Quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở các trường tiểu học thành phố việt trì tỉnh phú thọ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.77 MB, 106 trang )
..
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
NGUYỄN THỊ THU HUYỀN
QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH HỌC TẬP
THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC, THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ,
TỈNH PHÚ THỌ
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
NGUYỄN THỊ THU HUYỀN
QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH HỌC TẬP
THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC, THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ,
TỈNH PHÚ THỌ
Ngành: Quản lý Giáo dục
Mã ngành: 8140114
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Vũ Bích Hiền
THÁI NGUYÊN - 2018
LỜI CAM ĐOAN
Luận văn “Quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ
của học sinh ở các trường Tiểu học thành phố Việt Trì - Tỉnh phú Thọ” được thực
hiện từ tháng 5 năm 2017 đến tháng 6 năm 2018.
Tôi xin cam đoan:
Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, các thơng tin đã
được chọn lọc, phân tích, tổng hợp, xử lý và đưa vào luận văn đúng quy định.
Đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi. Các số liệu trong luận văn là trung
thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được công bố trong bất cứ cơng
trình nào.
Thái Ngun, ngày tháng năm 2018
Tác giả
Nguyễn Thị Thu Huyền
i
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn, tác giả đã nhận
được sự động viên, khuyến khích và tạo điều kiện giúp đỡ nhiệt tình của các cấp lãnh
đạo, của các thầy giáo, cơ giáo, anh chị em, bạn bè đồng nghiệp và gia đình. Tác giả
bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới các giảng viên Đại học Sư phạm Thái Nguyên, Đại học
Sư phạm Hà Nội đã giúp tác giả trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Vũ
Bích Hiền đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình chỉ bảo, giúp đỡ tác giả tiến hành các hoạt
động nghiên cứu khoa học để hoàn thành luận văn này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn trường tiểu học Chính Nghĩa, trường tiểu học
Tiên Dung, trường tiểu học Dữu Lâu - thành phố Việt Trì - tỉnh Phú Thọ, các đồng chí
cán bộ quản lý, giáo viên và đồng nghiệp đã cung cấp tài liệu, số liệu, tham gia đóng
góp nhiều ý kiến, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong q trình học tập, nghiên
cứu và hồn thành bản luận văn.
Với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, thực tiễn công tác lại vô cùng sinh động,
luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được các ý kiến đóng
góp chân thành từ các thầy giáo, cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2018
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Thu Huyền
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ........................................................................... vi
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ....................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 3
4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 3
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4
8. Cấu trúc của luận văn................................................................................................ 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH
HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ
TIẾN BỘ CỦA NGƯỜI HỌC ................................................................................... 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................................ 6
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới ............................................................................... 6
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước ................................................................................. 8
1.2. Một số khái niệm cơ bản ........................................................................................ 9
1.2.1. Quản lý nhà trường ........................................................................................... 10
1.2.2. Đánhgiá thành tích học tập của học sinh .......................................................... 11
1.2.3. Quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập của học sinh ........................... 18
1.3. Đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở
trường tiểu học ............................................................................................................ 19
1.3.1. Mục tiêu đánh giá thành tích học tập vì sự tiến bộ của học sinh ...................... 19
1.3.2. Nội dung đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học
sinh tiểu học ................................................................................................................ 19
iii
1.3.3. Phương pháp đánh giá thành tích học tập của học sinh tiểu học ...................... 20
1.3.4. Hình thức đánh giá thành tích học tập của học sinh tiểu học ........................... 21
1.3.5. Vai trò quản lý của từng cấp trong đánh giá học sinh ...................................... 22
1.4. Quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ
của học sinh ở trường tiểu học .................................................................................... 24
1.4.1. Phổ biến các quy định mới về đánh giá thành tích học tập theo định hướng
vì sự tiến bộ của học sinh............................................................................................ 24
1.4.2. Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên năng lực thực hiện đánh giá thành tích
học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ................................................... 26
1.4.3. Kiểm tra, giám sát, thúc đẩy hoạt động đánh giá của giáo viên đối với thành
tích học tập của học sinh theo định hướng vì sự tiến bộ của người học ..................... 27
1.4.4. Sử dụng kết quả đánh giá để động viên học sinh học tập và điều chỉnh hoạt
động dạy học trong nhà trường ................................................................................... 29
1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập
theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở các trường tiểu học ............................. 30
1.5.1. Yếu tố bên trong ............................................................................................... 30
1.5.2. Yếu tố bên ngoài ............................................................................................... 32
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH HỌC
TẬP THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH Ở CÁC
TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ .................. 35
2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu ......................................................................... 35
2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ............ 35
2.1.2. Khái quát về giáo dục tiểu học thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ .................... 36
2.2. Khái quát về hoạt động khảo sát .......................................................................... 38
2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................. 39
2.2.2. Phạm vi và đối tượng khảo sát .......................................................................... 39
2.2.3. Cách thức xử lý kết quả khảo sát ...................................................................... 39
2.3. Thực trạng hoạt động đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến
bộ của học sinh tại các trường tiểu học, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ................ 40
2.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu đánh giá thành tích học tập vì sự tiến bộ của
người học .................................................................................................................... 40
2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá học sinh ............................................ 42
iv
2.3.3. Thực trạng thực hiện phương pháp đánh giá học sinh ..................................... 44
2.3.4. Thực trạng thực hiện hình thức đánh giá học sinh ........................................... 46
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì
sự tiến bộ của học sinh ở trường tiểu học, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ............ 48
2.4.1. Thực trạng nhận thức của CBQL và đội ngũ giáo viên về quản lý hoạt động
đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở trường
tiểu học, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ................................................................. 48
2.4.2. Thực trạng phổ biến các quy định mới về đánh giá thành tích học tập theo
định hướng vì sự tiến bộ của học sinh trong nhà trường ............................................ 49
2.4.3. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên năng lực thực hiện đánh giá
thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh................................... 51
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, giám sát, thúc đẩy hoạt động đánh giá của giáo viên đối
với thành tích học tập của học sinh theo định hướng vì sự tiến bộ của người học ......... 52
2.4.5. Thực trạng sử dụng kết quả đánh giá để động viên học sinh học tập và điều
chỉnh hoạt động dạy học trong nhà trường ................................................................. 53
2.5.Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập
theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh tại các trường tiểu học, thành phố Việt
Trì, tỉnh Phú Thọ ......................................................................................................... 55
2.5.1. Ưu điểm ............................................................................................................ 55
2.5.2. Mặt tồn tại, hạn chế........................................................................................... 55
2.5.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế ..................................................................... 57
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH HỌC TẬP
THEO ĐỊNH HƯỚNG VÌ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH Ở CÁC
TRƯỜNG TIỂU HỌC, THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ ................. 59
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................................. 59
3.1.1. Đảm bảo tính khoa học ..................................................................................... 59
3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi ..................................................................... 60
3.1.3. Đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ ................................................................... 60
3.1.4. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ................................................................... 60
v
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá theo định hướng vì sự tiến bộ của học
sinh ở các trường tiểu học thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ..................................... 61
3.2.1. Nâng cao nhận thức và năng lực cho CBQL, GV, cha mẹ học sinh về đánh
giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của người học .......................... 61
3.2.2. Chỉ đạo đa dạng hoá các phương pháp, hình thức đánh giá thành tích học
tập đồng bộ với đổi mới nội dung, phương pháp dạy học theo định hướng vì sự
tiến bộ của người học .................................................................................................. 63
3.2.3. Thúc đẩy sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc thực hiện
đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh .................... 64
3.2.4. Hỗ trợ giáo viên thực hiện nâng cao năng lực tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau
cho học sinh ................................................................................................................ 66
3.2.5. Tăng cường dự giờ, kiểm tra hồ sơ liên quan tới hoạt động đánh giá thành
tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ............................................ 68
3.2.6. Sử dụng hiệu quả kết quả đánh giá thành tích học tập giúp học sinh học tập
tiến bộ ......................................................................................................................... 70
3.3. Mối quan hệ của các biện pháp ............................................................................ 71
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất .................. 74
3.4.1. Khái quát về khảo nghiệm ................................................................................ 74
3.4.2. Phân tích kết quả khảo nghiệm ......................................................................... 74
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................... 81
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 84
PHỤ LỤC................................................................................................................... 87
vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BGD&ĐT
Bộ Giáo dục và đào tạo
BGH
Ban giám hiệu
CBQL
Cán bộ Quản lý
CM
Chuyên môn
CSVC
Cơ sở vật chất
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
KTĐGHS
Kiểm tra đánh giá học sinh
MN
Mầm non
PP
Phương pháp
SL
Số lượng
TH
Tiểu học
THCS
Trung học ơ sở
TTHT
Thành tích học tập
XMC
Xóa mù chữ
iv
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu đánh giá thành tích học tập theo
định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ................................................. 41
Bảng 2.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá thành tích học tập theo
định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ................................................. 43
Bảng 2.3. Thực trạng thực hiện phương pháp đánh giá thành tích học tập
theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ......................................... 45
Bảng 2.4. Thực trạng thực hiện hình thức đánh giá thành tích học tập theo
định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ................................................. 47
Bảng 2.5. Nhận thức của CBQL và GV về vai trò của quản lý hoạt động
đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học
sinh ......................................................................................................... 48
Bảng 2.6. Phổ biến các quy định mới về đánh giá thành tích học tập theo
định hướng vì sự tiến bộ của học sinh trong nhà trường .................... 50
Bảng 2.7. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên năng lực thực hiện
đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học
sinh ......................................................................................................... 51
Bảng 2.8. Kết quả kiểm tra, giám sát thực hiện đánh giá thành tích học tập
theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ......................................... 53
Bảng 2.9. Thực trạng sử dụng kết quả đánh giá để động viên học sinh học
tập và điều chỉnh hoạt động dạy học trong nhà trường ....................... 54
Bảng 3.1. Đánh giá của CBQL, GV về tính cần thiết của các biện pháp đã
đề xuất .................................................................................................... 75
Bảng 3.2. Đánh giá của CBQL, GV về tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất .... 77
v
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Hình 1.1.
Vị trí của đánh giá TTHT trong quá trình dạy - học ......................... 16
Sơ đồ 3.1.
Mối quan hệ giữa các biện pháp ....................................................... 73
Biểu đồ 3.1.
Mức độ cần thiết của các giải pháp ................................................... 76
Biểu đồ 3.2.
Mức độ khả thi của các giải pháp...................................................... 78
Biểu đồ 3.3.
Mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp ................................. 78
vi
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Sự chuyển biến mạnh mẽ của nền KT - XH cùng với quá trình hội nhập sâu rộng
vào q trình tồn cầu hóa của nước ta đã đặt ra nhiệm vụ cho ngành giáo dục nước
nhà phải đào tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng cao, có đầy đủ năng lực và phẩm chất
phục vụ cho sự nghiệp Cơng nghiệp hóa - Hiện đại hóa đất nước.
