Bài giảng Ngữ văn 8: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> I.TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG: 1. Ví dụ: (SGK) 2. Nhận xét: - Hai từ “bắp” và “bẹ” đều có nghĩa là “ngô”, nhưng từ “ngô được dùng phổ biến hơn Vì nó nằm trong vốn từ vựng toàn dân, có tính chuẩn mực văn hoá cao. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Từ “bắp” và “bẹ” là từ địa phương. Vậy thế nào là từ ngữ địa phương? Từ ngữ địa phương là từ ngữ chỉ sử dụng ở một (hoặc một số) địa phương nhất định. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> • Bài tập nhanh: Kể một số từ ngữ địa phương được dùng ở quê em? Cươi = sân, trốôc = đầu, cẳng = chân, bể = vỡ, nác = nước…. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> II. BIỆT NGỮ XÃ HỘI: 1.Ví dụ: (SGK) 2. Nhận xét: Tại sao tác giả dùng hai từ “mẹ” và “mợ” để chỉ cùng một đối tượng? - Tác giả dùng từ “Mẹ” để miêu tả những suy nghĩ của nhân vật, từ “mợ” để nhân vật xưng hô đúng với đối tượng và hoàn cảnh giao tiếp.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tầng lớp xã hội nào thường dùng các từ “mợ” và, “cậu”? Tầng lớp xã hội trung lưu. Các từ “ngỗng”, “trúng tủ” là gì? Tầng lớp xã hội nào thường dùng các từ ngữ này? - “Ngỗng”: điểm 2 “Trúng tủ”: Đúng phần đã học thuộc  Tầng lớp học sinh, sinh viên hay dùng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Vậy biệt ngữ xã hội là gì? Biệt ngữ xã hội là những từ ngữ chỉ được dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định • Bài tập nhanh: Cho biết các từ Trẫm, khanh, long sàng, ngự thiện có nghĩa là gì? Tầng lớp nào thường dùng các từ ngữ này? - Trẫm: Cách xưng hô của vua - Khanh: Cách vua gọi các quan - Long sàng: Giường của vua - Ngự thiện: Vua dùng bữa Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Tầng lớp vua quan trong triều đình PK III.SỬ DỤNG TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG, BIỆT NGỮ XÃ HỘI: - Sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội phải phù hợp với tình huống giao tiếp - trong thơ, văn tác giả sử dụng hai lớp từ này để tô đậm màu sắc địa phương, màu sắc tầng lớp xã hội của ngôn ngữ, tính cách nhân vật - Muốn tránh lạm dụng…cần tìm hiểu từ ngữ toàn dân có nghĩa tương ứng để sử dụng. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> IV.LUYỆN TẬP: 1.Bài tập 1: Tìm một số từ ngữ địa phương nơi em, hoặc nơi khác mà em biết? Nêu từ ngữ toàn dân tương ứng?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Nhút Một loại dưa muối. - Chẻo Một loại nước chấm. - Chao Thức ăn được chế biến từ đậu phụ. - Tắc Một loại quả thuộc họ quýt … Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> 2.Bài tập 2: Tìm một số từ ngữ của tầng lớp học sinh và tầng lớp xã hội khác mà em biết, giải thích nghĩa của các từ đó, cho ví dụ minh hoạ?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Học gạo: Học thuộc lòng một cách máy móc Sao cậu hay học gạo thế? - Học tủ: Đoán mò một số bài nào đó để học thuộc lòng, không để ý đến bài khác Phải học cho đều, học tủ là nguy đấy! - Đẩy: Bán Nó đẩy con xe với giá khá hời. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> 3.Bài tập 3: Trong những trường hợp giao tiếp sau đây, trường hợp nào nên dùng từ ngữ địa phương, trường hợp nào không nên dùng từ ngữ địa phương?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> a. Người nói chuyện với mình là người cùng địa phương b. Người nói chuyện với mình là người ở địa phương khác. c.Khi phát biểu ý kiến ở lớp d. Khi viết bài tập làm văn e.Khi viết đơn từ, báo cáo gữi thầy cô giáo g.Khi nói chuyện với người nước ngoài biết Tiếng Việt Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Sưu tầm một số câu thơ, ca dao, hò, vè của địa phương em hoặc địa phương khác có sử dụng từ ngữ địa phương - Răng không cô gái trên sông Ngày mai cô sẽ từ trong tới ngoài Thơm như hương nhị hoa nhài Sạch như nước suối ban mai giữa rừng… (Tố Hữu) Răng: Sao Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Bây chừ sông nước về ta Đi khơi đi lộng thuyền ra thuyền vào … Gan chi gan rứa mẹ nờ Mẹ rằng: Cứu nước, mình chờ chi ai? (Tố Hữu) Bây chừ: Bây giờ Chi: gì, sao Rứa: Thế, vậy Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Nhìn lên nuộc lạt mái nhà Nhà bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu (Ca dao) Nuộc lạt:Mối dây (Chỗ buộc dây) - Một trăm chiếc nốôc chèo xuôi Không có chiếc mô chèo ngược để ta gữi lời viếng thăm (Hát dặm Nghệ tĩnh) chiếc nốôc: Chiếc thuyền, Mô: Nào Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> CỦNG CỐ- DĂN DÒ: - Từ ngữ địa phương - Biệt ngữ xã hội - Cách sử dụng - Làm bài tập 5 SGK. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span>