Giáo án Tự chọn Ngữ văn 6 - Năm học 2008-2009

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. Ngµy so¹n : 20.8.2008 TiÕt 1+2.. Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt A. Mục tiêu cần đạt :. Gióp häc sinh n¾m v÷ng : a) Mục đích của giao tiếp trong đời sống con người, trong xã hội b) Kh¸i niÖm v¨n b¶n : c) 6 kiểu văn bản – 6 phương thức biểu đạt cơ bản trong giao tiếp ngôn ngữ của con người. - Rèn kỹ năng nhận biết đúng các kiểu văn bản đã học B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß:. - B¶ng phô C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học.  ổn định lớp, kiểm tra bài cũ ?ThÕ nµo lµ tõ? Nªu cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt ?  Tæ chøc d¹y häc bµi míi a) Giíi thiÖu bµi : Giới thiệu chương trình và phương pháp học tập phần tập làm văn lớp 6 theo hướng kết hợp chặt chẽ với phần TV và phần VH, giảm lí thuyết, tăng thực hµnh, luyÖn tËp, gi¶i c¸c bµi tËp. b) Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung ghi b¶ng. Hoạt động 1 :. I. Văn bản và mục đích giao tiếp. Hướng dẫn tìm hiểu Khái niệm văn. 1. Ph©n tÝch vÝ dô :. b¶n. - Em sÏ nãi hay viÕt  cã thÓ nãi 1. ? Trong đời sống khi có 1 tư tưởng tiếng, 1 câu, hay nhiều câu t×nh c¶m, nguyÖn väng mµ cÇn VD : T«i thÝch vui. -1Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. biểu đạt cho mọi người hay ai đó. Chao «i, buån. biÕt, em lµm thÕ nµo ? ? Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình c¶m nguyÖn väng Êy 1 c¸ch ®Çy đủ, trọn vẹn cho người khác hiểu, - Phải nói có đầu có đuôi  có mạch l¹c, lý lÏ  t¹o lËp v¨n b¶n. th× em ph¶i lµm nh­ thÕ nµo ? ? Em đọc câu ca dao : Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai. ? Câu ca dao trên sáng tác ra để - Nêu ra 1 lời khuyên lµm g× ? ? Nó muốn nói lên vấn đề gì (chủ - Chủ đề : giữ chí cho bền - C©u 2 lµm râ thªm : gi÷ chÝ cho bÒn lµ đề gì) ? Hai câu 6 và 8 liên kết với nhau không dao động khi người khác thay đổi như thế nào (về luật thơ và về ý) ? chí hướng. Chí là : chí hướng, hoài bão, ? Theo em như vậy đã biểu đạt trọn lý tưởng. Vần là yếu tố liên kết câu sau vẹn 1 ý chưa ? Câu cách đó đã có làm rõ ý cho câu trước.  C©u ca dao lµ mét v¨n b¶n. thÓ coi lµ 1 v¨n b¶n ch­a ? Gi¸o viªn hái : VËy theo em v¨n b¶n lµ g×. * V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi hoÆc viÕt cã chủ đề thống nhất được liên kết mạch ? Lời phát biểu của cô hiệu trưởng lạc nhằm đạt mục đích giao tiếp trong lÔ khai gi¶ng n¨m häc cã - Lµ v¨n b¶n v× lµ chuçi lêi nãi cã chñ ph¶i lµ 1 v¨n b¶n kh«ng ? v× sao ?. đề : nêu thành tích năm qua, nêu nhiệm. ? Bøc th­ em viÕt cho b¹n bÌ, vô n¨m häc míi, kªu gäi, cæ vò gi¸o người thân có phải là 1 văn bản viên học sinh hoàn thành tốt nhiệm vụ kh«ng?. n¨m häc  ®©y lµ v¨n b¶n nãi.  Văn bản viết, có thể thức, chủ đề. -2Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. ? §¬n xin häc, bµi th¬, truyÖn cæ  §Òu lµ v¨n b¶n v× chóng cã môc tích, thiếp mời.... có phải là văn đích, yêu cầu, thông tin và có thể thức nhất định.. b¶n kh«ng ?. 