Nhận thức được tầm quan trọng của GD & ĐT, trong nhiều năm qua, Đảng và
Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách ưu tiên nhằm phát triển hệ thống giáo
dục quốc dân. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI,Nhà xuất bản Chính Trị
Quốc Gia tại trang số 130 -131 đã nêu rõ: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu.
Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại
hoá, xã hội hoá, dân chủ hố và hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo
dục, phát triển đội ngũ GV và CBQL là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng
giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng
thực hành, khả năng lập nghiệp”. Quán triệt tinh thần đó, trong những năm gần đây Bộ
GD & ĐT đã chỉ đạo mạnh mẽ việc đổi mới nội dung và phương pháp dạy học ở tất cả
các bậc học, trong đó tập trung nhiều vào giáo dục phổ thông, đặc biệt là giáo dục tiểu
học. [12]
Đối với giáo dục tiểu học, ngồi việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa, Bộ
GD & ĐT chỉ đạo từ các Sở, Phòng GD & ĐT đến các trường phổ thông thực hiện đổi
mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá theo hướng phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của học sinh tiểu học và ngày càng tiếp cận đến chuẩn đánh giá quốc tế
về kết quả của học sinh tiểu học. Bộ GD & ĐT đã chủ trìnhiều hội thảo khoa học, đề
tài và cơng trìnhnghiên cứu về đổi mới dạy học, nhất là đổi mới đánh giá thành tích
học tập của học sinh tiểu học. Tuy nhiên sự lan tỏa của chủ trương đổi mới đánh giá
thành tích học tập tiểu học vẫn cịn đơi phần hạn chế. Một trong những nguyên nhân
cơ bản nhất của tình trạng nêu trên là công tác quản lý hoạt động đánh giá thành tích
học tập ở các trường tiểu học cịn chưa theo kịp yêu cầu đổi mới. Hơn thế nữa, Bộ GD
& ĐT mới đưa ra “Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT, ban hành Quy định Đánh giá học
sinh Tiểu học" và thông tư số: 22/2016/TT-BGDĐT Sửa đổi, bổ sung một số điều của
1
Quy định đánh giá học sinh tiểu học ban hành kèm theo Thông tư số 30/2014/TTBGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014.[7][8] Thực chất đó là đổi mới cách đánh giá thành
tích học tập tiểu học theo định hướng vì sự tiến bộ của người học. Những thực tế đó
địi hỏi chúng ta cần phải có những biện pháp thiết thực trong việc quản lý công tác đổi
mới quản lý cả quá trình, từ phương pháp dạy học đến kiếm tra và đánh giá thành tích
học tập tiểu học nói chung, đặc biệt là biện pháp quản lý ở các trường tiểu học với vấn
đề đánh giá thành tích học tập trong bối cảnh định hướng vì sự tiến bộ của học sinh nói
riêng.
Kể từ cuộc vận động đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới đánh giá thành
tích học tập tiểu học do ngành giáo dục phát động thì các các nhà trường đã tiến hành
quán triệt và nỗ lực đổi mới dạy và học, nhất là đổi mới việc đánh giá thành tích học
tập theo định hướng vì sự tiến bộ của người học. Song hiệu quả của hoạt động đánh
giá thành tích học tập cịn nhiều hạn chế, tồn tại, chất lượng học sinh còn chưa cao.
Giáo viên còn lúng túng trong việc nhận xét đánh giáo học sinh theo định hướng vì
sự tiến bộ của người học, cịn cảm thấy cơng việc này chưa thể thay thế được việc
chấm điểm hàng ngày, ngôn ngữ dùng để nhận xét học sinh chưa thực sự mang tính
chất động viên, khích lệ và có thể giúp được học sinh phát huy được năng lực của
mình. Về phía phụ huynh còn chưa mặn mà trong việc thay lời nhận xét bằng điểm
số, có nhiều trường hợp phụ huynh cịn tỏ ra bức xúc khi hàng ngày con không được
cô giáo cho điểm. Tâm lý phần lớn các em học sinh đều vẫn muốn được cô giáo cho
điểm và hứng khởi hơn khi được điểm cao do đó đánh giá vì sự tiến bộ của học
sinhchưa thực sự mang tính hiệu quả. Một trong những nguyên nhân là ban lãnh đạo
các nhà trường cịn chưa có những biện pháp quản lý chưa đồng bộ và hợp lý về hoạt
động đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của người học. Điều
đó địi hỏi sớm có những biện pháp quản lý được tổ chức một cách khoa học để khắc
phục những tồn tại trên và giúp các nhà trường bắt nhịp với những quy định mới trong
Thông tư số 30/TT-BGDĐT Quy định về đánh giá học sinhtiểu học và thông tư số:
22/2016/TT-BGDĐT Sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định đánh giá học sinh
tiểu học ban hành kèm theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 8 năm
2014.
2
Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài: “Quản lý đánh giá thành tích
học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở các trường tiểu học thành phố
Việt Trì” để nghiên cứu với mong muốn nâng cao chất lượng đánh giá thành tích học
tập của học sinh trong bối cảnh mới, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của
nhà trường.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn công tác quản lý đánh giá thành tích
học tập ở các trường tiểu học thành phố Việt Trì, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý
đánh giá thành tích học tập theo hướng vì sự tiến bộ của học sinh góp phần nâng cao
chất lượng dạy học và giáo dục của nhà trường.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Quản lý đánh giá thành tích học tập theo định
hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở trường tiểu học
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý đánh giá thành tích học tập theo
định hướngvì sự tiến bộ của học sinh ở các trường tiểu học thành phố Việt Trì, tỉnh Phú
Thọ.
