Giáo án Ngữ văn 6 - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>tuÇn 1 - Bµi 1. TiÕt 1: (D¹y: 06/9/06) V¨n b¶n. Con rång - ch¸u tiªn A/ Mục tiêu cần đạt:. Gióp häc sinh: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết. - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt Con Rång - Ch¸u Tiªn. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kì ảo của truyện. - KÓ l¹i truyÖn. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * Kiểm tra: bài soạn của học sinh; ổn định lớp. * Bµi míi: Mỗi con người chúng ta đều thuộc về một dân tộc. Mỗi dân tộc lại có nguån gèc riªng cña m×nh göi g¾m trong nh÷ng truyÒn thuyÕt, truyÒn thuyÕt k× diệu. Dân tộc Việt chúng ta đời đời sinh sống trên dải đất dài và hẹp hình chữ S bªn bê biÓn §«ng, b¾t nguån tõ mét truyÒn thuyÕt xa x¨m, huyÒn ¶o - TruyÒn thuyết "Con Rồng - Cháu Tiên" trước hết chúng ta cần hiểu truyền thuyết là gì? I/ Giíi thiÖu chung:. Học sinh đọc chú thích SGK (7) Gi¸o viªn l­u ý häc sinh vÒ thÓ lo¹i "truyÒn thuyÕt" II. §äc, hiÓu v¨n b¶n:. 1. §äc, kÓ: * Đọc rõ ràng, mạch lạc, nhấn mạnh các chi tiết li kỳ, tưởng tượng. - Cố gắng thể hiện hai lời đối thoại của 2 nhân vật Lạc Long Quân và Âu C¬. - Giáo viên đọc. - Học sinh đọc, nhận xét, sửa. * T×m c¸c sù viÖc chÝnh trong truyÖn? Gi¸o viªn treo b¶ng phô.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GT n/v:. - Nguån gèc, h×nh d¹ng, tµi n¨ng hai vÞ thÇn. - L¹c Long Qu©n kÕt duyªn cïng ¢u C¬, sinh bäc tr¨m trøng. - L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia tay nhau, chia con. - Sự nghiệp dựng nước. - Nguån gèc d©n téc ViÖt Nam.. -> §ã lµ chuçi c¸c sù viÖc, c¸c t×nh tiÕt chÝnh cña c©u chuyÖn. Khi kÓ häc sinh bám sát vào các tình tiết đó để phát triển thành nội dung câu chuyện. - Gi¸o viªn kÓ phÇn ®Çu. - Häc sinh kÓ, nhËn xÐt. 2. Chó thÝch: Trªn c¬ së häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ, gi¸o viªn l­u ý c¸c em nh÷ng chó thÝch chñ yÕu lµ tõ H¸n ViÖt (1, 2, 4, 5). 3. Bè côc: ? Em có biết bố cục thường gặp của một câu chuyện dân gian? ? Bè côc cña v¨n b¶n nµy nh­ thÕ nµo? - Më truyÖn: tõ ®Çu... "Long trang"? - Diễn biến truyện: tiếp đến "Lên đường". - KÕt thóc truyÖn: PhÇn cßn l¹i. 4. Ph©n tÝch: a, Më truyÖn: Giíi thiÖu nh©n vËt, Học sinh đọc phần mở truyện.. nguån gèc, h×nh d¸ng, tµi n¨ng cña. ? PhÇn më truyÖn nµy cho em biÕt L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬. ®iÒu g×? ? Trong trí tưởng tượng của người - Lạc Long Quân nòi Rồng, con thần xưa, Lạc Long Quân và Âu Cơ hiện Long Nữ, quen sống ở dưới nước; Âu lên với những đặc điểm nào?. C¬ lµ dßng Tiªn ë trªn nói, thuéc dßng hä ThÇn N«ng. - Lạc Long Quân có sức khoẻ vô địch, có nhiều phép lạ. Âu cơ xinh đẹp tuyÖt trÇn, yªu thiªn nhiªn, c©y cá. - L¹c Long Qu©n gióp d©n diÖt trõ yªu qu¸i, d¹y d©n c¸ch trång trät,. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ch¨n nu«i, ¨n ë. ? Qua những chi tiết giới thiệu đó, em -> Sự kỳ lạ, lớn lao, tài năng phi cã nhËn xÐt nh­ thÕ nµo vÒ 2 vÞ thÇn?. thường, vẻ đẹp cao quý của hai vị. (Vµ L¹c Long Qu©n kÕt duyªn cïng thÇn. Âuu Cơ có nghĩa là những vẻ đẹp cao quÝ cña thÇn tiªn ®­îc hoµ hîp. Sù hoà hợp đó diễn ra như thế nào? kết qu¶ ra sao) b. DiÔn biÕn truyÖn: - L¹c Long Qu©n kÕt duyªn cïng ¢u C¬, sinh bäc tr¨m trøng, në ra tr¨m người con khoẻ đẹp. ? Theo em, chi tiết mẹ Âu Cơ sinh Chi tiết kỳ lạ giải thích mọi người bọc trăm trứng, nở thành trăm người Việt ta đều là anh em ruột thịt do con khoẻ đẹp có ý nghĩa gì?. cïng mét cha mÑ sinh ra. §ã lµ mét. (Từ "đồng bào" mà Bác Hồ nói có nguồn gốc thật đẹp, thật cao