2. Bµi häc :. - Gi¸o viªn kÕt luËn l¹i :. * Giao tiếp là hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn từ. Nó đóng vai trò quan trọng trong đời sống con người, không thể thiếu. Không có giao tiếp thì con người không thể hiểu, trao đổi với nhau bất cứ điều gì. Ngôn từ là phương tiện quan trọng nhất để thực hiện giao tiếp  đó lµ giao tiÕp ng«n tõ. * V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi hoÆc viÕt cã chủ đề thống nhất, được liên kết mạch lạc nhằm mục đích giao tiếp - V¨n b¶n cã thÓ dµi, ng¾n, thËm chÝ chØ 1 c©u, nhiÒu c©u... cã thÓ viÕt ra hoÆc ®­îc nãi lªn. - V¨n b¶n ph¶i thÓ hiÖn Ýt nhÊt 1 ý (chñ đề nào đó). - C¸c tõ ng÷ trong v¨n b¶n ph¶i g¾n kÕt Nh÷ng v¨n b¶n cã c¸c kiÓu lo¹i víi nhau chÆt chÏ, m¹ch l¹c g× ? §­îc ph©n lo¹i trªn c¬ së nµo  phÇn 2. Hoạt động 2 :. II. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản. Hướng dẫn tìm hiểu các kiểu văn * Căn cứ phân loại bản và phương thức biểu đạt của - Theo mục đích giao tiếp : (để làm gì) v¨n b¶n. * Các kiểu văn bản, phương thức biểu. -3Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. ? Căn cứ vào đâu để phân loại các đạt : Có 6 kiểu văn bản tương ứng với 6 kiÓu v¨n b¶n. phương thức biểu đạt, 6 mục đích giao. GV treo b¶ng phô cã kÎ c¸c kiÓu tiÕp kh¸c nhau: văn bản ứng với các phương thức biểu đạt ( như SGK ) cho HS quan s¸t Kiểu văn bản, phương thức biểuđạt. Mục đích giao tiếp. Tù sù. KÓ diÔn biÕn sù viÖc. Miªu t¶. Tả trạng thái sự vật, con người. BiÓu c¶m. Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. NghÞ luËn. Nêu ý kiến, đánh giá, bàn luận. ThuyÕt minh. Giới thiệu, đặc điểm, tính chất, vấn đề... Hµnh chÝnh, c«ng vô. ThÓ hiÖn quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm. Häc sinh lµm bµi tËp t×nh huèng : ë * Bµi tËp t×nh huèng: s¸ch gi¸o khoa. a) V¨n b¶n : hµnh chÝnh – c«ng vô : §¬n tõ b) Văn bản : thuyết minh, hoặc tường thuËt kÓ chuyÖn c) V¨n b¶n miªu t¶ d) V¨n b¶n thuyÕt minh e) V¨n b¶n biÓu c¶m. Học sinh nhắc lại nội dung cần đạt g) Văn bản nghị luận cña tiÕt häc ë phÇn ghi nhí. * Ghi nhí : SGK. HS đọc to ghi nhớ Hoạt động III Hướng dẫn luyện tập. III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1 :. 5 đoạn văn, thơ trong sách giáo a) Tự sự : kể chuyện, vì có người, có khoa thuộc các phương thức biểu việc, có diễn biến sự việc. -4Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. đạt nào ? Vì sao?. b) Miªu t¶ v× t¶ c¶nh thiªn nhiªn : §ªm tr¨ng trªn s«ng c) NghÞ luËn v× thÓ hiÖn t×nh c¶m, tù tin, tù hµo cña c« g¸i. e) Thuyết minh vì giới thiệu hướng quay quả địa cầu. Bµi tËp 2 :TruyÒn thuyÕt Con Rång ch¸u. Bµi tËp 2 : TruyÒn thuyÕt ‘Con Tiªn lµ: Rồng cháu Tiên’ thuộc kiểu văn Văn bản tự sự, kể việc, kể về người, lời nói hành động của họ theo 1 diễn biến. b¶n nµo ?, v× sao. nhất định. Hoạt động 4 : Hướng dẫn làm bài tập ở nhà - Häc thuéc bµi - Bµi tËp : §o¹n v¨n ‘b¸nh h×nh......... chøng d¸m’ thuéc kiÓu v¨n b¶n g× ? T¹i sao ?. Ngµy so¹n : 30.8.2008 TiÕt 3.. Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. A. Mục tiêu cần đạt.. Häc sinh n¾m v÷ng. - ThÕ nµo lµ sù viÖc ? ThÕ nµo lµ nh©n vËt trong v¨n tù sù ? §Æc ®iÓm vµ c¸ch thÓ hiÖn sù viÖc vµ nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. Hai lo¹i nh©n vËt chñ yÕu : nh©n vËt chÝnh vµ nh©n vËt phô. - Quan hÖ gi÷a sù vËt vµ nh©n vËt. -5Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. - KÜ n¨ng nhËn diÖn, ph©n lo¹i nh©n vËt, t×m hiÓu x©u chuçi c¸c sù viÖc, chi tiÕt trong truyÖn. B.Chuẩn bị : Bảng phụ ,đọc các tài liệu có liên quan C.ThiÕt kÕ bµi d¹y häc. * KiÓm tra bµi cò: * Giới thiệu bài : ở bài trước, ta đã thấy rõ, trong tác phẩm tự sự bao giờ cũng phải có việc, có người. Đó là sự việc (chi tiết) và nhân vật- hai đặc điểm cốt lõi cña t¸c phÈm tù sù. Những vai trò, tính chất, đặc điểm của nhân vật và sự việc trong tác phẩm tự sự nh thế nào ? Làm thế nào để nhận ra ? Làm thế nào để xây dựng nó cho hay, cho sống động trong bài viết của mình ? * Tiến trình tổ chức các hoạt động. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung ghi b¶ng. Hoạt động 1.. I. §Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt. Hướng dẫn học sinh nắm đặc điểm trong văn tự sự. cña sù viÖc vµ nh©n vËt. GV treo b¶ng phô. 1. Sù viÖc trong v¨n tù sù. ? Xem xÐt 7 sù viÖc trong truyÒn a. Sù viÖc trong v¨n tù sù thuyÕt "S¬n Tinh, Thuû Tinh" em - Sù viÖc khëi ®Çu (1) : Vua Hïng kÐn h·y chØ ra :. rÓ.. - Sù viÖc khëi ®Çu ?. - Sù viÖc ph¸t triÓn (2, 3, 4). - Sù viÖc ph¸t triÓn ?. + Hai thần đến cầu hôn.. - Sù viÖc cao trµo ?. + Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn kÐn rÓ. - Sù viÖc kÕt thóc ?. + Sơn Tinh đến trước, đợc vợ.. ? H·y ph©n tÝch mèi quan hÖ nh©n - Sù viÖc cao trµo (5. 6) quả giữa các sự việc đó ? + Thuỷ Tinh thua cuộc, đánh ghen dâng nước đánh Sơn Tinh. + Hai lần đánh nhau hàng tháng trời cuèi cïng Thuû Tinh thua, rót vÒ. - Sù viÖc kÕt thóc (7) -6Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. + Hàng năm Thuỷ Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh, nhưng đều thua.  Gi÷a c¸c sù viÖc trªn cã quan hÖ nhân quả với nhau. Cái trước là nguyên nh©n cña c¸i sau, c¸i sau lµ nguyªn nh©n cña c¸i sau n÷a  Tãm l¹i, c¸c sù viÖc mãc nèi víi nhau trong mèi quan hÖ rÊt chặt chẽ không thể đảo lộn, bỏ bớt một sù viÖc nµo. NÕu cø bá mét sù viÖc trong hệ thống  dẫn đến cốt truyện bị ảnh Có 6 yếu tố cụ thể cần thiết của sự hưởng  phá vỡ. viÖc trong t¸c phÈm tù sù lµ : b. 6 yÕu tè ë trong truyÖn - Ai lµm ? (nh©n vËt). - Hùng Vương, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.. - Xảy ra ở đâu ? (không gian, địa - ở Phong Châu, đất của Vua Hùng. ®iÓm) - Thêi vua Hïng. - X¶y ra lóc nµo ? (thêi gian). - Do sù ghen tu«ng cña Thuû Tinh.. - V× sao l¹i x¶y ra ? (nguyªn nh©n). - Những trận đánh nhau dai dẳng của 2. - X¶y ra nh­ thÕ nµo ? (diÔn biÕn, thÇn hµng n¨m. qu¸ tr×nh) - Thuû Tinh thua. Hµng n¨m cuéc chiÕn ? Em hãy chỉ ra 6 yếu tố đó ở truyện gi÷a hai thÇn vÉn x¶y ra. ‘S¬n Tinh, Thuû Tinh’ ? Theo em cã thÓ xãa yÕu tè thêi gian, đặc điểm trong truyện này được không ? Vì sao ? ? ViÖc giíi thiÖu S¬n Tinh cã tµi cã cÇn thiÕt kh«ng ? ? NÕu bá sù viÖc vua Hïng kÐn rÓ ®i cã ®­îc kh«ng ? ? ViÖc Thuû Tinh næi dËy cã lÝ hay kh«ng ? V× sao ?.  Kh«ng ®­îc v× : Cèt truyÖn sÏ thiÕu søc thuyÕt phôc, kh«ng cßn mang ý nghia truyÒn thuyÕt.  Cã cÇn thiÕt v× nh­ thÕ míi cã thÓ chèng chäi næi víi Thuû Tinh.  NÕu bá th× kh«ng ®­îc, v× kh«ng cã lí do gì để 2 thần thi tài.. -7Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009.  