4. Giả thuyết khoa học
Việc đánh giá thành tích học tập ở các trường tiểu học thành phố Việt Trì đã đổi
mới theo chỉ đạo của Bộ giáo dục - đào tạo, song chưa đạt chất lượng như mong muốn,
nguyên nhân do công tác quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến
bộ của học sinh chưa được hiểu đúng đắn và quan tâm chỉ đạo sát sao. Nếu đề xuất và
thực hiện đồng bộ các biện pháp dành cho Hiệu trưởng quản lý đánh giá thành tích học
tập theo định hướng vì sự tiến bộ của người học ở các trường tiểu học thành phố Việt
Trì, thì sẽ nâng cao hiệu quả cơng tác quản lý đánh giá thành tích học tập của người học;
từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý đánh giá thành tích học tập theo định
hướng vì sự tiến bộ của học sinh trường tiểu học.
5.2. Phân tích và đánh giá thực trạng biện pháp quản lý đánh giá thành tích học tập
theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở các trường tiểu học thành phố Việt Trì.
5.3. Đề xuất biện pháp quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì
sự tiến bộ của học sinh ở các trường tiểu học thành phố Việt Trì.
3
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
6.1. Địa bàn khảo sát
- Các trường tiểu học thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ (3 trường)
- Trường tiểu học Chính Nghĩa - Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ
- Trường tiểu học Tiên Dung - Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ
- Trường tiểu học Dữu Lâu - Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ
6.2. Khách thể điều tra
- CBQL: 26 (Trưởng phịng GD; phó phịng GD; các Hiệu trưởng, Phó Hiệu
trưởng; tổ trưởng, tổ phó).
- GV: 97 GV giảng dạy trong 3 nhà trường.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Để xây dựng cơ sở lý luân của đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp phân
tích, so sánh, tổng hợp các tài liệu, tư liệu sách báo, cơng trình khoa học, văn bản, chỉ
thị thể hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về quản lý giáo dục, quản
lý đánh giá học sinh, đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học
sinh và quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng đó.
7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Nhằm thu thập thông tin thực tiễn
từCBQL, GV và học sinh các trường tiểu học về quản lý đánh giá thành tích học tập
theo định hướng vì sự tiến bộ của người học; trên cơ sở đó phân tích và đánh giá thực
trạng vấn đề này.
- Phương pháp phỏng vấn: Nhằm thu thập thông tin bổ sung sau khi điều tra
bằng bảng hỏi nhằm thu thập các ý kiến sâu hơn của GV và học sinh, để phục vụ hoạt
động phân tích và đánh giá thực trạng.
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm: Tiến hành phân tích các sản phẩm của
hoạt động đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh ở
ba trường tiểu học, từ đó nắm bắt được các thông tin chung, phục vụ cho việc đánh
giá chung về thực trạng quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng này
ởtrường Tiểu học.
4
7.3. Phương pháp toán thống kê
Sử dụng phương pháp toán thống kê nhằm xử lý các số liệu thu thập được trong
q trình điều tra, từ đó phục vụ cho hoạt động phân tích, đánh giá thực trạng và khảo
nghiệm.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài mở đầu, kết luận - khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn
được cấu trúc thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng
vì sự tiến bộ của học sinh trong nhàtrường tiểu học
Chương 2: Thực trạng về quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng
vì sự tiến bộ của học sinh các trường tiểu học, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
Chương 3: Biện pháp quản lý đánh giá thành tích học tập theo định hướng vì sự
tiến bộ của học sinh ở các trường Tiểu học, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ THÀNH TÍCH
HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG
VÌ SỰ TIẾN BỘ CỦA NGƯỜI HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới
Có nhiều tác giả trên thế giới nghiên cứu sâu về vấn đề đánh giá học sinh theo định
hướng phát triển năng lực trong các nhà trường hiện nay, cụ thể là:
Nghiên cứu lý thuyết chung về kiểm tra - đánh giá trong lớp học như cơng trình của
D.S. Frith và H.G. Macintosh[33]. Những tài liệu viết về lĩnh vực này được biết đến như:
cuốn “Measuring Educational Achievement” (Đo lường thành tích giáo dục) của Robert L.
Ebel [36] mô tả rất chi tiết phương pháp đo lường đánh giá học sinh ở các trường phổ thơng
ở Mỹ. Qua cơng trình này cho thấy việc đánh giá học sinh cần tập trung vào đánh giá các
năng lực được học sinh thể hiện trong quá trình kiểm tra và đánh giá.
Trong cuốn “A learning integrated assessment system, Educational Research
Review, 2006 ” của Birenbaum và các cộng sự [32] cho rằng nếu năng lực được coi như là
khả năng sử dụng kiến thức, kĩ năng và thái độ một cách kết hợp để giải quyết các vấn đề
trong bối cảnh cụ thể thì các chương trình giảng dạy và các phương pháp đánh giá cũng
phải kết hợp cả ba yếu tố này. Ưu điểm của cách này là độ tin cậy kết quả đánh giá sẽ cao
hơn và áp lực thi cử sẽ giảm bớt do bài thi nội dung, kiến thức khơng cịn là kết quả duy
nhất quyết định sự tiến bộ trong học tập của người học.
Kết hợp với các bài kiểm tra, các công cụ khác như đánh giá hồ sơ, phỏng vấn
ý kiến bên thứ ba (thầy cô giáo, người quản lí, cán bộ tư vấn học đường...) cũng được
các cơ sở giáo dục sử dụng rộng rãi để đánh giá tồn diện năng lực thí sinh.
