Tr©n dÞch kh¸ s¸t) 2. Ph©n tÝch a. Bµi ''Ng¾m tr¨ng'' (20') a1) Hai c©u ®Çu (hoµn c¶nh ng¾m tr¨ng cña B¸c). ? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬. ? Em hiểu gì về lời đề từ của tập thơ. ? Hãy đọc những câu thơ thể hiện tư tưởng của Bác trong tập thơ.. - Giáo viên đọc mẫu, chú ý đọc chính x¸c c¶ phÇn phiªn ©m vµ dÞch nghÜa bµi ''Ng¾m tr¨ng'': c¶m xóc ë c©u 2 vµ nhÞp đăng đối ở 2 câu sau. - Giáo viên hướng dẫn học sinh so sánh b¶n ch÷ H¸n vµ b¶n dÞch th¬.. 37 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - ThÊt ng«n tø tuyÖt §­êng luËt Học sinh đọc 2 câu đầu: - Trong tù không rượu cũng không hoa  Hå ChÝ Minh ng¾m tr¨ng trong hoµn cảnh đặc biệt: bị tù đày, vô cùng khổ cực, thiếu thốn đủ điều, điều kiện sinh ho¹t cña nhµ tï tµn b¹o, d· man lµm sao có thể phù hợp với việc thưởng trăng càng không thể có rượu và hoa để thưởng trăng.. ? ThÓ th¬. - Vọng nguyệt - 1 thi đề rất phổ biến trong th¬ x­a. Thi nh©n x­a gÆp c¶nh trăng đẹp thường đem rượu uống trước hoa để thưởng trăng  mĩ mãn, thú vị. Người ta ngắm trăng khi tâm hồn thảnh th¬i th­ th¸i. ? B¸c Hå ng¾m tr¨ng trong hoµn c¶nh nµo. - ''Sống khác loài người ...'' ''RÖp bß ... ''Muỗi lượn ... máy bay'' ''Đầy mình đỏ tía ...'' ? Có thể chọn đáp án nào để hiểu câu 1 trong hai đáp án sau  * Trước cảnh trăng đẹp, Người khao khát được thưởng trăng trọn vẹn. Tâm hồn không bị vướng bận về vật chất mà tù do ung dung. ? §èi chiÕu víi c©u thø hai gi÷a phiªn ©m vµ b¶n dÞch. ?ë ®©y c©u nghi vÉn ®­îc dïng víi môc đích gì. * C©u nghi vÊn béc lé c¶m xóc xèn xang, bối rối của người nghệ sĩ trước cảnh đẹp. ? Em hiểu gì về tâm hồn của Người. * Người chiến sĩ CM vĩ đại vẫn là người yªu thiªn nhiªn m·nh liÖt - t©m hån nghÖ sÜ. ? Tr¹ng th¸i t×nh c¶m ''khã h÷ng hê'' trước cảnh dẹp dã biến thành hành vi nào của con người. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña c©u th¬ * Nghệ thuật đối phản ánh mối giao hoà đặc biệt giữa người tù thi sĩ và vầng tr¨ng. ? T¸c dông. - Bọn Tưởng chỉ giam giữ được thân thể - ''Lßng theo vêi vîi m¶nh tr¨ng thu''. A. C©u th¬ ®Çu mang ý nghÜa phª ph¸n (mçi k× tr¨ng s¸ng nhµ tï kh«ng mang rượu và hoa đến cho tù nhân ngắm tr¨ng) B. Trước cảnh trăng đẹp Hồ Chí Minh khao khát được thưởng trăng một cách trọn vẹn và lấy làm tiếc không có rượu và hoa. Tâm hồn Người không hề vướng bËn bëi nh÷ng g¸nh nÆng vÒ vËt chÊt mµ vÉn tù do ung dung. -... nại nhược hà ? ... khó hững hờ c©u nghi vÊn c©u trÇn thuËt - Vừa dùng để tự hỏi mình, vừa để bộc lộ cảm xúc: xốn xang, bối rối của người nghệ sĩ trước cảnh trăng đẹp. - Người chiến sĩ CM vĩ đại vẫn là người yêu thiên nhiên say mê, rung động mãnh liệt trước cảnh trăng đẹp dù đương là th©n tï. a2) Hai c©u sau: - Nhân hướng song tiền khán minh nguyÖt - Nghệ thuật đối: Người và trăng, song s¾t nhµ tï ch¾n ë gi÷a. - Người đã thả hồn vượt ra ngoài cửa sắt nhà tù tìm đến ngắm trăng sáng giao hoà víi vÇng tr¨ng tù do ®­¬ng to¶ méng giữa đời  đây là cuộc vượt ngục về tinh thÇn. NguyÖt tßng song thÝch kh¸n thi gia - Nghệ thuật: đối, nhân hoá  trăng như có linh hồn, trở lên sinh động, gần gũi thân thiết với người.. ? ë c©u 4 cã nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo. ? T¸c dông. 38 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> * Nghệ thuật đối, nhân hoá, trăng như có linh hồn, sinh động.  +Tr¨ng víi B¸c Hå g¾n bã th©n thiÕt ? Ta hiÓu g× vÒ B¸c ë 2 c©u th¬ cuèi nµy. trë thµnh tri kØ. + Sức mạnh kì diệu của người chiến sí, thi sÜ: * Bằng cuộc ngắm trăng này Bác đã vô nhµ tï ®en tèi vầng trăng đẹp hiện thực tàn bạo biểu tượng của tự hiÖu ho¸ sù tµn b¹o cña nhµ tï. ''ChÊt do, l·ng m¹n thÐp Hå ChÝ Minh'' tù do tù t¹i, phong - B»ng cuéc ng¾m tr¨ng nµy, song s¾t thái ung dung vượt lên sự nặng nề tàn nhà tù trở nên bất lực vô nghĩa trước b¹o cña nhµ tï. những tâm hồn tri âm tri kỉ tìm đến với - Gi¸o viªn giíi thiÖu : nhau. ''Con đọc trăm bài, trăm ý đẹp ánh đèn toả rạng mái đầu xanh - Häc sinh c¶m nhËn. VÇn th¬ cña B¸c vÇn th¬ thÐp * Ghi nhí: SGK tr38 Mµ vÉn mªnh m«ng b¸t ng¸t t×nh'' ? H·y kh¸i qu¸t gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi - Häc sinh ph¸t biÓu - Học sinh đọc ghi nhớ SGK. dung cña bµi th¬. b) ''Đi đường'' (tự học có hướng dẫn(10') - Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu ''Tẩu lộ tài tri tẩu lộ nan'' - Điệp ngữ ''tẩu lộ'' khẳng định nỗi gian bµi th¬. lao của người đi đường. Giọng thơ suy ? Câu khai ý chủ đạo là gì? Nghệ thuật ngÉm, rót ra qua nh÷ng tr¶i nghiÖm cña cña c©u th¬. người tù bị giải đi hết nhà lao này đến ? Líp ý s©u cña c©u 1 lµ g×. * §iÖp ng÷ ''tÈu lé'', giäng th¬ mang tÝnh nhµ lao kh¸c. chÊt suy t­, nãi vÒ nh÷ng gian lao cña - Trïng san chi ngo¹i hùu trïng san người tù trải nghiệm  ý nghĩa khái + §iÖp ng÷ ''trïng san''; hÕt líp nói nµy qu¸t s©u xa. ? ở câu thừa: đi đường khó như thế nào. lại đến ngay lớp núi khác, khó khăn chång chÊt liªn miªn ''Còn tối như bưng đã phải ra đi §­êng ®i khóc khuûu l¹i gå ghÒ'' * §iÖp ng÷ ''trïng san'' kÕt hîp ''hùu'' (l¹i): khã kh¨n chång chÊt  nçi gian  Đường đời, đường CM: gian lao triền lao của đường đời, đường CM. miªn. ? Em hiÓu c©u th¬ cßn cã ngô ý g×. - Hình tượng ý thơ vút lên bất ngờ lan chuyển mạch thơ: Mọi gian lao đã kết ? Vai trß cña c©u chuyÓn trong th¬ tø thúc, lùi lại phía sau khi người đi lên tới tuyÖt vµ ë trong bµi th¬ nµy. đỉnh cao chót. Nỗi gian lao không phải lµ bÊt tËn, cµng nhiÒu gian lao th× th¾ng lîi cµng lín. * Người đi đường đã tới đỉnh cao chót, - Từ đỉnh cao, người du khách ung dung kÕt thóc hµnh tr×nh gian nan. say xưa ngắm cảnh đẹp. Đó cũng là ? câu hợp diễn tả tâm trạng người đi niềm vui sướng đặc biệt của người chiến ®­êng nh­ thÕ nµo. sĩ CM khi đứng trên đỉnh cao thắng lợi. - Bµi th¬ thiªn vÒ suy nghÜ, triÕt lÝ nh­ng giọng thơ giống người tâm tình, kể chuyÖn  giµu søc thuyÕt phôc. Lêi th¬ ? NhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ néi dung vµ 39 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> nghÖ thuËt cña bµi th¬. * Nếu câu 3 tứ thơ đột ngột vút lên theo chiÒu cao th× h×nh ¶nh ë c©u kÕt l¹i më ra b¸t ng¸t theo chiÒu réng. Nãi vÒ niÒm vui của con người trước cảnh đẹp và đỉnh cao thắng lợi. ? Nhµ phª b×nh Hoµi Thanh nhËn xÐt ''Th¬ B¸c Hå ®Çy tr¨ng'', h·y nªu nh÷ng bµi th¬ nh÷ng bµi th¬ viÕt vÒ tr¨ng cña B¸c. ? §Æc ®iÓm kh¸c cña bµi th¬ Väng nguyệt với những bài thơ đó là gì.. ? KÓ tªn nh÷ng bµi th¬ cã néi dung tương tự bài thơ ''Đi đường''. cô đọng, bình dị chứa đựng tư tưởng sâu xa. - Bµi th¬ cã 2 líp nghÜa: nghÜa ®en nãi vÒ viÖc ®i ®­êng nói, nghÜa bãng ngô ý vÒ con ®­êng CM lµ gian khæ nÕu kiªn trì nhất định sẽ đạt tới thắng lợi. * Ghi nhí: SGK III. LuyÖn tËp (5') 1. Ng¾m tr¨ng - Trung thu, §ªm thu (Thu d¹) ..