Cã lÝ, v× : - Thuû Tinh cho r»ng m×nh ch¼ng kÐm Gi¸o viªn : Sù thó vÞ, søc hÊp dÉn g× S¬n Tinh. ChØ v× chËm ch©n nªn mÊt vẻ đẹp của truyện nằm ở các chi tiết vợ  Tức giận. thể hiện 6 yếu tố đó. Sự việc trong - Thể hiện tính ghen tuông ghê gớm của truyện phải có ý nghĩa, người kể nêu thần. sự việc nhằm thể hiện thái độ yêu c. Sơn Tinh có tài chống lụt. ghÐt cña m×nh. Em h·y cho biÕt sù - SÝnh lÔ lµ s¶n vËt cña nói rõng, dÔ cho viÖc nµo thÓ hiÖn mèi thiÖn c¶m cña S¬n Tinh, khã cho Thuû Tinh. S¬n Tinh người kể đối với Sơn Tinh và vua chỉ việc đem của nhà mà đi hỏi vợ nên Hïng ?. đến được sớm.. ? S¬n Tinh th¾ng Thuû Tinh mÊy - S¬n Tinh th¾ng liªn tôc : LÊy ®­îc vî, lÇn, cã ý nghÜa g× ?. th¾ng trËn tiÕp theo, vÒ sau n¨m nµo cũng thắng  có ý nghĩa : Nếu để Thuỷ Tinh th¾ng th× Vua Hïng vµ thÇn d©n sÏ ph¶i ngËp ch×m trong níc lò, bÞ tiªu diÖt. Từ đó ta thấy câu chuyện này kể ra. ? Có thể xóa bỏ sự việc ‘Hàng năm nhằm để khẳng định Sơn Tinh, Vua ... dâng nước’ được không ? Vì Hùng sao ? Điều đó có ý nghĩa gì ?. - Không  Vì đó là hiện tượng tự nhiên,. Qua ph©n tÝch c¸c vÝ dô vµ tr¶ lêi qui luËt cña thiªn niªn ë xø së nµy  các câu hỏi. Em hiểu như thế nào về Giải thích hiện tượng mưa bão lũ lụt của sù viÖc trong v¨n tù sù ?. nh©n d©n ta.. Häc sinh rót ra kÕt luËn .. Bµi häc 1 : Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc tr×nh bµy cô thÓ vÓ :. Gi¸o viªn chèt l¹i. - Thời gian, địa điểm - Nh©n vËt cô thÓ. - Nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶.. Gi¸o viªn chuyÓn ý 2.. Sắp xếp sao cho thể hiện được tư tưởng -8Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. ? Trong truyện ‘Sơn Tinh, Thuỷ mà người kể muốn biểu đạt. Tinh’ ai lµ nh©n vËt chÝnh, nh©n vËt 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù quan träng nhÊt ?. a. Nh©n vËt trong v¨n tù sù lµ ai ?. ? Ai lµ nh©n vËt phô ? Nh©n vËt phô - Lµ kÎ võa thùc hiÖn c¸c sù viÖc lµ kÎ này có cần thiết không ? Có thể bỏ được nói tới, được biểu dương hay bị lên được không ? Qua đó em hiểu gì về án. (người làm ra sự việc, người được nh©n vËt chÝnh trong v¨n tù sù.. nãi tíi). ? Nh©n vËt phô cã vai trß g× ?. - Nh©n vËt chÝnh, cã vai trß quan träng. ? Vậy các nhân vật trong văn tự sự nhất đó là : Sơn Tinh, Thuỷ Tinh. ®­îc kÓ nh thÕ nµo ?. - Nhân vật đợc nói tới nhiều nhất là. H·y cho biÕt c¸c nh©n vËt trong Thuû Tinh. truyện ‘Sơn Tinh, Thuỷ Tinh’ được - Nhân vật phụ : Hùng Vương, Mị Nơng  rÊt cÇn thiÕt  kh«ng thÓ bá ®­îc v× kÓ nh­ thÕ nµo ? Häc sinh rót ra kÕt luËn. nÕu bá th× c©u chuyÖn cã nguy c¬ chÖch hướng, đổ vỡ.. GV kÕt luËn. Bµi häc 2 - Nh©n vËt chÝnh lµ nh©n vËt ®­îc kÓ nhiÒu viÖc nhÊt, lµ ®­îc nãi tíi nhiÒu nhÊt  cã vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiện tư tưởng văn bản. - Nh©n vËt phô chØ gióp nh©n vËt chÝnh hoạt động. b. Nh©n vËt ®­îc kÓ thÓ hiÖn qua c¸c mÆt : tªn gäi, lai lÞch, tÝnh nÕt, h×nh d¸ng, viÖc lµm.. Hoạt động 3 :. II. LuyÖn tËp : 1. Kể lại một trong 4 truyện đã học mà em yªu thÝch nhÊt b»ng lêi v¨n cña em ? Nãi râ lÝ do v× sao ? 2- Truyện cổ tích cây tre trăm đốt đã -9Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. gây cho em nhiều ấn tượng bất ngờ, thú vÞ . H·y kÓ l¹i c©u chuyÖn b»ng lêi v¨n cña em . 3- H·y tù giíi thiÖu vÒ b¶n th©n em ? Hoạt động 4 :. III.Hướng dẫn học ở nhà - N¾m néi dung bµi häc. - Lµm bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo .. Ngµy so¹n : 7.9.2008 TiÕt 4+ 5 :. Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghÜa cña tõ A/ Mục tiêu cần đạt :. Gióp häc sinh : - HiÓu ®­îc thÕ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa - VËn dông sö dông trong nãi vµ viÕt B/ ChuÈn bÞ :. - - b¶ng phô . - Tµi liÖu cã liªn quan C/ TiÕn tr×nh giê d¹y :. - KiÓm tra bµi cò : GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. -Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung ghi b¶ng. ? Trong thùc tÕ , nh÷ng tõ nµo chØ cã duy. 1- ThÕ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa ?. nhÊt mét nghÜa ?. - Nh÷ng kh¸i niÖm . VD : To¸n häc, « xy. - 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. HS đọc lại bài thơ Những cái chân- SGK Ng÷ v¨n 6- T1 ? Trong bµi cã nh÷ng sù vËt nµo cã ch©n ? ? T¸c gi¶ nãi vÒ ch©n cña nh÷ng vËt Êy. - GËy, compa, kiÒng, bµn. nh­ thÕ nµo ? ? Nh÷ng c¸i ch©n Êy cã ®iÓm g× chung ? ? Cã ph¶i tõ ch©n chØ cã duy nhÊt 1 nghÜa. - Đều là nơi tiếp xúc với đất của sự vật. kh«ng ?. - Kh«ng, nã cã nhiÒu nghÜa. ? VËy nãi chung tõ cã thÓ cã mÊy nghÜa? -> Tõ cã thÓ cã 1 hoÆc nhiÒu nghÜa. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa ?. - Từ nhiều nghĩa là hiện tượng thêm nghĩa ? Tõ nhiÒu nghÜa ®­îc t¹o ra nh»m môc. míi cho tõ cã s½n mµ kh«ng cÇn ph¶i t¹o. đích gì ?. ra từ mới , nhằm đáp ứng nhu cầu biểu thị nh÷ng kh¸i niÖm míi, gäi tªn nh÷ng sù vật mới mà con người nhận thức được vào. ? Gi¶i nghÜa cña nh÷ng tõ ch©n cã trong. tiÕng nãi. bµi ? ? Theo em, trong nh÷ng tõ trªn, cã tõ gi÷. 2- Hiện tượng chuyển nghĩa của từ :. vai trß nghÜa gèc ch­a ?. - Ch­a. ? VËy tõ nµo lµ nghÜa gèc ?. - Chân người. ? Những từ chân trong bài là hiện tượng chuyÓn nghÜa cña tõ. Em hiÓu thÕ nµo lµ. - là hiện tượng thêm nghĩa mới cho từ ,. hiện tượng chuyển nghĩa của từ ?. thay đổi nghĩa cho từ, mà không cần phải. ? LÊy VD ?. tạo thêm từ mới được gọi là hiẹn tượng. ? ThÕ nµo lµ nghÜa gèc, nghÜa chuyÓn ?. chuyÓn nghÜa cu¶ tõ - NghÜa ban ®Çu cña tõ lµm c¬ së h×nh thµnh c¸c nghÜa kh¸c gäi lµ nghÜa gèc. C¸c nghÜa h×nh thµnh trªn c¬ së nghÜa gèc gäi lµ nghÜa chuyÓn. - 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. Hoạt động 3 : luyện tập : Bài tập 1 : Xác định nghĩa gốc của các từ : mặt , mũi, đầu. Bài tập 2 : Giải thích nghĩa của các từ đánh trong các VD sau : a) Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một người đánh cá tên là Lê Thận ( sự tích Hồ Gươm ) b) Người Âu Lạc đánh tan quân Tần xâm lược ( LÞch sö 6 ) c) Cha đánh trâu cày, con đập đất. ( Em bÐ th«ng minh ) Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà : - N¾m néi dung bµi häc. - Chuẩn bị kiểm tra chuyên đề 3.. Ngµy so¹n : 21.9.2008 TiÕt 6+7 :. LuyÖn nãi kÓ chuyÖn. A/ Mục tiêu cần đạt :. Gióp häc sinh : 1. Dựa vào dàn bài tập nói kể chuyện dưới nhiều hình thức đơn giản, ngắn gọn 2. Rèn luyện kỹ năng nói, kể trước tập thể sao cho to, rõ, mạch lạc, chú ý phân biÖt lêi – kÓ chuyÖn vµ lêi nh©n vËt nãi trùc tiÕp B. ChuÈn bÞ cña thÇy, trß, h×nh thøc d¹y häc. - Học sinh : chuẩn bị dàn ý sơ lược, tập nói, tập kể ở nhà - Trên lớp : chia nhóm, tổ tập thể, nhận xét lẫn nhau, cử đại diện kể ở lớp. C.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học. I. Hoạt động 1 : Dẫn vào bài * Gi¸o viªn kiÓm tra dµn bµi cña häc sinh - 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. Nêu yêu cầu tiết học, chia nhóm, tổ, động viên học sinh mạnh dạn, hăng hái tập kể, tập nói trước nhóm, tổ, trước lớp. II. Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh chuẩn bị Lập dàn bài cho đề sau : H·y tù giíi thiÖu vÒ b¶n th©n em ? Dµn bµi : a) Më bµi : Nªu lÝ do kÓ chuyÖn. b) Th©n bµi : + Buổi sáng : dậy, tập thể dục, vệ sinh cá nhân, chuẩn bị sách vở, ăn sáng, đến trường. + Buæi chiÒu : lµm bµi tËp. Ch¬i thÓ thao, gióp bè mÑ quÐt dän, lau nhµ, lµm c¬m tèi + Buổi tối : xem chương trình phim dành cho thiếu nhi, học bài, chuẩn bị bài cho ngày hôm sau. Nếu ít bài tập , có thể đọc truyện mình ưa thích dành cho lứa tuæi thiÕu nhi. c) KÕt bµi : NhËn xÐt vÒ c«ng viÖc vµ cuéc sèng cña b¶n th©n. GV dựa trên dàn ý đã lập, cho HS tập nói trước lớp. Cho HS nhËn xÐt, bæ sung. GV đánh giá, nhận xét, cho điểm. III- LuyÖn tËp : Bài tập : Em đã say mê môn ngữ văn ( hoặc môn toán , ngoại ngữ ...) từ lúc nào ? Hãy kể lại một vài kỉ niệm của riêng em đối với môn học đó ? Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà : - N¾m néi dung bµi häc. - Lµm bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ kiÓm tra viÕt.. - 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. Ngµy so¹n : 5.10.2008 TiÕt 8+9 :. Ng«i kÓ vµ lêi kÓ trong v¨n tù sù A. Mục tiêu cần đạt.. 1. Học sinh nắm vững đặc điểm của hai loại ngôi kể : ngôi thứ nhất và ngôi thø 3, t¸c dông cña tõng l¹o ng«i kÓ 2. Phân tích các ngôi kể trong các truyện đã học, đã đọc, chuẩn bị lựa chọn sử dông ng«i kÓ thÝch hîp trong bµi viÕt cña m×nh. 3. V¨n b¶n tÝch hîp : C©y bót thÇn. B. ChuÈn bÞ:. - §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan C.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học.. * Giíi thiÖu bµi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung ghi b¶ng. Hoạt động 1. I. Ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ trong. Hướng dẫn tìm hiểu :Ngôi kể và vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù.. v¨n tù sù. 1. Ng«i kÓ :. ? Ng«i kÓ lµ g× ?. - Là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng. ? Khi kể xưng tôi thì đó là ngôi thứ khi kể chuyện. - Khi người kể xưng tôi  ngôi thứ nhất.. mÊy trong kÓ chuyÖn ?. - Khi người kể giấu mình, gọi sự vật bằng tên của chúng, kể như người ta kể, th× gäi lµ ng«i kÓ thø ba. Học sinh đọc đoạn văn số 1 :. 2. Các ngôi kể thường gặp trong tác. ? Người kể gọi tên các nhân vật là phẩm tự sự : g× ?. a. Ng«i kÓ thø 3.. ? Khi sử dụng ngôi kể như thế, tác - Người kể gọi tên các nhân vật : chính gi¶ cã thÓ lµm nh÷ng g× ?. tªn cña chóng, tù giÊu m×nh ®i nh­ lµ. ? (vÞ trÝ quan s¸t cña t¸c gi¶ ë ®©u ?). kh«ng cã mÆt.. - 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. - Người kể có thể linh hoạt, tự do những HS đọc đoạn văn thứ 2. g× diÔn ra víi nh©n vËt.. ? Trong đoạn này, người kể tự xưng - Đây là ngôi kể hay được sử dụng. m×nh lµ g× ?. b. Ng«i kÓ thø nhÊt.. ? ‘T«i’ ë ®©y cã ph¶i lµ t¸c gi¶ T« - §©y lµ c¸ch chän ng«i kÓ thø nhÊt. Hoµi kh«ng ?. DÕ mÌn tù x­ng lµ ‘T«i’ – nh­ng ‘t«i’. ? Vị trí của người kể ở ngôi kể thứ không phải là tác giả Tô Hoài. nhÊt. ? Nếu ở ngôi kể thứ 3, người kể có - Người kể có thể trực tiếp kể ra những gì kh¶ n¨ng lµm ®­îc nh­ thÕ hay m×nh nghe, thÊy, nghÜ... kh«ng ? V× sao ?. - Đây cũng là cách kể thường gặp trong. Học sinh đọc so sánh hai đoạn văn văn tự sự. trªn.. 3. Vai trß cña c¸c ng«i kÓ trong v¨n tù. ? Trong®o¹n 2 ‘T«i’ cã ph¶i lµ T« sù. Hoµi kh«ng ?. Khi kể, người ta có thể hoàn toàn tự do. V× sao em biÕt ?. lùa chän ng«i kÓ (hoÆc ng«i thø 3, hoÆc. ? ưu, nhược điểm của ngôi kể này.. ng«i thø nhÊt).. ? Có thể thay đổi được không ?. a. Ng«i kÓ thø nhÊt : cã hai kÜ n¨ng. - Nhân vật ‘tôi’, chính là tác giả (thường gÆp håi kÝ, tù truyÖn). - NhiÒu khi ‘t«i’ kh«ng ph¶i lµ t¸c gi¶ mµ hoµn toµn do t¸c gi¶ s¸ng t¹o ra. Khi Êy ‘t«i’, chØ lµ mét nh©n vËt trong truyÖn tù kÓ vÒ m×nh, vÒ nh÷ng ®iÒu m×nh tai nghe, m¾t thÊy... - Khi đã sử dụng ngôi thứ nhất, tác giả vẫn có thể thay đổi người kể, nhân vật kể. Ngôi kể thứ3 có ưu ,nhược điểm gì?. chuyÖn. - ¦u ®iÓm : tÝnh chñ quan.. Có thể ở đoạn 2 đổi ngôi kể thứ 3, - Nhược điểm : tính khách quan - 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. b»ng c¸ch thay t«i b»ng DÕ mÌn.. b. Ng«i kÓ thø 3. ë ®o¹n 1 kh«ng nªn thay.. - Người kể giấu mình, gọi tên các nhân. GV chiếu đoạn văn sau khi đã đổi vật bằng chính tên của chúng. ng«i kÓ. - ¦u ®iÓm : tÝnh kh¸ch quan.. Học sinh đọc ghi nhớ SGK. - Nhược điểm : tính chủ quan. Hoạt động 2. * Ghi nhí : SGK.. Hướng dẫn luyện tập. II. LuyÖn tËp Hướng dẫn luyện tập. HS suy nghÜ vµ lµm bµi tËp trªn giÊy Bµi 1 : Thay ng«i kÓ tõ thø 1 sang ng«i trong . Gv gäi 1 em lªn tr×nh bµy ,líp thø 3 ? nhận xét, Gv chiếu kết quả đúng trên Làm thế nào để thay thế ? Sau khi thay, m¸y chiÕu. nhËn xÐt so s¸nh hai ®o¹n v¨n cò, míi. Định hướng. Thay các từ ‘Tôi’ bằng từ ‘DÕ mÌn’ - §o¹n míi nhiÒu tÝnh kh¸ch quan, nh­ là đang xảy ra, hiển hiện trước mắt người đọc qua giọng kể của người trong cuộc. Bµi 2 : - Thay tÊt c¶ tõ ‘Thanh’ b»ng tõ ‘t«i’. - Nhận xét tương tự câu 1. Bµi 3 : TruyÖn ‘ c©y bót thÇn’ kÓ theo ng«i thø 3. V× kh«ng cã nh©n vËt nµo x­ng t«i khi kÓ ? Bài 4 : Trong truyền thuyết, cổ tích người ta hay kÓ chuyÖn theo ng«i thø 3 mµ kh«ng kÓ theo ng«i thø nhÊt. V× - Gi÷ kh«ng khÝ truyÒn thuyÕt, cæ tÝch. - Giữ khoảng cách rõ rệt giữa người kể vµ c¶ c¸c nh©n vËt trong truyÖn. Bµi 5 : Khi viÕt th­ cÇn sö dông ng«i kÓ - 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. thứ nhất để bộc lộ rõ tính chủ quan, chân thùc, riªng t­. NÕu sö dông ng«i thø 3 th× néi dung th­ lại có nguy cơ thiếu chân thực trước người nhận. III. Hướng dẫn học ở nhà KÓ l¹i truyÖn c©y bót thÇn b»ng ng«i kÓ thø nhÊt. Hoạt động 3. Nh©n vËt c©y bót thÇn tù kÓ chuyÖn. (Hướng dẫn làm bài tập ở nhà). m×nh. NhËn xÐt hai c¸ch kÓ.. Ngµy so¹n: 19.10.2008 TiÕt 10 + 11 : côm danh tõ. A. Mục tiêu cần đạt.. Häc sinh cÇn n¾m ®­îc : - §Æc ®iÓm cña côm danh tõ. - Cấu tạo của phần trung tâm, phần trước và sau danh từ. * LuyÖn kÜ n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n tÝch cÊu t¹o cña côm danh tõ trong c©u. §Æt c©u víi c¸c côm danh tõ. * TÝch hîp víi phÇn v¨n ë v¨n b¶n : Ch©n, Tay, Tai, M¾t, MiÖng víi phÇn tËp lµm v¨n ë viÖc x©y dùng dµn ý v¨n tù sù. B.ChuÈn bÞ :. - B¶ng côm danh tõ . C. Tổ chức các hoạt động dạy học. * Bµi cò: Lång kiÓm tra trong qu¸ tr×nh d¹y häc bµi míi. - 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. * Giíi thiÖu bµi. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung ghi b¶ng I. Côm danh tõ. GV treo b¶ng phô. ? Häc sinh t×m nh÷ng tõ mµ c¸c tõ in - X­a : Ngµy, Hai : cã, vî chång ®Ëm bæ nghÜa trong c©u :. - Một : Túp lều, ông lão đánh cá, vợ. ? C¸c tõ ng÷ phô lµ nh÷ng tõ nµo ?. chång.. ? So s¸nh c¸c c¸ch nãi sau :. - N¸t trªn bê biÓn : Tóp lÒu. a. Tóp lÒu – Mét tóp lÒu (côm danh - Tõ trung t©m : Ngµy, vî chång, tóp tõ). lÒu.. b. Mét tóp lÒu (côm danh tõ). - Từ, ngữ phụ : xưa, hai, Ông lão đánh. Mét tóp lÒu n¸t (côm danh tõ phøc t¹p) c¸, mét, n¸t, trªn bê biÓn. c. Mét tóp lÒu n¸t (côm danh tõ phøc * NhËn xÐt : t¹p). - NghÜa cña côm danh tõ phøc t¹p, cô. Mét tóp lÒu n¸t trªn bê biÓn(côm danh thÓ h¬n nghÜa cña danh tõ. tõ phøc t¹p h¬n n÷a) - Côm danh tõ cµng phøc t¹p (cµng Häc sinh t×m danh tõ , ph¸t triÓn danh thªm c¸c tõ ng÷ phô) th× nghÜa cña nã từ đó thành cụm danh từ. Đặt câu với càng phức tạp hơn. cụm danh từ đó. Nhận xét về hoạt động - VD : Sông  Dòng sông Cửu Long. trong câu của cụm danh từ đó so với Đặt câu : Dòng sông Cửu Long đổ ra mét tõ. biÓn §«ng b»ng chÝn cöa.  