Cuốn “Measurement and Evaluation in Teaching” (Đo lường và đánh giá trong
dạy học) của Norman E. Gronlund giới thiệu tới GV và những người đang theo học
nghiệp vụ sư phạm về những nguyên tắc và quy trình đánh giá cần thiết cho việc dạy
học hiệu quả [34]. Trong tác phẩm này đã tiếp tục khẳng định rằng năng lực của người
học là đối tượng của các đánh giá và đo lường sư phạm, nếu không thể đánh giá được
các năng lực của người học thì việc đánh giá chỉ có tính hình thức và đã vi phạm các
nguyên tắc trong đánh giá.
6
Trong cuốn “A Teacher's Guide to Assessment” (Hướng dẫn GV đánh giá) do
D.S. Frith và H.G.Macintosh lại viết rất cụ thể, chuyên sâu về những lý luận cơ bản
của đánh giá trong lớp học, cách lập kế hoạch đánh giá, cách đánh giá, cho điểm, và cả
cách thức đánh giá bằng nhận xét của giáo viên đối với học sinh [33]. Đây là cuốn sách
gợi mở rất nhiều cho nhà quản lý trong công tác quản lý hoạt động đánh giá học sinh
theo tiếp cận pháp triển năng lực.
Nghiên cứu ứng dụng các kỹ thuật kiểm tra, đánh giá kết quả học tập được trình
bày trong cuốn “Classroom Assessment - Techiniques” của Thomas A. Agelo, K.Patricia
Cross [38] giới thiệu cho giáo viên biết cần sử dụng các phương pháp cụ thể nào trong
đánh giá trên lớp học và việc ra các quyết định khi sử dụng các kết quả đánh giá.
Rick Stiggins (và các đồng nghiệp) [35] đã nghiên cứu về đánh giá trên lớp học
với các phương pháp, kỹ thuật cụ thể và đã cho xuất bản 3 cuốn sách nghiên cứu về
lĩnh vực này là: “Student- Centered Classrom Assessment” (1994), “Classroom
Assessment for Student Learning” 2004 và cuốn “Student - Involved Assessment for
Learning”. (2008)
Ngoài ra với cuốn tài liệu thể hiện xu hướng đánh giá hiện đại đang thịnh hành
của Anthony J.Nitko, Đại học Arizôna (Mỹ) mang tên “Educational Assessment of
Students” (Đánh giá học sinh) một lần nữa đã đề cập đến rất nhiều nội dung của dánh
giá học sinh, bao gồm: Phát triển các kế hoạch giảng dạy kết hợp với đánh giá; các
đánh giá về mục tiêu, hiệu quả; đánh giá học sinh [31]. Không chỉ vậy, cuốn sách còn
cho rằng: Đánh giá học sinh còn là trách nhiệm to lớn của người Hiệu trưởng trong nhà
trường, hiệu quả của cơng tác đánh giá có tốt hay không là do năng lực quản lý của
người Hiệu trưởng nhà trường. Như vậy, tác phẩm này đã nêu lên vai trị, tầm quan
trọng của cơng tác quản lý trong đánh giá học sinh nói chung.
Ngồi ra, các nhà nghiên cứu về đánh giá giáo dục các trường ĐH Utrecht, Open
và Maastricht ở Hà Lan đã xây dựng các tiêu chí đánh giá chất lượng của các cơng cụ đánh
giá theo năng lực, theo các tiêu chí phù hợp giữa người học, người dạy và nhà tuyển dục,
phù hợp với nhu cầu lao động của thị trường, nhu cầu của gia đình và xã hội.
Bên cạnh đó có những nghiên cứu cụ thể về quản lý hoạt động đánh giá học sinh
theo định hướng phát triển năng lực trong các nhà trường hiện nay, cụ thể là: Cuốn
“Monitoring Educational Achivement” của T.N.Postlethwaite (2004) [37]; cuốn
7
“Monitering Evaluation: Some Tools, Methods and Approches” do Worbank phát hành
(2004); cuốn “Managing Evaluation in Educational” của Kath Aspinwall, Tim
Simkins, John F. Wilkinson and M. John Mc Auley (1992); cuốn “Mười bước tiến tới hệ
thống giám sát và đánh giá dựa trên kết quả” của Jody Zall Kusek, Ray C.Rist (2005),…
Trong các cuốn tài liệu này đã chỉ cho người đọc thấy các nghiệp vụ quản lý cần thực
hiện để quản lý hoạt động đánh giá học sinh như thế nào cho hiệu quả, làm thế nào cần
đánh giá học sinh trong bối cảnh đổi mới giáo dục trên phạm vi toàn cầu.
Đặc biệt, cuốn tài liệu của UNESCO [37] có bàn đến hoạt động đánh giá học sinh
tại Việt Nam “Monitoring Educational Achievement” (Giám sát thành tích giáo dục) đã
giải thích ý nghĩa của khái niệm "giám sát thành tích giáo dục", chỉ ra các nhóm tiêu chí
được đánh giá và một số vấn đề đặt ra đối với các nhà quản lý giáo dục trong công tác
quản lý nhà trường nói chung và quản lý hoạt động đánh giá học sinh nói riêng.
