Giáo án Ngữ văn 6 - Học kỳ I - Trần Văn Thịnh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>phân phối chương trình THCS Ng÷ v¨n. líp 6. C¶ n¨m: 37 tuÇn (140 tiÕt) Häc k× I: 19 tuÇn (72 tiÕt). Häc k× I TiÕt 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.. Tªn bµi häc Con Rång ch¸u Tiªn Hướng dẫn đọc thêm: Bánh chưng bánh giầy Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt Th¸nh Giãng Từ mượn T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù S¬n Tinh, Thuû Tinh NghÜa cña tõ Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù Hướng dẫn đọc thêm: Sự tích hồ Gươm Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 1 Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ Lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù Th¹ch Sanh Ch÷a lçi dïng tõ Tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 1 Em bÐ th«ng minh Ch÷a lçi dïng tõ (tiÕp) KiÓm tra V¨n LuyÖn nãi kÓ chuyÖn C©y bót thÇn Danh tõ Ng«i kÓ vµ lêi kÓ trong v¨n tù sù Hướng dẫn đọc thêm: Ông lão đánh cá và con cá vàng Thø tù kÓ trong v¨n tù sù. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TrÇn V¨n ThÞnh 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72.. Trường THCS Vân. ***. ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 2 ếch ngồi đáy giếng ThÇy bãi xem voi Danh tõ (tiÕp) Tr¶ bµi kiÓm tra V¨n LuyÖn nãi kÓ chuyÖn Côm danh tõ Hướng dẫn đọc thêm: Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng KiÓm tra TiÕng ViÖt Tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 2 Luyện tập xây dựng bài tự sự- Kể chuyện đời thường ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 3 Treo biÓn Hướng dẫn đọc thêm: Lợn cới, áo mới Số từ và lượng từ Kể chuyện tưởng tượng ¤n tËp truyÖn d©n gian Tr¶ bµi kiÓm tra TiÕng ViÖt ChØ tõ Luyện tập kể chuyện tưởng tượng Hướng dẫn đọc thêm: Con hổ có nghĩa §éng tõ Cụm động từ MÑ hiÒn d¹y con TÝnh tõ vµ côm tÝnh tõ Tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 3 ThÇy thuèc giái cèt nhÊt ë tÊm lßng ¤n tËp tiÕng ViÖt KiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× I Hoạt động Ngữ văn: Thi kể chuyện Chương trình Ngữ văn địa phương Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× I. Ngµy so¹n :. -2Lop6.net. Gmail: hoµ.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. ***. Ngµy d¹y :. häc kú I. - N¨m häc. :2009– 2010. TuÇn 1 :Bµi 1. TiÕt 1:V¨n. b¶n. Con rång ch¸u tiªn TruyÒn thuyÕt I. Mục tiêu cần đạt.. Gióp häc sinh: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết. - HiÓu néi dung, ý nghÜa truyÒn thuyÕt “Con Rång ch¸u Tiªn” - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kỳ ảo trong truyện. - KÓ ®­îc chuyÖn. II. ChuÈn bÞ.. 1. Gi¸o viªn: - Nghiªn cøu SGK + SGV + STK so¹n bµi. - Tranh về Lạc Long Quân và Âu Cơ cùng 100 người con... - Tranh ảnh về đền Hùng (nếu có). 2. Häc sinh. - §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái trong SGK. III. Phương pháp :. - Phân tích, tích hợp, hoạt động nhóm , luyện tập. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y.. 1. ổn định tổ chức : - Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra s¸ch vë bé m«n cña häc sinh ®Çu n¨m. 3. Bµi míi. Gi¸o viªn vµo bµi: “Con Rång ch¸u Tiªn” lµ mét truyÒn thuyÕt tiªu biÓu më ®Çu cho chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua Hùng cũng như truyền thuyết Việt Nam nãi chung. Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn “Con Rång ch¸u Tiªn” lµ g×? §Ó thÓ hiÖn nội dung, ý nghĩa ấy, truyện đã dùng những hình thức nghệ thuật độc đáo nào? Vì sao nhân dân ta, qua bao đời, rất tự hào và yêu thích câu truyện này? Tiết học sẽ giúp ta tr¶ lêi c¸c c©u hái Êy. Hoạt động giáo viên và học sinh. Email: -3Lop6.net. Ghi b¶ng. mobile : 0913.380.727.