Giáo án Ngữ văn 6 kì 2 - Trường THCS Thạch Sơn

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011. Häc k× II TiÕt 73+74. Ngµy 13/`12/2010. Bài học đường đời đầu tiên (T« Hoµi). V¨n b¶n:. A. Môc tiªu bµi häc:. Hiểu được nội dung, ý nghĩa Bài học đường đời đầu tiên, thấy được tác dụng của một số biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®­îc sö dông trong ®o¹n trÝch. 1. KiÕn thøc: - Nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong mét v¨n b¶n truyÖn viÕt cho thiÕu nhi. - Dế Mèn: một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột và kiêu ngạo. - Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích. 2. KÜ n¨ng: - Phát hiện trong văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả. - Ph©n tÝch c¸c nh©n vËt trong ®o¹n trÝch. - VËn dông ®­îc c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh, nh©n hãa khi viÕt v¨n miªu t¶. 3. Thái độ: Yªu quÝ loµi vËt, cã ý thøc b¶o vÖ MT thiªn nhiªn. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: - Häc sinh:. + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + Ch©n dung T« Hoµi + So¹n bµi + B¶ng phô. C. tiến trình tổ chức hoạt động dạy học:. 1. ổn định tổ chức. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS vÒ tãm t¾t t¸c phÈm. 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi Trên thế giới và nước ta có những nhà văn nổi tiếng gắn bó cả cuộc đời viết của mình cho đề tài trẻ em, một trong những đề tài khó khăn và thú vị bậc nhất. Tô Hoài là mét trong nh÷ng t¸c gi¶ nh­ thÕ. - Truyện đồng thoại đầu tay của Tô Hoài: Dế Mèn phiêu lưu kí (1941). Nhưng Dế Mèn là ai? Chân dung và tính nết nhân vật này như thế nào, bài học cuộc đời đầu tiên mà anh ta nÕm tr¶i ra sao? §ã chÝnh lµ néi dung bµi häc ®Çu tiªn cña häc k× hai nµy? Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1: Hướng dẫn chung. t×m. Nội dung cần đạt. hiÓu I. §äc vµ t×m hiÓu chung:. 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm: ? Dùa vµo phÇn chó thÝch nªu hiÓu biÕt * T¸c gi¶: cña em vÒ t.gi¶ T« Hoµi - Tªn khai sinh lµ NguyÔn Sen sinh 1920, huyÖn Hoµi §øc, Hµ §«ng. Tù häc mµ thµnh tµi. 1 GV: NguyÔn ThÞ Ch©m Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Thạch Sơn. - GV hướng dẫn đọc - §o¹n: DÕ MÌn tù t¶ ch©n dung m×nh đọc với giọng hào hứng, kiêu hãnh, to, vang, chú nhấn giọng ở các tính từ, động tõ miªu t¶. - §o¹n trªu chÞ Cèc: + Giọng Dế Mèn trịch thượng khó chịu. + Giäng DÕ cho¾t yÕu ít, rªn rÈm. + Giọng chị Cốc đáo để, tức giận. - Đoạn Dế Mèn hối hận đọc giọng chËm, buån, s©u l¾ng vµ cã phÇn bÞ thương - 2 HS đọc, mỗi em một đoạn.. N¨m häc 2010-2011 - Ông có khối lượng tác phẩm phong phú: Dế MÌn phiªu l­u kÝ, §µn chim g¸y, Vî chång A Phñ... * T¸c phÈm: - DÕ mÌn phiªu l­u kÝ lµ t¸c phÈm næi tiÕng ®Çu tiªn cña T« Hoµi, ®­îc s¸ng t¸c lóc «ng 21 tuæi. - ThÓ lo¹i cña t¸c phÈm lµ kÝ nh­ng thùc chÊt vẫn là một truyện "Tiểu thuyết đồng thoại" một sáng tác chủ yếu là tưởng tượng và nhân hoá. - Đây là tác phẩm văn học hiện đại lại nhiều lÇn nhÊt ®­îc chuyÓn thÓ thµnh phim ho¹t hình, múa rối được khán giả, độc giả nước ngoµi hÕt søc h©m mé. 2. §äc:. 3. Gi¶i nghÜa tõ khã. 4. T×m hiÓu bè côc : - Đoạn 1: Từ đầu đến "Đứng đầu thiên hạ rồi"  Miªu t¶ h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña DÕ MÌn. - Đoạn 2: Còn lại  Kể về bài học đường đời ?chia bè côc theo hiÓu biÕt cña m×nh ®Çu tiªn cña DÕ mÌn. - 3 sù viÖc chÝnh: + Dế Mèn coi thường Dế Choắt + Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Cho¾t. ? ChØ ra c¸c sù viÖc chÝnh trong chuyÖn? + Sù ©n hËn cña DÕ MÌn. Sù viÖc nµo nghiªm träng nhÊt? - Sự việc: Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chÕt cña DÕ Cho¾t lµ sù viÖc nghiªm träng nhÊt. - TruyÖn ®­îc kÓ b»ng lêi cña nh©n vËt DÕ MÌn, kÓ theo ng«i thø nhÊt. ? TruyÖn ®­îc kÓ b»ng lêi cña nh©n vËt nµo? KÓ theo ng«i thø mÊy? T×m hiÓu néi dung v¨n II. §äc - T×m hiÓu v¨n b¶n : b¶n 1. Bøc ch©n dung tù ho¹ cña DÕ MÌn: - GV: Gọi HS đọc đoạn 1 GV: NguyÔn ThÞ Ch©m Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Hoạt động 2:. Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011. a. Ngo¹i h×nh: - Cµng: mÉm bãng - Vuốt: cứng, nhọn hoắt, đạp phành phạch - C¸nh: ¸o dµi chÊm ®u«i - §Çu: to, næi tõng t¶ng - R¨ng: ®en nh¸nh, nhai ngoµm ngo¹p - R©u: dµi, uèn cong ? Cách miêu tả ây gợi cho em hình ảnh  Chàng Dế thanh niên cường tráng, rất khoẻ, DÕ MÌn nh­ thÕ nµo? tự tin, yêu đời và rất đẹp trai. ? DÕ MÌn lÊy lµm "h·nh diÖn víi bµ con về vẻ đẹp của mình". Theo em Dế Mèn cã quyÒn h·nh diÖn nh­ thÕ kh«ng? (có vì đó là tình cảm chính đáng; không v× nã t¹o thµnh thãi kiªu ng¹o h¹i cho DÕ MÌn sau nµy). ? Tìm những từ miêu tả hành động và ý b. Hành động: nghÜ cña DÕ MÌn trong ®o¹n v¨n? - Đi đứng oai vệ, làm điệu, nhún chân, rung đùi - Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó - §¹p phanh ph¸ch, vò phµnh ph¹ch, nhai ngoµm ngo¹m, trÞnh träng vuèt r©u... - Tưởng mình sắp đứng đầu thiên hạ.  Qu¸ kiªu c¨ng, hîm hÜnh, kh«ng tù biÕt m×nh. ? Qua hành động của Dế Mèn, em thấy DÕ MÌn lµ chµng DÕ nh­ thÕ nµo? ? Thay thế một số từ đồng nghĩa hoặc tr¸i nghÜa vµ rót ra nhËn xÐt vÒ c¸ch  Tõ ng÷ chÝnh x¸c, s¾c c¹nh dïng tõ cña t¸c gi¶? - Thay: Cường tráng = khoẻ mạnh, to - Tr×nh tù miªu t¶: tõng bé phËn cña c¬ thÓ, lín gắn liền miêu tả hình dáng với hành động Cµ khÞa= g©y sù ? NhËn xÐt vÒ tr×nh tù miªu t¶ cña t¸c khiÕn h×nh ¶nh DÕ MÌn hiÖn lªn mç lóc mét râ nÐt gi¶ * Tãm l¹i: - Nét đẹp trong hình dáng của Dế Mèn là khoẻ ? Em hãy nhận xét về những nét đẹp và mạnh, cường tráng, đầy sức sống, thanh niên; chưa đẹp trong hình dáng và tính tình về tính nết: yêu đời, tự tin. - Nét chưa đẹp: Kiêu căng, tự phụ, hợm hĩnh, cña DÕ MÌn? thÝch ra oai... - HS đọc ? Khi xuÊt hiÖn ë ®Çu c©u chuyÖn, DÕ Mèn đã là "một chàng Dế thanh niên cường tráng". Chàng Dế ấy đã hiện lên qua nh÷ng nÐt cô thÓ nµo vÒ: H×nh d¸ng?. * GV bình: Đây là đoạn văn đặc sắc, độc đáo về nghệ thuật miêu tả vật. Bằng cách nhân hoá cao độ, dùng nhiều tính từ, động từ từ láy, so sánh rất chọn lọc và chính xác, Tô Hoài đã để cho Dế MÌn tù t¹o bøc ch©n dung cña m×nh v« GV: NguyÔn ThÞ Ch©m Lop7.net. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Thạch Sơn cùng sống động không phải là một con DÕ MÌn mµ lµ mét chµng DÕ cô thÓ.. N¨m häc 2010-2011 TiÕt 2:. * KiÓm tra bµi cò: Em hãy nhận xét về những nét đẹp và chưa đẹp trong hình dáng và tính tình của Dế Mèn? - Em hãy thuật lại tóm tắt câu chuyện theo các sự việc đã tìm hiểu ở tiết trước? ? Mang tính kiêu căng vào đời, DM đã gây ra chuyện gì phải ân hận suốt đời? ? T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ h×nh ¶nh cña DÕ cho¾t?. ? Em hãy cho biết thái độ của Dế mèn đối với Dế choắt (Biểu hiện qua lời nói, c¸ch x­ng h«, giäng ®iÖu)?. ? Em h·y nhËn xÐt c¸ch DÕ MÌn g©y sù víi chÞ Cèc b»ng c©u h¸t: "VÆt l«ng ... tao ¨n"? ? ViÖc DÕ MÌn d¸m chªu chÞ Cèc lín khoẻ hơn mình có phải là hành động dòng c¶m kh«ng? V× sao? ? Nªu diÔn biÕn t©m tr¹ng cña DÕ MÌn trong việc trêu chị Cốc dẫn đến cái chết cña DÕ cho¾t?. ? T©m tr¹ng Êy cho em hiÓu g× vÒ DÕ MÌn?. 3. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn: - Dế Mèn khinh thường Dế Choắt, gây sự với Cèc g©y ra c¸i chÕt cña DÕ Cho¾t a/ H/¶nh DÕ Cho¾t: - Nh­ g· nghiÖn thuèc phiÖn; - C¸nh ng¾n cñn, r©u mét mÈu, mÆt mñi ngÈn ng¬; - H«i nh­ có mÌo; - Cã lín mµ kh«ng cã kh«n; b/ Dế Mèn đối với Dế Choắt: - Gäi DÕ Cho¾t lµ "chó mµy" mÆc dï tr¹c tuæi víi Cho¾t; - Dưới con mắt của Dế Mèn Dế Choắt rất yếu ớt, xấu xí, lười nhác, đáng khinh - RÊt kiªu c¨ng - Muèn ra oai víi DÕ Cho¾t, muèn chøng tá mình sắp đứng đầu thiên hạ. c/ DÕ MÌn khi trªu chÞ Cèc - Qua câu hát ta thấy DM xấc xược, ác ý, chỉ nói cho sướng miệng, không nghĩ đến hậu quả. - ViÖc trªu chÞ Cèc kh«ng ph¶i dòng c¶m mµ ng«ng cuång v× nã g©y ra hËu qu¶ nghiªm träng cho DC. - DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña DM: + Sî h·i khi nghe Cèc mæ DC: "KhiÕp n»m im thim thÝt" + Bµng hoµng, ngí ngÈn v× hËu qu¶ kh«ng lường hết được. + Hèt ho¶ng lo sî, bÊt ngê v× c¸i chÕt vµ lêi khuyªn cña DC + ©n hËn x¸m hèi ch©n thµnh ...nghÜ vÒ bµi häc đường đời đầu tiên phải trả giá.  