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước
Các nghiên cứu về đánh giá giáo dục nói chung và đánh giá thành tích học tập
trong trường tiểu học nói riêng chỉ bắt đầu được nở rộ và phát triển từ những năm 1990
đến nay với nhiều tác giả và cơng trình nghiên cứu cụ thể là:
Các tác giả Hồng Đức Nhuận và Lê Đức Phúc là những tác giả nghiên cứu mở
đầu tiên phong cho sự phát triển của lý luận đánh giá học sinh. Hai ông đã thực hiện
cơng trình nghiên cứu khoa học cơng nghệ cấp nhà nước và cho ra đời cuốc sách “Cơ
sở lý luận của việc đánh giá chất lượng học tập của học sinh phổ thông” (3/1995). Tài liệu
làm nền tảng cho việc tiếp cận các khái niệm, các thuật ngữ về đánh giá giáo dục cũng
như những yêu cầu về nội dung và kỹ thuật đánh giá [24].
Những nghiên cứu tiếp tục đề cập đến các thuật ngữ, khái niệm với các nguyên tắc
đánh giá, kỹ thuật đánh giá có thể kể đến nghiên cứu của Trần Bá Hoành với cuốn sách
mang tên “Đánh giá trong giáo dục”dùng trong các trường đại học và cao đẳng sư phạm,
tài liệu này đã cung cấp cho người đọc những kiến thức cơ bản làm nền tảng cho việc kiểm
tra, đánh giá trong giáo dục [19].
Tác giả Trần Thị Tuyết Oanh với "Đánh giá và đo lường kết quả học tập"đã
hệ thống rất đầy đủ các thuật ngữ và khái niệm, các nguyên tắc, phương pháp,
kĩthuật, các nội dung ĐG trong giáo dục [25].
8
Tác giả Lâm Quang Thiệp cũng cho ra đời cuốn sách “Lý thuyết và thực hành
về đo lường và đánh giá trong giáo dục”nghiên cứu về đo lường đánh giá trong giáo
dục bằng phương pháp định lượng được sử dụng trong giảng dạy và có tính thực
tiễn cao [28].
Tác giả Nguyễn Công Khanh và các cộng sự đã nghiên cứu đánh giá học sinh
theo định hướng phát triển năng lực theo tiếp cận năng lực và xuất bản cuốn “Kiểm
tra, đánh giá trong giáo dục”. Đây là cuốn sách có giá trị rất lớn trong bối cảnh đổi
mới hoạt động, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực trong các nhà trường
hiện nay trong giáo dục hiện nay [20].
Tác giả Phó Đức Hịa đề cập những vấn đề chung về đánh giá trong giáo
dục; Một số quy định về đánh giá kết quả giáo dục tiểu học ở Việt Nam Quy trình
đánh giá trong dạy học; Vấn đề đánh giá bằng trắc nghiệm khách quan. Được thể
hiện trong cuốn “Đánh giá trong giáo dục tiểu học” [18]
Bên cạnh đó có những nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá thành tích học
tập được nghiên cứu rất nhiều trong một số luận văn, luận án nghiên cứu đề cập đến
vấn đề quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá trong giáo dục như luận án của Đặng
Huỳnh Mai, Nguyễn Thị Hồng Vân…
Như vậy, qua nghiên cứu tôi nhận thấy vấn đề đánh giá và đổi mới hoạt động
đánh giá thành tích học tập nói chung, đã được thể hiện rất rõ ràng và cụ thể trong các
nghiên cứu đánh giá của các tác giả. Tuy nhiên vẫn chưa có nghiên cứu cụ thể nào về
quản lý và các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá thành tích học tập theo định hướng
vì sự tiến bộ của học sinh trong các nhà trường. Vì vậy, việc nghiên cứu về hoạt động
này sẽ đóng góp vai trị quan trọng trong việc hoàn thiện và áp dụng các nghiên cứu về
lý thuyết đánh giá trong thực tiễn quản lý quá trình dạy học và bối cảnh ra đời Thông
tư số 30/2014/TT-BGDĐT ban hành quy định đánh giá học sinh tiểu học của Bộ GD
& ĐT ra ngày 28/8/2014 và sau này là thông tư 22/2016/TT-BGDĐT sửa đổi quy định
đánh giá học sinh tiểu học ra ngày 22/9/2016. Các nghiên cứu nêu trên là gợi mở quý
giá, chỉ ra lý luận cũng như hướng vận dụng trong nghiên cứu đề tài về quản lý đánh
giá thành tích học tập của học sinh tiểu học theo định hướng vì sự tiến bộ của học sinh
trong các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
9
1.2.1. Quản lý nhà trường
1.2.1.1. Quản lý
Quản lý là một khái niệm rộng bao gồm nhiều lĩnh vực, các nhà kinh tế thiên về
quản lý nền sản xuất xã hội, các nhà luật học thiên về quản lý nhà nước. các nhà điều khiển
học thiên về quan điểm hệ thống. Nên nhiều khái niệm về quản lý được đưa ra:
Theo F.W Taylor: Quản lý là biết chính xác điều muốn người khác làm, sau đó
thấy họ đã hồn thành cơng việc một cách tốt nhất và rẻ nhất [14; tr.5]
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: Quản lý là tác động có mục đích có kế hoạch
của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (nói chung là khách thể quản
lý) nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến [26].
Theo tác giả Nguyễn Minh Đạo: “Quản lý là sự tác động liên tục có tổ chức, có
định hướng của chủ thể quản lý về các mặt văn hố, chính trị, kinh tế, xã hội bằng một hệ
thống luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể
nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng”.[13; tr9]
Như vậy, khái niệm quản lý thường được hiểu: Quản lý là sự tác động có ý thức
thơng qua kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra để chỉ huy, điều khiển các quá trình
xã hội và hành vi hoạt động của con người nhằm đạt đến mục tiêu đúng ý chí của người
quản lý và phù hợp với quy luật khách quan.