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TrÇn V¨n ThÞnh. Trường THCS Vân. ***. hoµ. Hoạt động 1 : Đọc và tìm hiểu chú thích I. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch.. GV: Hướng dẫn cách đọc . GV đọc mẫu . HS : §äc .. 1. §äc.. GV? TruyÖn “CRCT” thuéc thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt, dùa vµo truyÒn thuyÕt dÊu sao SGK/7, em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt? HS: Lµ lo¹i truyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khø. - Thường có yếu tố tưởng tượng kỳ ảo. - Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử GV? Yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy c¸c chó thÝch (1). 2. Chó thÝch. *TruyÒn thuyÕt. - Lµ lo¹i truyÖn... - Thường có yếu tố... - Thể hiện thái độ.... (2) (3) (5) (7)? GV? Tãm t¾t c¸c sù viÖc chÝnh cña truyÖn : HS: Tr×nh bµy b¶ng phô . - ViÖc kÕt h«n cña LLQ vµ AC. - ViÖc sinh con vµ chia con cña LLQ vµ AC. - Sự trưởng thành của các con LLQ và Acvà sự hình thành nhà nước âu Lạc. 3. KÓ chuyÖn :. GV? Dùa vµo c¸c sù viÖc kÓ l¹i c©u chuyÖn. HS: KÓ chuyÖn. Hoạt động 2: Tìm hiểu VB. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n.. GV? Nªu bè côc cña VB? HS: VB2 “CRCT” lµ mét truyÒn thuyÕt d©n gian 1. Bè côc. ®­îc liªn kÕt bëi 3 ®o¹n : - §o¹n 1: Tõ ®Çu  “Long Trang”. - 3 phÇn. - §o¹n 2: TiÕp  “Lªn ®­êng” - §o¹n 3: PhÇn cßn l¹i. Néi dung : - ViÖc kÕt h«n cña LLQ vµ AC. - ViÖc sinh con vµ chia con cña LLQ vµ AC. - Sự trưởng thành của các con LLQ và Acvà sự hình -4Lop6.net. Gmail:

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. ***. häc kú I. - N¨m häc. :2009– 2010. thành nhà nước âu Lạc GV? Theo dâi ®o¹n 1, h·y t×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiện tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ về nguồn gốc 2. Ph©n tÝch. vµ h×nh d¹ng cña LLQ vµ AC? HS: a. LLQ vµ AC kÕt h«n. LLQ - Con trai thÇn Long N÷ - Mình rồng, sức khỏe vô địch. - DiÖt trõ yªu qu¸i, d¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i, c¸ch ¨n ë.  Vẻ đẹp cao quý của bậc anh hùng ¢u C¬ - Lµ con ThÇn N«ng - Xinh đẹp tuyệt trần. - Yªu thiªn nhiªn, c©y cá.  Vẻ đẹp cao quý của người phụ nữ . GV? Từ đó cho thấy những vẻ đẹp nào được thể hiÖn ë 2 vÞ thÇn nµy? HS: Trao đổi ý kiến. GV: H×nh ¶nh LLQ diÖt trõ 3 con qu¸i vËt (Ng­ tinh ở vùng biển, Hồ tinh ở đồng bằng, Mộc tinh ở miền núi) chính là sự nghiệp mở nước, là sự phản ánh dưới hình thức huyền thoại hoá quá trình chinh phục thiên nhiên và mở mang đất nước của tổ tiên người ViÖt ta..  Nßi gièng cao quý, thiªng liªng.. GV? LLQ kết duyên cùng AC, có nghĩa là vẻ đẹp cao quý cña thÇn tiªn ®­îc hoµ hîp. Theo em, qua mối duyên tình này, người xưa muốn ta nghĩ gì về nßi gièng d©n téc? HS: D©n téc ta cã nßi gièng cao quý, thiªng liªng.. Email: -5Lop6.net. mobile : 0913.380.727.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TrÇn V¨n ThÞnh. Trường THCS Vân. ***. hoµ. GV? Qua sự việc này, người xưa còn muốn biểu lộ tình cảm nào đối với cội nguồn dân tộc? HS: Lßng t«n kÝnh, tù hµo vÒ nßi gièng con Rång ch¸u Tiªn. GV: Mối duyên tình giữa hai vị thần LLQ và AC đã đem đến điều kì diệu nào? Chúng ta cùng tìm hiểu phÇn 2. GV? Theo em chi tiÕt mÑ AC sinh ra bäc tr¨m b. LLQ vµ ©u C¬ sinh con vµ trứng nở thành trăm người con khoẻ mạnh có ý chia con. nghÜa g×? HS: Mọi người dân đất nước VN đều có chung một - Âu Cơ sinh bọc trăm trứng nở nguồn gốc. Cũng chính từ sự kiện mẹ AC sinh ra thành trăm người con...