(NKTT) - R»m th¸ng riªng, C¶nh khuya, Tin th¾ng trËn (B¸o tiÖp) ... s¸ng t¸c ë chiÕn khu ViÖt B¾c. + §Æc ®iÓm kh¸c cña bµi ''Väng nguyÖt'' diÔn ra trong hoµn c¶nh tï ®Çy cßn th¬ chiÕn khu: vÇng tr¨ng xu©n lång léng, tr¨ng lung linh nh­ bøc s¬n mµi  t©m hån nghÖ sÜ cña B¸c. 2. §i ®­êng - Bốn câu trong bài đề từ. - Mét sè c©u trong bµi ''Bèn th¸ng råi'' - Nghe tiÕng gi· g¹o - Tù khuyªn m×nh.. IV. Cñng cè:(2') ? Nh¾c l¹i gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi dung cña hai bµi th¬ trªn. ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ B¸c. V. Hướng dẫn về nhà:(1') - Häc thuéc hai bµi th¬, n¾m ®­îc néi dung vµ nghÖ thuËt cña 2 bµi th¬. - Giải thích và cm câu thơ của Hoàng Trung Thông ''Con đọc ... tình'' - Soạn bài : ''Chiếu dời đô'' TuÇn 22 - TiÕt 86 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕng ViÖt c©u c¶m th¸n A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cảm thán. Phân biệt câu cảm th¸n víi c¸c kiÓu c©u kh¸c. - N¾m v÷ng chøc n¨ng cña c©u c¶m th¸n. BiÕt sö dông c©u c¶m th¸n phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ: - Häc sinh: xem vµ tr¶ lêi (?) trong bµi. - Giáo viên: đề in sẵn kiểm tra 15', ngữ liệu bổ sung mục I. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra 15' : 40 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Câu 1: Những câu nghi vấn dưới đây được dùng để làm gì ? 1. Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng ? A. Phủ định B. ®e do¹ C. Hái D. BiÓu lé t×nh c¶m, c¶m xóc 2. Trần Văn Sửu vùng đứng dậy, nói rằng: ''Trời nhiều phước cho con tôi được như vËy lËn sao ?'' A. Khẳng định B. Biểu lộ tình cảm, cảm xúc C. CÇu khiÕn D. §e do¹ 3. Sao ! Mµy muèn tao ch¬i l¹i c¸i mãn ngµy h«m qua h¶? A. Hái B. CÇu khiÕn C. Khẳng định D. §e do¹ 4. Anh có thích đọc Tam Quốc không? A. Biểu lộ tình cảm, cảm xúc B. Phủ định C. Khẳng định D. §e do¹ 5. Kìa non non, nước nước, mây mây. ''Đệ nhất động'' hỏi là đây có phải? A. §e do¹ B. Biểu lộ tình cảm, cảm xúc C. Khẳng định D. CÇu khiÕn 6. Sao kh«ng vµo t«i ch¬i? A. Hái B. CÇu khiÕn C. Khẳng định D. §e do¹ Câu 2: Câu cầu khiến sau dùng để làm gì? '' Ngài cứ biết nghe đi đã.'' A. van xin C. khuyªn b¶o B. Yªu cÇu D. ra lÖnh Câu 3: Đặt một câu nghi vấn với mục đích cầu khiến (về nội dung học tập) §¸p ¸n - BiÓu ®iÓm: - Mçi c©u tr¾c nghiÖm 1 ®iÓm: 1-A; 2-B; 3-C; 4-D; 5-C; 6-B ,c©u 2.B - C©u tù luËn: 3 ®iÓm. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Hoạt động của thày. Hoạt động của trò I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng(10') - Dựa vào kiến thức đã học ở Tiểu học 1. VÝ dô: ? Trong nh÷ng ®o¹n trÝch trªn, c©u nµo 2. NhËn xÐt: lµ c©u c¶m th¸n. a) Hìi «i l·o H¹c ! b) Than «i ! ? Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là - Các câu trên có chứa các từ cảm thán: câu cảm thán ? Nêu một số từ tương tự. Hỡi ơi, than ôi. * C©u c¶m th¸n cã chøa c¸c tõ c¶m th¸n. ? Khi đọc các câu cảm thán giọng đọc - Giäng diÔn c¶m, buån (còng cã thÓ lµ nh­ thÕ nµo. vui, ng¹c nhiªn.. tuú tõng v¨n c¶nh) ? Kết thúc của câu khi viết thường được - Dấu chấm than sö dông dÊu g×. * Chó ý: * Thường kết thúc bằng dấu chấm than - Có biết bao người đã ra trận và mãi m·i kh«ng trë vÒ. - Gi¸o viªn l­u ý häc sinh: c¸ biÖt cã + biết bao = từ chỉ lượng như: nhiều, rất trường hợp câu cảm thán kết thúc bằng nhiÒu. dÊu chÊm, dÊu löng. ? Xác định câu sau có phải là câu cảm  Kh«ng ph¶i lµ c©u c¶m th¸n.§äc víi th¸n kh«ng? V× sao. giọng diễn cảm, người nghe dễ nhầm với (Gi¸o viªn cung cÊp thªm ng÷ liÖu)  c©u c¶m th¸n. + Kh¸c víi: §Ñp biÕt bao ! (biÕt bao đứng sau tính từ) - Dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của 41 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ? Câu cảm thán dùng để làm gì. * Chức năng: Câu cảm thán dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói (người viết) ? Khi viết đơn, biên bản, hợp đồng hay tr×nh bµy kÕt qu¶ gi¶i mét bµi to¸n cã thÓ dïng c©u c¶m th¸n kh«ng? V× sao. * PÖam vi sö dông: c©u c¶m th¸n xuÊt hiÖn trong ng«n ng÷ nãi hµng ngµy, ngôn ngữ văn chương. ? Khái quát đặc điểm hình thức, chức n¨ng.. ? H·y cho biÕt c¸c c©u trong nh÷ng ®o¹n trích sau có phải đều là câu cảm thán kh«ng? V× sao.. - Hướng dẫn học sinh thảo luận bài tập2. ? Ph©n tÝch t×nh c¶m, c¶m xóc ®­îc thÓ hiÖn trong nh÷ng c©u sau. Cã thÓ xÕp nh÷ng c©u nµy vµo kiÓu c©u c¶m th¸n ®­îc kh«ng? V× sao.. ? §Æt c©u c¶m th¸n thÓ hiÖn c¶m xóc. - MÉu: §Ñp thay c¶nh mÆt trêi buæi b×nh minh!. người nói (người viết). Có thể bộc lộ c¶m xóc b»ng nhiÒu kiÓu c©u kh¸c nh­ng trong c©u c¶m th¸n, c¶m xóc cña người nói, người viết được biểu thị bằng phương tiện đặc thù: từ ngữ cảm thán. - Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vô; ng«n ng÷ trong v¨n b¶n khoa häc lµ ng«n ng÷ ''duy lÝ'', ng«n ng÷ cña t­ duy l«gic nªn kh«ng thÝch hîp víi viÖc sö dông nh÷ng yÕu tè ng«n ng÷ béc lé râ c¶m xóc. - C©u c¶m th¸n xuÊt hiÖn chñ yÕu trong ng«n ng÷ nãi hµng ngµy hay ng«n ng÷ văn chương. 3. KÕt luËn - Häc sinh kh¸i qu¸t. - Học sinh đọc ghi nhớ trong SGK tr 44 II. LuyÖn tËp (15') 1. Bµi tËp 1 - Häc sinh lµm viÖc theo nhãm - Nh÷ng c©u c¶m th¸n: than «i!; lo thay!; nguy thay!; Hìi c¶nh... ¬i!; ''Chao «i! cã biÕt ®au r»ng ... th«i''. Kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c c©u trong nh÷ng đoạn trích đều là câu cảm thán, vì chỉ có nh÷ng c©u trªn míi cã tõ ng÷ c¶m th¸n (g¹ch ch©n) 2. Bµi tËp 2 - Tất cả các câu đều bộc lộ tình cảm, c¶m xóc: a) Lời than thở của người nhân dân dưới chế độ phong kiến. b) Lời than thở của người chinh phụ trước nỗi truân chuyên do chiến tranh g©y ra. c) Tâm trạng bế tắc của nhà thơ trước cuộc sống (trước CM t8) d) Sự hối hận của Dế mèn trước cái chết thảm thương, oan ức của Dế choắt. 