1.2.1.2. Quản lý giáo dục
Quản lý giáo dục được hiểu theo nhiều góc độ, nhiều quan niệm khác nhau, ví
dụ như:
Theo tác giả Đặng Quốc Bảo thì: “Quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quát là
hoạt động điều hành phối hợp của các lực lượng xã hội nhằm thúc đẩy công tác đào
tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu xã hội”.[2; tr.25]
Thuật ngữ quản lý giáo dục được xem xét dưới 2 cấp độ chủ yếu: cấp vĩ mô
và cấp vi mô. Quản lý giáo dục cấp vĩ mô là quản lý một nền hệ thống giáo dục. Ở
cấp độ này, quản lý giáo dục được hiểu là những tác động tự giác có ý thức, có mục
đích, có kế hoạch, có hệ thống và hợp quy luật... của chủ thể quản lý giáo dục đến
tất cả các mắt xích của hệ thống giáo dục nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả
10
việc tổ chức, huy động, điều phối, giám sát và điều chỉnh... các nguồn lực nhân lực,
vật lực, tài lực và thông tin để hệ thống giáo dục vận hành đạt mục tiêu phát triển
giáo dục.
Quản lý giáo dục là q trình tác động có định hướng của nhà quản lý giáo dục
trong việc vận hành nguyên lý, phương pháp chung nhất của kế hoạch nhằm đạt được
những mục tiêu đề ra. Những tác động đó thực chất là những tác động khoa học đến
nhà trường, làm cho nhà trường tổ chức một cách khoa học, có kế hoạch quá trình dạy
và học theo mục tiêu đào tạo.
Có thể hiểu chung nhất: Quản lý giáo dục là quá trình vận dụng nguyên lý, khái
niệm, phương pháp chung nhất của khoa học quản lý vào lĩnh vực quản lý giáo dục.
Quản lý giáo dục là sự tác động có chủ đích của chủ thể quản lý giáo dục đến đối tượng
quản lý nhằm đạt mục tiêu xác định.
Xuất phát từ khái niệm quản lý giáo dục, quản lý trường học (nhà trường) cũng
được định nghĩa theo hai góc độ như sau:
Góc độ thứ nhất: Quản lý nhà trường là hệ thống những tác động tự giác của các
cơ quan quản lý nhà nước như Bộ GD & ĐT, Sở GD & ĐT, Phịng GD & ĐT và các
cấp chính quyền (đơn vị hành chính từ trung ương đến địa phương) đối với một cơ sở
giáo dục (trường học) nào đó.
Góc độ thứ hai: Quản lý trường học được hiểu theo nghĩa các hoạt động của chủ
thể quản lý một cơ sở giáo dục (trường học) như Hiệu trưởng hoặc người có chức vụ
quyền hạn tương đương Hiệu trưởng đối với các hoạt động giáo dục và dạy học của cơ
sở hay trường học mà họ được giao trách nhiệm quản lý.
Trong đề tài này, quản lý trường học được tiếp cận chủ yếu ở góc độ thứ hai. Cụ
thể là:
Quản lý nhà trường là những tác động có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống
và phù hợp quy luật của chủ thể quản lý nhà trường (Hiệu trưởng) đến khách thể quản
lý nhà trường (GV, nhân viên, và người học..) nhằm đưa các hoạt động giáo dục và
dạy học của nhà trường đạt tới mục tiêu giáo dục đã đề ra.
1.2.2. Đánhgiá thành tích học tập của học sinh
11
1.2.2.1. Đánh giá
Đánh giá (Evaluation) là vấn đề được nhiều học giả quan tâm nghiên cứu và đưa
ra nhiều định nghĩa, quan niệm khác nhau, cụ thể là:
Theo tác giả Ralf Tyler, nhà giáo dục và tâm lí học nổi tiếng của Mĩ, được coi là
một trong những người đầu tiên đưa ra khái niệm đánh giá, ông sử dụng thuật ngữ đánh
giá để biểu thị quy trình đánh giá sự tiến bộ của người học theo các mục tiêu đạt được.
Cịn theo tác giả Trần Bá Hồnh:“Đánh giá là q trình hình thành những nhận
định, phán đốn về kết quả cơng việc, dựa vào sự phân tích các thơng tin thu được, đối
chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đề ra, nhằm đề xuất những quyết định thích hợp để
cải thiện thực trạng, điều chỉnh, nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc”.[19; tr.1]
Tác giả Lưu Xuân Mới quan niệm: “Đánh giá trong giáo dục là một quá trình
hoạt động được tiến hành có hệ thống nhằm xác định mức độ đạt được của đối tượng
giáo dục so với mục tiêu đã định. Nó bao gồm sự mơ tả định tính và định lượng kết quả
đạt được thơng qua những nhận xét, so sánh với những mục tiêu”.[23; tr.14]
Như vậy, mặc dù có nhiều quan điểm khác nhau nhưngtựu chung, đánh giá là
nguồn cung cấp thông tin phản hồi trong các quá trình điều khiển. Một cách khái quát,
đánh giá được coi là quá trình hình thành những nhận định, phán đoán về kết quả học
tập dựa vào sự phân tích những thơng tin thu hồi được đối chiếu với những mục tiêu,
tiêu chuẩn đã đề ra nhằm đề xuất những quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng,
điều chỉnh, nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc.
Đánh giá không chỉ đơn thuần là nguồn thông tin phản hồi mà còn là một trong
những cơ chế điều khiển hiệu quả quá trình giáo dục. Nếu việc đánh giá không được tiến
hành đúng theo các mục tiêu giáo dục thì cả quá trình giáo dục sẽ bị lệch lạc theo.