-> Kì lạ một bào thai trăm trứng mà người dân VN ta gọi nhau là “đồng bào” (Đồng: cùng, bào: bào thai) GV? Như trên đã nói, LLQ và AC kết duyện cùng nhau khi 2 thần “kẻ dưới nước, người trên cạn, tính tình tập quán khác nhau”, vậy điều gì đã xảy ra? - Kh«ng cïn nhau ë mét n¬i l©u dµi ®­îc nªn phải chia con. ? LLQ và AC đã chia con ntn? và - ¢U C¬ vµ 50 con lªn rõng, để làm gì? HS: Chia 50 người theo mẹ lên rừng, 50 con theo LLQ và 50 con xuống biển. cha xuống biển để cùng cai quản các phương. GV? Qua sù viÖc cha LLQ vµ mÑ AC mang con lên rừng và xuống biển, người xưa muốn thể hiện ý nguyÖn g×? HS: ý nguyÖn ph¸t triÓn d©n téc: lµm ¨n më réng đất đai. - ý nguyện đoàn kết, thống nhất dân tộc, mọi người ở mọi vùng đất nước đều có chung nguồn gốc, ý chí  Người Việt Nam có chung nguån gèc con Rång ch¸u vµ søc m¹nh. Tiªn. - Con ch¸u LLQ vµ AC, con Rång ch¸u Tiªn. -6Lop6.net. Gmail:

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. ***. häc kú I. - N¨m häc. :2009– 2010. c. Sự trưởng thành của các GV: Truyện còn kể về sự trưởng thành của các con con LLQ và Âu Cơ. cña LLQ vµ AC. Chóng ta cïng t×m hiÓu phÇn cuèi GV? Sự ra đời của nhà nước Văn Lang có liên - Lập nên nhà nước Văn lang, quan gì đến truyền thuyết LLQ và AC? HS: Con trưởng theo AC được tôn làm Vua lấy hiệu hiệu là Hùng Vương không hề là Hùng Vương, đóng đô ở đất Phong Châu, đặt tên thay đổi. nước là Văn Lang, mười mấy đời truyền ngôi đều lấy hiệu là Hùng Vương không hề thay đổi GV? Sự việc trên có ý nghĩa gì đối với truyền thống dân tộc của người Việt ta? HS: Dân tộc ta có từ lâu đời, trải qua các triều đại Hùng Vương, Phong Châu là đất Tổ, dân tộc ta có truyÒn thèng ®oµn kÕt, thèng nhÊt vµ bÒn v÷ng II. Tæng kÕt Hoạt động 3: Tổng kết 1. NghÖ thuËt- C¸c chi tiÕt HS: Không có thật, được dân gian sáng tạo ra nhằm tưởng tượng kỳ ảo. mục đích nhất định. 2. Néi dung- Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc gièng nßi. GV? VB2 “CRCT” có những chi tiết tưởng tượng - ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®k d©n kú ¶o nµo? Vai trß cña c¸c chi tiÕt nµy trong téc. truyÖn? GV? Em hiểu ntn là chi tiết tưởng tượng kì ảo?. HS: Chi tiết kỳ ảo: hình tượng các nv LLQ và AC, hình tượng bọc trăm trứng. - Vai trß: + Tô đậm tính chất kỳ lạ, lớn lao, đẹp đẽ của nv, s.kiÖn. + thÇn kú ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi, d.tộc  người đọc tự hào, tin yêu, tôn kính tổ tiên. + Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. HS th¶o luËn: nhãm bµn? Em hiÓu g× vÒ d©n téc ta Email: -7Lop6.net. mobile : 0913.380.727.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TrÇn V¨n ThÞnh. Trường THCS Vân. ***. hoµ. qua truyÒn thuyÕt CRCT? - D©n téc ta cã nguån gèc thiªng liªng cao quý, lµ mét khèi ®oµn kÕt, thèng nhÊt, bÒn v÷ng GV? Truyền thuyết CRCT đã bồi đắp cho em nh÷ng t×nh c¶m nµo? - Tù hµo d©n téc, yªu quý truyÒn thèng d©n téc, ®k thân ái với mọi người. GV? Các truyền thuyết có liên quan đến sự thật lÞch sö xa x­a. Theo em truyÒn thuyÕt CRCT ph¶n ánh sự thật lịch sử nào của nước ta trong quá khứ. HS: Thời đại các vua Hùng, đền thờ vua Hùng ở Phong Châu – Phú Thọ, giỗ tổ Hùng Vương (10.3) hµng n¨m. GV? §äc ghi nhí sgk /8? Hoạt động 4: Luyện tập. 3. Ghi nhí (sgk/8). HS: kÓ diÔn c¶m l¹i truyÖn “CRCT”. - Y/c kể diễn cảm, đảm bảo các sv chính của truyện. IV. Luyện tập. 1. KÓ diÔn c¶m truyÖn “CRCT” - KÓ m. ho¹ cho tranh/sgk 6 2. §äc thªm sgk - §äc thªm sgk? 4. Cñng cè. GV? Nªu nghÖ thuËt vµ néi dung, ý nghÜa cña truyÖn “CRCT”? - Nghệ thuật: Sử dụng các chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo... - Néi dung: Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc gièng nßi ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt d©n téc. 5- Hướng dẫn học ở nhà: - KÓ diÔn c¶m truyÖn + Học thuộc, hiểu phần ghi nhớ, định nghĩa truyền thuyết + Lµm BT 1, 2, 3 ( SBT trang3) + So¹n “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy”. . . -8Lop6.net. Gmail:

