Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 7 - Tiết 25: Hướng dẫn đọc thêm sau phút chia ly (trích chinh phụ ngâm khúc - Đặng Trần Côn)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. TuÇn 7 Hướng dẫn đọc thêm. TiÕt 25. –. Nam §Þnh. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Sau phót chia ly. (TrÝch Chinh phô ng©m khóc -§Æng TrÇn C«n). - §oµn ThÞ §iÓm dÞch -. I. Mục tiêu cần đạt - Giúp hs cảm nhận trong nỗi sầu chia li của người vợ có chồng đi chiến trận là niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi và nỗi oán ghét chiến tranh phi nghĩa - HS hiểu đặc điểm thể song thất lục bát tạo thành ca khúc nội tâm có sức diễn tả nỗi day dứt buồn thương kéo dài trong lòng người - Rèn kĩ năng phân tích tâm trạng của người chinh phụ trong đoạn trong đoạn trích - Gi¸o dôc t×nh c¶m trong s¸ng biÕt c¶m th«ng chia sÎ t©m sù buån vui víi nh÷ng người xung quanh.. II. ChuÈn bÞ. ThÇy: Nghiªn cøu SGK, SGV, so¹n gi¸o ¸n T×m hiÓu thªm tµi liÖu vÒ Chinh phô ng©m khóc vµ t¸c gi¶ cña t¸c phÈm Trò: Tìm hiểu trước bài học. III. TiÕn tr×nh lªn líp A. ổn định tổ chức (1’) B. KiÓm tra: (15’). ? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ c¶nh vËt ë C«n s¬n ca vµ cho biết tâm trạng của nhân vật ta trong văn bản đó? Yêu cầu: Nêu được cảnh vật thiên nhiên cổ kính nhưng thoáng đạt thanh cao, cuốn hút lòng người Con người sống trong cảnh đó: thanh thản, ung dung, tràn ngập niềm vui và tình yêu thiên nhiên say đắm. C . Bµi míi. Hoạt động của GV và học sinh Gọi HS đọc chú thích tr 91 ? T¸c gi¶ cña Chinh phô ng©m khóc lµ ai? ? Nªu nh÷ng hiÓu biÐt cña em vÒ t¸c gi¶? GV: «ng lµ mét danh sÜ tµi ba, sèng vµo nöa thÕ kØ XVIII khi đất nước ta đang chìm đắm trong cảnh loạn lạc, nội chiến lầm than đầy đau thương. ? Em biÕt g× vÒ t¸c phÈm Chinh phô ng©m khóc? GV: Néi dung t¸c phÈm diÔn t¶ nçi buån nhí c« đơn, niềm khát khao hạnh phúc của người cinh phụ gi÷a thêi chiÕn tranh loan l¹c, niÒm kh¸t väng hoµ b×nh cña nh©n d©n, lªn ¸n chiÕn tranh phi nghÜa Giá trị sâu sắc của tác phẩm là tinh thần nhân đạo. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Lop7.net. Néi dung I . Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm (3’) 1. T¸c gi¶: §Æng TrÇn C«n sèng vµo kho¶ng nöa ®Çu thÕ kû XIII 2. TÊc phÈm : Chinh phô ng©m khóc - Lµ t¸c phÈm ch÷ H¸n gåm 470 c©u th¬ dµi ng¾n xen nhau theo thÓ tù do - B¶n dÞch th¬ dµi 408 c©u theo thÓ song thÊt lôc b¸t do. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. –. Nam §Þnh. Đoàn Thị Điểm người sống cïng thêi víi t¸c gi¶ dÞch ? Em biÕt g× vÒ ®o¹n trÝch “Sau phót chia ly”? 3 .§o¹n trÝch: Sau phót ? Cho biÕt néi dung cña ®o¹n trÝch? chia ly: Gåm 12 c©u th¬ trÝch - Thể hiện tâm trạng cô đơn và nỗi sầu chia ly của từ câu 53 đến câu 64 của tác người chinh phụ trong những ngày đầu sau khi tiễn phẩm chång ra trËn GV nêu yêu cầu đọc –gọi 2, 3 HS đọc II. §äc vµ t×m hiÎu thÓ th¬ Đọc giọng đều đều, chậm, ngắt đúng nhịp (3’) GVđọc mẫu, gọi HS đọc – nhận xét cách đọc của hs ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè c©u sè tiÕng, c¸ch gieo vÇn trong ®o¹n th¬? Cø 2 c©u 7 tiÕng, 1c©u 6 tiÕng lµ 1 c©u 8 tiÕng Cø 4 c©u lµ mét khæ th¬ C¸ch hiÖp vÇn: ch÷ cuèi c©u 7 thø hai vÇn víi ch÷ cuãi cña c©u 6, ch÷ cuèi c©u 6 vÇn víi ch÷ cuèi c©u 8, ch÷ cuèi c©u 8 l¹i vÇn víi ch÷ thø 5 cña c©u 7 ë khæ sau vµ cïng lµ vÇn b»ng C¸ch ng¾t nhÞp: C©u1: 3/2/3 C©u3: 3/1/2 C©u2: 3/2/2 C©u 4: 4/4 III. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n ? Em hiểu gì về các địa danh được nhắc đến trong bản. bµi? - Các địa danh được nhắc đến đều là những địa danh ë Trung Quèc GV: Tác giả mượn những địa danh này là để diễn tả những ý nghĩa tượng trưng về những vị trí xa cách của 1. Khổ thơ thứ nhất (6’) đôi vợ chồng khi phải chia ly. T¸c gi¶ ghi l¹i c¶m xóc vÒ Gọi HS đọc 4 câu thơ đầu c¶nh chia li cña hai vî chång ? Bèn c©u th¬ trªn miªu c¶nh g×? ,sù ng¨n c¸ch thËt kh¾c nghiÖt Cảnh chia li của người chinh phu và người chinh phụ ? Nh÷ng tõ ng÷ nµo trong ®o¹n th¬ cho em biÕt ®iÒu đó? - Chµng th× ®i - thiÕp th× vÒ - Câi xa m­a giã – buång cò chiÕu ch¨n ? Em có nhận xét gì về cách diễn đạt của tác giả? - Dùng nghệ thuật đối lập (đối lập về hành động đivề, đối lập về không gian: (cõi xa–buồng cũ ) ? Em cã thÓ h×nh dung nh­ thÕ nµo vÒ hoµn c¶nh của mỗi người? (mồi người là một phương trời c¸ch biÖt - Chång th× ®i vµo n¬i câi xa ®Çy khã kh¨n nguy hiÓm ë trËn m¹c, cßn vî th× mái mßn trong c¶nh c« đơn ? Cách diễn đạt đó giúp em cảm nhận được điều gì?. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. ? Để khắc hoạ nổi bật hơn tình cảnh đó, tác giả đã lµm g×? - Sử dụng các động từ tuôn, trải kết hợp với những h×nh ¶nh m©y biÕc, nói xanh - Dïng h×nh ¶nh ®o¸i tr«ng theo ? C¸c h×nh ¶nh m©y biÕc, nói xanh gîi t¶ ®iÒu g×? Sù xa c¸ch trong kh«ng gian vêi vîi Theo em c¸i nh×n ®o¸i tr«ng theo gîi t¶ mét c¸i nhìn như thế nào? (nhìn đăm đắm với nỗi nhớ vời vợi, hướng về phía trời xa) ? Qua cách sử dụng những từ ngữ, hình ảnh đó tác giả gợi cho ta thấy tâm trạng của người chinh phụ nh­ thÕ nµo khi ph¶i chia tay chång? GV: Khæ th¬ cã nh÷ng h×nh ¶nh r©t hay rÊt gîi cảm, mượn ngoại cảnh để thể hiện tâm trạng con người. Và qua đó người đọc nhận rõ cái đặc sắc trong cách diễn tả nội tâm con người của tác giả. Gv gọi hs đọc 4câu thơ tiếp SGK ? Trong đoạn thơ em thấy xuất hiện những địa danh nào? ( Hàm Dương, Tiêu Tương) ? Em biÕt g× vÒ nh÷ng ®i¹ danh nªu trong ®o¹n th¬? - Đây là các địa danh ở Trung Hoa ? Cách diễn đạt ý của tác giả ở đây có gì đặc biệt? - Vẫn sử dụng phép đối + Bến Hàm Dương, chốn Tiêu Tương + Chµng - thiÕp + Cßn ngo¶nh l¹i - h·y tr«ng sang - Nhắc đi nhắc lại 3 làn địa danh §iÖp l¹i 2 lÇn ch÷ c¸ch kÕt hîp mÊy trïng ? Theo em cách diễn đạt đó có tác dụng gì? - Làm nổi bật bi kịch chia ly lứa đôi, đồng thời thể hiện tâm trạng cô đơn nhớ thương da diết của người chinh phô kh«ng thÎ nµo kÓ xiÕt ®­îc. ? Vì sao nhà thơ không lấy, tên địa danh Việt Nam mà lại lấy tên địa danh Trung Hoa? - §ã lÇ mét thñ ph¸p nghÖ thuËt cña thi ph¸p cæ mang giá trị thẩm mỹ đặc sắc. Cách sử dụng địa danh Trung Hoa nh­ mét thãi quen, mét ®iÓn tÝch Èn dụ tượng trưng cho điều điễn ra trong suy nghĩ, cách viết của các nhà thơ Trung đại. ? Qua 4 c©u th¬ t¸c gi¶ muèn diÔn t¶ t©m tr¹ng, th¸i độ của người chinh phụ như thế nào?. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Lop7.net. –. Nam §Þnh. - Người chinh phụ cảm thấy trµo d©ng mét nçi buån da diết, nỗi nhớ thương, và cô đơn đến tột cùng 2. Khæ th¬ tiÕp theo (7’). - Th«ng qua c¸ch nãi ­íc lÖ tượng trưng, cách sử dụng những điệp ngữ, đối ngữ, 4 câu thơ đã diễn tả nổỉ bật bi kÞch chia li vµ nçi buån nhí cô đơn da diết của người chinh phô.. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. –. 3. Khæ th¬ cuèi (5’). Nam §Þnh. Gọi HS đọc 4 câu thơ cuối ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ trong 4 c©u th¬? - Sử dụng các từ ngữ tương phản, lúc hô ứng đăng đối, tăng cấp, lúc điệp lại, dùng từ láy. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nhÞp ®iÖu cña 4 c©u th¬ nµy? - Nhịp điệu câu thơ tha thiết du dương diễn tả một cách xúc động tâm trạng đầy bi kịch ? Đoạn thơ nhắc đến màu xanh của ngàn dâu, màu xanh Êy gîi cho em suy nghÜ g×? - Mµu xanh ng¾t cña ngµn d©u lµ mµu cña t©m tưởng, của li biệt của nỗi nhớ khôn nguôi ? Cấu trúc câu thơ cuối cùng có gì đấng chú ý? - Lµ mét c©u hái tu tõ ? C©u hái tu tõ Êy g¬Þ cho em suy nghÜ g×? - C©u th¬ gîi nªn mét tiÕng thë dµi ngao ng¸n, mét nỗi sầu biệt li đang trào dâng thành nỗi sầu thương trÜu nÆng GV Cã lÏ nçi buån biÖt li Êy diÔn ra triÒn miªn không nguôi trong lòng người chinh phụ ? ? Như vậy 4 câu thơ cuối đã giúp em cảm nhận Bốn câu thơ cuối đã đúc kết được tâm sự gì của người chinh phụ? tÊt c¶ nh÷ng cung bËc t×nh GV: Cã thÓ nãi ®©y lµ 4 c©u th¬ hay nhÊt trong c¶ c¶m cña c¶ ®o¹n th¬, nçi đoạn thơ, nó đã đặc tả một cách sâu sắc nỗi buồn, buồn li biệt như được nhân nhớ thương chồng của người chinh phụ. Nỗi buồn ấy lên, trào dâng trở thành khối thấm sâu vào từng cảnh vật làm cho cảnh tuy đẹp sầu thương trĩu nặng trong nỗi nhưng lại nhuốm nỗi buồn triền miên vô vọng. Tiếng nhớ thương triền miên của lòng của nhân vật trữ tình hay cũng chính là tiếng người chinh phụ lòng của nhà thơ trước nỗi sầu chia li của người chinh phô III. Tæng kÕt: (3’) 1. NghÖ thuËt Gọi HS đọc lại văn bản ? Khúc ngâm trên có những nét gì đặc sắc, nổi bật về nghệ thuật - Sö dông thÓ th¬ song thÊt lôc b¸t. - Dùng nghệ thuật đối, điệp ngữ, điệp từ, đảo ngữ, những từ láy, và câu hỏi tu từ, cách nói ước lệ tượng trưng, cấu trúc song hành, đối xứng, biện pháp liên hoàn... được t¸c gi¶ sö dông tµi t×nh. 2. Néi dung ? Em c¶m nhËn ®­îc néi dung g× s©u s¾c nhÊt qua khóc ng©m nµy? Đoạn ngâm khúc cho thấy nỗi sầu chia li của người chinh phụ sau khi tiễn chồng ra trận. Đó là nỗi buồn li biệt, tâm trạng cô đơn của người vợ trẻ. Nỗi buồn ấy như thÊm s©u vµo tõng c¶nh vËt, nhuèm c¶ vµo trêi m©y, nói non, c©y cèi, nh©n lªn trµo dâng thành khối sầu thương trong lòng người chinh phụ ? Ghi lại tâm trạng người chinh phụ, tác giả có dụng ý gì? 4. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. –. Nam §Þnh. - Tố cáo chiến tranh phi nghĩa, thể hiện niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ GV: Vối ý nghĩa đó, đoạn văn thấm đượm tính nhân văn cao cả nó biểu hiện niềm đồng cảm sâu sắc của nhà thơ đối với người phụ nữ. D. Cñng cè. (2’) HS đọc diễn cảm đoạn trích ? Nêu cảm nhận của em về tâm trạng của người chinh phụ trong đoạn trích vừa đọc? ? T©m tr¹ng Êy gîi cho em suy nghÜ g× vÒ cuéc chiÕn tranh phong kiÕn? - Đó là cuộc chiến tranh phi nghĩa đem lại đau khổ cho con người đăc biệt là người phô n÷ E. Hướng dẫn về nhà (1’) - Đọc thuộc lòng đoạn trích, trình bày cảm nhận của em về cái hay cái đặc sắc của ®o¹n khóc ng©m võa häc (chó ý c¶ néi dung, nghÖ thuËt) - Chuẩn bị bài Bánh trôi nước. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 26. V¨n b¶n. Bánh trôi nước. - Hồ Xuân Hương-. I. Mục tiêu cần đạt - Giúp HS cảm nhận được thân phận chìm nổi của người phụ nữ trong xã hội cũ và lòng tin của người phụ nữ về phẩm giá trong sạch của họ - Bước đầu giúp các em cảm nhận được nét độc đáo của thơ nôm - Giáo dục ý thức tôn trọng phụ nữ, trân trọng vẻ đẹp nhất là vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ. - RÌn cho HS kü n¨ng c¶m nhËn th¬ tø tuyÖt, biÕt so s¸nh, ph©n biÖt víi th¬ thÊt ng«n b¸t có. - Kỹ năng dùng miêu tả để biểu cảm, ẩn dụ tượng trưng II.ChuÈn bÞ : Thầy: Nghiên cứu SGK, SGV, các tài liệu tham khảo về Hồ Xuân Hương So¹n gi¸o ¸n Trò: Tìm hiểu trước bài học III. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức (1’) B. KiÓm tra: (4’) ? Hãy đọc thuộc đoạn ngâm khúc: Sau phút chia ly ? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch? Yêu cầu: - Tâm trạng nhớ thương sầu muộn của người chinh phụ khi chia li chång ra trËn - ý nghÜa tè c¸o chiÕn tranh, niÒm c¶m th«ng cña t¸c gi¶ - Nªu ®­îc nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt tiªu biÓu. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Lop7.net. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. –. Nam §Þnh. C. Bµi míi *Giới thiệu bài: Trong đội ngũ những nhà thơ nữ của văn học Trung đại Việt Nam, có một nhà thơ từng được mệnh danh là Bà chúa thơ Nôm bởi sự tài hoa độc đáo khi sáng tạo thơ. Để hiểu được bà là ai và thơ bà độc đáo ở chỗ nào, giờ học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu bài thơ Bánh trôi nước Hoạt động của GV và học sinh Néi dung Cho HS t×m hiÓu chó thÝch *sgk I. Giíi thiÖu t¸c gi¶ t¸c ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ tac gi¶ Hå Xu©n phÈm Hương? (5’) - Hồ Xuân Hương chưa rõ lai lịch, con một nhà 1. Tác giả: Hồ Xuân nho ë NghÖ An. Bµ sèng nhiÒu n¨m ë Th¨ng Long Hương - Là người có học, tài thơ văn có quan hệ với - Lµ nhµ th¬ n÷ næi nhiều danh sĩ trong đó có Nguyễn Du tiÕng thÕ kØ XVIII. Tõng - Cuộc đời riêng có nhiều bi kịch, tình duyên được mệnh danh là Bà chúa trắc trở, luôn khát khao hạnh phúc lứa đôi th¬ N«m Gv: Thời bà sống là thời kì chế độ phong kiến thối nát - Bµ s¸ng t¸c nhiÒu th¬ mục ruỗng cực độ. Bởi vậy bà đã đứng trên lập trường chữ Hán, chữ Nôm, nhưng của người phụ nữ để đả kích không thương tiếc những nổi tiếng và độc đáo nhất là điều trái tự nhiên của chế độ phong kiến th¬ N«m - Th¬ cña bµ dåi dµo sinh lùc næi tiÕng vÒ th¬ N«m. Th¬ trµo phóng th× s¾c nhän, tr÷ t×nh, xãt ®au, cã giá trị nhân đạo sâu sắc. 2. T¸c phÈm . ? Bài thơ Bánh trôi nước được viết theo thể thơ gì ? - Lµ bµi th¬ thÊt ng«n tø - ThÊt ng«n tø tuyÖt tuyÖt lµm theo lèi vÞnh vËt ? Vì sao em biết? (Dựa vào đặc điểm niêm luật của thÓ th¬, sè c©u sè tiÕng, c¸ch gieo vÇn) ? Bài thơ viết về đề tài gì? (Cái bánh trôi) HS đọc chú thích * ? Em biết gì về loại bánh trôi mà tác giả đề cập đến trong