quí; nghĩa là cùng bào thai, mọi người niềm tự hào, tôn kính về nòi giống trên đất nước ta đều cùng chung một dân tộc. nguồn gốc. Như vậy trong tưởng tượng mộc mạc của người Việt Cổ, nguồn gốc dân tộc chúng ta thật đẹp, lµ con ch¸u thÇn tiªn, lµ kÕt qu¶ cña một tình yêu, một mối lương duyên Tiªn - Rång). ? Nh­ng L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ l¹i - Thùc tÕ hai thÇn thuéc hai nßi kh¸c phải chia con và chia tay. Em hiểu ý biệt nhau: núi và nước, nên xa nhau là nghÜa chi tiÕt nµy nh­ thÕ nµo?. kh«ng thÓ tr¸nh khái.. (Häc sinh th¶o luËn). Đàn con đông đúc tất nhiên cũng phải chia đôi: nửa khai phá rừng hoang cïng mÑ, nöa vïng vÉy chèn biÓn kh¬i cïng cha.. ? Qua sự việc trên, người xưa muốn - Đất nước được mở mang về cả hai. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> thÓ hiÖn ý nguyÖn g×?. hướng: Biển và rừng.. (và vẫn trong dòng tưởng tượng mộc - Mọi người trên đất Việt đều chung mạc, người xưa đã đưa ra kết thúc một dòng máu, đoàn kết, gắn bó lâu bÒn cïng nhau.. cho c©u chuyÖn nh­ thÕ nµo?). C. KÕt thóc truyÖn: ? Qua những chi tiết đó, em biết thêm Con cháu Tiên - Rồng lập nước Văn gì về xã hội, phong tục, tập quán của Lang với các triều đại Vua Hùng. người Việt cổ xưa? (Tên nước đầu tiên của chúng ta là Văn Lang –nghĩa là đất nứoc tươi đẹp, sáng ngời, có văn hoá. Thủ đô ®Çu tiªn cña V¨n Lang lµ Phong Châu. Các triều đại Vua Hùng nối tiếp nhau -> Xã hội Văn Lang thời đại Hùng Vương là một xã hội văn hoá dù cßn s¬ khai). 5. T×m hiÓu ý nghÜa - Ghi nhí: ? Qua truyÒn thuyÕt nµy, em hiÓu g× - D©n téc ta cã nguån gèc thiªng vÒ d©n téc ta? (§ã lµ c¸ch gi¶i thÝch liªng, cao quÝ, lµ mét khèi ®oµn kÕt, của người Việt Cổ về nguồn gốc dân vững bền. téc ta) ? Truyền thuyết này đã bồi đắp trong Yêu quí, tự hào về truyền thống dân em những tình cảm nào? (học sinh tộc; đoàn kết, yêu thương mọi người. th¶o luËn). ? TruyÒn thuyÕt bao giê còng cã c¸i. Yếu tố lịch sử: Triều đại các vua. "lâi sù thËt lÞch sö ", vËy "..." cña. Hïng. truyÒn thuyÕt nµy lµ g×? ? Bên cạnh đó, yếu tố chính làm nên Yếu tố, chi tiết tưởng tượng, kì ảo. thµnh c«ng cña truyÒn thuyÕt nµy lµ gì? Học sinh đọc ghi nhớ: SGK-8. *) Ghi nhí: sgk. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> III. LuyÖn tËp:. ? Em thích đoạn truyện nào nhất? Hãy kể lại đoạn đó? ? (Cã thÓ cho häc sinh kÓ tiÕp søc theo nhãm) ? T×m c¸c c©u chuyÖn kh¸c còng nh»m gi¶i thÝch nguån gèc d©n téc ViÖt nh­ truyÖn "Con Rång, ch¸u Tiªn" - "Quả trứng to nở ra con người " (Dân tộc Mường) - "Qu¶ bÇu mÑ" (D©n téc Kh¬ mó) IV/ Hướng dẫn về nhà:. - HiÓu kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt. - Kể đảm bảo cốt truyện. - Nªu c¶m nghÜ vÒ nguån gèc d©n téc ViÖt - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TiÕt 2: (Ngµy d¹y 08/9/2006) V¨n b¶n: B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy (Truyền thuyết - Tự học có hướng dẫn) A. Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh hiÓu: - Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - ChØ ra vµ hiÓu ®­îc ý nghÜa nh÷ng chi tiÕt k× ¶o trong truyÖn. - KÓ ®­îc truyÖn. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: *KiÓm tra bµi cò: ? Em hiÓu thÕ nµo lµ "truyÒn thuyÕt"? Nh÷ng chi tiÕt hoang ®­êng, k× ¶o cã vai trß nh­ thÕ nµo trong lo¹i truyÖn nµy? ? KÓ l¹i truyÖn "Con rång - Ch¸u tiªn". Nªu c¶m nhËn c¶m em vÒ v¨n b¶n nµy? * Bµi míi:. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hàng năm, mỗi khi xuân về, tết đến, nhân dân ta - những con cháu vua Hùng - lại hồ hởi chở lá dong, xay đỗ, giã gạo gói bánh. Bánh chưng, bánh giầy là hai thứ bánh không những rất ngon, rất bổ, luôn có mặt để làm nên hương vị tÕt cæ truyÒn d©n téc mµ cßn hµm chøa bao ý nghÜa s©u xa, lý thó. Hai thø b¸nh đó gợi chúng ta nhớ lại một truyền thuyết từ rất xa xăm... I. Giíi thiÖu chung:. Truyện thuộc thể loại truyện truyền thuyết về thời đại các vua Hùng. II. §äc hiÓu v¨n b¶n:. 1. §äc, kÓ; * §äc giäng chËm r·i, t×nh c¶m, chó ý lêi nãi cña thÇn trong giÊc méng của Lang Liêu cần đọc giọng âm vang, xa vắng, giọng vua Hùng đĩnh đạc, chắc khoÎ. * KÓ: + T×m c¸c sù viÖc chÝnh trong truyÖn. - Hùng vương chọn người nối ngôi. - Lang Liêu được thần giúp đỡ. - Lang Liªu lµm b¸nh. - Hai thứ bánh của Lang Liêu được vua cha chọn để tế trời, đất và Lang Liªu ®­îc chän nèi ng«i vua. + KÓ VB. 2. Chó thÝch: L­u ý chó thÝch: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13 ( tõ cæ, tõ ghÐp, thµnh ng÷). 3. Bè côc. 3 phÇn: ? V¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? PhÇn 1: Tõ ®Çu... "Chøng gi¸m" Giíi h¹n & néi dung tõng phÇn?. PhÇn 2: TiÕp ... "NÆn h×nh trßn" PhÇn 3: Cßn l¹i.. 4. Ph©n tÝch: a. Hùng Vương chọn người nối ngôi. ? §äc phÇn 1 ? Vua Hùng chọn người nối ngôi - Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, vua trong hoàn cảnh nào? ý định của vua có thể tập trung chăm lo cho dân được. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ra sao và chọn bằng hình thức gì? lo ấm, vua đã già muốn truyền ngôi. (Gi¸o viªn cho 3 nhãm chuÈn bÞ ý) - ý của vua: người nối ngôi phải nối ®­îc chÝ vua, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ con trưởng. - H×nh thøc chän: vua ®­a ra mét c©u đó đặc biệt để thử tài các lang. Ai làm võa ý vua sÏ ®­îc vua truyÒn ng«i.. ? Qua đó, em hiểu gì về ý định của vua? (Nối chí vua phải là người biết lo cho dân, cho nước, duy trì được c¶nh th¸i b×nh cho mu«n d©n, biÕt lÊy d©n lµm gèc). ? Qua cách thức chọn người nối ngôi cña vua em thÊy ®­îc h×nh thøc sinh hoạt văn hoá nào? (Thi giải đố là mét h×nh thøc rÊt khã kh¨n mang tÝnh thö th¸ch cao). Gi¸o viªn cã thÓ liªn hÖ: “Em bÐ th«ng minh” b, Lang liªu cïng thi tµi Häc sinh theo dâi phÇn 2: ? Để làm đẹp lòng cha và mong ước - Các lang đua nhau làm cỗ thật to, được nối ngôi vua, các lang đã làm thật hậu. g×? (HËu: tèt, réng r·i, dµy) ? Cßn Lang Liªu th× sao? (vµ mét. - Lang Liªu rÊt buån v× chµng chØ cã khoai, lóa.. đêm, chàng nằm mộng thấy...). - Lang Liêu được thần giúp đỡ. ? Vì sao, trong các con vua chỉ có - Thần giúp đỡ Lang Liêu vì: Lang Liêu được thần giúp đỡ. + Chàng là người thiệt thòi nhất.. (ý thần đó là: Trong trời đất không có + Tuy là lang nhưng chàng chăm lo gì quí bằng hạt gạo. Các thứ khác tuy việc đồng áng, trồng khoai lúa. Phận ngon, khan hiến, con người không làm của chàng gần gũi trong dân thường ra ®­îc. ý thÇn chÝnh lµ ý cña nh©n tuy th©n lµ con vua.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> dân, trân trọng lúa gạo của trời đất + Chàng là người duy nhất hiểu được còng lµ tr©n träng kÕt qu¶ må h«i ý thÇn vµ thùc hiÖn ®­îc ý thÇn. c«ng søc cña nh©n d©n, bëi nh©n d©n - Lang Liªu lµm b¸nh. coi h¹t g¹o lµ ngäc thùc-c¸i ¨n quÝ nh­ ngäc). ? Qua việc Lang Liêu làm 2 loại bánh Lang Liêu là người thông minh, có lÔ TV em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ chµng?. suy nghĩ sâu sắc. Phẩm chất tốt đẹp. (Trong tâm trí chúng ta, Lang Liêu đó khiến chàng xứng đáng với quyền hiện lên như một người anh hùng. kế vị. H×nh ¶nh cña chµng khiÕn chóng ta nhớ đến hình ảnh của Mai An Tiêm trong sù tÝch d­a hÊu. C¶ Lang Liªu và Mai An Tiêm đều là...) c. Lang Liªu nèi ng«i vua: §äc phÇn 3: - Trong lễ TV, bánh