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6. ***. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y :. häc kú I. - N¨m häc. :2009– 2010. TiÕt 2 : (Hướng dẫn học thêm). V¨n b¶n. B¸nh ch­ng, b¸nh GiÇy (TruyÒn thuyÕt). I. Môc tiªu.. Gióp häc sinh - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “B¸nh ch­ng, b¸nh giµy” - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo trong truyện. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn. II. ChuÈn bÞ.. 1. Gi¸o viªn: SGK, SGV, STK, so¹n bµi. 2. Häc sinh: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái sau bµi cña v¨n b¶n “BCBD” III.Phương pháp :. - Phân tích, tích hợp, hoạt động nhóm , luyện tập. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y.. 1. ổn định tổ chức. KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò. GV? KÓ ng¾n gän truyÖn “Con Rång ch¸u Tiªn” ? ý nghÜa cña truyÖn lµ g×? HS: - Kể ngắn gọn truyện “Con Rồng cháu Tiên” càn đảm bảo các chi tiết sau: + LLQ và AC là con trai thần Long Nữ, thần mình rồng, sức khoẻ vô địch, có nhiều phÐp l¹ diÖt trõ yªu qu¸i, d¹y d©n c¸ch trång trät, ¨n ë. + AC là con Thần Nông, xinh đẹp tuyệt trần, yêu thiên nhiên cây cỏ. + Hai người gặp nhau và lấy nhau, rồi Ac sinh bọc trăm trứng, 100 trứng nở ra 100 người con khoẻ mạnh tuấn tú. + LLQ và AC kẻ ở cạn, người ở nước, tính tình tập quán khác nhau nên không ăn ở cùng nhau một nơi lâu dài được. Hai thần đã chia con: 50 người con lên rừng theo mẹ, 50 người con xuống biển theo cha cùng nhau cai quản các phương. + Người con trưởng theo mẹ AC được tôn làm vua, lấy hiệu Hùng Vương, đóng đo ở Phong Châu và đặt tên nước là Văn Lang... - ý nghÜa cña truyÖn: TruyÖn nh»m gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc gièng nßi vµ thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thống nhất cộng đồng của người Việt. Email: -9Lop6.net. mobile : 0913.380.727.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TrÇn V¨n ThÞnh. Trường THCS Vân. ***. hoµ. 3. Bµi míi. GV: Hằng năm, mỗi khi xuân về Tết đến, nhân dân ta, con cháu của các Vua Hùng, từ miền xuôi đến miền ngược, vùng rừng núi cũng như vùng biển lại nô nức hồ hởi chở lá dong, xay đỗ, giã gạo gói bánh. Phong tục gói bánh chưng, b¸nh dµy ngµy TÕt cã tõ bao giê vµ ý nghÜa cña nã nh­ thÕ nµo? Chóng ta cïng t×m hiÓu truyÒn thuyÕt “B¸nh ch­ng, b¸nh giµy”. Hoạt động giáo viên và học sinh.. Ghi b¶ng. Hoạt động 1 I. §äc, chó thÝch. Hướng dẫn cách đọc: to, rõ ràng, chú ý nhấn mạnh ở chi tiÕt: thÇn m¸ch Lang Liªu c¸ch lµm b¸nh nh÷ng 1. §äc. lời vua Hùng ra đố và tuyên bố kết quả giải đố. GV Đọc mẫu: Từ đầu  “ có Tiên Vương chứng gi¸m” HS1 đọc tiếp  “tầm thường quá HS2 đọc tiếp  “đem tế Trời, Đất cùng Tiên Vương”. HS3 đọc tiếp đến hết. 2. Chó thÝch. GV? Tr×nh bµy c¸c chó thÝch (1), (2), (3), (4), (7), sgk/11,12 (8), (9), (12), (13)? GV:Nhận xét cách đọc của học sinh.. -HS dùa vµo SGK/11,12 HS: KÓ tãm t¾t truyÖn. KÓ tõng ®o¹n truyÖn. GV: NhËn xÐt.. 3. KÓ chuyÖn. Hoạt động 2. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n.. V¨n b¶n cã thÓ chia lµm 3 ®o¹n nh­ sau:. 1. Bè côc. - 3 phÇn. - §1: Tõ ®Çu  “chøng gi¸m” - Đ2: Tiếp đến  “...hình tròn” - §3: Cßn l¹i - 10 Lop6.net. Gmail:

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6 *** häc kú I GV? Em h·y nªu néi dung chÝnh mçi ®o¹n - Đ1: Hùng Vương mở cuộc thi tài. - §2: DiÔn biÕn cuéc thi. - §3: KÕt qu¶ cuéc thi.. - N¨m häc. :2009– 2010. GV? Theo dâi §1 v¨n b¶n cho biÕt lý do vua 2. Ph©n tÝch VB. Hùng mở cuộc thi là gì? ( Chọn người nối ngôi) - Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh a. Hùng Vương mở cuộc thi tµi. nào? Với ý định ra sao và bằng hình thức nào? - Lý do: chọn người nối ngôi. - Hoàn cảnh: đất nước thái HS: - Hoàn cảnh: Giặc ngoài đã yên, vua có thể tập bình, vua đã già muốn