DM còn có tình cảm đồng loại, biết ăn năn hèi lçi.. * Bài học đường đời đầu tiên: ? Bµi häc ®Çu tiªn mµ DÕ MÌn ph¶i chÞu hËu qu¶ lµ g×? LiƯu ®©y cã ph¶i lµ bµi * Bài học : Ở đời mà có tói hung hăng, bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn gì häc cuèi cïng? (Lµ bµi häc vÒ t¸c h¹i cña tÝnh nghÞch 4 GV: NguyÔn ThÞ Ch©m Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Thạch Sơn ranh, Ých kØ, v« t×nh giÕt chÕt DC... téi lỗi của DM thật đáng phê phán nhưng dï sao anh ta còng nhËn ra vµ hèi hËn ch©n thµnh) ? ý nghÜa cña bµi häc nµy?. N¨m häc 2010-2011 cuõng mang vaï vaøo mình vµ cßn g©y v¹ cho người khác. - ý nghÜa: Bµi häc vÒ sù ngu xuÈn cña tÝnh kiªu ngạo đã dẫn đến tội ác.. ? Câu cuối cùng của đoạn trích có gì đặc - Câu văn vừa thuật lại sự việc, vừa gợi tả tâm s¾c? tr¹ng mang ý nghÜa suy ngÉm s©u s¾c. ? Theo em trong lúc đứng lặng hồi lâu nghĩ về bài học đường đời đầu tiên Dế Mèn đã nghĩ gì? ( HS tự bày tỏ suy nghĩ cña m×nh) 4. Tæng kÕt:"SGK". Hoạt động 3: ? Em h·y tãm t¾t néi dung chÝnh vµ những đặc sắc về nghệ thuật kể và tả của t¸c gi¶? ? Em häc tËp ®­îc g× tõ nghÖ thËt miªu t¶ vµ kÓ chuyÖn cña T« Hoµi trong v¨n b¶n nµy? *Tãm l¹i : §©y lµ v¨n b¶n mÉu mùc vÒ kiÓu v¨n miªu t¶ mµ chóng ta sÏ häc ë bµi tËp lµm v¨n sau nµy.. 1. NghÖ thuËt: - KÓ chuyÖn kÕt hîp miªu t¶. - Xây dựng hình tượng nhân vật DM gần gũi víi trÎ th¬. - Sö dông hiÖu qu¶ c¸c phÐp tu tõ. - Lùa chän lêi v¨n giµu h×nh ¶nh c¶m xóc. 2. Néi dung: - Vẻ đẹp cường tráng của DM. - Bµi häc: TÝnh kiªu c¨ng cña tuæi trÎ cã thÓ làm hại người khác, khiến ta phải ân hận suốt đời. Hoạt động 4 Luyện tập iII: LuyÖn tËp: 1. Theo em có đặc điểm nào của con 1. DM: Kiêu căng nhưng biết hối lỗi. người được gán cho các con vật ở truyện DC: yếu đuối nhưng biết tha thứ. Cốc: tự ái, nµy? Em biÕt t¸c phÈm nµo còng cã nãng n¶y. - Các truyện: Đeo nhạc cho mèo, Hươu và cách viết tương tự như thế? Rïa... D. Hướng dẫn tự học: - Tìm đọc truyện DM phiêu lưu kí. - Hiểu, nhớ được ý nghĩa và nghệ thuật độc đáo của VB. - So¹n: Phã tõ ------------------------------------------------------------. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011 Ngµy 13/12/2010. Phã tõ. TiÕt 75 A. Môc tiªu bµi häc:. - Nắm được các đặc điểm của phó từ. - N¾m ®­îc c¸c lo¹i phã tõ. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm phã tõ: + ý nghÜa kh¸i qu¸t cña phã tõ. + §Æc ®iÓm ng÷ ph¸p cña phã tõ ( kh¶ n¨ng kÕt hîp , chøc vô ng÷ ph¸p cña phã tõ) - C¸c lo¹i phã tõ. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt phã tõ trong v¨n b¶n. - Ph©n biÖt c¸c lo¹i phã tõ. - Sử dụng phó từ để đặt câu. - GD: Kĩ năng tìm hiểu và giải quyết vấn đề.. B. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn:. + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD. + So¹n bµi. - Häc sinh:. C. tổ chức các hoạt động dạy học:. 1. Hoạt động khởi động: - ổn định- kiểm tra: Kiểm tra vở soạn của HS - Giíi thiÖu bµi míi: Trong chương trình HK I, các em đã được biết các từ loại: DT, ĐT, TT, ST, LT, CT. Hôm nay cô và các em sẽ cùng tìm hiểu thêm một từ loại, đó là Phó từ. 2. D¹y - häc bµi míi: ( PP: §éng n·o, gãc) Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. i. Phã tõ lµ g×?. Hoạt động 1: * GV: Treo bảng phụ đã viết VD * GV cho HS đọc VD ? C¸c tõ in ®Ëm bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng tõ nµo? ? Nh÷ng tõ ®­îc bæ sung ý nghÜa thuéc tõ lo¹i nµo?. 1. VÝ dô: - Các từ: đã, cũng, vẫn, chưa, thật, được, rất, ra bổ sung ý nghÜa cho c¸c tõ: ®i, ra, thÊy, lçi l¹c, soi gương, ưa nhìn, to, bướng. - Tõ lo¹i: + §éng tõ: ®i, ra, thÊy, soi... + Tính từ: lỗi lạc, ưa, to, bướng.... GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011. * GV: Nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm theo động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ gọi là phó từ -? Phã tõ lµ g×? ? NhËn xÐt vÞ trÝ cña phã tõ: (đã đi, cũng ra, thật lỗi lạc; soi gương ®­îc, to ra) * Bài tập nhanh: Xác định phó từ và nhËn xÐt vÞ trÝ cña nã trong VD sau: a. Ai ơi chua ngọt đã từng Non xanh nước bạc ta đừng quên nhau (Ca dao) b. ThÕ råi DÕ Cho¾t t¾t thë. T«i thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn téi m×nh. Gi¸ t«i kh«ng trªu chÞ Cèc thì đâu đến nỗi Choắt việc gì. (T« Hoµi) Hoạt động 2:. => Phó từ là những từ chuyên đi kèm động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho ĐT, TT. Phó từ có thể đứng trước hoặc sau ĐT, TT. 