3. Bµi tËp 3 Kh«ng c©u nµo lµ c©u c¶m th¸n v× kh«ng có hình thức đặc trưng của kiểu câu này.. IV. Cñng cè:(3') ? Nhắc lại đặc điểm hình thức và chức năng của câu nghi vấn, câu cầu khiến, c©u c¶m th¸n. V. Hướng dẫn về nhà:(1') - Häc thuéc lßng ghi nhí tr44; tiÕp tôc «n tËp qua bµi tËp 4 - Xem trước câu trần thuật. 42 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TuÇn 22 - TiÕt 87, 88 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TËp lµm v¨n ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 v¨n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt: - Gi¸o viªn tæng kiÓm tra kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng lµm kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh. - Häc sinh rÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy v¨n b¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: đề, đáp án văn bản thuyết minh. - Häc sinh: «n tËp v¨n b¶n thuyÕt minh. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(2') KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. III. TiÕn tr×nh bµi viÕt: (85') 1. Đề bài: (8A) Hãy giới thiệu một danh lam, thắng cảnh nổi tiếng của nước ta. Hoặc (8B): Giới thiệu về một con vật nuôi có ích cho con người. 2. Dµn ý vµ biÓu ®iÓm: a) Mở bài: - Giới thiệu đối tượng cần được thuyết minh: + Mét danh lam th¾ng c¶nh: Hµ Néi, vÞnh H¹ Long, TP H¶i Phßng< HuÕ, Vòng Tµu, TP Hå ChÝ Minh, ... + HoÆc con vËt nu«i cã Ých: tr©u, lîn, gµ, mÌo, chã, ... b) Th©n bµi: - Viết các đoạn văn theo một trình tự nhất định làm nổi bật đặc điểm của đối tượng thuyÕt minh. + §èi víi danh th¾ng: Bªn c¹nh c¸c tri thøc kh¸ch quan cã thÓ ®­a thªm yÕu tố miêu tả, biểu cảm làm nổi bật đối tượng, cuốn hút được người đọc. Trình tự trong bài văn miêu tả danh thắng là: nêu vị trí, đặc điểm, lịch sử hình thµnh, xuÊt xø tªn gäi, v¨n ho¸ truyÒn thèng; gi¸ trÞ vª kinh tÕ, du lÞch v¨n ho¸ ... + Đối với con vật nuôi: có thể trình bày đặc điểm về ngoại hình, các bộ phận trên thân thể, khả năng làm việc, sinh sản, cách nuôi dưỡng, chăm sóc ... c) KÕt bµi: - Đối với danh thắng: có thể là lời đánh giá danh thắng đó. - đối với vật nuôi: Nêu bật vai trò của giống vật nuôi đó đối với cuộc sống con người. * BiÓu ®iÓm: - Điểm giỏi: Trình bày đúng đặc trưng thể loại, nêu bật đối tượng thuyết minh, bố cục mạch lạc, lời văn diẽn đạt trong sáng, có thể mắc 1-2 lỗi chính t¶. - Điểm khá: Đúng thể loại, diẽn đạt rõ ràng, có chỗ còn vụng về, sai một vài lçi chÝnh t¶. 41 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - §iÓm trung b×nh: Cã phÇn l¹c sang thÓ lo¹i kh¸c (miªu t¶, biÓu c¶m, tù sự,...); làm rõ đối tượng thuyết minh, sai cả lỗi chấm câu, chính tả (5-10 lỗi) - §iÓm yÕu: Bµi v¨n kh«ng râ thÓ lo¹i thuyÕt minh, s¬ sµi, lñng cñng, sai qu¸ nhiÒu lçi chÝnh t¶, dÊu c©u, ... IV. Thu bµi, rót kinh nghiÖm ý thøc lµm bµi (1') V. Hướng dẫn về nhà: (1') - Ôn tập văn bản thuyết minh: thuyết minh một đồ vật, 1 thể loại văn học; mét gièng vËt nu«i, mét danh th¾ng. - Chuẩn bị bài ''Chương trình địa phương'' phần tập làm văn: phân công chuẩn bị: chùa PK, sân trường.. 41 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thñy - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(19)</span>