truyền trung chăm lo cho dân được no ấm, vua đã già, ngôi. muèn truyÒn ng«i.. - ý định: chọn người nối chí. - ý vua: Người nối ngôi phải nối được chí vua, vua. - Hình thức: Giải đố. không nhất thiết phải là con trưởng. - Hình thức: Dưới dạng 1 câu đố để thử tài (Nhân lễ Tiên Vương, ai làm vừa ý vua sẽ được truyền ngôi). GV? Việc vua Hùng chọn người nối ngôi phải nối được chí vua, không nhất thiết phải là con trưởng đã phản ánh ước muốn nào của người xưa? HS: Người xưa muốn có 1 vị vua anh minh, đề cao minh quân (vị vua sáng)  thể hiện một tư tưởng míi, tiÕn bé... Trong truyện cổ dân gian, giải đố là 1 trong những thử thách, khó khăn đối với các nhân vật. Vậy các con của Vua Hùng giải đố ntn? Chúng ta sang phần b. Diễn biến của thi tài. 2. GV? H·y cho biÕt trong cuéc thi tµi nµy cã bao nhiêu người con của vua Hùng tham gia? Ai là - Gồm 20 người thi tài, Lang Liêu là người thiệt thòi nhất. người có hoàn cảnh đặc biệt nhất? Vì sao? HS: - Gồm 20 người con của vua Hùng tham gia. Email: - 11 Lop6.net. mobile : 0913.380.727.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TrÇn V¨n ThÞnh. Trường THCS Vân. ***. hoµ. - Lang Liêu là người đặc biệt vì: + Chµng lµ con trai thø 18 cña vua Hïng song mÑ chàng trước kia bị vua cha ghẻ lạnh, ốm rồi chết. + Chµng lµ con vua, dßng dâi hoµng téc song sèng cuộc sống của một người nông dân “chăm lo đồng ¸ng, trång lóa, trång khoai” + Chµng nghÌo, trong nhµ chØ toµn khoai vµ lóa. GV? trong lúc lúng túng đó, Lang Liêu đã được ai giúp đỡ? - Lang Liêu được thần giúp đỡ.. HS: Thần giúp đỡ. GV? Theo em, v× sao trong c¸c con vua chØ cã Lang Liêu được thần giúp đỡ? HS: - Vì Lang Liêu là người thiệt thòi nhất. - Lang Liªu th©n lµ con vua nh­ng phËn rÊt gÇn víi dân thường. - Quan träng h¬n, chØ cã lang Liªu hiÓu ®­îc ý vua: chØ cã chµng míi hiÓu ®­îc gi¸ trÞ cña h¹t g¹o. GV? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt nµy? HS: Đây là chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo - Một đặc ®iÓm c¬ b¶n cña truyÒn thuyÕt. Nã lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn. GV? Lang Liêu đã hiểu và làm theo lời thần mách - Lang Liêu lấy gạo làm bánh lễ Tiên Vương. b¶o ntn? HS: - Chµng dïng chÊt liÖu g¹o nÕp, ®Ëu xanh, thÞt lîn, lá dong gói thành hình vuông ninh 1 ngày 1 đêm. - Cũng chất liệu gạo nếp đó giã nhuyễn nặn hình trßn. Lang Liêu đã láy gạo làm bánh lễ Tiên Vương còn các Lang khác chỉ biết mang tiến cúng tiên Vương s¬n hµo h¶i vÞ- nh÷ng mãn ¨n ngon, nh÷ng vËt liÖu - 12 Lop6.net. Gmail:

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6 *** häc kú I - N¨m häc :2009– 2010 để chế biến các món ăn ấy thì con người không làm ra ®­îc. ThÇn ë ®©y chÝnh lµ nh©n d©n. Ai cã thÓ suy nghÜ vÒ lóa g¹o s©u s¾c, tr©n träng h¹t g¹o cña trời đất và cũng là kết quả của giọt mồ hôi, công sức của con người, như nhân dân. Nhân dân rất quý träng c¸i nu«i sèng m×nh, c¸i m×nh lµm ra ®­îc. Trë l¹i cuéc thi tµi, chóng ta cïng t×m hiÓu kÕt qu¶ cuéc thi. c. KÕt qu¶ cuéc thi tµi. GV? Cuối cùng ai là người làm vừa ý vua cha và ®­îc nèi ng«i. HS: Lang Liªu GV? V× sao 2 thø b¸nh cña Lang Liªu ®­îc vua cha chọn để tế Trời, Đất, Tiên vương và Lang Liêu ®­îc chän nèi ng«i vua. HS: - Hai thø b¸nh cã ý nghÜa thùc tÕ: quý träng nghÒ nông, quý trọng hạt gạo nuôi sống con người là sản phẩm do chính con người làm ra. - Hai thứ bánh còn có ý tưởng sâu xa: bánh tròn (bánh dày) tượng Trời, bánh trưng (hình vuông) tượng Đất, các thứ thịt, mỡ, đậu xanh, lá dong... - Lang Liêu thắng cuộc và ®­îc nèi ng«i vua. tượng muôn loài. - Hai thứ bánh đó với những ý nghĩa trên đã hợp ý vua, chứng tỏ được tài đức của con người có thể nối chí vua. Đem cái quý nhất trong trời đất, của đồng ruéng do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ tiÕn cóng Tiªn Vương, dâng lên cha thì đúng là người con tài năng, hiếu thảo trân trọng những người sinh thành ra m×nh. Có người cho rằng “Nhờ có thần mách bảo mà Lang Liêu mới được nối ngôi vua”, em có đồng ý không? ý kiÕn cña em ntn? - Nãi r»ng “nhê cã thÇn m¸ch b¶o mµ Lang Liªu Email: - 13 Lop6.net. mobile : 0913.380.727.