của Lang Liêu đã được vua cha chọn và vua Hùng đã nãi nh­ thÕ nµo vÒ lÔ vËt nµy? - Qua đó, em có thể hiểu được vì sao Hai thứ bánh của Lang Liêu có: 2 thø b¸nh cña Lang Liªu lµm võa ý + ý nghÜa thùc tÕ: quý träng nghÒ vua cha? n«ng, h¹t g¹o - nh÷ng thø nu«i sèng (Và Lang Liêu đã được nối ngôi vua. con người và do chính bàn tay lao Chàng thật xứng đáng vì chàng chứng động của con người làm ra, có mặt tỏ được tài đức của con người có thể trong đời sống hàng ngày. nối chí vua. Đem cái quí nhất cuả + ý tưởng sâu xa: tượng trời, tượng trời đất, của ruộng đồng, do chính tay đất,tượng muôn loài. m×nh lµm ra mµ cóng tiÕn Tiªn Vương, dâng lên vua cha thì đúng là người con tài năng, thông minh hiếu thảo, trân trọng người sinh thành ra m×nh ). Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> III. Tæng kÕt - ghi nhí. ? Qua hình ảnh Lang Liêu, truyện - Truyện đề cao lao động, sáng tạo, đề nhằm đề cao, ca ngợi điều gì?. cao nghề nông; ca ngợi tài đức của. (th¶o luËn). Lang Liªu, chµng hiÖn lªn nh­ mét người anh hùng văn hoá.. ? §ång thêi, truyÖn cßn nh»m gi¶i - TruyÖn nh»m gi¶i thÝch nguån gèc thÝch ®iÒu g×?. cña b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy.. ? YÕu tè gióp truyÖn sèng m·i víi - TruyÖn cã nhiÒu chi tiÕt nghÖ thuËt thêi gian.. tiªu biÓu cho truyÖn d©n gian (thi tµi, ®­îc thÇn gióp).. - §äc ghi nhí T12.. * Ghi nhí: SGK.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> VI. LuyÖn tËp:. - KÓ chuyÖn: h×nh thøc kÓ tiÕp søc hoÆc x× ®iÖn. - Th¶o luËn: ý nghÜa phong tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giµy trong ngµy TÕt. Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính trời, đất và tổ tiên của nhân dân ta. ông cha ta đã xây dựng phong tục tập quán của mình từ những điều giản dị nh­ng rÊt thiªng liªng, giµu ý nghÜa. Quang c¶nh ngµy TÕt, nh©n d©n ta lµm 2 loại bánh này còn có ý nghĩa giữ gìn nét đẹp văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc vµ lµm sèng l¹i c©u chuyÖn "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy". - Chi tiÕt nµo lµm em thÝch nhÊt? V× sao? (VD: Lang Liªu n»m méng thÊy thÇn -> chi tiÕt thÇn kú ®­îc x©y dùng bởi trí tưởng tượng phong phú của nhân dân, làm tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện. Trong lúc Lang Liêu buồn, tủi thân và tưởng chừng như thất vọng thì chàng được thần giúp đỡ. Đây là kiểu mô típ ta thường hay bắt gặp trong các truyÖn cæ tÝch sau nµy nh­ anh Khoai khi kh«ng thÓ t×m ®­îc c©y tre tr¨m đốt... ngoài ra chi tiết còn có ý nghĩa đề cao giá trị của hạt gạo và đó chính là giá trị lao động của con ngươì). V. Hướng dẫn về nhà:. - §äc, kÓ l¹i truyÖn. - Bøc tranh SGK - 10 minh ho¹ cho ®o¹n truyÖn nµo? Em h·y kÓ l¹i đoạn văn bản đó. - Thay lêi Lang Liªu kÓ l¹i lÝ do v× sao chµng l¹i lµm hai lo¹i b¸nh (trong tâm trạng vô cùng mừng rỡ vì đã làm vừa ý vua cha) - Tìm đọc: Sự tích trầu cau. Sù tÝch d­a hÊu -> gi¶i thÝch nguån gèc sù vËt - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TiÕt 1-2: Ngµy d¹y: 20/8/2012 Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt A. Mục tiêu cần đạt:. Gióp häc sinh: - Hiểu được thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo từ tiếng Việt, cụ thể là: Khái niệm về từ, đơn vị cấu tạo từ, các kiểu cấu tạo từ. - LuyÖn kü n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông tõ. B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KT chuÈn bÞ cña häc sinh. * Bµi míi: Hàng ngày, chúng ta vẫn thường dùng từ để tạo nên câu trong khi nói và viết. Vậy từ là gì? đặc điểm cấu tạo của từ Tiếng Việt ra sao? I. tõ lµ g×:. a. VÝ dô: Cho c©u v¨n: “ThÇn d¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i vµ c¸ch ¨n ë.” (Con Rång, ch¸u Tiªn) b. NhËn xÐt: ? Dựa vào kiến thức đã học, em hãy - có 9 từ , 12 tiếng. lËp danh s¸ch c¸c tiÕng vµ danh s¸ch c¸c tõ trong VD trªn? ? Xác định xem đơn vị nào vừa là 1 - Đơn vị vừa là 1 từ, vừa là 1 tiếng: tõ, võa lµ 1 tiÕng?. "ThÇn, d¹y, d©n, c¸ch, vµ" - §¬n vÞ lµ tõ gåm 2 tiÕng: "Trång trät, ch¨n nu«i, ¨n ë". ? Vậy đơn vị tiếng được dùng làm gì?. - Tiếng dùng để tạo từ.. Đơn vị từ đường dùng để làm gì?. - Từ dùng để tạo câu.. ? Khi nµo mét tiÕng ®­îc coi lµ 1 tõ?. - Khi một tiếng có thể dùng để tạo. Qua đó em hiểu như thế nào là từ?. c©u, tiÕng Êy trë thµnh tõ.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> c. Ghi nhí: SGK 13. (Đ/n trên nêu lên đặc điểm của từ) + Đặc điểm về chức năng: Từ là đơn vị dùng để đặt câu. Nhờ đặc điểm nµy chóng ta ph©n biÖt tõ víi tiÕng, bëi tiÕng chØ cã chøc n¨ng t¹o tõ. Mét tiếng có thể dùng đặt câu tạo nên 1 từ đơn. Trong số các đơn vị tạo câu, từ là đơn vị nhỏ nhất. Lớn hơn từ là cụm từ bao gåm nh÷ng tõ. II. Từ đơn và từ phức:. a. VÝ dô: Cho câu văn: “Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có tôc ngµy TÕt lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy.” b. NhËn xÐt: Gi¸o viªn ph¸t phiÕu cho nhãm. Từ đơn: từ, đấy, nước, ta, chăm,.... Häc sinh ®iÒn tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i. Tõ phøc: - Tõ ghÐp: Ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. - Tõ l¸y: trång trät.. ? Dùa vµo b¶ng ph©n lo¹i, em thÊy TiÕng cÊu t¹o nªn tõ. đơn vị nào cấu tạo nên từ? ? Cã nh÷ng lo¹i tõ nµo?. Từ đơn và từ phức. ? Phân biệt từ đơn và từ phức?. Từ đơn là từ chỉ có 1 tiếng. Từ phức là tõ gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng.. ? Em cã thÓ cho VD tõ phøc cã nhiÒu tiÕng (th¶o luËn nhãm). ? Trong tõ phøc, em h·y ph©n biÖt tõ C¸c tiÕng trong tõ phøc cã quan hÖ l¸y vµ tõ ghÐp?. l¸y ©m -> Tõ l¸y C¸c tiÕng trong tõ phøc cã quan hÖ vÒ nghÜa -> Tõ ghÐp. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Tõ. c. Ghi nhí: SGK - 14. III. LuyÖn tËp:. Bµi tËp 1: - Th¶o luËn nhãm. - Ph©n c¸ch tõ trong c©u b»ng dÊu (/) a. "Nguån gèc, con ch¸u": tõ ghÐp. b. "Nguồn gốc" đồng nghĩa "nguyên do, cội rễ, gốc gác, cội nguồn". c. Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó b¸c, anh em... Bµi tËp 2: Quy t¾c s¾p xÕp c¸c tiÕng trong tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc: - Theo giíi tÝnh: Anh chÞ, cËu mî... - Theo bËc: Cha anh, con ch¸u... Bµi tËp 3: LiÖt kª tõ ghÐp theo c¸c nhãm tõ ghÐp: (Ph©n c«ng c¸c nhãm thi ®iÒn tiÕp søc, tæ nµo nhanh h¬n, nhiÒu h¬n). - Cách chế biến: rán, nướng, hấp, nhúng, tráng-cuốn, chưng. - ChÊt liÖu lµm b¸nh: nÕp tÎ, khoai, s¾n, ng«, ®Ëu xanh, m×, t«m... - TÝnh chÊt cña b¸nh: dÎo, phång. - H×nh d¸ng cña b¸nh;: gèi, khóc, xèp, quÈy. Bµi tËp 4: "Thút thít": tiếng khóc nhỏ trong họng khi có điều tủi thân, ấm ức: tương ®­¬ng sôt sïi, r­ng røc, ti tØ. Bµi tËp 5: Thi t×m nhanh c¸c tõ l¸y - Tả tiếng cười: khúc khích, sằng sặc... - T¶ tiÕng nãi: lÐo nhÐo, lÌ nhÌ.. - Tả dáng điệu: lừ đừ, nghênh ngang. - Đoạn văn có 3 câu sử dụng từ láy (viết về người). IV. Hướng dẫn về nhà. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Hoµn thµnh bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. D¹y: 22/82012 TiÕt 3:. TËp lµm v¨n:. Giao tiÕp, v¨n b¶n và phương thức biểu đạt A. môc tiªu bµi häc:. - Huy động kiến thức của học sinh về các loại văn bản mà các em đã biết. - Hình thành sơ bộ các khái niệm: văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò: PhÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ. * Bµi míi: Trong thực tế, các em đã tiếp xúc và sử dụng các văn bản vào các mục đích khác nhau: đọc báo, truyện, viết thư, viết đơn... nhưng có thể chưa gọi chúng là văn bản và cũng chưa gọi các mục đích cụ thể thành 1 tên gọi khái qu¸t lµ giao tiÕp. VËy , bh h«m nay,... I. Tìm hiểu chung về văn bản và phương thức biểu đạt:. ? Trong đời sống cần khuyên nhủ 1. Văn bản và mục đích giao tiếp: người khác, hay bộc lộ lòng yêu mến a. Khi cần khuyên nhủ người khác, b¹n hoÆc muèn tham gia mét ho¹t béc lé lßng yªu mÕn b¹n,... chóng ta động do nhà trường tổ chức em làm sẽ nói hoặc viết để cho người ta biết thế nào để bộc lộ những điều đó?. nguyÖn väng cña m×nh. Nh­ thÕ gäi lµ giao tiÕp.. Gi¸o viªn: Giao tiÕp lµ g×? (ghi nhí ý 1). * Giao tiÕp lµ.... - §óng vËy, khi nãi hay viÕt cho VD: - §õng! - §õng trÌo c©y.. người ta biết nguyện vọng của mình,. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 15 có thể biểu đạt điều đó bằng 1 tiếng, 1. - Bạn đừng trèo cây, chẳng may ngã. c©u, nhiÒu c©u.. th× khæ.. ? Nhưng khi muốn biểu đạt tư tưởng, b. Muốn biểu đạt ý đầy đủ, trọn vẹn t×nh c¶m, nguyÖn väng Êy cña m×nh th× ph¶i t¹o lËp v¨n b¶n nghÜa lµ ph¶i một cách đầy đủ cho người khác hiểu nói, viết có đầu, có đuôi, có mạch lạc, th× em cÇn ph¶i lµm g×?. đủ lý lẽ.. (đó là giao tiếp thông qua văn bản) §Ó hiÓu râ vÒ v¨n b¶n, chóng ta quan s¸t VD c. ? C©u ca dao nµy s¸ng t¸c ra nh»m c. "Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn mục đích gì? Muốn nói lên vấn đề gì? Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai" (chủ đề gì?) (GT': chí hướng = hoài - Mục đích: nêu lên một lời khuyên. bão, lý tưởng).. - Chủ đề: giữ chí cho bền (tức là không dao động khi thấy người khác thay đổi chí hướng).. ? C©u ca dao ®­îc lµm theo thÓ th¬ CÆp lôc b¸t cã sù liªn kÕt gi÷a luËt nµo? Em thÊy cÆp lôc b¸t nµy liªn kÕt th¬ vµ ý. víi nhau nh­ thÕ nµo vÒ luËt th¬ vµ ý? + VÒ luËt th¬: Liªn kÕt b»ng c¸ch hiÖp vÇn "bÒn - nªn" + Về ý: Câu 6 nêu chủ đề, câu 8 làm rõ ý, gi¶i thÝch, bæ sung cho c©u 6. ? Vậy em thấy câu ca dao đã biểu đạt Biểu đạt 1 ý trọn vẹn: khuyên mỗi trän vÑn 1 ý ch­a?. người cần giữ vững ý chí, không nên dao động cho dù người khác có đổi thay. C©u ca dao lµ mét v¨n b¶n. * Ghi nhí SGK.. ? VËy v¨n b¶n lµ g×? Häc sinh th¶o luËn ý, d, ®, e (16) - Bức thư là văn bản viết, có thể thức, có chủ đề xuyên suốt là thông báo tình hình học tập, sinh hoạt... và quan tâm tới người nhận thư.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 16 - Lời phát biểu của cô HT là văn bản có chủ đề xuyên suốt, có mạch lạc, liªn kÕt, nªu thµnh tÝch n¨m häc qua, nhiÖm vô n¨m häc míi, kªu gäi cæ vò gi¸o viªn, häc sinh hoµn thµnh tèt nhiÖm vô n¨m häc. - Thiếp mời, đơn xin... đều là văn bản vì chúng đều có mục đích giao tiếp, yêu cầu thông tin và có thể thức nhất định. ? H·y kÓ nh÷ng v¨n b¶n mµ em biÕt. Như vậy, có nhiều loại văn bản khác nhau. Mỗi văn bản lại có mục đích giao tiếp và phương thức biểu đạt khác nhau. 2. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản. ? Quan sát bảng trang 16, em hãy liệt kê các phương thức biểu đạt thường được sử dụng; trình bày mục đích giao tiếp của từng kiểu văn bản với các phương thức biểu đạt phù hợp? ? Cho ví dụ cụ thể phù hợp với từng phương thức biểu đạt đó? ? (Vấn đề phân chia các phương thức biểu đạt ứng với các kiểu văn bản và văn bản cụ thể chỉ là tương đối bởi trong một văn bản tự sự vẫn có thể có những phương thức biểu đạt khác) VD: Văn bản CR-CT: đó là kiểu văn bản được viết theo phương