bài thơ? - Bài thơ bánh trôi nước GV: VÞnh vËt lµ mét lèi th¬ chñ yÕu xuÊt hiÖn vµo n»m trong chïm th¬ vÞnh thêi lôc triÒu (thÕ kØ III -VI) ë Trung Hoa vµ thÞnh hµnh vËt vÞnh c¶nh cña nhµ th¬ ở nước ta vào thế kỉ XV với thơ nôm Nguyễn Trãi Hồ Xuân Hương Các vật thường được vịnh gồm các động vật, thực vật, đồ vật. Thơ vịnh vật gồm 2 yêu cầu + Miêu tả cho đúng đặc điểm của sự vật khiến người đọc nhận ra được ngay sự vật đó. + Kí thác tâm tình, mượn sự vật để gửi gắm tư tưởng tình cảm. Bởi vậy thơ vịnh càng giống, càng khÐo, t©m t×nh cµng s©u, cµng hay. Muèn vËy lêi th¬ ph¶i nhiÒu nghÜa, chi tiÕt h×nh ¶nh võa gièng, võa kh«ng gièng lµm cho vËt ®­îc vÞnh võa lµ nã võa kh«ng ph¶i lµ nã. C¸i vÞnh vËt trong th¬ Hå Xu©n Hương chính là ở chỗ đó . GV: Nêu yêu cầu đọc bài thơ: Giọng phù hợp vừa dịu II. Đọc và tìm hiểu chú dµng võa m¹nh mÏ, ngËm ngïi, võa døt kho¸t l¹i thÝch (3’) tho¸ng kiªu h·nh tù hµo GV: đọc mẫu, gọi HS đọc ? 6. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. ? R¾n n¸t mµ t¸c gi¶ nãi tíi trong bµi th¬ cã nghÜa nh­ thÕ nµo? - R¾n: cøng; n¸t: nh·o ? Nªu néi dung c¬ b¶n cña bµi th¬? ? Bµi th¬ miªu t¶ h×nh ¶nh thùc cña c¸i b¸nh tr«i nh­ thÕ nµo? - Th©n: tr¾ng lai trßn - Khi luộc: trước chìm, sau nổi - Khi làm bánh: rắn hay nát ra là do người nặn bánh - Nhân bánh: lòng son (làm bằng đường đỏ) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch t¶, kÓ vÒ c¸i b¸nh tr«i cña nhµ th¬? ? Dùa vµo nh÷ng chi tiÕt mµ t¸c gi¶ miªu t¶, h·y h×nh dung để miêu tả và kể lại hình ảnh chiếc bánh trôi và quá trình làm chiếc bánh đó? - B¸nh tr«i ®­îc lµm b»ng bét nÕp cã mµu tr¾ng, nặn hình tròn, bánh được thả vào luộc trong nồi nước sôi. Khi sống bánh chìm trong nước, khi chín thì nổi lªn. ViÖc nÆn b¸nh khÐo hay vông, cßn nguyªn vÑn, hay đã nát ra là phụ thuộc vào kinh nghiệm của người lµm b¸nh. Nh­ng dï n¸t ra hay cßn nguyªn vÑn th× nhân bánh ở trong vẫn có màu nâu đỏ. ? XÐt trËt tù miªu t¶ vµ kÓ qu¸ tr×nh lµm b¸nh cña t¸c gi¶, em cã nhËn xÐt g×? - C¸c chi tiÕt cña qu¸ tr×nh ®­îc miªu t¶ lén xén kh«ng theo thø tù râ rµng hîp lÝ ? Chỉ ra sự lộn xộn đó? - §ang nãi vÒ h×nh thÓ c¸i b¸nh l¹i nãi vÒ luéc bánh. Luộc rồi mới kể đến nặn bánh, làm nhân bánh. GV: MÆc dï trËt tù miªu t¶ lén xén, kh«ng thø tù râ rµng song ta vÉn cã thÓ nhËn ra b¸nh tr«i lµ thø b¸nh nh­ thÕ nµo ? Theo em ngoµi viÖc miªu t¶ c¸i b¸nh tr«i, nhµ th¬ cßn cã dông ý g× kh¸c kh«ng? - Bµi th¬ cã dông ý thÓ hiÖn phÈm chÊt, th©n phËn người phụ nữ trong xã hội xưa GV: Tõ h×nh ¶nh c¸i b¸nh tr«i tù t©m sù vª b¶n th©n mình, bài thơ gợi cho ta liên tưởng đến một đối tượng thứ hai -đó là tâm sự, là nỗi niềm da diết của con người- đó là người phụ nữ. ? H·y ph©n tÝch nh÷ng chi tiªt h×nh ¶nh gióp em nhËn ra điều gì về người phụ nữ? - Th©n em - c¸ch dïng tõ theo m« tÝp quen thuéc trong ca dao, là từ mà ta thường gặp khi nói về người phô n÷ - Nh÷ng tõ ng÷ tr¾ng, trßn ®i liÒn víi ®iÖp tõ võa lµ lời tự giới thiệu của người phụ nữ về vẻ đẹp hình thức. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Lop7.net. –. Nam §Þnh. III. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n (20’) Néi dung: Bµi th¬ miªu tả cái bánh trôi nhưng là để miêu tả vể đẹp hình thức và tâm hồn người phụ nữ. Nhµ th¬ kÓ, miªu t¶ mét c¸ch ti mØ chÝnh x¸c vÒ b¸nh tr«i, mét mãn ¨n truyÒn thèng, d©n d· trong đời sống của người Việt *H×nh ¶nh chiÕc b¸nh tr«i §ã lµ mét thø b¸nh cã mµu s¾c ,h×nh d¸ng xinh xắn ,hương vị hấp dẫn ,tuy b×nh dÞ d©n d· nh­ng rÊt ngon và cũng rất đáng yêu. *Bµi th¬ cßn mang mét hµm nghÜa thø 2: nãi vÒ nhan s¾c th©n phËn vµ phẩm chất của người phụ n÷. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. cña chÝnh m×nh GV: Vµ nh­ vËy, c©u th¬ ®Çu lµ lêi giíi thiÖu vÒ nhan sắc của người phụ nữ ? Qua lời giới thiệu em biết gì về nhan sắc người phụ nữ đó? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi giíi thiÖu nµy? - Lời giới thiệu cho thấy người phụ nữ tỏ ra mạnh bạo tự tin, tự hào về sắc đẹp, sự trinh trắng, khiêm nhường, tinh khiết của chính mình ? Sau khi giới thiệu về nhan sắc, người phụ nữ tiếp tôc nãi g× vÒ b¶n th©n m×nh? - Th©n phËn: Bµy næi ba ch×m, mÆc dÇu tay kÎ nÆn - PhÈm chÊt: VÉn gi÷ tÊm lßng son ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ côm tõ b¶y næi ba ch×m - Đây là một thành ngữ mà dân gian xưa thường sử dụng để nối về những số phận con người luôn gặp nhiÒu lËn ®Ën GV: Cụm từ này gợi cho ta liên tưởng tới hình ảnh những người phụ nữ có cuộc đời long đong lận đận trong x· héi x­a c¸ch sö dông thµnh ng÷ cña t¸c gi¶ ë đây là một sự sáng tạo trong thơ Hồ Xuân Hương ? C©u th¬ thø 3 cho ta biÕt thªm ®iÒu g× vÒ th©n phËn người phụ nữ? (Không chỉ lận đận long đong, cuộc đời người phụ nữ còn là cuộc đời hoàn toàn phụ thuộc, không được tự quyết định tương lai hạnh phúc của m×nh ? Căn cứ vào đâu em hiểu được điều đó? - Nh÷ng tõ r¾n, n¸t gîi t¶ nh÷ng hoµn c¶nh sèng hoµn toàn trái ngược nhau; hạnh phúc, vẹn tròn-bất hạnh, gian tru©n . - ý thơ gợi tả sự nhỏ bé tầm thường, số phận con người khác nào thứ đồ vật nhỏ nhoi hoàn toàn phụ thuộc vào người sở hữu nó ? Nh­ vËy qua hai c©u th¬ 3 vµ 4 em hiÓu g× vÒ th©n phận và cuộc đời người phụ nữ? ? Tuy vậy người phụ nữ cũng đã bày tỏ phẩm chất của mình. Vậy đó là phẩm chất gì? -Mµ em vÉn gi÷ tÊm lßng son ? Tõ son trong c©u th¬ cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? - Theo nghĩa đen: chỉ màu đỏ của nhân bánh - NghÜa thø 2 hµm Èn chØ tÊm lßng son s¾t thuû chung ? Hãy tìm hiểu cách dùng từ của tác giả có gì đáng chó ý - Sử dụng cặp từ sóng đôi mặc dầu, mà vẫn tạo cho câu thơ chẵc khoẻ rắn rỏi như là lời khẳng định về một thái độ một tâm thế. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. –. - Đó là người phụ nữ bình dân, có vẻ đẹp xinh xắn đáng yêu trắng trẻo, thân h×nh, phóc hËu, khiªm nhường. - Người phụ nữ có số phận lËn ®Ën long ®ong vµ cuéc đời hoàn toàn phụ thuôc vào người khác Tuy vậy người phụ nữ vẫn tá ra tù hµo, kiªu h·nh vÒ sù kiªn trinh bÒn v÷ng s¨t son thuû chung kh«ng bao giê thay dæi. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy Lop7.net. Nam §Þnh. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. –. ? Theo em thái độ mà tác giả muốn khẳng định trong câu thơ là gì? Thái độ kiên trinh bền vững không bao giờ thay đổi ? Qua câu thơ kết ta hiểu thêm điều gì về người phụ n÷? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu tróc bµi th¬? -Bài thơ có các cặp câu ,các hình ảnh đối nhau rất ®a d¹ng + Đối câu 1 với câu2: vẻ đẹp hình thức > <số phận long ®ong; + Đối câu 3 với câu 4: cuộc đời phụ thuộc > <tâm hån + Đối vẻ đẹp con người > < cuộc đời số phận ? Sử dụng hàng loạt sự đối nhau ấy nhằm mục đích g×? - Khẳng định mạnh mẽ hơn giá trị tâm hồn của người phụ nữ. ? Em hiểu gì về thái độ của nhà thơ thông qua việc mượn hình ảnh cái bánh trôi, nói về người phụ nữ? - GV Hơn thế nữa, tác giả còn gửi vào đó niềm tin vµo nghÞ lùc, vµo sù kiªn trinh, bÒn v÷ng, s¾t son cã khả năng vượt lên trên hoàn cảnh để gữ gìn phẩm giá. Thái độ của nhà thơ trân trọng biết bao.. Nam §Þnh. * Tãm l¹i :Th«ng qua h×nh ¶nh c¸i b¸nh tr«i, nhµ thơ đã kiêu hãnh đứng trên lâp trường của người phụ nữ mà khẳng định, ngợi ca, thể hiện thái độ trân trọng, đề cao, vẻ đẹp, đồng cảm sÎ chia víi sè phËn gian chuân của người phụ nữ.. III. Tæng kªt: (8’) 1. NghÖ thuËt §äc l¹i diÔn c¶m toµn bé bµi th¬ ? Bài thơ có những đặc sắc gì về nghệ thuật? - Sö dông thÓ th¬ th¸t ng«n tø tuyÖt, ng«n ng÷ th¬ b×nh dÞ tù nhiªn, hµm sóc - Sử dụng hình ảnh đối lập, lối nói ẩn dụ, thành ngữ dân gian và cách tự bạch truyÒn thèng 2. Néi dung ? Em c¶m nhËn ®­îc néi dung g× s©u s¾c nhÊt qua bµi th¬? - Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp, khẳng định gía trị tâm hồn, phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội xưa. Đồng thời bày tỏ thái độ đồng cảm sâu sắc với thân phận cuộc đời cña hä. Bµi th¬ mang gi¸ trÞ nh©n v¨n s©u s¾c D. Cñng cè: (3’) §äc thuéc bµi th¬. ? Chỉ ra cái hay cái độc đáo của bài thơ? - Chọn cái bánh trôi nói về người phụ nữ. Vận dụng cách nói của dân gian - Giäng ®iÖu, c¸ch sö dông biÖn ph¸p tu tõ... ? Nêu giá trị tư tưởng của bài thơ? E. Hướng dẫn về nhà: (1’) - Đọc thuộc lòng bài thơ. Viết bài văn trình bày cảm nhận về cái hay cái đặc sắc cña bµi th¬ - So sánh cách dùng từ Thân em của Hồ Xuân Hương với cách dùng từ này trong ca dao x­a 9. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. Lop7.net. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. TiÕt 27. –. Quan hÖ tõ. NghÜa H­ng. –. Nam §Þnh. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. I. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh n¾m ®­îc thÕ nµo lµ quan hÖ tõ, chøc n¨ng vµ c¸ch sö dông quan hÖ tõ trong khi nèi vµ viÕt - RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn quan hÖ tõ trong c©u vµ biªt c¸ch sö dông quan hÖ tõ trong giao tiÕp, trong khi t¹o lËp v¨n b¶n - Giáo dục ý thức sử dụng câu diễn đạt ý rõ nghĩa II.ChuÈn bÞ : -Thầy : Trao đổi trong nhóm thống nhất nội dung phương pháp giảng dạy Nghiªn cøu, so¹n gi¸o ¸n - B¶ng phô -Trò : Tìm hiểu trước bài học III. TiÕn tr×nh lªn líp A. ổn định tổ chức (1’) B. Kiểm tra bài cũ : (5’) ? Hãy đọc thuộc bài thơ Bánh trôi nước của nhà thơ Hồ Xuân Hương. Nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ? C. Bµi míi : * Giíi thiÖu bµi: §Ó hiÓu thªm vÒ tõ lo¹i tiÕng ViÖt, giê häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu tõ lo¹i: Quan hÖ tõ. Hoạt động của GV và học sinh Néi dung GV: §­a b¶ng phô ghi vÝ dô trong sgk I. ThÕ nµo lµ quan hÖ tõ: Gọi hs đọc (10’) a, §å ch¬i cña chóng t«i/ch¼ng cã nhiÒu 1. VÝ dô: (Kh¸nh Hoµi) b, Hùng Vương thứ mười tám/có một người con gái tên là Mị Nương, người/đẹp như hoa, tính nết/ hiền 2. Kết luận: dÞu (S¬n Tinh -Thuû tinh) c, Bởi tôi/ăn uống điều độ và làm việc có chừng ó mùc nªn t«i/chãng lín l¾m. (T« Hoµi) ? H·y ph©n tÝch cÊu tróc ng÷ ph¸p cña mçi vÝ dô trªn? GV: Hãy chú ý vào những từ đã gạch chân ? Cho biÕt ë vd a, tõ cña cã chøc n¨ng g×? - Nối định ngữ với phần trung tâm - chỉ quan hệ sở h÷u ? Tõ nh­ trong vd b gi÷ chøc n¨ng g×? - Nèi bæ ng÷ víi phÇn trung t©m - chØ quan hÖ so s¸nh ? Cßn tõ bëi, nªn gi÷ chøc n¨ng g× trong vd c? - Nèi 2 vÕ cña c©u ghÐp chØ quan hÖ: nguyªn nh©n kÕt qu¶ GV: Nh÷ng tõ mang ý nghÜa chØ quan hÖ së h÷u, so. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy Lop7.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. s¸nh, nguyªn nh©n, kÕt qu¶ nh­ ë c¸c vd trªn ®­îc gäi lµ quan hÖ tõ ? Tõ c¸c vd trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ quan hÖ tõ? Gv: §©y chÝnh lµ ghi nhí thø nhÊt trong sgk §äc ghi nhí 1 trong sgk Bµi tËp nhanh Cho biÕt cã mÊy c¸ch hiÓu trong c©u nãi sau ®©y: §©y lµ th­ Lan (HS th¶o luËn nhãm) Gîi ý: Cã thÓ cã c¸c c¸ch hiÓu c©u nãi trªn nh­ sau: - §©y lµ th­ cña lan - §©y lµ th­ do Lan viÕt - §©y lµ th­ göi cho Lan ? Theo em v× sao cã thÓ cã c¸c c¸ch hiÓu nh­ thÕ? - V× trong c©u nãi ch­a sö dông quan hÖ tõ ? ChØ ra quan hÖ tõ trong mçi c¸ch hiÓu trªn? ? Qua vd trªn em thÊy quan hÖ tõ cã t¸c dông nh­ thÕ nµo khi sö dông c©u? - Lµm cho c©u râ nghÜa, néi dung th«ng b¸o cña câu được hiểu đầy đủ và chính xác GV: Nh­ v©y viÖc sö dông hay kh«ng sö dông quan hệ từ đều có liên quan trực tiếp đến ý nghĩa thông b¸o cña c©u. Sö dông quan hÖ tõ lµ rÊt cÇn thiÕt. V× vậy mà không thể lược bỏ quan hệ từ một cách tuỳ tiÖn GV: Đưa bảng phụ đã ghi các vd trong sgk - Gọi HS đọc ? Trong các trường hợp trên, trường hợp nào bắt buéc ph¶i dïng quan hÖ tõ? a, Khu«n mÆt cña c« g¸i b, Lßng tin cña nh©n d©n c, C¸i tñ b»ng gç mµ anh võa míi mua d, ViÕt mét bµi v¨n vÒ phong c¶nh Hå T©y e , Lµm viÖc ë nhµ g , Quyển sách đặt ở trên bàn ? Hãy chỉ rõ các quan hệ từ đã sử dụng trong các c©u v¨n trªn? ? Theo em trường hợp nào trong mỗi câu văn trên b¾t buéc ph¶i cã quan hÖ tõ? Các trường hợp b, d , e, g. ? Vì sao các trường hợp có lại không băt buộc phải cã quan hÖ tõ? - V× khi kh«ng sö dông quan hÖ tõ ý nghÜa cña c©u không thay đổi, người đọc vẫ có thể hiểu đúng nghĩa. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Lop7.net. –. Nam §Þnh. - Quan hÖ tõ lµ nh÷ng tõ dùng để biểu thị ý nghĩa quan hÖ nh­ së h÷u, so s¸nh, nh©n qu¶ gi÷a c¸c bé phËn cña c©u hay g÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n. II. Sö dông quan hÖ tõ (5’) 1. VÝ dô. * L­u ý: - Có trường hợp bắt buộc ph¶i dïng quan hÖ tõ (nÕu kh«ng cã quan hÖ tõ c©u v¨n sẽ đổi nnghĩa hoặc không rõ nghÜa) - Cũng có những trường hîp kh«ng b¾t buéc ph¶i dïng quan hÖ tõ. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. –. Nam §Þnh. cña c©u ? Qua ®©y em thÊy khi sö dông quan hÖ tõ, ta cÇn l­u ý ®iÒu g×? GV: Trong tiÕng viÖt, ngoµi nh÷ng quan hÖ tõ ®­îc dùng độc lập, còn có những quan hệ từ dùng thành cÆp ? H·y t×m nh÷ng quan hÖ tõ dïng thµnh cÆp víi nh÷ng tõ sau ®©y: nÕu, v×, tuy, hÔ, së dÜ... Gîi ý : - NÕu… th× ; Tuy - nh­ng - V×… nªn ; HÔ - th× - Së dÜ… lµ v× ; MÆc dï - nh­ng ? Hãy đặt câu với những cặp quan hệ từ vừa tìm dược? VD : NÕu trêi m­a th× t«i kh«ng ®i Hµ Néi Së dÜ nã bÞ èm lµ v× nã häc khuya nhiÒu * Bµi tËp nhanh: H·y nhËn xÐt ý nghÜa cña quan hÖ tõ víi trong c¸c c©u sau: a, Nó nói với tôi rằng nó người Hà Nội . b, Nó với tôi đều quê ở Hải Phòng. G¬i ý: ë c©u a víi ®i cïng víi t«i r»ng ;mang nghÜa lµ: cho t«i biÕt ë c©u b víi cã nghÜa lµ: vµ Tõ bµi tËp trªn ta cã thªm chó ý g×? - Tuú theo tõng v¨n c¶nh mµ quan hÖ tõ cÇn ®­îc hiÓu víi nghÜa nh­ thÕ nµo cho phï hîp GV: Cũng có những quan hệ từ khi thì sử dụng độc lËp, khi l¹i ®­îc sö dông thµnh cÆp *Bài tập nhanh: Hãy xác định xem các từ được g¹ch ch©n trong mçi c©u v¨n sau ®©y, ®©u lµ quan hÖ tõ. a , Tôi để quyển sách đó ở trên bàn Qht b, ChiÒu nay t«i ë nhµ §T c, Nam cho tôi mượn 3 quyển truyện tranh . §T d , Nam ®­a cho t«i 3 quyÓn truyÖn tranh Qht e , ChiÒu nay t«i cïng mÑ vÒ quª ngo¹i §T g , Mẹ thường kể với tôi về bà ngoại Qht Cho HS thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời. Vì sao em lại có thể xác định như thế? GV nhËn xÐt. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy Lop7.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. –. Nam §Þnh. ? Qua ®©y, em cã thÓ cã thªm chó ý g× n÷a? Cần phân biệt qht với các từ loại khác để sử dụng đúng qht * Ghi nhí : SGK Gọi HS đọc ghi nhớ sgk III. LuyÖn tËp (18’) Bài tập 1: Tìm các quan hệ từ trong văn bản Cổng trường mở ra từ chỗ vào đêm trước... cho kịp giờ Cho HS đọc và xác định yêu cầu BT ? Muèn t×m ®­îc quan hÖ tõ trong v¨n b¶n ta ph¶i lµm thÕ nµo? - C¨n cø néi dung ý nghÜa tõng c©u, vai trß cña tõ trng c©u - Cho häc sinh lµm vµo vë bµi tËp Bài tập 2: Gv treo bảng phụ đã ghi BT lên bảng - Gọi học sinh đọc BT. Nêu yêu cầu của bài tập? - §iÒn c¸c quan hÖ tõ thÝch hîp vµo nh÷ng chç trèng trong ®o¹n v¨n sau: ? B µi tËp cho ta biÕt g×? - Cho ng÷ c¶nh cô thÓ ? BT yªu cÇu ta ph¶i lµmg×? - §iÒn quan hÖ tõ vµo chç trèng ? §Ó cã nh÷ng QHT chÝnh x¸c cho ®o¹n v¨n ta cÇn lµm thÕ nµo? - Căn cứ vào nội dung ý nghĩa của từng câu để lựa chon từ cho thích hợp. Yªu cÇu: §iÒn c¸c tõ : vµ, víi Bài tập 3 , 4: Hướng dẫn HS về nhà làm bài Bài tập 5: Gọi hs đọc BT 5 SGK ? Bµi tËp nªu yªu cÇu g×? - Ph©n biÖt nghÜa cña 2 c©u cã quan hÖ tõ nh­ng sau ®©y: a, Nã gÇy nh­ng khoÎ b, Nã khoÎ nh­ng gÇy ? Theo em hai c©u v¨n nµy cã ®iÓm g× kh¸c biÖt? - Hai c©u cã s½c th¸i biÓu c¶m kh¸c nhau: + C©u a: tá ý khen + C©u b: tá ý chª bai, cã phÇn ¸i ng¹i GV: Tõ BT nµy ta còng cÇn chó ý r»ng ë mçi c©u c¸ch sö dông quan hÖ tõ cïng víi cách diễn đạt ý có thể tạo cho cáu những sắc thái ý nghĩa khác nhau D. Cñng cè: (3’) ? Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ quan hÖ tõ ? ?Khi sö dông quan hÖ tõ chóng ta cÇn l­u ý nh÷ng g×? E. Hướng dẫn về nhà: (3’) - N¾m v÷ng ghi nhí SGK - Lµm tèt c¸c bµi tËp cßn l¹i sgk. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Lop7.net. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. TiÕt 28. –. Nam §Þnh. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. LuyÖn tËp c¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m. I. Mục tiêu cần đạt: - Giúp họ sinh luyện tập các thao tác làm baì văn biểu cảm: tìm hiểu đề, tìm ý, lập dµn ý, viÕt bµi hoµn chØnh. - Rèn học sinh có thói quen tưởng tượng, suy nghĩ, liên tưởng nhận diện và tạo lập v¨n b¶n. - Giáo dục tư tưởng, tình cảm, cảm xúc, trước một đối tượng cần biểu cảm. II. ChuÈn bÞ: Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, nghiên cứu các đề bài, ra đề, lập dàn ý, soạn giáo ¸n. Trß: ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m, - chuÈn bÞ bµi tËp gv ra. III. TiÕn tr×nh lªn líp A. ổn định tổ chức (1’) B. KiÓm tra: (5’) ? Quan hÖ tõ lµ g×? Cho vÝ dô minh ho¹? ? §Æt 2 c©u v¨n cã sö dông cÆp quan hÖ tõ sau ®©y: NÕu ... th× MÆc dÇu... vÉn C. Bµi míi : Hoạt động của GV và học sinh ? Hãy nêu các bước làm bài văn nói chung?. Néi dung I. LuyÖn lµm v¨n biÓu c¶m (35’) §Ò v¨n: Loµi c©y em yªu thÝch Bước 1: Tìm hiểu đề - ThÓ lo¹i: V¨n biÓu c¶m. HS nªu Gọi hs đọc đề bài ? Xác định thể loại cho đề văn trên? ? Đề bài yêu cầu biểu cảm về đối tượng nào? - Mét loµi c©y ? Nh÷ng tõ ng÷ nµo biÓu hiÖn néi dung nµy? Gv g¹ch ch©n GV chó ý cho hs: - Loài cây: là đối tượng biểu cảm (cần phân biệt với loµi vËt) Em: là người viết, là chủ thể bày tỏ tình cảm với loµi c©y - Yªu: ChØ tËp trung khai th¸c t×nh c¶m tÝch cùc, đó là yếu tố nói lên sự gắn bó và cần thiết của loài cây đó với đời sống của chủ thể đó - Néi dung: T×nh c¶m cña ? Nh­ vËy néi dung mµ ta ph¶i biÓu c¶m trong bµi em víi mét loµi c©y em yªu v¨n nµy lµ g×? thÝch ? Trong c¸c loÇi c©y, em thÝch nhÊt lµ c©y g×? 14. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. –. Nam §Þnh. ? Vì sao em yêu loài cây đó hơn các loài cây khác? - Vẻ đẹp hình thức của cây - Đối tượng: Cây tre (hoặc - PhÈm chÊt Ých lîi cña c©y cây gạo, cây phượng... ) ? Nếu biểu cảm về cây tre em thấy cây có vẻ đẹp Bước 2: Tìm ý g×? - Dáng tre, vẻ đẹp của lùm tre bên mỗi xóm làng, bªn mçi dßng s«ng, ®­êng lµng ngâ xãm... ? Tre có những phẩm chất gì đáng quý? - Sống bền bỉ trường tồn trong mội hoàn cảnh - Gắn bó với cuộc sống lao động của con người ViÖt Nam trong mäi c«ng viÖc - Lợi ích của tre: gắn bó với đời sống hàng ngày: tre lµm nhµ, tre ®an ræ r¸, chÎ l¹t buéc nhµ, bã lóa; tre lµm cäc ch¾n lò, lµm c¸n mai cuèc xÎng... - Chõng tre gắn bó với con người từ khi lọt lòng đế khi nh¾m m¨t xu«i tay... ? Em sẽ có cảm xúc như thế nào với cay tre đó? - Yªu mÕn, tù hµo, g÷ g×n, g¾n bã víi tre - Quý träng nh÷ng gi¸ trÞ cña tre, lµm cho tre ngày càng có ích cho con người. ? Để viết được bài văn, bước thứ 3 ta phải thực hiện lµ g×? Bước 3: Lập dàn ý a, Më bµi: C¶m nghÜ chung vÒ c©y tre. ? Theo em mở bài của đề văn này ta cần trình bày Lý do yªu thÝch c©y tre: nh÷ng ý g×? sự xuất hiện của tre trong đời sống con người b, Th©n bµi : - Miêu tả những đặc điểm ? Phần thân bài cần diễn đạt mấy ý là những ý nào? gợi cảm của tre C¸c ý cÇn s¾p xÕp theo tr×nh tù nh­ thÕ nµo lµ hîp lÝ? + H×nh d¸ng + Hoµn c¶nh sèng - Sự gắn bó của tre đối với ? Để đạt được yêu cầu về bài văn biểu cảm ở mỗi ý cuộc sống con người, với làng cÇn chó ý ®iÓm g×? Béc lé t×nh c¶m c¶m xóc quª vµ lîi Ých cña nã. - C©y tre víi cuéc sèng GV: Sau khi sắp xép các ý theo một trình tự hơp lý, của gia đình em phải quan tâm tới việc thể hiện cảm xúc của người viÕt c. KÕt bµi: ? ë phÇn kÕt bµi bµi v¨n biÓu c¶m cÇn tr×nh bµy néi H×nh ¶nh c©y tre trong dung g×? lòng người Việt Nam. GV: V× thêi gian trªn líp cã h¹n nªn chóng ta chØ - T×nh c¶m cña em víi c©y viÕt trªn líp mét sè ®o¹n v¨n tre ? Em h·y viÕt ®o¹n v¨n phÇn më bµi cho bµi v¨n? Bước 4: Viết thành bài Cho HS viÕt ra giÊy nh¸p hoµn chØnh Gäi HS tr×nh bµy, HS kh¸c nhËn xÐt söa lçi sai * ViÕt do¹n v¨n më bµi GV gîi ý: ë mçi lµng quª ViÖt Nam ,®©u ®©u ta 15. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. Lop7.net. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. –. NghÜa H­ng. –. Nam §Þnh. cũng thấy những luỹ tre bát ngát xanh tươi. Tre đã trở thành người bạn gắn bó hết sức thân thuộc với cuộc sống người nông dân. Tre là biểu tượng cao quý của ®©n téc ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy, víi em tre lµ loµi c©y em yªu quý nhÊt. ? Tương tự em hãy viết đoạn văn phần kết bài? - Chia nhóm để HS thảo luận - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c nhËn xÐt *ViÕt ®o¹n v¨n phÇn kÕt GV nhËn xÐt vµ cã thÓ nªu mÉu1 -2®o¹n bµi Gîi ý: Cho tíi tËn b©y giê tre m·i m·i lµ niÒm tù hµo trong bøc tranh thiªn nhiªn lµng quª ViÖt Nam. Dưới bóng tre xanh, người dân Việt Nam ta có thể tìm ®­îc cho m×nh bao nguån vui bÊt tËn tõ cuéc sèng yên bình. Với em, tre mãi mãi là người thân yêu nhất. Mai sau dù có phải xa quê thì bóng tre, vẻ đẹp của tre sẽ mãi đậm đà sâu sắc trong em Tương tự có thể hướng dẫn HS viết các đoạn văn * ViÕt c¸c ®o¹n v¨n phÇn th©n bµi theo tõng nhãm. NÕu hÕt giê cho HS vÒ phÇn th©n bµi nhµ lµm tiÕp D. Cñng cè: (2’) - Nhận xét chung giờ làm bài. GV có thể đọc mẫu một bài để HS tham khảo - Nhắc lại các bước cần thực hiện khi làm bài văn biểu cảm E. Hướng dẫn về nhà : (2’) - Lµm l¹i bµi v¨n thµnh bµi hoµn chØnh - Lµm bµi tËp: C¶m nghÜ vÒ dßng s«ng quª em - Tìm hiểu trước văn bản Qua Đèo Ngang Quü NhÊt, ngµy. th¸ng. n¨m. Hiệu trưởng ký duyệt. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. -. Gi¸o viªn: TrÇn Quang Huy Lop7.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span>