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TrÇn V¨n ThÞnh. Trường THCS Vân. ***. hoµ. mới được nối ngôi vua” tuy đúng nhưng chưa thât đầy đủ. + đúng bởi: trong truyện cổ dân gian, sự xuất hiện của Thần, Bụt, Phật...đã tạo nên yếu tố hoang ®­êng, k× diÖu. Nh÷ng nh©n vËt siªu nhiªn Êy nh»m giúp đỡ, độ trì người nghèo, bênh vực kẻ yếu, ban phép lạ cho người tốt, trừng trị bọn xấu xa, gian ác trong cuộc đời - TruyÖn b¸nh tr­ng b¸nh giÇy: còng cã nh©n vËt thần và thần đã thực hiện chức năng của mình là gióp kÎ nghÌo khã + Chưa thật đầy đủ: bởi chưa đề cập đến yếu tố con người, vai trò của con người. Đó là Lang Liêu và nhµ vua. §Æc biÖt lµ nh©n vËt Lang Liªu: chµng th©n là con vua nhưng phận lại rất dân thường, chàng là ông hoàng giàu nhân đức, rất cần cù, sống gần dân, biÕt träng nghÒ n«ng lµ nghÒ c¨n b¶n cña d©n téc. Hơn thế nữa Lang Liêu là một con người rất sáng t¹o. ThÇn chØ nãi vÒ gi¸ trÞ cña g¹o vµ m¸ch b¶o Lang Liªu nªn lÊy g¹o lµm b¸nh thÕ mµ chµng còng đã biết phải làm như thế nào Hoạt động 3:. III. Tæng kÕt GV? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn? 1. NghÖ thuËt (tình huống truyện và các yếu tố tưởng tượng - Cốt truyện: Cuộc thi tài dưới hình thức giải câu đố trong truyÖn? Nh©n vËt?) HS: Xây dựng tình huống truyện hấp dẫn: Ra đố -> - Yếu tố tưởng tượng kì ảo giải đố - Sử dụng yếu tố tưởng tượng kỳ ảo: Thần mách bảo Lang Liªu - Nhân vật chính Lang Liêu là người mồ côi, nghèo khã… GV? Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy” - 14 Lop6.net. Gmail:

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6 *** häc kú I - N¨m häc :2009– 2010 HS:Gi¶i thÝch nguån gèc cña b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy 2. Néi dung: - Gi¶i thÝch nguån gèc … vµ phong tôc gãi b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy ngµy tÕt. - Đề cao lao động… - Đề cao lao động, đề cao nghề nông - Thê kÝnh Trêi, §Êt, tæ tiªn. - Sự thờ kính trời đất, tổ tiên của nhân dân ta. GV. S©u xa h¬n n÷a “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy” cßn thể hiện ý thức lấy nước, lấy dân làm gốc coi trọng nghÒ n«ng, quý h¹t g¹o, biÕt ¬n tæ tiªn, kÝnh Trêi §Êt víi c¶ tÊm lßng hån hËu ch©n thµnh cña con người Việt Nam ta. 3. Ghi nhí: (SGK/12) Hoạt động 4: Luyện tập. IV. LuyÖn tËp. GV? Trao đổi: ý nghĩa của phong tục ngày Tết nh©n d©n ta lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy? HS: - Đề cao lao động, đề cao sự thờ kính Trời, Đất và tổ tiªn cña nh©n d©n - Giữ gìn truyền thống văn hoá đậm đà bản sắc dân téc vµ lµm sèng l¹i c©u chuyÖn “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy” trong kho tµng truyÖn cæ d©n gian viÖt nam. GV? §äc truyÖn nµy em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao? GV định hướng cho học sinh yêu cầu về nhà làm: - Lang Liêu nằm mộng thấy thần đến khuyên bảo: “Trong trời đất không gì quý bằng ” là chi tiết thÇn k× lµm t¨ng søc hÊp dÉn cho truyÖn. Nªu bËt gi¸ trÞ cña h¹t g¹o… - Lời vua nói với mọi người về hai loại bánh: đây là cách “đọc” cách “thưởng thức”, nhận xét về văn hãa… 4. Cñng cè: GV? KÓ tãm t¾t truyÖn “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy”? (KÓ chuyÖn theo tranh SGK/10) Email: - 15 Lop6.net. mobile : 0913.380.727.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> TrÇn V¨n ThÞnh. Trường THCS Vân. ***. hoµ. -Vì sao lang liêu được thần giúp đỡ? -Nªu ý nghÜa cña truyÖn? 