thức tự sự mà trong đó chúng ta vẫn có thể tìm thấy những yếu tố miêu tả ( những yếu tố béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc...) * Bµi tËp nhanh: Xác định và lựa chọn kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù hợp với c¸c t×nh huèng giao tiÕp. (Lần lượt như sau). - §¬n. - Hµnh chÝnh c«ng vô.. - Tường thuật. - Tù sù. - T¶. - Miªu t¶.. - Giíi thiÖu. - ThuyÕt minh.. - Lßng yªu. - BiÓu c¶m.. - B¸c bá ý kiÕn. - NghÞ luËn.. (Trong chương trình Ngữ Văn THCS, các em sẽ hiểu kỹ từng kiểu văn bản với các phương thức biểu đạt tương ứng.). Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> 17 * §äc l¹i ghi nhí: II. LuyÖn tËp:. Bµi 1: §äc c¸c vÝ dô: Xác định phương thức biểu đạt của các ví dụ đó: a. Tù sù. c. NghÞ luËn. b. Miªu t¶. d. BiÓu c¶m.. ®. ThuyÕt minh.. Bµi 2: T2 "CR-CT" (kiểu văn bản tự sự vì T2 này đã trình bày diễn biến sự việc nhằm giải thích nguồn gốc người Việt, nguồn gốc dân tộc Việt) ? KÓ tªn mét v¨n b¶n tù sù kh¸c mµ em biÕt? III. Hướng dẫn về nhà:. - HiÓu néi dung phÇn ghi nhí. - Hoµn thµnh bµi tËp. - T×m thªm vÝ dô vÇ c¸c kiÓu v¨n b¶n. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. ------------------------------------------o0o-----------------------------------TiÕt 4-5:. V¨n b¶n. D¹y: 22-8-2012. Th¸nh giãng. A. môc tiªu bµi häc.. Gióp häc sinh: - N¾m ®­îc néi dung ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh Giãng. - KÓ l¹i ®­îc v¨n b¶n nµy. B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp. * KiÓm tra bµi cò. - Em h·y kÓ l¹i truyÖn "B¸nh Ch­ng b¸nh Giµy". - Nªu ý nghÜa cña truyÖn? * Bµi míi: Mỗi khi đọc những lời thơ của Tố Hữu: ¤i søc trÎ, x­a trai Phï §æng.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Vươn vai, lớn bỗng dậy ngàn cân. Cưỡi lưng ngựa sắt bay phun lửa. Nhæ bôi tre lµng, ®uæi giÆc ¢n. lại gợi chúng ta nhớ đến một truyền thuyết tiêu biểu về chủ đề đánh giặc cứu nước ở thời đại các vua Hùng, đó là Truyền thuyết "Thánh Gióng". Vậy câu chuyện đó mang những vẻ đẹp nào? Giờ học... I. giíi thiÖu chung.. ? TruyÖn thuéc thÓ lo¹i TruyÒn thuyÕt nµo?. TruyÖn thuéc thÓ lo¹i TruyÒn thuyÕt lÞch sö (§©y lµ thêi gian ­íc lÖ, kh«ng chÝnh kÓ vÒ thêi Vua Hïng thø 6. xác để nói về các thời đại với nhiều đời vua kế tiếp nhau. Đó là thời đại Hùng Vương, thời đại mở đầu lịch sử dân tộc; g¾n víi nguån gèc d©n téc vµ c«ng cuéc dựng nước, giữ nước của thời các vua Hùng). II. đọc, hiểu văn bản.. 1. §äc, tãm t¾t v¨n b¶n. * Đọc to, rõ ràng, ngắt nghỉ đúng chỗ, có ngữ điệu. * Tãm t¾t nh÷ng sù viÖc chÝnh trong v¨n b¶n. - Vào đời vua Hùng thứ 6, ở làng Gióng, tỉnh Bắc Ninh có hai vợ chồng giµ kh«ng cã con. - Sự ra đời của Gióng. - Thời thơ ấu khác thường của Gióng. - Gióng lớn lên khác thường. - Gióng ra trận đánh giặc. - Giãng bay vÒ trêi vµ nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i. - Gióng được tôn là Thánh được vua phong là Phù Đổng Thiên Vương. * KÓ l¹i tõng ®o¹n. 2. Chó thÝch: 1, 2, 4, 6, 17. 3. Bè côc: 3 phÇn. 4. Ph©n tÝch. a. Giíi thiÖu chung: ? C©u chuyÖn x¶y ra vµo kh«ng gian thêi. - Vào đời Hùng Vương thứ 6, ở làng Gióng. 19. gian nµo? ë ®©u?. - Cậu bé làng Gióng có công đánh đuổi. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> giÆc ¢n, ®­îc suy t«n lµ Th¸nh Giãng.. ? Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn lµ ai? (Ngoµi nh©n vËt chÝnh cßn cã nhiÒu nh©n vËt phô nh­... c¸c nh©n vËt nµy cïng gióp c©u chuyÖn ph¸t triÓn vµ c¸c nh©n vËt phô gióp lµm næi bËt nh©n vËt chÝnh). b. DiÔn biÕn cña truyÖn.. ? Giãng ®­îc sinh ra trong hoµn c¶nh - Hai vî chång giµ kh«ng cã con, bµ vî nh­ thÕ nµo? ­ím thö vÕt ch©n to  thô thai  Giãng  Kú l¹, hoang ®­êng b¸o hiÖu nh÷ng điều khác thường của cậu bé Gióng.