2. Ghi nhí: SGK - tr12 a. Đứng trước: đã từng, đừng quên. b. Đứng trước: không trêu Đứng sau: thương lắm. ii. C¸c lo¹i phã tõ: 1. VÝ dô: (SGK -Tr13). * GV treo b¶ng phô * GV cho HS đọc ví dụ * Các phó từ: đừng không, đã, đang, lắm. ? Nh÷ng phã tõ nµo ®i kÌm víi c¸c tõ: chãng, trªu, tr«ng thÊy, loay hoay? * VÞ trÝ: ? VÞ trÝ cña phã tõ - Đứng trước: đừng trêu, không trông thấy, đang loay hoay, đã trông thấy. - §øng sau: chãng lín l¾m - §iÒn c¸c phã tõ ë môc I vµ II vµo PTđứng trước PTđứng sau bảng? (GV dùng bảng phụ đã chuẩn bị Chỉ quan hệ đã, đang trước) thêi gian Chỉ mức độ thËt, rÊt l¾m ChØ sù tiÕp còng diễn tương tự ChØ sù phñ kh«ng định Chỉ sự cầu đừng khiÕn ChØ kÕt qu¶ vµ ®­îc, ra, vµo hướng ChØ kh¶ n¨ng vÉn ch­a ? Em h·y nªu l¹i c¸c lo¹i phã tõ? - Phó từ đứng trước ĐT, TT: bổ sung ý nghĩa về ? Em hãy đặt câu có phó từ và cho biết quan hệ thời gian, mức độ, sự tiếp diễn tương tự, ý nghÜa cña phã tõ Êy? sự phủ định, sự cầu khiến. - Phó từ đứng sau ĐT, TT: bổ sung ý nghĩa về mức độ, khả năng, kết quả và hướng. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Thạch Sơn N¨m häc 2010-2011 Hoạt động 3: iii. luyÖn tËp: * GV: cho HS đọc bài tập Bµi tËp1: T×m vµ nªu t¸c dông cña c¸c phã tõ - Em h·y t×m phã tõ vµ nªu t¸c dông trong ®o¹n v¨n: a. - §·: phã tõ chØ quan hÖ thêi gian. cña phã tõ? - Không: sự phủ định - Còn: sự tiếp diền tương tự - §·: thêi gian - §Òu: sù tiÕp diÔn - §­¬ng, s¾p: thêi gian - L¹i: tiÕp diÔn - Ra: kết quả và hướng - Còng sù tiÕp diÔn - S¾p : thêi gian b. §·: thêi gian - §­îc: kÕt qu¶ * GV: Hướng dẫn HS viết đoạn văn: Bµi 2: - Néi dung: ThuËt l¹i viÖc DM trªu chÞ Mét h«m t«i nh×n thÊy chÞ Cèc ®ang rØa c¸nh Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt. gÇn hang m×nh. T«i nãi víi Cho¾t trªu chäc chÞ - Độ dài: 3 đến 5 câu cho vui. Cho¾t rÊt sî chèi ®©y ®Èy. T«i h¸t c¹nh - KÜ n¨ng : cã ý thøc dïng PT khoÐ khiÕn chÞ Cèc ®iªn tiÕt vµ t×m ra DÕ Cho¾t. Chị Cốc đã mổ cho Choắt những cú trời giáng khiến cậu ta ngắc ngoải vô phương cứu sống. - PT: +§ang: thêi gian hiÖn t¹i +Rất : mức độ * GV nêu đề tài để HS đặt +Ra: kÕt qu¶ Bài 3: HS thi đặt câu nhanh (có dùng phó từ). 3. Cñng cè - LuyÖn tËp: - HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm phã tõ, c¸c lo¹i phã tõ. - Thi nhanh: §Æt c©u cã dïng phã tõ. 4. Hướng dẫn học ở nhà: - Nhí kh¸i niÖm phã tõ, c¸c lo¹i phã tõ. - NhËn diÖn ®­îc phã tõ trong c¸c c©u v¨n cô thÓ. - So¹n bµi: T×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶. IV. đánh giá và điều chỉnh. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ==================================== GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011 Ngµy 13/12/2010. TiÕt 76. T×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶. I. Môc tiªu bµi häc:. - BiÕt ®­îc hoµn c¶nh cÇn sö dông v¨n miªu t¶. - Những yêu cầu cần đạt đối với một bài văn miêu tả. - NhËn diÖn vµ vËn dông v¨n miªu t¶ trong khi nãi vµ viÕt. 1. KiÕn thøc: - Mục đích của miêu tả. - C¸ch thøc miªu t¶. 2. KÜ n¨ng: - NhËn diÖn ®­îc ®o¹n v¨n, bµi v¨n miªu t¶. - Bước đầu xác định được nội dung của một đoạn văn hay bài văn miêu tả, xác định đặc điểm nổi bật của đối tượng được miêu tả trong đoạn văn hay bài văn miêu tả. - GDKN: Gi¸o dôc kÜ n¨ng quan s¸t vµ nhËn xÐt sù vËt xung quanh. 3. Thái độ: - Yêu quí và cảm nhận cái đẹp của sự vật xung quanh. Từ sự quan sát về thế giới quanh mình HS có ý thức giữ gìn MT xanh- sạch- đẹp.. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011. II. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + So¹n bµi + B¶ng phô viÕt t×nh huèng - Häc sinh: + So¹n bµi + Bảng phụ để hoạt động nhóm III. tổ chức hoạt động dạy học. 1. Hoạt động khởi động: - ổn định - kiểm tra: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS - Giíi thiÖu bµi míi: - ở Tiểu học các em đã được học về văn miêu tả. Các em đã viết 1 bài văn miêu tả: tả người, vËt, phong c¶nh thiªn nhiªn...VËy em nµo cã thÓ nhí vµ tr×nh bµy thÕ nµo lµ v¨n miªu t¶? 2. D¹y häc bµi míi:. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Thạch Sơn Hoạt động 1:. N¨m häc 2010-2011 i. ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶:. * GV treo b¶ng phô 1. T×m hiÓu VD: - Yêu cầu HS đọc 3 tình huống ? Trong 3 t×nh huèng nµy, t×nh huống nào cần sử dụng văn miêu * Cả 3 tình huống đều sử dụng văn miêu tả vì căn cứ vào hoàn cảnh và mục đích giao tiếp: t¶? V× sao? - Tình huống 1: tả con đường và ngôi nhà để người kh¸c nhËn ra, kh«ng bÞ l¹c. - Tình huống 2: tả cái áo cụ thể để người bán hàng kh«ng bÞ lÊy lÉn, mÊt thêi gian. - Tình huống 3: tả chân dung người lực sĩ để người ta hình dung người lực sĩ như thế nào.  Râ rµng, viÖc sö dông v¨n miªu t¶ ë ®©y lµ hÕt søc cÇn thiÕt ? Em hãy chỉ ra 2 đoạn văn tả Dế * Hai đoạn văn tả DM và DC rất sinh động: MÌn vµ DÕ Cho¾t? - Đoạn tả DM: "Bởi tôi ăn uống điều độ...đưa cả hai ch©n lªn vuèt r©u..." - §o¹n t¶ DC: "C¸i anh chµng DC...nhiÒu ng¸ch nh­ hang t«i..." * Hai đoạn văn trên giúp ta hình dung đặc điểm của hai chµng DÕ rÊt dÔ dµng. ? Qua ®o¹n v¨n trªn em thÊy DM * Nh÷ng chi tiÕt vµ h×nh ¶nh: có đặc điểm gì nổi bật? Những chi - DM: Càng, chân, khoeo, vuốt, đầu, cánh, răng, râu... tiết hình ảnh nào cho thấy điều những động tác ra oai khoe sức khoẻ. đó? ? Dế Choắt có đặc điểm gì khác -DC: Dáng người gầy gò, dài lêu nghêu...những so DM, tìm chi tiết hình ảnh đó? sánh, gã nghiện thuốc phiện, như người cởi trần mặc áo ? Em hãy rút ra những điều ghi ghi-lê...những động tính từ chỉ sự yếu đuối. nhí vÒ v¨n miªu t¶? 2. Ghi nhí: SGK - tr16 GV: NhÊn m¹nh nh­ nh÷ng ®iÒu ghi nhí. * GV: V¨n miªu t¶ rÊt cÇn thiÕt trong đời sống con người và kh«ng thÓ thiÕu trong t¸c phÈm văn chương. - C¸c t×nh huèng: - Em h·y t×m mét sè t×nh huèng + Em mÊt c¸i cÆp vµ nhê c¸c chó c«ng an t×m hé kh¸c còng sö dông v¨n miªu t¶? + Bạn không phân biệt được co cua đực và cua cái.. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Thạch Sơn Hoạt động 2: - GV: Gọi HS đọc bài tập - Gäi hs lµm bµi tËp. N¨m häc 2010-2011 ii. LuyÖn tËp:. Bµi 1: Đoạn 1: Chân dung DM được nhân hoá: khỏe, đẹp, trẻ trung, cµng mÉm bãng, vuèt cøng, nhän ho¾t... - Đoạn2: Hình ảnh chú Lượm gầy, nhanh, vui, hoạt bát, nhÝ nh¶nh nh­ con chim chÝch... - §o¹n 3: C¶nh hå ao, bê b·i sau trËn m­a lín. ThÕ giới loài vật ồn ào, náo động kiếm ăn.. Bµi 2: * GV: Gọi HS đọc bài tập a a. Nếu phải viết bài văn tả cảnh mùa đông đến ở quê - Sau khi HS trình bày ý kiến, GV hương em, ta cần phải nêu: Sự thay đổi của trời, mây, kết luận những điều cần lưu ý khi cây cỏ, mặt đất, vườn, gió mưa, không khí, con người... viÕt 2 ®o¹n v¨n Hoạt động 3: Đọc thêm Đọc đoạn văn Lá rụng của Khái Hưng: Cảnh lá rụng mùa đông được tác giả miêu tả kĩ lưỡng như thế nào? Biện pháp nghệ thuật nổi bật? Cảm nhận của em về đoạn văn ấy?. 3. Cñng cè - LuyÖn tËp: - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm v¨n miªu t¶ - NhËn biÕt chi tiÕt miªu t¶ trong ®o¹n v¨n, ph©n tÝch t¸c dông cña miªu t¶. 4. Hướng dẫn học ở nhà: - Nhí ®­îc kh¸i niÖm v¨n miªu t¶. - T×m vµ ph©n tÝch mét ®o¹n v¨n miªu t¶ tù chän. IV. đánh giá và điều chỉnh. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. TiÕt 77. V¨n b¶n:. Sông nước Cà Mau (§oµn Giái). I. Môc tiªu bµi häc:. - Bổ sung kiến thức về tác giả và tác phẩm văn học hiện đại. - Hiểu và cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nước Cà Mau, qua đó thấy được tình cảm gắn bó của tác giả đối với vùng đất này. - Thấy được hình thức nghệ thuật độc đáo được sử dụng trong đoạn trích. 1. KiÕn thøc: - Sơ giản về tác giả và tác phẩm Đất rừng phương Nam. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Thạch Sơn N¨m häc 2010-2011 - Vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống con người một vùng đất phương Nam. - T¸c dông cña mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®­îc sö dông trong ®o¹n trÝch. 2. KÜ n¨ng: - Nắm bắt nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố miêu tả kết hợp thuyết minh. - §äc diÔn c¶m phï hîp víi néi dung v¨n b¶n. - NhËn biÕt c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®­îc sö dông trong v¨n b¶n vµ vËn dông chóng khi lµm v¨n miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn. - GDKN quan s¸t nhËn xÐt, so s¸nh sù vËt 3. Thái độ: - Yêu quí vẻ đẹp của thiên nhiên. - Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống, MT thiên nhiên. II. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + Bản đồ VN + ¶nh nhµ v¨n, t¸c phÈm - Häc sinh: + So¹n bµi + Bảng phụ hoạt động nhóm III. tổ chức hoạt động dạy học:. 1. Hoạt động khởi động: - ổn định - Kiểm tra bài cũ: Dế Mèn được giới thiệu là một chú dế như thế nào? Bài học đường đời đầu tiên của Mèn laø gì? Dự kiến trả lời: Mèn là một chú dế thanh niên cường tráng nhưng kiêu căng, tự phụ, hống hách khinh người, xốc nổi. Bài học đường đời đầu tiêncủa Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình”. - Giíi thiƯu bµi míi: Hôm nay chúng ta tìm hiểu một đoạn trích của tác phẩm nổi tiếng: “Đất rừng phương nam” là một trong những tác phẩm xuất s¾c của văn học thiếu nhi. Tác phẩm đã được dựng thành phim: “Đất phương Nam”. Qua chuyện lưu lạc của An, tác giả đã đưa người đọc đến với cảnh thiên nhiên hoang dã mà rất phong phú, độc đáo và cuộc sống củacon người ở vùng đất cực Nam của Tổ Quốc. 2. D¹y häc bµi míi:. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. i. §äc vµ t×m hiÓu chung: 1.T¸c gi¶ - t¸c phÈm: - T¸c gi¶ ( 1925 - 1989) quª ë tØnh TiÒn Giang, viÕt v¨n tõ thêi kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. ¤ng thường viết về thiên nhiên và cuộc sống con người Nam Bé. - Tác phẩm Đất rừng phương Nam (1957) là truyÖn dµi næi tiÕng nhÊt cña §oµn Giái - GV giới thiệu cách đọc - Bài văn Sông nước Cà Mau trích chương 18 - Yêu cầu đọc: giọng hăm hở, liệt kê, truyện này. giíi thiÖu nhÊn m¹nh c¸c tªn riªng. 2. §äc vµ gi¶i nghÜa tõ khã: - GV đọc mẫu đoạn 1. - GV cho HS t×m hiÓu chó thÝch 3,5,10,11,12,15. ? Em hãy nhận xét về ngôi kể và so - Ngôi kể thứ nhất: nhân vật bé An đồng thời là sánh với ngôi kể của bài trước? người kể chuyện, kể những điều mắt thấy, tai - T¸c dông cña ng«i kÓ? nghe.  T¸c dông : thÊy ®­îc c¶nh quan vïng s«ng nước Cà Mau qua cái nhìn và cảm nhận hồn nhiên, tò mò của một đứa trẻ thông minh ham hiểu biết. ? H·y nhËn xÐt vÒ bè côc miªu t¶ cña - Bè côc : §o¹n trÝch chia lµm 4 ®o¹n tõng ®o¹n trÝch? + Đoạn 1: khái quát về cảnh sông nước Cà Mau. + Đoạn 2: Cảnh kênh rạch, sông nước được giới thiệu tỉ mỉ, cụ thể, thấm đậm màu sắc địa phương. + §o¹n3: §Æc t¶ c¶nh dßng s«ng N¨m C¨n. + §o¹n 4: C¶nh chî N¨m C¨n. Hoạt động 2: ii. §äc -T×m hiÓu v¨n b¶n: Hoạt động 1 ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? t¸c phÈm? * GV: giíi thiÖu ch©n dung nhµ v¨n Đoàn Giỏi và tác phẩm đất rừng phương Nam.. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011. Gọi HS đọc từ đầu Lặng lẽ một màu 1. AÁn tửụùng ban ủaàu veà thieõn nhieõn xanh đơn điệu Caø Mau ? Ấn tượng ban đầu về thiên nhiên Cà - Không gian rộng lớn mênh mông. Mau nhö theá naøo? - Soâng ngoøi, keânh raïch chaèn chòt. - Màu xanh mênh mông của trời, nước, rừng ? Ấn tượng ấy được cảm nhận bằng cây. những giác quan nào ? - Miªu t¶ th«ng qua sù c¶m nhËn cña thÞ gi¸c, ? Biện pháp nghệ thuật được dùng thÝnh gi¸c. trong đoạn văn ? ? Em h×nh dung nh­ thÕ nµo vÒ c¶nh - NT: T¶ xen kÓ: dïng ®iÖp tõ, tÝnh tõ sông nước Cà Mau qua ấn tượng ban => Hình dung: cảnh sông nước Cà Mau có rất nhiÒu kªnh r¹ch, s«ng ngßi, c©y cèi, tÊt c¶ phñ kÝn ®Çu cña t¸c gi¶? ? H·y t×m nh÷ng danh tõ riªng trong mét mµu xanh. Mét thiªn nhiªn cßn hoang s¬, ®Çy ®o¹n v¨n? hÊp dÉn vµ bÝ Èn. ? Em có nhận xét gì về cách đặt tên? 2. C¶nh kªnh r¹ch, s«ng ngßi: - Tên các địa phương: Chà Là, Cái Keo, Bảy Háp, M¸i GiÇm, Ba khÝa... ? Những địa danh đó gợi ra đặc điểm gì  Cái tên dân dã mộc mạc theo lối dân gian. vÒ thiªn nhiªn vµ cuéc sèng Cµ Mau? Nh÷ng c¸i tªn rÊt riªng Êy gãp phÇn t¹o nªn mµu sắc địa phương không thể trộn lẫn với các vùng sông nước khác. ? §o¹n v¨n cã ph¶i hoµn toµn thuéc v¨n => Thiªn nhiªn ë ®©y phong phó ®a d¹ng, hoang miªu t¶ kh«ng? V× sao? sơ; thiên nhiên gắn bó với cuộc sống lao động của ( Đoạn văn không chỉ tả cảnh mà còn con người. xen kÏ thÓ lo¹i v¨n thuyÕt minh. Giíi thiÖu cô thÓ, chi tiÕt vÒ c¶nh quan, tËp quán, phong tục một vùng đất nước.) ? Dßng s«ng vµ rõng ®­íc N¨m C¨n ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ b»ng nh÷ng chi tiÕt 3. T¶ c¶nh dßng s«ng N¨m C¨n: næi bËt nµo? - Dòng sông: Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác; cá hàng đàn đen trũi như người bơi ếch gi÷a nh÷ng ®Çu sãng tr¾ng. - Rừng đước: Dựng cao ngất như hai dãy trường ? Theo em, cách tả cảnh ở đây có gì độc thành vô tận; cây đước ngọn bằng tăm tắp, lớp này đáo? Tác dụng của cách tả này? chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc mµu xanh.. - T¸c gi¶ t¶ trùc tiÕp b»ng thÞ gi¸c, thÝnh gi¸c. ? §o¹n v¨n t¶ c¶nh s«ng vµ ®­íc N¨m Dïng nhiÒu so s¸nh  KhiÕn c¶nh hiÖn lªn cô thÓ, Căn đã tạo nên một thiên nhiên như thế sinh động, người đọc dễ hình dung. nào trong tâm tưởng của em?  Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ, trù ? Em có nhận xét gì về cách dùng động phú, một vẻ đẹp chỉ có thời xa xưa. tõ cña t¸c gi¶ ë c©u v¨n: "ThuyÒn chóng t«i chÌo tho¾t qua kªnh bä m¾t, - Một câu văn dùng tới 3 động từ (thoát, đổ, xuôi) đổ ra con sông cửa lớn, xuôi về Năm chỉ các trạng thái hoạt động khác nhau của con 16 GV: NguyÔn ThÞ Ch©m Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011 C¨n". thuyÒn trong nh÷ng kh«ng gian kh¸c nhau.  * GV: Cà Mau không chỉ độc đáo ở Cách dùng từ như vậy vừa tinh tế, vừa chính xác. cảnh thiên nhiên sông nước mà còn hấp dẫn ở cảnh sinh hoạt cộng đồng 4. T¶ c¶nh chî N¨m C¨n: n¬i chî bóa. ? Quang c¶nh chî N¨m C¨n võa quen thuéc, võa l¹ lïng hiÖn lªn qua c¸c chi - Quen thuéc: Gièng c¸c chî kÒ bªn vïng Nam Bộ, lều lá nằm cạnh nhà tầng; gỗ chất thành đống, tiÕt ®iÓn h×nh nµo? rÊt nhiÒu thuyÒn trªn bÕn. - L¹ lïng: NhiÒu bÕn, nhiÒu lß than hÇm, gç ®­íc; ? ở đoạn văn trước tác giả chú ý đến nhà bè như những khu phố nổi, như chợ nổi trên miêu tả. ở đoạn văn này tác giả chú ý sông; bán đủ thứ, nhiều dân tộc đến kể chuyện. ở đây bút pháp kể được - Tác giả chú trọng liệt kê hàng loạt chi tiết về chợ n¨m C¨n: Nh÷ng nhµ, nh÷ng lÒu, nh÷ng bÕn, t¸c gi¶ sö dông nh­ thÕ nµo ? ? Qua cách kể của tác giả, em hình những lò, những ngôi nhà bè, những người con gái, nh÷ng bµ cô... dung nh­ thÕ nµo vÒ chî N¨m C¨n? Hoạt động 3 - Qua đoạn trích Sông nước Cà Mau, Em cảm nhận được gì về vùng đất? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ t¸c gi¶ qua v¨n b¶n nµy?.  Cảnh tượng đông vui tấp nập, hấp dẫn.. 5. Tæng kÕt: (SGK - tr23) - Thiên nhiên phong phú hoang sơ mà tươi đẹp; Sinh hoạt độc đáo mà hấp dẫn. - Tình yêu đất nước sâu sắc và vốn hiểu biết rất phong phú đã giúp tác giả miêu tả, giới thiệu sông nước Cà Mau tường tận, hấp dẫn đến như vậy. - Em học tập được gì từ nghệ thuật tả - Biết quan sát, so sánh, nhận xét về đối tượng c¶nh cña t¸c gi¶ miêu tả, vốn có tình cảm say mê với đối tượng ®­îc t¶. 3. Cñng cè - LuyÖn tËp: - Nh¾c l¹i néi dung vµ nghÖ thuËt v¨n b¶n. - Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về vùng Cà Mau qua bài Sông nước Cà Mau (Khoảng 5 c©u). 4. Hướng dẫn học ở nhà - Đọc kĩ văn bản, nhớ những chi tiết miêu tả đặc sắc, các chi tiết sử dụng phép so sánh. - HiÓu ®­îc ý nghÜa cña c¸c chi tiÕt cã sö dông phÐp tu tõ. - So¹n bµi : So s¸nh.. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Thạch Sơn TiÕt 78 I. Môc tiªu bµi häc:. N¨m häc 2010-2011. So s¸nh. - Nắm được khái niệm so sánh và vận dụng nó để nhận diện trong một số câu văn có sử dông phÐp tu tõ so s¸nh. 1. KiÕn thøc: - CÊu t¹o cña phÐp tu tõ so s¸nh. - Các kiểu so sánh thường gặp. 2. KÜ n¨ng: - NhËn diÖn ®­îc phÐp so s¸nh. - Nhận biết và phân tích được các kiểu so sánh đã dùng trong văn bản, chỉ ra được tác dụng của các kiểu so sánh đó. II. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: +.So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD - Häc sinh: + So¹n bµi + T×m c¸c c©u v¨n cã chøa so s¸nh. III. tổ chức hoạt động dạy học:. 1. Hoạt động khởi động: - ổn định - Kiểm tra bài cũ: ? Phó từ là gì? Tìm hiểu phó từ trong câu “ Thuyền chúng tôi chèo tho¾t qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn”. TL: Phó từ là những từ chuyên đi kèm động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ , tính từ. Xác định phó từ : qua , ra ,về . - Giíi thiÖu bµi míi Để viết được một đoạn văn, bài văn, tác phẩm hay, người viết phải dùng từ ngữ trau chuốt kết hợp với các biện pháp tu từ. Hôm nay, chúng ta sẽ học một trong những biện pháp tu từ Tiếng Việt đó là phép “So Sánh”. 