5/ DÆn dß häc ë nhµ: -Häc bµi. -So¹n bµi truyÒn thuyÕt “Th¸nh giãng”. +Cho biết nguồn gốc ra đời của Thánh Gióng? +Nªu ý nghÜa cña truyÖn? Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu các bài phân tích, bình giảng, các dị bản của truyÖn B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. - ChuÈn bÞ bµi: Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt. . . Ngµy so¹n : Ngµy d¹y :. TiÕt 3 :. Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt I. Môc tiªu:. Giúp học sinh hiểu được thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo của từ, cụ thể: + Kh¸i niÖm vÒ tõ + §¬n vÞ cÊu t¹o tõ (tiÕng) + Các kiểu cấu tạo từ (từ đơn/từ phức; từ ghép/từ láy) II. ChuÈn bÞ:. 1. GV: SGK, SGV, STK -> so¹n bµi 2. HS: Đọc bài trước ở nhà. III. Phương pháp :. - Qui nạp , hoạt động nhóm, tích hợp, luyện tập. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. 1. æn ®inh tæ chøc: 2. KTBC: Dựa vào kiến thức đã học ở Tiểu học,em hãyđặt 1 câu văn, câu văn đó gồm mấy từ ? 3. Bµi míi:VËy tõ lµ g× vµ cÊu t¹o tõ nh­ thÕ nµo chóng ta còng t×m c©u tr¶ lêi trong bµi häc h«m nay. Hoạt động giáo viên và HS. Ghi b¶ng. - 16 -. Gmail: Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6 *** học kỳ I Hoạt động 1:Tìm hiểu KN về từ. GV? §äc c©u v¨n ®­îc trÝch trong v¨n b¶n “Con rång ch¸u tiªn” SGK/13? - LËp danh s¸ch c¸c tiÕng vµ c¸c tõ trong c©u trªn, biết rằng mỗi từ đã được phân cách với từ khác bằng dÊu g¹ch chÐo? HS: - TiÕng: ThÇn, d¹y, d©n, c¸ch, trång, trät, ch¨n, nu«i, vµ, c¸ch, ¨n, ë - >12 tiÕng - Tõ : ThÇn, d¹y, d©n, c¸ch, trång trät, ch¨n nu«i, vµ, c¸ch, ¨n ë - > 9 tõ GV? Vậy tiếng dùng để làm gì? HS:Từ “trồng trọt” gồm 2 tiếng, các tiếng đó kết hợp víi nhau t¹o thµnh tõ. - Tiếng dùng để cấu tạo từ GV? Vậy từ dùng để làm gì? HS: C©u v¨n trªn ®­îc cÊu t¹o bëi 9 tõ. - Từ dùng để đặt câu GV: ®©y chÝnh lµ sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a tõ vµ tiÕng. N¨m häc :2009– 2010. I. Tõ lµ g×? 1. VÝ dô (SGK/13) 2. NhËn xÐt. - Tiếng dùng để cấu tạo từ.. - Từ dùng để đặt câu.. GV? ở ví dụ trên ta bắt gặp trường hợp có những từ còng chÝnh lµ tiÕng. VËy khi nµo 1 tiÕng ®­îc coi lµ 1 tõ? GV: Khi tiếng dùng để tạo câu -> tiếng được coi là 1 từ. Hay nói cách khác tiếng có nghĩa là từ – khi đó là những từ đơn GV? VËy tõ lµ g×? HS: Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt câu - §äc ghi nhí SGK/13 GV: Tõ gåm nh÷ng kiÓu cÊu t¹o nµo? chóng ta cïng t×m hiÓu môc II Hoạt động 2: Tìm hiểu từ đơn và từ phức.. - Khi 1 tiếng dùng để đặt câu  tiếng đó gọi là từ. 3. Ghi nhí1 (SGK/13). GV? Đặt câu và xác định số lượng tiếng và số lượng tõ trong c©u? Email: - 17 Lop6.net. mobile : 0913.380.727.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TrÇn V¨n ThÞnh. Trường THCS Vân. ***. GV? §äc c©u v¨n trÝch trong v¨n b¶n “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy” SGK/13 Dựa vào kiến thức đã học ở tiểu học, hãy điền các từ trong c©u trªn vµo b¶ng ph©n lo¹i? HS: KiÓu cÊu t¹o tõ: -Từ đơn : Từ, đấy, nước, ta, chăm. nghề, và, có, tục, ngµy, TÕt, lµm - Tõ phøc + Tõ ghÐp :Ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh dÇy + Tõ l¸y : trång trät GV? Tõ b¶ng ph©n lo¹i trªn, em h·y cho biÕt thÕ nµo là từ đơn, từ phức? (từ đơn gồm mấy tiếng, từ phức gåm mÊy tiÕng) HS: - Từ đơn: gồm 1 tiếng - Tõ phøc: gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng. GV? Trong tõ phøc l¹i gåm 2 lo¹i: tõ ghÐp vµ tõ l¸y. CÊu t¹o cña tõ ghÐp vµ tõ l¸y cã g× gièng vµ kh¸c nhau? HS th¶o luËn nhãm bµn - Giống: đều là từ phức có cấu tạo gồm 2 hoặc nhiều tiÕng - Kh¸c: Tõ ghÐp C¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa Tõ l¸y : C¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ ng÷ ©m GV? §¬n vÞ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt lµ g×?. 