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt nµy? ? Chi tiết đó có ý nghĩa như thế nào?. ? Trong truyÖn cßn cã nh÷ng chi tiÕt kú - Ba tuæi Giãng kh«ng biÕt ®i, kh«ng biÕt l¹ hoang ®­êng nh­ thÕ. Em h·y liÖt kª nãi. Khi nghe tiÕng sø gi¶ bçng cÊt tiÕng và cho biết ý nghĩa của các chi tiết đó? nói đòi đi đánh giặc  Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước của Gióng, của nhân dân. (Gi¸o viªn gîi dÉn) VÝ dô ? Tuæi th¬ cña Giãng cã g× kú l¹? Khi nghe sø gi¶... (cã thÓ thÊy tiÕng rao cña sø gi¶ lµ lêi hiÖu triÖu cña Vua Hïng khi Tæ quèc l©m nguy. Giãng hay chÝnh lµ hình ảnh của nhân dân. Khi bình thường thì âm thầm, kín đáo giống như Gióng không nói, không cười, nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến thì tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc đã thức tỉnh, tập hợp mọi lực lượng tiềm ẩn để làm nên một Thánh Gióng sẵn sàng đáp lời cứu nước). ? Gióng yêu cầu sứ giả những gì? (Người - Gióng đòi ngựa, roi, giáp sắt để đánh anh hùng đánh giặc không chỉ có quyết giặc  phải có vũ khí mới thắng được tâm, không thể đánh giặc bằng tay không quân thù. mµ ph¶i cã vò khÝ míi chiÕn th¾ng ®­îc qu©n thï). (Chi tiÕt nµy còng ph¶n ¸nh, gîi chóng ta nhớ đến thời kỳ đồ sắt của dân tộc để sau này phát triển thời kỳ đồ đồng...) ? Cã vò khÝ, Giãng cÇn ph¶i cã søc khoÎ - Bµ con lµng xãm gom gãp g¹o vµo nu«i nữa. Gióng đã lớn lên như thế nào? cËu bÐ  Giãng lín nhanh nh­ thæi. "B¶y nong c¬m, ba nong cµ uèng 1 h¬i nước cạn đà khúc sông".. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> 20 (Gióng lớn lên bằng những thức ăn, đồ mặc của nhân dân. Gióng đâu phải chỉ lµ con cña mét bµ mÑ mµ lµ con cña nh©n d©n. Søc m¹nh dòng sÜ cña Giãng ®­îc nuôi dưỡng từ những cái bình dị nhất. Và chi tiết đó còn thể hiện ở mơ ước có sức mạnh vô song để chiến thắng ngoại xâm của cha ông ta. Vµ ngµy nay, trong héi Giãng, nh©n d©n vÉn tæ chøc c¸c cuéc thi nÊu c¬m, h¸i cµ nu«i Giãng. §ã lµ mét h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø giµu ý nghÜa). (Đây là hình ảnh được thần thánh hoá, - Gióng vươn vai thành tráng sĩ  Sự là tượng đài bất hủ về sự... Khi tình thế trưởng thành vượt bậc về hùng khí, tinh đặt vấn đề sống còn cấp bách thì đòi hỏi thần của dân tộc trước nạn ngoại xâm. sự vươn mình lên phi thường như vậy). - Råi tr¸ng sÜ ra trËn. T×m chi tiÕt?. - Giãng ra trËn, dïng roi s¾t, nhæ tre diÖt ? §ã lµ h×nh ¶nh mang tÝnh chÊt nh­ thÕ giÆc ¢n  Oai phong, lÉm liÖt  Giãng chính là hình tượng người anh hùng đánh nµo? giặc giữ nước đầu tiên trong lịch sử nước ta. (Chi tiÕt nµy cã sù ®an xen, kÕt hîp nhuÇn nhuþ gi÷a yÕu tè hoang ®­êng kú ảo của những chi tiết đời thường khiến hình ảnh của người anh hùng thêm gần gũi của chúng ta. Đó là những người anh hïng ViÖt Nam. Nh­ sau nµy nh©n d©n ta dïng ch«ng tre, gËy tÇm v«ng diÖt giÆc). c. KÕt thóc truyÖn. (Gióng là người anh hùng làm việc nghĩa, - Gióng cởi áo giáp sắt, cưỡi ngựa bay về vô tư, không màng danh lợi. Gióng ra đời trời. phi thường thì ra đi cũng phi thường). - Vua Hïng phong cho Giãng lµ Phï ? Truyền thuyết này liên quan đến những Đổng Thiên Vương, lập đền thờ. sù thËt lÞch sö nµo? - Hàng năm, nhân dân mở hội lớn để nhớ c«ng ¬n. - Nh÷ng vÕt tÝch cßn l¹i. III. tæng kÕt - ghi nhí: SGK.. ? Nªu ý nghÜa c©u chuyÖn? ? §äc truyÖn, em thÊy chi tiÕt nµo thó vÞ nhÊt? V× sao? ? Câu chuyện bồi đắp trong em tình cảm nào? IV. luyÖn tËp.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>