Cụm danh từ hoạt động như 1 danh ? Côm danh tõ lµ g× ?. từ, nhưng cụ thể hơn, đầy đủ hơn, làm chñ ng÷ trong c©u . 2. Ghi nhí :SGK II. CÊu t¹o cña côm danh tõ. ? CÊu t¹o cña côm danh tõ ntn ? Gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i b»ng c¸ch vÏ m« h×nh cÊu t¹o côm danh tõ. - Các phu ngữ trước có hai loại : Cả (chỉ số lượng ước khoảng) ; ba (chỉ số lượng chính xác).. - 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. ? Liệt kê những từ ngữ phụ thuộc đứng - Các phụ ngữ đứng sau có hai loại : trước, đứng sau danh từ trong các danh + ấy, sau : Chỉ vị trí để phân biệt. tõ trªn, s¾p xÕp chóng thµnh lo¹i. + Đực, nếp : Chỉ đặc điểm Häc sinh ®iÒn c¸c côm danh tõ trong a. M« h×nh tæng qu¸t côm danh tõ. câu trên vào đúng các mô hình của danh tõ. Côm danh tõ PhÇn truíc. PhÇn trung t©m. t1. t2. T1. T2. TÊt c¶. Nh÷ng. Em. Häc sinh. PhÇn sau S1 Ch¨m ngoan. S2 Êy. b. Trong côm danh tõ - Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh tõ c¸c ý nghÜa vÒ sè vµ lượng. - Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc ®iÓm cña sù vËt mµ danh tõ biÓu thÞ hoặc xác định vị trí của vật ấy trong kh«ng gian hay thêi gian. Hoạt động 3 : Luyện Tập : Bµi tËp 1 : Cho ®o¹n trÝch sau : Một anh đi thả ống lươn, một buổi sáng tinh sương, đã thấy hắn trần truồng và xám ngắt trong một cái váy đụp để bên một cái lò gạch bỏ không, anh ta rước lấy và đem cho một người đàn bà goá mù. Người đàn bà goá mù này bán hắn cho mét b¸c phã cèi kh«ng con vµ khi b¸c phã cèi nµy chÕt th× h¾n b¬ v¬, hÕt ®i ở cho nhà này lại đi ở cho nhà nọ. Năm hai mươi tuổi, hắn làm canh điền cho «ng LÝ KiÕn, b©y giê lµ cô B¸ KiÕn ¨n tiªn chØ lµng. ( Nam Cao- ChÝ PhÌo ). - 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Kế hoạch dạy học bài học Tự chọn Ngữ Văn 6 : 2008-2009. a) T×m vµ ghi c¸c côm danh tõ cã trong ®o¹n trÝch trªn vµo m« h×nh cÊu t¹o côm danh tõ. b) NhËn xÐt vÒ cÊu t¹o cña c¸c côm danh tõ cã trong ®o¹n trÝch trªn . Bài tập 2 : Đọc lại truyện ếch ngồi đáy giếng và ghi lại các cụm danh từ vào mô h×nh cÊu t¹o côm danh tõ Bµi tËp 3 : ViÕt mét ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c côm danh tõ. G¹ch ch©n c¸c côm danh tõ Êy. Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà N¾m v÷ng kh¸i niÖm vµ cÊu t¹o cña côm danh tõ So¹n bµi tiÕp theo. Ngµy so¹n: 1.11.2008 TiÕt 12 + 13 : LuyÖn tËp :. x©y dùng bµi v¨n tù sù KÓ chuyÖn đời thường. A. Mục tiêu cần đạt.. 1. Học sinh nắm được thế nào là tự sự, kể chuyện đời thường. - Các bước : Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, phương hướng chuẩn bị viết bài. 2. Kĩ năng tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, chọn ngôi kể, thứ tự kể phù hợp víi bµi. 3. Phương pháp : Phân tích đề, tổng hợp, hiện thực hóa vấn đề, so sánh, lùa chän. B. ChuÈn bÞ :. - b¶ng phô C.Tổ chức các hoạt động dạy học.. - 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>