2. NhËn xÐt:. - Từ đơn: gồm 1 tiếng - Tõ phøc: gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng.. Tõ ghÐp Tõ phøc Tõ l¸y. HS: TiÕng cÊu t¹o nªn tõ tiÕng ViÖt 3. Ghi nhí2 : SGK/14. - §äc ghi nhí SGK/14 Hoạt động 3: Luyện tập. III. LuyÖn tËp. GV? §äc yªu cÇu bµi tËp 1 (14) - HS lµm viÖc c¸ nh©n -> tr¶ lêi -> HS nhËn xÐt -> GV chuÈn x¸c KT HS: a. Nguån gèc, con ch¸u: tõ ghÐp b. §ång nghÜa víi “nguån gèc”: gèc rÔ, céi nguån, nguån céi... - 18 Lop6.net. hoµ. Bµi tËp 1 (14) a. Tõ ghÐp b. Nguån céi, gèc rÔ... c. Bè mÑ, anh chÞ.... Gmail:

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6 *** häc kú I - N¨m häc :2009– 2010 c. Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc: con ch¸u, «ng bµ, bè mÑ, anh chÞ, chó b¸c, cËu mî, d× chó, chó thÝm ... Bµi tËp 2 (14) - HS làm theo cặp -> trả lời -> nhóm khác nhận xét -> - Quy tắc 1: nam trước, nữ sau: bè mÑ... gi¸o viªn chuÈn x¸c + Theo giới tính (nam, nữ): Ông bà, cha mẹ, anh chị, - Quy tắc 2: Trên trước dưới sau: ch¸u ch¾t... cậu mợ ... nam trước, nữ sau. GV? §äc yªu cÇu BT2 (14). + Theo bậc (trên dưới): Anh em, bác cháu, dì cháu, cháu chắt, ... trên trước, dưới sa GV hướng dẫn -> HS làm việc theo nhóm bàn -> trả lêi -> nhËn xÐt -> GV chuÈn x¸c. HS: §äc yªu cÇu BT3 (14). Bµi tËp 3 (14). - Nêu cách chế biến bánh : ( bánh) rán, nướng, hấp , nhóng, tr¸ng - Nªu tªn chÊt liÖu cña b¸nh b¸nh) nÕp, tÎ, khoai, ng«, s¾n, ®Ëu xanh, cèm, m×, quÕ - Nêu tính chất của bánh: bánh) dẻo, nướng, phồng, xèp... - Nªu h×nh d¸ng cña b¸nh (b¸nh) gèi, quÊn thõng, tai voi... Bµi tËp 4 (15) HS: §äc yªu cÇu BT4 (15) HS lµm viÖc c¸ nh©n -> tr¶ lêi -> nhËn xÐt -> GV chuÈn x¸c + Thút thít: miêu tả tiếng khóc (láy tượng thanh) + Nøc në, sôt sïi, r­ng r­ng, tÊm tøc ... HS: §äc yªu cÇu BT5 (15) - Chơi trò chơi: 3 đội, mỗi đội tìm từ cho 1 nội dung trong 1 phút (mỗi đội 3 người) a, Tả tiếng cười: khúc khích, sằng sặc, hô hố, ha hả, hÒnh hÖch ... b, T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lª nhª, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu... c, tả dáng điệu: lừ đừ, lướt thướt, nghênh ngang, ng«ng nghªnh.... Bµi tËp 5 (15). 4. Cñng cè Email: - 19 Lop6.net. mobile : 0913.380.727.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> TrÇn V¨n ThÞnh. Trường THCS Vân. ***. hoµ. GV? Thế nào là từ? Từ đơn? Từ ghép và từ láy? Cho ví dụ? HS: Tr¶ lêi ... 5. HDVN - Häc bµi, hoµn thµnh 5 bµi tËp SGK/14,15 - Viết 1 đoạn văn ngắn 3 câu tả về người em yêu quí nhất. Sau đó lập bảng phân loại cấu tạo từ: từ đơn, từ phức cho đoạn văn đó - Soạn: “Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt” -Chuẩn bị bài tt “Từ mượn”. +Vì sao cần phải mượn từ? +Các từ nào là từ mượn “ Giang sơn, Đất nước”.. *************. ***********. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y :. TiÕt 4. Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt I. Môc tiªu:. Gióp HS: - Huy động kiến thức về các loại văn bản đã biết - Hình thành sơ bộ các khái niệm: văn bản, mục đích giao tiếp, pt biểu đạt II. ChuÈn bÞ:. 1. GV: - SGK, SGV, STKK: So¹n bµi - Một số loại văn bản khác nhau để làm giáo cụ trực quan: bản thông báo, thiếp mêi, giÊy mêi, 1 sè v¨n b¶n trong SGK 2. HS: - Đọc và chuẩn bị bài trước ở nhà. III. Phương pháp :. - Qui nạp , hoạt động nhóm, tích hợp, luyện tập. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định lớp 2. KTBC 3. Bµi míi GV: Trong thực tế, các em đã từng: đọc báo, đọc truyện, viết thư, viết giấy mời, viết đơn... Mỗi hoạt động đó các em hướng đến một đích cụ thể như: biết được những sự vật, sự kiện (khi đọc báo, đọc truyện) hay đề đạt nguyện vọng, ý kiến của mình tới 1 - 20 Lop6.net. Gmail:

<span class='text_page_counter'>(21)</span>