2. D¹y häc bµi míi Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. i. So s¸nh lµ g×?. Hoạt động 1:. GV treo bảng phụ đã chuẩn bị 1. T×m hiÓu VD: (SGK - tr24) ? Nh÷ng tËp hîp tõ nµo chøa h×nh ¶nh - TËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh: so s¸nh? a. TrÎ em nh­ bóp trªn cµnh. b. Rõng ®­íc dùng lªn cao ngÊt nh­ hai d·y trường thành vô tận. ? Nh÷ng sù vËt, sù viÖc nµo ®­îc so - C¸c sù vËt, sù viÖc ®­îc so s¸nh: a.TrÎ em / bóp trªn cµnh s¸nh víi nhau? b. Rừng đước / hai dãy trường thành vô tận. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Thạch Sơn. N¨m häc 2010-2011. ? Dựa vào cơ sở nào để có thể so sánh nh­ vËy?. - Cơ sở để so sánh: Dựa vào sự tương đồng, giống nhau về hình thức, tÝnh chÊt, vÞ trÝ, gi÷a c¸c sù vËt, sù viÖc kh¸c. + Trẻ em là mầm non của đất nước tương đồng với bóp trªn cµnh, mÇm non cña c©y cèi. §©y lµ sù tương đồng cả hình thức và tính chất, đó là sự tươi non, ®Çy søc sèng, chan chøa hi väng. - Mục đích: làm nổi bật được cảm nhận của người viết, người nói tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. - Hai con vËt nµy: + Gièng nhau vÒ h×nh thøc l«ng v»n + Kh¸c nhau vÒ tÝnh c¸ch, h×nh d¸ng: mÌo hiÒn đối lập với hổ dữ; mèo nhỏ/ hổ to lớn - Chỉ ra sự tương phản giữa hình thức và tính chất vµ t¸c dông cô thÓ cña sù vËt lµ con mÌo.. ? So sánh như thế nhằm mục đích gì? (H·y so s¸nh víi c©u kh«ng dïng phÐp so s¸nh) - C©u hái 3 SGK: Con mÌo ®­îc so s¸nh víi con g×? - Con mÌo ®­îc so s¸nh víi con hæ ? Hai con vËt nµy cã g× gièng vµ kh¸c nhau? ? So s¸nh nµy kh¸c so s¸nh trªn ë chç nµo? +? Qua c¸c VD trªn em hiÓu thÕ nµo lµ 2. Ghi nhí (SGK- tr24) so s¸nh?. ii. CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh:. Hoạt động 2:. GV: treo bảng phụ đã viết VD + 2 VD 1. Tìm hiểu VD: Cho c¸c c©u sau: trªn - Gọi HS đọc VD a. Th©n em nh­ ít trªn c©y Càng tươi ngoài vỏ, càng cay trong lòng. b §­êng v« xø NghÖ quanh quanh non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ. c Lßng ta vui nh­ héi, Nh­ cê bay, giã reo! d. em nh­ bóp trªn cµnh. e. Rừng đứơc dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. * GV kẻ bảng (đã chuẩn bị trước) VÕ A Phương Tõ so VÕ B sánh (Sự vật dùng để so (Sù vËt ®­îc diÖn so so s¸nh) s¸nh s¸nh) - §iÒn nh÷ng tËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh vµo m« h×nh phÐp so s¸nh? Th©n em nh­ ít trªn c©y §­êng v« xø nh­ tranh hoạ đồ NghÖ, non xanh, nước biÕc. Lßng ta nh­ héi, cê bay, giã reo. GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Thạch Sơn. - GV y/c HS lµm BT 3 SGK. N¨m häc 2010-2011 TrÎ em Nh­ Bóp trªn cµnh Rõng ®­íc Dùng lªn Nh­ Hai dãy trường cao ngÊt thµnh v« tËn Thay ChÝ lín cha «ng; Trường Sơn ; Lßng mÑ bao la b»ng Cöu Long dÊu hai chÊm. a. Trường Sơn: chí lớn ông cha Cöu Long: lßng mÑ bao la sãng trµo b. như tre mọc thẳng, con người không chÞu khuÊt ? Cấu tạo của phép so sánh trong 2 VD Con người này có gì đặc biệt? ( a.Vắng mặt từ ngữ chỉ phương diện so s¸nh, tõ so s¸nh, b. Từ SS, vế B được đảo lên trước vế A). Kh«ng Nh­ chÞu khuÊt phôc. Tre mäc th¼ng (đảo vế B). ? Nh×n vµo b¶ng m« h×nh cho biÕt phÐp s.s¸nh gåm cã mÊy yÕu tè? ( C.tạo đầy đủ: 4 ytố nhưng khi sử dụng có thể lược bó 1 ( 1 số) y.tố). * NhËn xÐt: ? Em có nhận xét gì về mô hình cấu tạo - Phương diện so sánh có thể lộ rõ nhưng có thể cña phÐp so s¸nh? Èn. - Cã thÓ cã tõ so s¸nh hoÆc kh«ng (dÊu hai chÊm). - Vế B có thể được đảo lên trước vế A. ? nªu thªm c¸c tõ so s¸nh mµ em biÕt? - VÕ A vµ B cã thÓ cã nhiÒu vÕ. ( Gièng nh­, y nh­, tùa nh­, cao h¬n, 2. Ghi nhí: (SGK - TR25) thÊp h¬n…) - Gọi HS đọc ghi nhớ Hoạt động 3: iii. LuyÖn tËp: Bµi 1: - GV nªu yªu cÇu cña bµi tËp a. So sánh đồng loại: - C¸c tæ thi trß ch¬i tiÕp søc trong 5 - Người là Cha, là Bác, là Anh phót Qu¶ tim lín läc tr¨m dßng m¸u nhá (Tè H÷u) - Bao bµ cô tõ t©m lµm mÑ Yêu quý con như đẻ con ra (Tè H÷u) - ThÇy thuèc nh­ mÑ hiÒn - §ªm n»m vuèt bông thë dµi Thở ngắn bằng trạch, thở dài bằng lươn (Ca dao) - S«ng ngßi, kªnh r¹ch cµng bña gi¨ng chi chÝt nh­ m¹ng nhÖn b. So s¸nh kh¸c lo¹i: - So sánh vật với người: Đoạn văn viết về Dế Choắt GV: NguyÔn ThÞ Ch©m. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Lop7.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>