Thơng qua đánh giá, GV có thể thu thập được các thông tin phản hồi từ phái
HS, những thông tin này giúp GV khẳng định những kết quả đạt được, điều chỉnh,
bổ sung, uốn nắn những tồn tại trong hoạt động nhận thức của HS, tổ chức, hướng
dẫn, điều khiển hoạt động nhận thức của HS theo đúng quỹ đạo, hướng tới mục đích
đã định. Cũng qua đó, GV có thể kịp thời điều chỉnh hoạt động giảng dạy của mình.
HS cũng thu thập được các thơng tin phản hồi từ kết quả đánh giá, xử lý thông tin
thu nhận được nhằm tự phát hiện, tự đánh giá, tự điều chỉnh hoạt động nhận thức.
12
Vì vậy, có thể nói bản chất của việc đánh giá là thực hiện các mối liên hệ ngược
trong quá trình dạy học để từ đó người đánh giá (GV hoặc HS) và người được đánh
giá (HS) điều chỉnh và tự điều chỉnh quá trình dạy học và học để đạt được mục đích
đề ra.
Đánh giá là một khâu khơng tồn tại độc lập mà đan xen với việc lập kế hoạch
hoạt động của nhà trường, kế hoạch dạy học và khâu tổ chức, quản lý các hoạt động.
Như vậy, đánh giá trong giáo dục là quá trình tiến hành có hệ thống bao gồm
việc thu thập, phân tích, giả thích thơng tin nhằm xác định mức độ người học đạt được
các mục tiêu dạy học.
Trong luận văn, tác giả sử dụng ba chức năng rõ rệt của đánh giá: chức năng xã
hội, chức năng giải trình và chức năng sư phạm. Việc đánh giá người học có ý nghĩa
nhiều mặt: để chứng nhận năng lực, hướng dẫn, điều chỉnh (nhận định thực trạng, định
hướng và điều chỉnh hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của học sinh); để thúc
đẩy, kích thích (là cơ sở để các cấp quản lý hoạch định chính sách, chỉ đạo, ra quyết
định quản lý...); đảm bảo đúng mục đích, yêu cầu của chương trình, đảm bảo tính chính
xác, khách quan của các nhận xét. Kết quả đánh giá cần được công bố cơng khai, nếu
có khiếu nại cần được xem xét nghiêm túc và xử lý hợp với qui định của Bộ GD & ĐT.
1.2.2.2. Đánh giá thành tíchhọc tập
Kết quả học tập của người học hay thành tích học tập của người học trong tiếng
Anh thường sử dụng các từ như “Achievement; Result; Learning Outcome”.
Theo Norman E.Gronlund, trong cuốn “Measurement and Evaluation in
Teaching”, “learning outcomes” được hiểu như sau: Mục đích của giáo dục là sự tiến
bộ của HS. Đây chính là kết quả cuối cùng của quá trình học tập nhằm thay đổi hành
vi của HS [34]
Tác giả Hoàng Đức Nhuận và Lê Đức Phúc [24] đã đưa ra cách hiểu về TTHT
như sau: TTHT là một khái niệm thường được hiểu theo hai khái niệm khác nhau trong
thực tế cũng như trong khoa học:
13
1. Đó là mức độ thành tích mà một chủ thể học tập đã đạt, được xem xét trong
mối quan hệ với công sức, thời gian đã bỏ ra, với mục tiêu xác định. Theo quan niệm
này, TTHT là mức thực hiện tiêu chí (criterion).
2. Đó cịn là mức độ thành tích mà một chủ thể học tập đã đạt của một người
học so với các bạn học khác. Theo quan niệm này, TTHT là mức thực hiện chuẩn
(norm)”.
Theo Nguyễn Thanh Bình (2008) thì: “TTHT là mức độ đạt được kiến thức, kĩ
năng hay nhận thức của người học trong một lĩnh vực nào đó (mơn học)” [4].
Theo Trần Kiểm(2007) “Dù hiểu theo nghĩa nào thì TTHT cũng đều thể hiện ở
mức độ đạt được các mục tiêu của dạy học, trong đó bao gồm 3 mục tiêu lớn là: nhận
thức, hành động, xúc cảm. Với từng mơn học thì các mục tiêu trên được cụ thể hóa
thành các mục tiêu về kiến thức, kĩ năng và thái độ” [21].
Như vậy, TTHT chính là thành cơng của người học thể hiện cụ thể những điều
HS biết và làm được so với mục tiêu học tập.
Kết quả học tập của HS hay thành tích học tập của học sinh trong tiếng Anh
thường sử dụng các từ như “Achievement; Result; Learning Outcome”.
Theo Từ điển Anh Việt thì:
- “Achievement” có nghĩa là thành tích, thành tựu; sự đạt được, sự hồn thành.
- “Result” có nghĩa là kết quả.
- “Learning Outcome” là kết quả học tập.
Các từ này thường được dùng thay thế cho nhau, tuy nhiên, từ chúng ta thường
gặp khi đọc tài liệu nói về kết quả học tập là “Learning Outcome”.
Trong cuốn “Cơ sở lý luận của việc đánh giá chất lượng học tập của HS phổ
thơng”, tác giả Hồng Đức Nhuận và Lê Đức Phúc đã đưa ra cách hiểu về KQHT
như sau:
“Kết quả học tập là một khái niệm thường được hiểu theo hai quan niệm khác
nhau trong thực tế cũng như trong khoa học.
(1).Đó là mức độ thành tích mà một chủ thể học tập đã đạt, được xem xét trong
mối quan hệ với công sức, thời gian đã bỏ ra, với mục tiêu xác định.
14
